ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

1. ΓΙΑΤΙ;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ
Ορέστης Κανέλλης,Παρουσία
Ομαδική Εργασία του τμηματος Β’2 του 1ου
Γυμνασίου Κοζάνης, ΕΠΙΒΛΕΨΗ: Μ. ΤΣΟΥΚΑΝΕΛΗ

2. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο Γιάννης Μαγκλής
(1909-24/04/2014)
γεννήθηκε στην
Κάλυμνο.Το
γνωστότερό του έργο
είναι ‘’Οι
Κοντραμπατζήδες
του Αιγαίου’’
http://www.perizitito.gr/im
ages/A/4342.jpg

3. ΟΜΑΔΑ Α’
Η πρώτη ομάδα ασχοήθηκε με την ανάλυση του
κειμένου.
 ΕΝΟΤΗΤΕΣ- ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ
 ΥΦΟΣ- ΜΟΡΦΗ
 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
 ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
 ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

4. ΕΝΟΤΗΤΕΣ- ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ
 1ηΕνότητα: §1-2 «Σουρούπωνε… τα μάτια να ξεχάσει»
‘’Το σούρουπο ηρεμεί το πεδίο μάχης.’’
 2ηΕνότητα: §3-5 «Ο νέος στρατιώτης… το κεφάλι να
δει» ‘’Ο νέος στρατιώτης δροσίζεται με το καθαρό
νερό της πηγής και ευγνωμονεί το Θεό.’’
 3ηΕνότητα: §6-10 «Ένας άλλος στρατιώτης…
βογκώντας» ‘’Η συνάντηση με τον εχθρό και ο
θανάσιμος τραυματισμός του.’’
 4ηΕνότητα: §11-24 «Ο νέος στρατιώτης… δεν άκουγε»
‘’Η σταδιακή συνειδητοποίηση του εγκλήματος και το
μετάνιωμα του στρατιώτη-θύτη.’’
ΟΜΑΔΑ Α’

5. ΥΦΟΣ-ΜΟΡΦΗ
Το διήγημα αυτό του Μαγκλή αποδίδει με απλότητα και ειλικρίνεια
την ανθρώπινη αλλοτρίωση μέσα από τον πόλεμο και την επιτακτική του
ανάγκη για ειρήνευση και αγάπη. Με λυρισμό περιγράφονται οι εικόνες
της φύσης, το κατέβασμα στην πηγή των δύο στρατιωτών συνεπάγεται η
συνάντηση του ανθρώπου με τον ίδιο του τον εαυτό μέσα στην αγκαλιά
της φύσης και τη γαλήνη που προκύπτει από την επανασύνδεση αυτή
του ανθρώπου με την υπόστασή του. Ο συγγραφέας δίνει έμφαση στο
γαλήνεμα της ανθρώπινης φύσης και το αντιδιαστέλλει με προς το
πολεμικό πρόσωπο του ανθρώπου και τη βαρβαρότητά του κάτω από
στρατιωτικές διαταγές. Με κοφτές και σύντομες προτάσεις,
παρατηρούμε την αναμέτρηση των δύο στρατιωτών και τις αλλαγές μέσα
από τις οποίες περνά η ψυχοσύνθεση του στρατιώτη-θύτη πριν και μετά
το έγκλημά του. Οι δικαιολογημένες ανατροπές της συμπεριφοράς του
και η άμεση αντιδιαστολή του θύτη με το θύμα του, καθορίζουν το ύφος
και τη μορφή του διηγήματος εστιάζοντας την προσοχή στο ίδιο το θέμα
με αμεσότητα και εκφραστική λιτότητα.
ΟΜΑΔΑ Α’

6. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Στο διήγημα του Γιάννη Μαγκλή αποτυπώνεται το
ανθρωπιστικό πνεύμα του. Με το σούρουπο, η μάχη
κοπάζει και το πεδίο μάχης ηρεμεί. Ο νέος στρατιώτης
δροσίζεται με το καθαρό νερό της πηγής και
ευγνωμονεί τον Θεό για τη ζωή του. Έπειτα, ο
στρατιώτης συναντά τον εχθρό του και, τελικά τον
τραυματίζει θανάσιμα. Σταδιακά, ο νέος αυτός
στρατιώτης συνειδητοποιεί το έγκλημα που είχε
διαπράξει και μετανιώνει για την πράξη του.
Ταυτόχρονα, αντικρίζει τον πόνο, τον φόβο και την
απορία του πληγωμένου και εκδηλώνει τη μετάνοιά
του στον εχθρό του. Αυτά, εν συντομία μας
περιγράφει το κείμενο.
ΟΜΑΔΑ Α’

7. ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
 Προσωποποιήσεις/ Μεταφορές: «Ο μεγάλος ήλιος…. Κι
έκλεισε τα μάτια να ξεχάσει», «Η φλόγα έσβησε από τα
σωθικά του», «Χάιδεψε…. Με το μάτι το δροσερό νεράκι»,
«…και η σφαίρα γλίστρησε από την κάνη και χτύπησε
κατάστηθα τον οχτρό», «Χτύπαγε η καρδιά βουτηγμένη
στην αγωνία», «Η ψυχή του είχε πετάξει…», «Το σκοτάδι
πύκνωσε πιότερο και σκέπασε τους δυο ανθρώπους» κ.α.
 Παρομοιώσεις: «…σα να ‘τανε φίλοι παλιοί, σα να ‘τανε
αδέρφια»
 Ασύνδετο σχήμα: «Ο νέος στρατιώτης ακούμπησε…
πεντακάθαρο νερό», «Γλίστραγε… πάλι έτρεχε», «… του
‘βρεξε τα μαλλιά… μεριά του στομάτου»
ΟΜΑΔΑ Α’

8. ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Το διήγημα είναι γραμμένο σε απλή, δημοτική γλώσσα.
Απουσιάζουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προσώπων,
για να δηλωθεί η ιδιότητά τους ως στρατιωτών, πίσω από
την πολεμική αυτή ανάγκη, η ιδιότητά τους ως ανθρώπων.
Παρατηρούμε το λειτουργικό ρόλο των αντιθέσεων
ανάμεσα στις λέξεις(π.χ. «ο νέος στρατιώτης»-«ο οχτρός»).
Επίσης, συναντούμε ζωηρές προσωποποιήσεις των
στοιχείων της φύσης(π.χ. «Ο μεγάλος ήλιος που ολημερίς
τσουρουφλούσε φίλους και οχτρούς είχε γυρίσει πια να
ξεκουραστεί»), χρήση των υποκοριστικών «μια φλεβίτσα»,
«γουρνίτσα», για να δηλώσει την οικειότητα του
ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης. Έμφαση δίνει με τις
επαναλήψεις λέξεων ή ολόκληρων φράσεων.
ΟΜΑΔΑ Α’

9. ΟΜΑΔΑ Β’
Η δεύτερη ομάδα ασχολήθηκε με τις ερωτήσεις
κατανόησης του κειμένου.(1,2,3,4)
 1.Γιατί ο συγγραφέας δεν αναφέρει τα ονόματα και
την εθνικότητα των στρατιωτών;
 2.Ποια κοινά γνωρίσματα έχουν οι δύο αντίπαλοι
στρατιώτες;
 3.Περιγράψτε τη μεταβολή της ψυχικής κατάστασης
του στρατιώτη από τη στιγμή που πυροβόλησε τον
εχθρό ως τη στιγμή που τον είδε νεκρό .
 4. Ο ένας στρατιώτης σκοτώνει και ο άλλος
σκοτώνεται . Ποιος είναι το τραγικό πρόσωπο και
γιατί;

10. 1.Γιατί ο συγγραφέας δεν αναφέρει τα
ονόματα και την εθνικότητα των στρατιωτών;
Δεν τα αναφέρει γιατί δεν θέλει να υμνήσει ή να
κατηγορήσει κανέναν, αλλά θέλει να περάσει το
μήνυμα ότι ο πόλεμος είναι ένα αισχρό γεγονός,
το οποίο μόνο κακά μπορεί να φέρει. Στον πόλεμο
δεν υπάρχουν νικητές και νικημένοι, καθώς όλοι
έχουν απώλειες. Επίσης, λέει ότι όλοι είναι και
θύτες και θύματα σε έναν πόλεμο. Έτσι, αποτρέπει
τον αναγνώστη από το να κρίνει καλά ή κακά
κάποιον από τους δύο, θέλοντας να επιδείξει την
φρίκη του πολέμου.
ΟΜΑΔΑ Β’

11. 2.Ποια κοινά γνωρίσματα έχουν οι δύο
αντίπαλοι στρατιώτες;
Υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στους
πρωταγωνιστές. Η μόνη διαφορά που έχουν μεταξύ
τους είναι η διαφορετική στολή που φοράνε. Από εκεί
και πέρα είναι και οι δύο άνθρωποι φιλειρηνικοί και
ανυπομονούν να τελειώσει ο πόλεμος για να
γυρίσουν στα σπίτια τους και να αγκαλιάσουν τους
αγαπημένους τους. Θέλουν και οι δύο να πιούν νερό
και να δροσιστούν από την πηγή. Επίσης, δεν τους
αρέσει ο πόλεμος και τον θεωρούν παράλογο και
είναι θύματα αυτού. Τέλος, βλέπει ο καθένας τον
άλλον σαν αδελφό και όχι σαν αντίπαλο.
ΟΜΑΔΑ Β’

12. 3.Περιγράψτε τη μεταβολή της ψυχικής κατάστασης του
στρατιώτη από τη στιγμή που πυροβόλησε τον εχθρό ως τη
στιγμή που τον είδε νεκρό .
Ο στρατιώτης μόλις τον πυροβόλησε ένιωσε απάνθρωπος,
ένιωσε πως ξέχασε τον θεό. Δεν είχε σκεφτεί πως μπορεί
να ήταν αυτός στην θέση του χτυπημένου στρατιώτη,
στάθηκε και κοιτούσε τον χτυπημένο στρατιώτη. Ύστερα
άρχισε να τρέχει πάνω κάτω στις πλαγίες φοβισμένος και
αγχωμένος.
Κατάλαβε όμως το λάθος του και γύρισε πίσω να τον
βοηθήσει. Παρακαλούσε τον Θεό να λυπηθεί τον
χτυπημένο άνθρωπο, μόλις έφτασε στη ρεματιά,
αγκάλιασε τον
άντρα και τον έσυρε για να ακουμπάει στο χορτάρι. Άρχισε
να χαϊδεύει το χέρι του και να του λέει λόγια αγάπης μα ο
άντρας δεν τα άκουγε γιατί η ψυχή του είχε πετάξει.
ΟΜΑΔΑ Β’

13. 4. Ο ένας στρατιώτης σκοτώνει και ο άλλος σκοτώνεται
. Ποιος είναι το τραγικό πρόσωπο και γιατί ;
Το τραγικό πρόσωπο είναι ο φονιάς, γιατί ο
χτυπημένος άντρας θα νιώσει για λίγο τον πόνο
και μετά θα έχει πεθάνει ως ήρωας . Ο άλλος θα
έχει για μια ζωή στην συνείδηση του ότι σκότωσε
έναν άνθρωπο που μπορεί να είχε γυναίκα ,
οικογένεια ή ακόμα και παιδιά που τον περίμεναν
να γυρίσει απ’ τον πόλεμο .
ΟΜΑΔΑ Β’

14. http://www.johnworldpeace.com/WorldPeace/world-peace-
090420j.jpg

15. ΟΜΑΔΑ Γ’
Η τρίτη ομάδα ασχολήθηκε με την ερώτηση
κατανόησης (5) και συνέθεσε μια παράγραφο με
αντιπολεμικό χαρακτήρα.
 Εντοπίστε τα βασικότερα σημεία του κειμένου
μέσα από τα οποία προκύπτει το ανθρωπιστικό
και αντιπολεμικό του μήνυμα. (ΕΡΩΤΗΣΗ
ΚΑΤΑΝΩΗΣΗΣ 5)
 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΜΕ ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

16. Εντοπίστε τα βασικότερα σημεία του κειμένου μέσα από τα
οποία προκύπτει το ανθρωπιστικό και αντιπολεμικό του
μήνυμα.
Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί διάφορες προτάσεις που έχουν αντιπολεμικό χαρακτήρα. Τα
χωρία αυτά είναι τα εξής :
 Ο ήλιος σιχάθηκε να βλέπει τους ανθρώπους να σκοτώνονται μεταξύ τους κι έκλεισε τα
μάτια να ξεχάσει.
 Θεέ μου, όμορφη να ’ναι η ζωή του ανθρώπου. Κάνε με το καλό να τελέψει γρήγορα ο
πόλεμος, να γυρίσω πίσω στο σπίτι κοντά στη γριά μανούλα που με καρτερά και κοντά
στ’αδέρφια μου.
 Μα ο πρώτος στρατιώτης ξέχασε ολότελα τα όσα τώρα δε είπε αγναντεύοντας τον ήσυχο
ουρανό και μονοστιγμής τράβηξε από τη μέση του το πιστόλι και το πρότεινε στον οχτρό.
 Λυπήσου με, είμαι αθώος, χάρισέ μου τη ζωή. Κοίταξε, είμαι νέος πολύ και ξέρεις, μια
γριά μάνα που δεν έχει στον κόσμο άλλο κανένα, με καρτερά.
 Μα ο νέος στρατιώτης ξέχασε μονομιάς το Θεό.
Με τις παραπάνω προτάσεις-φράσεις ,ο συγγραφέας παρουσιάζει τις αρνητικές επιπτώσεις
που φέρνει ο πόλεμος στους ανθρώπους. Ακόμη ο συγγραφέας δείχνει και την αγάπη
των συνανθρώπων ,και πιο συγκεκριμένα των δύο στρατιωτών, με τις προσφωνήσεις
που χρησιμοποιεί στο κείμενο, με τις οποίες φώναζαν ο ένας στρατιώτης τον
άλλο(λυπήσου τον, λυπήσου με...,αδερφέ μου...,καλέ μου πονεμένε μου αδερφέ...).
ΟΜΑΔΑ Γ’

17. ΜΙΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΜΕ
ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ.
Ο πόλεμος είναι μια σκληρή σύγκρουση ανάμεσα σε δύο
ή περισσότερα έθνη. Επίσης οι αιτίες και οι αφορμές των
πολέμων είναι πολλές. Μερικές από αυτές είναι η
διαφορετική θρησκεία, η οικονομία, πολιτικές
συγκρούσεις και διαφορετικές αντιλήψεις και ιδεολογίες.
Πολλές φορές, όμως, οι στρατιώτες που πολεμούν είναι
αθώοι και πολεμούν χωρίς αυτοί να το θέλουν. Επίσης
μετά από έναν πόλεμο συνεπάγονται πολλές συνέπειες.
Για παράδειγμα μετά από έναν πόλεμο υπάρχουν σοβαροί
τραυματισμοί και πολλές απώλειες. Εκτός, όμως, από τα
σωματικά δημιουργούνται και ψυχικά τραύματα ,διότι δεν
είναι εύκολο να βλέπεις σκληρές και απάνθρωπες εικόνες
πολέμου και πολλές καταστροφές που οφείλονται
σ’αυτόν.
ΟΜΑΔΑ Γ’

18. e-children.blogspot.com

19. www.philenews.com