SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 65
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
(TUW)
prof. SGH dr hab. Marietta Janowicz-Lomott
1
2
Źródło: opracowanie własne
2
Źródło: opracowanie własne
Konkretna organizacja, w rozwiniętej gospodarce rynkowej,
przyjmuje formę przedsiębiorstwa, tutaj:
przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego – zakładu ubezpieczeń.
2
Źródło: opracowanie własne
Konkretna organizacja, w rozwiniętej gospodarce rynkowej,
przyjmuje formę przedsiębiorstwa, tutaj:
przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego – zakładu ubezpieczeń.
Zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność
ubezpieczeniową wyłącznie w formie
spółki akcyjnej, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
albo spółki europejskiej.
(art. 6 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej)
Źródło: opracowanie własne
Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne
koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne:
3
Źródło: opracowanie własne
komercyjna (for-profit)
Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne
koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne:
3
Źródło: opracowanie własne
komercyjna (for-profit)
Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne
koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne:
- spółka akcyjna
- spółka europejska
3
Źródło: opracowanie własne
komercyjna (for-profit)
Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne
koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne:
- spółka akcyjna
- spółka europejska
niekomercyjna (not-for-profit)
(wzajemnościowa)
3
Źródło: opracowanie własne
komercyjna (for-profit)
Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne
koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne:
- spółka akcyjna
- spółka europejska
niekomercyjna (not-for-profit)
(wzajemnościowa)
- towarzystwo
ubezpieczeń
wzajemnych
3
Źródło: opracowanie własne
Żaden akt prawny w Polsce nie definiuje ubezpieczeń wzajemnych,
a określa jedynie, że:
„Zakład ubezpieczeń, który ubezpiecza swoich członków na zasadzie
wzajemności, jest towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych”
(art. 102 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej)
4
5
Źródło: opracowanie własne
Poprawna definicja ubezpieczeń działających
„na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy
w czterech obszarach:
5
Źródło: opracowanie własne
Poprawna definicja ubezpieczeń działających
„na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy
w czterech obszarach:
 techniki repartycji (przenoszenia) ryzyka
5
Źródło: opracowanie własne
Poprawna definicja ubezpieczeń działających
„na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy
w czterech obszarach:
 techniki repartycji (przenoszenia) ryzyka
 stosunku prawnego
5
Źródło: opracowanie własne
Poprawna definicja ubezpieczeń działających
„na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy
w czterech obszarach:
 techniki repartycji (przenoszenia) ryzyka
 działalności ekonomiczno-finansowej (celu
działania i zasad finansowania)
 stosunku prawnego
5
Źródło: opracowanie własne
Poprawna definicja ubezpieczeń działających
„na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy
w czterech obszarach:
 techniki repartycji (przenoszenia) ryzyka
 formy organizacyjno-prawnej
 działalności ekonomiczno-finansowej (celu
działania i zasad finansowania)
 stosunku prawnego
6
Źródło: opracowanie własne
Technika repartycji (przenoszenia) ryzyka
– ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
6
Źródło: opracowanie własne
„Tworzenie wspólnot ryzyka wymaga organizacji, która nadaje wspólnocie
charakter wyodrębnionej całości.” […] „Prawie, że communis opinio upatruje w
ubezpieczeniu organizację opartą na wzajemności, ‚jeden za wszystkich –
wszyscy za jednego‚”.
J. Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Warszawa 1934,
Nakładem Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, s.13-14.
Technika repartycji (przenoszenia) ryzyka
– ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
6
Źródło: opracowanie własne
„Tworzenie wspólnot ryzyka wymaga organizacji, która nadaje wspólnocie
charakter wyodrębnionej całości.” […] „Prawie, że communis opinio upatruje w
ubezpieczeniu organizację opartą na wzajemności, ‚jeden za wszystkich –
wszyscy za jednego‚”.
J. Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Warszawa 1934,
Nakładem Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, s.13-14.
Poszkodowani świadczenia
Fundusz
ubezpieczeniowy
składki
Źródło: T. Szumlicz, Metoda ubezpieczenia,
https://www.jestubezpieczenie.pl/dla-studentow/ubezpieczenie/metoda-ubezpieczenia/
Technika repartycji (przenoszenia) ryzyka
– ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
odszkodowania
6
Źródło: opracowanie własne
„Tworzenie wspólnot ryzyka wymaga organizacji, która nadaje wspólnocie
charakter wyodrębnionej całości.” […] „Prawie, że communis opinio upatruje w
ubezpieczeniu organizację opartą na wzajemności, ‚jeden za wszystkich –
wszyscy za jednego‚”.
J. Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Warszawa 1934,
Nakładem Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, s.13-14.
Poszkodowani świadczenia
Fundusz
ubezpieczeniowy
składki
Źródło: T. Szumlicz, Metoda ubezpieczenia,
https://www.jestubezpieczenie.pl/dla-studentow/ubezpieczenie/metoda-ubezpieczenia/
Metoda repartycji nie
pozwala zatem na
rozróżnienie typów
ubezpieczenia,
należałoby raczej
powiedzieć, że w tym
aspekcie każde
ubezpieczenie jest
„wzajemne”.
Technika repartycji (przenoszenia) ryzyka
– ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
odszkodowania
7
Źródło: opracowanie własne
Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
7
Źródło: opracowanie własne
Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa.
Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
7
Źródło: opracowanie własne
Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa.
Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej
prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami
członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy
ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej
oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej.
7
Źródło: opracowanie własne
Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa.
Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej
prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami
członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy
ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej
oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej.
1) Prawa członkowskie powodują, że
ubezpieczyciel wzajemny traktowany jest jako
własność ubezpieczających. Ubezpieczający
wybierają osoby faktycznie zarządzające
przedsiębiorstwem (uczestniczą w Zgromadzeniu
Członków, które jest odpowiednikiem Walnego
Zgromadzenia Akcjonariuszy). Należy podkreślić
jednak, iż taka „własność” jest ułomna- - nie można
jej zbyć, przekazać i zasadniczo nierozerwalnie
związana jest z umową ubezpieczenia.
7
Źródło: opracowanie własne
Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa.
Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej
prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami
członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy
ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej
oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej.
ubezpieczający
prawa z umowy ubezpieczenia
spółka akcyjna
1) Prawa członkowskie powodują, że
ubezpieczyciel wzajemny traktowany jest jako
własność ubezpieczających. Ubezpieczający
wybierają osoby faktycznie zarządzające
przedsiębiorstwem (uczestniczą w Zgromadzeniu
Członków, które jest odpowiednikiem Walnego
Zgromadzenia Akcjonariuszy). Należy podkreślić
jednak, iż taka „własność” jest ułomna- - nie można
jej zbyć, przekazać i zasadniczo nierozerwalnie
związana jest z umową ubezpieczenia.
7
Źródło: opracowanie własne
Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa.
Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej
prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami
członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy
ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej
oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej.
ubezpieczający
prawa z umowy ubezpieczenia
spółka akcyjna
1) Prawa członkowskie powodują, że
ubezpieczyciel wzajemny traktowany jest jako
własność ubezpieczających. Ubezpieczający
wybierają osoby faktycznie zarządzające
przedsiębiorstwem (uczestniczą w Zgromadzeniu
Członków, które jest odpowiednikiem Walnego
Zgromadzenia Akcjonariuszy). Należy podkreślić
jednak, iż taka „własność” jest ułomna- - nie można
jej zbyć, przekazać i zasadniczo nierozerwalnie
związana jest z umową ubezpieczenia.
TUW
ubezpieczający - członkowie
prawa członkowskie
prawa z umowy ubezpieczenia
7
Źródło: opracowanie własne
Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa.
Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej
prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami
członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy
ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej
oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej.
ubezpieczający
prawa z umowy ubezpieczenia
spółka akcyjna
Zgodnie z ustawą o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej statut może przewidywać, że towarzystwo będzie
ubezpieczało także osoby niebędące członkami towarzystwa, jednak składki od tych osób, nie mogą stanowić więcej niż 10 %
składki przypisanej brutto towarzystwa.
1) Prawa członkowskie powodują, że
ubezpieczyciel wzajemny traktowany jest jako
własność ubezpieczających. Ubezpieczający
wybierają osoby faktycznie zarządzające
przedsiębiorstwem (uczestniczą w Zgromadzeniu
Członków, które jest odpowiednikiem Walnego
Zgromadzenia Akcjonariuszy). Należy podkreślić
jednak, iż taka „własność” jest ułomna- - nie można
jej zbyć, przekazać i zasadniczo nierozerwalnie
związana jest z umową ubezpieczenia.
TUW
ubezpieczający - członkowie
prawa członkowskie
prawa z umowy ubezpieczenia
8
Źródło: opracowanie własne
Działalność ekonomiczno-finansowa
8
Źródło: opracowanie własne
Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych
i wzajemnych jest cel działalności.
Działalność ekonomiczno-finansowa
8
Źródło: opracowanie własne
Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych
i wzajemnych jest cel działalności.
Działalność ekonomiczno-finansowa
ZAKŁADY KOMERCYJNE
8
Źródło: opracowanie własne
Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych
i wzajemnych jest cel działalności.
• Celem działania organizacji komercyjnej jest
osiąganie zysku (którego efektem jest
dywidenda dla akcjonariusza).
Działalność ekonomiczno-finansowa
ZAKŁADY KOMERCYJNE
8
Źródło: opracowanie własne
Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych
i wzajemnych jest cel działalności.
• Celem działania organizacji komercyjnej jest
osiąganie zysku (którego efektem jest
dywidenda dla akcjonariusza).
• Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne
określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób
zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony
ryzykiem niepowodzenia prowadzonej
działalności w efekcie czego jest uprawniony do
osiągania dodatkowego dochodu.
Działalność ekonomiczno-finansowa
ZAKŁADY KOMERCYJNE
8
Źródło: opracowanie własne
Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych
i wzajemnych jest cel działalności.
• Celem działania organizacji komercyjnej jest
osiąganie zysku (którego efektem jest
dywidenda dla akcjonariusza).
• Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne
określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób
zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony
ryzykiem niepowodzenia prowadzonej
działalności w efekcie czego jest uprawniony do
osiągania dodatkowego dochodu.
Działalność ekonomiczno-finansowa
TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCHZAKŁADY KOMERCYJNE
8
Źródło: opracowanie własne
Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych
i wzajemnych jest cel działalności.
• Celem działania organizacji komercyjnej jest
osiąganie zysku (którego efektem jest
dywidenda dla akcjonariusza).
• Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne
określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób
zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony
ryzykiem niepowodzenia prowadzonej
działalności w efekcie czego jest uprawniony do
osiągania dodatkowego dochodu.
• Celem głównym jest zaspokajanie wspólnych potrzeb
ubezpieczeniowych jego członków, nie zaś osiąganie
zysków czy zapewnienie zwrotu z kapitału.
Działalność ekonomiczno-finansowa
TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCHZAKŁADY KOMERCYJNE
8
Źródło: opracowanie własne
Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych
i wzajemnych jest cel działalności.
• Celem działania organizacji komercyjnej jest
osiąganie zysku (którego efektem jest
dywidenda dla akcjonariusza).
• Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne
określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób
zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony
ryzykiem niepowodzenia prowadzonej
działalności w efekcie czego jest uprawniony do
osiągania dodatkowego dochodu.
• Celem głównym jest zaspokajanie wspólnych potrzeb
ubezpieczeniowych jego członków, nie zaś osiąganie
zysków czy zapewnienie zwrotu z kapitału.
• W wymiarze praktycznym oznacza to, że ostateczna cena
ubezpieczenia wzajemnego kształtuje się w oparciu o
rzeczywisty przebieg szkodowości i znana jest po
zakończeniu okresu ubezpieczenia (ex post). W efekcie
ewentualne nadwyżki są zwracane ubezpieczającym lub
zgodnie z ich decyzją wykorzystywane w inny sposób (np.
na podwyższenie kapitału) zaś w przypadku niedoboru
(straty) mogą zostać ogłoszone dopłaty, które muszą
wnieść członkowie.
Działalność ekonomiczno-finansowa
TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCHZAKŁADY KOMERCYJNE
8
Źródło: opracowanie własne
Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych
i wzajemnych jest cel działalności.
• Celem działania organizacji komercyjnej jest
osiąganie zysku (którego efektem jest
dywidenda dla akcjonariusza).
• Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne
określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób
zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony
ryzykiem niepowodzenia prowadzonej
działalności w efekcie czego jest uprawniony do
osiągania dodatkowego dochodu.
• Celem głównym jest zaspokajanie wspólnych potrzeb
ubezpieczeniowych jego członków, nie zaś osiąganie
zysków czy zapewnienie zwrotu z kapitału.
• W wymiarze praktycznym oznacza to, że ostateczna cena
ubezpieczenia wzajemnego kształtuje się w oparciu o
rzeczywisty przebieg szkodowości i znana jest po
zakończeniu okresu ubezpieczenia (ex post). W efekcie
ewentualne nadwyżki są zwracane ubezpieczającym lub
zgodnie z ich decyzją wykorzystywane w inny sposób (np.
na podwyższenie kapitału) zaś w przypadku niedoboru
(straty) mogą zostać ogłoszone dopłaty, które muszą
wnieść członkowie.
• Rentowność, choć nie jest celem funkcjonowania TUW, to
umożliwia jego funkcjonowanie i rozwój.
Działalność ekonomiczno-finansowa
TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCHZAKŁADY KOMERCYJNE
9
Źródło: opracowanie własne
Formy organizacyjno-prawne
9
Źródło: opracowanie własne
W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko
poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych
wariantach:
Formy organizacyjno-prawne
9
Źródło: opracowanie własne
W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko
poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych
wariantach:
 towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
Formy organizacyjno-prawne
9
Źródło: opracowanie własne
W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko
poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych
wariantach:
 towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
 małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
Formy organizacyjno-prawne
9
Źródło: opracowanie własne
W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko
poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych
wariantach:
 towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
 małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
 związku wzajemności członkowskiej
Formy organizacyjno-prawne
9
Źródło: opracowanie własne
W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko
poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych
wariantach:
 towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
 małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
 związku wzajemności członkowskiej
Formy organizacyjno-prawne
Warto wskazać, iż na świecie (także w UE) stosowane są również inne rozwiązania, np. spółdzielnie
ubezpieczeniowe, stowarzyszenia ubezpieczeniowe, specjalne formy organizacyjne
(np. we Francji – mutuelles, w Irlandii friendly societies – stowarzyszenia pomocy wzajemnej).
10
Źródło: opracowanie własne
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
10
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo:
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
10
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo:
- posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych
umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności),
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
10
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo:
- posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych
umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności),
- ubezpieczające wyłącznie swoich członków,
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
10
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo:
- posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych
umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności),
- ubezpieczające wyłącznie swoich członków,
- członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników:
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
10
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo:
- posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych
umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności),
- ubezpieczające wyłącznie swoich członków,
- członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników:
- osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin,
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
10
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo:
- posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych
umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności),
- ubezpieczające wyłącznie swoich członków,
- członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników:
- osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin,
- osób prawnych, których cel działalności odnosi się do zawodu lub określonej działalności, z wyłączeniem
spółek prawa handlowego,
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
10
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo:
- posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych
umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności),
- ubezpieczające wyłącznie swoich członków,
- członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników:
- osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin,
- osób prawnych, których cel działalności odnosi się do zawodu lub określonej działalności, z wyłączeniem
spółek prawa handlowego,
- roczny przypis składki w 3 ostatnich latach (lub od początku działania) oraz w prognozie na 5 lat nie przekracza 5 mln EURO,
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
10
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo:
- posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych
umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności),
- ubezpieczające wyłącznie swoich członków,
- członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników:
- osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin,
- osób prawnych, których cel działalności odnosi się do zawodu lub określonej działalności, z wyłączeniem
spółek prawa handlowego,
- roczny przypis składki w 3 ostatnich latach (lub od początku działania) oraz w prognozie na 5 lat nie przekracza 5 mln EURO,
- nie wykonuje działalności w zakresie OC i ubezpieczenia kredytu i gwarancji, chyba że są ryzykami dodatkowymi.
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
10
Źródło: opracowanie własne
Towarzystwo:
- posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych
umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności),
- ubezpieczające wyłącznie swoich członków,
- członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników:
- osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin,
- osób prawnych, których cel działalności odnosi się do zawodu lub określonej działalności, z wyłączeniem
spółek prawa handlowego,
- roczny przypis składki w 3 ostatnich latach (lub od początku działania) oraz w prognozie na 5 lat nie przekracza 5 mln EURO,
- nie wykonuje działalności w zakresie OC i ubezpieczenia kredytu i gwarancji, chyba że są ryzykami dodatkowymi.
może być uznane za małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w drodze
decyzji przez organ nadzoru, jeżeli spełnia powyższe warunki ŁĄCZNIE.
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
9
Źródło: opracowanie własne
Korzyści z utworzenia małego TUW
11
9
Źródło: opracowanie własne
Wymogi formalne (głównie finansowe) wynikające z ustawy o działalności ubezpieczeniowej i
reasekuracyjnej są wyraźnie ograniczone. I tak, m.in.:
Korzyści z utworzenia małego TUW
11
9
Źródło: opracowanie własne
Wymogi formalne (głównie finansowe) wynikające z ustawy o działalności ubezpieczeniowej i
reasekuracyjnej są wyraźnie ograniczone. I tak, m.in.:
 nie są stosowane limity dotyczące kapitału podstawowego (wysokość, obejmowanie,
spłacanie)
Korzyści z utworzenia małego TUW
11
9
Źródło: opracowanie własne
Wymogi formalne (głównie finansowe) wynikające z ustawy o działalności ubezpieczeniowej i
reasekuracyjnej są wyraźnie ograniczone. I tak, m.in.:
 nie są stosowane limity dotyczące kapitału podstawowego (wysokość, obejmowanie,
spłacanie)
 nie muszą być stosowane reguły tworzenia kapitału zapasowego i rezerwowego, wynikające z
Kodeksu Spółek Handlowych,
Korzyści z utworzenia małego TUW
11
9
Źródło: opracowanie własne
Wymogi formalne (głównie finansowe) wynikające z ustawy o działalności ubezpieczeniowej i
reasekuracyjnej są wyraźnie ograniczone. I tak, m.in.:
 nie są stosowane limity dotyczące kapitału podstawowego (wysokość, obejmowanie,
spłacanie)
 nie muszą być stosowane reguły tworzenia kapitału zapasowego i rezerwowego, wynikające z
Kodeksu Spółek Handlowych,
 ograniczone są wymogi kapitałowe wynikające z zasad Solvency II
Korzyści z utworzenia małego TUW
11
12
Źródło: opracowanie własne
Związki wzajemności członkowskiej
12
Źródło: opracowanie własne
• W celu zwiększenia atrakcyjności ubezpieczeń wzajemnych od 1995 roku
umożliwiono tworzenie w ramach TUW związków wzajemności
członkowskiej (ZWC).
Związki wzajemności członkowskiej
12
Źródło: opracowanie własne
• W celu zwiększenia atrakcyjności ubezpieczeń wzajemnych od 1995 roku
umożliwiono tworzenie w ramach TUW związków wzajemności
członkowskiej (ZWC).
• Związek wzajemności członkowskiej jest wyodrębnioną w ramach
towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych grupą wspólnego interesu
ubezpieczeniowego. Usankcjonowaniem odrębności wspólnoty jest
odrębne ustalenie wyniku finansowego i związanych z tym zasad podziału
nadwyżki lub uczestnictwa w pokryciu niedoborów.
Związki wzajemności członkowskiej
12
Źródło: opracowanie własne
• W celu zwiększenia atrakcyjności ubezpieczeń wzajemnych od 1995 roku
umożliwiono tworzenie w ramach TUW związków wzajemności
członkowskiej (ZWC).
• Związek wzajemności członkowskiej jest wyodrębnioną w ramach
towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych grupą wspólnego interesu
ubezpieczeniowego. Usankcjonowaniem odrębności wspólnoty jest
odrębne ustalenie wyniku finansowego i związanych z tym zasad podziału
nadwyżki lub uczestnictwa w pokryciu niedoborów.
• Warunkiem koniecznym dla funkcjonowania ZWC jest zatem działający
TUW. Związki mogą być tworzone wyłącznie w ramach TUW.
Związki wzajemności członkowskiej
1
Źródło: opracowanie własne
13
Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW
1
Źródło: opracowanie własne
13
Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW
DLA UBEZPIECZONYCH
1
Źródło: opracowanie własne
13
Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW
DLA UBEZPIECZONYCH
Możliwość obniżenia składki netto wskutek obniżenia kosztów odszkodowań, m.in. ze
względu na:
- świadomość wspólnego interesu w utrzymaniu szkodowości na niskim
poziomie
- ograniczenie hazardu moralnego, samokontrolę członków i kontrolę
wiarygodności ponoszonych szkód
- „pozytywną” selekcję ryzyka - mała wspólnota przyciąga klienta
o niższym ryzyku („umoralnianie ryzyka”).
Możliwość wpływu na składkę brutto w efekcie niższych kosztów akwizycji.
Obniżenie kosztów ubezpieczenia poprzez rozdysponowanie pomiędzy ubezpieczonych
osiągniętej nadwyżki finansowej.
Oferta produktów ubezpieczeniowych lepiej dopasowana do potrzeb ubezpieczonych.
Wzmacnianie więzi wspólnotowych i samorządności środowisk.
1
Źródło: opracowanie własne
13
Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW
DLA UBEZPIECZONYCH
Możliwość obniżenia składki netto wskutek obniżenia kosztów odszkodowań, m.in. ze
względu na:
- świadomość wspólnego interesu w utrzymaniu szkodowości na niskim
poziomie
- ograniczenie hazardu moralnego, samokontrolę członków i kontrolę
wiarygodności ponoszonych szkód
- „pozytywną” selekcję ryzyka - mała wspólnota przyciąga klienta
o niższym ryzyku („umoralnianie ryzyka”).
Możliwość wpływu na składkę brutto w efekcie niższych kosztów akwizycji.
Obniżenie kosztów ubezpieczenia poprzez rozdysponowanie pomiędzy ubezpieczonych
osiągniętej nadwyżki finansowej.
Oferta produktów ubezpieczeniowych lepiej dopasowana do potrzeb ubezpieczonych.
Wzmacnianie więzi wspólnotowych i samorządności środowisk.
DLA TUW
1
Źródło: opracowanie własne
13
Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW
DLA UBEZPIECZONYCH
Możliwość obniżenia składki netto wskutek obniżenia kosztów odszkodowań, m.in. ze
względu na:
- świadomość wspólnego interesu w utrzymaniu szkodowości na niskim
poziomie
- ograniczenie hazardu moralnego, samokontrolę członków i kontrolę
wiarygodności ponoszonych szkód
- „pozytywną” selekcję ryzyka - mała wspólnota przyciąga klienta
o niższym ryzyku („umoralnianie ryzyka”).
Możliwość wpływu na składkę brutto w efekcie niższych kosztów akwizycji.
Obniżenie kosztów ubezpieczenia poprzez rozdysponowanie pomiędzy ubezpieczonych
osiągniętej nadwyżki finansowej.
Oferta produktów ubezpieczeniowych lepiej dopasowana do potrzeb ubezpieczonych.
Wzmacnianie więzi wspólnotowych i samorządności środowisk.
DLA TUW
Dzięki tworzeniu ZWC można korzystnie oddziaływać na zmniejszenie szkodowości
uniwersalnej w TUW.
Utworzenie ZWC i rozliczenia w ramach TWC zapewniają pokrycie niedoboru z danej
grupy ubezpieczeń przez członków związku, dzięki czemu stabilizuje się wynik TUW.
Rozwój ZWC umożliwia TUW zwiększenie jego innowacyjności w zakresie oferty
produktowej poprzez jej doskonalenie, rozbudowywanie i wprowadzanie dodatkowych
ubezpieczeń.

Weitere ähnliche Inhalte

Mehr von Fundacja Instytut Zarządzania Ryzykiem Społecznym (11)

Zarzadzanie ryzykiem
Zarzadzanie ryzykiemZarzadzanie ryzykiem
Zarzadzanie ryzykiem
 
O ryzyku
O ryzykuO ryzyku
O ryzyku
 
Zasada obliczania emerytury
Zasada obliczania emeryturyZasada obliczania emerytury
Zasada obliczania emerytury
 
Prezentacja PPK
Prezentacja PPKPrezentacja PPK
Prezentacja PPK
 
S. pienkowska kamieniecka prezentacja xyz
S. pienkowska kamieniecka prezentacja xyzS. pienkowska kamieniecka prezentacja xyz
S. pienkowska kamieniecka prezentacja xyz
 
Zasada obliczania emerytury
Zasada obliczania emeryturyZasada obliczania emerytury
Zasada obliczania emerytury
 
O ryzyku społecznym
O ryzyku społecznymO ryzyku społecznym
O ryzyku społecznym
 
O ubezpieczeniu
O ubezpieczeniuO ubezpieczeniu
O ubezpieczeniu
 
O ubezpieczeniu
O ubezpieczeniuO ubezpieczeniu
O ubezpieczeniu
 
O ryzyku dla studentow
O ryzyku dla studentowO ryzyku dla studentow
O ryzyku dla studentow
 
Dla studentow postepowanie z_ryzykiem
Dla studentow postepowanie z_ryzykiemDla studentow postepowanie z_ryzykiem
Dla studentow postepowanie z_ryzykiem
 

O TUW

  • 1. Źródło: opracowanie własne Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych (TUW) prof. SGH dr hab. Marietta Janowicz-Lomott 1
  • 3. 2 Źródło: opracowanie własne Konkretna organizacja, w rozwiniętej gospodarce rynkowej, przyjmuje formę przedsiębiorstwa, tutaj: przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego – zakładu ubezpieczeń.
  • 4. 2 Źródło: opracowanie własne Konkretna organizacja, w rozwiniętej gospodarce rynkowej, przyjmuje formę przedsiębiorstwa, tutaj: przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego – zakładu ubezpieczeń. Zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność ubezpieczeniową wyłącznie w formie spółki akcyjnej, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych albo spółki europejskiej. (art. 6 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej)
  • 5. Źródło: opracowanie własne Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne: 3
  • 6. Źródło: opracowanie własne komercyjna (for-profit) Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne: 3
  • 7. Źródło: opracowanie własne komercyjna (for-profit) Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne: - spółka akcyjna - spółka europejska 3
  • 8. Źródło: opracowanie własne komercyjna (for-profit) Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne: - spółka akcyjna - spółka europejska niekomercyjna (not-for-profit) (wzajemnościowa) 3
  • 9. Źródło: opracowanie własne komercyjna (for-profit) Zakład ubezpieczeń może działać w oparciu o dwie ideowo odmienne koncepcje, które reprezentują odmienne formy organizacyjne: - spółka akcyjna - spółka europejska niekomercyjna (not-for-profit) (wzajemnościowa) - towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych 3
  • 10. Źródło: opracowanie własne Żaden akt prawny w Polsce nie definiuje ubezpieczeń wzajemnych, a określa jedynie, że: „Zakład ubezpieczeń, który ubezpiecza swoich członków na zasadzie wzajemności, jest towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych” (art. 102 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej) 4
  • 11. 5 Źródło: opracowanie własne Poprawna definicja ubezpieczeń działających „na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy w czterech obszarach:
  • 12. 5 Źródło: opracowanie własne Poprawna definicja ubezpieczeń działających „na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy w czterech obszarach:  techniki repartycji (przenoszenia) ryzyka
  • 13. 5 Źródło: opracowanie własne Poprawna definicja ubezpieczeń działających „na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy w czterech obszarach:  techniki repartycji (przenoszenia) ryzyka  stosunku prawnego
  • 14. 5 Źródło: opracowanie własne Poprawna definicja ubezpieczeń działających „na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy w czterech obszarach:  techniki repartycji (przenoszenia) ryzyka  działalności ekonomiczno-finansowej (celu działania i zasad finansowania)  stosunku prawnego
  • 15. 5 Źródło: opracowanie własne Poprawna definicja ubezpieczeń działających „na zasadzie wzajemności” jest uzależniona od ich analizy w czterech obszarach:  techniki repartycji (przenoszenia) ryzyka  formy organizacyjno-prawnej  działalności ekonomiczno-finansowej (celu działania i zasad finansowania)  stosunku prawnego
  • 16. 6 Źródło: opracowanie własne Technika repartycji (przenoszenia) ryzyka – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
  • 17. 6 Źródło: opracowanie własne „Tworzenie wspólnot ryzyka wymaga organizacji, która nadaje wspólnocie charakter wyodrębnionej całości.” […] „Prawie, że communis opinio upatruje w ubezpieczeniu organizację opartą na wzajemności, ‚jeden za wszystkich – wszyscy za jednego‚”. J. Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Warszawa 1934, Nakładem Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, s.13-14. Technika repartycji (przenoszenia) ryzyka – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
  • 18. 6 Źródło: opracowanie własne „Tworzenie wspólnot ryzyka wymaga organizacji, która nadaje wspólnocie charakter wyodrębnionej całości.” […] „Prawie, że communis opinio upatruje w ubezpieczeniu organizację opartą na wzajemności, ‚jeden za wszystkich – wszyscy za jednego‚”. J. Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Warszawa 1934, Nakładem Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, s.13-14. Poszkodowani świadczenia Fundusz ubezpieczeniowy składki Źródło: T. Szumlicz, Metoda ubezpieczenia, https://www.jestubezpieczenie.pl/dla-studentow/ubezpieczenie/metoda-ubezpieczenia/ Technika repartycji (przenoszenia) ryzyka – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne odszkodowania
  • 19. 6 Źródło: opracowanie własne „Tworzenie wspólnot ryzyka wymaga organizacji, która nadaje wspólnocie charakter wyodrębnionej całości.” […] „Prawie, że communis opinio upatruje w ubezpieczeniu organizację opartą na wzajemności, ‚jeden za wszystkich – wszyscy za jednego‚”. J. Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Warszawa 1934, Nakładem Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, s.13-14. Poszkodowani świadczenia Fundusz ubezpieczeniowy składki Źródło: T. Szumlicz, Metoda ubezpieczenia, https://www.jestubezpieczenie.pl/dla-studentow/ubezpieczenie/metoda-ubezpieczenia/ Metoda repartycji nie pozwala zatem na rozróżnienie typów ubezpieczenia, należałoby raczej powiedzieć, że w tym aspekcie każde ubezpieczenie jest „wzajemne”. Technika repartycji (przenoszenia) ryzyka – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne odszkodowania
  • 20. 7 Źródło: opracowanie własne Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
  • 21. 7 Źródło: opracowanie własne Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa. Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne
  • 22. 7 Źródło: opracowanie własne Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa. Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej.
  • 23. 7 Źródło: opracowanie własne Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa. Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej. 1) Prawa członkowskie powodują, że ubezpieczyciel wzajemny traktowany jest jako własność ubezpieczających. Ubezpieczający wybierają osoby faktycznie zarządzające przedsiębiorstwem (uczestniczą w Zgromadzeniu Członków, które jest odpowiednikiem Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy). Należy podkreślić jednak, iż taka „własność” jest ułomna- - nie można jej zbyć, przekazać i zasadniczo nierozerwalnie związana jest z umową ubezpieczenia.
  • 24. 7 Źródło: opracowanie własne Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa. Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej. ubezpieczający prawa z umowy ubezpieczenia spółka akcyjna 1) Prawa członkowskie powodują, że ubezpieczyciel wzajemny traktowany jest jako własność ubezpieczających. Ubezpieczający wybierają osoby faktycznie zarządzające przedsiębiorstwem (uczestniczą w Zgromadzeniu Członków, które jest odpowiednikiem Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy). Należy podkreślić jednak, iż taka „własność” jest ułomna- - nie można jej zbyć, przekazać i zasadniczo nierozerwalnie związana jest z umową ubezpieczenia.
  • 25. 7 Źródło: opracowanie własne Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa. Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej. ubezpieczający prawa z umowy ubezpieczenia spółka akcyjna 1) Prawa członkowskie powodują, że ubezpieczyciel wzajemny traktowany jest jako własność ubezpieczających. Ubezpieczający wybierają osoby faktycznie zarządzające przedsiębiorstwem (uczestniczą w Zgromadzeniu Członków, które jest odpowiednikiem Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy). Należy podkreślić jednak, iż taka „własność” jest ułomna- - nie można jej zbyć, przekazać i zasadniczo nierozerwalnie związana jest z umową ubezpieczenia. TUW ubezpieczający - członkowie prawa członkowskie prawa z umowy ubezpieczenia
  • 26. 7 Źródło: opracowanie własne Zasada wzajemności obowiązuje w umowach ubezpieczenia zawieranych wyłącznie przez członków towarzystwa. Stosunek prawny – ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne W komercyjnym ubezpieczeniu zakład ubezpieczeń i ubezpieczającego łączy wyłącznie umowa ubezpieczenia i wynikające z niej prawa kontraktowe. W TUW zawarcie umowy ubezpieczenia wiąże się z uzyskaniem członkostwa1 i dodatkowo prawami członkowskimi. Należy zwrócić uwagę, iż nawiązanie stosunku członkostwa nie następuje automatycznie z zawarciem umowy ubezpieczenia, lecz wymaga złożenia przez ubezpieczającego odrębnego oświadczenia woli, np. w formie deklaracji członkowskiej oraz opłacenia wpisowego, udziałów oraz składki członkowskiej. ubezpieczający prawa z umowy ubezpieczenia spółka akcyjna Zgodnie z ustawą o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej statut może przewidywać, że towarzystwo będzie ubezpieczało także osoby niebędące członkami towarzystwa, jednak składki od tych osób, nie mogą stanowić więcej niż 10 % składki przypisanej brutto towarzystwa. 1) Prawa członkowskie powodują, że ubezpieczyciel wzajemny traktowany jest jako własność ubezpieczających. Ubezpieczający wybierają osoby faktycznie zarządzające przedsiębiorstwem (uczestniczą w Zgromadzeniu Członków, które jest odpowiednikiem Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy). Należy podkreślić jednak, iż taka „własność” jest ułomna- - nie można jej zbyć, przekazać i zasadniczo nierozerwalnie związana jest z umową ubezpieczenia. TUW ubezpieczający - członkowie prawa członkowskie prawa z umowy ubezpieczenia
  • 28. 8 Źródło: opracowanie własne Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych i wzajemnych jest cel działalności. Działalność ekonomiczno-finansowa
  • 29. 8 Źródło: opracowanie własne Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych i wzajemnych jest cel działalności. Działalność ekonomiczno-finansowa ZAKŁADY KOMERCYJNE
  • 30. 8 Źródło: opracowanie własne Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych i wzajemnych jest cel działalności. • Celem działania organizacji komercyjnej jest osiąganie zysku (którego efektem jest dywidenda dla akcjonariusza). Działalność ekonomiczno-finansowa ZAKŁADY KOMERCYJNE
  • 31. 8 Źródło: opracowanie własne Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych i wzajemnych jest cel działalności. • Celem działania organizacji komercyjnej jest osiąganie zysku (którego efektem jest dywidenda dla akcjonariusza). • Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony ryzykiem niepowodzenia prowadzonej działalności w efekcie czego jest uprawniony do osiągania dodatkowego dochodu. Działalność ekonomiczno-finansowa ZAKŁADY KOMERCYJNE
  • 32. 8 Źródło: opracowanie własne Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych i wzajemnych jest cel działalności. • Celem działania organizacji komercyjnej jest osiąganie zysku (którego efektem jest dywidenda dla akcjonariusza). • Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony ryzykiem niepowodzenia prowadzonej działalności w efekcie czego jest uprawniony do osiągania dodatkowego dochodu. Działalność ekonomiczno-finansowa TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCHZAKŁADY KOMERCYJNE
  • 33. 8 Źródło: opracowanie własne Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych i wzajemnych jest cel działalności. • Celem działania organizacji komercyjnej jest osiąganie zysku (którego efektem jest dywidenda dla akcjonariusza). • Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony ryzykiem niepowodzenia prowadzonej działalności w efekcie czego jest uprawniony do osiągania dodatkowego dochodu. • Celem głównym jest zaspokajanie wspólnych potrzeb ubezpieczeniowych jego członków, nie zaś osiąganie zysków czy zapewnienie zwrotu z kapitału. Działalność ekonomiczno-finansowa TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCHZAKŁADY KOMERCYJNE
  • 34. 8 Źródło: opracowanie własne Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych i wzajemnych jest cel działalności. • Celem działania organizacji komercyjnej jest osiąganie zysku (którego efektem jest dywidenda dla akcjonariusza). • Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony ryzykiem niepowodzenia prowadzonej działalności w efekcie czego jest uprawniony do osiągania dodatkowego dochodu. • Celem głównym jest zaspokajanie wspólnych potrzeb ubezpieczeniowych jego członków, nie zaś osiąganie zysków czy zapewnienie zwrotu z kapitału. • W wymiarze praktycznym oznacza to, że ostateczna cena ubezpieczenia wzajemnego kształtuje się w oparciu o rzeczywisty przebieg szkodowości i znana jest po zakończeniu okresu ubezpieczenia (ex post). W efekcie ewentualne nadwyżki są zwracane ubezpieczającym lub zgodnie z ich decyzją wykorzystywane w inny sposób (np. na podwyższenie kapitału) zaś w przypadku niedoboru (straty) mogą zostać ogłoszone dopłaty, które muszą wnieść członkowie. Działalność ekonomiczno-finansowa TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCHZAKŁADY KOMERCYJNE
  • 35. 8 Źródło: opracowanie własne Kluczowym aspektem różnicującym działalność ubezpieczycieli komercyjnych i wzajemnych jest cel działalności. • Celem działania organizacji komercyjnej jest osiąganie zysku (którego efektem jest dywidenda dla akcjonariusza). • Zakład oferujący ubezpieczenie komercyjne określa stałą składkę (ex ante). W ten sposób zakład ubezpieczeń komercyjnych jest obciążony ryzykiem niepowodzenia prowadzonej działalności w efekcie czego jest uprawniony do osiągania dodatkowego dochodu. • Celem głównym jest zaspokajanie wspólnych potrzeb ubezpieczeniowych jego członków, nie zaś osiąganie zysków czy zapewnienie zwrotu z kapitału. • W wymiarze praktycznym oznacza to, że ostateczna cena ubezpieczenia wzajemnego kształtuje się w oparciu o rzeczywisty przebieg szkodowości i znana jest po zakończeniu okresu ubezpieczenia (ex post). W efekcie ewentualne nadwyżki są zwracane ubezpieczającym lub zgodnie z ich decyzją wykorzystywane w inny sposób (np. na podwyższenie kapitału) zaś w przypadku niedoboru (straty) mogą zostać ogłoszone dopłaty, które muszą wnieść członkowie. • Rentowność, choć nie jest celem funkcjonowania TUW, to umożliwia jego funkcjonowanie i rozwój. Działalność ekonomiczno-finansowa TOWARZYSTWA UBEZPIECZEŃ WZAJEMNYCHZAKŁADY KOMERCYJNE
  • 37. 9 Źródło: opracowanie własne W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych wariantach: Formy organizacyjno-prawne
  • 38. 9 Źródło: opracowanie własne W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych wariantach:  towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych Formy organizacyjno-prawne
  • 39. 9 Źródło: opracowanie własne W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych wariantach:  towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych  małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych Formy organizacyjno-prawne
  • 40. 9 Źródło: opracowanie własne W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych wariantach:  towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych  małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych  związku wzajemności członkowskiej Formy organizacyjno-prawne
  • 41. 9 Źródło: opracowanie własne W Polsce ideę wzajemności w ubezpieczeniach można realizować tylko poprzez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w trzech różnych wariantach:  towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych  małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych  związku wzajemności członkowskiej Formy organizacyjno-prawne Warto wskazać, iż na świecie (także w UE) stosowane są również inne rozwiązania, np. spółdzielnie ubezpieczeniowe, stowarzyszenia ubezpieczeniowe, specjalne formy organizacyjne (np. we Francji – mutuelles, w Irlandii friendly societies – stowarzyszenia pomocy wzajemnej).
  • 42. 10 Źródło: opracowanie własne Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 43. 10 Źródło: opracowanie własne Towarzystwo: Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 44. 10 Źródło: opracowanie własne Towarzystwo: - posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności), Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 45. 10 Źródło: opracowanie własne Towarzystwo: - posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności), - ubezpieczające wyłącznie swoich członków, Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 46. 10 Źródło: opracowanie własne Towarzystwo: - posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności), - ubezpieczające wyłącznie swoich członków, - członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników: Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 47. 10 Źródło: opracowanie własne Towarzystwo: - posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności), - ubezpieczające wyłącznie swoich członków, - członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników: - osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin, Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 48. 10 Źródło: opracowanie własne Towarzystwo: - posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności), - ubezpieczające wyłącznie swoich członków, - członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników: - osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin, - osób prawnych, których cel działalności odnosi się do zawodu lub określonej działalności, z wyłączeniem spółek prawa handlowego, Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 49. 10 Źródło: opracowanie własne Towarzystwo: - posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności), - ubezpieczające wyłącznie swoich członków, - członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników: - osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin, - osób prawnych, których cel działalności odnosi się do zawodu lub określonej działalności, z wyłączeniem spółek prawa handlowego, - roczny przypis składki w 3 ostatnich latach (lub od początku działania) oraz w prognozie na 5 lat nie przekracza 5 mln EURO, Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 50. 10 Źródło: opracowanie własne Towarzystwo: - posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności), - ubezpieczające wyłącznie swoich członków, - członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników: - osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin, - osób prawnych, których cel działalności odnosi się do zawodu lub określonej działalności, z wyłączeniem spółek prawa handlowego, - roczny przypis składki w 3 ostatnich latach (lub od początku działania) oraz w prognozie na 5 lat nie przekracza 5 mln EURO, - nie wykonuje działalności w zakresie OC i ubezpieczenia kredytu i gwarancji, chyba że są ryzykami dodatkowymi. Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 51. 10 Źródło: opracowanie własne Towarzystwo: - posiadające ograniczony zakres działalności (ze względu na małą liczbę członków, niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów ubezpieczenia, albo niewielki terytorialny zasięg działalności), - ubezpieczające wyłącznie swoich członków, - członkami jest zdefiniowany w statucie krąg uczestników: - osób fizycznych wykonujących określony zawód lub działalność, a także członków ich rodzin, - osób prawnych, których cel działalności odnosi się do zawodu lub określonej działalności, z wyłączeniem spółek prawa handlowego, - roczny przypis składki w 3 ostatnich latach (lub od początku działania) oraz w prognozie na 5 lat nie przekracza 5 mln EURO, - nie wykonuje działalności w zakresie OC i ubezpieczenia kredytu i gwarancji, chyba że są ryzykami dodatkowymi. może być uznane za małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w drodze decyzji przez organ nadzoru, jeżeli spełnia powyższe warunki ŁĄCZNIE. Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
  • 52. 9 Źródło: opracowanie własne Korzyści z utworzenia małego TUW 11
  • 53. 9 Źródło: opracowanie własne Wymogi formalne (głównie finansowe) wynikające z ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej są wyraźnie ograniczone. I tak, m.in.: Korzyści z utworzenia małego TUW 11
  • 54. 9 Źródło: opracowanie własne Wymogi formalne (głównie finansowe) wynikające z ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej są wyraźnie ograniczone. I tak, m.in.:  nie są stosowane limity dotyczące kapitału podstawowego (wysokość, obejmowanie, spłacanie) Korzyści z utworzenia małego TUW 11
  • 55. 9 Źródło: opracowanie własne Wymogi formalne (głównie finansowe) wynikające z ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej są wyraźnie ograniczone. I tak, m.in.:  nie są stosowane limity dotyczące kapitału podstawowego (wysokość, obejmowanie, spłacanie)  nie muszą być stosowane reguły tworzenia kapitału zapasowego i rezerwowego, wynikające z Kodeksu Spółek Handlowych, Korzyści z utworzenia małego TUW 11
  • 56. 9 Źródło: opracowanie własne Wymogi formalne (głównie finansowe) wynikające z ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej są wyraźnie ograniczone. I tak, m.in.:  nie są stosowane limity dotyczące kapitału podstawowego (wysokość, obejmowanie, spłacanie)  nie muszą być stosowane reguły tworzenia kapitału zapasowego i rezerwowego, wynikające z Kodeksu Spółek Handlowych,  ograniczone są wymogi kapitałowe wynikające z zasad Solvency II Korzyści z utworzenia małego TUW 11
  • 57. 12 Źródło: opracowanie własne Związki wzajemności członkowskiej
  • 58. 12 Źródło: opracowanie własne • W celu zwiększenia atrakcyjności ubezpieczeń wzajemnych od 1995 roku umożliwiono tworzenie w ramach TUW związków wzajemności członkowskiej (ZWC). Związki wzajemności członkowskiej
  • 59. 12 Źródło: opracowanie własne • W celu zwiększenia atrakcyjności ubezpieczeń wzajemnych od 1995 roku umożliwiono tworzenie w ramach TUW związków wzajemności członkowskiej (ZWC). • Związek wzajemności członkowskiej jest wyodrębnioną w ramach towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych grupą wspólnego interesu ubezpieczeniowego. Usankcjonowaniem odrębności wspólnoty jest odrębne ustalenie wyniku finansowego i związanych z tym zasad podziału nadwyżki lub uczestnictwa w pokryciu niedoborów. Związki wzajemności członkowskiej
  • 60. 12 Źródło: opracowanie własne • W celu zwiększenia atrakcyjności ubezpieczeń wzajemnych od 1995 roku umożliwiono tworzenie w ramach TUW związków wzajemności członkowskiej (ZWC). • Związek wzajemności członkowskiej jest wyodrębnioną w ramach towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych grupą wspólnego interesu ubezpieczeniowego. Usankcjonowaniem odrębności wspólnoty jest odrębne ustalenie wyniku finansowego i związanych z tym zasad podziału nadwyżki lub uczestnictwa w pokryciu niedoborów. • Warunkiem koniecznym dla funkcjonowania ZWC jest zatem działający TUW. Związki mogą być tworzone wyłącznie w ramach TUW. Związki wzajemności członkowskiej
  • 61. 1 Źródło: opracowanie własne 13 Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW
  • 62. 1 Źródło: opracowanie własne 13 Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW DLA UBEZPIECZONYCH
  • 63. 1 Źródło: opracowanie własne 13 Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW DLA UBEZPIECZONYCH Możliwość obniżenia składki netto wskutek obniżenia kosztów odszkodowań, m.in. ze względu na: - świadomość wspólnego interesu w utrzymaniu szkodowości na niskim poziomie - ograniczenie hazardu moralnego, samokontrolę członków i kontrolę wiarygodności ponoszonych szkód - „pozytywną” selekcję ryzyka - mała wspólnota przyciąga klienta o niższym ryzyku („umoralnianie ryzyka”). Możliwość wpływu na składkę brutto w efekcie niższych kosztów akwizycji. Obniżenie kosztów ubezpieczenia poprzez rozdysponowanie pomiędzy ubezpieczonych osiągniętej nadwyżki finansowej. Oferta produktów ubezpieczeniowych lepiej dopasowana do potrzeb ubezpieczonych. Wzmacnianie więzi wspólnotowych i samorządności środowisk.
  • 64. 1 Źródło: opracowanie własne 13 Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW DLA UBEZPIECZONYCH Możliwość obniżenia składki netto wskutek obniżenia kosztów odszkodowań, m.in. ze względu na: - świadomość wspólnego interesu w utrzymaniu szkodowości na niskim poziomie - ograniczenie hazardu moralnego, samokontrolę członków i kontrolę wiarygodności ponoszonych szkód - „pozytywną” selekcję ryzyka - mała wspólnota przyciąga klienta o niższym ryzyku („umoralnianie ryzyka”). Możliwość wpływu na składkę brutto w efekcie niższych kosztów akwizycji. Obniżenie kosztów ubezpieczenia poprzez rozdysponowanie pomiędzy ubezpieczonych osiągniętej nadwyżki finansowej. Oferta produktów ubezpieczeniowych lepiej dopasowana do potrzeb ubezpieczonych. Wzmacnianie więzi wspólnotowych i samorządności środowisk. DLA TUW
  • 65. 1 Źródło: opracowanie własne 13 Korzyści z utworzenia ZWC w ramach TUW DLA UBEZPIECZONYCH Możliwość obniżenia składki netto wskutek obniżenia kosztów odszkodowań, m.in. ze względu na: - świadomość wspólnego interesu w utrzymaniu szkodowości na niskim poziomie - ograniczenie hazardu moralnego, samokontrolę członków i kontrolę wiarygodności ponoszonych szkód - „pozytywną” selekcję ryzyka - mała wspólnota przyciąga klienta o niższym ryzyku („umoralnianie ryzyka”). Możliwość wpływu na składkę brutto w efekcie niższych kosztów akwizycji. Obniżenie kosztów ubezpieczenia poprzez rozdysponowanie pomiędzy ubezpieczonych osiągniętej nadwyżki finansowej. Oferta produktów ubezpieczeniowych lepiej dopasowana do potrzeb ubezpieczonych. Wzmacnianie więzi wspólnotowych i samorządności środowisk. DLA TUW Dzięki tworzeniu ZWC można korzystnie oddziaływać na zmniejszenie szkodowości uniwersalnej w TUW. Utworzenie ZWC i rozliczenia w ramach TWC zapewniają pokrycie niedoboru z danej grupy ubezpieczeń przez członków związku, dzięki czemu stabilizuje się wynik TUW. Rozwój ZWC umożliwia TUW zwiększenie jego innowacyjności w zakresie oferty produktowej poprzez jej doskonalenie, rozbudowywanie i wprowadzanie dodatkowych ubezpieczeń.