1. PULMONER DOLAŞIM
Prof.Dr.Meral AŞÇIOĞLU
Pulmoner dolaşım , sistemik dolaşımdan
gelen dekosijene kanın oksijenasyonu için
gerçekleştirilir. Akciğer parankimasının
kanlanması ise bronşial dolaşım ile sağlanır.

2.  Bronşial dolaşımın venöz kanının bir kısmı pulmoner
venlerle sol artriyuma dökülür.
Bu nedenle;
 Sol ventrüküldeki kanın bir kısmı arteriyelize
olmamış deoksijene kandır.
Sol ventriküldeki deoksijene kan ventriküldeki
toplam kanın %2’ si kadardır ve bunun az bir kısmı da
koroner dolaşımdan doğrudan sol kalp boşluklarına
gelen venöz kandır.

3. Normal fizyolojik koşullarda sol kalpteki
arteriyelize kanın venöz kanla karışması;
Fizyolojik şant (Fizyolojik kaçış) olarak
bilinir.

4. Pulmoner dolaşım pulmoner perfüzyon
basıncına bağlı olarak gerçekleştirilir.
Pulmoner perfüzyon basıncı =
Pulmoner arter basıncı - sol atriyum basıncı

5. Pulmoner arter ortalama basıncı = 15 mmHg
Sol atriyum basıncı = 4mmHg
Pulmoner perfüzyon basıncı = 11mmHg

6.  Pulmoner kan akımı temelde sistemik
dolaşımdakine eşit olup 5-6 l /dak.’ dır,
ancak bu miktar sağlıklı bir kişide bile
koşullara göre normalin ½ ‘sine düşebilir
yada 2-3 katına çıkabilir.

7.  Pulmoner dolaşımda herhangi bir andaki kan
volümü 450-600 ml dir. ( Vücuttaki kanın %9’ u ).
Bunun ;
 70-100 ml’ si kapillerlerde
 kalanı pulmoner arter ve venlerdedir.

8.  Egzersizde pulmoner kan akımı nasıldır?
 Zorlu ekspirasyonda pulmoner kan akımı
nasıldır?
Tartışınız

9. Pulmoner Dolaşımın Özellikleri
1) Pulmoner dolaşım, hemodinamikle ilgili bazı
konularda sistemik dolaşımdan farklılıklar
gösterir.Bu farklılıklar yapısal bazı farklılıklardan
kaynaklanır.
Pulmoner arterlerin, sistemik arterlerinkinden
farklı olarak;
 Boyları çok kısa,
 Çeperleri ince,
 Çapları geniştir. Buna bağlı olarakta;
 Gerilebilirlikleri ve kompliyansları daha fazladır.

10. 2). Yapısal dolayısıyla da fonksiyonel
özelliklerine bağlı olarak da pulmoner
arterlerde direnç ve basınç sistemik
arterlere göre daha düşüktür.
3). Pulmoner dolaşımda kan volümünün
dağılımı ve kan akımı için bölgesel
farklılıklar vardır.
Fizyolojik yada patolojik değişik
koşullarda kan akımının dağılımına
göre akciğerlerde olası dört bölgeden
bahsedilebilir.

11. -------------------------------------
---------------------------------------------------
-------------------------------------

12.  Pulmoner kan akımında fizyolojik
koşullarda bölgesel farklılıkların oluşumu;
yer çekimine bağlı olarak dolaşım sistemi
dolayısıylada pulmoner damarlarda gelişen
hidrostatik basınç farklarından kaynaklanır.

13.  Yatar durumda pulmoner kan akımı
nasıldır?
 Ayakta iken pulmoner kan akımı nasıldır?
Tartışınız .

14. Fizyolojik koşullarda, ayakta duran bir kişide
akciğerlerde kan akımı açısından 3 bölge oluşur

16. Pulmoner arterleri açık tutan güç:
1. Sistolde -15 mmHg--------
25-15 =10mmHg
2. Diyastolde
8-15 = -7 mmHg
----------------------------------------------
1.Sistolde
25+8=33 mmHg --
2.Diyastolde
8+8=16 mmHg ------------ + 8 mmHg -------------
Ayakta duran kişinin akciğerlerinde hidrostatik basınç farkları

17.  Kişi yatar durumda iken ve yoğun
egzersiz durumunda akciğerlerin tümü 3.
bölge durumundadır.

18. Pulmoner Dolaşımda I. Bölge
Akciğerlerin tepesinde oluşur.
 Hipovolemik koşullarda ,zorlu ekspirasyonda
ve + basınca karşı solunumda daha belirgin
olur .
Bu bölge için basınçlar;
P.alv > P.art > P.venöz şeklindedir ve kan
akımı yaklaşık sıfır olacak şekilde
gerçekleşir.

19. Pulmoner Dolaşımda II. Bölge
Kan akımının sistolde gerçekleşecek şekilde
kesikli olduğu bölgedir. Bu bölge için
basınçlar sistolde;
P.art. > P.alv.> P.venöz şeklindedir.

20. Pulmoner Dolaşımda III. Bölge
 Kan akımı süreklidir. Bu bölge için basınçlar;
P.art > P.venöz > P.alv şeklindedir.
Akciğerlerde kalp seviyesinden itibaren
tabana kadar olan bölgedir.

21. IV. Bölge. (Azalmış kan akımı Bölgesi= Vasküler
manşet):
Mitral stenoz,mitral yetmezlik, sol ventrikül
yetmezliği gibi pulmoner venöz basıncın çok
yüksek olduğu durumlarda akciğerlerin tabanında
oluşur.

22.  Mitral stenoz,
 Mitral yetmezlik,
 Sol kalp yetmezliği gibi koşullar;
Pulmoner dolaşımda kan akımını azaltırken kanın
pulmonerlerde göllenip pulmoner kan volümünü
artıran ve pulmoner ödeme sebep olabilen
koşullardır. Bu koşullarda pulmoner venöz basınç
çok yüksektir.

23. PULMONER DOLAŞIMI ETKİLEYEN
FAKTÖRLER
• Debi
• Sol atriyum basıncı
• Otonom sinir sistemi
• Akciğer volümü
• Alveoler O2 düzeyi
• Patolojik durumlar
• Kan pH’sı
• Hematokrit ve kan viskozitesi

24. 1- Debinin pulmoner dolaşıma etkisi
 Debideki artış pulmoner kan akımını da artırır
 Debideki 2-3 katlık artış; pulmoner kan
akımını artırırken pulmonar arter basıncında
belirgin değişiklik yapmaz.

25. Debideki artışın pulmoner arter basıncını
değiştirmemesinin nedenleri:
 Pulmoner arterlerin gerilebilirlikleri sistemik
arterlerinkinden fazladır.
 Pulmoner sistemde normalde kapalı olup kan akımı
arttığında dolaşıma katılan kapillerler vardır.
Debideki artışla aktif kapiller düzeyi 3 kata kadar
artabilir.
 Debideki artışla kanın kapillerlerden geçiş süresi
0.8 sn den 0.3 sn’ ye ye kadar kısalabilir.

26. 2- Sol atriyum basıncının pulmoner dolaşıma
etkisi
Sol atriyum basıncındaki artış sırasıyla aşağıdaki
değişikliklere neden olabilir.
Sol atriyum P  Pulmoner ven P  Pulmoner kapiller
P  Pulmoner arter P  Sağ kalp yetmezliği.
Sol atriyum P’nı artıran durumlar nelerdir?

27. 3. Otonom sinir sisteminin pulmoner dolaşıma
etkisi
Pulmoner sistemin sempatik ve parasempatik
innervasyonu olmasına karşın bu
innervasyonun pulmoner kan akımının
düzenlenmesindeki etkisi zayıftır.

28. 4. Akciğer volümünün pulmoner dolaşıma
etkisi
Akciğer volümünün pulmoner damarlardaki kan
akımına etkisi, damarların alveoler veya ekstra
alveoler olmasına göre değişir.
Alveoller
Alveoler damar
Ekstra alveoler damar

30.  Pulmoner damarlarda direncin dolayısıyla
basıncın en düşük olduğu durum; normal
bir ekspirasyonun sonunda FRC ( =
fonksiyonel rezidüel kapasite) nin oluştuğu
durumdur.

31. 5- Alveoler O2 düzeyinin pulmoner
dolaşıma etkisi
Alveoler O2 düzeyinin düşmesi, özelliklede
%70’ in altına düşmesi 3-10 dakika içinde
alveol epitelinden salgılanan maddelere bağlı
olarak pulmoner arterlerde vazokonstrüksiyona
neden olur. Dolayısıyla, bölgesel olarak alveoler
O2’ nin düştüğü çeşitli patolojik durumlarda
kanın daha iyi oksijene olan bölgelere kayması
sağlanır

32. 6- Pulmoner dolaşımı etkileyen patolojik
durumlar
 Anfizem (alveol çeperinin harabiyeti),
Atelektazi ( akciğerlerde kısmi yada genel kollaps),
 Akciğerlerin yaygın sklerozu,
 Akciğerlerde yaygın emboli,
 Sol kalp yetmezliği,
 Mitral yetmezlik,
 Mitral stenoz ve benzeri durumlarda pulmoner
arterlerde direnç ve basınç yükselir.

33.  Akciğer dokusunun bir kısmının
çıkarılmasında ( biri bütünüyle çıkartıldığında bile )
kalan kısım kompansasyonu sağlar.
Bu kompansasyon nasıl sağlanır?

34. • Kan pH’sının normal değerinin altında her
0,1’lik düşüş pulmoner damar direncinde
%50 artışa neden olur.
• Hematokrit %40’ın altında iken her %1’lik
düşüşe karşı direnç %0,5
düşer.Hermatokritin normal değerinin
üstündeki artışlarında direnç artışındaki
oran daha yüksektir.

35. Pulmoner Kapiller Dinamik
Pulmoner sistemde kapiller dinamik; sistemde
koşullar değiştiğinde ödem gelişmesinin
engellenmesi için geniş bir güvenlik aralığı
oluşturacak şekilde gerçekleşir.

36. Pulmoner sistem için:
I. İnterstisiyuma sıvı geçişine neden olan güçler:
Ortalama pulmoner kapiller basınç .......................7 mmHg
Akciğerlerde interstisiyel sıvı kolloid basıncı .....14 mmHg
Akciğerlerde interstisiyel sıvı negatif basıncı .......8 mmHg
+
29 mmHg
II. Sıvıyı kapillerlerde tutan güç
Plazma kolloid ozmotik basıncı ..........................28 mmHg

37.  Ortalama pulmoner kapiller basınç 7 mmHg den
28 mmHg’ ye çıkana kadar sistemde ödem
oluşmaz, ˜ 21 mmHg lik bir güvenlik faktörü
vardır.
 Yavaş gelişen kronik durumlarda ödem gelişimi
için sınır 45 mmHg’dir ve güvenlik faktörü:
(45 mmHg – 7 mmHg) = 38 mmHg’ ye kadar
çıkabilir.