1. METODY BADAWCZE
W PSYCHOLOGII
przygotowała: Paula Pilarska

2. REPREZENTATYWNOŚĆ
 Wymóg reprezentatywności - badana próbka
odzwierciedla populację.
 Czy można przeankietować dwadzieścia milionów
wyborców i nadal nie być w stanie poprawnie
przewidzieć wyników wyborów?

3. REPREZENTATYWNOŚĆ
 badania prowadzone na mężczyznach (badania Milgrama – 40 białych
mężczyzn – czy można uogólniać wyniki?)
 brak badań nad zdrowiem kobiet, zapadalnością na depresję,
uzależnienia od substancji chemicznych
 wpływ pracy zawodowej kobiet na ich życie (podział obowiązków
domowych – drugi etat)
 niebezpieczeństwo uogólniania badań kobiet względnie
uprzywilejowanych na kobiety w ogóle
 w niektórych badaniach niewystarczająca reprezentacja mniejszości
etnicznych

4. WYBÓR REPREZENTATYWNYCH PRÓB
 PRÓBA LOSOWA każdy człowiek w populacji ma
takie same szanse na znalezienie się w niej
 PRÓBA WARSTWOWA zawiera osoby z okre-
ślonych podgrup społecznych w takich samych
proporcjach jak w populacji

5. 1. Ankiety z czasopism – czy to jest
reprezentatywna grupa badanych?
2. Czy losowa grupa uczennic i uczniów II L.O.
w Tarnowie będzie reprezentatywna dla
polskiej populacji ogólnej? Dlaczego tak,
dlaczego nie?

6. METODYMETODY
OBSERWACJIOBSERWACJI

7. STUDIUM PRZYPADKU
 obserwacja pojedynczych osób i grup społecznych
 do badania przypadków rzadkich i niezwykłych
 lub w poradnictwie psychologicznym
- pamięć jest zawodna
- oczekiwania psychologa (wiara w teorie) (EKSPERYMENT ZE
SZCZURAMI – Zimbardo – bystre i tępe szczury - rola oczekiwań)

8. SONDAŻE
 Dzięki sondażom badacze opinii publicznej potrafią przewidzieć wyniki wyborów
i oszacować zdanie społeczeństwa na jakiś temat
 Psychologowie badają sondażem zjawiska, których nie da się zbadać w warunkach
naturalnych lub laboratoryjnych (KWESTIONARIUSZ, ANKIETA)
Zniekształcenia:
 tendencyjne przypominanie sobie zdarzeń
 fałszowanie informacji
 chęć przypodobania się ankieterowi
 różnice etniczne i społeczne pomiędzy ankieterem a ankietowanym
 przesada – aby zwrócić na siebie uwagę
(mycie zębów – powinno się sprzedawać 3 razy więcej szczoteczek do zębów)

9. TESTY
 Do pomiaru cech i właściwości (inteligencja, zdolności, osobowość)
 RZETELNOŚĆ – testu oznacza wewnętrzną zgodność wyników.
 Osoba badana testem dwa razy (retest) w różnym czasie otrzymuje bardzo
podobne wyniki
 Czyli jak dobrze mierzy to, co mierzy
 TRAFNOŚĆ – testu to stopień, w jakim mierzy on to, do czego został
stworzony.
 Sprawdzanie trafności – porównanie do jakiegoś zewnętrznego kryterium
(uzdolnienia muzyczne = umiejętność szybkiego nauczanie się gry na jakimś
instrumencie, osiągnięcia szkolne = inteligencja)

10. OBSERWACJA
W WARUNKACH NATURALNYCH
 Tego rodzaju obserwacją posługuje się każdy z nas
 jest to śledzenie zachowania w terenie, w naturalnych sytuacjach
życiowych
 psychologowie nie wpływają na normalny przebieg zdarzeń – np.:
Jane Goodall – szympansy – obyczaje społeczne
OBSERWACJA
W WARUNKACH LABORATORYJNYCH
• Akwarium (czyszczenie wody, poziom kwasowości, twardości,
tempe.)
• eksperyment Milgrama

11. METODA OBSERWACYJNA
 obserwacja systematyczna: forma metody
obserwacyjnej, w której obserwatorem jest wyszkolony
badacz, który przystępuje do odpowiedzi na pytania
odnoszące się do określonego zjawiska społecznego,
obserwując i kodując je zgodnie z wcześniej
przygotowanym zbiorem kryteriów
 np.: obserwacja dzieci na placu zabaw

12. METODA OBSERWACYJNA
 obserwacja uczestnicząca: forma obserwacji
systematycznej, w której obserwator wchodzi
w interakcję z obserwowanymi ludźmi, ale stara
się w żaden sposób nie wpływać na sytuację
 np.: grupa z Mindwest Festinger, Riecken,
Schachter, 1956

13. METODA OBSERWACYJNA
 analiza archiwalna: forma obserwacji systematycznej,
w której badacz obserwuje zachowanie społeczne przez
badanie nagromadzonych w danej kulturze dokumentów
albo archiwaliów (np. pamiętników, powieści, czasopism
czy dzienników)
 zgodność sędziów kompetentnych,
 Archer, Iritani, Kimes i Barrios (1983) oraz Akert, Chen i
Panter (1991) - badanie wizerunku kobiet i mężczyzn

14. METODA EKSPERYMENTALNA
 metoda badania relacji przyczynowo-skutkowych;
 badacz losowo przydziela uczestników eksperymentu do
różnych sytuacji i upewnia się, że sytuacje te są
identyczne pod wszystkimi względami z wyjątkiem
jednego, zdefiniowanego przez zmienną niezależną
(badacz oczekuje, że tenże jedyny warunek będzie miał
przyczynowy wpływ na reakcje ludzi)
 Latane i Darley (1968) – rozproszona odpowiedzialność

15. ZMIENNE
Zmienna niezależna jest:
 bezpośrednio kontrolowana (manipulowana)
przez eksperymentatora.
 zmienna niezależna (ilość świadków) jest
przyczyną zmiennej zależnej, która z kolei jest
tym, co badacz mierzy, (w tym przypadku: czy
ludzie pomogą ofierze).

16. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘDZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ