1. Mga Isyung Moral Ng Kasalukuyang Panahon
A. Mga Isyung May Kinalaman Sa Kasagraduhan Ng Buhay
B. Layunin
B.1. Natalakay ang isyung may kinalaman sa kasagraduhan ng buhay tulad ng
aborsyon.
B.2. Nakabuo ng mga paraan upang maipahayag ang kahalagahan ng buhay sa
pamamagitan ng paglikha ng isang awit, islogan, pagguhit o collage.
C. Sanggunian:
Banyuhay IV pp. 136-140
D. Balik-Aralin
D.1. Sagrado ba ang buhay? Bakit?
D.2. Paggunita/pagtalakay sa mga maiinit na isyung may kinalaman sa pagiging
moral/imoral ng mga tao.
E. Paliwanag:
Konsepto 1: Sagrado ang buhay sapagkat ito ang pinakamahalagang handog sa
atin ng Diyos. Ngunit sa mata ng mga eksperto sa ekonomiya, ang mundo ay
nahaharap sa problemang malaki pagkat ang paglaki ng populasyon ay
itinuturing na sanhi ng iba pang suliraning pangkabuhayan.
Konsepto 2: Ang mga isyung tumatalakay sa kasagraduhan ng buhay ay ang
mga sumusunod:
a. euthanasia/mercy killing - ay ipinapakahulugan ng isang "magandang
kamatayan", isang kamatayang hindi masakit.
b. aborsyon - ang pagkitil sa buhay habang ito'y nasa sinapupunan pa ng ina sa
pamamagitan ng contraceptives, birthpills atbp.
c. suicide - ang tuwirang pagkitil sa sariling buhay sa anumang kaparaanan.
d. terrorism - ang pagkakaroon ng karahasan na nagiging sanhi ng pagkalagas
ng buhay dahil sa ipinaglalaban o pananakop sa isang teritoryo.
F. Mga Pagsasanay:

2. F.1. Gagawin sa silid-aralan: Pag-awit, islogan, pagguhit
a. kagamitan: papel/bond paper, lapis/ballpen, mga pangkulay, ruler
b. Mga Paraan: Bumuo ang pitong (7) grupo at gumawa ng isang
awit/islogan/pagguhit ukol sa kasagraduhan ng buhay. Sa ibabang bahagi ng
papel ay isulat ang maikling paliwanag ng inyong ginawa.
G. Pagsusulit
posted by shirley a. hoñez at 12:58 am | 0 comments
sunday, june 25, 2006
Intellect At Will
A. Paksang Aralin: Kapangyarihang Ipinagkaloob Sa Tao: Intellect at Will
B. Layunin:
B.1. Natukoy ang pagkakaiba ng tao sa ibang nilalang ng Diyos.
B.2. Nabigyan ng kahulugan ang "intellect at will."
B.3. Naisabuhay ito sa pamamagitan ng tamang desisyon/paraan (role play).
C. Sanggunian:
Buhay pp. 26-29
Banyuhay IV pp. 13-16
D. Balik-Aral
D.1. Bakit sinasabing pinakamataas na uri ng nilalang ang tao?
D.2. Ano ang pinagkaiba ng tao sa ibang nilalang?
E. Paliwanag
Konsepto 1: Ang Kalikasan ng tao ay binubuo ng materyal at ispiritwal na
dimensyon. Ang dalawang ito ay nagsasanib upang magamit tungo sa kanyang
pagpapakatao.
Konsepto 2: Ang materyal ay binubuo ng pandamdam (external senses at
consciousness, imagination, memory at instinct) at emotion (hal. pagmamahal-
poot; pagkatuwa-pighati). Ang ispiritwal naman ay binubuo ng kaisipan

3. (intellect/intelligence), konsensya (conscience) at malayang kalooban (free will).
Konsepto 3: Ang lahat ng ito ay nagtutulong-tulong upang maihatid ang lahat ng
impormasyon sa kaisipan na siya namang tutulong sa pagbabalanse ng mga
sitwasyon. Ang free will naman ang siyang nagbibigay kapangyarihan sa tao na
gumawa at pumili ng landas na tatahakin nito.
F. Mga Pagsasanay:
F.1. Gagawin sa silid-aralan: Role Play
a. Kagamitan: mga props sa pagsasadula
b. Mga Paraan: Bumuo ng apat na grupo maghanda sa pagmumuni-muni sa mga
nabunot na sitwasyon. Pagkatapos ay magkakaroon ng role play ukol sa naging
desisyon ng grupo sa sitwasyong naiatas sa bawat isa.
Sitwasyon 1: Nahihirapan sa pagsusulit ang isang mag-aaral. Dapat na ipasa
niya ang pagsusulit at kung hindi'y patitigilin siya sa pag-aaral ng kanyang mga
magulang. Ang kanyang katabi ay handang magpakopya ng mga sagot sa
pagsusulit upang siya ay makapasa. Dapat ba siyang mangopya? Bakit?
Sitwasyon 2: May dalawang nag-aaway na nauwi sa bugbugan. Isang kaibigan
ang nakakita nito at buong tatag na inawat ang nag-aaway. Sa kanyang pag-
awat, hindi sinasadya ay napahampas ang ulo ng isang inawat sa pader.
Dumugo ang ulo at ito ang naging sanhi ng kanyang paghina at pagkawala ng
malay. Tumakbo ang isang inawat. Ano ang dapat niyang gawin?
Sitwasyon 3: May problema sa pamilya ang isang tinedyer. Gusto niya itong
malimutan. Isang grupo ang nag-alok sa kanya ng droga para ma-"high" at
makalimutan ang problema. Hindi naman daw masama kung minsan lang niya
ito gagawin. Tatanggapin ba niya ang alok na droga? Bakit?
Sitwasyon 4: Dalawang magkasintahan ang nabuyo sa pre-marital sex at
nagbunga ito. Dahil sa murang edad, pagkatakot sa magulang at eskandalong
maidudulot nito sa kanilang pamilya, inisip nilang ipalaglag ang bunga ng
kanilang pagmamahalan. Tama ba o mali ang kanilang gagawin?
G. Pagsusulit
posted by shirley a. hoñez at 11:32 pm | 0 comments

4. thursday, may 18, 2006
Katapatan Sa Pakikipag- ugnayan Sa Buhay
A. Paksang Aralin: Katapatan: Mahalagang Salik Sa Pakikipagkapwa
B. Layunin:
B.1. Naipaliwanag ang kahalagahan ng katapatan sa pakikipagkapwa maging
ang kanyang katangian at pamantayan.
B.2. Naisabuhay ang pagpapahalaga sa katapatan sa pamamagitan ng pagsagot
sa checklist at paggawa ng jingle o awit.
B.3. Naitala ang mga epekto ng mga sitwasyon na nabanggit sa aralin.
C. Sanggunian:
Buhay,Punsalan et.al,pp. 201-207
Maylalang,Punsalan et.al,pp. 94-95
Banyuhay II,Habon et.al,pp. 92-96
D. Balik-Aralin:
D.1. Pagpapaliwanag: "Ang pagsasabi ng tapat ay pagsasama ng maluwat."
D.2. Pagtukoy sa kahulugan ng awiting "Honesty" ni Billy Joel
E. Paliwanag:
Konsepto 1: Ang katapatan ay isang mahalagang aspekto ng integridad. Ito ay
pagbubukas ng sarili sa katotohanan at paninindigan ukol dito. Kapag ang isang

5. tao ay tapat, siya ay walang katapat na halaga sa kanyang sarili, sa kapwa at
maging sa buong daigdig. Sa karagdagang kaalaman, silipin at pag-aralan
anghonesty.
Konsepto 2: Ang white lie ay isang uri ng pagsisinungaling na bagamat may
malinis kang intensyon ay matatawag pa ring kawalan ng katapatan. Subukan
ang White Lie Test na ito.
Konsepto 3: Mga Katangian ng Taong Matapat:
a. maunawain, payak at tapat sa pakikipag-usap. Para sa malinaw na konsepto,
silipin angunderstanding vs tolerance.
b. umiiwas sa paggawa ng salita, tsismis o kuwento na nakakasakit sa
damdamin ng iba
c. iginagalang ang usapang dapat tuparin
d. iniingatan ang lihim na ipinagkatiwala ng iba
e. nagbibigay puri na galing sa kaibuturan ng puso
f. nagbibigay ng pansin, kuru-kuro at pananaw upang makatulong sa kapakanan
ng iba
Konsepto 4: Ilang Mga Pamantayan ng Katapatan:
a. Sikaping isabuhay ang katapatan sa lahat ng pagkakataon. Mamuhay nang
matuwid at may malinis na konsensya. Maging tapat sa ating mga motibo.
b. Magkaroon ng disiplina sa sarili. Magtiyaga at magsikap upang paunlarin ang
buhay. Iwasang gumawa ng mga kilos na mapagkunwari at nandaraya.
c. Kumilos nang may katarungan. Iwasang gumamit ng mga pamamaraang

6. nagmamanipula o nanggagamit ng ibang tao.
Konsepto 5: Apat (4) na Paksang Dapat Iwasang Pag-usapan:
a. Kapag ito ay tungkol sa problema ng isang tao na napapaugnay sa katangian
o kakayahan nito.
b. Kapag ito ay tungkol sa kahinaan, kasalanan at pagkakasala ng isang tao.
c. Kapag ito ay pribado o personal na buhay.
d. Ang pamumuna sa ibang buhay.
F. Mga Pagsasanay
F.1.White Lie Test (Konsepto 2) - Gagawin sa Internet
a. Kagamitan: internet/computer
b. Mga Paraan: Basahin at saguting mabuti ang mga tanong nang may
katapatan.
F.2. Gagawin sa silid-aralan: Gumawa ng isang tula ukol sa halaga ng katapatan
sa pakikipagkapwa.
G. Pagsusulit

7. posted by shirley a. hoñez at 1:37 am | 0 comments
wednesday, may 17, 2006
Diwang Malaya - Laan Ko Sa Mabuting Gawa
A. Paksang Aralin: Mapanuring Pag-iisip (Matalinong Paghusga)
B. Layunin:
B.1. Natukoy ang kahulugan, katangian at palatandaan ng taong may
mapanuring kaisipan.
B.2. Nakabuo ng matalinong pagpapasya sa pamamagitan ng paggawa ng komik
istrip.
B.3. Napahalagahan ang wastong pagpapasya na siyang batayan ng kilos tungo
sa pagkakamit ng mga mithiin sa buhay.
C. Sanggunian:
Buhay,Punsalan et.al,pp. 12-15
Maylalang,Punsalan et.al, pp. 238-239
D. Balik-Aralin:
D.1. Ang matalinong paghusga sa iyong sariling pananaw. Ipaliwanag.

8. D.2. Mga sitwasyon na kung saan nasubok ang iyong mapanuring pag-iisip.
E. Paliwanag
Konsepto 1:Ang mapanuring pag-iisip ay maaaring maging daan ng isang
malikhaing isip.
Konsepto 2: Mga Katangian:
a. pagiging mahinahon (silipin ang prudence sa karagdagang kaalaman) - pinag-
aaralan munang mabuti ang mga maaring mangyari o resulta bago gumawa ng
desisyon. Nagkakaroon muna siya ng paglilimi, hindi padalus-dalos o
nagmamadaling gumawa ng desisyon.
b. Matatag (silipin ang fortitude/courage sa karagdagang kaalaman) - pag-iwas
sa mga bagay na inaakalang makasasama o makasasakit sa sarili at ibang tao.
Siya ay may kakayahang manatili sa tamang landas - hindi takot sa
katotohanan, kahit pa maraming nakatutuksong bagay sa paligid. Siya ay
responsable at may sariling paninindigan.

9. c. May pagpipigl at pagtitimpi (silipin angtemperance sa karagdagang kaalaman)
- may kakayahang mapigil o kontrolin ang mga mapusok na damdamin,
masidhing pagkagusto o hilig sa isang bagay na inaakalang di tama sa oras o
sitwasyon. Halimbawa, sobrang paggastos o pamimili ng mga di masyadong
kailangan.
Konsepto 3: Mga Palatandaan ng Mapanuring Kaisipan:
a. Isinasaalang-alang niya ang iba't-ibang alternatibo. Sinusuri kung paano ito
makakaapekto sa kanyang buhay. Iniisip kung ano ang maaring idulot nito sa
sarili at sa kapwa. Silipin ang decision makingpara sa karagdagang kaalaman.
b. Bukas ang isip sa mga paraan tungo sa pagbabago at pagpapaunlad sa
sarili. Marami na ang gumagamit ng internet. Batid nating sa paggamit nito ay
marami tayong natutuklasan at nalalaman ngunit kailangan din nating magbigay
ng limitasyon sa mga bagay na nakatutulong sa ating pag-unlad. Nawawala ang
ating pagkatuto kung lagi tayong nagiging palaasa dito. Silipin ang open
mindedness para sa karagdagang kaalaman.
c. Mapanuri sa mga bagay na nakikita at nararanasan. Sa pagiging mapanuri,
masasabi mo kung alin ang dapat mong bigyan ng pansin at importansiya at alin

10. ang dapat iwaksi katulad na lang ng paggamit ng midya.
d. Nauunawaan at iginagalang ang pagkakaiba ng tao sa kultura, pagpapahalaga
at istraktura ng lipunan na makakaapekto sa pamumuhay ng tao. Ang
pagkakaisa at pagkakaunawaan ng lahat ng tao sa mundo ay maganda. Ngunit
hindi ang kumilos at mag-isip na parang iisa. Maraming maganda ngunit hindi
lahat ay nababagay sa isang tao.
e. Kumikilos at nagdedesisyon ayon sa katotohanan at katarungan.Dapat mong
panindigan ang mga desisyon na inaakalang tama. Hindi nabubuwag at
nagpapatalo sa mali. Silipin ang truth at justice sa karagdagang kaalaman.
F. Mga Pagsasanay:
F.1. Gagawin sa Internet: a. Situational Analysis/pagpapaliwanag
a. Kagamitan: scratch paper at ballpen bago ang pagsagot.
b. Mga Paraan: Anong matalinong paghusga ang iyong gagawin sa mga
sumusunod at ipaliwanag.
1. Pareho kayo ng kaklase mo na may backload sa Math III; pareho din kayo ng
guro, hindi lamang pareho ng oras. Nakiusap ang kaklse mo na pag may exam,
dahil ikaw ang nauuna, bibigyan mo siya ng tip sa test. Gusto mong mag-
graduate pero natatakot sa posibleng mangyari.
Sagot:
2. May kaklase kang babae na palaging kasama ang boyfriend sa pag-uwi sa
kanila. Alam mong walang tao sa bahay nila mula ika-7 ng umaga hanggang
alas-7 ng gabi. Naririnig mo sa mga kaklase mo na nagdadrugs ang boyfriend ng
kaklase mo. Minsan napansin mo ang kaibigan mo na matamlay at tila inaantok.
Kinabahan ka.
Sagot:
Ipaliwanag ang mga sumusunod na quotation:
1. A stitch in time saves nine.

11. Sagot:
2. Think before you act.
Sagot:
3. To grow in prudence, one needs a logical mind.
Sagot:
c. Kinalabasan: Ang mga mag-aaral ay gumamit ng mapanuring kaisipan sa mga
sitwasyon na ipinakita sa mga pagsasanay. Dahil dito, nabigyan nila ng katwiran
ang mga desisyon/paghusga na kanilang nagawa.
F.2 Gagawin sa silid-aralan: Komik Istrip
a. Kagamitan: lapis, pentel pen, crayon/mga pangkulay, short bond paper, ruler
(kung kailangan)
b. Mga Paraan: Ang mga mag-aaral ay bibigyan ng isang (1) sitwasyon; ito ay
gagamitan nila ng mapanuring kaisipan - ipapaliwanag nila ang kanilang mga
pagpapasya sa pamamagitan ng komik istrip o pagguhit.
sitwasyon: Kitang-kita mo na may inaabot sa kaibigan mo ang isang istudyante
sa ilang section. Kilala mong ito'y gumagamit ng droga. Alam mo rin na siya'y
sinusubaybayan ng mga guro. Alam mo ring pag may nahuling bawal na gamot,
may parusang kick-out. Nang araw na makita mo silang nag-aabutan ng pakete,
may nakapagsabi sa guro. Kaya't sa loob ng klase nagkaroon ng kapkapan. Alam
mo ang posibleng mangyayari.
c. Kinalabasan: Ang mga mag-aaral ay gumamit ng mapanuring kaisipan sa
sitwasyon sa pamamagitan ng pagpapamalas ng angking talino sa pagguhit.
Dito, ipinakita nila ang mga posibleng usapin at mga pangyayari.
G. Pagsusulit
G.1. Panuntunan ng Pagsusulit: basahin at Sagutin ang mga sumusunod:
G.2. Gawin ang pagsusulit sa http://quizstar.4teachers.org/ (student category)

12. Discusssion
posted by shirley a. hoñez at 7:28 pm | 0 comments
tuesday, may 09, 2006
Mga Paraan/Paniniwala ng Iba't- ibang Relihiyon
A. Paksang Aralin: Iba't - ibang Paraan ng Pagsamba at Paglilingkod sa
Diyos ng Iba't - ibang Relihiyon
B. Layunin:
B.1. Nasusuri ang mahalagang saloobin sa paglilingkod sa pinaniniwalaan at
kinaanibang relihiyon .
B.2. Napahahalagahan ang mga gawaing nagpapabuti sa kanyang pagkatao at
kalugud-lugod sa Diyos.
B.3. Natutukoy ang iba't-ibang paraan ng pagsamba at paglilingkod sa Diyos.
C. Mga Sanggunian:
Sangkatauhan sa Maylalang IV,Punsalan,pp. 73-84
D. Balik Aralin:
D.1. Iba't-ibang relihiyon sa Pilipinas
D.2. Mga Paniniwala
E. Mga Paliwanag:
Konsepto 1: Ang pananampalataya ng tao sa Diyos ay ipinapahayag sa pamamagitan ng
kanyang relihiyon. Higit na mahalaga kaysa sa pagkakaiba ng mga katuruan
at dotrina ang pagkakatulad ng layunin ng mga relihiyon-ito ay ang mailapit
ang tao sa Diyos na kanyang sinasamba at pinaniniwalaan.
Konsepto 2: Pinakamahalaga ang tao sa lahat ng mga nilikha ng Diyos.

13. Konsepto 3: Ayon kay Leo Buscaglia, may pitong(7) pananampalataya, pilosopiya o
relihiyon sa mundo na nagsisikap magpakita ng pagiging ekumenikal ng
paniniwala:
I. Kristiyanismo - ito ay batay sa mga aral, pagtuturo at buhay na halimbawa ng
pag-asa, pag-ibig at paniniwalang ipinakita ni Hesukristo. Sa karagdagang kaalaman, silipin
ang christianity.
3 Aral ng Kristiyanismo:
1. Ang Diyos ay nasa ating lahat sa bawat pagkakataon ng ating buhay.
2. Tanggapin ang kalooban ng Diyos nang may kagaanan at likas na pagsunod.
3. Magmahalan at maging mapagpatawad sa bawat isa.
II. Taoism (Lao Tzu ng China) - ito ay hindi isang relihiyon bagkus
ay pilosopiya
o pananaw. Ayon sa taoismo, ang tao ay likas na mabuti kaya dapat maipagpatuloy ang
kabaitang ito sa pagpapalaganap ng kapayapaan sa panahon ng tunggalian, mapalakas ng
diwa ng pagkakaisa sa panahon ng pagkakawatak-watak, pag-ibig at pangingibabaw sa
panahon ng pagkakagulo at di pagkakaunawaan. Sa karagdagang kaalaman, silipin
ang taoism.

14. III. Confucianismo ( Confucius) - Layon ng Confucianismo na hikayatin ang tao na
maipahayag ang sarili at magkaroon ng katalinuhan upang makisangkot sa pagpapabuti ng
kalagayan ng tao sa kanyang lipunan. Upang makabuo ng wastong pagkatao, mahalaga ang
pagwawasto ng isipan na nababatay naman sa katapatan ng tao na makapagbago. Sa
karagdagang kaalaman, silipin angconfucianism.
IV. Buddhismo (Siddartha Gautama ng India) - Ayon sa Buddhismo, ang
paghihirap ng tao
sa buhay ay nag-uugat sa kanyang mga pagnanasa. Ang mga pagnanasa ay nagbubunga
ng kasakiman (greed), katakawan (lust), matinding pagkamuhi(hatred) at labis na
pagpapahalaga (attachments) sa materyal na bagay. Ang makabuluhang buhay para sa mga
Buddhista ay ang pagsunod sa Golden Rule sa pakikipag-ugnayan sa kapwa.
Sa karagdagang kaalaman, sumilip sa Buddhism.
V. Hinduismo - ang pinakauna kaya't pinakamatandang relihiyon sa lupa. Ang mga banal
nakasulatan (sacred scriptures) ang batayan ng tuntunin ng moralidad (ethics)
ngHinduismo.Pangunahin sa mga ito ay ang Mahabharata at Ramayana. Ang diwa ng
hinduismo ay batay sa paniniwala na ang buhay sa lupa o mundo aypansamantala lamang
kaya't di ito makahulugan at di ito ang pinakamahalaga. Sa karagdagang kaalaman, sumilip
sa Hinduism.
VI. Islam o Mohammedanismo (Mohammed ng Saudi Arabia) - isa sa mga pinamalaganap
na relihiyon na itinatag sa Mecca, Saudi Arabia. Ang kanilang banal na aral ay
matatagpuan sa Koran.

15. 3 Uri ng Aral para sa mga Muslim:
1. structure of reality
2. absolute
3. Mga pag-aaral tungkol sa buhay at pagpapaliwanag sa kahulugan nito.
Sa karagdagang kaalaman, sumilip sa Islam.
VII. Judaismo - isa sa pinakamahalagang pilosopiyang panrelihiyon na
batayan ng Islam at Kristiyanismo. Ang mahahalagang aral ng Judaismo ay nababatay sa
kanilang mga kasulatan tulad ng Lumang Testamento, Torah, Talmud, Apocrypa atKabalah.
Sa karagdagang kaalaman, sumilip sa judaism.
F. Mga Pagsasanay (Gagawin sa internet):
F.1 Survey/Pagtatala.
a. Kagamitan: lapis/bolpen, papel
b. Mga Paraan: Humanap ng tatlong (3) tao na iba ang nakagisnang relihiyon at
kapanayamin.
Itala ang nakalap na impormasyon sa ibaba:
Relihiyon Paniniwala/paraan ng pagsamba
1.
2.
3.
c. Mga Kinalabasan: Ang mga mag-aaral nakapanayam at nakapagtala ng mga impormasyon
sa iba't-ibang relihiyon. Hal.
Relihiyon Paniniwala/paraan ng pagsamba
1. Islam di-kumakain ng baboy
F.2 Pagguhit (Gagawin sa Silid Aralan)

16. a. Kagamitan: lapis, crayon/pentel pen, bondpaper (long), ruler
b. Mga Paraan: Iguhit ang magiging kahihinatnan ng ating mundo kapag ang mga iba't-ibang
relihiyon ay tuluyang nagkaisa at lagyan ng caption/paliwanag sa ibaba nito.
c. Mga Kinalabasan: Ang mga mag-aaral ay nakapagguhit ng isang obra tungkol sa
pagkakaisa
nang ayon sa kanilang paniniwala.
G. Pagsusulit:
F.1. Panuntunan ng pagsusulit: Basahin at sagutin ang mga sumusunod:
F.2 Gawin ang pagsusulit sa http://quizstar.4teachers.org/index.jsp (student category)