M.E. Mutlu, M. Beyaz Korkut, Ü. Yılmaz, IETC 2006 6th International Educational Technology Conference konferansı dahilinde "6th International Educational Technology Conference Proceedings Vol:3" bildiri kitapçığındaki "Ders Kitaplarının Dağıtımı Amacıyla İnternetin Kullanılması: Açıköğretim e-Kitap Uygulaması Örneği", 1270-1277 pp., Famagusta, North Cyprus, 19-21 April, 2006

1. 6.Uluslararası Eğitim Teknolojileri Konferansı
19 - 21 NİSAN 2006
GAZİMAĞUSA, KKTC
Anadolu Üniversitesi
Ders Kitaplarının Dağıtımı Amacıyla İnternetin
Kullanılması: Açıköğretim
e-Kitap Uygulaması Örneği
Yrd. Doç. Dr. M. Emin MUTLU
Öğr. Gör. Melda Beyaz KORKUT
Öğr. Gör. Ülkü YILMAZ

2. Giriş
Anadolu Üniversitesi
Bu çalışmada ;
Açıköğretim Fakültesi’nce hazırlanan ders kitaplarının Bilgisayar
Destekli Eğitim biriminde e-Kitap hizmetine dönüşümü ve
uygulamasında elde edilen deneyimler anlatılmaktadır.

3. e-Kitap nedir?
Anadolu Üniversitesi
• Bir kitabın içeriğine elektronik formda erişim olanağı sağlayan
• Bilgisayar ya da taşınabilir e-Kitap okuyucuları ile okunmak
için tasarlanmış, basılı kitapların bütün özelliklerini
barındıran, okuyucuya yeni kolaylıklar da sağlayan yeni bir
kitap biçimidir.

4. Uzaktan Eğitimde e-Kitap
Anadolu Üniversitesi
Uzaktan eğitimde e-Kitap kullanımının sağladığı olumlu etkiler
• e-Kitap yazılımları ve formatları kelime işlemci dosyaları, sunum
slaytlarına ve web sayfalarına göre daha kaliteli ve hızlı okuma olanağı
sağlarlar.
• Üstünü çizme, altını çizme ve not alma gibi fiziksel kitap okurken
yapılan etkinlikler, e-Kitaplarda da yapılabilmektedir.
• e-Kitapta başka kaynaklara yapılan bağlantılara erişmek son derece
kolaydır.
• Öğretim elemanları öğrencilerine okumaları için verdikleri e-Kitapların
üzerine notlar ekleyerek öğrencilerini çalışmalarını yönlendirebilirler.

5. Uzaktan Eğitimde e-Kitap
Anadolu Üniversitesi
Uzaktan eğitimde e-Kitapların yetersiz kaldığı alanlar
• e-Kitap teknolojisi sadece metin ve durağan görüntü
içermektedir. Ses, canlandırma ve video gibi diğer ortamlar henüz e-
Kitaplarda kullanılmamaktadır.
• Ekrandan metin okumak hala basılı kitaptan okumak kadar rahat
değildir.
• e-Kitap donanımları öğrencilerin satın alabileceğinden daha
pahalıdır. (Shiratuddin, 2003)

6. Anadolu Üniversitesi
Açıköğretim Sisteminde Kitap
Anadolu Üniversitesi
Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sisteminde kullanılan ders
kitapları Kitap Tasarım Birimi’nin organizasyonu altında
alanında deneyimli ve uzman bilim adamları, editör, eğitim
teknologları, televizyon editörü, sanat danışmanları, dil ve
ölçme-değerlendirme uzmanları tarafından tasarlanıp
yazılmaktadır. Kitap Tasarım Birimi tarafından tasarımı
tamamlanan kitaplar Açıköğretim Fakültesi Dizgi Servisi
tarafından dizilerek PDF formatında baskıya hazır duruma
getirilir.

7. Açıköğretim Ders Kitaplarının
İnternette Dağıtımı
Anadolu Üniversitesi
2003–2004 öğretim yılında elektronik kitaplar açıköğretim ders
kitaplarının üniteler halinde PDF dosyalarına dönüştürülmesiyle
elde edilen bu hizmetten, Aralık 2003-Mart 2005 döneminde ayda
10.000 ile 45.000 arasında ziyaretçi yararlanmıştır.
2003–2004 Öğretim Yılı, Elektronik Kitaplarda Aylara Göre Ziyaretçi Sayısı

8. Açıköğretim e-Kitap Hizmeti
Anadolu Üniversitesi
2004–2005 öğretim yılında değişik
zamanlarda ve projelerde geliştirilen
e-sınav, e-televizyon, e-alıştırma ve
e-danışmanlık gibi e-öğrenme
hizmetleri Açıköğretim e-Öğrenme
Portalı altında birleştirilerek merkezi
bir yapıda öğrenciye sunulmaya
başlanmıştır.
Toplam 209 derse ait 2717 ünite
e-Öğrenme Portalı e-Kitap
hizmeti olarak sunulmaktadır.

9. Açıköğretim e-Kitap Hizmeti
Anadolu Üniversitesi
e-Öğrenme Portalındaki e-Kitap hizmetinden faydalanabilmek
için Flash Player eklentisinin bilgisayarda yüklü olması
gerekmektedir. Bu eklenti e-Öğrenme portalından
yüklenebilmektedir.
Flash Paper teknolojisi Adobe’un PDF formatı gibi dosya
üzerinde değişikliğe izin vermeyen işlemciyi zorlamayan ve
Türkçe karakter sorunu olmayan bir dosya formatıdır. Flash
Paper ile kitap okumak gayet pratiktir.

10. Açıköğretim e-Kitap Hizmeti
Anadolu Üniversitesi
Flash Paper ortamında kitap okurken yararlanılan araçlar
El aracı ile sayfa ekranda kaydırılarak,
sayfalar arasında ilerleme
gerçekleştirir.
Metin aracı, bir belge üzerinde metnin
bir bölümünü seçme işlemini
gerçekleştirir.
Arama kutucuğu, basit bir şekilde
sözcük taraması yapmayı
sağlamaktadır. Aranılan kelime ilgili
bölüme yazıldıktan sonra simgeye her
tıklanıldığında ünitenin tamamı
taranarak bulunan kelimeler şekildeki
gibi görüntülenir.
Üniteyi rahat bir şekilde okuyabilmek
için Büyütme-Küçültme araçları
sayesinde istenilen boyutlarda
ölçeklendirilmektedir.

11. Açıköğretim e-Kitap Hizmeti
Anadolu Üniversitesi
e-Öğrenme portalı e-Kitap hizmetinden Mayıs 2005-Şubat 2006
tarihleri arasında 172.971 öğrenci 846.650 kez yararlanmıştır.

12. Açıköğretim e-Kitap Hizmeti
Anadolu Üniversitesi
Açıköğretim e-Kitap hizmetlerine ek olarak geçici ya da
projeye yönelik olarak gerçekleştirilen e-Kitap uygulamaları
•Düzeltme ve
değişiklikleri olan
kitapların düzeltme ve
değişikliklerinin yayını
•Baskıları kalmamış
kitapların yayını

13. Sonuç
Anadolu Üniversitesi
• Uzaktan öğretimde e-Kitap kullanımı özellikle çalışmakta olan
öğrencilere önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Anadolu
Üniversitesi Açıköğretim sisteminde 209 derse ait 2717 ünite
e-Kitap olarak internette öğrencilerin kullanımına sunulmuş
durumdadır. Bu hizmet öğrencilerin giderek daha fazla ilgisini
çekmektedir ve uygulamanın ilk 10 ayında 170.000’den fazla
sayıda öğrencinin bu hizmetten 800.000’den fazla yararlandığı
saptanmıştır. Açıköğretim sistemindeki çoğu programda
derslerin yüzde 90’ınından fazlası e-Kitap olarak internette
yayınlanmaktadır.

14. Sonuç
Anadolu Üniversitesi
• Öğrenciler Açıköğretim e-Öğrenme portalındaki e-alıştırma, e-
sınav ve e-televizyon gibi diğer e-öğrenme hizmetlerinden
yararlanırken kitaptaki içeriğe ihtiyaç duyduklarında portalın
diğer bir bileşeni olan e-Kitap hizmetine kolayca erişerek
bilgilerini tazeleyebilmektedirler. Bu nedenle öğrencilerin e-
Kitap hizmetinden giderek daha fazla yararlanacakları
öngörülmektedir.