1. Դեռևս X դարի սկզբներին մեծն Ավիցեննան նշում էր, որ բժշկի
գործիքներն են խոսքը, բույսը և դանակը: Այդպես դարեր ի
վեր ձևավորվել են բուժման հիմնական մոտեցումները`
բուսաբուժություն (բույս), հոգեբուժություն (խոսք) և
վիրաբուժություն (դանակ): Բժշկագիտության վերջին
ձեռքբերումների շնորհիվ բուժման մոտեցումների շարքը
համալրվել է ևս մեկով` բջջային տեխնոլոգիաներով,
մասնավորապես, ցողունային բջիջների (ՑԲ) միջոցով
տարբեր հիվանդությունների բուժման նոր եղանակներով: ՑԲ
կիրառման շնորհիվ ստեղծվել է բժշկության նոր բնագավառ`
վերականգնողական (ռեգեներատիվ) բժշկությունը:
Եթե վիրաբուժության հիմքում ընկած է«ավելորդի
հեռացումը», ապա դրան հակառակ
վերականգնողական բժշկությունը գործում է
«բացակայող բաղադրամասի լրացման» սկզբունքով:
Վերջինս ներառում է էնդոգեն ՑԲ-ի ակտիվացման կամ
բջջային բուժման (բջիջների փոխպատվաստման)
եղանակով վնասված հյուսվածքի վերականգնումը,
երիտասարդության երկարաձգումը և հիվանդների
կյանքի որակի բարելավումը:
2. ՑԲ անվանումն առաջարկել է ռուս հյուսվածաբան
Ա. Մաքսիմովը, 1908 թ., նաև
«Stammzelle» հասկացությունը, որը բնորոշվում է
որպես լիմֆոցիտ, որպես բջիջ : XX դարի 60-
ականներին մի խումբ հետազոտողներեկան այն
եզրակացության, որ ճառագայթվածին առողջ
սինգեն մկից ստացված ողնուղեղային բջիջների
մահացու չափաբաժնի ներերակային ներմուծումը
բերում է փայծաղում արյունաստեղծ, դիֆերենցված
բջիջների գաղութների զարգացման:
Հետագայում Ա. Ֆրիդենշտեյնը
աշխատակիցների հետ ապացուցեց, որ
ողնուղեղում, բացի արյունաստեղծ ՑԲ-ներից,
կան նաև ստրոմալ ՑԲ-ներ, որոնք
կուլտիվացման ժամանակ ձևավորում են
ֆիբրոբլաստանման բջիջների գաղութներ:
Նմանատիպ գաղութների պատվաստումը
հանգեցնում է ոսկրային կամ ճարպային
հյուսվածքի ձևավորման