Overzicht van verschillende fasen van groepsontwikkeling. Inzicht in de fase van een team helpt om een team op de juiste manier aan te sturen en/of om de juiste interventies toe te passen om een groep verder te helpen in haar ontwikkeling

1. Fasen van groepsontwikkeling
• Oriëntatiefase
• Machtsfase
• Affectiefase
• Autonome groep
• Afsluitingsfase
1
Bronnen: Tuckman, Kuijpers, Remmerswaal, Schutz

2. Polen:
Externe eisen Eigen behoefte
Vragen:
• Hoor ik er bij of hoor ik er niet bij en zo ja: onder welke
condities?
• Wat is de taak? Hoeveel tijd mag dit kosten?
• Kan ik in deze groep mezelf blijven? Waar liggen de grenzen?
Klassieke rollen
1. Shapers: Taakgericht (Wat verwacht de context?)
2. Saboteurs: Mensgericht (eigen behoeften)
3. Organizer: Verbindt mens en opgave door te komen tot
zelfgekozen afspraken om de klus te klaren.
Dilemma:
Inclusie
Fase 1: Start…

3. Dilemma:
Autoriteit
Fase 2: Macht…

4. Polen:
Orde Anarchie
Vragen:
• Hoeveel macht en invloed heb ik?
• Wie heeft er macht en invloed over mij?
• Waar ligt de controle of sturing van wat we doen?
• Door wie zal ik me laten beïnvloeden en hoe?
Klassieke rollen
1. tyrants: bewaken dat afspraken ook nagekomen worden
(=taakgericht)
2. Heroes: verzetten zich tegen het keurslijf en vinden dat
individuele vrijheid voorop moet staan. (=mensgericht)
3. leaders: benadrukken de goede intenties van mensen, en wijzen
er tevens op dat daar ook individuele verantwoordelijkheden bij
horen.
Dilemma:
Autoriteit
Fase 2: Macht…

5. Polen:
Symbiose Zelfvoorzienend
Vragen:
• Hoe persoonlijk zullen we met elkaar omgaan?
• Hoeveel kunnen we elkaar vertrouwen en hoe kunnen
we een dieper niveau van vertrouwen bereiken?
Klassieke rollen
1. idols: Benadrukken ‘wij-gevoel’.
2. seducers: Willen zich niet langer conformeren, “kunnen
prima voor zichzelf zorgen”, vormen subgroepen.
3. Good examples: Hebben geen zin om met iedereen
gelijk op te trekken, maar ook niet om iedereen apart te
behandelen. Differentiëren per taak met wie ze werken.
Dilemma:
Intimiteit
Fase 3: Affectie…

6. • Van
intern
naar
extern
gericht…!
• Taakstructuur,
invloedsverdeling
en
rela8epatroon
zijn
ontwikkeld
(in
fase
1,2
en
3).
• Open
groepsklimaat
waarin
ieder
zichzelf
kan
zijn.
• Zelfstandigheid:
De
groep
kan
een
geheel
eigen,
autonome
werking
gaan
uitoefenen.
Fase 4: Autonoom…

7. Polen:
Retrospectie Prospectie
Vragen:
• Wat hebben we aan elkaar gehad?
• Wat biedt de toekomst?
• Reünie?
Klassieke rollen
1. parents: kijken terug
2. children: kijken vooruit
Dilemma:
Separatie
Fase 5: Afscheid…

8. Fasen van groepsontwikkeling
• Oriëntatiefase (Forming)
• Machtsfase (Storming)
• Affectiefase (Norming)
• Autonome groep (Performing)
• Afsluitingsfase (Adjourning)
8
Dilemma’s:
ß Inclusie
ß Autoriteit
ß Intimiteit
ß Separatie

9. Overzicht interventies (vanuit leider bezien)
• Oriëntatiefase
• Machtsfase
• Affectiefase
• Autonome groep
• Afsluitingsfase
9
ß Structuur en daarmee veiligheid bieden
ß Directief en taakgericht te werk gaan
ß Informatie geven over gang van zaken
ß Uit nodigen tot openheid
ß Erkennen van teleurstelling, onvrede
ß Erkennen van eigen tekortkomingen (als leider)
ß Stimuleren van open communicatie
ß Groepsgevoel benoemen
ß Accepteren dat je als leider minder nodig bent
ß Stimuleren feedback geven
ß Loslaten van status als begeleider
ß Stimuleren van individuele en groepsontwikkeling
ß Verantwoordelijkheid uit handen geven
ß Afsluiten van taak en proces
ß Vieren van succes
ß Accepteren wat onaf is gebleven
ß Erkennen van gevoelens van verlies en/of opluchting
ß Aandacht voor ceremonie rond afscheid nemen

10. 10
• By increasing drive you put the
system under stress
• By weakening the restraining
forces you free the driving forces
Susan Gantt - Director of The
Systems-Centered Training and
Research Institute
“

11. MEER lezen?
11
...
op
vakan8e
…
op
de
zaak