1. BÀI I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ LUẬT TỔ
CHỨC QUỐC TẾ
Lê Thị Thanh Mai (HVNG-2012)

2. Outline
• Lý luận về luật tổ chức quốc tế
• Lý luận về tổ chức quốc tế, chủ thể chính của
luật tổ chức quốc tế
• Yêu cầu SV nắm được:
• + Các khái niệm về LTCQT và TCQT
• + Lịch sử ra đời và hình thành TCQT
• + Các vấn đề cơ bản của TCQT: quy chế thành
viên, cơ cấu tổ chức

3. Khái niệm Luật tổ chức quốc tế
• “ Luật tổ chức quốc tế là tổng thể các nguyên
tắc và quy phạm điều chỉnh các quan hệ phát
sinh giữa các chủ thể của luật quốc tế trong
quá trình hình thành, tổ chức và hoạt động
của tổ chức quốc tế” (Giáo trình Luật Quốc
tế-ĐHL)

4. Vai trò của Luật TCQT trong hệ thống
Luật Quốc tế
• Là một ngành luật trong hệ thống LQT
• Điều chỉnh nhóm chủ thể quan trong của LQT:
tỏ chức quốc tế
• Nhóm quan hệ do LTCQT điều chỉnh: đặc
trưng nhất định so với các ngành LQT truyền
thống khác
• Việc xây dựng các QPPL của LTCQT hình thành
nên những nguyên tắc PLQT nền tảng

5. Các nguyên tắc điều chỉnh LTCQT
• Nguyên tắc tự nguyện của các quốc gia thành
viên
• Nguyên tắc tôn trọng quyền năng độc lập của
TCQT trong quan hệ với các nước thành viên

6. Nguồn của LTCQT
• Điều ước quốc tế
o Hiến chương LHQ
o Điều lệ của TCQT
o Điều ước giữa các quốc gia
o Điều ước giữa các quốc gia và TCQT
o Điều ước giữa các TCQT
• Tập quán quốc tế

7. Khái niệm tổ chức quốc tế
• Phân biệt với NGO
• Định nghĩa: “ Tổ chức quốc tế là thực thể liên
kết các quốc gia và các thực thể khác của LQT,
hình thành trên cơ sở ĐƯQT,có quyền năng
chủ thể luật quốc tế, có hệ thống các cơ quan
đế duy trì hoạt động thường xuyên theo đúng
tôn chỉ, mục đích của tổ chức đó” (Giáo trình
ĐHL)
• Đặc điểm của TCQT

8. Lịch sử ra đời của tổ chức quốc tế
• Hòa ước Westphalia 1648: khai sinh khái niệm chủ
quyền quốc gia
• Thế kỷ 19:
o 1814-1815: pháp điển hóa các luật lệ ngoại giao tại
Hội nghị Vienna nhằm chính thức hóa quan hệ giữa
các quốc gia châu Âu.
o Ảnh hưởng của CM Pháp (1786) và CM Mỹ (1776):
không còn chế độ quân chủ, Nhà nước nhân dân
o Hội nghị quốc tế bàn về chiến tranh và hòa bình ( Hội
nghị hòa bình quốc tế The Hague 1907; vai trò các thể
chế tò án quốc tế ICJJ)

9. Lịch sử ra đời của tổ chức quốc tế
o Nhiều TCQT được thành lập trong thời gian này đặc
biệt là các thể chế châu Âu: UB sông Rhine, UB châu
Âu về sông Danube(1856); UB sông Elbe (1821)
o Ngoài các TC trong lĩnh vực an ninh, hòa bình còn các
TC trong lĩnh vực kinh tế-xã hội, công nghiệp và công
nghệ: Liên minh bưu chính quốc tế (1874), Liên minh
Điện tín quốc tế (1868)
o Cuối thế kỷ 20: tư cách chủ thể LQT ( vụ bá tước
Bernadotte, 1949, ICJ). Hình thành hệ thống TCQT hiện
đại
o Vấn đề chủ quyền quốc gia- hợp tác quốc tế????

10. Phân loại TCQT
• :Theo quy mô:TCQT toàn cầu, liên khu vực;
khu vực
• Theo tính chất chủ thể LQT: TCQT công (liên
CP)-TCQT tư (NGOs)
• Theo tiêu chuẩn thành viên: TCQT mở
(universal)-TCQT đóng(closed)
• Theo phạm vi hoạt động: TCQT chung-TCQT
chuyên môn

11. Quyền và nghĩa vụ của TCQT
• Được ký kết các ĐƯQT
• Tiếp nhận cơ quan đại diện và quan sát viên thường
trực của các quốc gia chưa là thành viên
• Được hưởng quyền miễn trừ và ưu đãi ngoại giao
• Được trao đổi đại diện tại các tổ chức của nhau và
tiếp nhận đại diện của các quốc gia thành viên
• Được yêu cầu kết luận tư vấn của TAQT (ICJ) của LHQ
• Được giải quyết tranh chấp phát sinh giữa các thành
viên và các tổ chức QT đó
• Tuân thủ các nghĩa vụ QT và nghĩa vụ quy định tại Điều
lệ TCQT đó

12. Cơ cấu tổ chức
• Các cơ quan chính
• Các cơ quan bổ trợ
o Cơ quan chấp hành
o Ban thư ký giúp việc
• Các cơ quan khác: cơ quan tư pháp, nghị
viện, các cơ quan được thành lập trong quá
trình hoạt động

13. Cơ chế thông qua quyết định
• Nguyên tắc đa số tương đối (theo số lượng
các thành viên có mặt và tham gia biểu
quyết):2/3, 1/2
• Đa số tuyệt đối
• Nguyên tắc đồng thuận (consensus), đồng
thuận ngược

14. Quy chế thành viên
• Điều kiện và thủ tục gia nhập (LHQ, WTO,
NATO)
• Rút khỏi TCQT
• Khai trừ khỏi TQT
• Đình chỉ quy chế thành viên của TCQT

15. • Quyền và nghĩa vụ của các thành viên TCQT
• Hoạt động chức năng của TCQT
o Hoạt động xây dựng và hoàn thiện LQT
o Hoạt động xây dựng, hoàn thiện cơ cấu và
ngân sách của TCQT
• Nhân viên của TCQT
o Viên chức của TCQT
o Các chuyên gia

16. Issues
• Mối quan hệ giữa chủ quyền quốc gia-quan
hệ hợp tác
• Phân biệt đồng thuận-đa số tuyệt đối
• Ba học thuyết về quyền năng chủ thể LQT
của TCQT: attributed rights-implied rights-
inherent rights
• TCQT mở (universal)-TCQT đóng (closed)