4. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 4
Η Ελληνική γλώσσα
Νικηφόρος Βρεττάκος
Ὅταν κάποτε φύγω ἀπὸ τοῦτο τὸ φῶς
θὰ ἑλιχθῶ πρὸς τὰ πάνω ὅπως ἕνα
ρυακάκι ποὺ μουρμουρίζει.
Κι ἂν τυχὸν κάπου ἀνάμεσα
στοὺς γαλάζιους διαδρόμους
συναντήσω ἀγγέλους, θὰ τοὺς
μιλήσω ἑλληνικά, ἐπειδὴ
δὲν ξέρουνε γλῶσσες.
Μιλᾶνε μεταξύ τους μὲ μουσική.
5. Η Ελληνική Γλώσσα
ανήκει στην
ινδοευρωπαϊκή
οικογένεια
επίσημη γλώσσα
της Ελλάδας και
της Κύπρου
Υπολογίζεται ότι ο συνολικός
αριθμός ανθρώπων παγκοσμίως,
που μιλούν τα ελληνικά ως πρώτη
ή δεύτερη γλώσσα, είναι γύρω
στα 25 εκατομμύρια.
μητρική γλώσσα
αυτοχθόνων πληθυσμών
στην Αλβανία, τη
Βουλγαρία, την Ιταλία, την
Βόρεια Μακεδονία και την
Τουρκία.μητρική γλώσσα
περίπου 12
εκατομμυρίων
ανθρώπων
έχουμε γραπτά
κείμενα ήδη από
τον 15ο αιώνα π.Χ.
Μολονότι τα Ελληνικά έχουν υποστεί
φωνολογικές και μορφολογικές
αλλαγές παρόμοιες με αυτές άλλων
γλωσσών, δεν έχει υπάρξει χάσμα
ορθογραφικό ή λογοτεχνικό ανά τους
αιώνες τέτοιου μεγέθους ώστε η
αρχαία γλώσσα να θεωρηθεί ως ξένη
από τους ομιλητές της Νεοελληνικής
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 5
7. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 7
Ελληνιστική Κοινή (περ. από 330 π.Χ. ως
700)
Ιδιώματα: Ασιανισμός, Αττικισμός
Μεσαιωνική ελληνική (περ. 700–1700)
Νέα ελληνική γλώσσα (από το 1700)
Ιδιώματα: Δημοτική, Καθαρεύουσα, Αττικισμός
Διάλεκτοι:
Καππαδοκική, Κατωιταλική , Κρητική, Κυπριακή, Ποντιακή,
Ρωμανιώτικη, Τσακωνική
8. ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΜΑΣ…..
Η Γραμμική Β είναι η πρώτη γραφή της ελληνικής γλώσσας,
μεταγενέστερη μορφή της Γραμμικής Α, και χρησιμοποιήθηκε στη Μυκηναϊκή
Περίοδο, από το 17ο ως τον 13ο αι. π.Χ., κυρίως για την τήρηση λογιστικών
αρχείων στα ανάκτορα.
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 8
13. ΝΈΑ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΓΛΏΣΣΑ
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 13
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις
αμμουδιές του Ομήρου.
Εκεί σπάροι και πέρκες
Ανεμόδαρτα ρήματα
Ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
Όσα είδα στα σπλάχνα μου να ανάβουνε
Σφουγγάρια, μέδουσες
Με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
Όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα
πρώτα μαύρα ρίγη.
(Οδυσσέα Ελύτη, ΠΟΙΗΣΗ, Άξιον Εστί : Τα
14. •Η πρώτη γραφή που ιστορικά αποδεδειγμένα
χρησιμοποιήθηκε για την γραφή της ελληνικής
γλώσσας είναι η Γραμμική Β περίπου τον 15ο αιώνα
π.Χ.
•Το ελληνικό αλφάβητο άρχισε να χρησιμοποιείται
από τον 9ο αιώνα π.Χ.
•Το 403 π.Χ. έγινε στην Αθήνα η μεταρρύθμιση του
Αρχίνου ο οποίος διαμόρφωσε το αττικό αλφάβητο
στηριζόμενος στο Ιωνικό.
•Το αλφάβητο που προέκυψε ονομάστηκε και
Ευκλείδειο αλφάβητο γιατί η μεταρρύθμιση έγινε το
δεύτερο έτος της 94ης Ολυμπιάδας επί επωνύμου
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 14
15. Η γλώσσα μας έγινε διεθνής επί Μεγάλου Αλεξάνδρου και Ελληνιστικών
χρόνων
ελληνική μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης από τους Εβδομήκοντα
Η διατήρηση της ελληνικής γλώσσας διασώζει τον αρχαίο
ελληνικό κόσμο στο Βυζάντιο.
Το αθάνατο ελληνικό πνεύμα γίνεται
πανανθρώπινο κτήμα!
Η οικουμενικότητά της τεκμηριώνεται με το κύρος που απέκτησε ως η
γλώσσα της Καινής Διαθήκης, η κατεξοχήν γλώσσα της εκκλησιαστικής
λατρείας
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 15
16. • τα πρώτα
φιλοσοφικά
κείμενα είναι
ελληνικά! Τα
έργα του
Πλάτωνα και
του
Αριστοτέλη
θέτουν βαθιές
ρίζες για την
ανάπτυξη της
σύγχρονης
φιλοσοφικής
σκέψης.
• τα πρώτα
λογοτεχνικά
μνημεία που
αποκρυπτογραφού
ν τον ανθρώπινο
ψυχισμό είναι
δείγματα του
ελληνικού λόγου
• Τα έπη του
Ομήρου είναι
απόσταγμα
ενός
ανώτερου
στοχασμού!
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 16
17. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 17
Ποιητικά αριστουργήματα του Δ.
Σολωμού, του Κ. Παλαμά, του Γ.
Σεφέρη, του Οδ. Ελύτη και τόσων
άλλων «γιγάντων» του νεοελληνικού
μας πολιτισμού.
Όλα σε μια αδιάσπαστη αλυσίδα που
οι κρίκοι της ενώνουν το παρελθόν με
το παρόν και το μέλλον.
20. •Η σοφία της γλώσσα μας (η οποία γλώσσα είναι
ζωντανή, με παραγόμενο γεγονός να πλάθεται,
να εξελίσσεται και να αυξάνεται καθημερινά ),
είναι απαράμιλλη.
•Υπάρχει πρωτογενής σχέση στην εξελικτική της
πρόοδο, μεταξύ του σημαίνοντος(λέξη) και του
σημαινόμενου (έννοια, σημασία).
•με την ελληνική γλώσσα (θεραπαινίδα των
γραμμάτων, επιστημών και τεχνών), μπορούμε να
εκφραστούμε με χειρουργική ακρίβεια.ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 20
21. •Επιπλέον, η ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι
οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες
γλώσσες, όπως
«άμιλλα», «θαλπωρή», «φιλότιμο».
Είναι η μόνη που τραβά μια αδρή, διαχωριστική γραμμή
ανάμεσα στη «ζωή» και τον «βίο».
Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα,
το «συμφέρον» από το «ενδιαφέρον».
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 21
24. •Επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν ότι η αρχαία
ελληνική γλώσσα θεωρείται το τελειότερο
εργαλείο για τη μετάδοση της ανώτερης
μαθηματικής σκέψης και φυσικά το αντικλείδι για
την προώθηση μιας τεχνολογικά άρτιας
κοινωνίας, αφού η συνολική της δομή και
υπόσταση εσωκλείει μαθηματικά τέλειες
αναλογίες φθόγγων, γραμμάτων και γλωσσικών
συσχετισμών.
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 24
31. •Η γλώσσα των Ελλήνων, με τον τεράστιο
πλούτο λεξιλογίου, γραμματικής και
συντακτικής δομής κέρδισε επάξια τον τίτλο
της μητέρας των γλωσσών αφού, όπως είναι
γνωστό, διακατέχεται από την ικανότητα του
«δανείζειν» και δεν έχει την ανάγκη του
«δανείζεσθαι» από τις άλλες.
•“The Greeks must have a word for it”, λένε οι
Βρετανοί όταν χρειάζεται να αποδώσουν μία
νέα σημασία και δε βρίσκουν να υπάρχει
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 31
33. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 33
Η Γαλλίδα συγγραφέας και ακαδημαϊκός
Μargarite Yourceyar είπε:
«Αγάπησα αυτή τη γλώσσα την
ελληνική για την εύρωστη
πλαστικότητά της, που η κάθε της
λέξη πιστοποιεί την άμεση και
διαφορετική επαφή της με τις
αλήθειες και γιατί ό,τι έχει λεχθεί
καλό από τον άνθρωπο, έχει ως
επί το πλείστον λεχθεί σ’ αυτή τη
γλώσσα»
34. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 34
Η διάσημη τυφλή Αμερικανίδα
συγγραφέας Ελεν Κέλλερ
παρομοίασε μέσω της Ελληνικής
Γλώσσας την τελειότητα της
εκφράσεως της ανθρώπινης
σκέψεως με το τελειότερο των
μουσικών οργάνων, το βιολί.
36. •O Κικέρων είπε πως αν μιλούσαν οι θεοί θα
χρησιμοποιούσαν την Ελληνική Γλώσσα.
• O Γερμανός Γκαίτε είπε ότι άκουσε το
Ευαγγέλιο σε διάφορες γλώσσες, όμως,
όταν το άκουσε στην Ελληνική του φάνηκε
πως παρουσιάστηκε το φεγγάρι στον
έναστρο ουρανό.ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 36
37. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΣ ΓΛΩΣΣΑ ΜΙΛΙΕΤΑΙ ΑΣΤΑΜΑΤΗΤΑ
ΕΔΩ ΚΑΙ 4000 ΧΡΟΝΙΑ!!
• Έχει μεγάλη σημασία και για την εθνική μας
ταυτότητα, όπως κάθε γλώσσα για κάθε λαό.
•Είναι αυτή που μας χαρακτηρίζει ως Έλληνες και μας
διαχωρίζει από τους υπόλοιπους λαούς.
•είναι το μέσο σύνδεσης με το παρελθόν, αφού
μεταβιβάζει τον πολιτισμό των προγόνων στις
επόμενες γενιές.
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 37
38. •Η γλώσσα για τον άνθρωπο είναι
θησαυρός,
•αφού αποτελεί μέσο επικοινωνίας,
•τρόπο έκφρασης και σκέψης,
•αλλά, το κυριότερο,
•αναδεικνύει την εθνική μας ταυτότητα.
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 38
39. •Ωστόσο, απειλείται από διάφορους
κινδύνους, τους οποίους πρέπει να
αποφύγουμε.
•Γι’ αυτό το λόγο είναι επιτακτική ανάγκη η
προστασία της γλώσσας μας μέσα από την
αγάπη για την ορθή εκμάθησή της!!
•Αρκεί λοιπόν να αποτελούμε
Θεματοφύλακες ενός γλωσσικού κώδικα
που κοσμεί «τὸν δὲ ἄνθρωπον γυμνόν τε καὶ
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 39
40. • Φρανγκίσκος Λιγκόρα (Σύγχρονος Ιταλός καθηγητής Πανεπιστημίου και
Πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας πρός διάδοσιν του πολιτισμού)
•«Έλληνες να είστε περήφανοι που μιλάτε την
Ελληνική γλώσσα ζωντανή και μητέρα όλων
των άλλων γλωσσών. Μην την παραμελείτε,
αφού αυτή είναι ένα από τα λίγα αγαθά που
μας έχουν απομείνει και ταυτόχρονα το
διαβατήριό σας για τον παγκόσμιο
πολιτισμό.»
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 40
41. ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗ
ΓΛΩΣΣΑ;;;;
•ΚΟΥΙΖ:
Τι βαθμό θα έπαιρνες σ’ αυτό το
απαιτητικό τεστ Ελληνικής Γλώσσας;
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 41
42. •Ποιος είναι ο πιο αδύναμος κρίκος;;;;
•Ποιος έρχεται σχολείο για να περνάει
την ώρα του;;;
•Ποιος δεν έχει αγαπήσει τη μητρική του
γλώσσα;;;
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 42
43. Πώς γράφεται;
Παρεμπιπτόντως
Παρεπιπτόντως
Παρεμπιπτώντως
Ποιο είναι το σωστό;
Ασκαρδαμικτή
Ασκαρδαμικτί
ΑσκαρδαμυκτίΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 43
44. Και τώρα που το βρήκες, πες μας τι σημαίνει;
ασκαρδαμυκτί < αρχαία ελληνική ἀσκαρδαμυκτί < ἀσκαρδάμυκτος
• Με βλέμμα ατενές, χωρίς να ανοιγοκλείνουν τα
βλέφαρα
• Με γοργό βήμα, βιαστικά
• Με αργές κινήσεις, νωχελικά
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 44
45. ΠΟΙΟ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΣΩΣΤΌ;
-ΤΡΕΙΣΉΜΙΣΙ ΧΡΌΝΙΑ
-ΤΡΙΆΜΙΣΙ ΧΡΌΝΙΑ
Τι σημαίνει στην κυριολεξία η λέξη «Λαίλαπα»;
• Άνεμος
• Φωτιά
• Κόλαση
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 45
46. ΤΙ ΣΗΜΑΊΝΕΙ ΔΙΕΛΚΥΣΤΊΝΔΑ;
-ΠΑΡΑΘΥΡΆΚΙ
-ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΌΣ
-ΔΙΈΞΟΔΟΣ
•Όταν κάποιος είναι ειδικός μπορούν να τον
αποκαλούν και…
• Ριγηλό
• Σφετερεστή
• ΕπαΐονταΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 46
47. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 47
Το ψάρεμα λέγεται αλλιώς και…
• Αλεία
• Αλιεία
• Αλληεία
Ποιος είναι ο αμέσως προηγούμενος;
• Ο Πρώην
• Ο Τέως
48. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 48
Η «συνέπεια» λέγεται αλλιώς και…
• Απόρρια
• Απόροια
• Απόρροια
Αυτός που συντελείται με συνεχή και σταθερό ρυθμό, σιγά σιγά, λίγο λίγο,
σταδιακός είναι ο…
• Βαθμοθηρικός
• Βαθμιδωτός
• Βαθμιαίος
49. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 49
Προέρχεται από τις λέξεις ὅρκος + ὄμνυμι. Πώς γράφεται;
• Ορκωμοσία
• Ορκομωσία
• Ωρκομοσία
-Ποιο
είναι το σωστό;
Περηφάνια
Περηφάνεια
Η σωστή ορθογραφία είναι:
50. Αν πίνεις τον καφέ σου γλυκό σημαίνει πώς βάζεις μέσα;
• Πολλή ζάχαρη
• Πολύ ζάχαρη
Ποιο από τα τρία είναι πλάγιος λόγος;
• Η Μαρία μου είπε ότι πεινάει
• Η Μαρία είπε: «Το μωρό πεινάει»
• Η Μαρία μου είπε να σας πω ότι πεινάει
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 50
51. Πώς ονομάζονται οι λέξεις ή εκφράσεις που φανερώνουν δυνατό
συναίσθημα, όπως πόνο, λύπη, χαρά, έκπληξη, θαυμασμό (π.χ. Α! Τι
κρίμα! Ωχ!);
• Θαυμαστικές
• Βελτιωτικές
• Επιφωνηματικές
Ποιος είναι ο υπερθετικός του «θνητός»;
• Πιο θνητός
• Ο πιο θνητός
• Πολύ θνητός
• Θνητότατος
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 51
52. Ποιο από τα παρακάτω ρήματα είναι στην προστακτική;
• Έφαγε
• Φάε
• Φαγώθηκε
• Έτρωγε
Από μικρός είχε… στο χορό
• Κλίση
• Κλήση
• Κλείση
• ΚλήσειΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 52
53. Οι λέξεις «πρώην» και «νυν» είναι…
• Συνώνυμα
• Ομώνυμα
• Αντώνυμα
Ποιο είναι το τρίτο πρόσωπο ενικού στον αόριστο του ρήματος
κολυμπώ;
• Κολυμπούσε
• Κολύμπησε
• Είχε κολυμπήσει
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 53
54. __________ να στέκεστε πίσω από την κίτρινη γραμμή του δαπέδου.
• Παρακαλείστε
• Παρακαλίστε
• Παρακαλήστε
Θα _______ περίπου 5 τόνους βαμβάκι φέτος.
• παραγάγω
• παράγω
• παράξω
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 54
55. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 55
Όσον αφορά τις φορολογικές δηλώσεις, φέτος θα _____
παράταση.
• δοθεί
• δωθεί
Κρίμα που δεν πρόλαβα να ___________ τη στιγμή
• αποθανατίσω
• απαθανατίσω
• αποθανατήσω
• απαθανατήσω
56. • Τι ψάρια πιάσαμε;;;;
• Ελπίζω να μην είστε και σεις ανάμεσα στους παρακάτω!!!
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 56
57. • ΕΡ.: Ποιες γιορτές ονομάζονται κινητές και ποιες ακίνητες;
• ΑΠ.: α) Κινητές είναι οι γιορτές που ο παπάς βγαίνει στην πύλη και
χορεύει και ακίνητες αυτές που ο παπάς δεν χορεύει.
• ΑΠ.: β) Όταν στη γιορτή τρώμε και χορεύουμε τότε είναι κινητή, ενώ όταν
απλώς τρώμε είναι ακίνητη.
• Όταν ο Χριστός ήτανε μικρός, ο πατέρας του ο μαραγκός Ιωσήθ, το
φώναζε Χρηστάκη
• ΕΡ.: Τι γνωρίζεις για την περίοδο του Διαφωτισμού;
• ΑΠ.: Διαφωτισμό είχαμε όταν στη Γη είχε πολύ φως και καθόλου νύχτα.
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 57
58. • Όταν ο Οδυσσέας γύρισε πίσω στην Ιθάκη, βρήκε τους είκοσι
ανεμιστήρες και την Πηνελόπη να τους δουλεύει στο φουλ.
Περιγράψτε το κλίμα της Ελλάδας.
• ΑΠ.: Η Ελλάδα έχει πολλά κλίματα. Το πρωί έχει τροπικό, το μεσημέρι
πολικό και το βράδυ καλό. Γι’ αυτό το κλίμα της Ελλάδας είναι από τα
καλύτερα
• Τρεις κύκλοι εφαπτόμενοι ο ένας με τον άλλον δημιουργούν τρίκυκλον
• Η βαρύτητα είναι πιο δυνατή το Φθινόπωρο. Τότε βλέπουμε τα μήλα να
πέφτουν ομαδικάΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 58
59. • Στην αρχαία εποχή δεν υπήρχαν ξένες χώρες, γι’ αυτό δεν έχουν βρει οι
αρχαιολόγοι αρχαία διαβατήρια. (Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης)
• Ενεργητική φωνή: Κυνηγάω τον λαγό. Παθητική φωνή: Ο λαγός με
κυνηγάει. (Γυμνάσιο Κορίνθου)
• Τα 6 χαρακτηριστικότερα ζώα του Βόρειου Πόλου είναι 3 αρκούδες και 3
φώκιες.(Γυμνάσιο Αθήνας)
• Ερώτηση: «Τι γνωρίζετε για τις εικονομαχίες;»
• Απάντηση: «Εικονομαχίες ήταν οι μάχες που έκαναν οι λαοί για τις
εικόνες. Όποιος κέρδιζε τη μάχη κέρδιζε και τις εικόνες». (Γυμνάσιο
Αθήνας)
• Ο κύκλος δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος, εκτός αν σταματήσεις το
διαβήτη.(Γυμνάσιο Καρδίτσας) …….ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΑΛΛΑ ΤΕΤΟΙΑ ΓΛΩΣΣΙΚΑ
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΑ!!
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ ΠΕ02 59
61. •"Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική",
•έγραψε ο ποιητής.
•Και η γλώσσα διαμορφώνει τον τρόπο έκφρασης,
αλλά και τον τρόπο που σκεφτόμαστε.
•Η μητρική γλώσσα επηρεάζει τον καθένα,
υποχρεώνοντάς τον να περιστρέφει τη σκέψη του
γύρω από ορισμένα πράγματα.
61