1. Workshop gedeelde
besluitvorming
Congres gedeelde besluitvorming 30 januari 2014
Nieuwegein
Markus Oei
Marleen Vleming
Flevoziekenhuis Almere

2. Praktijkvoorbeeld
http://youtu.be/0PXRjtl4KQw
www.inforium.nl
Code: FZA-SDMMOD

3. •
•
•
•
•
Wat is SDM
Waarom SDM
Hoe maken wij keuzes
Hoe het begon bij ons
Hoe doen we het in de praktijk
• Workshop: Hoe doen jullie het vanaf morgen?

4. Shared decision making
• Shared decision making (SDM) is the process of interacting with
patients who wish to be involved in arriving at an informed, valuebased choice among two or more medically reasonable
alternatives
•
A.M. O’Connor 2004

5. geschiedenis
• Paternalistische benadering
• Informed consent (geïnformeerde toestemming) 1990
(richtlijn KNMG 2001)
• Informed choice (geïnformeerde keuze) 2010
• (rapport “participerende patiënt” RVZ 2013)

6. Waarom deze verandering?
•
•
•
•
•
Tijdsgeest (meer mondige patiënt)
Betere “compliance”van patiënten
Overheid
vraaggestuurde zorg
doelmatige zorg

7. Aanbodgestuurde zorg
Zorg:
• resultaat van professionele overwegingen
• Binnen financiële kader van wettelijk geregelde zorgaanspraken
• Wensen, mogelijkheden en voorkeuren patiënt spelen
ondergeschikte rol

8. Wanneer SDM?
• Als er meerdere min of meer gelijkwaardige alternatieven zijn om
een aandoening te behandelen
• Als patiënt voorkeur een duidelijke rol speelt in de beslissing
•
•
•
•
•
OME: expectatief/buisjes
Poliepen: medicamenteus/operatief
Allergie: medicamenteus/desensibilisatie
Atelectase: expectatief/preventief operatief opheffen
Otosclerose: expectatief, hoorapparaat, operatief

9. Positieve effecten SDM
•
•
•
•
•
Invloed op risico perceptie van patiënten
Verbeterd kennisniveau
Patiënten voelen zich beter geïnformeerd
Twijfelen minder over genomen besluit
Zijn meer tevreden
• Maken andere keuzes

10. Risico’s SDM
•
•
•
•
Kost meer tijd?
Minder ingrepen?
financieel
Juridisch (SDM is een middel om tot betere informed consent te
komen)
• Patiënten kunnen geen behandeling eisen die niet volgens de
professionele standaard is
Patiënten mogen wel (deel) een behandeling weigeren

11. Shared decision making process
D
E
C
I
S
I
O
N
choice talk
option talk
decision talk

12. Hoe maken we keuzes?
•
•
•
•
•
•
Bepaal je doel
Welke waarden vind je belangrijk
Welke opties heb je om het doel te bereiken
Bepaal de kansen per optie om je doel/je waarde te bereiken
Kies de optie waarbij je de grootste kans hebt je doel te bereiken
Gebruik de uitkomsten van deze ervaring om toekomstige beslissingen te
nemen
• Keuze niet alleen rationeel maar ook emotioneel

13. Hoe zijn we hiertoe gekomen?

14. Persoonlijk
• 2002 klaar als KNO-arts
• Start in Flevoziekenhuis
– Loondienst
– Jonge enthousiaste groep 5 KNO-artsen (Gemiddeld 37 !)
• Evidence Based Medicine

15. 2007
• Ervaring, folders
• Patiënten doen niet wat we voorschrijven
• Evidence omtrent Keel/neusamandelen en buisjes
– Spreekuurtijd verlengd
• Enorme opmars internet
• Patiënten nemen te weinig Kennis op

16. Dokter-patiëntencommunicatie
• 60 % van de informatie wordt meteen vergeten
• Van de overgebleven 40% wordt de helft incorrect
onthouden
Kessels, JOURNAL OF THE ROYAL SOCIETY OF MEDICINE Volume 96 May 2003

18. Dokter-patiënt communicatie
• Artsen overschatten de besproken onderwerpen en de tijd die zij
hieraan besteden
• Patiënten filteren de informatie op een manier die artsen zich niet
altijd bewust zijn
– Eigen ziektebeleving
– Eigen ideeën over gezondheid
– Eigen waarden/angsten
– Voorgaande ervaringen

19. Kennis verhoging !!!
• 2008 Betrouwbare Bron.nl
• Groot succes: Grootste NL databank van non-profit patiënten
informatie van geaccrediteerde organisaties
• Portal ontwikkeling
• Maar…
• acceptatie portals laag en Google is makkelijker dan websites

20. Dokter-patiënt communicatie
• Wij sturen een keuzehulp inforium

21. Wat doet Inforium® ?
•
•
Verzamelt, maakt en verstuurt
content
– Folders, lokale informatie
– Databases (eg BetrouwbareBron)
– Multimedia (video)
– Hyperlinks
Rechtstreeks naar mailbox patiënt
– Privacy respecterend
– Geen opslag mail gegevens

22. •
Geachte ouder,
Het kiezen voor een behandeling kan lastig zijn.
Deze informatie is samengesteld om u te helpen kiezen.
•
•
•
•
•
Tips:
Schrijf vragen op voor de dokter als er iets onduidelijk is
Bedenk wat voor u belangrijk is
Bespreek uw vragen met uw arts
Bespreek uw eigen omstandigheden met uw arts
Zo komt u samen tot de beste keuze.
•
Klik hier voor het infogram, een korte samenvatting.
Klik hier voor de video en/of bekijk de bijgesloten keuzefolder en informatie.
Hier vindt u de operatiefolder. Keuzehulpen en overige informatie omtrent trommelvliesbuisjes vindt u hieronder.
Trommelvliesbuisjes informatie KNO -artsen
Trommelvliesbuisjes Kiesbeter http://www.kiesbeter.nl/medische-informatie/keuzehulpen/slijmoor-en-oorontsteking/
Mijn kind krijgt trommelvliesbuisjes - huisarts http://thuisarts.nl/slijmoor/mijn-kind-krijgt-trommelvliesbuisjes

24. Keuze informatie
•
•
•
•
Wat zijn de mogelijkheden?
Wat zijn de voor en nadelen?
Hoe waarschijnlijk is het dat die optreden?
Wat is voor mij (de patiënt) van belang?

25. 2013 Introductie Inforium
•
•
•
•
Geleidelijke invoering, makkelijk gebruik
In begin wisslende acceptatie dokters
Nu volledig geaccepteerd
Hoge acceptatie door:
– Alle KNO-artsen en assistentes
– Patiënt acceptatie torenhoog (92%)
• Patiënten waardering hoog (rond 9)
• Onmisbare tool geworden voor de dokters

26. 2014
• Experimenteren
met option grid
• Onderzoek naar
effecten SDM
Inforiums

28. www.Inforium.nl
Inforium code presentatie:
Samenbeslist
- Om alles na te lezen en te zien
Inforium code voorbeeld:
FZA-SDMMOD

29. Workshop
• Hoe krijgen we SDM bij de organisaties, dokters en patiënten op de
agenda?
• Hoe gaat u dat doen volgende week?
• Toets het bij ons

30. Voldoende Shared Decision Making?
• “Ik luister heel goed naar de wensen van patiënt en maak op basis
daarvan en rekening houdend met de wensen van patiënt een
keuze.”
• “Ik heb ze alles verteld en nu moeten ze maar een keuze maken”
• Shared Decision making moet je voelen en concreet maken
– Voldoende open staan voor patiënt
– Voldoende kennis
– Voldoende begeleiding
• Shared decision making doe je niet alleen !

31. Take home messages
• Goede informatie en educatie zijn noodzakelijk
• Informatie bij patiënt brengen is cruciaal (Inforium)
• Vertel patiënt wat er mee te doen
• SDM kan met eenvoudige middelen voor alledaagse onderwerpen