Kynning fyrir atvinnuleitendur

1. Réttindi og skyldur
Hvað þarftu að vita?

2. Yfirlit
Atvinnuleysistryggingar – almennar upplýsingar
Réttindi og skyldur.
Kynning á helstu þjónustuþáttum
Vinnumiðlun.
Ráðgjafaþjónusta.
Vinnumarkaðsúrræði.
Atvinnuleit
Hagnýt ráð

3. Vinnumálastofnun
Heyrir undir Velferðarráðuneytið
Fer með yfirstjórn vinnumiðlunar í landinu og daglega afgreiðslu
atvinnuleysistryggingasjóðs.
Starfar samkvæmt lögum
Nr. 54/2006 um Atvinnuleysistryggingar.
Nr. 55/2006 um Vinnumarkaðsaðgerðir.
Markmið laganna:
• Að veita einstaklingum viðeigandi aðstoð til að verða virkir
þátttakendur á vinnumarkaði.
• Að stuðla að jafnvægi milli framboðs og eftirspurnar eftir vinnuafli í
landinu.

4. Vefsíða Vinnumálastofnunar
www.vinnumalastofnun.is

5. Skráning - vinnumiðlun - ráðgjöf
Umsóknir
Móttaka og skráning umsókna um atvinnu- og
atvinnuleysisbætur, vottorða og annarra fylgigagna.
Vinnumiðlun
Veita upplýsingar um laus störf og starfstengd
vinnumarkaðsúrræði.
Ráðgjafaþjónusta
Veita upplýsingar og ráðgjöf varðandi atvinnuleit.
Úrskurður bótaréttar
Afgreiðsla umsóknar og úrskurður bótaréttar hjá Greiðslustofu
getur tekið allt að 6 vikur frá því gögn berast. Mikilvægt að
skila gögnum eins fljótt og kostur er.
(Upplýsingar um stöðu umsóknar á Mínum síðum.)

6. Mínar síður
• Rafræn skjöl
Greiðsluseðlar (útreikningur atvinnuleysisbóta)
Launamiðar
Bréf
• Umsókn
Umsókn um atvinnuleysisbætur og skráning í atvinnuleit
Staða umsóknar
• Aðgerðir
Skráning í atvinnuleit án atvinnuleysisbóta
Skrá mig af atvinnuleysisbótum
Tilkynna um vinnu og tekjur
Skila gögnum
Breyta persónuafslætti
Tilkynna orlof
Breyta persónuupplýsingum

7. Skila gögnum á Mínum síðum

8. Persónuafsláttur
Mínar síður - Aðgerðir – Breyta persónuafslætti

9. Ferilskrá
Ferilskrá er mikilvæg í atvinnuleitinni. Til að hún komi að gagni í
vinnumiðlun hjá Vinnumálastofnun er nauðsynlegt að setja ferilskrána sem
viðhengi við umsóknina þegar hún er gerð. Hægt er að bæta henni við
síðar inn á Mínum síðum.

10. Réttur til atvinnuleysisbóta
Almenn skilyrði
 Launþegi á aldrinum 18 – 70 ára með búsetu og lögheimili á Íslandi.
 Atvinnuleitendur þurfa einnig að vera staddir á landinu til að eiga rétt
til greiðslu bóta í atvinnuleit skráða daga.
Krafa er gerð um virka atvinnuleit:
 Vera fær til flestra almennra starfa. Skila þarf læknisvottorði ef
vinnufærni er skert.
 Frumkvæði við atvinnuleit og vera reiðubúinn að taka starfi á Íslandi
sem greitt er fyrir skv. lögum og kjarasamningum.
 Vilji og geta til að taka þátt í úrræðum samanber lög um
vinnumarkaðsaðgerðir.
Bótatímabilið er 30 mánuðir.

11. Upphæð atvinnuleysisbóta
Grunnatvinnuleysisbætur
eru kr. 270.000.- á mánuði miðað við fullan bótarétt (100%)
Tekjutengdar atvinnuleysisbætur
Bætur eru tekjutengdar í þrjá mánuði í upphafi bótatímabils þannig að
greiddar eru grunnbætur fyrsta hálfa mánuðinn en síðan tekur
tekjutengingartímabilið við.
Launamaður Miða skal við meðaltal heildarlauna á 6 mánaða tímabili sem hefst tveimur
mánuðum áður en umsækjandi varð atvinnulaus og eru greidd 70% af heildarlaunum
viðmiðunartímabilsins.
Sjálfstætt starfandi Miða skal við síðasta heila tekjuár.
Hámark tekjutengdra bóta: kr. 425.647.- á mánuði.
Greiðsla vegna barna: Vegna hvers barns á framfæri yngra en 18 ára eru
greiddar kr. 10.800.- á mánuði til viðbótar, óháð
hlutfalli bótaréttar.

12. Útborgun atvinnuleysisbóta
Atvinnuleysisbætur eru greiddar út fyrsta virkan dag í mánuði.
Greitt er fyrir einn mánuð í einu sem nær yfir tímabilið 1. – 31. hvers
mánaðar, greitt eftirá.
Veikindi
Tilkynna skal veikindi sem hindra virka atvinnuleit.
5 daga veikindaréttur (greidd veikindi) á hverju 12 mánaða tímabili eftir að hafa
nýtt 5 mánuði af bótatímabili. Má taka í tvennu lagi.
Ferðalög
• Atvinnuleysisbætur eru ekki greiddar ef dvalið er erlendis.
• Tilkynna þarf um dvöl erlendis fyrir brottför og óska eftir skráningu
í orlof (Mínar síður/Aðgerðir/Tilkynna orlof)

13. Staðfesting á atvinnuleit
 Staðfesting á atvinnuleit fer fram í gegnum vefsíðu
Vinnumálastofnunar / Mínar síður
 Atvinnuleit þarf að staðfesta 20.- 25. hvers mánaðar þann tíma sem
einstaklingur er skráður í atvinnuleit.
 Ef staðfest er á tímabilinu 26. – 3. næsta mánaðar seinkar greiðslum
um 5 virka daga.
Þeir sem hafa ekki staðfest atvinnuleit á tilsettum tíma eru afskráðir.

14. Staðfesting á atvinnuleit
Þegar atvinnuleit
hefur verið staðfest
berst tölvupóstur um
að skráning hafi
tekist.
Berist tölvupóstur
ekki er mikilvægt að
hafa strax samband
við þjónustu-
skrifstofu
Vinnumálastofnunar

15. Atvinnuleit
innanlands og í Evrópu
• Upplýsingar um störf í boði innanlands á
www.vinnumalastofnun.is
• Tenglasafn á aðrar ráðningarþjónustur á vefsíðu
Vinnumálastofnunar (Störf í boði/Aðrar vinnumiðlanir)
• Vefgátt - Evrópsk vinnumiðlun á www.eures.europa.eu
(Störf í boði/Eures)
• Vinnumiðlarar og ráðgjafar Vinnumálastofnunar aðstoða
fólk við leit að starfi og veita nánari upplýsingar.

16. Atvinnuleit í Evrópu
Vottorð U-2
Veitir þeim sem eiga staðfestan rétt til atvinnuleysisbóta heimild til að leita
að starfi erlendis í allt að þrjá mánuði á greiddum atvinnuleysisbótum frá
Íslandi. (Gildir aðeins um lönd í Evrópu)
Afgreiðsla umsókna tekur 3-4 vikur.
Nánari upplýsingar á þjónustuskrifstofum VMST.
ATH. Ekki er heimilt að fara til útlanda samhliða skráningu í
atvinnuleit og greiðslu atvinnuleysisbóta nema með U-2
Eures - Evrópsk vinnumiðlun
Upplýsingar og ráðgjöf um atvinnuleit í Evrópu.

17. Hlutastörf
Hlutastarf
• Breyta þarf upplýsingum á Mínum síðum, skrá þar rétt starfshlutfall í
hlutastarfi og gera áætlun um tekjur á Mínum síðum.
(Aðgerðir/Tilkynna um vinnu og tekjur/Tilkynna um hlutastarf).

18. Tilfallandi vinna
Tilfallandi vinna
• Tilkynna um tilfallandi vinnu til VMST fyrirfram - í síðasta lagi með dags fyrirvara á
Mínum síðum (Aðgerðir/Tilkynna um vinnu og tekjur/Tilkynna um tilfallandi vinnu).
Heimilt að tilkynna samdægurs við sérstakar aðstæður.
• Á við alla tilfallandi vinnu óháð lengd, tíma eða launum.

19. Frítekjumark v/tilfallandi vinnu
Frítekjumark er kr. 66.459 á mánuði
Dæmi: Heildartekjur kr. 96.459
Frítekjumark kr. 66.459
Tekjur umfram frítekjumark kr. 30.000
Helmingur af þeim tekjum sem eru umfram frítekjumarkið mynda frádrátt
í útreikningi á greiðslu bóta þegar samkeyrt er við upplýsingar RSK eftir tvo
mánuði.
Frádráttur vegna tekna í þessu dæmi væri þá kr. 15.000

20. Tilkynna um vinnu og tekjur
Tilkynna þarf um allar tekjur og styrki til Vinnumálastofnunar (Mínar síður)

21. Sjálfstætt starfandi
• Ekki er heimilt að opna launagreiðendaskrá
samhliða atvinnuleysisbótum.
• Einstaklingur hefur ekki heimild til að vera með
sjálfstæðan rekstur og fá greiddar
atvinnuleysisbætur samhliða.

22. Verktakavinna
Þeim sem býðst vinna sem verktakar á eigin kennitölu verða að skrá sig ekki
atvinnulausa meðan á verkefni/vinnu stendur. Tilkynna þarf um
verktakavinnu fyrirfram á Mínum síðum.
(Aðgerðir/Tilkynna um vinnu og tekjur/Tilkynna verktakavinnu).

23. Upplýsingaskylda
Nauðsynlegt er að tilkynna um breytingar á högum sem snerta
atvinnuleitina s.s.
 Heimilisfang, símanúmer, netfang.
 Vinnu (tilfallandi vinnu, hlutastarf, fullt starf).
 Tekjur (t.d. laun, lífeyrisgr., fjármagnstekjur, styrki s.s. líkamsræktarstyrk og fjárhagsaðstoð).
 Þátttöku í námi samhliða atvinnuleit.
 Orlof og ferðir utanlands án U-2.
 Veikindi sem hindra virka atvinnuleit.
 Vinnufærni (Skert vinnufærni eða óvinnufærni).
Ef ekki er tilkynnt um breytingar þá getur það leitt til biðtíma/viðurlaga
Biðtími/viðurlög: Ekki eru greiddar atvinnuleysisbætur þann tíma sem biðtími varir.
Til að biðtími telji þarf atvinnuleitandi í virkri atvinnuleit að sinna skyldum atvinnuleitanda gagnvart Vinnumálastofnun
og staðfesta atvinnuleit mánaðarlega.

24. Biðtími og viðurlög
Komið getur til biðtíma eða viðurlaga í tengslum við...
 Starfsmaður segir upp starfi.
 Starfsmaður er valdur að eigin uppsögn.
 Námsmaður hættir námi án lokaprófs.
 Starfi eða atvinnuviðtali hafnað.
 Þátttöku í vinnumarkaðsaðgerðum hafnað eða mætingarskylda ekki uppfyllt.
 Er í námi án þess að hafa sótt um námssamning.
 Látið hjá líða að veita upplýsingar um vinnu, tekjur, dvöl erlendis eða tilkynna
um breytingar á högum (heimilisfang, símanúmer, netfang).
Málum vísað til Greiðslustofu til úrskurðar.
Kallað eftir skýringu atvinnuleitanda áður en úrskurðað er í málinu.
Einstaklingur sem hefur fengið greiddar atvinnuleysisbætur í 24 mánuði eða lengur – og fær þá viðurlög –
á ekki rétt á bótagreiðslum aftur fyrr en hann hefur áunnið sér nýtt bótatímabil, þ.e. . hafa starfað
samfellt á innlendum vinnumarkaði í a.m.k. 24 mánuði til að eiga rétt á bótum á ný.

25. Vinnumarkaðsúrræði
Tegundir vinnumarkaðsúrræða
Starfstengd úrræði, námskeið, námsúrræði, atvinnutengd
endurhæfing og ráðgjöf
Markmið vinnumarkaðsúrræða
 Sporna gegn atvinnuleysi
 Auðvelda fólki að halda virkni
 Stuðla að tengslum við atvinnulífið
 Endurmenntun – viðhalda og öðlast nýja hæfni

26. Starfstengd vinnumarkaðsúrræði
 Vinnustaðaþjálfun (hámark 8 vikur)
 Starfsþjálfun (allt að 6 mán.)
 Verkþjálfun (t.d. Fjölsmiðjan – hámark 12 mán.)
 Sérstök átaksverkefni (allt að 6 mán.)
 Sjálfboðaliðastarf
 Atvinnutengd endurhæfing (3 mánuðir)
 Frumkvöðlastarf innan fyrirtækis eða stofnunar (allt að 6 mán.)
 Frumkvæði (áður Þróun eigin viðskiptahugmyndar ) (allt að 6 mán.)
Nánari upplýsingar á vefsíðu Vinnumálastofnunar
www.vinnumalastofnun.is

27. Atvinnuleysisbætur og nám
• Almennt er nám samhliða atvinnuleit og greiðslu atvinnuleysisbóta
ekki leyfilegt. Að uppfylltum ákveðnum skilyrðum getur þó verið
heimilt að stunda nám samhliða atvinnuleit. Slíkt nám atvinnuleitenda
verður að vera samþykkt af Vinnumálastofnun og uppfylla skilyrði skv.
reglugerð.
• Gera þarf námssamning vegna náms. (Sjá nánar á
https://www.vinnumalastofnun.is/radgjof-og-thjonusta/starfsthjalfunar-og-
namstaekifaeri/namstaekifaeri)
• Viðmið vegna náms samhliða atvinnuleit:
• Nám í dagskóla á framhaldsskólastigi er ekki heimilt samhliða atvinnuleit og greiðslu bóta.
• Að uppfylltum ákv. skilyrðum og að höfðu samráði við náms- og starfsráðgjafa er heimilt að gera námssamning um að
hámarki 33 % nám í fjarnámi/kvöldskóla á framhaldsskólastigi.
• Gerður er námssamningur vegna náms á háskólastigi – 10 ECTS ein. Með fleiri einingum á misseri skerðast bætur í ákv.
hlutfalli.
Nánari upplýsingar á vefsíðu Vinnumálastofnunar
og hjá náms- og starfsráðgjöfum.

28. Námskeið - Námsstyrkir
Námskeið
skipulögð af Vinnumálastofnun eru atvinnuleitendum með staðfestan
bótarétt að kostnaðarlausu. Upplýsingar og skráning á vefsíðu
Vinnumálastofnunar og hjá ráðgjöfum.
Námsstyrkur
er veittur til greiðslu hluta námskeiðsgjalda vegna annarra námskeiða en þeirra
sem Vinnumálastofnun stendur fyrir. Skilyrði er að námið auki líkur á vinnu og
að umsækjandi sé kominn með staðfestan bótarétt.
Námsstyrkur getur mest verið 50% af námskeiðsgjaldi og að hámarki
kr. 70.000.- á ári.
• Umsókn um námsstyrk skal skila til ráðgjafa, (eyðublað á www.vinnumalastofnun.is)
Með umsókninni þurfa að fylgja allar helstu upplýsingar um námið.
• Sækja þarf um áður en námskeið hefst.

29. Styrkir og afsláttarkjör
Búferlastyrkur
Heimilt er að veita styrk vegna búferlaflutnings innanlands frá lögheimili
til þess staðar sem lögheimili er flutt í því skyni að sækja vinnu hjá nýjum
atvinnurekanda sem hefur sannanlega boðið fastráðningu í starf. Með
umsókninni þurfa að fylgja reikningar fyrir útlögðum kostnaði.
Stéttarfélög
bjóða fjölbreytta þjónustu þeim félagsmönnum sínum, sem hafa
misst vinnu og fá greiddar atvinnuleysisbætur frá Vinnumálastofnun.
Atvinnuleitendur hafa val um það hvort þeir halda áfram að greiða félagsgjald í sitt stéttarfélag eftir að
þeir hætta störfum og skrá sig í atvinnuleit. Með áframhaldandi greiðslu félagsgjalds er áunnum
réttindum viðhaldið.
Sum sveitarfélög bjóða atvinnuleitendum fríðindi, t.d. frítt í sund. Atvinnuleitendum er
bent á að leita upplýsinga á skrifstofu síns sveitarfélags.

30. Skipulögð atvinnuleit
Ferilskrá og kynningarbréf
Leiðbeiningar um gerð ferilskrár og kynningarbréfs er að finna á vefsíðu
Vinnumálastofnunar. Ráðgjafar veita aðstoð ef óskað er.
Nálgast atvinnuleit eins og vinnu
með ákveðin verkefni á hverjum degi / í hverri viku.
Nota fjölbreyttar aðferðir og virkja tengslanetið.
Setja sér markmið
Helst skrifleg t.d. fyrir eina viku í senn (sjá dæmi um yfirlitsblað á glæru 32).
Halda skrá yfir það sem gert er:
Störf sem sótt er um, svör sem hafa borist við umsóknum, atvinnuviðtöl sem
farið er í o.s.frv. Einnig er gott að hafa yfirsýn yfir fyrirspurnir um störf og
óformlegar umsóknir, tengiliði í tengslaneti, ráðningastofur og samskipti við
þær. (Sjá dæmi um yfirlitsblað)
30

31. Kynningarbréf og eftirfylgni
Kynningarbréf
Er bréf sem sent er vegna umsóknar um starf. Það tengir þig við umsókn um
ákveðið starf, gefur betri mynd af því hver þú ert og hvert þú stefnir varðandi
atvinnu. Í kynningarbréfinu kemur fram hvers vegna þú sækir um starfið,
hvernig þekking þín og reynsla muni nýtast í starfi sem sótt er um. Ferilskrá er
send með, sem viðhengi ef um tölvupóst er að ræða. Kynningarbréfið má ekki
vera of langt (hámark 1 bls.)
Eftirfylgni
Mikilvægt að fylgja eftir umsóknum sem sendar hafa verið, ef ekki hafa borist
svör við umsókn fljótlega eftir að umsóknarfrestur rann út. Það má gera
annaðhvort með fyrirspurn símleiðis eða tölvupósti og kanna hver staðan er
varðandi ráðningu í tiltekið starf.

32. Atvinnuleit: dæmi um yfirlitsblað