2. Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ
Αλεξανδρή Ευαγγελία
Ανουλίδου Μαρία
Αραμπατζίδου
Δέσποινα
Βελούδου Μαρία
Υπεύθυνη καθηγήτρια
Χιωτέρη Κατερίνα
ΠΕ02
3. ΓΕΝΝΗΣΗ
Η γέννα στην αρχαιότητα,
αποτελούσε μια
σημαντική διαβατήρια
τελετή. Οι γυναίκες
γεννούσαν στην ύπαιθρο
ή στο σπίτι... στο
γυναικωνίτη με τη βοήθεια
της μαμής, η οποία με
επωδές και μαλάξεις στην
κοιλιά και στη μήτρα
βοηθούσε τον τοκετό.
4. ΤΡΟΠΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ
Η μαία λοιπόν συνδύαζε την
ιατρική και την εθιμοτυπία.
Φόβος και αγωνία διακατείχε
την εγκυμονούσα, γιατί
πολλές γυναίκες πέθαιναν,
κατά τη διάρκεια του
τοκετού, όπως και πολλά
νεογνά. Αφού έπλεναν το
μωρό με κρύο νερό και το
σπάργωναν, το παρέδιδαν
στον πατέρα. Σπάνια οι
άντρες γιατροί
παρενέβαιναν. Μόνο όταν
κινδύνευε η ζωή της
γυναίκας! Γενικά
αισθάνονταν ντροπή
απέναντί τους.
5. ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ
Τη δέκατη ημέρα από τη
γέννηση του παιδιού γινόταν
επίσημη εορτή και δινόταν το
όνομα στο παιδί . Το σπίτι
έπαιρνε όψη εορταστική , φίλοι
και συγγενείς έφερναν δώρα,
όπως φυλακτά.Ο πατέρας έδινε
ένα όνομα, συνήθως του
παππού ή το δικό του ή ενός
φίλου ή θεού , που οι γονείς
θεωρούσαν απαραίτητη την
προστασία του . Τα ονόματα
τους ήταν τρία: το κύριο όνομα,
το όνομα του πατέρα και το
όνομα του Δήμου ή του τόπου
καταγωγής, π.χ. Δημοσθένης
Δημοσθένους Παιανιεύς
6. Τα αγόρια ήταν πιο
καλοδεχούμενα γενικά από τα
κορίτσια, αφού τα τελευταία
σήμαιναν για τους γονείς τη
μελλοντική υποχρέωση
προικοδότησης, που ήταν
ιδιαίτερα βαριά για
οικογένειες με χαμηλό εισόδημα
και μικρή ή ανύπαρκτη περιουσία.
7. Τα βρέφη απογαλακτίζονταν στην
ηλικία των δύο ή τριών ετών, οπότε
και βαφτίζονταν και κοιμόντουσαν σε
λίκνα. Έκαναν τα πρώτα τους
βήματα κάτω από το άγρυπνο
βλέμμα της μητέρας τους, που τους
μάθαινε και τα πρώτα γράμματα. Τα
παιχνίδια που τα διασκέδαζαν ήταν
το σείστρο και ο καλαθίσκος που
ήταν γεμάτος με αθύρματα, παιχνίδια
δηλαδή. Τα λίγο μεγαλύτερα αγόρια
είχαν τη συρίκτρα, πήλινα οχήματα
και αρματηλάτες, τη δερμάτινη
-συχνά πολύχρωμη- σφαίρα, τους
αστραγάλους, τον τροχό ή κρίκο και
τα καλαλαλλάκια , τα πεντόβολα της
λαϊκής μας παράδοσης.
8. Τα κορίτσια έπαιζαν με τις
πλαγγόνες και τα νιννία.
Αγαπημένο τους επίσης παιχνίδι
ήταν η μίμηση σημαντικών
γεγονότων όπως ο γάμος και η
βάπτιση. Ακόμη, συνήθιζαν να
χτίζουν σπίτια από χώμα. Εκτός
από το όνομα τους φέρουν και το
όνομα του πατέρα τους ενώ
αργότερα προστέθηκε και το
επώνυμο .Τα παιδιά μετά από τα
πρώτα χρόνια της ζωής τους κοντά
στην οικογένεια, όπου μεγάλωναν
ακούγοντας παραμύθια και
αφηγήσεις από την Αγία Γραφή
και παίζοντας με τα παιχνίδια τους,
πήγαιναν στο σχολείο.
9. ΓΑΜΟΣ
Ο γάμος αποτελούσε για τους
Βυζαντινούς σημαντικότατο
γεγονός στη ζωή τους και η
γαμήλια τελετή ταυτίστηκε
σταδιακά με ευλογία από τη
εκκλησία. Ο νόμος αλλά και οι
επικρατούσες αντιλήψεις περί
ηθικής, απαγόρευαν το γάμο
μεταξύ συγγενών , με
αιρετικούς, με Εβραίους ή με
μέλη διαφορετικής κοινωνικής
τάξης.
10. Ο θεσμός του γάμου
αποτελούσε σημαντική
υποχρέωση των κατοίκων του
Βυζαντίου καθώς ήταν
πρωταρχικό στάδιο για την
αύξηση του πληθυσμού & κατ’
επέκταση την διαιώνιση του
είδους. Η ηλικία γάμου για τα
κορίτσια ήταν τα 12 ή 13 έτη και
για τα αγόρια τα 14 ή 15. Η αιτία
που κρινόταν κατάλληλη για
γάμο μια τόσο μικρή ηλικία ήταν
η μεγάλη θνησιμότητα της
εποχής.
11.
Εκείνοι που είχαν τον πρώτο λόγο
στην επιλογή συζύγου ήταν οι
γονείς, και μάλιστα ο πατέρας.
Πολλές φορές για την επιλογή
συζύγου ο πατέρας ζητούσε τη
μεσολάβηση μιας κουρκουσούρας,
της δικής μας προξενήτρας, η
οποία προσέφερε τις υπηρεσίες
της με αντάλλαγμα, συχνά το ένα
εικοστό της προίκας και της
προγαμιαίας δωρεάς.
Υπήρχε χρηματική εγγύηση για την
τήρηση της υπόσχεσης του γάμου,
ενώ η γυναίκα έχανε την προίκα
της αν ζητούσε διαζύγιο.
12. Σκοπός της προίκας ήταν η
συντήρηση των παιδιών
ιδιαίτερα σε περίπτωση
θανάτου του άνδρα. Όταν
πέθαινε η γυναίκα η προίκα
ανήκε στα παιδιά. Είναι
χαρακτηριστικό ότι ο
σύζυγος, αν και
διαχειριζόταν την προίκα
δεν μπορούσε εύκολα να
την απαλλοτριώσει. Η
γυναίκα μάλιστα μπορούσε
να προσφύγει σε δικαστήριο
αν έκρινε ότι ο άνδρας της
δε διαχειριζόταν σωστά την
προίκα της.
13. Η ΕΝΔΥΣΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Οι βυζαντινοί παρακολουθούσαν την μόδα και
αγαπούσαν πολύ τα κοσμήματα.
Οι άντρες φορούσαν χιτώνες, σαν φουστάνια
φαρδιά, με μια ζώνη σφιχτά δεμένη στη μέση τους, που
φτάνει σε άλλους μέχρι τα γόνατα και σε άλλους μέχρι
κάτω στον αστράγαλο. Το μήκος του χιτώνα εξαρτιόταν
συχνά από την ασχολία του κάθε ανθρώπου.
14. Ο Αυτοκράτορας, τα μέλη της οικογένειάς του και
όλοι όσοι ήτανε μαζί του στο παλάτι διέθεταν τις
πιο εντυπωσιακές ενδυμασίες. Μάλιστα, η χρήση
μιας βαφής με βαθύ κόκκινο (ή κάπως βιολετί)
χρώμα που ονομάζεται πορφυρό, και την έβγαζαν
από ένα είδος κοχυλιού, πολύ σπάνιου, ήταν
προνόμιο μόνο του βασιλιά.
15. Η ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΟ
ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Χιτώνες φοράνε και οι γυναίκες, αλλά πάντα μακριούς, με
επίσης μακριά, φαρδιά μανίκια που καλύπτουν τελείως τα χέρια,
μια και την εποχή εκείνη η γυναίκα έπρεπε να κρύβει το σώμα της,
αλλιώς θα τη θεωρούσαν «ανήθικη».
16. Πάνω από τον χιτώνα φοράνε άλλα
πρόσθετα κομμάτια ύφασμα που είτε
πέφτουν ελεύθερα επάνω τους, όπως
είναι ο μανδύας που στηρίζεται στους
ώμους και στερεώνεται μπροστά με
μια καρφίτσα (πόρπη), είτε είναι σαν
μακρύ γιλέκο, είτε σαν παλτό. Οι
γυναίκες ρίχνουν επάνω τους
εσάρπες και μακριές μαντήλες που
πάντα καλύπτουν και το κεφάλι τους.
Πολύ λίγες γυναικείες μορφές είναι με
γυμνό κεφάλι («ασκεπείς») και λυτά
μαλλιά, όπως είναι η Μαρία η
Μαγδαληνή.
17. Τα κοσμήματα των Βυζαντινών
Η μεγάλη αγάπη των Βυζαντινών για περιποιημένη εμφάνιση
φαίνεται και από τα κοσμήματά τους. Τα έφτιαχναν από πολύτιμα
υλικά, όπως ασήμι και χρυσό, διακοσμημένα με πολύτιμους
λίθους και μαργαριτάρια. Από τα πιο αγαπημένα πάντως είδη
ήταν αναμφίβολα το δαχτυλίδι που φοριόταν από άνδρες και
γυναίκες. Τα δακτυλίδια έφεραν συνήθως διακόσμηση ανάλογα με
τη χρήση τους, όπως για παράδειγμα οι γαμήλιες βέρες, ενώ
συχνά διακοσμούνταν με πολύτιμους λίθους ή γυαλί.
Περιδέραιο Σκουλαρίκια Δαχτυλίδι
18. Τέλος ιδιαίτερα στολισμένα, τόσο στις ανδρικές όσο και στις
γυναικείες φορεσιές, ήταν τα επιμανίκια, που πολλές φορές τη
θέση τους έπαιρναν φαρδιά βραχιόλια με πολύτιμους λίθους ή
με σμάλτο.
Βυζαντινά επιμανίκια
19. Οι Βυζαντινοί με
εξαίρεση τις
περιόδους νηστείας
είχαν ιδιαίτερη
αδυναμία στο
φαγητό. Στα
ευκατάστατα σπίτια
υπήρχε μεγάλη
ποικιλία εδεσμάτων,
γλυκών και ποτών.
ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Σκηνή δείπνου από χειρόγραφο του 1362 με την
ιστορία του Ιώβ, Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας
20. Στη διατροφή βασικό ρόλο είχαν το
ψωμί, τα λαχανικά, τα όσπρια και
τα δημητριακά, που τα μαγείρευαν
με διάφορους τρόπους.
Οι Βυζαντινοί έτρωγαν επίσης
πουλερικά, που υπήρχαν σχεδόν
σε κάθε σπίτι, καθώς και αυγά, με
τα οποία έφτιαχναν τα περίφημα
σφουγγάτα, τις γνωστές μας
ομελέτες.Από το γάλα έφτιαχναν
τυριά όπως το ανθότυρο, το
βλάχικο και το κεφαλίτζιν.
Κρέας εξασφάλιζαν και με το
κυνήγι, αγαπημένη απασχόληση
των ανδρών.
κυνήγι
21. Τα μεγαλύτερα ζώα αποτελούσαν
ακριβότερη και λιγότερο διαδεδομένη
τροφή. Τα χοιροσφάγια, που γίνονταν κάθε
χειμώνα, προμήθευαν την οικογένεια με τα
λουκάνικα, τα παστά και το μαγειρικό
λίπος όλης της χρονιάς. Το αρνί ήταν
προσιτό μόνο στα πιο ευκατάστατα
νοικοκυριά.
Σπανιότερα έτρωγαν οι Βυζαντινοί τα
βοοειδή, μια και τα χρησιμοποιούσαν
κυρίως για την καλλιέργεια των χωραφιών.
Αγαπούσαν επίσης τα κάθε λογής ψάρια,
φρέσκα ή παστά, και τα θαλασσινά.
Τα διάφορα κρασιά, για τα οποία
φημιζόταν η Μακεδονία, καθώς και τα
φρούτα, συνόδευαν τα τραπεζώματά τους
22. Η Ιατρική κατά το Μεσαίωνα είχε κατά
ένα μέρος το κύρος μιας επιστήμης και
κατά το υπόλοιπο ήταν, αφενός
χειρονακτική ενασχόληση και αφετέρου
εφαρμοσμένη θεολογία. Οι ασθένειες
προέρχονταν από το θεό, ο οποίος είναι
μεν εξ ορισμού πανάγαθος, αλλά οι
αμαρτίες των ανθρώπων δεν του
αφήνουν άλλη επιλογή... Οι λοιμοί, οι
μεταδοτικές θανατηφόρες επιδημίες, για
όσους τις έζησαν μέσα σε εποχές
σκοτεινές, παραδομένες στην άγνοια και
τη θρησκοληψία, αντιπροσώπευαν
πάντα το «σημάδι» των έσχατων
ημερών, το τέλος του κόσμου, τη
δεύτερη παρουσία και όλες τις συναφείς
ιδεοληψίες, με τις οποίες ελεγχόταν η
κοινωνία.
23. Κατά την εξέλιξη των επιδημιών
επικρατούσε ατμόσφαιρα πανικού και
παράνοιας, πολύ ευνοϊκή για την
εκκόλαψη πλήθους άλλων αγριοτήτων,
άσχετων με το φυσικό αποδεκατισμό
των πληθυσμών από την αρρώστια.
Bασανισμοί, εκτελέσεις, διώξεις, βίαιη
αρπαγή περιουσιών και εξουσίας. Η
οργανωμένη κοινωνική πρόνοια του
Βυζαντίου κατασκεύασε φιλανθρωπικά
ιδρύματα τα οποία πρώτη φορά είδε ο
κόσμος. Ιδρύματα όπως οι βυζαντινοί
«ξενώνες», δηλαδή αυτό που εμείς
χαρακτηρίζουμε σήμερα ως
νοσοκομείο, στο Βυζάντιο έλαβε
συγκεκριμένη μορφή με πολλά ιερά
ιδρύματα, τα οποία νοσήλευαν
ασθενείς, με διαφορετικές ασθένειες
και διαφορετικών κοινωνικών τάξεων.
24. Οι Βυζαντινοί είχαν πολλές γιορτές
δημόσιες, οικογενειακές και
θρησκευτικές. Τιμούσαν ιδιαίτερα τους
τοπικούς αγίους και μετείχαν
ευχάριστα στις εκδηλώσεις λατρείας
τους. Στα πανηγύρια που γινόταν τη
μέρα της γιορτής τους, μετά τη θεία
λειτουργία έτρωγαν, έπιναν, χόρευαν
και τραγουδούσαν. Τους άρεσε
ιδιαίτερα η μουσική και πολλοί
έψελναν, τραγουδούσαν και έπαιζαν
μουσικά όργανα.
25. Η ψυχαγωγία αποτελούσε ένα από τα
κύρια συστατικά στοιχεία της
καθημερινότητας των Βυζαντινών. Βασικό
κέντρο ψυχαγωγίας στους Βυζαντινούς
χρόνους ήταν ο ιππόδρομος. Όλες
σχεδόν οι μεγάλες πόλεις της
αυτοκρατορίας διέθεταν ιππόδρομο. Οι
λαϊκές μάζες στο Βυζάντιο διασκέδαζαν με
διάφορα θεάματα στο δρόμο: με σκύλους,
πιθήκους, αρκούδες, φίδια, αλλά και άλλα,
περισσότερο εξωτικά ζώα (ελέφαντες,
ρινόκερους, καμήλες), που τα περιέφεραν
οι κύριοί τους (συνήθως τσιγγάνοι) και
εκτελούσαν διάφορα νούμερα, με
σχοινοβάτες, θαυματοποιούς και χορευτές,
αλλά και με παραστάσεις κουκλοθέατρου.
Ακόμα, τα μέλη των λαϊκών στρωμάτων
διασκέδαζαν σε λαϊκές ταβέρνες, τα
καπηλειά, με κρασί και χορευτικά θεάματα.
26. Οι μεγάλες θρησκευτικές γιορτές
έδιναν την ευκαιρία για την
οργάνωση πανηγύρεων. Επρόκειτο
για γιορτές που είχαν και εμπορικό
χαρακτήρα και που γίνονταν συχνά
κοντά σε κάποιο ναό, συνήθως έξω
από τις πόλεις, σε ανοικτό χώρο,
όπου στήνονταν πρόχειρα
παραπήγματα και σκηνές.
27. Ο βασικός τρόπος ψυχαγωγίας
ήταν οι θρησκευτικές,
κοινωνικές και λαϊκές γιορτές.
Σύχναζαν σε ταβέρνες για
φαγητό και πολύ κρασί. Παρά
τις αντιδράσεις της εκκλησίας :
- Στις απόκριες μεταμφιέζονταν
και έκαναν παρελάσεις στους
δρόμους.
- Με αφορμή τη νέα σελήνη οι
νέοι άναβαν φωτιές στους
δρόμους
και πηδούσαν από πάνω τους.
28. - Στην επαρχία τα μεγάλα ετήσια πανηγύρια κατέληγαν σε λαϊκές
γιορτές με τη συμμετοχή μάγων, αστρολόγων, ταχυδακτυλουργών.
Στην Κωνσταντινούπολη και στις μεγάλες πόλεις οι κάτοικοι
διασκέδαζαν στον ιππόδρομο με αρματοδρομίες, δημόσιες τελετές,
θεατρικές παραστάσεις και διάφορα λαϊκά προγράμματα.
Κατά τον 7ο – 8ο αιώνα καταρρέει η αστική τάξη και εξαφανίζονται οι
μεγάλες πόλεις. Όταν εμφανιστεί η νέα αστική τάξη και αρχίζουν να
ανακάμπτουν τα αστικά κέντρα τα θέατρα, οι δημόσιες μεγάλες
αίθουσες, οι βασιλικές, οι στοές και οι ιππόδρομοι είχαν εξαφανιστεί.
Μόνο ο Ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης παρέμεινε να
χρησιμοποιείται για τις αυτοκρατορικές τελετές.
29. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η εκπαίδευση των αγοριών
περιλάμβανε τρία στάδια:
την πρωτοβάθμια, τη
δευτεροβάθμια και την
ανώτερη.
Πρωτοβάθμια εκπαίδευση:
Αρχίζοντας από την ηλικία
των επτά ετών περίπου, τα
αγόρια στέλνονταν σε έναν
πρώτο δάσκαλο, το
γραμματιστή, που τους
δίδασκε το αλφάβητο,
ανάγνωση, γραφή και
αριθμητική. Αυτά ήταν
βέβαια εντελώς στοιχειώδη.
30. Εκπαίδευση
Στο επόμενο στάδιο, βρισκόταν ένας διαφορετικός
δάσκαλος, ο γραμματικός ή μαΐστρος , που δίδασκε
γραμματική , ορθογραφία και αριθμητική, όπως και
μερικούς επιλεγμένους «κλασικούς» συγγραφείς,
κυρίως ποιητές, και πάνω απ’ όλα τον Όμηρο. Η
φοίτηση στα σχολεία αυτά διαρκούσε 4-5 χρόνια .
31. Στο Πανεπιστήμιο
πραγματοποιούνταν
υψηλή μόρφωση. Εκτός
από τη ρητορική, που
αποτελούσε το κύριο
αντικείμενο της ανώτερης
εκπαίδευσης,
διδάσκονταν και η
φιλοσοφία, η φιλολογία, οι
φυσικές επιστήμες, η
ιατρική, το ρωμαϊκό
δίκαιο, τα μαθηματικά,
όμως όχι και η Θεολογία
που διδασκόταν στην
Πατριαρχική Σχολή.
32. Εκπαίδευση των Γυναικών
Η μόρφωση ήταν τόσο
σημαντικό πολιτισμικό
αγαθό για τους
Βυζαντινούς, που
επέβαλλε την εκπαίδευση
και των γυναικών.
Μάλιστα οι πριγκίπισσες
του οίκου των Κομνηνών
και των Παλαιολόγων
ήταν ιδιαίτερα
μορφωμένες και
μπορούσαν να συζητούν
με τους αυτοκράτορες και
του καθηγητές του
πανεπιστημίου με άνεση
και ελευθερία .
33. Αυτοκράτειρες
Είναι σημαντικό ότι η
αποκατάσταση των
εικόνων προωθήθηκε από
δύο γυναίκες: τις
αυτοκράτειρες Ειρήνη και
Θεοδώρα.
Επίσης, υπήρχαν και
εξέχουσες φυσιογνωμίες
λογίων βυζαντινών
γυναικών, όπως η
φιλόσοφος Υπατία, η
ποιήτρια Κασσιανή, η
ιστορικός Άννα Κομνηνή
κ.α.
34. ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ
Το βυζαντινό σπίτι συνδυάζει αρχαία ελληνικά, ρωμαϊκά και
ανατολικά στοιχεία. Η μορφή των βυζαντινών σπιτιών εξαρτάται
από την οικονομική κατάσταση του ιδιοκτήτη, τη μορφολογία του
εδάφους και φυσικά το διαθέσιμο χώρο. Συνυπάρχουν τόσο
πολυτελείς επαύλεις όσο και φτωχικά σπίτια, ενώ διαφορές
παρατηρούμε και ανάμεσα στα σπίτια της πόλης και στα σπίτια της
υπαίθρου.
35. Επίπλωση
Η επίπλωση και η
οικοσκευή του οικήματος
καθοριζόταν από την
οικονομική κατάσταση του
ιδιοκτήτη. Τα συνηθέστερα
υλικά κατασκευής των
σκευών ήταν το γυαλί, ο
πηλός, ο χαλκός, τα
όστρακα και το ξύλο για
τους πιο φτωχούς και τα
πολύτιμα μέταλλα
(χρυσός, ασήμι) ή το
ελεφαντόδοντο για τους
πλούσιους
36. Επίπλωση
Βασικά στοιχεία της
βυζαντινής επίπλωσης
ήταν τα «κλινάρια», ή
«κρεββάτια», με στρώματα
από άχυρο (για τους
φτωχούς) και πούπουλο
χήνας (για τους πιο
εύπορους), οι «τάβλαι», τα
«σελλία» ή «σκαμνία». Το
δάπεδο καλυπτόταν από
«τάπητες», ενώ το
εσωτερικό του σπιτιού
διαιρούνταν από τα
«βήλα», υφάσματα που
χρησιμοποιούνταν σαν
εσωτερικές πόρτες.
37. Οι κατοικίες στην αριστοκρατία
Τα σπίτια, που προορίζονταν
για την αριστοκρατία, είχαν
μεγάλη έκταση και συχνά
πολυτελή διακόσμηση με
φροντισμένη όψη. Τα δωμάτια,
ήταν χτισμένα γύρω από μία
αυλή. Γύρω από τη σάλα
(τρικλίνιο)ήταν τα δωμάτια των
ανδρών , των παιδιών και οι
χώροι υγιεινής. Τα διαμερίσματα
των γυναικών, τα λεγόμενα
ματρωνίκια, βρίσκονταν στα
ενδότερα των οικημάτων.Τα
σπίτια διέθεταν ακόμα
μπαλκόνια και αυλές ή κήπους.
υπήρχε διακόσμηση με
ψηφιδωτά, τοιχογραφίες και
μωσαϊκά.
38. Οι κατοικίες στα μεσαία στρώματα.
Το μεγαλύτερο μέρος
πάντως του πληθυσμού
κατοικούσε σε χαμηλά
σπίτια ή σε δίπατες οικίες
φτιαγμένες από φθηνά
υλικά. Μια σειρά
δωματίων γύρω από μία
ανοιχτή αυλή, όπου
συνήθως υπήρχε πηγάδι
και φούρνος, αποτελούσε
τον συνηθέστερο τύπο
σπιτιού. Οι περισσότερες
κατοικίες διέθεταν στέρνες
στα ισόγεια ή χώρους για
τα ζώα.
39. Οι κατοικίες στα κατώτερα κοινωνικά
στρώματα.
Τα κατώτερα κοινωνικά
στρώματα, όπου ανήκε η
πλειοψηφία του
πληθυσμού των πόλεων,
κατοικούσαν σε
πολυώροφες
πολυκατοικίες. Επίσης οι
φτωχοί βυζαντινοί ζούσαν
σε άθλιες κατοικίες με
ελάχιστες έως
ανύπαρκτες ανέσεις.
40. ΘΑΝΑΤΟΣ
Οι συγγενείς έπρεπε να
επισκέπτονται συχνά τον τάφο του
νεκρού , επειδή είχε μεγάλη σημασία
για την κοινωνία της κλασικής
Αθήνας . Οι συγγενείς του νεκρού
είχαν την ευθύνη για την επιτέλεση
των εθιμικών τελετών ταφής.
Σε περίπτωση που ο νεκρός δεν είχε
οικογένεια ή η οικογένεια του ήταν
φτωχή και δεν μπορούσε να αναλάβει
την ταφή, την ευθύνη έπαιρνε ένας
στενός φίλος ή η πόλη.
41. ΤΑΦΙΚΑ ΕΘΙΜΑ
• Η πρόθεση γινόταν στο σπίτι του νεκρού μια μέρα μετά τον
θάνατο του είχε διάρκεια μία μέρα και πραγματοποιούσε τον
παραδοσιακό θρήνο και την απόδοση του τελευταίου
χαιρετισμού . Οι γυναίκες της οικογένειας προετοίμαζαν το
σώμα του νεκρού για πρόθεση , δηλαδή έπλεναν το σώμα , το
άλειφαν με λάδι ,το έντυναν και το στόλιζαν με λουλούδια ,
στεφάνια και κοσμήματα.
• Την τρίτη μέρα πριν από την ανατολή, γινόταν η εκφορά ,
δηλαδή η μεταφορά του νεκρού. Μετά τη μεταφορά το σώμα
τοποθετούνταν μέσα σε λάκκο.
