2. SULTAN SAZLIĞI
• Sultan Sazlığı, Erciyes Dağı'nın güneybatısındaki Develi
Ovasının en alçak kesimlerinde yer almaktadır. Develi-Yahyalı
-Yeşilhisar üçgeni içerisindedir.
• Kayseri'ye 70 km uzaklıkta bulunan Sultan Sazlığı,
Uluslararası Ramsar Sözleşmesi ile koruma altına alınmıştır.
•
• Develi Ovası'nın alçak kesimlerinde Yay, Camız, Söbe ve çöl
gölleri yer almaktadır Geniş anlamda bu göllerin tümüne, dar
anlamda ise Develi'yi Niğde - Kayseri karayoluna bağlayan
yolun güneyinde kalan, Yay Gölü dışındaki bölümüne Sultan
Sazlığı adi verilir. Sultan Sazlığı'nı oluşturan göl ve bataklıklar,
kurak mevsimlerde daralır, yağışIı mevsimlerde genişIer. Bu
göller Ercjyes ve Orta Toroslar'dan inen sularla beslenir.
• 17.200 hektar alanı kapsayan Sultan Sazlığı, dünya çapında
önem taşıyan bir ekosistem oluşturur.
• Sazlığın merkezlerine doğru görülmeyecek kadar yavaş yüzen
saz adacıkları bulunmaktadır.
• 21 Nisan 1988'de doğayı koruma alanı olarak ayrılan bölgede
tatlı ve tuzlu su ekosistemi bir arada bulunmaktadır.
• Barındırdığı 301 kuş türü ile Manyas Gölü'nden sonra
Türkiye'nin ikinci önemli kuş cenneti olan Sultan Sazlığı'nda,
buradaki kuşIarın göç yollarını ve yapma ortamlarını
araştırmak amacıyla gözlem ve üretme istasyonu
bulunmaktadır.
• Gerek bitki örtüsü gerekse üzerinde yaşayan canlılarla kuş göç
yolları üzerinde yer alan Sultan Sazlığı, her geçen gün yapılan
araştırmalar ve çalışmalarla turizme kazandırılmaya
çalışıImaktadır.

3. TARİHÇESİ
• Sultan Sazlığı ilk defa İsmet Özer tarafından
yapılan bir araştırmada ortaya çıkarılmıştır.
Sonra, Nihat Turan ve Ornitoloj Tansu
Gürpınar tarafından yapılan çalışmalarda
dünya çapında önemi olan bir sulak alan
olduğu ortaya çıkmıştır.
• Sultan Sazlığı, 1971 yılında Kara Avcılığı
kanunu'na dayanılarak, Tarım Orman ve
Köy İşIeri Bakanlığınca Su Kuşları Koruma
ve Üretme Sahası, 1988 yılında Tabiatı
Koruma Alanı ve 1993 yılında da Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek
Kurulunca Birinci Derece Doğal Sit Alanı
ilan edilmiştir.
• Sulak ve koruma alanı olarak önemi
anlaşılan Sultan Sazlığı 15 Mart 1994 tarihli
ve 5434 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile
Uluslararası Ramsar Sözleşmesi'nin
(özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak
uluslararası öneme sahip sulak alanların
korunması sözleşmesi) İkinci ve Üçüncü
maddeleri uyarınca A SINIFI Sulak Alanlar
Listesine alınmıştır.

4. KONUMU
• Sultan Sazlığı, merkezi Anadolu
Platosu'nun doğu kenarında,. Kayseri il
sınırları içerisinde bulunmaktadır.
• Kayseri'nin güneyinde 70 km
uzaklıktadır. Koordinatları: 38º 05" /
38º 40" kuzey 35º 00" / 35º 35"
doğudur. Dört bir yanı yüksek dağlarla
çevriIi kapalı bir havzadır. Tamamen
düz olan arazının meyili %2'dir,
Kuzeyinde bölgenin en yüksek
volkanik dağı Erciyes (3917 m.)
bulunur. Doğuda Develidağı, Akpınar,
Çiçekliyurt (2074 m, 2057 m) güneyde
Toros Dağları, Aladağ (3373 m.)
Elmalı (2235 m.) ve batıda Kartalkaya
(1958 m.), Incildağı (1795 m.)
bulunmaktadır.

5. ALAN DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ
ALAN
CİNSİ
ALAN
MİKTARI
GÖL ALANI 3650 HEKTAR
SAZLIK ALANI 5200 HEKTAR
OTLAK ALANI 8350 HEKTAR
TOPLAM 17,200
HEKTAR
• Sultan Sazlığı, 17.200
hektarlık bir alını
kapsamaktadır. Alan
dağılımı:
• Sultan Sazlığı genel
olarak Yaygölü (tuzlu) ve
Sazlıkları (tatlı) şeklinde
iki ekosisteme ayrılır.
• Sazlıklar içerisinde
Eğrigöl, Sarpgöl ve
Camızgölü adında irili
ufaklı göl ve sazlıklarla
kaplı adacıklar
bulunmaktadır.

6. JEOLOJİ VE İKLİM
• Develi Ovası en eski jeolojik formasyon olan
devon'dur. Yahyalı'nın güneyinde orta devon'a ait
(410.370 milyon yıl) mercan faunası bulunmuştur.
Develi güneyinde bulunan Kırşehir masifi
prekambryumda meydana gelmiş esas dağlardır.
Develi havzasının kuzeybatı ve doğusunda neojen'e
ait tüfler bulunur. Acıgöl yakınlarındaki Erciyes'e ait
Nemrut Dağı yakın zamanlara kadar aktif olan bir
volkandır. Göl sahası oluşumu miyosen devrinde
başlamış pleistosen ve helosen devirlerinde
erozyon malzemeleriyle dolmaya tabakalar teşekkül
etmeye başlamıştır. Bu tabakalar kireçtaşı, bazalt,
andesit ve tüften oluşmuştur
• Develi havzasında Anadolu Platosu'nun tipik kara
iklim yardır. Yazlar kurak ve sıcak, kışlar soğuk,
gece gündüz yaz kış ısı farkı yüksektir. En sıcak
aylar Temmuz - Auğustos aylardır (34.2ºC - 35.5ºC
en düşük sıcaklık ise, -18.3ºC olarak ölçülmüştür).
• Son 30 yıl ölçümlerine göre yıllık ortalama yağış
metrekareye 363 mm'dir.
• Kuş popülasyonu daha ziyade ilkbahar ve sonbahar
ayları üzerıne toplanmıştır. Şubat, Temmuz ve
Ağustos en düşük seviyededir. Kışı burada geçiren
kuşlar da bulunur.
• Yıllardan beri, gölün kıyısında kurulmuş olan
Ovaçiftliği köyü sakinlerinin önemli geçim
kaynaklarından biri olan saz ve kamış, kontrol
altında ve düzenli bir şekilde gölden toplanmakta;
hasırcılık, sepetçilik ve mobilyacılıkta
değerlendirilmektedir. Ovaçiftliği köyünde de bir
müze, araştırmacılar ve fotoğrafçılar için gözlem
kuleleri, ayrıca idare binaları bulunmaktadır.

7. 7
FLORA
• Civarda bulunan Aladağlar ve Erciyes flora
bakımından, Yakın ve Ortadoğu'da en iyi
araştırılmış yerlerdendir. Buna rağmen
bulunan türler, mevcudun bir parçası olup
araştırmalar devam etmelidir.
• Algler: Baecillariophycea, Charophyceae,
Chlorophyceae, Chrysophyceae,
Dinophyceae, Eulenophyceae ile
Rodophyceae olmak üzere 50 türden
fazladır.
• Bitki Türleri: Suotugiller,
ipektohumugiller, hodangiller,
karanfilgiller, ıspanakgiller, bileşikgiller,
sarmaşıkgiller, turpgiller, küskütgiller,
etyiyengiller, sütleğengiller,
kızılkantarongiller, ballıbabagiller,
defnegiller, baklagiller, bubapıgiller,
kınagiller, ebegümecigiller, dutgiller,
nilüfergiller, küpeçiçeğigiller,
gelincikgiller, dişotugiller,
karabuğdaygiller, çuhaçiçeğigiller,
düğünçiçeğigiller, sevgiçiçeğigiller,
gülgiller, kökboyagiller, aslanağzıgiller,
patlıcangiller, ılgıngiller, maydanozgiller,
kediotugiller, yabanikimyonugiller.

8. FAUNA
• Uzun süreli çalışmalar, burada 251
değişik türde ve ülkemizde az bulunan bin
adet Flamingo ve 600 bin adet Ördek ilk
sıraları alır. Bunlardan başka; Pelikan,
Karabatak, Dikkuyruk, Kılıçgağa, Turna,
Kara Sumru, Balıkçıl ve diğer çok çeşitIi
kuşlar da parkı zenginleştirmektedir. Bu
kuşlardan 80 tür burada kuluçkaya
yatmaktadır.
• Göl ve sazlıklarda kuşların beslenmesi için
bol miktarda kurbağa ve semender larvaları
ile küçük balıklar bulunmaktadır
• Uzmanlar, burada çok sayıda ve zengin
türde kuşların bulunmasını, bir tropikal
ormandan daha fazla madde üretimine
bağlamaktadırlar. Zengin besin kaynakları
yönünden, ülkemizin sayılı parkı durumuna
gelen Sultan sazlığı, koruma altına
alındıktan sonra daha çok yabancı
uzmanların ve kuş meraklılarının ilgisini
çekmeye başladı.
• MEMELİLER
• Kirpi
• bataklık sivri faresi
• etrüsk sivri faresi
• Sivrifareler
• Yarasalar
• Kurt
• tilki
• Gelincik
• alaca sansar
• yaban domuzu
• Tavşan
• kör fare
• orman sıçanı
• cüce dağ sıçanı
• Koşar fare
• Su faresi
• Adi tarla faresi
KİRPİ
ALACA SANSAR
ETRÜSK SİVRİ FARESİ
TAVŞAN

9. KUŞ TÜRLERİ
• Bir sulak alan olma özelliği Sultan sazlığını kuşlar
için vazgeçilmez sağlamaktadır. Bölgede 301 kuş
türü tespit edilmiştir. Bunlardan 69 tür düzenli
olarak, 18 tür ise olağan dışı hallerde burada
kışlamakta veya göç sırasında uğramaktadır.
Kuluçkaya yatan tür sayısı 119 dur.
• Sultan sazlığı, nesli tehlike altında olan
küçük karabatak, dikkuyruk ve yaz ördeği'nin
ülkemizdeki önemli üreme alanından biridir. Alanda
kuluçkaya yatan diğer önemli kuş türleri,
alaca balıkçıl, kaşıkçı, bayağı aynak, boz ördek,
kılıçgaga, macar ördeği, pasbaş patka, akça cılıbıt,
büyük cılıbıt, bataklık kırlangıcı, mahmuzlu kız kuşu,
gülen sumru, küçük sumru, bıyıklı sumru, bahri,
küçük balaban, boz kaz, çamurcun, yeşilbaş,
çıkrıkçın, elmabaş patka, sakarmeke, sumru,
bağırtlak
ve ak kuyruklu kız kuşu, karabaş martı, ince gagalı
martı ve uzunbacakdır.
• Kuş popülasyonu daha ziyade ilkbahar ve sonbahar
ayları üzerine toplanmıştır.Şubat, Temmuz ve
ağustos en düşük seviyededir. Kışı burada geçiren
kuşlarda bulunur.
• BAŞLICA KUŞ TÜRLERİ ŞUNLARDIR:
• Dalgıç,kırmızıboyunlu,karagerdanlı
karabatakcüce karabatak,pelikan ,
Tepeli pelikan,balaban,cüce balaban,
gece balıkçıl,alaca balıkçıl,öküz balıkçıl,küçük
beyaz balıkçıl,beyaz balıkçıl,gri balıkçıl,erguvani
balıkçıl,
Karaleylek,çeltikçi,kaşıkçı,flamingo,kuğu,
Gillik,sakarca,boz kaz,angıt,suna,fiyü,boz
ördek,kırık,yeşilbaş,kılkuyruk,çıkrıkçı,
kaşıkgaga,yağ ördeği,macar ördeği ,
pas baş,tepeli patka,sütlabiarı, şahinikara
çaylak,akbaba,kızıl akbaba,yılan kartalı,
saz delicesi,ekin delicesi,step delicesi, çayır
delices,büyük atmaca,küçük atmaca,şahin,kızıl
şahin,küçük bağırgan,,kartal,yırtıcı kartal,şah kartal,
,altın karta,lküçük kartal,balık kartal,küçük
kerkenez,kerkenez,kırmızı ayaklı kerkenez,güvercin
doğanı,delice doğan,bıyıklı doğan,ulu doğan,kınalı
keklikçil,bıldırcın,su tavuğu,benekli su tavuğu,cüce
su tavuğu,bıldırcın kılavuzu,saz tavuğu,saz horozu,
sakarmeki,turna,mezgerdek,,toydeniz
saksağan,ıuzunbacak,kılıçgaga,,kocagöz, bataklık
kırlangıcı,siyah kanatlı bataklık kırlangıc,ıküçük
halkalı,yağmurcun,yarım halkalı yağmurcun,büyük
yağmurcun,damgalı yağmurcun,altın yağmurcun
vb…

10. KÜÇÜK KARABATAK DİKKUYRUK YAZÖRDEĞİ
ALACA
BALIKÇIL
BATAKLIK
KIRLANGICI SUMRU
LEYLEKYALIÇAPKINI BAĞIRTLAK KUŞU

11. BARINAK / GIDA
• Kesif sazlarla kaplı, besin
bakımından oldukça zengin, tatlı
sulu küçük göller su kaşlarının
yemlenmesi ve barınmaları için ideal
bir alandır. Tatlı su göllerinde
kurbağa ve semender lavraları ve
küçük balıklar (Phoxinellus sp.,
Aphanius sp.) bol miktarda
mevcuttur. Buralarda sazlar boylu
ve sıktır. Pelikanlar, karabataklar, su
tavukları, ördekler, kazlar,
balıkçıllar, kaşıkçı kuşlar yuva
yapacak yer ve malzemeyi kolayca
bulurlar.
• Tuzlu su yaşama ortamı olan Yay
Gölü ise, flamingoların, martıların,
kılıçgagaların ve bazı çullukların
kuluçka alanıdır. Yaşama ortamının
geçiş bölgesinde alanlarda
yağmurcunlar, turnalar ve pelikanlar
kuluçka yapar.

12. İNSAN AKTİVİTELERİ
• Tarım : Yöre halkinin en önemli geçim kaynagi
tarimdir. Sulama yapilan alanlarda da daha çok
ayçiçegi ve seker pancari yetistiriciligi yapilmaktadir.
Sulu tarima geçisle birlikte sebze tarimi ve
meyvecilik yayginlasmistir.
•
Hayvancılık : Yörede hayvancilik halkin ikinci
derecede geçim kaynagidir. Alanda yer alan mera
alanlarinin büyük bir kismi tarima açilmis, bir
kisminin ise bitmis isletmeleri nedeniyle dogal yapisi
bozulmustur. Alanda yer alan geçici sulak çayirlarda
kis mevsimi hariç otlatma yapilmaktadir. Çevredeki
bozkirlarda koyun, bataklik alanlarda ise inek ve
manda gibi büyükbas hayvan otlatilmaktadir. Sultan
sazligi civarindaki yerlesim yerlerinde yaklasik
24.000 büyükbas ve 38.000 küçükbas hayvan
olmak üzere toplam 62.000 hayvan beslenmektedir.
•
Sazcılık : Sultan Sazliginda saz kesimi yaygin
olarak yapilmakta olup, yilda yaklasik 1500 ton saz
kesilmektedir. Kesilen sazlarin büyük kismi yurt
disina ihraç edilmektedir. Ihraç edilen saz miktari
yilda yaklasik 300.000 bagi (her bag 200-400 adet)
bulmaktadir. 1995 yilinda Sindelhöyük kasabasinda
saz baglama ve depolama tesisi kurulmustur.
Ayrica yörede dam malzemesi ve hayvan yemi
olarak kullanilan sazlar bölge için önemli geçim
kaynagi olusturmaktadir. Daha çok Agustos-Eylül
aylarinda Phragmites australis ve Thypha cinsine
ait türleri kesilmektedir.
•
Avcılık : 1982-1983 av sezonundan sonra avlanma
bütün alanda tamamen yasaklanmistir.

13. SULTAN SAZLIĞI İLE İLGİLİ
GÖRSELLER

15. • AlglerBacillariophyceae, Charophyceae, Chlorophyceae,
Chrysophyceae, Dinophyceae, Eulenophyceae ile
Rodophyceae olmak üzere 50 türden fazladır.
• Bitki türlerisuotugiller, ipektohumugiller, hodangiller,
karanfilgiller, ıspanakgiller, bileşikgiller, sarmaşıkgiller,
turpgiller, küskütgiller, etyiyengiller, sütleğengiller,
kızılkantarongiller, ballıbabagiller, defnegiller, baklagiller,
bubapıgiller, kınagiller, ebegümecigiller, dutgiller,
nilüfergiller, küpeçiçeğigiller, gelincikgiller, dişotugiller,
karabuğdaygiller, çuhaçiçeğigiller, düğünçiçeğigiller,
sevgiçiçeğigiller, gülgiller, kökboyagiller, aslanağzıgiller,
patlıcangiller, ılgıngiller, maydanozgiller, kediotugiller,
yabanikimyonugiller.