Κεφάλαιο 2

1. Ελληνικός κι Ευρωπαϊκός Πολιτισμός
Κεφάλαιο 2
Δεμοιράκου Μαρία

3. Η εδραίωση του όρου Ευρώπη
715-741
μΧ
768-814
μΧ
1095
Α
Σταυροφορ
ία
Ο Κάρολος Μαρτέλλος επικεφαλής των
Europeenses κατά των Αράβων
Ο Καρλομάγνος Θεωρήθηκε ότι
αποκατέστησε το imperiun
romanorum
Αποκαλείται συχνά rex, pater Europae
O όρος Ευρώπη όταν εμφανίζεται
κίνδυνος για την Χριστιανοσύνη. Μόνο
η Ευρώπη ανήκει στον χριστιανικό
κόσμο (πάπας Ουρβανός)
Ο Όρος Ευρώπη συνδέει την κοινή ταυτότητα των
κατοίκων της Ευρώπης με μια κοινή απειλή

4. Η παπική εκκλησία και η εδραίωση του όρου
Ευρώπη κατά τον 7ο αιώνα μΧ
Ο πάπας εμφανίζεται ως η κεφαλή της οικογένειας των
ευρωπαϊκών Εκκλησιών
Η Ρώμη προωθεί συστηματική την εικόνα ενός πανευρωπαϊκού
κέντρου
Η επικράτεια της ξεπερνάει τις επικράτειες των κοσμικών
ηγεμόνων
Συνεκτικά της στοιχεία είναι ο καθολικισμός και η
λατινική γλώσσα (κοινή γλώσσα)
Ο πάπας Ουρβανός

5. Η εξέλιξη της ιδέας της κοινής ευρωπαϊκής
ταυτότητας
Η περίοδος διαρκούς ειρήνης
στην επικράτεια του
Καρλομάγνου
Επίγονοι Καρλομάγνου ανίκανοι να αναχαιτίσουν τις
επιδρομές των Βικινγκς, ,που θεωρήθηκαν απειλή για
τις αξίες και τον πολιτισμό της ευρωπαϊκής κοινωνίας
και δεν ήταν χριστιανοί
Επιδρομές Μαγιάρων (τέλος 1ης χιλετίας)

8. Τι ενισχύει τελικά την αντίληψη περί κοινής
ευρωπαϊκής ταυτότητας κατά τον Μεσαίωνα;
Οι εξωευρωπαϊκές απειλές Άραβες,Βίκινγκς,
Μαγιάροι
Ο ρόλος της Εκκλησίας
Δημιουργία
δικτύου επισκοπών
και μονών από
Ιρλανδία ως
Μοραβία
Και Γερμανία ως
Σικελία
Κινητικότητα
μοναχών με
κοινή γλώσσα και
πολιτισμό σε
ολόκληρη την
Ευρώπη
Ανάπτυξη
κέντρων μελέτης
σε πλήθος
πόλεων με
ενιαίο σύστημα
μάθησης
Αναπτύσσεται
ένας κόσμος
μάθησης που
περικλείει όλες
τις αξίες και τις
αρχές του
Μεσαίωνα

9. 2. Το Βυζάντιο , σελ 22-27

10. Ποιες είναι οι σχέσεις Ανατολικού και Δυτικού
Ρωμαϊκού Κράτους
ΔΥΤΙΚΟΙ
1.Αποκαλούν τους Ανατολικούς Creci
δηλαδή Γραικούς
2. Μιλούν Λατινικά
3. Είναι εικονολάτρες
4. Ο πάπας Γρηγόριος αποκαλούσε την
Ανατολή χώρα αιρέσεων
5.Θεωρούν τον τρόπο ζωής και τα ήθη
των ανατολικών ανάρμοστα. Τρέφουν
ιδιόμορφο αίσθημα κατωτερότητας και
φθόνο για την πολυτέλεια της
Αυτοκρατορικής Αυλής
6.Οι Έλληνες χαρακτηρίζονται από
απιστία και πονηριά (Δάντης Θεία
Κωμωδία)
7.Σταυροφορίες:Πρωτοφανείς
λεηλασίες και σφαγές κατά την Άλωση
του 1204.
ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΙ
1. Αυτοαποκαλούνται Ρωμαίοι.
Αποκαλούν τους Δυτικούς
Φράγκους και Λατίνους
2. Μιλούν Ελληνικά
3. Είναι εικονομάχοι
4. Θεωρούν τους Λατίνους αιρετικούς
5. Τρέφουν αισθήματα
αποτροπιασμού και απέχθειας
6. Η Άννα η Κομνηνή τους θεωρεί
αλαζόνες, βάρβαρους, άπληστους
και αιμοβόρους
7. Σταυροφορίες: Ο Νικήτας Χωνιάτης
παρατηρεί: «Ακόμα και οι
Σαρακηνοί είναι καλοί και
συμπονετικοί σε σχέση με αυτούς
που στον ώμο τους φέρουν το
σταυρό του Χριστού»

11. Οικονομικός Τομέας
ΔΥΤΙΚΟΙ
Έκαναν εισαγωγές ειδών
πολυτελείας όπως μεταξωτά
ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΙ
Το Βυζαντινό νόμισμα είναι «το
δολάριο του Μεσαίωνα» ( Ζακ Λε Γκοφ,
γάλλος ιστορικός)

12. Πνευματικός Τομέας και Τέχνη
•Οι Βυζαντινοί ζωγράφοι
ταξίδεψαν στη Δύση και
αποτελούν πρότυπο στο
ξεκίνημα της ευρωπαϊκής τέχνης
•Οι Έλληνες λόγιοι ταξιδεύουν
στη Δύση και βρίσκουν
ακροατήριο πρόθυμο να τους
ακούσει. (πνεύμα Αναγέννησης)
Οι λόγιοι της δυτικής
Χριστιανοσύνης αναγνώριζαν
την ανωτερότητα της ελληνικής
Θεολογίας

13. Θρησκευτικό πεδίο
Καταβάλλονται
προσπάθειες
προσέγγισης
Σύνοδος Φερράρας
Φλωρεντίας 1439 =
ένωση των 2 εκκλησιών
με ταπεινωτικούς όρους
για την Ανατολική
Εκκλησία
•Η προσπάθεια απέτυχε, τα
τραύματα των Σταυροφοριών
είναι νωπά.
•Ο λαός και ο κλήρος δεν
επιθυμούν ενωτικές
προσπάθειες.
•Οι Λόγιοι η αριστοκρατία
και οι ιεράρχες έβλεπαν
θετικά τις σχέσεις με τη Δύση
Ο αρχιεπίσκοπος της Νίκαιας Βησσαρίωνας.
Χάλκινο μετάλλιο με το πορτραίτο του Ιωάννη Η' Παλαιολόγου. Έργο του
Pisanello (Antonio Pisano). Φερράρα/Φλωρεντία 1438-9.

14. Μετά την Άλωση
Οι Δυτικοί Πένθησαν την πτώση της Πόλης
18ος αιώνας: Ο Διαφωτισμός θεωρεί το Βυζάντιο όπως
και τον Μεσαίωνα εποχή αμάθειας και προλήψεων
19ος αιώνας: Διπλή η συμβολή του Βυζαντίου στον
ευρωπαϊκό πολιτισμό
Διαφύλαξε την κληρονομιά της
Αρχαιότητας που αξιοποίησαν
αργότερα οι λόγιοι της Αναγέννησης και
του Διαφωτισμού
Φρουρός απέναντι στους επιδρομείς
που απειλούσαν την Ευρώπη.

15. Βυζάντιο , Ανατολή και Βαλκάνια
 Οι λαοί που κατοικούσαν στα Βαλκάνια δέχτηκαν την
ισχυρή πολιτισμική επιρροή του και διαμορφώθηκαν
μέσα από αυτήν
 Δεν χαρακτήριζε τον εαυτό του ως ευρωπαϊκή δύναμη
 Θεωρούσε πως ήταν οικουμενική δύναμη
 Μετά το Σχίσμα: Πολλοί λαοί έβλεπαν το Βυζάντιο ως
πρωτεύουσα της Χριστιανικής Κοινοπολιτείας από
Αδριατική και Ρωσία ως Γεωργία και Αρμενία