3. 3
Ogólny schemat łańcucha dostaw produktów
spożywczych
Nowoczesny kanał dystrybucji Tradycyjny kanał dystrybucji
Dodatkowy kanał dystrybucji dla produktów
wymagających specjalnych warunków transportu
i składowania np. produkty mrożone
Produkcja
Regionalne Centrum
Dystrybucji (sieć
handlowa)
Punkt sieci
handlowej
Lokalny
Hurtownik/Cash and
Carry
Punkt handlowy HoReCa
Regionalne Centrum
Dystrybucji (duży
hurtownik, centra konsolidacji)
Logistyka
pierwotna
Logistyka
wtórna
Dystrybucja
lokalna
1
2
3
1
2
3
Dotyczy dostaw od producenta
Dotyczy dostaw z RDC do punktów sprzedaży, skala
ogólnopolska
Dotyczy dostaw do odbiorców zlokalizowanych
lokalnie, na ograniczonym terenie
4. 4
Główni uczestnicy łańcucha dostaw produktów
spożywczych
Produkcja
Regionalne Centrum
Dystrybucji (sieć handlowa)
Punkt sieci handlowej
Lokalny
Hurtownik/Cash and
Carry
Punkt handlowy
HoReCa
Regionalne Centrum
Dystrybucji (duży hurtownik,
centra konsolidacji)
Firmy produkcyjne, dostarczają produkt wejściowy do łańcucha dostaw
Centra dystrybucji zaopatrujące tylko własne sieci sprzedaży; będące
własnością danej sieci, zarządzane przez sieć lub wyspecjalizowanego
operatora logistycznego
Punkty sieci handlowej zaopatrywane z RDC; proces dystrybucji odbywa
się własną flotą lub przy wykorzystaniu 3PL
Obejmujące zasięgiem cały kraj centra dystrybucji/konsolidacji świadczące
usługi dla wielu dostawców (producenci) i wielu odbiorców (sieci handlowe,
punkty sprzedaży, mniejsze hurtownie)
Hurtownie działające lokalnie, na ograniczonym terenie, często
dysponujące własną flotą dostawczą, obsługujące detaliczne punkty
handlowe i/lub kanał HoReCa
Kanał sprzedaży obejmujący hotele (Ho), restauracje (Re) i catering (Ca)
Mniejsze, lokalne punktu sprzedaży detalicznej o dużo mniejszej skali
działalności niż punkty należące do sieci handlowych
Operatorzy logistyczni
3PL
Funkcjonują w łańcuchu jako podmioty dostarczające usług logistycznych –
zarządzanie magazynami, transport, usługi dodatkowe. Pracują na
potrzeby różnych uczestników łańcucha
5. 5
Przykłady firmy z łańcucha dostaw produktów mrożonych
1
2
Lokalny dystrybutor docierający do ok. 2000
punktów na terenie północno-wschodniej Polski
Lokalny dystrybutor docierający do ok. 3000
punktów na Górnego Śląska
1
2
3
3 chłodnie składowe - 77 tyś. miejsc paletowych
3 centra dystrybucyjne – 31,5 tyś. miejsc paletowych
+ logistyka
1 centrum dystrybucyjne 16 tyś. miejsc paletowych +
logistyka
Produkcja
Regionalne Centrum
Dystrybucji (sieć
handlowa)
Punkt sieci
handlowej Lokalny
Hurtownik/Cash and
Carry
Punkt handlowy HoReCa
Regionalne Centrum
Dystrybucji (duży
hurtownik, centra konsolidacji)
1 2
1
2
3
1
2
1
2
7 centrów dystrybucyjnych +
1360 sklepów
3 centra dystrybucji + 323 sklepy
1
2
6. 6
Łańcuch dostaw produktów mrożonych – kanał
nowoczesny
Wymagania dotyczące warunków składowania i
transportu mrożonek sprawiają, że sieci handlowe
w większości przypadków nie posiadają wymaganej
powierzchni do składowania i taboru. Proces dostaw
jest kompleksowo przejmowany i zarządzany przez
wyspecjalizowane firmy (np. Jago, McLane, Frigo)
działające na obszarze całej Polski
Produkcja
Regionalne Centrum
Dystrybucji (sieć
handlowa)
Punkt sieci
handlowej Lokalny
Hurtownik/Cash and
Carry
Punkt handlowy HoReCa
Regionalne Centrum
Dystrybucji (duży
hurtownik, centra konsolidacji)
W niewielu przypadkach łączona jest funkcja produkcji i dystrybucji. Pojawiają się wtedy dwa modele:
• duży dystrybutor posiadający własne linie produktowe np. Jago jako właściciel Chłodni Łódź czy Logistic Center Lodimex z marką Polanka
• producent zapewniający także dystrybucję ze swojego magazynu centralnego do dużych odbiorców (logistyka pierwotna) np. Iglotex
7. 7
Łańcuch dostaw produktów mrożonych – kanał
tradycyjny
Produkcja
Regionalne Centrum
Dystrybucji (sieć
handlowa)
Punkt sieci
handlowej Lokalny
Hurtownik/Cash and
Carry
Punkt handlowy HoReCa
Regionalne Centrum
Dystrybucji (duży
hurtownik, centra konsolidacji)
W przypadku produktów mrożonych nie funkcjonuje
model biznesowy, w którym duży producent jest
także właścicielem lokalnych hurtowni
Istnieją na rynku lokalni hurtownicy,
którzy prócz dystrybucji wielu marek
posiadają także produkcję i własną markę
np. Scott (Małopolska) czy Jumar
(północno – wschodnia Polska). W takich
przypadkach dystrybucja tych produktów
ogranicza się do odbiorców obsługiwanych
przez danego hurtownika
8. 8
Logistyka produktów mrożonych – modele biznesowe
DOSTAWCY
DOSTAWCY
ODBIORCY
Działalność handlowa
DYSTRYBUTOR
/ HURTOWNIK
ODBIORCY
• Zakup towaru, magazynowanie
i jego odsprzedaż
• Dystrybutor jest właścicielem
towaru
• Przychodem jest wartość
sprzedanych towarów
• Dostawa towaru od
producenta, składowanie a
następnie jego dostawa do
odbiorcy
• Dystrybutor nie jest
właścicielem towaru
• Przychodem jest wartość
świadczonych usług
Działalność logistyczna
Małe
sklepy
Duże
sieci
9. 9
Różnice pomiędzy Polską a krajami Zachodniej Europy
(rynek dojrzały)
Zarówno w Polsce jak i w Europie łańcuch dostaw produktów mrożonych jest podobny. Podstawowa różnica wynika
ze struktury kanałów sprzedaży determinującej liczbę i rodzaj graczy na rynku. Dominującym kanałem sprzedaży
produktów mrożonych w Europie są hiper i supermarkety podczas gdy w Polsce struktura sprzedaży jest bardziej
podzielona. Determinuje to istnienie wielu niezależnych, lokalnych hurtowników, których istnienie na rynkach
Europy nie ma uzasadnienia z racji skali sprzedaży i przejmowania całych łańcuchów dostaw przez duże sieci
handlowe
33,9
33,6
15,4
17,1
Supermarkety/hipermarkety Niezależni detaliści
Specjalistyczni detaliści Pozostałe punkty
73,6
13,2
5,1
4,9
3,1
Supermarkety/hipermarkety Niezależni detaliści
Convenience stores Specjalistyczni detaliści
Pozostałe punkty
Polska - kanały dystrybucji produktów
pakowanych i gotowych posiłków*
Europa - kanały dystrybucji
produktów mrożonych
Źródło: Datamonitor
• Tesco PL – 3 centra dystrybucji
• Kilku dużych dystrybutorów działających na terenie
całego kraju
• Bardzo duża liczba lokalnych hurtowni produktów
mrożonych
•Tesco UK – 42 centra dystrybucji
•Duże sieci handlowe przejmują zarządzanie całym łańcuchem
dostaw wykorzystując własne zasoby lub przy współpracy z 3PL
działających w całości na potrzeby danej sieci
•Tak jak w Polsce logistyka produktów mrożonych dla sieci jest
zarządzana kompleksowo przez specjalistycznych operatorów
•Istnieją także małe, lokalne hurtownie*Kategoria obejmuje także produkty mrożone
10. 10
Łańcuch dostaw produktów mrożonych – czy można
połączyć produkcję z dystrybucją?
Produkcja a dystrybucja - podobnie jak w Polsce w Europie nie funkcjonuje model
biznesowy, w którym producenci mrożonek zajmują się także dystrybucją na lokalną
skalę lub są dystrybutorami dla innych firm. W niewielu przypadkach połączenie funkcji
produkcji i dystrybucji ogranicza się do logistyki pierwotnej obejmującej dostawy
całopojazdowe z fabryk do regionalnych centrów dystrybucji. Z racji przejmowania
przez sieci handlowe zarządzania całym łańcuchem dostaw także ten model jest
ograniczony.
Produkcja a dystrybucja
• Logistyka pierwotna – jw., ograniczone korzyści wynikające z kontroli nad kosztem
logistyki pierwotnej, brak istotnej synergii z działalnością produkcyjną
• Logistyka wtórna wraz z konsolidacją – rynek zdominowany przez dużych graczy;
wymagane bardzo wysokie nakłady kapitałowe, wiedza i doświadczenie
SYTUACJAOBSZARY
11. 11
Łączenie produkcji z dystrybucją – szanse i ryzyka
• Z racji struktury kanałów sprzedaży produktów
mrożonych rynek lokalnych hurtowników ma w
Polsce wciąż bardzo duże znaczenie
• Charakteryzuje się on bardzo dużym
rozdrobnieniem i wciąż niską konsolidacją ale
także dużą liczbą klientów, którzy z racji swojej
specyfiki (małe zamówienia, małe powierzchnie
chłodnicze) nie będą obsługiwani przez
ogólnopolskich graczy
• Połączenie produkcji i logistyki pozwala na
osiągnięcie korzyści wynikających z kontroli
całego łańcucha dostaw dzięki zwiększeniu
marży i uelastycznieniu procesów magazynowo
– dystrybucyjnych
• Udanym przykładem podobnej konsolidacji na
rynku produktów spożywczych jest powstanie i
rozwój Emperii
Produkcja a dystrybucja – możliwości rozwoju
Dystrybucja lokalna – możliwość wejścia na lokalne rynki głównie przez akwizycje podmiotów już
działających w branży
• W przypadku firm, których głównym profilem
działalności jest produkcja taka aktywność
będzie raczej stanowić dodatkową działalność
niż istotną synergię
• Wzmocnienie efektu synergii wymagałoby
konsolidacji jak największej liczby podmiotów
tak aby pomimo małych wolumenów
pojedynczych dostaw pojawił się efekt skali – 1
sklep – 1 zamrażarka a 100 sklepów i 100
zamrażarek
• Jeżeli będziemy zbliżać się do modelu
zachodniego, dominacji dużych sieci, korzyści z
kontroli całego łańcucha dostaw będą coraz
mniejsze; wg Raportu o konserwach rybnych*
statystyczny sklep sprzedaje 3-4 puszki
dziennie, supermarket prawie 90 a hipermarket
ponad 600
*Magazyn Przemysłu Rybnego nr 1 (61) / 2008
Szanse Ryzyka
12. 12
Przykładowe obszary aktywności lokalnych
dystrybutorów produktów mrożonych
Jumar
Liczba oddziałów – 3
Obszar działalności –
województwo warm-mazurskie
plus region suwalski
Inne – 70 pracowników, 2000
odbiorców, 1500 pozycji
asortymentowych, produkty
kilkudziesięciu firm
Produkcja - Tak
Bać-Pol
Liczba oddziałów – 4
Obszar działalności – Regiony:
Małopolska, Podkarpacie, Ziemia
Świętokrzyska i Lubelska
Inne – w 2009 połączenie z REN
Radom i plany wejścia na GPW
Produkcja - Tak
REN
Liczba oddziałów – 4
Obszar działalności –
województwa: mazowieckie,
świętokrzyskie, lubelskie, łódzkie
Inne – ponad 13000 odbiorców,
część grupy handlowej
‘konsument’ stowarzyszającej
dystrybutorów artykułów FMCG
Produkcja - Nie
Iglokrak
Liczba oddziałów – 6
Obszar działalności –
południowo-zachodnia Polska
Inne – grupa kapitałowa
zrzeszająca podmioty z tego
obszaru
Produkcja - Nie
Negresko
Liczba oddziałów – 4
Obszar działalności – północno-
wschodnia Polska
Inne – 80 pracowników, 5000
odbiorców, 600 pozycji
asortymentowych
Produkcja - Tak (jednym z
udziałowców jest Chłodnia
Olsztyn)
13. 13
Możliwość konsolidacji sektora żywności mrożonej na
przykładzie działań Jago
2008 2009
Chłodnia Łódź
Lipiec 2008
Wartość transakcji – 4 mln PLN
Przychody firmy – 12,8 mln
PLN (2007)
Zakres działalności –
produkcja, dystrybucja,
magazynowanie, wynajem
powierzchni
Etka-Śnieżka Dystrybucja
Lipiec 2008
Wartość transakcji – 0,65 mln
PLN (94% akcji)
Przychody firmy – 11,8 mln
PLN (2007)
Zakres działalności –
dystrybucja
Chłodnia Milagros
Sierpień 2008
Wartość transakcji – 3,5 mln PLN (część
zajmującą się sprzedażą mrożonek do
odbiorców hurtowych) i 3 mln akcji
nowej emisji (część zajmującą się
sprzedażą mrożonek do odbiorców
detalicznych)
Przychody firmy – 50 mln PLN (2007)
Zakres działalności – dystrybucja,
magazynowanie
Family Frost
Luty 2009
Wartość transakcji – 8,2 mln
PLN
Przychody firmy – 30 mln PLN
(2007)
Zakres działalności –
dystrybucja
PPHU Hela
Kwiecień 2009
Wartość transakcji – 2,5 mln
PLN
Przychody firmy – 20 mln PLN
(2008)
Zakres działalności –
dystrybucja
PPHU Pol-Cer
Czerwiec 2009
Wartość transakcji – 0,75 mln PLN
Przychody firmy – 5 mln PLN (2008)
Zakres działalności – dystrybucja
PHU Twój Sukces
Czerwiec 2009
Wartość transakcji – nie
ujawniono
Przychody firmy – 5 mln
PLN (2008)
Zakres działalności –
dystrybucja
14. 14
Wejście na rynek lokalnej dystrybucji mrożonek –
podstawowe pytania
Jakie jest założenie biznesowe wejścia na
rynek lokalnej dystrybucji mrożonek
Synergia z aktualną działalnością produkcyjną Poszerzenie działalności o dodatkową aktywność
Jaka jest planowana
skala geograficzna
nowej aktywności
Jaki ma być
referencyjny model
rozwoju takiej sieci
Jaka jest planowana grupa
docelowa klientów na własne
produkty (kanały dystrybucji)
Jaka jest przewidywana
skala kontrolowanej
produkcji
Jaki ma być oferowany
zakres produktowy
1 2
3
4
5
Czy przewidywany wolumen produkcji jest wystarczający na tyle aby
uzyskane korzyści i marża przejęta dzięki kontroli całego łańcucha
dostaw pozwalały na uzyskanie efektu synergii
W przypadku koncentracji na kanale tradycyjnym zarządzanie
łańcuchem dostaw jest przejmowane przez sieci
Działalność ponadregionalna pozwala na uzyskanie efektu skali ale też
wymaga większych nakładów; skala lokalna to początkowo mniejsze
efekty ale też mniejsze koszty ale i baza do dalszego rozwoju
Czy działalność ma się koncentrować tylko na produktach mrożonych
czy ewaluować w kierunku pełnej oferty produktów spożywczych
Czy sieć ma być budowana od podstaw czy opierać się na
akwizycjach/aliansach z istniejącymi podmiotami
1
2
3
4
5
15. 15
Wejście na rynek lokalnej dystrybucji mrożonek –
możliwe odpowiedzi
Jakie jest założenie biznesowe wejścia na
rynek lokalnej dystrybucji mrożonek
Synergia z aktualną działalnością produkcyjną Poszerzenie działalności o dodatkową aktywność
Jaka jest planowana
skala geograficzna
nowej aktywności
Jaki ma być
referencyjny model
rozwoju takiej sieci
Lokalna Krajowa
Od lokalnej
do krajowej
Akwizycje Budowa
od zera
Mieszana
Powiązania z
istniejącymi
podmiotami
Aktualne portfolio
produktów i
wolumeny +
rozwój organiczny
Zwiększenie produkcji i
wolumenów
Jaka jest planowana grupa
docelowa klientów na własne
produkty (kanały dystrybucji)
Hieper i super
markety
Małe i średnie
sklepy
Jaka jest przewidywana
skala kontrolowanej
produkcji
Jaki ma być oferowany
zakres produktowy
Tylko mrożonki Inne spożywcze
Nowe marki
Współpraca z innymi
podmiotami
Akwizycje
16. 16
Poszukiwanie wzrostu wartości – możliwości
rozwoju dla firm z branży rybnej*
* W oparciu o analizę przedstawioną w części pierwszej
17. 17
Podstawowe, możliwe do prowadzenia obszary
działalności biznesowej
Rynek tradycyjny
Rynek nowoczesny
Rynek HoReCa
Rynek instytucji
(B2B)
Eksport
Konserwy
Ryby
mrożone
Ryby
wędzone
Rybyświeże
Marynaty
Daniagotowe
Konserwy, sprzedawane pod
markami własnymi w kanale
nowoczesnym
-
Podstawowy obszar możliwej
działalności obejmuje 60
kombinacji produktowo–
rynkowo–markowych
Jeżeli dodamy do tego podział
na grupy docelowe np. marki
Premium, skierowane do
bardziej wymagających
odbiorców to liczba obszarów
jakimi zarządza spółka może
się dodatkowo zwielokrotnić
18. 18
Pytania konieczne do zaadresowania w strategii spółki
Rynek tradycyjny
Rynek nowoczesny
Rynek HoReCa
Rynek instytucji
(B2B)
Eksport
Konserwy
Ryby
mrożone
Ryby
wędzone
Rybyświeże
Marynaty
Daniagotowe
?
• Czy spółka zarządza tymi
obszarami?
• W jaki sposób strategia
spółki odnosi się do tych
obszarów?
• Czy strategia w pełni
wykorzystuje potencjał
tkwiący w tych obszarach?
• Czy koordynowane są
działania pomiędzy
obszarami?
• Czy analizowane są
obszary dotychczas
niezagospodarowane przez
spółkę?
Określenie wsparcia działań
wynikającego ze strategii
spółki (najważniejsze pytania)
19. 19
Możliwość rozwoju organizacji w oparciu o kompetencje
z branży rybnej
Dystrybucja
Catering
Sprzedaż
detaliczna
Hurtownie
Rynek tradycyjny
Rynek nowoczesny
Rynek HoReCa
Rynek instytucji
(B2B)
Eksport
Konserwy
Ryby
mrożone
Ryby
wędzone
Rybyświeże
Marynaty
Dania
gotowe
Restauracje
+
Nowe
grupy
docelowe
Nowe formy
produktów
Fuzje
Strategiczne
alianse
Własne
zaopatrzenie
w surowiec
Przejęcia
Działalność podstawowa Rozszerzanie zakresu działalności
+
Zwiększanie skali działalności
Opcje wstępnie przeanalizowane w
pierwszej części prezentacji
20. 20
Szerokie wejście na rynek produktów spożywczych
Branża rybna
Branża spożywcza
Rozszerzenie działalności o
produkty oparte na
procesach technologicznych
funkcjonujących w w branży
rybnej, jak i posiadaną
ekspercką wiedzę (np. konserwy,
marynaty, mrożonki, dania
gotowe) przy wykorzystaniu
innych półproduktów niż
pochodzące z przemysłu rybnego
+
+
Poszukiwanie nowych
rynków i produktów będących
uzupełnieniem obecnej oferty lub
stanowiących zupełnie nowe
obszary aktywności
21. 21
Analiza rynku jest pierwszym krokiem na drodze do
podejmowania strategicznych decyzji
• Projekt strategiczny, który
określi kierunki rozwoju
firmy oraz niezbędne zmiany
organizacyjne.
• Projekt strategiczny nie
rozwiąże wszystkich
problemów, ale pozwoli
dostarczyć informacji
w ustrukturyzowany sposób,
które pozwolą podjąć lepsze
decyzje biznesowe.
W którym kierunki powinniśmy się
rozwijać? Potrzebuję stworzyć wizję
i strategię rozwoju mojej organizacji.
Chcę dostosować strukturę
organizacyjną i systemy zarządcze do
efektywnej realizacji nowej wizji
Jak najlepiej pozyskać kapitał na
sfinansowanie moich planów?
Czy lepiej będzie, jeśli zarządzanie
firmą oddam w ręce profesjonalnego
menedżera ?
Jak zapewnić, że utrzymamy tempo
rozwoju? Wchodzić w nowe rynki, czy
w nowe segmenty biznesu?
? ?Rozwój Kontynuacja
22. 22
Kontakt:
Michał Safita
Doświadczony Starszy Konsultant
Specjalizuje się w projektowaniu i wdrażaniu
rozwiązań służących poprawie efektywności firm
E-mail: michal.safita@mddp.pl
Tel.:(+48) 22 322 68 88