SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 153
Downloaden Sie, um offline zu lesen
ICT .=rejreka muKhs Facebook iuQyfha m%ldYkhls
ICT .=rejreka muKhs Facebook iuQyfha m%ldYkhls
ICT .=rejreka muKhs Facebook iuQyfha m%ldYkhls
Wiia fm<
Wiia fm<
f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh
f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh
fojk fldgi
fojk fldgi
Wiia fm<
f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh
fojk fldgi
2017 wfmdi Wiia fm< úIh ks¾foaYhg wkql+,j ieliS we;
l¾;D uKav,h
l¾;D uKav,h
l%uf,aLlrKh
l%uf,aLlrKh
tallh 9 -
tallh 9 -
wreK fyar;a
wreK fyar;a
Bsc (BIT -University of Colombo), DICS,DISE,DIM,DiTEC,DIW
Bsc (BIT -University of Colombo), DICS,DISE,DIM,DiTEC,DIW
fjí wvú ixj¾Okh
fjí wvú ixj¾Okh
tallh 10 -
tallh 10 -
iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ
iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ
BIT, Dip in Teaching ICT
BIT, Dip in Teaching ICT
wxck l=udr
wxck l=udr
Dip in Teaching ICT
Dip in Teaching ICT
;Kqc nKavdr
;Kqc nKavdr
BSc.
BSc.
iñ; os,aYdkA
iñ; os,aYdkA
B.Sc(BIT)SP, MIE, DIP IN WEB, YOUTUBER, Government School ICT Teacher
B.Sc(BIT)SP, MIE, DIP IN WEB, YOUTUBER, Government School ICT Teacher
tallh 11 -
tallh 11 - id¾j wka;¾cd,h
id¾j wka;¾cd,h
lsIdka wcka; rdcuka;%S
lsIdka wcka; rdcuka;%S
BCS,CCNA,Dip in ICT, Writer in Wijaya Pariganaka Magazine, Author , Professional ICT Teacher
BCS,CCNA,Dip in ICT, Writer in Wijaya Pariganaka Magazine, Author , Professional ICT Teacher
jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh
jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh
tallh 12 -
tallh 12 -
iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ
iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ
BIT, Dip in Teaching ICT
BIT, Dip in Teaching ICT
f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha
f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha
tallh 13 -
tallh 13 -
kj keUqre yd wkd.; osYdks;s
kj keUqre yd wkd.; osYdks;s
ufyaIa fldä;=jlal=
ufyaIa fldä;=jlal=
BTech(ICT) MCTS,MIEEE,Cert in Digital Marke ng(Google),Cert in ICT(AIT-Thailand)
BTech(ICT) MCTS,MIEEE,Cert in Digital Marke ng(Google),Cert in ICT(AIT-Thailand)
Na onal Dip in Teaching (Merit)
Na onal Dip in Teaching (Merit)
l¾;D uKav,h
l%uf,aLlrKh
tallh 9 -
wreK fyar;a
Bsc (BIT -University of Colombo), DICS,DISE,DIM,DiTEC,DIW
fjí wvú ixj¾Okh
tallh 10 -
iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ
BIT, Dip in Teaching ICT
wxck l=udr
Dip in Teaching ICT
;Kqc nKavdr
BSc.
iñ; os,aYdkA
B.Sc(BIT)SP, MIE, DIP IN WEB, YOUTUBER, Government School ICT Teacher
tallh 11 - id¾j wka;¾cd,h
lsIdka wcka; rdcuka;%S
BCS,CCNA,Dip in ICT, Writer in Wijaya Pariganaka Magazine, Author , Professional ICT Teacher
jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh
tallh 12 -
iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ
BIT, Dip in Teaching ICT
f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha
tallh 13 -
kj keUqre yd wkd.; osYdks;s
ufyaIa fldä;=jlal=
BTech(ICT) MCTS,MIEEE,Cert in Digital Marke ng(Google),Cert in ICT(AIT-Thailand)
Na onal Dip in Teaching (Merit)
fmrjok
fmrjok
Wiia fm< f;dr;=re yd ikaksfõok úIh i|yd mßmQ¾K .%ka:hla
Wiia fm< f;dr;=re yd ikaksfõok úIh i|yd mßmQ¾K .%ka:hla
fkdue;s ùu tu úIh b.kajk .=rejrkag fukau úIh yodrK isiqkag o we;s
fkdue;s ùu tu úIh b.kajk .=rejrkag fukau úIh yodrK isiqkag o we;s
úYd, .eg¨jls' .=re w;afmd;a j, we;s we;eï ÿrdfndaO ;eka fukau
úYd, .eg¨jls' .=re w;afmd;a j, we;s we;eï ÿrdfndaO ;eka fukau
iúia;rd;aulj olajd fkdue;s fldgia fuu .eg¨j ;jÿrg;a ;Sj% lrhs'
iúia;rd;aulj olajd fkdue;s fldgia fuu .eg¨j ;jÿrg;a ;Sj% lrhs'
úIhla ckm%sh lrùu i|yd ta wdY%s; m%ldYk o iq,n úh hq;=h' fuu Wla;
úIhla ckm%sh lrùu i|yd ta wdY%s; m%ldYk o iq,n úh hq;=h' fuu Wla;
lreKq ie,ls,a,g .ksñka fmd;la ieliSu ms<sn| j woyi wm ICT .=rejreka
lreKq ie,ls,a,g .ksñka fmd;la ieliSu ms<sn| j woyi wm ICT .=rejreka
i|yd f*aianqla iuQyfhys úáka úg m, úh' flfia kuq;a fï woyi jßka jr
i|yd f*aianqla iuQyfhys úáka úg m, úh' flfia kuq;a fï woyi jßka jr
u;= fjñka kej; hgm;a fjñka mej;s w;r ta wruqK h:d¾:hla lsÍug .;a
u;= fjñka kej; hgm;a fjñka mej;s w;r ta wruqK h:d¾:hla lsÍug .;a
W;aidyhla f,i fuu .%ka:h ie,lsh yel'
W;aidyhla f,i fuu .%ka:h ie,lsh yel'
fuh lsisÿ wd¾Ól wruqKlskaa f;drj wm úiska .kakd ,o iduQysl
fuh lsisÿ wd¾Ól wruqKlskaa f;drj wm úiska .kakd ,o iduQysl
m%h;akhls' fuu ld¾hh idlaId;a lr .ekSu i|yd iyh jQ wm .=reuy;au
m%h;akhls' fuu ld¾hh idlaId;a lr .ekSu i|yd iyh jQ wm .=reuy;au
uy;aóka g fkdu| ia;=;sh ysñfõ'
uy;aóka g fkdu| ia;=;sh ysñfõ'
uq, oS tall 13 i|yd u fmd; ielish hq;=h hk woyfiys wm isáh;a
uq, oS tall 13 i|yd u fmd; ielish hq;=h hk woyfiys wm isáh;a
wdrïNhla f,i 1 isg 8 olajd jQ tall tla fldg fuys m<uqjk fmd;
wdrïNhla f,i 1 isg 8 olajd jQ tall tla fldg fuys m<uqjk fmd;
ks¾udKh lf<uq' fï tu lD;sfhys fojeks fldgihs' ta ;=<ska b;sß tall 5
ks¾udKh lf<uq' fï tu lD;sfhys fojeks fldgihs' ta ;=<ska b;sß tall 5
iïmQ¾Kfhka wdjrKh lr ;sfí'
iïmQ¾Kfhka wdjrKh lr ;sfí'
fuu .%ka:fhys olajd we;s tla tla tall .=reNjf;l= fyda lsysmfofkl= tla
fuu .%ka:fhys olajd we;s tla tla tall .=reNjf;l= fyda lsysmfofkl= tla
j ,shk ,o tajd neúka ta whf.a l¾;D whs;sh wdrlaId lrk fuka fuu lD;sh
j ,shk ,o tajd neúka ta whf.a l¾;D whs;sh wdrlaId lrk fuka fuu lD;sh
mßYS,kh lrk wm iyDohkaf.ka fukau wdorKsh orejkaf.ka o
mßYS,kh lrk wm iyDohkaf.ka fukau wdorKsh orejkaf.ka o
ldreKslj b,a,ñ'
ldreKslj b,a,ñ'
hï ksYaÑ; ld,mrdihla ;=< l< ks¾udKhla neúka fuys hï wvqmdvqjla
hï ksYaÑ; ld,mrdihla ;=< l< ks¾udKhla neúka fuys hï wvqmdvqjla
fyda tla úh hq;= hula ;sfí kï lreKdlr ixialdrl uKav,h úoHq;a ;emE,
fyda tla úh hq;= hula ;sfí kï lreKdlr ixialdrl uKav,h úoHq;a ;emE,
yryd wu;k fuka b,a,ñ'
yryd wu;k fuka b,a,ñ'
ixialdrl uKav,h
ixialdrl uKav,h
kkmaheshkodit@gmail.com
kkmaheshkodit@gmail.com
fmrjok
Wiia fm< f;dr;=re yd ikaksfõok úIh i|yd mßmQ¾K .%ka:hla
fkdue;s ùu tu úIh b.kajk .=rejrkag fukau úIh yodrK isiqkag o we;s
úYd, .eg¨jls' .=re w;afmd;a j, we;s we;eï ÿrdfndaO ;eka fukau
iúia;rd;aulj olajd fkdue;s fldgia fuu .eg¨j ;jÿrg;a ;Sj% lrhs'
úIhla ckm%sh lrùu i|yd ta wdY%s; m%ldYk o iq,n úh hq;=h' fuu Wla;
lreKq ie,ls,a,g .ksñka fmd;la ieliSu ms<sn| j woyi wm ICT .=rejreka
i|yd f*aianqla iuQyfhys úáka úg m, úh' flfia kuq;a fï woyi jßka jr
u;= fjñka kej; hgm;a fjñka mej;s w;r ta wruqK h:d¾:hla lsÍug .;a
W;aidyhla f,i fuu .%ka:h ie,lsh yel'
fuh lsisÿ wd¾Ól wruqKlskaa f;drj wm úiska .kakd ,o iduQysl
m%h;akhls' fuu ld¾hh idlaId;a lr .ekSu i|yd iyh jQ wm .=reuy;au
uy;aóka g fkdu| ia;=;sh ysñfõ'
uq, oS tall 13 i|yd u fmd; ielish hq;=h hk woyfiys wm isáh;a
wdrïNhla f,i 1 isg 8 olajd jQ tall tla fldg fuys m<uqjk fmd;
ks¾udKh lf<uq' fï tu lD;sfhys fojeks fldgihs' ta ;=<ska b;sß tall 5
iïmQ¾Kfhka wdjrKh lr ;sfí'
fuu .%ka:fhys olajd we;s tla tla tall .=reNjf;l= fyda lsysmfofkl= tla
j ,shk ,o tajd neúka ta whf.a l¾;D whs;sh wdrlaId lrk fuka fuu lD;sh
mßYS,kh lrk wm iyDohkaf.ka fukau wdorKsh orejkaf.ka o
ldreKslj b,a,ñ'
hï ksYaÑ; ld,mrdihla ;=< l< ks¾udKhla neúka fuys hï wvqmdvqjla
fyda tla úh hq;= hula ;sfí kï lreKdlr ixialdrl uKav,h úoHq;a ;emE,
yryd wu;k fuka b,a,ñ'
ixialdrl uKav,h
kkmaheshkodit@gmail.com
mgqk
mgqk
mgqk
l%uf,aLlrKh
l%uf,aLlrKh
fjí wvú ixj¾Okh
fjí wvú ixj¾Okh
id¾j wka;¾cd,h
id¾j wka;¾cd,h
jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh
jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh
f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha kj keUqre yd wkd.; osYdks;s
f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha kj keUqre yd wkd.; osYdks;s
l%uf,aLlrKh
fjí wvú ixj¾Okh
id¾j wka;¾cd,h
jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh
f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha kj keUqre yd wkd.; osYdks;s
01
01
01
63
63
63
119
119
119
134
134
134
139
139
139
f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh úIh yodrK fukau
f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh úIh yodrK fukau
tys kjux fidhñka bosßhg hk ieug msfohs
tys kjux fidhñka bosßhg hk ieug msfohs
f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh úIh yodrK fukau
tys kjux fidhñka bosßhg hk ieug msfohs
msÿu
msÿu
msÿu
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
1
නිපුණතාව 9 .eg¨ úi`oSug we,af.dß;u ixj¾Okh lr tajd wdfla;kh lsÍu i`oyd mhs;ka
l%uf,aL NdId Ndú;d lsÍu'
ගැටලු විසඳීමේ ක්‍රියාවලිය භාවිතා කිරීම.
පරිගණක ක්‍රමමේඛනයක් යනු කුමක්ද ? (What is a Computer Program?)
lsishï ld¾hhla mß.Klfhka lr .ekSu i`oyd mß.Kl NdIdjla wkqidrfhka f.dkql, m%ldYkhkaf.a
tl;=jla mß.Kl l%uf,aLhla (Computer Program) f,i ye`Èkafõ'
ක්‍රමමේඛන සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය (Program Development Life-Cycle)
.eg¿jla úi`§fï wÈhr (Analyzing the problem)
ගැටළුව විශ්මේෂණය කිරීම
.eg¿jla úYaf,aIkh කිරීම යනු ගැටළුවට අදොල wdodk" m%;sodk iy l%shdj,sh හඳුනොගැනීමයි.
විකේප විසදුම
ගැටලුවක් විසදීම සඳහො ක්‍රමපේද කිහිෙයක් තිබිය හැක. ඒවො විකල්ෙ විදුම් පලස හඳුන්නවයි. පමය ගැටලුපේ
ස්වභොවය අනුව පවනස් පේ.
උදාහරණ: සෘජුපකෝණොස්‍රයක ෙරිමිතිය පසවීම සඳහො ෙහ ක්‍රමපේද භොවි ො කළ හැක.
ගැටළුව
විශ්පල්ෂණය
කිරීම
ගැටළුවට අදොල
ඇල්පගොරි මය
ක් පගොඩනැගීම
ඇල්පගොරි මය
ට අදොල
ක්‍රමපල්ඛනයක්
සැකසීම
සකස්කල
ක්‍රමපල්ඛණය
ෙරික්ෂො කිරීම
ක්‍රියොත්මක
කිරීම සහ
නඩත්තුව
Input Process Output
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
2
ෙරිමිතිය=දිග+දිග+ෙළල+ෙළල
ෙරිමිතිය=2xදිග +2xපළල
ෙරිමිතිය=(දිග+ ෙළල) x 2
ගැටලු විසඳීම සඳහා ඇේමගාරිතමික ප්‍රමේශය මයාදාගැනීම.
we,af.dß;ula hkq l=ulao@ (What is an algorithm)
we,af.dß;ula hkq .eg¿jla úi`§u i`oyd wkq.ukh lrk l%ufõoh wkqms<sfj,ska ,shd ±laùuhs'
fuys§ .eg¿j úi`Èu i`oyd wkq.ukh lrk l%ufõoh wkqms,sfj,ska ,shd olajhs' we,af.dß;u f.dvke`.Su
rEmuh wdldrfhka (Graphically) fyda ,sÅ; wdldrfhka (Textual) ±laúh yel' රෑෙමය ආකොරපයන්න දැක්වීමට
ගැලීම් සටහන්න ද ලිඛි ආකොරපයන්න දැක්වීමට වයොජ පක් ද භොවි ො කල හැක.
l%uf,aL ,sùu (Writing a Computer Program)
we,af.dß;u mß.Kl NdIdjla wdOdrfhka ,shd ±laùu fuysÈ isÿlrhs' fuh “Coding” f,i y`ÿkajhs'
1. Java
2. C#
3. VB
4. Python
l%uf,aL l%shd;aul lr ne,Su
(Testing a Computer Program)
,shk ,o l%uf,aLh ksjerÈ ±hs fuys§ mÍlaId lrkq ,nhs' jerÈ (Bugs) ;sfíkï tAjd “ Programmer” úiska
ksjerÈ lrkq ,efí' fuh “debugging ” f,i y`ÿkajhs'
l%uf,aL wod, o;a; u; l%shd;aul lsÍu
(Execute the program on the input data)
fuys§ ksfodial, l%uf,aL i;H wdodk u; l%shdlr m%;sodkh ,nd.kq ,efí'
md,k jHqyh (Control Structure)
mß.Kl l%uf,aL ;=, we;s j.ka;s l%shd;aul lrk wkqms<sfj, md,k jHqyhla u`.ska md,kh lrkq ,efí'
ප්‍රධොන ෙොලන වුහ තුනක් ඇ . අනුක්‍රමය, වරණය සහ පුණර්කනය එම ෙොලන වුහ පේ.
wkql%uh (Sequence)
l%uf,aLhl we;s j.ka;s tlsfkl wkqms<sfj,ska § we;s wdldrhg l%shd;aul lsÍu wkql%uh kñka ye`Èkafõ'
Control Structure
Sequence Selection
IF Statment
Case Statment
Repetition
Conditional
Looping
While
Until
Counter Looping
For
Computer Languages
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
3
jrKh (Selection)
fuys§ f;dard.ekSu i`oyd úl,am m%ldYk iuQyhla we;súg fok,o fldkafoaishla mÍlaId lr tla úl,amhla
muKla f;dard.ekSu isÿ fõ'
mqk¾lrKh (Repetition / Iteration / Looping)
j.ka;s tlla fyda lsysmhla kej; kej; l%shd;aul lsÍu mqk¾lrKh f,i y`ÿkajhs'
.e,Sï igyka ( Flow Chart )
l%uf,aLhl l%shdldÍ;ajh wkqms<sfj,ska ±lafjk rEmuh ksrEmKh .e,Sï igykla f,i y`ÿkajhs' .e,Sï
igykl o;a; .,dhk wdldrfhka tAjd hï hï l%shdldrlï j,g Ndckh jk wdldrhla fmkakqï lrhs'
1. ආරම්භ පහෝ අවසොනය - Start / Stop (end)
උදොහරණ:
Conditional
(IF – else)
(Switch – Case)
Loop (While, For, Repeat- Until)
Start Stop
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
4
2. ආදොනය පහෝ ප්‍රතිදොනය - Input / Output
උදොහරණ:
3. සැකසීම -Process
උදොහරණ:
4. දත් ගැලීම - Data Flows / Flow line
5. තීරණ - Decision
Yes No
උදොහරණ:
Yes No
6. සම්බන්නධකය - Connector
7. අනු සැකසුම - Sub Process
jHdc fla;/ කල්ි පක් (Pseudocode)
mß.Kl jevigykla ilia lsÍfï§ l%uf,aLhla jvd;a myiqfjka we,af.dß;uhla f;areï .ekSu i`oyd jHdc
fla; Ndú;d lrhs' fuys§ bx.%Sis NdIdfõ jpk Ndú;dlr Wmfoia ud,dj ilia flf¾' fuu jpk lsisÿ l%uf,aL
NdIdjlg Ndú;dlrk jpk fkdjQj;a tAjd fndfyda ÿrg tA yd iudk njla fmkakqï lrhs'
ආදොනය
Get, read, input
Eg:- Get mark
Read mark
Input Marks Display total
Total = a+b
a
>
b
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
5
ප්‍රතිදොනය
Output, Display, Print
Eg:- Display total
Print total
සැකසීම
Set, process, calculate
Eg:- Set total = 0
yia; f¾LKh (Hand trace)
yia; l%u Ndú;fhka fla;kh lrk ,o l%uf,aLkh wod, o;a; wdodkh lsÍfuka wod, o;a; Ndú;d lr th
ksjerÈj l%shd;aul lrk wdldrh ne,Sug ks¾udkh lrk ,o j.=j yia; f¾Lkh f,i y`ÿkajhs'
Step
Input Process Output
A B C Total= A+B+C Result
1 10 20 30 10+20+30=60 60
2 70 60 70 70+60+70=200 200
3 60 40 30 60+40+30=130 130
4 10 10 20 10+10+20=40 40
ගැලීම් සටහන්න සහ වයොජ පක් සඳහො උදොහරණ
1. සංඛයො පදකක් ආදොනය කර එම සංඛයො පදපකහි එකතුව පසවීම සඳහො ගැලීම් සටහනක් ඇඳ එයට අදොල
වයොජපක් යක් සහ ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනයක් ලියන්නන.
ගැලීම් සටහන වයොජපක් ය ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනය
2. සෘජුපකෝණොස්‍රයක වර් ගඵලය පසවීම සඳහො ගැලීම් සටහනක් ඇඳ එයට අදොල වයොජපක් යක් සහ ෙයි න්න
ක්‍රමපල්ඛනයක් ලියන්නන.
Begin
Input N1,N2
Process Total=N1+N2
Print Total
End
n1=int(input('Enter number 1:'))
n2=int(input('Enter number 2:'))
total =n1+n2
print('Total is',total)
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
6
ගැලීම් සටහන වයොජපක් ය ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනය
Begin
Input Length, Breadth
Process Area=Length*Breadth
Print Total
End
l=int(input(Enter Length:'))
b=int(input('Enter Breadth:'))
area =l*b
print('Area is’, area)
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
7
3' ixLHd ;=kla wdodkh lr tajdfha tl;=j iy idudkH fiùug wdod, .e,Sï igykla weo thg wod,
jHdcfla;hla iy mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak'
4' ixLHd folla wdodkh lr úYd,;u ixLHdj fiùug wdod, .e,Sï igykla weo thg wod, jHdcfla;hla
iy mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak'
5' 1 isg 5 olajd ixLHdj uqද්‍රනය කිරීමට wdod, .e,Sï igykla weo thg wod, jHdcfla;hla iy mhs;ka
l%uf,aLkhla ,shkak'
X<=5
Pseudocode
Begin
Input no1, no2, no3
Total=no1+no2+no3
Average=Total/3
Print Total, Average
End
Python Code
n1=int(input('Enter a number 1: '))
n2=int(input('Enter a number 2: '))
n3=int(input('Enter a number 3: '))
total=n1+n2+n3
average=total/3
print('Total is : ',total)
print('Average is : ',average)
Pseudocode
Begin
Input no1, no2, no3
If no1>no2 then
Max=na1
Else
Max=no2
End if
Print max
End
Python Code
n1=int(input('Enter a number 1: '))
n2=int(input('Enter a number 2: '))
if n1>n2:
max=n1
else:
max=n2
print('maximum number is :',max)
Pseudocode
Begin
x=1
while x<=5 do
print x
x=x+1
end while
End
Python Code
x=1
while x<=5:
print(x)
x=x+1
Start
X=1
Print x
Stop
yes
no
Start
n1>n2
Input n1, n2
Stop
yes
no
Max
n1
Max
n2
Start
Input n1, n2, n3
Total = n1+n2+n3
Average=total/3
Print Total, Average
Stop
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
8
mß.Kl l%uf,aLk NdId
l%uf,aLkhla hkq mß.Klhg hï ld¾hhla lsÍu i`oyd l%uf,aLk NdIdjla u`.ska ,ndfok úodk ud,djl
tl;=jls' tkï l%uf,aLk NdIdjla hkq mß.Klhg tjka úodk ,nd§u i`oyd iekiQ lD;Su NdIdjls'
mß.Kl NdIdjkaf.a mßKduh
m<uq mrïmrdfõ mß.Kl NdIdj
(Low Level Languages)
• m<uq mrïmrdfõ mß.Kl NdId u`.ska ,shk ,o jevigyka 0 yd 1 hk ixfla; muKla Ndú;d lr
,shk ,§'
• tneúka úodk we;=,;a lsÍu b;d ixlS¾K ld¾hhla fõ'
• hka;% u; hefmk NdIdjls'
• l%uf,aLlhd úiska mß.Kl oDvdx. ms<sn`o ±k.; hq;= fõ'
• mßj¾;k uDÿldx.hla wjYH fkdfõ'
• jevigyka l%shd;aul ùu fõ.j;ah'
fojk mrïmrdfõ mß.Kl NdIdj
• fuu mß.Kl NdId úodk hka;% NdIdjg idfmalaIj ir,h'
• 0 yd 1 u; mokï jQ úodk fjkqjg ixfla; kdu (mnemonics) Ndú;djk ksid fuh ixfla; NdIdj
f,i`o ye`Èkafõ'
• Assembler kï jQ iqúfYaIS NdId mßj¾;lhla ixfla;d;aul NdId mßj¾;khg fhdod.kS'
• hka;%h u; hefmk NdIdjls'
• fuu l%uf,aLk m<uq mrïmrdjg jvd l%shd;aul fõ.h wvqh'
f;jk mrïmrdfõ mß.Kl NdIdj
(High Level Languages)
ෙරිගණක භොෂො
Languages
Low Level Languages
ෙහල මට්ටපම් භොෂො
1st GL (Machine
Languages)-hdka;%
NdIdj
2nd GL (Assembly
Languages)-
wefiñí,s NdIdj
High Level
Languages
ඉහල මට්ටපම් භොෂො
3rd GL (Procedural
Languages)-l%shd
mámdá NdIdj
4th GL (Artifical
Languages)-lD;Su
nqoaê NdIdj
X=X+1
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
9
• fuu mß.Kl NdIdj by, uÜgfï mß.Kl NdId f,i y`ÿkajhs'
• bx.%Sis NdIdjg iudk mß.Kl NdId fuu .Khg .efka'
• l%uf,aLk iïmdokh myiq lrhs'
• hka;%h u; hemSula isÿfkdfõ'
• l%uf,aLlfhl= mqyqKq lsÍu myiq fõ'
• mßj¾;k uDÿldx. wjYH fõ'
උදො:- 1. සම්ෙොදක (Compiler)
2. අර්ථවිනයොසක (Interpreter)
• FORTAN (Formula Translation)
• COBOL (Common Business Oriental
Languages)
• Pascal
• C
• C++
• Java
• Basic (Beginners All Purpose Symbol
Instruction Code)
• Python
• Delphi
• Visual Basic
lDත්‍රSu nqoaê i`oyd mß.Kl NdId
• ;SrK .ekSu i`oyd mß.Kl udOHh u`.ska ks¾udKh lsÍug Ndú;d lrhs'
• mß.Kl j,g ñksiqka Ndúd;d lrk NdId f;areï .ekSug myiqfjka uDÿldx. ks¾udKhg myiq fõ'
• ksmqK;d moaO;s ks¾udKh i`oyd Ndú;d fõ'
• frdfnda hka;%j,g ixfõ§ W;af;aclj,g m%;spdr ±laùu i`oyd jevigyka ks¾udKh lsÍug Ndú;d
lrhs'
mß.Kl NdId mßj¾;l uDÿldx.
m%Nj fla;h yd úNj fla;h
m%Nj fla;h (Source Program)
mß.Kl NdIdjlska ,shk ,o fla;hla mßj¾;kh lsÍug fmr uq,a msgm; fukñka ye`Èkafõ'
úNj fla;h (Object Program)
mß.Kl NdIdjlska ,shk ,o fla;hla hka;% NdIdj njg mßj¾;kh l,miq ,efnk fla;h úNj fla;h
f,i y`ÿkajhs'
Source Code Object Code (Machine Code)
mß.Kl NdIdjlska ,shk ,o fla;hla hka;% NdIdj njg yerùfï§ tys l%shdldÍ;ajh wkqj m%Odk j¾. 3g
fnÈh yel' tkï"
1' ;=kajk mrïmrdfõ mßj¾;l uDÿldx. f,i iïmdol yd w¾: úkHdil ye`Èkaúh yelsh'
2' fojk mrïmrdfõ mß.Kl uDÿldx. f,i wefiïí,¾ ye`Èkaúh yel'
iïmdol (Compiler)
Input A
Input B
C = A+B
Print C
1010
10000101101
10110
1110111
Translating
Compiler Interpreter
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
10
fuu j¾.fha udÿldx. u`.ska l%uf,aLfha we;s ish`M úOdk tljr hka;% NdIdj njg yerùu Compiler f,i
y`ÿkajhs' fufia mß.Kl.; jQ miq tu hdka;%sl NdIdfjka jQ l%uf,aLh úOdk o;a; u; l%shd;aul l<yel'
l%uf,aLh l%shd;aul lsÍfï fõ.h w¾: úkHdihg jvd jeäh'
උදො:-
1. Pascal
2. Fortran
3. C++
4. C
5. C #
6. Visual Basic
Data
No error
Result
Syntax error
w¾: úkHdil (Interpreter)
fuu mßj¾:l uDÿldx.h u`.ska l%uf,aLfha wvx.= j.ka;s mshjfrka mshjr hka;% NdIdj njg mßj¾;kh lr
úodk tiekska l%shd;aul ùuo isÿ fõ' fuu l%ufha§ l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍug .kakd ld,h iïmdol u`.ska
mßj¾;kh l, l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍug .kakd ld,h jeäh'
උදො:- 1' Python
2' Basic
iïmdol yd w¾: úkHdil w;r fjkialï
iïmdol (Compiler) w¾: úkHdil (Interpreter)
l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍug fmr iïmQ¾K
l%uf,aLhla tljr hka;% NdIdj njg yerúh
hq;=h'
l%uf,aLhla mshjfrka mshjr hka;% NdIdjla
njg yrjk w;r tiekskau l%shd;aul ùuo
isÿfõ'
l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍfï fõ.h jeäh' l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍfï fõ.h wvqh'
tfiïí,s (Assembler)
m%d:ñl uÜgfï mß.Kl NdIdjlska ,shk ,o l%uf,aLhla (mnemonics) hka;% NdIdj njg mßj¾;kh lsÍu
tfiïí,s f,i y`ÿkajhs'
Source Program Compiler Object Program
Source Program Interpreter
Data
Error/Result
Mon, #Ci
LOD MOV
rl, crcci
CALL PRIVE
ICC
Imp LOAD
01000110
1011
01110101
1010001101
101
11010
Assembler
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
11
Assembly Language Program Object Program
ක්‍රමපල්ඛන පදෝෂ - Programming Errors (Bugs)
1' ldrl fodaI (Syntax Error) (Compile-time error)
1. වැරදි මූලෙද එක් කිරීම (Wrong Keyword)
2. වැරදි විරොම ලකුණු භොවි ො කිරීම (Wrong Punctuation Marks)
2' l%uf,aLhla l%shd;aul ùfï§ we;sjk fodaI (Run-time error)
1. සංඛයොවක් බිංදුපවන්න පබදීම (Division by Zero)
2. සෘණ සංඛයො වල වර්ග මූලය පසවීම (Find Square root in negative number)
3' ;d¾lsl fodaI ( Logical error )
1. Unexpected Output ( wfmalaIs; m%;sM, fkdfmkaùfï§ we;sjk fodaI )
පයිතන් ක්‍රමමේඛන භාෂාව (Python Programming Language)
fuh by, uÜgfï l%uf,aL NdIdjla jk w;r fuu NdIdj 90 oYlfha uq,a Nd.fha fko¾,ka;fha CWICN (
Research Institute of Mathematics and Computer Science) wdh;kfha Guido Van Rossum úiska ks¾udKh
lrk ,§' fuu NdIdj w¾: úkHdil u; mokï jQ jia;+.; (Object Oriented) NdIdjla jk w;r mámdá.;
NdIdjla f,io fhdod.; yel' újD; uDÿldx. uq,dY% ක්‍රමපල්ඛන භොෂොවක් වන අ ර http://www.python.org පවබ්
අඩවිපයන්න පනොමිපල් බොග කර ග හැක. ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛන භොෂොව ෙහ fufyhqï moaO;s u; l%shd;aul l,yel'
1. Linux / Unix
2. Mac OS X
3. OS / 2
4. Amiga
5. Palm Handhelds
6. Nokia mobile phones
Python Shell විවෘ lsÍu
Start→ All Program→ python 3.3→ IDLE (python GUI)
Python ys w;=re uqyqK;a wdldr 2ls'
1' rEml w;=re uqyqK;
2' විධොන පර්ඛො (Command line) w;=re uqyqK;
Copyright විධානය
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
12
පයිතන් shell එමකන් ඉවත් වීම
පම් සඳහො quit() පහෝ exit() විධොනය භොවි ො කරයි.
Hello Python පලස මුද්‍රණය කිරීම
Python නව සංස්කරන වලදී print විධොනය ෙසුව වරහනක් ( ) තුල මුද්‍රණය කළ යුතු වගන්නතිය ලිවිය යුතුය. නැ පහොත්
ඉහ ආකොරපේ පදෝෂ ෙණිවිඩයක් ිකුත් කරයි. මුද්‍රණය කල යුත්පත් වගන්නතියක් (String Values) නම් එය උද්දෘ තුල
දැක්විය යුතුය. ෙයි න්න භොෂොපේදී ි උද්දෘ ය (‘Hello python’) , ද්විත්ව උද්දෘ ය (“Hello python”) සහ ත්‍රිත්ව
උද්දෘ ය (‘‘‘Hello python’’’) වලංගු පේ.
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
13
Python Shell තුල ගණි කර්ම සිදුකල හැක.
l%uf,aLhla ,sùu i`oyd kj f.dkqjla újD; lsÍu
File→ New Window (Ctrl+N)
Print (“Hello World”)
l%uf,aLhla .nvd lsÍu
File → Save→ (extension →.py) .py පහෝ .pyw පගොනු දිගු භොවි ො කළ හැක.
l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍu
Run→ Run Module (F5)
>>>Hello World
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
14
ඔබපේ නම සහ ලිිනය මුද්‍රණය කිරීම සඳහො ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනයක් ලිවීම.
o;a;hla h;=re mqjrej u`.ska l%uf,aLhg wdodkh lsÍu සඳහො input විදොනය භොවි ො කරයි.
නම සහ වයස ඇතුලත් කිරීම සඳහො ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනයක් ලිවීම
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
15
ixLHd 2la wdodkh lr tAjdfha tl;=j පසවීම
විෂයන්න තුනක ලකුණු ඇතුලත් කර ඒවොපේ එකතුව සහ සොමොනය පසවීම
සෘජුපකෝනොස්‍රයක වර්ගඵලය සහ ෙරිමිතිය පසවීම
වෘත් යක වර්ගඵලය සහ ෙරිමිතිය පසවීම
කාරක රීති සහ Yíod¾: (Syntax and Semantics)
mß.Kl NdId ks¾jpkh lsÍu i`oyd m%Odk ix>Gl 2la wjYH fõ'
1. ldrl Í;s (Syntax)
2. Yíod¾: (Semantics)
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
16
ldrl Í;s (Syntax)
l%uf,aL NdIdjla ldrl Í;s u`.ska l%uf,aL NdIdfõ we;s jHdlrK j,g wkqj ixfla; iïnkaO l,hq;= wdldrh
ks¾jpkh lrhs' fuu ldrl Í;sj,ska ks¾jpkh jkafka ixfla;j, jHqyhkaf.a ksrjoH;dj ms<sn`o muKla
jk w;r tAjdfha w¾:h ms<sn`o ie,ls,a,la fkdolajhs'
උදො:- Dog is a bird
Yíod¾: (Semantics)
fuu`.ska NdIdjl we;s jHdlrK jHqyhkag wkkH w¾: mjrkq ,efí' tu`.ska NdIdjlska iïmdokh l,
jevigyka l%shd;aul lsÍfï§ wkq.ukh l,hq;= p¾hdj Yíod¾: u`.ska ks¾jpkh flf¾'
පයිතන් හඳුන්වන (Python Identifiers)
හඳුන්නවනයක් යනු විචලයයක්, ිය යක්, ක්ලොස්, පමොඩියුල පහෝ ශ්‍රි යක් ( Variable, Constant, Function, Class,
Module ) හැඳින්නවීම සඳහො පයොදොගන්නනො නොමයකි. Identifier ks¾udKh lsÍfï§ wkq.ukh l,hq;= kS;S my;ska
±lafõ'
• y`ÿkajkhla bx.Sis NdIdfjys wlaIrhlska fyda යටි ඉර underscore ( _ ) u`.ska ±laúh hq;=h'
• m<uq wlaIrhg miq tk wlaIrh i`oyd by; wdldrfha wlaIr yd 0-9 jQ b,lalïo Ndú;d l, yelsh'
• ;sìh yels wkq,laIK ixLHdfõ iSudjla fkdue;'
• Python ys Ndú;d jk මූල mo Ndú;d l, fkdyel'
• bx.%Sis NdIdfõ Simple wl=re yd Capital wl=re tlsfklg fjkia wlaIr f,i i,lkq ,efí'(Mark ≠
mark)
• @, $, % hk wkq,laIK Ndú;d l, fkdyel'
Python uq, mo/අවුරුනු ෙද (Reserved Words)
Python NdIdfõo wfkla fndfyda mß.Kl NdIdj, fuka uq,mo f,i w¾: ±lajQ jpk ,ehsia;=jla fõ'
l%uf,aLk f.dvke.Sfï§ tu jpkj, Ndú;h tAjdfha wkqrEm w¾:hkag isÿl, hq;=h' python NdIdfõ we;s
uq,amo ,ehsia;=jla my; ±lafõ'
and
as
assert
break
class
continue
def
del
elif
else
except
exec
finally
for
from
global
if
import
in
is
lambda
not
or
pass
print
raise
return
try
while
with
yield
true
false
None
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
17
mරිiSul (Delimiters)
ප්‍රකොශන පකොටස් පවන්නකර දැක්වීම සඳහො ෙරිසීමක භොවි ො කරයි. ෙයි න්න භොෂොපේ භොවි ො වන ෙරිසීමක කිහිෙයක්
ෙහ දැක්පේ.
( )
[ ]
{ }
@
,
:
.
‘
=
!
+=
-=
/=
//=
%=
<=
^ =
>>=
<<=
** =
!=
උදො:- a=5
b=10
a=a+b → a+ = b
බහු පේළි ප්‍රකොශන (Multi – Line Statements)
Explicit Line Join (  )
l%uf,aLkhl lsishï fma,shla ‘  ’ hk wkq ,laIKfhka wjidk ù we;s w;r tu fma,Sh Bg miqj we;s
fma,sh iu`. iïnkaO lrkq ,nhs'
e.g :- print(‘ict 
institute)
Impact Line Join – ( ) [ ] { }
• [ ], ( ) yd { } hk jryka ;=, jQ m%ldY fma,S lSmhla fla; l,yel'
e.g :- x=[5,2,
3,4]
පයිතන් ys Ndú;d l,yels උද්දෘත (Quotes)
Python NdIdfõ Ndú;d lrk wlaIr mdG fyda fþo oelaùu i`oyd ‘, “, “ “ “ Ndú;d lrhs'
උදො:-
1. a = ‘ It is a cat’
2. a = “ It is a Cat ”
3. a = ‘‘‘It’s a Cat’’’ → a= “““It’s a Cat””” ( ි උද්ධෘ තුනක් පහෝ ද්විත්ව උද්දෘ තුනක් භොවි ො කළ
හැක.)
මේළි සහ අනුමේද (Lines and Indentation)
ෙයි න්න NdIdfõ Ndú;d jk m%ldY wkql%uhka lÜghla f,i ye`Èkafõ' f,aLනhl we;s fujeks fldgila
,sùfïÈ wkqfþoනh Ndú;d lsÍu b;d je`o.;a fõ' fuys§ l%uf,aLlhla bÈßfha we;s wjldYh u`.ska wkqfþohla
olajhs'
e.g:- If True:
print (“True”)
Else:
print (“False”)
පයිතන් ys Ndú;djk újrK (Comments)
l%uf,aLhla ms<sn`o úia;r l%uf,aLhla ;=,g f,aLk .; lsÍu i`oyd újrK Ndú;d lrhs' újrK l%uf,aLkhl
we;s wfkl=;a m%ldY fuka l%shd;aul fkdfõ' l%uf,aLhla ;=, we;s újrK wka;¾.; lsÍfï uQ,sl mrud¾:h
jkafka fuu l%uf,aLh mÍYS,kh lrkafkl=g th myiqfjka f;areï .ekSug wjYH úia;r imhd §ugh'
උදො:- # First Comment
print (“Hello, python”) # Second Comment
print (“Answer is” , a)
Statement Variable
Delimiters
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
18
පයිතන් ys විචලය සහ දත්ත වර් ග
Python Variables and Data Types
l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍfï§ o;a;hla ;djld,Slj m%Odk u;lfha ;nd.ekSug wjYH fõ' fufia o;a;hla
u;lfha ;djld,Slj ;nd.ekSu i`oyd úp,H Ndú;d fõ' mß.Klfha m%Odk u;lfha ksYaÑ; fldgilg
m%fõYùu i`oyd Wmfhda.S lr.; yels ixfla; kduhla f,i úp,H ±laúh yelsh' fuf,i úp,Hla u;lfha
lsishï fldgilg ;djld,Slj wkqnoaO úg úp,H Wmfhda.S lrf.k tu wod, u;l fldgfia o;a; ;djld,Slj
.nvd lsÍu yd kej; ,nd .ekSu isÿl, yelsh'
úp,Hlg w.hla wdfoaY lsÍu
úp,Hlg w.hla wdfoaY lsÍfï§ iudk ,laIK Ndú;d lrhs' th Assign Operators f,i y`ÿkajhs'
Variable Name = Value
උදො:-
1. mark =98
2. age = 18
3. pi = 3.14
4. name = Python
5. x = 5 x = 1 a =5
y = ‘ICT’ y = 1 x=y=z=1 b=6
z = 72 z = 1
8. x= 1.5
y = ‘String’ x,y,z = 1.5, ‘String’, 1
z = 1
ෙයි න්න විචලය j¾. (Python Variable Types)
l,ska ks¾jpkh l, ,laIK yd fufyhjk (Operators) iys; o;a; iuQyhla o;a; m%rEmhla f,i ye`oskaúh
yelsh' o;a; Ndú;hg fmr tAjdfha m%rEm ±k.; hq;=h'
ෙයි න්න වල භොවි ො වන දත් j¾. (Python standard data types)
→ Numbers
• Integral
- Integer -int
- Boolean -bool
• Real -float
• Complex -complex
→ Sequences
• Immutable Sequences
- String -str
- Tuple -tuple
- Byte -byte
• Mutable Sequences
- Lists - list
- Byte Arrays -bytearray
a,b,=5,6
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
19
→ Set types
• Sets -set
• Frozen Set -forzenset
→ Mappings
• Dictionaries -dict
Mutable
Python ys jia;= iajrEmhlg wh;a jia;+kaf.a w.hka tu jia;= ks¾udKh lsÍfuka miq ´kEu wjia:djl
fjkia l,yels kï Mutable >Khg wh;a fõ'
උදො:-
1. Dictionaries
2. Set
3. Lists
Immutable
jia;=jla ks¾udKh lsÍfuka miq tajdfha w.hka fjkia lල fkdyels kï tu o;a; Immutable >Khg
wh;a fõ'
• Number
• String
• Tuple
• Frozen test
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
20
Iterable
එක් වරකට එක් අවයවය බැගින්න මුදොහැරිය හැකි දත් එකතුවක් iterable පලස හැඳින්නපේ.
• List
• String
• Tuple
සංඛයා සහිත දත්ත (Python Number)
සංඛයොත්මක අගයන්න ගබඩො කිරීම සඳහො භොවි ො කරයි. පමය මඟින්න බොග හැකි කුඩොම සහ විශොල ම සංඛයොව
ෙරිගණක සංඛයො ිරූෙනය සඳහො ඇති සීමොවන්න ම රදො ෙවතී.
• Int – ධන පහෝ සෘණ පූර්ණ සංඛයො සඳහො භොවි ො කරයි. උදො:- 1,2, -5
• Logn - විශොල පූර්ණ සංඛයො ිරූෙනය සඳහො භොවි ො කරයි. සංඛයොපේ අවසොනයට L පහෝ l භොවි ො කරයි.
උදො:- 51924361L
• Float - දශම සංඛයො ( ොත්වික සංඛයො) දැක්වීම සඳහො භොවි ො කරයි. උදො:- 2.25, 5.0, -2.3, 2.5e2 = 2.5 x
102
= 250
• Complex - සංකීර්ණ සංඛයො දැක්වීම සඳහො භොවි ො කරයි. සංඛයොපේ අවසොනයට J පහෝ j පයොදයි. උදො:- 3.14j
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
21
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
22
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
23
Python Number Log10()
import math
print(math.log10(100))
Output
2.0
Python Number max()
x=10,2,25,4
print(max(x))
Output
25
Python Number min()
x=10,2,25,4
print(min(x))
Output
2
Python Number pow()
import math
print(math.pow(5,2))
Output
25.0
Python Number round()
x=25.25678
print(round(x,2))
Output
25.27
Python Number sqrt()
import math
print(math.sqrt(25))
Output
5.0
අක්ෂර සහිත දත්ත (Python String)
උද්දෘ තුල දක්වනු ලබන අනුලක්ෂණයක් පහෝ අනුලක්ෂණ කොණ්ඩයක් පමයට අයත් පේ.
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
24
උදො:- ‘5’, ‘aruna’, ‘I’, ‘ict institute’
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
25
end( ) විධානය
a='ict'
b='institute'
c='Polonnaruwa'
print(a ,end=',')
print(b ,end=',')
print(c ,end=',')
ප්‍රතිදොනය
ict, institute, polonnaruwa,
දත් වුහ (Data Structure)
l%uf,aLkhla ;=, o;a; ld¾hlaIuj fhdod .ekSu i`oyd;a o;a; ms<sfj,lg ixúOdkh lsÍu i`oyd;a o;a; jHQy
Ndú;d lrhs' mhs;ka l%f,aLk NdIdfõoS Ndú;d lrkq ,nk o;a; jHQy wdldr lsysmhls'
1. List
2. Tuple
3. Dictionary
4. Set
List
mhs;ka l%uf,aLk NdIdfõ Ndú;d jk m%Odk o;a; jHqyh fuhhs' List oelaùu i`oyd fldgq jryk [] Ndú;d
lrhs' list tlla ;=, we;s iEu wx.hla i`oydu iqÑ w.hla (index) we;' m<uq iqÑh 0ka wdrïN fõ' mhs;ka List
tlla ;=, tlsfklg fjkia o;a; m%rEmj,g wod, o;a; we;=,;a l,yelsh' List tlla ;=, we;s whs;u fldudjla
u`.ska fjkalrkq ,nhs'
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
26
List i`oyd Ndú;d l, yels Ys%;
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
27
append()
ilia lr we;s List tll wjidkhg kj whs;uhla tla lsÍu i`oyd append Ndú;d lrhs'
.eg¨ (
1' isiqka mia fofkl=f.a kï iy ,l=Kq we;=,;a lsÍu i`oyd ,ehsia;= folla ilia lr wjidkfha isiqkaf.a
kï iy tla tla isiqjd ,nd.;a ,l=Kq oelaùug;a tu ,l=Kq j, tl;=j iy idudkHh oelaùug;a
mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak'
name=[]
marks=[]
total=0
average=0
c=1
while c<=5:
n=str(input('Enter name: '))
name.append(n)
m=int(input('Enter marks: '))
marks.append(m)
c=c+1
x=0
print('name tt marks')
print('------------------------')
while x<5:
print(name[x],'tt',marks[x])
total=total+marks[x]
x=x+1
average=total/5
print('------------------------')
print('Total marks is : ',total)
print('Average marks is : ',average)
2' mß.Kl fj<`o ie,lska NdKav 5la ,ndf.k tajdhska ,nd.;a tall .kk iy tallhl ñ<o
we;=<;alr NdKAv ish,a, i`oyd f.úh hq;= uqo, .Kkh lsÍu i`oyd mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak'
NdKavj, kï iy tallhl ñ< ,ehsia;+ follg we;=<;a úh hq;=h' m%;sodkh ì,am;la wdldrfhka úh
hq;=h'
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
28
#products
p=[]
up=[]
u=[]
c=1
total=0
while c<=5:
product=str(input('Enter product name: '))
p.append(product)
price=float(input('Enter price of product: '))
up.append(price)
unit=int(input('Enter number of units: '))
u.append(unit)
c+=1
#find the amount
print()
print("----------------------------------------------------------")
print("ICT Computers (Pvt) Ltd")
print("Hospital Junction - Polonnaruwa")
import datetime
now=datetime.datetime.now()
print(now.strftime('%Y-%m-%d %H:%M:%S'))
print("----------------------------------------------------------")
print("Item NametQuentitytUnit PricetAmount")
print("----------------------------------------------------------")
for i in range (5):
print(p[i],'tt', u[i], 'tt',up[i],'tt',u[i]*up[i])
total=total+u[i]*up[i]
print("----------------------------------------------------------")
print('Total price: ',total)
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
29
count()
List tll we;s wjhjhla fldmuK jdr .Kkla fhoS ;sfí oehs fiùug Ndú;d lrhs'
>>> list1=['a','b','a','c','a']
>>> list1.count('a')
3
extend()
fjk;a List tll we;s whs;u oekg mj;sk List tllg tla lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs'
>>> list1=['a','b','a','c','a']
>>> list2=[1,2,3]
>>> list2.extend(list1)
>>> print(list2)
[1, 2, 3, 'a', 'b', 'a', 'c', 'a']
insert()
List tll iqÑ wxlh wkqj whs;u tla lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs'
>>> list2=[1,2,3]
>>> list2.insert(0,5)
>>> print(list2)
[5, 1, 2, 3]
pop()
List tll we;s wjidk whs;uh fyda ,ndÿka iqÑ w.hg wod, whs;uh bj;a lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs'
>>> list1=['a','b','a','c','a']
>>> list2=[1,2,3]
>>> list1.pop()
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
30
'a'
>>> list2.pop(1)
2
>>> print(list1)
['a', 'b', 'a', 'c']
>>> print(list2)
[1, 3]
remove()
f;dard.;a whs;uhla List tllska bj;a lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs'
>>> animals=['cat','dog','rat','bat']
>>> animals.remove('dog')
>>> print(animals)
['cat', 'rat', 'bat']
reverse()
List tll whs;u ol=fKa isg jug oelaùu i`oyd Ndú;d lrhs'
>>> list1=[10,2,5,15,12,1,7]
>>> list1.reverse()
>>> print(list1)
[7, 1, 12, 15, 5, 2, 10]
sort()
List tll we;s whs;u wdfrdayk fyda wjfrdayk ms<sfj,lg ilia lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs'
wdfrdayk ms<sfj,g ilia lsÍu'
>>> list1=[10,2,5,15,12,1,7]
>>> list1.sort()
>>> print(list1)
[1, 2, 5, 7, 10, 12, 15]
wjfrdayk ms<sfj,g ilia lsÍu'
>>> list1=[10,2,5,15,12,1,7]
>>> list1.sort(reverse=True)
>>> print(list1)
[15, 12, 10, 7, 5, 2, 1]
Tuple
fuu j¾.fha o;a;hla fldud j,ska fjkalrkq ,nk mámdá.; w.hkaf.ka iukaú;fõ' Tuple o;a; jHqyhla
iEoSu i`oyd () Ndú;d lrhs' fuh immutable yd iterable o;a; j¾.hg wh;a fõ' Tuple tlla ks¾udKh l, miq
tys wvx.= o;a;hka lsisúgl fjkia l, fkdyel' tuple tll o;a; whs;u list tlloS fuka mßYS,kh l,yel'
>>> school=('rcc','tmv','gmv','pmv')
>>> animal=('cat','dog','bat','fish')
>>> num=(5,3,2,1,4)
>>> print(num)
(5, 3, 2, 1, 4)
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
31
>>> print(school)
('rcc', 'tmv', 'gmv', 'pmv')
>>> print(school[0])
rcc
>>> print(school[:2])
('rcc', 'tmv')
>>> print(school[2:])
('gmv', 'pmv')
>>> print(school[1:3])
('tmv', 'gmv')
>>> print(school[-1])
pmv
>>> print(len(school))
4
>>> print(animal+num)
('cat', 'dog', 'bat', 'fish', 5, 3, 2, 1, 4)
>>> print(5 in num)
True
>>> print(school.index('gmv'))
2
>>> num=(5,3,2,1,4,3,1,3,3)
>>> print(num.count(3))
4
Dictionary
Dictionary j¾.fha o;a;hla fldud j,ska fjka lrkq ,nk w;r fï i`oyd {} jryka Ndú;d lrhs' mámdá.;
fkdjk h;=r(w.h(Key:Value) hq., l=,lhlska hqla; fõ' fuh mutable o;a; j¾.hg wh;a fõ' fuysoS h;=r
f,i w.hla fyda wlaIr Ndú;d l, yel' Dictionary ;=, we;s o;a;hka fjkia l, yel'
>>> dict1={1:'aruna',2:'kamal',3:'saman'}
>>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'}
>>> dict3={1:'sun',2:'mon',3:'tue'}
>>> print(dict1)
{1: 'aruna', 2: 'kamal', 3: 'saman'}
>>> print(dict2)
{'a': 'bimal', 'b': 'tamal', 'c': 'nimal'}
>>> print(dict3)
{1: 'sun', 2: 'mon', 3: 'tue'}
tlu key tl fojrla Ndú;d l< úg fmr w.h u; miqj tla lrkq ,nk w.h u; ,shùu isÿfõ'
>>> animals={1:'cat',2:'dog',3:'bat',1:'fish'}
>>> print(animals)
{1: 'fish', 2: 'dog', 3: 'bat'}
>>> animals={1:'cat',2:'dog',3:'bat',1:'fish'}
>>> print(animals[2])
Dog
>>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'}
>>> print(dict2['a'])
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
32
Bimal
Dictionary j, jákdlï hdj;ald,Sk lsÍu
>>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'}
>>> dict2['a']='sunil'
>>> dict2['c']='tharidu'
>>> print(dict2)
{'a': 'sunil', 'b': 'tamal', 'c': 'tharidu'}
>>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'}
>>> print(dict2.items())
dict_items([('a', 'bimal'), ('b', 'tamal'), ('c', 'nimal')])
>>> print(dict2.keys())
dict_keys(['a', 'b', 'c'])
>>> print(dict2.values())
dict_values(['bimal', 'tamal', 'nimal'])
>>> dict3=dict1.copy()
>>> print(dict3)
{1: 'aruna', 2: 'kamal', 3: 'saman'}
Dictionary j, iqÑ fkdue;s w;r h;=re mukla we;'
Dictionary ;=, we;s tla tla h;=re bj;a lsÍu'
>>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'}
>>> del dict2['a']
>>> print(dict2)
{'b': 'tamal', 'c': 'nimal'}
Dictionary ;=, we;s ish¨ o;a; bj;a lsÍu'
>>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'}
>>> dict2.clear()
>>> print(dict2)
{}
Dictionary iïmQ¾Kfhkau bj;a lsÍu'
>>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'}
>>> del dict2
>>> print(dict2)
Set
mhs;ka NdIdfõ Ndú;d jk ;j;a o;a; j¾.hls' fuh mámdá.; fkdjk o;a; m%rEmhla jk w;r tlu o;a;h
keje; keje; Ndú;d l, fkdyel' fuys we;s m%Odk jdish kï wjYH o;a;hla myiqfjka fidhd.ekSug
yelsùu yd tlu o;a;h keje; keje; ;Sîu j,ld ;sîuhs' set oelaùu i`oyd {} Ndú;d lrhs' set o;a; j¾.h
m%Odk wdldr folls'
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
33
1' set (mutable)
2. Frozenset (immutable)
>>> x=[5,6,7,5,9,8]
>>> y=set(x)
>>> print(y)
{5, 6, 7, 8, 9}
X keue;s list tflys 5 b,lalï folla we;' kuq;a th set tlla njg m;a l, miq wkqmsgm;a bj;aù we;s nj
fmfka' ;jo Set {} jryk u.ska ksrEmkh fõ'
>>> fruits=['mango','banana','apple','mango']
>>> x=set(fruits)
>>> x
{'apple', 'banana', 'mango'}
>>> animals={'cat','dog','bat','rat','fish','cat'}
>>> print(animals)
{'fish', 'cat', 'bat', 'rat', 'dog'}
>>> 'cat' in animals
True
>>> 'lion' in animals
False
>>> 'lion' not in animals
True
>>> 'lion' is animals
False
>>> 'lion' is not animals
True
idudkH .Ks;fhaoS Ndú;d lrkq ,nk l=,l (set) j, Ndú;d lrk .Ks;l¾u fuysoSo isÿlr.; yel'
1' Union
2. Intersection
3. Difference
4. Symmetric difference
>>> x=('aruna')
>>> y=('waruna')
>>> x=set('aruna')
>>> y=set('waruna')
>>> x
{'a', 'r', 'n', 'u'}
>>> y
{'r', 'w', 'a', 'n', 'u'}
>>> y-x # letters in y but not in x
{'w'}
>>> x|y #letters in either x or y
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
34
{'a', 'r', 'w', 'n', 'u'}
>>> x&y # letters in both x and y
{'a', 'r', 'n', 'u'}
>>> x^y # letters in x or y but not both
{'w'}
mhs;ka NdIdfõ Ndú;d jk .Ks; l¾u (Python Basic Operators)
1. wxl .Ks;uh ldrl (Arithmetic Operators)
2. ixikaokd;aul ldrl (Comparison Operators)
3. ;d¾lsl ldrl (Logical Operators)
4. wdfoaYk ldrl (Assignment Operators)
5. ìgq wkqidß; ldrl (Bitwise Operators)
wxl .Ks;uh ldrl (Arithmetic Operators)
a = 21
b = 10
c = 0
c = a + b
print ("Value of c is ", c)
c = a - b
print ("Value of c is ", c )
c = a * b
print ("Value of c is ", c )
c = a / b
print ("Value of c is ", c )
c = a % b
print ("Value of c is ", c)
a = 2
b = 3
c = a**b
print ("Value of c is ", c)
a = 10
b = 5
c = a//b
print ("Value of c is ", c)
ldrlh úia;rh ksoiqk (x=5, y=2 kï)
+ tl;= lsÍu x+y=7
- wvq lsÍu x-y=3
* .=K lsÍu x*y=10
/ fnoSu x/y=2.5
% fY%aIh (mod) x%y=1
** n,h x**y=25
// mQ¾K ixLHdjlg fnoSu (Floor Division) x//y=2
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
35
ixikaokd;aul ldrl (Comparison Operators)
w.hka folla fyda lsysmhla ixikaOkh lr m%;sodkh True fyda False f,i ,ndfohs'
a = 21
b = 10
c = 0
if (a == b):
print ("a is equal to b")
else:
print ("a is not equal to b")
if (a! = b):
print ("a is not equal to b")
else:
print ("a is equal to b")
if (a < b):
print ("a is less than b”)
else:
print ("a is not less than b")
if (a > b):
print ("a is greater than b")
else:
print ("a is not greater than b")
a = 5;
b = 20;
if (a <= b):
print ("a is either less than or equal to b")
else:
print ("a is neither less than nor equal to b")
if (b >= a):
print ("b is either greater than or equal to b")
else:
print ("b is neither greater than nor equal to b")
;d¾lsl ldrl (Logical Operators)
and, or iy not hk ;d¾lsl fufyhjk Ndú;d jk ldrl fuhg wh;afõ'
ldrlh úia;rh ksoiqk (x=5, y=2 kï)
== iudkhs x=y →False
!= wiudkhs x!=y →True
> úYd,hs x>y →True
< l=vhs x<y → False
>= úYd,hs fyda iudkhs x>=y → True
<= n,h x <=y →False
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
36
a = 10
b = 20
c = 0
if (a and b):
print ("a and b are true")
else:
print ("Either a is not true or b is not true")
if (a or b):
print ("Either a is true or b is true or both are true")
else:
print ("Neither a is true nor b is true")
a = 0
if (a and b):
print ("a and b are true")
else:
print ("Either a is not true or b is not true")
if (a or b):
print ("Either a is true or b is true or both are true")
else:
print ("Neither a is true nor b is true")
if not(a and b):
print ("Either a is not true or b is not true")
else:
print ("a and b are true")
wdfoaYk ldrl (Assignment Operators)
lsishï úp,Hhla i`oyd w.hla wdfoaY lsÍfïoS fhdod.; yels fufyhjkhls' fuysoS wdfoaYjk úp,Hh
operand f,i y`ÿkajhs'
ldrlh úia;rh ksoiqk (x=5, y=2 kï)
and ;d¾lsl and x=y and x>y →false
x!=y and x>y →true
or ;d¾lsl or x!=y or x<y →true
x>y or x!=y →true
not ;d¾lsl not not(x>y) →false
not(x!=y) →true
ldrlh úia;rh ksoiqk (x=5, y=2 kï)
= ol=Kq mi w.h jïmi w.hg wdfoaY lsÍu y=x →y=5
+= ol=Kq mi we;s w.h jïmi w.hg tl;=lr
m%;sM,h k%eje; jïmig wdfoaY lsÍu
x+=y →x=7
-= Jïmi w.fhka ol=Kqmi w.h wvqlr m%;sM,h
keje; jïmig wdfoaY lsÍu
x-=y →x=3
*= ol=Kq mi w.h jïmi w.fhka .=Klr m%;sM,h
jïmig wdfoaY lsÍu
x*=y → x=10
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
37
a = 8
b = 3
c = 0
c = a + b
print ("Value of c is ", c)
c += a
print ("Value of c is ", c )
c *= a
print ("Value of c is ", c )
c /= a
print ("Value of c is ", c )
c = 2
c %= a
print ("Value of c is ", c)
c **= a
print ("Value of c is ", c)
c //= a
print ("Value of c is ", c)
ìgq wkqidß; ldrl (Bitwise Operators)
oajsuh ixLHdu; mokï .Kkh lsÍï i`oyd Ndú;d lrhs' hï w.hka folla úp,Hhka Ndú;fhka we;=,;a
l, miq tu ixLHdjka j,g wod< oaúuh w.hka ,ndf.k .Kkh lsÍï isÿlr m%;sM,h oYuh wdldrfhka
,nd.; yel'
Binary AND
x=15 හො y=11 f,i.uq'
Binary OR
x=15 හො y=11 f,i.uq'
/= jïmi w.h ol=Kq mi w.fhka fnod m%;sM,h
jïmig wdfoaY lsÍu
x/=y →x=2.5
%= jïmi w.h ol=Kq mi w.fhka fnod fYaIh
jïmig wdfoaY lsÍu
x%=y →x=1
**= jïmi w.fha n,h ol=Kqmi w.h f,i f.k
ms<s;=r keje; jïmig wdfoaY lsÍu'
x**y →x=25
//= jïmi w.h ol=Kq mi w.fhka fnod ms<s;=r
mQ¾K ixLHdjla f,i jïmig wdfoaY lsÍu
x//y →x=2
ldrlh úia;rh ksoiqk (x=15, y=11 kï)
& Binary AND x&y → 11
| Binary OR x|y → 15
^ Binary XOR x^y → 4
~ Ones Complement (m<uq wkqmQrlh) ~x →-16, ~y →-12
<< Left shift (jug iSreudre lsÍu) x>>2 → 3, y>>2 →2
>> Right shift (ol=Kg iSreudre lsÍu) x<<2 → 60, y>>2 →44
x 0 0 0 0 1 1 1 1
y 0 0 0 0 1 0 1 1
x&y 0 0 0 0 1 0 1 1
oYuh w.h 11
x 0 0 0 0 1 1 1 1
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
38
Binary XOR
x=15 හො y=11 f,i.uq'
Binary ones complement
mß.Klj,oS Ok ixLHd iDcqju Ndú;d l, yels w;r iDK ixLHd ksrEmkh lrkq ,nkafka fojk wkqmQrl
wdldrfhks'
fojk wkqmQrl ixLHdj = ixLHdj +1
ixLHdj = 15 → 00001111
fojk wkqmQrl ixLHdj = 00001111 +1 = 00010000
oYuh ixLHdj = -16 (00001111 ෙළමු අනුපූරකයට හැරවූ විට 11110000 පලස ලැපබ්. පමහි Sign බිටුව 1 ිසො
සෘණ සංඛයොවක් පලස ලියනු ලබයි.)
jug iSreudre lsÍu (Left shift)
x=15, y=11 kï
ol=Kg iSreudre lsÍu (Right shift)
x=15, y=11 kï
y 0 0 0 0 1 0 1 1
x|y 0 0 0 0 1 1 1 1
oYuh w.h 15
x 0 0 0 0 1 1 1 1
y 0 0 0 0 1 0 1 1
x^y 0 0 0 0 0 1 0 0
oYuh w.h 4
x 0 0 0 0 1 1 1 1
x<<2 0 0 0 0 0 0 1 1
oYuh w.h 3
y 0 0 0 0 1 0 1 1
y>>2 0 0 0 0 0 0 1 0
oYuh w.h 2
x 0 0 0 0 1 1 1 1
x<<2 0 0 1 1 1 1 0 0
oYuh w.h 60
y 0 0 0 0 1 0 1 1
y<<2 0 0 1 0 1 1 0 0
oYuh w.h 44
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
39
a = 60 # 60 = 0011 1100
b = 13 # 13 = 0000 1101
c = 0
c = a & b; # 12 = 0000 1100
print ("Value of c is ", c)
c = a | b; # 61 = 0011 1101
print ("Value of c is ", c)
c = a ^ b; # 49 = 0011 0001
print ("Value of c is ", c)
c = ~a; # -61 = 1100 0011
print ("Value of c is ", c)
c = a << 2; # 240 = 1111 0000
print ("Value of c is ", c)
c = a >> 2; # 15 = 0000 1111
print ("Value of c is ", c)
Membership Operators
fuysoS in iy not in කොරක භොවි ො කරයි. යම්කිසි විචලයයක් තුල අන්න ර්ග දත් යක් නම් ස යය පලසත්
අන්න ර්ග පනොවන දත් යක් නම් අස යය පලසත් දැක්වීම සිදුපේ. ස යය බව දැක්වීමට in කොරකයද අස යය බව
දැක්වීමට not in කොරකයද භොවි ො කරයි.
>>> a=[1,2,3,5]
>>> print (3 in a)
True
>>> print(4 in a)
False
Identity Operators
fuysoS is iy is not කොරක භොවි ො කරයි. යම්කිසි විචලයය පදකක් සසඳො එක් විචලයයක් තුල අන්න ර්ග දත් යක්
අපනත් විචලයය තුල ෙවතීනම් ස යය (True) පලසත් අන්න ර්ග පනොවන දත් යක් නම් අස යය (False) පලසත්
දැක්වීම සිදුපේ. ස යය බව දැක්වීමට is කොරකයද අස යය බව දැක්වීමට is not කොරකයද භොවි ො කරයි.
>>> a=5
>>> b=5
>>> if a is b:
print('a equal to b')
else:
print('a not equalt to b')
Output
a equal to b
>>> a=5
>>> b=5
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
40
>>> if a is not b:
print(' a not equal to b’)
else:
print(''a equal to b ')
Output
a equal to b
කාරක ප්‍රමුඛතාවය
ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛන භොෂොපේදී ෙහ සඳහන්න කොරක ප්‍රමුඛ ො අනුිළිපවල භොවි ො කරයි.
>>> 5+2*3
11
>>> 5-2*6
-7
>>> 6+2**3
14
>>> (5+2)//2+2**4
19
>>> 5/2+3
5.5
>>> 4/2+5//2
4.0
ප්‍රමුඛතා මට්ටම කාරකය ප්‍රමුඛ ොවය වැඩි
ප්‍රමුඛ ොවය අඩු
1 **
2 - + ~ (unary plus and minus), complement
3 * / % //
4 + -
5 >> <<
6 &
7 ^ |
8 <= < > >=
9 == !=
10 = += -= *= /= %= //= |= &= >>= <<= **=
11 is, is not
12 in, not in
13 not, and, or
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
41
>>> 2+3**2+2**2
15
>>> 8//2**3*2-6//4+1
2
Escape characters
අනුලක්ෂණය විස් රය
n Newline
 Backslash ()
’ Single quote (‘)
’’ Double quote (“)
a ASCII bell
b ASCII Backspace
f ASCII Form feed
t Tab
>>> print('Ictninstitute')
Ict
institute
>>> print('Icttinstitute')
Ict institute
>>> print('Ictinstitute')
Ictinstitute
>>> print('Ict'institute')
Ict'institute
>>> print('Ict"institute')
Ict"institute
පාලන වූහ (Control structure)
වරණය (Selection)
If statement
පකොන්නපද්සියක් ෘේ වන්නපන්න නම් ෙමණක් ප්‍රකොශනය ක්‍රියොත්මක පේ.
උදොහරණ: විෂයකට ලබොගත් ලකුණු ඇතුලත් කර එය 50 පහෝ 50ට වඩො වැඩි නම් සමත් පලස දැක්වීම.
marks=int(input('Enter marks: '))
if marks>=50:
print('Pass')
If …else statement
පමහිදී පකොන්නපද්සිය ෘේ වන්නපන්න නම් ෙළමු ප්‍රකොශයද නැතිනම් පදවන ප්‍රකොශයද ක්‍රියොත්මක පේ.
උදොහරණ: විෂයකට ලබොගත් ලකුණු ඇතුලත් කර එය 50 පහෝ 50ට වඩො වැඩි නම් සමත් පලසත් නැතිනම් අසමත් පලස
දැක්වීම.
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
42
marks=int(input('Enter marks: '))
if marks>=50:
print('Pass')
else:
print('fail')
elif statement
උදොහරණ: විෂයකට ලබොගත් ලකුණු ඇතුලත් කර එය 75 පහෝ 75ට වඩො වැඩි නම් ‘Excellent’ පලසත් 50 පහෝ 50ට වඩො
වැඩි නම් ‘Good’ පලසත් නැතිනම් ‘Weak’ පලස දැක්වීම.
marks=int(input('Enter marks: '))
if marks>=75:
print('Excellent')
elif marks>=50:
print('Good')
else:
print('Weak')
Nested if Statement
පකොන්නපද්සියකට ෙසුව පකොන්නපද්සියක් වශපයන්න පකොන්නපද්සි සමූහයක් පයපදන අවස්ථොවක භොවි ො කරයි.
WodyrK ( ixLHd ;=klska úYd,;u ixLHdj fiùu'
n1=int(input('Enter number 1 :'))
n2=int(input('Enter number 2 :'))
n3=int(input('Enter number 3 :'))
if n1>n2:
if n1>n3:
print('maximum number :',n1)
else:
print('maximum number :',n3)
elif n2>n3:
print('maximum number :',n2)
else:
print('maximum number :',n3)
mqk¾lrKh (Repetition /Looping)
mqk¾lrKh jk jdr .Kk ksIaÑ;j okakd úg l%uf,aLkhla ls%hd;aul lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs'
While loop
hï fldkafoaishla i;Hj mj;sk ;=re j.ka;shla fyda j.ka;s lsysmhla keje; keje; ls%hd;aul ùu isÿfõ'
WodyrK ( 1 isg 5 olajd ixLHd uqøKh lsÍu
x=1
while x<=5:
print(x, end=" ")
x=x+1
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
43
x=1
while x<=5:
print(x)
x=x+1
For loop
j.ka;shla fyda lsysmhla ksIaÑ; jdr .Kkla mqk¾lrKh lsÍug Ndú;d fõ' fuh fhdod.; yelafla wjia:d
folloS muks'
1' hïlsis ixLHd mrdihla ;=, mqk¾lrKh i`oyd
2' o;a; ,ehsia;=jla Ndú;d lsÍu i`oyd
>>> for x in range(5):
print(x)
0
1
2
3
4
>>> for x in range(1,5):
print(x)
1
2
3
4
>>> for x in range(1,5,2):
print(x)
1
3
>>> city='polonnaruwa'
>>> for i in city:
print(i)
p
o
l
o
n
n
a
r
u
w
a
>>> x=['a','aruna','ict',5,2]
>>> for i in x:
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
44
print(i)
a
aruna
ict
5
2
Nested loop
mqk¾Khla ;=, ;j;a mqk¾lrKhla fhfok úg Ndú;d lrhs'
WodyrK ( 1 isg 20 olajd we;s m%:ul ixLHd ,nd.ekSu
i = 2
while(i < 20):
j = 2
while(j <= (i/j)):
if not(i%j): break
j = j + 1
if (j > i/j) :
print (i, " is prime")
i = i + 1
WodyrK ( 2 iy 3 .=Kk j.= ,nd.ekSu'
for i in range (2,4):
print (i, 'multiplication table')
print ('------------------------')
for x in range(1,13):
print(i,'*',x,'=',i*x)
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
45
mqk¾lrKhla ;=, jrKhla fhoSu
WodyrK ( 1 isg 15 olajd we;s T;af;a iy brÜfÜ ixLHd fjk fjku m%;sodkh lsÍu'
for i in range(16):
if i%2==0:
print(i,'is an even number')
else:
print(i,'is an odd number')
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
46
mqk¾lrK md,k j.ka;s (Loop control statements)
Break Statement
mqk¾lrKhla ls%hd;aul fjñka mj;sk wjia:djl w;ru.ska mqk¾lrKh k;r lr .ekSu i`oyd fhdod.;
yel'
WodyrK ( 1 isg 5 olajd ixLHd uqøKh jk l%uf,aLhl 3jk ixLHdfõoS l%uf,aLh k;r lsÍu'
x=1
while x<=5:
if x==3:
break
print(x)
x=x+1
WodyrK ( polonnaruwa hk jpkfha n wl=f¾oS l%uf,aLkh k;r lsÍu'
for i in 'polonnaruwa':
if i=='n':
break
print(i)
Continue Statement
mqk¾lrKhl iuyr m%ldYk w;yer B,. m%ldYkhg hdu isÿfõ'
WodyrK ( 1 isg 5 olajd ixLHd uqøKh jk l%uf,aLhl 3jk ixLHdj w;yer l%uf,aLh ls%hd;aul lsÍu'
for i in range(1,6):
if i==3:
continue
print(i)
WodyrK ( polonnaruwa hk jpkfha n wl=re w;yer B<. wl=re uqøkh lsÍu'
for i in 'polonnaruwa':
if i=='n':
continue
print(i)
Pass Statement
mqk¾lrKhla ls%hd;aulùfïoS w;rueo hïlsis jdlHhla tla l< hq;= kï fuh Ndú;d lrhs'
WodyrK ( 1 isg 5 olajd ixLHd uqøKh jk l%uf,aLhl 3jk ixLHdjg fmr ict institute f,i tlalr
l%uf,aLh ls%hd;aul lsÍu'
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
47
for i in range(1,6):
if i==3:
pass
print('ict institute')
print(i)
mhs;ka Ys%; (Python function)
Ys%;hla hkq wjYH ld¾hhla fyda ld¾hhka lsysmhla lr.ekSu i`oyd Ndú;d lrkq ,nk m%ldY wkql%uhls'
Ys%;hl wod, ld¾hh fyda ld¾hhka Ys%;fha ks¾jpkh u.ska oelafõ' Ys%; u.ska l%uf,aLhl we;s fldgila
;ks tallhla f,i Wmqgdf.k tu fldgi tu l%f,aLfhau fjk;a l%uf,aLhl keje; keje; Ndú;hg
.;yels mßos myiqlï ,ndfoa' tu.ska l%uf,aLhla ;=, tlu fla;h keje; keje; ,sùug wjYHh fkdfõ'
Ys%; m%Odk wldr folls'í'
1' l,ska ilia lrk ,o Ys%; (Standard Function)
2' mßYS,lhdg wjYHh mßos ilik ,o Ys%; (User Define Function)
úp,Hhka yd mrdñ;Ska w;r fjki (Difference between variable and parameters)
úp,HHla hkq u;lfha o;a;hla .nvd lr ;nd.kakd ia:dkhla jk w;r tu o;a; ls%hdmámdáhlg NdroSu
i`oyd mrdñ;Ska Woõ fõ'
mrdñ;s j¾.
wdodk mrdñ;s (Input Parameters)
wdodk fyda m%;sodk mrdñ;ska (Input/output parameters)
Ys%;hla ks¾jpkh lsÍu (Define a function)
mhs;ka NdIdfõoS Ys%;hla ks¾jpkh lsÍu i`oyd ‘def’ hk uQ,moh Ndú;d lrhs' úêu;a mrdñ;s ,ehsia;=jla
jryka ;=, we;=,;a lrkq ,nk w;r (:) ixfla;h u.ska wjika lrhs' Ys%;fha ku y`ÿkajkhla neúka y`ÿkajk
kdud ,sùfïoS Ndú;d lrkq ,nk kS;s fï i`oyd j,x.= fõ' mrdñ;s ,ehsia;=j mrdñ;s tlla fyd lsysmhla ;sìh
yel' mrdñ;s fkdue;s Ys%; o ilia l, yel' Ys%;hla ls%hd;aul jkafka leojQ úgh' ls%hdjg kxjk Ys%;h iy
tys mrdñ;Ska fuysoS ,ndosh hq;=h' Ys%;hlg ;ksj ls%hd;aul úh fjkdyels w;r th ls%hd;aul jkafka m%Odk
l%uf,aLkhla ;=,h' my; wldrhg Ys%;h w¾:oelaúh yel'
def function_name(arg1,arg2):
statment1
statment2
mrdñ;Ska fkdue;sj Ys%; f.dvke.Su
def display():
print()
#function
def display():
print('hi')
#program
display()#calling the function
print('Student')
display()#calling the function
print('Aruna')
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
48
return statement
Ys%;hla le`ojk iEu wjia:djlu w.hla uqodyÍ' th return hk mhs;ka uQ,moh u`.ska m%Odk l%uf,aLhg
w.hla uqodyeÍu isÿl, yelsh' uqodyßk ,o j.ka;sfha Ys%;h ;=, w.hla fkdue;s úg None hk w.h ,ndfoa'
.eg¨j 1
ixLHd folla wdodkh lr tajdfha tl;=j ,nd.ekSug l%uf,aLkhla Ys%; Ndú;fhka ,sùu'
#function
def sum(x,y):
print('Total is :',x+y)
#program
x=int(input('Enter a number 1: '))
y=int(input('Enter a number 2: '))
sum(x,y)
.eg¨j 2
m<uq ku" fojk ku iy wjidk ku we;=,;a lr uq,l=re iu`. wjidk ku oelaùu i`oyd mhs;ka
l%uf,aLkhla ,shkak'
#function
def name(fn,sn,ln):
print(fn[0],'.',sn[0],'.',ln)
#program
fn=input('Enter first name: ')
sn=input('Enter second name: ')
ln=input('Enter last name: ')
name(fn,sn,ln)
.eg¨j 3
m<uq ku" fojk ku" wjidk ku" jdi.u" ia;S%$ mqreI nj iy újdyl wújdyl nj we;=,;a lr Mr, Mrs.
fyda Miss. we;=,;a uq,l=re iu`. jdi.u oelaùu i`oyd mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak'
#function
def name(fn,sn,ln,su,g,c):
if g=='male':
s='Mr'
elif g=='female':
if c=='maried':
s='Mrs'
else:
s='Miss'
#function
def sum(x,y):
return x+y
#program
x=int(input('Enter a number 1: '))
y=int(input('Enter a number 2: '))
print('Total is :',sum(x,y))
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
49
print(s,'.',fn[0],'.',sn[0],'.',ln[0],'.',su)
#program
fn=input('Enter first name: ')
sn=input('Enter second name: ')
ln=input('Enter last name: ')
su=input('Enter surname: ')
g=input("Enter 'male' or 'female' :")
c=input("Enter 'married' or 'unmarried' :")
name(fn,sn,ln,su,g,c)
උදොහරණ 1
def changeme( mylist ):
"This changes a passed list into this function"
mylist = [1,2,3,4]; # This would assign new reference in mylist
print ("Values inside the function: ", mylist)
return
# Now you can call changeme function
mylist = [10,20,30];
changeme( mylist );
print ("Values outside the function: ", mylist)
Output
Values inside the function: [1, 2, 3, 4]
Values outside the function: [10, 20, 30]
උදොහරණ 2
# Function definition is here
def printinfo( name, age ):
"This prints a passed info into this function"
print ("Name: ", name)
print ("Age :", age)
return;
# Now you can call printinfo function
printinfo( age=38, name="aruna" );
Output
Name: aruna
Age : 38
උදාහරණ 3
# Function definition is here
def printinfo( name, age = 17 ):
"This prints a passed info into this function"
print ("Name: ", name)
print ("Age :", age)
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
50
return;
# Now you can call printinfo function
printinfo( age=18, name="kasun" );
printinfo( name="supun" );
Output
Name: kasun
Age : 18
Name: supun
Age : 17
උදොහරණ 4
# Function definition is here
sum = lambda arg1, arg2: arg1 + arg2;
# Now you can call sum as a function
print ("Value of total : ", sum( 10, 20 ))
print ("Value of total : ", sum( 20, 20 ))
Output
Value of total : 30
Value of total : 40
ශ්‍රි විස් ොරයන්න (function arguments)
ෙයි න්න ෙරිගණක භොෂොපේදී ශ්‍රි විස් ොරයන්න කිහිෙයක් භොවි ො කරයි. ඒවො ෙයි න්න ශ්‍රි වල ඇති විපශ්ෂොංග පලසඳ
හැඳින්නවිය හැක.
1. Default arguments
2. Keyword arguments
3. Required arguments
4. Variable arguments
Default arguments
ශ්‍රි ිරවචනපේදී ස්වයං ෙැවැරූ අගයන්න භොවි ො කළ හැකිය. යම් අගයක් ශ්‍රි ය කැදවීපම්දී පනොමැති නම් ශ්‍රි ය තුල
අන්න රග ස්වයං ෙැවැරූ අගය කැඳවීම සිදුකරයි.
#default arguments
#function
def myself(name='kamal',age=38,address='kaduruwela'):
print('Name is : ',name)
print('Age is :',age)
print('Address is :',address)
return
#program
myself(name='aruna',address='polonnaruwa')
Output
Name is : aruna
Age is : 38
Address is : polonnaruwa
Name is : herath
Age is : 35
Address is : kaduruwela
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
51
myself(name='herath',age=35)
Keyword arguments
මූල ෙදයක් ශ්‍රි කැඳවීම සඳහො භොවි ො කරයි නම් එය ෙරොමිති නොමයන්න හඳුනො ගනී.
#keyword arguments
#function
def myself(str):
print(str)
return
#program
myself(str='Aruna herath')
myself(str='Nethumsa herath')
Required arguments
ශ්‍රි යක් තුල විස් ොරයන්න භොවි ො කිරීපම්දී එය ිළිපවලකට යැවිය යුතුය. එපමන්නම ශ්‍රි ය කැඳවීපම් අඩුම රමින්න එක්
විස් ොරයක් පහෝ ෙැවැරිය යුතුය. එපස් පනොමැති නම් පදෝෂ ෙණිවිඩයක් ලබොපදයි.
#keyword arguments
#function
def myself(str):
print(str='aruna')
return
#program
myself()
Variable length arguments
යම් ශ්‍රි යක් ිර්වචනයට වඩො වැඩි විස් ොරයන්න සඳහො ශ්‍රි සැකසීම සිදුකරයි නම් ඒවො පමපලස හඳුන්නවයි. විපශ්ෂි (*)
සලකුණක් අදොල විචලයයට පෙර පයොදොගැපන්න. එමගින්න මූලෙද පනොවන විචලයයන්න සඳහො අගයයන්න රඳවො බොගනී.
#Variable length arguments
#function
def my_function(*kids):
print("The youngest child is " + kids[1])
#program
my_function("Suranga", "Sandun", "Thusitha")
#Variable length arguments
#function
def my_sum(*args):
return sum(args)
#program
print(my_sum(1, 3, 5, 7,9))
print(my_sum(2,4,6,8,10))
විචලයයන්මේ සීමාවන් ඇඳීම
Output
Aruna herath
Nethumsa herath
Output
Error
Output
The youngest child is Sandun
Output
25
30
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
52
ෙයි න්න භොෂොව විචලයය සඳහො අගයන්න ලබොපදන ස්ථොනය එම විචපලයේ සීමොව (scope) තීරණය කරනු ලබයි. ශ්‍රි යක්
තුල විචලයයන්න ප්‍රධොන ආකොර පදකකට වර් ග කල හැකිය.
1. ස්ථොනීය විචලයය (Local Variable)
2. පගෝලීය විචලයයන්න (Global Variable)
ස්ථොනීය විචලයය (Local Variable)
ශ්‍රි ය තුල විචලයයක් ආරම්භ පේනමි එය ස්ථොනීය විචලයයක් පලස හැඳින්නපේ. පමම විචලයය භොවි ො කල හැක්පක්
ශ්‍රි ය තුලදී ෙමණි.
පගෝලීය විචලයයන්න (Global Variable)
ග ෝලීය විචල්‍යයක් ශ්‍රිතයක් තුල්‍දී හා ඉන් පිටතදී භාවිතා කල්‍ හැකිය. එය ක්‍රමගේකනගේ ඕනෑම ස්ථානයක භාවිතා
කල්‍ හැකිය. ශ්‍රි යක් තුලදී f.da,Sh úp,Hhla ilia lr .ekSu i`oyd Ys%;h ;=, global f,ස fhdod úp,Hh ilia
lr.; hq;=h'
x=5 #global variable
#function
def func1():
x=3 #local variable
print(x)
#program
func1()
Output
3
පයිතන් භාෂාමේදී මගානු හැසිරවීම (File handling in python)
ක්‍රමපල්ඛණයක් තුලින්න ලබොපදන දත් ප්‍රතිදොන පලස පදයොකොරයකට සිදුකල හැකිය.
1. මුද්‍රණ යන්නත්‍රයක් භොවි පයන්න මුද්‍රණය කරගැනීම.
2. පගොනු පහෝ දත් ෙොදක භොවි ො කර ආචයන උෙොංගයක් තුල ගබඩො කිරීම.
පගොනු සඳහො සිදුකල හැකි පමපහයුම්
1. පගොනුවක ඇති දත් කියවීම (Read)
2. පගොනුවක දත් ැන්නෙත් කිරීම (Write)
3. පගොනුවක අවසොනයට දත් එකතු කිරීම (Append)
4. පගොනුවක ඇති දත් යොවත්කොලීන කිරීම (Update)
පගොනු භොවි පේදී සිදුකල යුතු ප්‍රධොන කො¾hයන්න තුනක් ඇ .
1. පගොනුවට සම්බන්නධ ොවයක් විවෘ කිරීම
2. පගොනුපේ ඇති දත් කියවීම පහෝ පගොනුවට දත් එක් කිරීම
3. පගොනුව වැසීම
මගානුවට සේබන්ධතාවයක් විවෘත කිරීම
open(“file_name”, ‘mode’)
x=5 #global variable
#function
def func1():
x=3 #local variable
print(x)
#program
func1()
print(x)
Output
3
5
i=5 #global variable
#function
def func1():
x=3 #local variable
print(x)
#program
func1()
print(x)
Output
3
error
i=5 #global variable
#function
def func1():
global x
x=3 #global variable
print(x)
#program
func1()
print(x)
Output
3
3
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
53
ප්‍රපේශ ආකොර
(Access mode)
විස් රය (Description)
‘r’ පගොනුපේ ඇති දත් කියවීම ෙමණයි
‘w’ පගොනුවට දත් ලිවීම ෙමණයි.
‘a’ පගොනුපේ අගට දත් එක් කිරීම.
‘r+’ පගොනුපේ ඇති දත් කියවීම සහ ලිවීම.
‘w+’ පගොනුවට දත් ලිවීම සහ කියවීම.
x=open('1.txt','r')
x.close()
ඉහ ෙයි න්න පගොනුව සුරකින ලද ස්ථොනපේ 1.txt පලස පගොනුවක් සකස් වී ඇති බව දැකිය හැක.
මගානුව ඇති සියළුම දත්ත කියවීම.
පම් සඳහො ෙහ ආකොරපේ පගොනුවක් සකස් කර එය ෙයි න්න පගොනුව සුරකින ලද ස්ථොනපේම සුරකින්නන.
1.txt පගොනුව
x=open('1.txt','r')
data=x.read()
print(data)
x.close()
මගානුව ඇති අකුරු කිහිපයක් කියවීම.
x=open('1.txt','r')
data=x.read(3)
print(data)
x.close()
මගානුව ඇති එක් මේලියක් පමණක් කියවීම.
Output
ICT Institute
Hospital Junction
Polonnaruwa
Output
ICT
අකුරු තුනක් පමණක් මුද්‍රණය වී ඇත.
Output
ICT Institute
ෙළමු පේලිය පමණක් මුද්‍රණය වී ඇත.
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
54
x=open('1.txt','r')
data=x.readline()
print(data)
x.close()
මේලිමයන් මේලිය මගානුවක ඇති සියළුම මේලි කියවීම.
1 ක්‍රමය
x=open('1.txt','r')
data=x.readline()
while data:
print(data)
data=x.readline()
x.close()
2 ක්‍රමය
x=open('1.txt','r')
for i in x:
print(i)
x.close()
x=open('1.txt','r')
data=x.readlines()
print(data)
x.close()
ගැටලුව 1
ෙහ පගොනුපේ ඇති සංඛයො කියවො ඒවොපේ එකතුව සහ සොමොනයය ලබො ගැනීමට ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛණය
Output
ICT Institute
Hospital Junction
Polonnaruwa
Output
ICT Institute
Hospital Junction
Polonnaruwa
Output
['ICT Instituten', 'Hospital Junctionn', 'Polonnaruwa']
ලිස්ට් එකක් තුල සියළුම පේළි දැක්පේ.
tot=0
x=open('1.txt','r')
data=x.readlines()
for i in data:
no=int(i)
tot=tot+no
avg=tot/3
print('Total is', tot)
print('Average is', round(avg,2))
x.close()
Output
Total is 10
Average is 3.33
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
55
පගොනුවකට දත් ලිවීම
x=open('a.txt','w')
x.write('Aruna Herath')
x.close()
පමම පක් ය ක්‍රියොත්මක කල විට ෙයි න්න පගොනුව සුරකින ලද ස්ථොනපේ a.txt නැමැති පගොනුවක් ිර් මොනය පේ.
ගැටලුව 1
1 සිට 10 දක්වො ඇති ඔත්පත් සංඛයො පගොනුවකට ලිවීමට අදොල python ක්‍රමපල්ඛනය
x=open('2.txt','w')
for i in range(1,10,2):
b=str(i)
x.write(b+'n')
x.close()
ගැටලුව 2
විෂයන්න තුනක ලකුණු ඇතුලත් කර ඒවොපේ එකතුව සහ සොමොනයය පසවීම පසොයො පගොනුවක ලිවීමට ෙයි න්න
ක්‍රමපල්ඛනය.
total=0
x=open('4.txt','w')
x.write('Subjectttt'+'Marksn')
x.write('------------------------------n')
for i in range(3):
name=str(input('Enter Subject:'))
marks=str(input('Enter Marks:'))
x.write(name+'ttt'+marks+'n')
total=total+int(marks)
average=round(total/3,2)
t=str(total)
a=str(average)
x.write('------------------------------n')
x.write('Total Marks is: t'+t+'n')
x.write('Average Marks is: t'+a+'n')
x.close()
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
56
ගැටලුව 3
for count in range(2):
subject=['ICT','BS','AC']
total=0
x=open('5.txt','a')
name=str(input('Enter your name:'))
x.write('--------------------------------------------n')
x.write('Your name :'+name+'n')
x.write('--------------------------------------------n')
x.write('Subjectttt'+'MarksttGraden')
x.write('--------------------------------------------n')
for i in range(3):
s=subject[i]
marks=str(input('Enter '+s+' Marks:'))
m=int(marks)
if m>=75:
g='A'
elif m>=65:
g='B'
elif m>=55:
g='C'
elif m>=35:
g='S'
else:
g='W'
x.write(s+'ttt'+marks+'tt'+g+'n')
total=total+int(marks)
average=round(total/3,2)
t=str(total)
a=str(average)
x.write('--------------------------------------------n')
x.write('Total Marks is: t'+t+'n')
x.write('Average Marks is: t'+a+'n')
x.write('--------------------------------------------n')
x.close()
මගානුවක නම මවනස් කිරීම
import os
os.rename('1.txt','abc.txt')
මගානුවක් ඉවත් කිරීම
import os
os.remove('a.txt')
ම ෝේඩරයක් සකස් කිරීම
import os
os.mkdir('aruna')
os විධොනය මඟින්න windows පමපහයුම් ෙද්ධතිපේ
විධොන ක්‍රියොත්මක කල හැක.
Notepad මෘදුකාංගය විවෘත කිරීම
import os
cmd='notepad'
os.system(cmd)
mspaint මෘදුකාංගය විවෘත කිරීම
import os
cmd='mspaint'
os.system(cmd)
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
57
ම ෝේඩරයක් ඉවත් කිරීම
import os
os.rmdir('aruna')
Python Sort
පමහිදී කිසියම් අයි ම සමූහයක් ආපරෝහන පහෝ අවපරෝහණ ිළිපවලකට සක්ස් කිරීම සිදුකරනු ලබයි. පම් සඳහො
භොවි ො වන ප්‍රධොන ක්‍රම පදකකි.
1. jrK f;aÍu (Selection sort)
2. බුබුළු පත්රීම (Bubble sort)
jrK f;aÍu (Selection sort)
පමහිදී ලැයිස්තුවක ඇති අයි ම ිළිපවලකට සැකපසන තුරු පත්රීම සිදුකරයි. ලැයිස්තුපේ ඇති අයි ම අ රින්න
විශොල ම අගය හො කුඩොම අගය ිවැරදිව ස්ථොනග කිරීම මගින්න පමම පත්රීම සිදුකරයි.
#function
def selection_sort(L):
for i in range(len(L)-1):
min_index = i
for j in range(i+1, len(L)-1):
if L[j] < L[min_index]:
min_index = j
L[i], L[min_index] = L[min_index], L[i]
#program
L = [3, 1, 41, 59, 26, 53, 59]
print(L)
selection_sort(L)
print(L)
බුබුළු මත්රීම (Bubble sort)
යම්කිසි ලැයිස්තුවක් ිළිපවලකට සකසන තුරු ලැයිස්තුවක ඇති යොබද මූලොංග සංසන්නධනය කර ඒවොපයන්න කුඩො අගය
මුලටත් විශොල අගය ඊලගටත් ිහිටන ෙරිදි ිලිපවලකට පත්රීම බුබුළු පත්රීම මඟින්න සිදුකරයි.
#function
def bubble_sort(our_list):
for i in range(len(our_list)):
for j in range(len(our_list) - 1):
if our_list[j] > our_list[j+1]:
our_list[j], our_list[j+1] = our_list[j+1], our_list[j]
#program
our_list = [19, 13, 6, 2, 18, 8]
bubble_sort(our_list)
print(our_list)
Output
[3, 1, 41, 59, 26, 53, 59]
[1, 3, 26, 41, 53, 59, 59]
3, 1, 41, 59, 26, 53, 59
1, 3, 41, 59, 26, 53, 59
1, 3, 26, 59, 41, 53, 59
1, 3, 26, 41, 59, 53, 59
1, 3, 26, 41, 53, 59, 59
Output
[2, 6, 8, 13, 18, 19]
19, 13, 6, 2, 18, 19
13, 19, 6, 2, 18, 19
13, 6, 19, 2, 18, 19
13, 6, 2, 19, 18, 19
13, 6, 2, 18, 19, 19
6, 13, 2, 18, 19, 19
6, 2, 13, 18, 19, 19
2, 6, 13, 18, 19, 19
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
58
Python ක්‍රමමේඛනයක් My SQL දත්ත සමුදායක් සමඟ සේබන්ධ කිරීම.
සේබන්ධතාවය පවතීදැයි පරීක්ෂා කිරීම.
• Python connector නැමැති මෘදුකොංගය ස්ථොෙනය කරගන්නන.
https://dev.mysql.com/downloads/connector/python/2.0.html
• ෙහ විධොනය භොවි ො කර මෘදුකොංගය ස්ථොෙනය කර ඇත්දැයි බලන්නන.
• import mysql.connector
• නැවැරදිව ස්ථොෙනය කර ඇත්නම් පදෝෂ ෙණිවිඩයක් පනපෙන්නවයි.
දත් සමුදොය සමඟ සම්බන්නධ ොවයක් ඇති කර ගැනීමට (Create a connection) my sql ස්ථොෙනපේදී ලබොදුන්න ෙරිශීලක
නොමය සහ මුරෙදය සහි ව ෙහ ෙයි න්න පක් ය ලියො ක්‍රියොත්මක කරන්නන.
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword"
)
print(mydb)
දත්ත සමුදායක් සකස් කිරීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword"
)
mycursor = mydb.cursor()
mycursor.execute("CREATE DATABASE mydatabase")
සකස් කළ දත් සමුදොයන්න ිරීක්ෂණය
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="myusername",
passwd="mypassword")
mycursor = mydb.cursor()
mycursor.execute("SHOW DATABASES")
for x in mycursor:
print(x)
වගුවක් නිර්මාණය කිරීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
59
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
mycursor.execute("CREATE TABLE customers (name VARCHAR(255), address
VARCHAR(255))")
සකස් කළ වගු නිරීක්ෂණය කිරීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
mycursor.execute("SHOW TABLES")
for x in mycursor:
print(x)
වගුවකට ප්‍රාථමික යතුරක් එක් කිරීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
mycursor.execute("CREATE TABLE customers (id INT AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
name VARCHAR(255), address VARCHAR(255))")
සකස් කල වගුවකට ප්‍රාථමික යතුරක් එක් කිරීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
mycursor.execute("ALTER TABLE customers ADD COLUMN id INT AUTO_INCREMENT
PRIMARY KEY")
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
60
වගුවකට දත්ත එක් කිරීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
sql = "INSERT INTO customers (name, address) VALUES (%s, %s)"
val = ("John", "Highway 21")
mycursor.execute(sql, val)
mydb.commit()
print(mycursor.rowcount, "record inserted.")
වගුවකට එකවර මරමකෝඩ කිහිපයක් එක් කිරීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
sql = "INSERT INTO customers (name, address) VALUES (%s, %s)"
val = [
('Peter', 'Lowstreet 4'),
('Amy', 'Apple st 652'),
('Hannah', 'Mountain 21'),
('Michael', 'Valley 345'),
('Sandy', 'Ocean blvd 2'),
('Betty', 'Green Grass 1'),
('Richard', 'Sky st 331'),
('Susan', 'One way 98'),
('Vicky', 'Yellow Garden 2'),
('Ben', 'Park Lane 38'),
('William', 'Central st 954'),
('Chuck', 'Main Road 989'),
('Viola', 'Sideway 1633')
]
mycursor.executemany(sql, val)
mydb.commit()
print(mycursor.rowcount, "was inserted.")
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
61
වගුවක ඇති සියළු දත්ත නිරීක්ෂණය කිරීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
mycursor.execute("SELECT * FROM customers")
myresult = mycursor.fetchall()
for x in myresult:
print(x)
තීරු කිහිපයක ඇති දත්ත ලබාගැනීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
mycursor.execute("SELECT name, address FROM customers")
myresult = mycursor.fetchall()
for x in myresult:
print(x)
My SQL Where විධානය භාවිතා කිරීම
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
sql = "SELECT * FROM customers WHERE address ='Park Lane 38'"
mycursor.execute(sql)
myresult = mycursor.fetchall()
for x in myresult:
print(x)
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය
62
)
mycursor = mydb.cursor()
sql = "SELECT * FROM customers WHERE address LIKE '%way%'"
mycursor.execute(sql)
myresult = mycursor.fetchall()
for x in myresult:
print(x)
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase"
)
mycursor = mydb.cursor()
sql = "SELECT * FROM customers WHERE address = %s"
adr = ("Yellow Garden 2", )
mycursor.execute(sql, adr)
myresult = mycursor.fetchall()
for x in myresult:
print(x)
63
උසස් පෙළ ප ොරතුරු සන්නිපේදන ොක්ෂණය - ICT ගුරුවරුන්න සඳහො Facebook සමූහපයහි ප්‍රකොශනයකි.
ිපුණ ොවය 10- බහුමොධ්‍ය ොක්ෂණය භොවි පයන්න පවබ් අඩවි ිර්මොණය
ප ෝක විසිරි වියමපනහි අවශය ොවය ගපේෂණය කරයි
සන්නිවේදනය යනු පුද්ගලයින්න අතර වතොරතුරු හුවමොරු කර ගැනීමයි. අද ඇති වී තිවෙන
තොක්ෂණික දියුණුව ිසො ම අකුරු,වචන,ශබ්ද, චලන රූප සහ වීඩිවයෝපට ඡොයොරෑප භොවිත කරමින්න
වතොරතුරු හුවමොරු කරගත හැකි ය. පරිගණකවේ සහ සන්නිවේදනවේ සම්ෙන්නධතොව මගින්න මොධයයන්න
හැසිරවීවම් හැකියොව පරිගණකය සතුවීමත් සමග ම වතොරතුරු තොක්ෂණ සංකල්පය සහ අන්නතර්ජොල
තොක්ෂණවේ දියුණුව සමගොමීව සිදුවීමත් එමගින්න විශ්ව ගම්මොනය යන සංකල්පය බිහිවීමත් ිසො අද
අප ජීවත් වන වම් සමොජය දුරස්ථ සමොජයක් වනොවන ෙව පැහැදිලි ය. එවස් ම එදො දත්ත ගණනය
කිරීම්වලට පමණක් සකස් කළ පරිගණකය අද ෙහුමොධය තොක්ෂණය උපවයෝගී කරගිමින්න වතොරතුරු
හුවමොරුවේ ියැලී සිටින පරෙලම ියමුවො වලස හැඳින්නවිය හැකි ය.
ෙහුමොධය යනු කුමක් ද? ෙහුමොධය යන්නන ඔෙට අලූත් වචනයක් විය හැකි ය. වමහි අදහස
සරලව පැවසුවවහොත් විවිධ මොධයයන්නවේ එකතුවක් වලස එය වපන්නවොදිය හැකිය. පුවත්පත් සඟරො
චිතරපට ගුවන්න විදුලිය රූපවොහිිය ආදී සන්නිවේදන මොධයයන්නවේ එකතුවක් වලස ෙහුමොධය ිර්වචනය
කළ හැකි අතර වමම ිර්වචනය කිරීම තුළින්න හැඳින්නූ ෙහුමොධය, පරිගණක තොක්ෂණය හරහො අකුරු,
වචන, දත්ත, ඡොයොරෑප වහෝ චිතර ,ශබ්ද, චලන රූප සහ වීඩිවයෝපට භොවිත කරමින්න වතොරතුරු හුවමොරු
කරගත හැකි ආකොරයට වර්ධනය වීම ිසොම අද ෙහුමොධය තොක්ෂණය නමින්න අලූත් තොක්ෂණයක් අප
අතරට පැමිණ තිවබ්.
වමවැි ෙහුමොධය තොක්ෂණික වතොරතුරු අන්නතර්ජොලවයහි වවබ් තොක්ෂණය භොවිත
කරගිමින්න විවිධ ක්වෂ්තරයන්න හි ෙහුල ව භොවිත වන අතර ඉන්න පරධොන වශවයන්න අධයොපන
ක්වෂ්තරයන්නහිත්, ඉංජිවන්නරු ක්වෂ්තරයන්නහිත් ,වවදය ක්වෂ්තරයන්නහිත්, විවනෝදොස්වොදය ලෙොදීවම්දීත්
වවවළඳ පරචොරණවේදීත් චිතර කරණවේදීත් වවවළඳ වලෝකවේ විවිධ අවස්ථොවලදීත් වයොදො ගන්නනො අතර
විදයොත්මක පර්වේෂණ කටයුතුවලදීත් වයොදො ගැවන්න. අධයොපන ක්වෂ්තරය වමහි දී විවශ්ෂවයන්න සඳහන්න
කළ යුතු වන අතර ඊ-අධයොපන කොර්යොවලිවේ දී වහෝ පරිගණක ආශ්්රත අධයොපනවේ දී වහෝ වවබ්
ආශරිත අධයොපනවේ දී වහෝ පරිගණක විශ්වවකෝෂ ිර්මොණවේ දී වහෝ ෙහුමොධය තොක්ෂණය වෙවහවින්න
ම භොවිත වේ.
වමවැි අවස්ථොවල දී විස්තරොත්මක වතොරතුරු වලට අමතරව එම විස්තර කරනු ලැබූ වදය
ඡොයොරෑප ද්විමොන වහෝ තරිමොණ රූප සටහන්න මගින්න ඉදිරිපත් කරනු ලෙන අතර තවදුරටත් පැහැදිලි කිරීම්
අවශය ූ අවස්ථොවල දී චලන චිතර වහෝ වීඩිවයෝ පටයක ආකොරවයන්න ද ඉදිරිපත් කරනු ලැවබ්. සමහර
අවස්ථොවල දී භොෂොවක වචන උච්චොරණය කරන ආකොරය වහෝ පක්ියකු වේ මිහිරි නොදය ශබ්දයක
ආකොරවයන්න ඉදිරිපත් කිරීමට ද සිදු වේ.
ඔෙ විසින්න වවනත් රටක සිටින ඔෙවේ මිතුවරකුට පණිවුඩයක් ලෙොදීමට ෙලොවපොවරොත්තුවවන්න
සිටිනවො යැයි සිතන්නන. එම පණිවුඩය ඔෙවේ කටහඬින්න ම ශබ්දයක ආකොරවයන්න ෙහුමොධය තොක්ෂණය
වයොදො ගිමින්න විදුත් තැපෑල මගින්න යැවිය හැකිනම් වහෝ වවබ් පිටුවක ආකොරවයන්න ලැබීමට
සැලැස්වීවමන්න ඔවබ් මිතුරො සතුටට පත් වවනවො වනොඅනුමොනය. ඔෙ හො ඔහු අතර පවත්නො දුරස්ථභොවය
නැති කර ගැනීමට වහෝ අඩු කර ගැනීමට වමය මනො පිටිවහලකි. ඔෙ වදවදනො අතර සෙඳතො පවත්වො
ගැනීමට වම් සඳහො ඔෙ වනොදැනුවත්වම ෙහුමොධය තොක්ෂණය භොවිත කර ඇත. එයින්න ඔෙ ලෙන
පරවයෝජනය සහ තෘප්තතිය ඉතොමත් ඉහල මට්ටමක පවතී.
වම් සුළු උදොහරණවයන්න වුවද ඔෙට හැඟීයන්නවන්න කුමක් ද? සමොජවේ දුරස්ථභොවය අඩුකරමින්න පවුල්
සෙඳතොව වැඩි කිරීමට පරිගණක තොක්ෂණය, සන්නිවේදන තොක්ෂණය සහ ෙහුමොධය තොක්ෂණය
සම්මිශරණය වීවමන්න බිහි ූ වතොරතුරු තොක්ෂණය නම් ූ නව තොක්ෂණය ඉවහල් වී ඇති ෙවයි.
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2
AL ICT -Part 2

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

HTML/Web Development (Grade 11-ICT)
HTML/Web Development (Grade 11-ICT)HTML/Web Development (Grade 11-ICT)
HTML/Web Development (Grade 11-ICT)Mahesh Kodituwakku
 
පරිගණක වර්ගීකරණය
පරිගණක වර්ගීකරණයපරිගණක වර්ගීකරණය
පරිගණක වර්ගීකරණයTennyson
 
Input and Output Devicesආදාන හා ප්‍රතිදාන උපාංග
Input and Output Devicesආදාන හා ප්‍රතිදාන උපාංගInput and Output Devicesආදාන හා ප්‍රතිදාන උපාංග
Input and Output Devicesආදාන හා ප්‍රතිදාන උපාංගMahesh Kodituwakku
 
7 වන ඒකකය - පද්ධති විශ්ලේශනය හා පිරිසැලසුම
7 වන ඒකකය - පද්ධති විශ්ලේශනය හා පිරිසැලසුම7 වන ඒකකය - පද්ධති විශ්ලේශනය හා පිරිසැලසුම
7 වන ඒකකය - පද්ධති විශ්ලේශනය හා පිරිසැලසුමMahesh Kodituwakku
 
පරිගණකයේ පරිණාමය(Histry of computer)
පරිගණකයේ පරිණාමය(Histry of computer)පරිගණකයේ පරිණාමය(Histry of computer)
පරිගණකයේ පරිණාමය(Histry of computer)NoteGun LMS
 
දත්ත සහ තොරතුරු
දත්ත සහ තොරතුරුදත්ත සහ තොරතුරු
දත්ත සහ තොරතුරුTennyson
 
මූලික අංකිත පරිපථ සහ උපාංග නිර්මාණය සඳහා තර්ක ද්වාර භාවිතා කිරීම
මූලික අංකිත පරිපථ සහ උපාංග නිර්මාණය සඳහා තර්ක ද්වාර භාවිතා කිරීමමූලික අංකිත පරිපථ සහ උපාංග නිර්මාණය සඳහා තර්ක ද්වාර භාවිතා කිරීම
මූලික අංකිත පරිපථ සහ උපාංග නිර්මාණය සඳහා තර්ක ද්වාර භාවිතා කිරීමNoteGun LMS
 
පරිගණකයේ විකාශය
පරිගණකයේ විකාශයපරිගණකයේ විකාශය
පරිගණකයේ විකාශයRajith Pemabandu
 
G.C.E O/L Model Questions -Spreadsheet and DBMS
G.C.E O/L Model Questions -Spreadsheet and DBMSG.C.E O/L Model Questions -Spreadsheet and DBMS
G.C.E O/L Model Questions -Spreadsheet and DBMSMahesh Kodituwakku
 
G.C.E. O/L ICT Lessons Database sinhala
 G.C.E. O/L ICT Lessons Database sinhala G.C.E. O/L ICT Lessons Database sinhala
G.C.E. O/L ICT Lessons Database sinhalaMahesh Kodituwakku
 

Was ist angesagt? (20)

G.C.E O/L ICT -Multimedia
G.C.E O/L ICT -MultimediaG.C.E O/L ICT -Multimedia
G.C.E O/L ICT -Multimedia
 
grade 10 ict New syllabus
grade 10 ict New syllabusgrade 10 ict New syllabus
grade 10 ict New syllabus
 
HTML/Web Development (Grade 11-ICT)
HTML/Web Development (Grade 11-ICT)HTML/Web Development (Grade 11-ICT)
HTML/Web Development (Grade 11-ICT)
 
Grade10 ICT model Paper
Grade10 ICT model PaperGrade10 ICT model Paper
Grade10 ICT model Paper
 
පරිගණක වර්ගීකරණය
පරිගණක වර්ගීකරණයපරිගණක වර්ගීකරණය
පරිගණක වර්ගීකරණය
 
Input and Output Devicesආදාන හා ප්‍රතිදාන උපාංග
Input and Output Devicesආදාන හා ප්‍රතිදාන උපාංගInput and Output Devicesආදාන හා ප්‍රතිදාන උපාංග
Input and Output Devicesආදාන හා ප්‍රතිදාන උපාංග
 
Ict grade 11 term notes
Ict grade 11  term notesIct grade 11  term notes
Ict grade 11 term notes
 
G.C.E AL Model Papers
G.C.E AL Model PapersG.C.E AL Model Papers
G.C.E AL Model Papers
 
G.C.E. O/L ICT(Lesson 1)
G.C.E. O/L ICT(Lesson 1)G.C.E. O/L ICT(Lesson 1)
G.C.E. O/L ICT(Lesson 1)
 
ICT Students Presentations
ICT Students PresentationsICT Students Presentations
ICT Students Presentations
 
7 වන ඒකකය - පද්ධති විශ්ලේශනය හා පිරිසැලසුම
7 වන ඒකකය - පද්ධති විශ්ලේශනය හා පිරිසැලසුම7 වන ඒකකය - පද්ධති විශ්ලේශනය හා පිරිසැලසුම
7 වන ඒකකය - පද්ධති විශ්ලේශනය හා පිරිසැලසුම
 
පරිගණකයේ පරිණාමය(Histry of computer)
පරිගණකයේ පරිණාමය(Histry of computer)පරිගණකයේ පරිණාමය(Histry of computer)
පරිගණකයේ පරිණාමය(Histry of computer)
 
Logic Gates
Logic GatesLogic Gates
Logic Gates
 
දත්ත සහ තොරතුරු
දත්ත සහ තොරතුරුදත්ත සහ තොරතුරු
දත්ත සහ තොරතුරු
 
මූලික අංකිත පරිපථ සහ උපාංග නිර්මාණය සඳහා තර්ක ද්වාර භාවිතා කිරීම
මූලික අංකිත පරිපථ සහ උපාංග නිර්මාණය සඳහා තර්ක ද්වාර භාවිතා කිරීමමූලික අංකිත පරිපථ සහ උපාංග නිර්මාණය සඳහා තර්ක ද්වාර භාවිතා කිරීම
මූලික අංකිත පරිපථ සහ උපාංග නිර්මාණය සඳහා තර්ක ද්වාර භාවිතා කිරීම
 
AL ICT LOGIC GATES
AL ICT LOGIC GATESAL ICT LOGIC GATES
AL ICT LOGIC GATES
 
පරිගණකයේ විකාශය
පරිගණකයේ විකාශයපරිගණකයේ විකාශය
පරිගණකයේ විකාශය
 
G.C.E O/L Model Questions -Spreadsheet and DBMS
G.C.E O/L Model Questions -Spreadsheet and DBMSG.C.E O/L Model Questions -Spreadsheet and DBMS
G.C.E O/L Model Questions -Spreadsheet and DBMS
 
Grade -9 ICT Lesson Notes
Grade -9 ICT Lesson NotesGrade -9 ICT Lesson Notes
Grade -9 ICT Lesson Notes
 
G.C.E. O/L ICT Lessons Database sinhala
 G.C.E. O/L ICT Lessons Database sinhala G.C.E. O/L ICT Lessons Database sinhala
G.C.E. O/L ICT Lessons Database sinhala
 

Ähnlich wie AL ICT -Part 2

Supply Network.pdf
Supply Network.pdfSupply Network.pdf
Supply Network.pdfCINEC Campus
 
ICT G.C.E O/L 2016 Model Paper
ICT G.C.E O/L 2016 Model PaperICT G.C.E O/L 2016 Model Paper
ICT G.C.E O/L 2016 Model PaperMahesh Kodituwakku
 
Grade 10 History Lesson-01 (1).pdfffffgi
Grade 10 History Lesson-01 (1).pdfffffgiGrade 10 History Lesson-01 (1).pdfffffgi
Grade 10 History Lesson-01 (1).pdfffffgisubashinisagarika123
 
ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මාන්තයේ වත්මන් අර්බුදය Present crisis of rural a...
ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මාන්තයේ වත්මන් අර්බුදය Present crisis of rural a...ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මාන්තයේ වත්මන් අර්බුදය Present crisis of rural a...
ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මාන්තයේ වත්මන් අර්බුදය Present crisis of rural a...Dr. P.B.Dharmasena
 
Lesson 4 Sub-national level institutions
Lesson 4  Sub-national level  institutionsLesson 4  Sub-national level  institutions
Lesson 4 Sub-national level institutionsDr. P.B.Dharmasena
 
Red r assignment
Red r assignmentRed r assignment
Red r assignmentsavisthri
 
කබනික කෘෂිකර්මාන්තය (Organic Agriculture)
කබනික කෘෂිකර්මාන්තය (Organic Agriculture)කබනික කෘෂිකර්මාන්තය (Organic Agriculture)
කබනික කෘෂිකර්මාන්තය (Organic Agriculture)SSM Peramunagama
 
Practice way for -Disasters in Sri Lanka.pptx
Practice way for -Disasters in Sri Lanka.pptxPractice way for -Disasters in Sri Lanka.pptx
Practice way for -Disasters in Sri Lanka.pptxPradeepKodippili3
 
NCoE Training Sample handout [road safety]
NCoE Training Sample handout [road safety]NCoE Training Sample handout [road safety]
NCoE Training Sample handout [road safety]Rukshan Edirisinghe
 
Lessons adoptable from ancient water management of Sri Lanka
Lessons adoptable from ancient water management of Sri LankaLessons adoptable from ancient water management of Sri Lanka
Lessons adoptable from ancient water management of Sri LankaDr. P.B.Dharmasena
 

Ähnlich wie AL ICT -Part 2 (20)

Supply Network.pdf
Supply Network.pdfSupply Network.pdf
Supply Network.pdf
 
ICT G.C.E O/L 2016 Model Paper
ICT G.C.E O/L 2016 Model PaperICT G.C.E O/L 2016 Model Paper
ICT G.C.E O/L 2016 Model Paper
 
Grade 10 History Lesson-01 (1).pdfffffgi
Grade 10 History Lesson-01 (1).pdfffffgiGrade 10 History Lesson-01 (1).pdfffffgi
Grade 10 History Lesson-01 (1).pdfffffgi
 
G.C.E. A/L ICT
G.C.E. A/L ICTG.C.E. A/L ICT
G.C.E. A/L ICT
 
Grade 10 -ICT
Grade 10 -ICTGrade 10 -ICT
Grade 10 -ICT
 
ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මාන්තයේ වත්මන් අර්බුදය Present crisis of rural a...
ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මාන්තයේ වත්මන් අර්බුදය Present crisis of rural a...ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මාන්තයේ වත්මන් අර්බුදය Present crisis of rural a...
ශ්‍රී ලංකාවේ ග්‍රාමීය කෘෂිකර්මාන්තයේ වත්මන් අර්බුදය Present crisis of rural a...
 
Lesson 4 Sub-national level institutions
Lesson 4  Sub-national level  institutionsLesson 4  Sub-national level  institutions
Lesson 4 Sub-national level institutions
 
Isuru precentation
Isuru  precentationIsuru  precentation
Isuru precentation
 
Red r assignment
Red r assignmentRed r assignment
Red r assignment
 
8 chula kamma vibanga sutta pdf
8 chula kamma vibanga sutta pdf8 chula kamma vibanga sutta pdf
8 chula kamma vibanga sutta pdf
 
17 ambasakkara pretha watthuwa
17 ambasakkara pretha watthuwa17 ambasakkara pretha watthuwa
17 ambasakkara pretha watthuwa
 
16 sanuwase rahathan wahanse
16 sanuwase rahathan wahanse16 sanuwase rahathan wahanse
16 sanuwase rahathan wahanse
 
කබනික කෘෂිකර්මාන්තය (Organic Agriculture)
කබනික කෘෂිකර්මාන්තය (Organic Agriculture)කබනික කෘෂිකර්මාන්තය (Organic Agriculture)
කබනික කෘෂිකර්මාන්තය (Organic Agriculture)
 
23 tanna sutta
23 tanna sutta23 tanna sutta
23 tanna sutta
 
Practice way for -Disasters in Sri Lanka.pptx
Practice way for -Disasters in Sri Lanka.pptxPractice way for -Disasters in Sri Lanka.pptx
Practice way for -Disasters in Sri Lanka.pptx
 
12 karmaya vipaka dena wita
12 karmaya vipaka dena wita12 karmaya vipaka dena wita
12 karmaya vipaka dena wita
 
14 maha dammasamadana sutta
14 maha dammasamadana sutta14 maha dammasamadana sutta
14 maha dammasamadana sutta
 
4 nidikanda sutta pdf
4 nidikanda sutta pdf4 nidikanda sutta pdf
4 nidikanda sutta pdf
 
NCoE Training Sample handout [road safety]
NCoE Training Sample handout [road safety]NCoE Training Sample handout [road safety]
NCoE Training Sample handout [road safety]
 
Lessons adoptable from ancient water management of Sri Lanka
Lessons adoptable from ancient water management of Sri LankaLessons adoptable from ancient water management of Sri Lanka
Lessons adoptable from ancient water management of Sri Lanka
 

Mehr von Mahesh Kodituwakku (20)

ICT Model Paper
ICT Model PaperICT Model Paper
ICT Model Paper
 
AL ICT Lesson 1 Questions
AL ICT Lesson 1 QuestionsAL ICT Lesson 1 Questions
AL ICT Lesson 1 Questions
 
OSI Model
OSI ModelOSI Model
OSI Model
 
G.C.E O/L and A/L Lessons
G.C.E O/L and A/L LessonsG.C.E O/L and A/L Lessons
G.C.E O/L and A/L Lessons
 
G.C.E.AL ICT
G.C.E.AL ICT G.C.E.AL ICT
G.C.E.AL ICT
 
G.C.E. O/L ICT
G.C.E. O/L ICTG.C.E. O/L ICT
G.C.E. O/L ICT
 
AI
AIAI
AI
 
AL ICT Lesson 13
AL ICT Lesson 13AL ICT Lesson 13
AL ICT Lesson 13
 
HTML Questions
HTML QuestionsHTML Questions
HTML Questions
 
G.C.E O/L Model Papers( for 2019)
G.C.E O/L Model Papers( for 2019)G.C.E O/L Model Papers( for 2019)
G.C.E O/L Model Papers( for 2019)
 
G.C.E A/L ICT Grade 12 paper
G.C.E A/L ICT Grade 12 paperG.C.E A/L ICT Grade 12 paper
G.C.E A/L ICT Grade 12 paper
 
දකුණු පලාත් උසස් පෙළ තොරතුරු තාක්ෂණය ප්‍රශ්න පත්‍රය 2019
දකුණු පලාත් උසස් පෙළ තොරතුරු තාක්ෂණය ප්‍රශ්න පත්‍රය 2019දකුණු පලාත් උසස් පෙළ තොරතුරු තාක්ෂණය ප්‍රශ්න පත්‍රය 2019
දකුණු පලාත් උසස් පෙළ තොරතුරු තාක්ෂණය ප්‍රශ්න පත්‍රය 2019
 
Arduino Basic for Grade 9
Arduino Basic for Grade 9Arduino Basic for Grade 9
Arduino Basic for Grade 9
 
ICT Grade 8 and 9
ICT Grade 8 and 9ICT Grade 8 and 9
ICT Grade 8 and 9
 
Grade 7 ICT
Grade 7 ICTGrade 7 ICT
Grade 7 ICT
 
Lesson 12- G.C.E.A/L ICT
Lesson 12- G.C.E.A/L ICTLesson 12- G.C.E.A/L ICT
Lesson 12- G.C.E.A/L ICT
 
IOT G.C.E AL ICT Questions
IOT G.C.E AL ICT QuestionsIOT G.C.E AL ICT Questions
IOT G.C.E AL ICT Questions
 
HTML,CSS,PHP Questions -AL ICT
HTML,CSS,PHP Questions -AL ICTHTML,CSS,PHP Questions -AL ICT
HTML,CSS,PHP Questions -AL ICT
 
AL Questions - Programing
AL Questions - Programing AL Questions - Programing
AL Questions - Programing
 
G.C.E AL ICT Paper-A
G.C.E AL ICT Paper-AG.C.E AL ICT Paper-A
G.C.E AL ICT Paper-A
 

AL ICT -Part 2

  • 1.
  • 2. ICT .=rejreka muKhs Facebook iuQyfha m%ldYkhls ICT .=rejreka muKhs Facebook iuQyfha m%ldYkhls ICT .=rejreka muKhs Facebook iuQyfha m%ldYkhls Wiia fm< Wiia fm< f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh fojk fldgi fojk fldgi Wiia fm< f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh fojk fldgi 2017 wfmdi Wiia fm< úIh ks¾foaYhg wkql+,j ieliS we;
  • 3. l¾;D uKav,h l¾;D uKav,h l%uf,aLlrKh l%uf,aLlrKh tallh 9 - tallh 9 - wreK fyar;a wreK fyar;a Bsc (BIT -University of Colombo), DICS,DISE,DIM,DiTEC,DIW Bsc (BIT -University of Colombo), DICS,DISE,DIM,DiTEC,DIW fjí wvú ixj¾Okh fjí wvú ixj¾Okh tallh 10 - tallh 10 - iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ BIT, Dip in Teaching ICT BIT, Dip in Teaching ICT wxck l=udr wxck l=udr Dip in Teaching ICT Dip in Teaching ICT ;Kqc nKavdr ;Kqc nKavdr BSc. BSc. iñ; os,aYdkA iñ; os,aYdkA B.Sc(BIT)SP, MIE, DIP IN WEB, YOUTUBER, Government School ICT Teacher B.Sc(BIT)SP, MIE, DIP IN WEB, YOUTUBER, Government School ICT Teacher tallh 11 - tallh 11 - id¾j wka;¾cd,h id¾j wka;¾cd,h lsIdka wcka; rdcuka;%S lsIdka wcka; rdcuka;%S BCS,CCNA,Dip in ICT, Writer in Wijaya Pariganaka Magazine, Author , Professional ICT Teacher BCS,CCNA,Dip in ICT, Writer in Wijaya Pariganaka Magazine, Author , Professional ICT Teacher jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh tallh 12 - tallh 12 - iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ BIT, Dip in Teaching ICT BIT, Dip in Teaching ICT f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha tallh 13 - tallh 13 - kj keUqre yd wkd.; osYdks;s kj keUqre yd wkd.; osYdks;s ufyaIa fldä;=jlal= ufyaIa fldä;=jlal= BTech(ICT) MCTS,MIEEE,Cert in Digital Marke ng(Google),Cert in ICT(AIT-Thailand) BTech(ICT) MCTS,MIEEE,Cert in Digital Marke ng(Google),Cert in ICT(AIT-Thailand) Na onal Dip in Teaching (Merit) Na onal Dip in Teaching (Merit) l¾;D uKav,h l%uf,aLlrKh tallh 9 - wreK fyar;a Bsc (BIT -University of Colombo), DICS,DISE,DIM,DiTEC,DIW fjí wvú ixj¾Okh tallh 10 - iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ BIT, Dip in Teaching ICT wxck l=udr Dip in Teaching ICT ;Kqc nKavdr BSc. iñ; os,aYdkA B.Sc(BIT)SP, MIE, DIP IN WEB, YOUTUBER, Government School ICT Teacher tallh 11 - id¾j wka;¾cd,h lsIdka wcka; rdcuka;%S BCS,CCNA,Dip in ICT, Writer in Wijaya Pariganaka Magazine, Author , Professional ICT Teacher jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh tallh 12 - iqkd,s ksIs;d m%kdkaÿ BIT, Dip in Teaching ICT f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha tallh 13 - kj keUqre yd wkd.; osYdks;s ufyaIa fldä;=jlal= BTech(ICT) MCTS,MIEEE,Cert in Digital Marke ng(Google),Cert in ICT(AIT-Thailand) Na onal Dip in Teaching (Merit)
  • 4. fmrjok fmrjok Wiia fm< f;dr;=re yd ikaksfõok úIh i|yd mßmQ¾K .%ka:hla Wiia fm< f;dr;=re yd ikaksfõok úIh i|yd mßmQ¾K .%ka:hla fkdue;s ùu tu úIh b.kajk .=rejrkag fukau úIh yodrK isiqkag o we;s fkdue;s ùu tu úIh b.kajk .=rejrkag fukau úIh yodrK isiqkag o we;s úYd, .eg¨jls' .=re w;afmd;a j, we;s we;eï ÿrdfndaO ;eka fukau úYd, .eg¨jls' .=re w;afmd;a j, we;s we;eï ÿrdfndaO ;eka fukau iúia;rd;aulj olajd fkdue;s fldgia fuu .eg¨j ;jÿrg;a ;Sj% lrhs' iúia;rd;aulj olajd fkdue;s fldgia fuu .eg¨j ;jÿrg;a ;Sj% lrhs' úIhla ckm%sh lrùu i|yd ta wdY%s; m%ldYk o iq,n úh hq;=h' fuu Wla; úIhla ckm%sh lrùu i|yd ta wdY%s; m%ldYk o iq,n úh hq;=h' fuu Wla; lreKq ie,ls,a,g .ksñka fmd;la ieliSu ms<sn| j woyi wm ICT .=rejreka lreKq ie,ls,a,g .ksñka fmd;la ieliSu ms<sn| j woyi wm ICT .=rejreka i|yd f*aianqla iuQyfhys úáka úg m, úh' flfia kuq;a fï woyi jßka jr i|yd f*aianqla iuQyfhys úáka úg m, úh' flfia kuq;a fï woyi jßka jr u;= fjñka kej; hgm;a fjñka mej;s w;r ta wruqK h:d¾:hla lsÍug .;a u;= fjñka kej; hgm;a fjñka mej;s w;r ta wruqK h:d¾:hla lsÍug .;a W;aidyhla f,i fuu .%ka:h ie,lsh yel' W;aidyhla f,i fuu .%ka:h ie,lsh yel' fuh lsisÿ wd¾Ól wruqKlskaa f;drj wm úiska .kakd ,o iduQysl fuh lsisÿ wd¾Ól wruqKlskaa f;drj wm úiska .kakd ,o iduQysl m%h;akhls' fuu ld¾hh idlaId;a lr .ekSu i|yd iyh jQ wm .=reuy;au m%h;akhls' fuu ld¾hh idlaId;a lr .ekSu i|yd iyh jQ wm .=reuy;au uy;aóka g fkdu| ia;=;sh ysñfõ' uy;aóka g fkdu| ia;=;sh ysñfõ' uq, oS tall 13 i|yd u fmd; ielish hq;=h hk woyfiys wm isáh;a uq, oS tall 13 i|yd u fmd; ielish hq;=h hk woyfiys wm isáh;a wdrïNhla f,i 1 isg 8 olajd jQ tall tla fldg fuys m<uqjk fmd; wdrïNhla f,i 1 isg 8 olajd jQ tall tla fldg fuys m<uqjk fmd; ks¾udKh lf<uq' fï tu lD;sfhys fojeks fldgihs' ta ;=<ska b;sß tall 5 ks¾udKh lf<uq' fï tu lD;sfhys fojeks fldgihs' ta ;=<ska b;sß tall 5 iïmQ¾Kfhka wdjrKh lr ;sfí' iïmQ¾Kfhka wdjrKh lr ;sfí' fuu .%ka:fhys olajd we;s tla tla tall .=reNjf;l= fyda lsysmfofkl= tla fuu .%ka:fhys olajd we;s tla tla tall .=reNjf;l= fyda lsysmfofkl= tla j ,shk ,o tajd neúka ta whf.a l¾;D whs;sh wdrlaId lrk fuka fuu lD;sh j ,shk ,o tajd neúka ta whf.a l¾;D whs;sh wdrlaId lrk fuka fuu lD;sh mßYS,kh lrk wm iyDohkaf.ka fukau wdorKsh orejkaf.ka o mßYS,kh lrk wm iyDohkaf.ka fukau wdorKsh orejkaf.ka o ldreKslj b,a,ñ' ldreKslj b,a,ñ' hï ksYaÑ; ld,mrdihla ;=< l< ks¾udKhla neúka fuys hï wvqmdvqjla hï ksYaÑ; ld,mrdihla ;=< l< ks¾udKhla neúka fuys hï wvqmdvqjla fyda tla úh hq;= hula ;sfí kï lreKdlr ixialdrl uKav,h úoHq;a ;emE, fyda tla úh hq;= hula ;sfí kï lreKdlr ixialdrl uKav,h úoHq;a ;emE, yryd wu;k fuka b,a,ñ' yryd wu;k fuka b,a,ñ' ixialdrl uKav,h ixialdrl uKav,h kkmaheshkodit@gmail.com kkmaheshkodit@gmail.com fmrjok Wiia fm< f;dr;=re yd ikaksfõok úIh i|yd mßmQ¾K .%ka:hla fkdue;s ùu tu úIh b.kajk .=rejrkag fukau úIh yodrK isiqkag o we;s úYd, .eg¨jls' .=re w;afmd;a j, we;s we;eï ÿrdfndaO ;eka fukau iúia;rd;aulj olajd fkdue;s fldgia fuu .eg¨j ;jÿrg;a ;Sj% lrhs' úIhla ckm%sh lrùu i|yd ta wdY%s; m%ldYk o iq,n úh hq;=h' fuu Wla; lreKq ie,ls,a,g .ksñka fmd;la ieliSu ms<sn| j woyi wm ICT .=rejreka i|yd f*aianqla iuQyfhys úáka úg m, úh' flfia kuq;a fï woyi jßka jr u;= fjñka kej; hgm;a fjñka mej;s w;r ta wruqK h:d¾:hla lsÍug .;a W;aidyhla f,i fuu .%ka:h ie,lsh yel' fuh lsisÿ wd¾Ól wruqKlskaa f;drj wm úiska .kakd ,o iduQysl m%h;akhls' fuu ld¾hh idlaId;a lr .ekSu i|yd iyh jQ wm .=reuy;au uy;aóka g fkdu| ia;=;sh ysñfõ' uq, oS tall 13 i|yd u fmd; ielish hq;=h hk woyfiys wm isáh;a wdrïNhla f,i 1 isg 8 olajd jQ tall tla fldg fuys m<uqjk fmd; ks¾udKh lf<uq' fï tu lD;sfhys fojeks fldgihs' ta ;=<ska b;sß tall 5 iïmQ¾Kfhka wdjrKh lr ;sfí' fuu .%ka:fhys olajd we;s tla tla tall .=reNjf;l= fyda lsysmfofkl= tla j ,shk ,o tajd neúka ta whf.a l¾;D whs;sh wdrlaId lrk fuka fuu lD;sh mßYS,kh lrk wm iyDohkaf.ka fukau wdorKsh orejkaf.ka o ldreKslj b,a,ñ' hï ksYaÑ; ld,mrdihla ;=< l< ks¾udKhla neúka fuys hï wvqmdvqjla fyda tla úh hq;= hula ;sfí kï lreKdlr ixialdrl uKav,h úoHq;a ;emE, yryd wu;k fuka b,a,ñ' ixialdrl uKav,h kkmaheshkodit@gmail.com
  • 5. mgqk mgqk mgqk l%uf,aLlrKh l%uf,aLlrKh fjí wvú ixj¾Okh fjí wvú ixj¾Okh id¾j wka;¾cd,h id¾j wka;¾cd,h jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha kj keUqre yd wkd.; osYdks;s f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha kj keUqre yd wkd.; osYdks;s l%uf,aLlrKh fjí wvú ixj¾Okh id¾j wka;¾cd,h jHdmdr ;=< f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKh f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIKfha kj keUqre yd wkd.; osYdks;s 01 01 01 63 63 63 119 119 119 134 134 134 139 139 139
  • 6. f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh úIh yodrK fukau f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh úIh yodrK fukau tys kjux fidhñka bosßhg hk ieug msfohs tys kjux fidhñka bosßhg hk ieug msfohs f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh úIh yodrK fukau tys kjux fidhñka bosßhg hk ieug msfohs msÿu msÿu msÿu
  • 7. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 1 නිපුණතාව 9 .eg¨ úi`oSug we,af.dß;u ixj¾Okh lr tajd wdfla;kh lsÍu i`oyd mhs;ka l%uf,aL NdId Ndú;d lsÍu' ගැටලු විසඳීමේ ක්‍රියාවලිය භාවිතා කිරීම. පරිගණක ක්‍රමමේඛනයක් යනු කුමක්ද ? (What is a Computer Program?) lsishï ld¾hhla mß.Klfhka lr .ekSu i`oyd mß.Kl NdIdjla wkqidrfhka f.dkql, m%ldYkhkaf.a tl;=jla mß.Kl l%uf,aLhla (Computer Program) f,i ye`Èkafõ' ක්‍රමමේඛන සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය (Program Development Life-Cycle) .eg¿jla úi`§fï wÈhr (Analyzing the problem) ගැටළුව විශ්මේෂණය කිරීම .eg¿jla úYaf,aIkh කිරීම යනු ගැටළුවට අදොල wdodk" m%;sodk iy l%shdj,sh හඳුනොගැනීමයි. විකේප විසදුම ගැටලුවක් විසදීම සඳහො ක්‍රමපේද කිහිෙයක් තිබිය හැක. ඒවො විකල්ෙ විදුම් පලස හඳුන්නවයි. පමය ගැටලුපේ ස්වභොවය අනුව පවනස් පේ. උදාහරණ: සෘජුපකෝණොස්‍රයක ෙරිමිතිය පසවීම සඳහො ෙහ ක්‍රමපේද භොවි ො කළ හැක. ගැටළුව විශ්පල්ෂණය කිරීම ගැටළුවට අදොල ඇල්පගොරි මය ක් පගොඩනැගීම ඇල්පගොරි මය ට අදොල ක්‍රමපල්ඛනයක් සැකසීම සකස්කල ක්‍රමපල්ඛණය ෙරික්ෂො කිරීම ක්‍රියොත්මක කිරීම සහ නඩත්තුව Input Process Output
  • 8. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 2 ෙරිමිතිය=දිග+දිග+ෙළල+ෙළල ෙරිමිතිය=2xදිග +2xපළල ෙරිමිතිය=(දිග+ ෙළල) x 2 ගැටලු විසඳීම සඳහා ඇේමගාරිතමික ප්‍රමේශය මයාදාගැනීම. we,af.dß;ula hkq l=ulao@ (What is an algorithm) we,af.dß;ula hkq .eg¿jla úi`§u i`oyd wkq.ukh lrk l%ufõoh wkqms<sfj,ska ,shd ±laùuhs' fuys§ .eg¿j úi`Èu i`oyd wkq.ukh lrk l%ufõoh wkqms,sfj,ska ,shd olajhs' we,af.dß;u f.dvke`.Su rEmuh wdldrfhka (Graphically) fyda ,sÅ; wdldrfhka (Textual) ±laúh yel' රෑෙමය ආකොරපයන්න දැක්වීමට ගැලීම් සටහන්න ද ලිඛි ආකොරපයන්න දැක්වීමට වයොජ පක් ද භොවි ො කල හැක. l%uf,aL ,sùu (Writing a Computer Program) we,af.dß;u mß.Kl NdIdjla wdOdrfhka ,shd ±laùu fuysÈ isÿlrhs' fuh “Coding” f,i y`ÿkajhs' 1. Java 2. C# 3. VB 4. Python l%uf,aL l%shd;aul lr ne,Su (Testing a Computer Program) ,shk ,o l%uf,aLh ksjerÈ ±hs fuys§ mÍlaId lrkq ,nhs' jerÈ (Bugs) ;sfíkï tAjd “ Programmer” úiska ksjerÈ lrkq ,efí' fuh “debugging ” f,i y`ÿkajhs' l%uf,aL wod, o;a; u; l%shd;aul lsÍu (Execute the program on the input data) fuys§ ksfodial, l%uf,aL i;H wdodk u; l%shdlr m%;sodkh ,nd.kq ,efí' md,k jHqyh (Control Structure) mß.Kl l%uf,aL ;=, we;s j.ka;s l%shd;aul lrk wkqms<sfj, md,k jHqyhla u`.ska md,kh lrkq ,efí' ප්‍රධොන ෙොලන වුහ තුනක් ඇ . අනුක්‍රමය, වරණය සහ පුණර්කනය එම ෙොලන වුහ පේ. wkql%uh (Sequence) l%uf,aLhl we;s j.ka;s tlsfkl wkqms<sfj,ska § we;s wdldrhg l%shd;aul lsÍu wkql%uh kñka ye`Èkafõ' Control Structure Sequence Selection IF Statment Case Statment Repetition Conditional Looping While Until Counter Looping For Computer Languages
  • 9. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 3 jrKh (Selection) fuys§ f;dard.ekSu i`oyd úl,am m%ldYk iuQyhla we;súg fok,o fldkafoaishla mÍlaId lr tla úl,amhla muKla f;dard.ekSu isÿ fõ' mqk¾lrKh (Repetition / Iteration / Looping) j.ka;s tlla fyda lsysmhla kej; kej; l%shd;aul lsÍu mqk¾lrKh f,i y`ÿkajhs' .e,Sï igyka ( Flow Chart ) l%uf,aLhl l%shdldÍ;ajh wkqms<sfj,ska ±lafjk rEmuh ksrEmKh .e,Sï igykla f,i y`ÿkajhs' .e,Sï igykl o;a; .,dhk wdldrfhka tAjd hï hï l%shdldrlï j,g Ndckh jk wdldrhla fmkakqï lrhs' 1. ආරම්භ පහෝ අවසොනය - Start / Stop (end) උදොහරණ: Conditional (IF – else) (Switch – Case) Loop (While, For, Repeat- Until) Start Stop
  • 10. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 4 2. ආදොනය පහෝ ප්‍රතිදොනය - Input / Output උදොහරණ: 3. සැකසීම -Process උදොහරණ: 4. දත් ගැලීම - Data Flows / Flow line 5. තීරණ - Decision Yes No උදොහරණ: Yes No 6. සම්බන්නධකය - Connector 7. අනු සැකසුම - Sub Process jHdc fla;/ කල්ි පක් (Pseudocode) mß.Kl jevigykla ilia lsÍfï§ l%uf,aLhla jvd;a myiqfjka we,af.dß;uhla f;areï .ekSu i`oyd jHdc fla; Ndú;d lrhs' fuys§ bx.%Sis NdIdfõ jpk Ndú;dlr Wmfoia ud,dj ilia flf¾' fuu jpk lsisÿ l%uf,aL NdIdjlg Ndú;dlrk jpk fkdjQj;a tAjd fndfyda ÿrg tA yd iudk njla fmkakqï lrhs' ආදොනය Get, read, input Eg:- Get mark Read mark Input Marks Display total Total = a+b a > b
  • 11. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 5 ප්‍රතිදොනය Output, Display, Print Eg:- Display total Print total සැකසීම Set, process, calculate Eg:- Set total = 0 yia; f¾LKh (Hand trace) yia; l%u Ndú;fhka fla;kh lrk ,o l%uf,aLkh wod, o;a; wdodkh lsÍfuka wod, o;a; Ndú;d lr th ksjerÈj l%shd;aul lrk wdldrh ne,Sug ks¾udkh lrk ,o j.=j yia; f¾Lkh f,i y`ÿkajhs' Step Input Process Output A B C Total= A+B+C Result 1 10 20 30 10+20+30=60 60 2 70 60 70 70+60+70=200 200 3 60 40 30 60+40+30=130 130 4 10 10 20 10+10+20=40 40 ගැලීම් සටහන්න සහ වයොජ පක් සඳහො උදොහරණ 1. සංඛයො පදකක් ආදොනය කර එම සංඛයො පදපකහි එකතුව පසවීම සඳහො ගැලීම් සටහනක් ඇඳ එයට අදොල වයොජපක් යක් සහ ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනයක් ලියන්නන. ගැලීම් සටහන වයොජපක් ය ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනය 2. සෘජුපකෝණොස්‍රයක වර් ගඵලය පසවීම සඳහො ගැලීම් සටහනක් ඇඳ එයට අදොල වයොජපක් යක් සහ ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනයක් ලියන්නන. Begin Input N1,N2 Process Total=N1+N2 Print Total End n1=int(input('Enter number 1:')) n2=int(input('Enter number 2:')) total =n1+n2 print('Total is',total)
  • 12. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 6 ගැලීම් සටහන වයොජපක් ය ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනය Begin Input Length, Breadth Process Area=Length*Breadth Print Total End l=int(input(Enter Length:')) b=int(input('Enter Breadth:')) area =l*b print('Area is’, area)
  • 13. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 7 3' ixLHd ;=kla wdodkh lr tajdfha tl;=j iy idudkH fiùug wdod, .e,Sï igykla weo thg wod, jHdcfla;hla iy mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak' 4' ixLHd folla wdodkh lr úYd,;u ixLHdj fiùug wdod, .e,Sï igykla weo thg wod, jHdcfla;hla iy mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak' 5' 1 isg 5 olajd ixLHdj uqද්‍රනය කිරීමට wdod, .e,Sï igykla weo thg wod, jHdcfla;hla iy mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak' X<=5 Pseudocode Begin Input no1, no2, no3 Total=no1+no2+no3 Average=Total/3 Print Total, Average End Python Code n1=int(input('Enter a number 1: ')) n2=int(input('Enter a number 2: ')) n3=int(input('Enter a number 3: ')) total=n1+n2+n3 average=total/3 print('Total is : ',total) print('Average is : ',average) Pseudocode Begin Input no1, no2, no3 If no1>no2 then Max=na1 Else Max=no2 End if Print max End Python Code n1=int(input('Enter a number 1: ')) n2=int(input('Enter a number 2: ')) if n1>n2: max=n1 else: max=n2 print('maximum number is :',max) Pseudocode Begin x=1 while x<=5 do print x x=x+1 end while End Python Code x=1 while x<=5: print(x) x=x+1 Start X=1 Print x Stop yes no Start n1>n2 Input n1, n2 Stop yes no Max n1 Max n2 Start Input n1, n2, n3 Total = n1+n2+n3 Average=total/3 Print Total, Average Stop
  • 14. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 8 mß.Kl l%uf,aLk NdId l%uf,aLkhla hkq mß.Klhg hï ld¾hhla lsÍu i`oyd l%uf,aLk NdIdjla u`.ska ,ndfok úodk ud,djl tl;=jls' tkï l%uf,aLk NdIdjla hkq mß.Klhg tjka úodk ,nd§u i`oyd iekiQ lD;Su NdIdjls' mß.Kl NdIdjkaf.a mßKduh m<uq mrïmrdfõ mß.Kl NdIdj (Low Level Languages) • m<uq mrïmrdfõ mß.Kl NdId u`.ska ,shk ,o jevigyka 0 yd 1 hk ixfla; muKla Ndú;d lr ,shk ,§' • tneúka úodk we;=,;a lsÍu b;d ixlS¾K ld¾hhla fõ' • hka;% u; hefmk NdIdjls' • l%uf,aLlhd úiska mß.Kl oDvdx. ms<sn`o ±k.; hq;= fõ' • mßj¾;k uDÿldx.hla wjYH fkdfõ' • jevigyka l%shd;aul ùu fõ.j;ah' fojk mrïmrdfõ mß.Kl NdIdj • fuu mß.Kl NdId úodk hka;% NdIdjg idfmalaIj ir,h' • 0 yd 1 u; mokï jQ úodk fjkqjg ixfla; kdu (mnemonics) Ndú;djk ksid fuh ixfla; NdIdj f,i`o ye`Èkafõ' • Assembler kï jQ iqúfYaIS NdId mßj¾;lhla ixfla;d;aul NdId mßj¾;khg fhdod.kS' • hka;%h u; hefmk NdIdjls' • fuu l%uf,aLk m<uq mrïmrdjg jvd l%shd;aul fõ.h wvqh' f;jk mrïmrdfõ mß.Kl NdIdj (High Level Languages) ෙරිගණක භොෂො Languages Low Level Languages ෙහල මට්ටපම් භොෂො 1st GL (Machine Languages)-hdka;% NdIdj 2nd GL (Assembly Languages)- wefiñí,s NdIdj High Level Languages ඉහල මට්ටපම් භොෂො 3rd GL (Procedural Languages)-l%shd mámdá NdIdj 4th GL (Artifical Languages)-lD;Su nqoaê NdIdj X=X+1
  • 15. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 9 • fuu mß.Kl NdIdj by, uÜgfï mß.Kl NdId f,i y`ÿkajhs' • bx.%Sis NdIdjg iudk mß.Kl NdId fuu .Khg .efka' • l%uf,aLk iïmdokh myiq lrhs' • hka;%h u; hemSula isÿfkdfõ' • l%uf,aLlfhl= mqyqKq lsÍu myiq fõ' • mßj¾;k uDÿldx. wjYH fõ' උදො:- 1. සම්ෙොදක (Compiler) 2. අර්ථවිනයොසක (Interpreter) • FORTAN (Formula Translation) • COBOL (Common Business Oriental Languages) • Pascal • C • C++ • Java • Basic (Beginners All Purpose Symbol Instruction Code) • Python • Delphi • Visual Basic lDත්‍රSu nqoaê i`oyd mß.Kl NdId • ;SrK .ekSu i`oyd mß.Kl udOHh u`.ska ks¾udKh lsÍug Ndú;d lrhs' • mß.Kl j,g ñksiqka Ndúd;d lrk NdId f;areï .ekSug myiqfjka uDÿldx. ks¾udKhg myiq fõ' • ksmqK;d moaO;s ks¾udKh i`oyd Ndú;d fõ' • frdfnda hka;%j,g ixfõ§ W;af;aclj,g m%;spdr ±laùu i`oyd jevigyka ks¾udKh lsÍug Ndú;d lrhs' mß.Kl NdId mßj¾;l uDÿldx. m%Nj fla;h yd úNj fla;h m%Nj fla;h (Source Program) mß.Kl NdIdjlska ,shk ,o fla;hla mßj¾;kh lsÍug fmr uq,a msgm; fukñka ye`Èkafõ' úNj fla;h (Object Program) mß.Kl NdIdjlska ,shk ,o fla;hla hka;% NdIdj njg mßj¾;kh l,miq ,efnk fla;h úNj fla;h f,i y`ÿkajhs' Source Code Object Code (Machine Code) mß.Kl NdIdjlska ,shk ,o fla;hla hka;% NdIdj njg yerùfï§ tys l%shdldÍ;ajh wkqj m%Odk j¾. 3g fnÈh yel' tkï" 1' ;=kajk mrïmrdfõ mßj¾;l uDÿldx. f,i iïmdol yd w¾: úkHdil ye`Èkaúh yelsh' 2' fojk mrïmrdfõ mß.Kl uDÿldx. f,i wefiïí,¾ ye`Èkaúh yel' iïmdol (Compiler) Input A Input B C = A+B Print C 1010 10000101101 10110 1110111 Translating Compiler Interpreter
  • 16. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 10 fuu j¾.fha udÿldx. u`.ska l%uf,aLfha we;s ish`M úOdk tljr hka;% NdIdj njg yerùu Compiler f,i y`ÿkajhs' fufia mß.Kl.; jQ miq tu hdka;%sl NdIdfjka jQ l%uf,aLh úOdk o;a; u; l%shd;aul l<yel' l%uf,aLh l%shd;aul lsÍfï fõ.h w¾: úkHdihg jvd jeäh' උදො:- 1. Pascal 2. Fortran 3. C++ 4. C 5. C # 6. Visual Basic Data No error Result Syntax error w¾: úkHdil (Interpreter) fuu mßj¾:l uDÿldx.h u`.ska l%uf,aLfha wvx.= j.ka;s mshjfrka mshjr hka;% NdIdj njg mßj¾;kh lr úodk tiekska l%shd;aul ùuo isÿ fõ' fuu l%ufha§ l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍug .kakd ld,h iïmdol u`.ska mßj¾;kh l, l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍug .kakd ld,h jeäh' උදො:- 1' Python 2' Basic iïmdol yd w¾: úkHdil w;r fjkialï iïmdol (Compiler) w¾: úkHdil (Interpreter) l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍug fmr iïmQ¾K l%uf,aLhla tljr hka;% NdIdj njg yerúh hq;=h' l%uf,aLhla mshjfrka mshjr hka;% NdIdjla njg yrjk w;r tiekskau l%shd;aul ùuo isÿfõ' l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍfï fõ.h jeäh' l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍfï fõ.h wvqh' tfiïí,s (Assembler) m%d:ñl uÜgfï mß.Kl NdIdjlska ,shk ,o l%uf,aLhla (mnemonics) hka;% NdIdj njg mßj¾;kh lsÍu tfiïí,s f,i y`ÿkajhs' Source Program Compiler Object Program Source Program Interpreter Data Error/Result Mon, #Ci LOD MOV rl, crcci CALL PRIVE ICC Imp LOAD 01000110 1011 01110101 1010001101 101 11010 Assembler
  • 17. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 11 Assembly Language Program Object Program ක්‍රමපල්ඛන පදෝෂ - Programming Errors (Bugs) 1' ldrl fodaI (Syntax Error) (Compile-time error) 1. වැරදි මූලෙද එක් කිරීම (Wrong Keyword) 2. වැරදි විරොම ලකුණු භොවි ො කිරීම (Wrong Punctuation Marks) 2' l%uf,aLhla l%shd;aul ùfï§ we;sjk fodaI (Run-time error) 1. සංඛයොවක් බිංදුපවන්න පබදීම (Division by Zero) 2. සෘණ සංඛයො වල වර්ග මූලය පසවීම (Find Square root in negative number) 3' ;d¾lsl fodaI ( Logical error ) 1. Unexpected Output ( wfmalaIs; m%;sM, fkdfmkaùfï§ we;sjk fodaI ) පයිතන් ක්‍රමමේඛන භාෂාව (Python Programming Language) fuh by, uÜgfï l%uf,aL NdIdjla jk w;r fuu NdIdj 90 oYlfha uq,a Nd.fha fko¾,ka;fha CWICN ( Research Institute of Mathematics and Computer Science) wdh;kfha Guido Van Rossum úiska ks¾udKh lrk ,§' fuu NdIdj w¾: úkHdil u; mokï jQ jia;+.; (Object Oriented) NdIdjla jk w;r mámdá.; NdIdjla f,io fhdod.; yel' újD; uDÿldx. uq,dY% ක්‍රමපල්ඛන භොෂොවක් වන අ ර http://www.python.org පවබ් අඩවිපයන්න පනොමිපල් බොග කර ග හැක. ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛන භොෂොව ෙහ fufyhqï moaO;s u; l%shd;aul l,yel' 1. Linux / Unix 2. Mac OS X 3. OS / 2 4. Amiga 5. Palm Handhelds 6. Nokia mobile phones Python Shell විවෘ lsÍu Start→ All Program→ python 3.3→ IDLE (python GUI) Python ys w;=re uqyqK;a wdldr 2ls' 1' rEml w;=re uqyqK; 2' විධොන පර්ඛො (Command line) w;=re uqyqK; Copyright විධානය
  • 18. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 12 පයිතන් shell එමකන් ඉවත් වීම පම් සඳහො quit() පහෝ exit() විධොනය භොවි ො කරයි. Hello Python පලස මුද්‍රණය කිරීම Python නව සංස්කරන වලදී print විධොනය ෙසුව වරහනක් ( ) තුල මුද්‍රණය කළ යුතු වගන්නතිය ලිවිය යුතුය. නැ පහොත් ඉහ ආකොරපේ පදෝෂ ෙණිවිඩයක් ිකුත් කරයි. මුද්‍රණය කල යුත්පත් වගන්නතියක් (String Values) නම් එය උද්දෘ තුල දැක්විය යුතුය. ෙයි න්න භොෂොපේදී ි උද්දෘ ය (‘Hello python’) , ද්විත්ව උද්දෘ ය (“Hello python”) සහ ත්‍රිත්ව උද්දෘ ය (‘‘‘Hello python’’’) වලංගු පේ.
  • 19. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 13 Python Shell තුල ගණි කර්ම සිදුකල හැක. l%uf,aLhla ,sùu i`oyd kj f.dkqjla újD; lsÍu File→ New Window (Ctrl+N) Print (“Hello World”) l%uf,aLhla .nvd lsÍu File → Save→ (extension →.py) .py පහෝ .pyw පගොනු දිගු භොවි ො කළ හැක. l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍu Run→ Run Module (F5) >>>Hello World
  • 20. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 14 ඔබපේ නම සහ ලිිනය මුද්‍රණය කිරීම සඳහො ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනයක් ලිවීම. o;a;hla h;=re mqjrej u`.ska l%uf,aLhg wdodkh lsÍu සඳහො input විදොනය භොවි ො කරයි. නම සහ වයස ඇතුලත් කිරීම සඳහො ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනයක් ලිවීම
  • 21. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 15 ixLHd 2la wdodkh lr tAjdfha tl;=j පසවීම විෂයන්න තුනක ලකුණු ඇතුලත් කර ඒවොපේ එකතුව සහ සොමොනය පසවීම සෘජුපකෝනොස්‍රයක වර්ගඵලය සහ ෙරිමිතිය පසවීම වෘත් යක වර්ගඵලය සහ ෙරිමිතිය පසවීම කාරක රීති සහ Yíod¾: (Syntax and Semantics) mß.Kl NdId ks¾jpkh lsÍu i`oyd m%Odk ix>Gl 2la wjYH fõ' 1. ldrl Í;s (Syntax) 2. Yíod¾: (Semantics)
  • 22. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 16 ldrl Í;s (Syntax) l%uf,aL NdIdjla ldrl Í;s u`.ska l%uf,aL NdIdfõ we;s jHdlrK j,g wkqj ixfla; iïnkaO l,hq;= wdldrh ks¾jpkh lrhs' fuu ldrl Í;sj,ska ks¾jpkh jkafka ixfla;j, jHqyhkaf.a ksrjoH;dj ms<sn`o muKla jk w;r tAjdfha w¾:h ms<sn`o ie,ls,a,la fkdolajhs' උදො:- Dog is a bird Yíod¾: (Semantics) fuu`.ska NdIdjl we;s jHdlrK jHqyhkag wkkH w¾: mjrkq ,efí' tu`.ska NdIdjlska iïmdokh l, jevigyka l%shd;aul lsÍfï§ wkq.ukh l,hq;= p¾hdj Yíod¾: u`.ska ks¾jpkh flf¾' පයිතන් හඳුන්වන (Python Identifiers) හඳුන්නවනයක් යනු විචලයයක්, ිය යක්, ක්ලොස්, පමොඩියුල පහෝ ශ්‍රි යක් ( Variable, Constant, Function, Class, Module ) හැඳින්නවීම සඳහො පයොදොගන්නනො නොමයකි. Identifier ks¾udKh lsÍfï§ wkq.ukh l,hq;= kS;S my;ska ±lafõ' • y`ÿkajkhla bx.Sis NdIdfjys wlaIrhlska fyda යටි ඉර underscore ( _ ) u`.ska ±laúh hq;=h' • m<uq wlaIrhg miq tk wlaIrh i`oyd by; wdldrfha wlaIr yd 0-9 jQ b,lalïo Ndú;d l, yelsh' • ;sìh yels wkq,laIK ixLHdfõ iSudjla fkdue;' • Python ys Ndú;d jk මූල mo Ndú;d l, fkdyel' • bx.%Sis NdIdfõ Simple wl=re yd Capital wl=re tlsfklg fjkia wlaIr f,i i,lkq ,efí'(Mark ≠ mark) • @, $, % hk wkq,laIK Ndú;d l, fkdyel' Python uq, mo/අවුරුනු ෙද (Reserved Words) Python NdIdfõo wfkla fndfyda mß.Kl NdIdj, fuka uq,mo f,i w¾: ±lajQ jpk ,ehsia;=jla fõ' l%uf,aLk f.dvke.Sfï§ tu jpkj, Ndú;h tAjdfha wkqrEm w¾:hkag isÿl, hq;=h' python NdIdfõ we;s uq,amo ,ehsia;=jla my; ±lafõ' and as assert break class continue def del elif else except exec finally for from global if import in is lambda not or pass print raise return try while with yield true false None
  • 23. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 17 mරිiSul (Delimiters) ප්‍රකොශන පකොටස් පවන්නකර දැක්වීම සඳහො ෙරිසීමක භොවි ො කරයි. ෙයි න්න භොෂොපේ භොවි ො වන ෙරිසීමක කිහිෙයක් ෙහ දැක්පේ. ( ) [ ] { } @ , : . ‘ = ! += -= /= //= %= <= ^ = >>= <<= ** = != උදො:- a=5 b=10 a=a+b → a+ = b බහු පේළි ප්‍රකොශන (Multi – Line Statements) Explicit Line Join ( ) l%uf,aLkhl lsishï fma,shla ‘ ’ hk wkq ,laIKfhka wjidk ù we;s w;r tu fma,Sh Bg miqj we;s fma,sh iu`. iïnkaO lrkq ,nhs' e.g :- print(‘ict institute) Impact Line Join – ( ) [ ] { } • [ ], ( ) yd { } hk jryka ;=, jQ m%ldY fma,S lSmhla fla; l,yel' e.g :- x=[5,2, 3,4] පයිතන් ys Ndú;d l,yels උද්දෘත (Quotes) Python NdIdfõ Ndú;d lrk wlaIr mdG fyda fþo oelaùu i`oyd ‘, “, “ “ “ Ndú;d lrhs' උදො:- 1. a = ‘ It is a cat’ 2. a = “ It is a Cat ” 3. a = ‘‘‘It’s a Cat’’’ → a= “““It’s a Cat””” ( ි උද්ධෘ තුනක් පහෝ ද්විත්ව උද්දෘ තුනක් භොවි ො කළ හැක.) මේළි සහ අනුමේද (Lines and Indentation) ෙයි න්න NdIdfõ Ndú;d jk m%ldY wkql%uhka lÜghla f,i ye`Èkafõ' f,aLනhl we;s fujeks fldgila ,sùfïÈ wkqfþoනh Ndú;d lsÍu b;d je`o.;a fõ' fuys§ l%uf,aLlhla bÈßfha we;s wjldYh u`.ska wkqfþohla olajhs' e.g:- If True: print (“True”) Else: print (“False”) පයිතන් ys Ndú;djk újrK (Comments) l%uf,aLhla ms<sn`o úia;r l%uf,aLhla ;=,g f,aLk .; lsÍu i`oyd újrK Ndú;d lrhs' újrK l%uf,aLkhl we;s wfkl=;a m%ldY fuka l%shd;aul fkdfõ' l%uf,aLhla ;=, we;s újrK wka;¾.; lsÍfï uQ,sl mrud¾:h jkafka fuu l%uf,aLh mÍYS,kh lrkafkl=g th myiqfjka f;areï .ekSug wjYH úia;r imhd §ugh' උදො:- # First Comment print (“Hello, python”) # Second Comment print (“Answer is” , a) Statement Variable Delimiters
  • 24. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 18 පයිතන් ys විචලය සහ දත්ත වර් ග Python Variables and Data Types l%uf,aLhla l%shd;aul lsÍfï§ o;a;hla ;djld,Slj m%Odk u;lfha ;nd.ekSug wjYH fõ' fufia o;a;hla u;lfha ;djld,Slj ;nd.ekSu i`oyd úp,H Ndú;d fõ' mß.Klfha m%Odk u;lfha ksYaÑ; fldgilg m%fõYùu i`oyd Wmfhda.S lr.; yels ixfla; kduhla f,i úp,H ±laúh yelsh' fuf,i úp,Hla u;lfha lsishï fldgilg ;djld,Slj wkqnoaO úg úp,H Wmfhda.S lrf.k tu wod, u;l fldgfia o;a; ;djld,Slj .nvd lsÍu yd kej; ,nd .ekSu isÿl, yelsh' úp,Hlg w.hla wdfoaY lsÍu úp,Hlg w.hla wdfoaY lsÍfï§ iudk ,laIK Ndú;d lrhs' th Assign Operators f,i y`ÿkajhs' Variable Name = Value උදො:- 1. mark =98 2. age = 18 3. pi = 3.14 4. name = Python 5. x = 5 x = 1 a =5 y = ‘ICT’ y = 1 x=y=z=1 b=6 z = 72 z = 1 8. x= 1.5 y = ‘String’ x,y,z = 1.5, ‘String’, 1 z = 1 ෙයි න්න විචලය j¾. (Python Variable Types) l,ska ks¾jpkh l, ,laIK yd fufyhjk (Operators) iys; o;a; iuQyhla o;a; m%rEmhla f,i ye`oskaúh yelsh' o;a; Ndú;hg fmr tAjdfha m%rEm ±k.; hq;=h' ෙයි න්න වල භොවි ො වන දත් j¾. (Python standard data types) → Numbers • Integral - Integer -int - Boolean -bool • Real -float • Complex -complex → Sequences • Immutable Sequences - String -str - Tuple -tuple - Byte -byte • Mutable Sequences - Lists - list - Byte Arrays -bytearray a,b,=5,6
  • 25. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 19 → Set types • Sets -set • Frozen Set -forzenset → Mappings • Dictionaries -dict Mutable Python ys jia;= iajrEmhlg wh;a jia;+kaf.a w.hka tu jia;= ks¾udKh lsÍfuka miq ´kEu wjia:djl fjkia l,yels kï Mutable >Khg wh;a fõ' උදො:- 1. Dictionaries 2. Set 3. Lists Immutable jia;=jla ks¾udKh lsÍfuka miq tajdfha w.hka fjkia lල fkdyels kï tu o;a; Immutable >Khg wh;a fõ' • Number • String • Tuple • Frozen test
  • 26. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 20 Iterable එක් වරකට එක් අවයවය බැගින්න මුදොහැරිය හැකි දත් එකතුවක් iterable පලස හැඳින්නපේ. • List • String • Tuple සංඛයා සහිත දත්ත (Python Number) සංඛයොත්මක අගයන්න ගබඩො කිරීම සඳහො භොවි ො කරයි. පමය මඟින්න බොග හැකි කුඩොම සහ විශොල ම සංඛයොව ෙරිගණක සංඛයො ිරූෙනය සඳහො ඇති සීමොවන්න ම රදො ෙවතී. • Int – ධන පහෝ සෘණ පූර්ණ සංඛයො සඳහො භොවි ො කරයි. උදො:- 1,2, -5 • Logn - විශොල පූර්ණ සංඛයො ිරූෙනය සඳහො භොවි ො කරයි. සංඛයොපේ අවසොනයට L පහෝ l භොවි ො කරයි. උදො:- 51924361L • Float - දශම සංඛයො ( ොත්වික සංඛයො) දැක්වීම සඳහො භොවි ො කරයි. උදො:- 2.25, 5.0, -2.3, 2.5e2 = 2.5 x 102 = 250 • Complex - සංකීර්ණ සංඛයො දැක්වීම සඳහො භොවි ො කරයි. සංඛයොපේ අවසොනයට J පහෝ j පයොදයි. උදො:- 3.14j
  • 27. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 21
  • 28. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 22
  • 29. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 23 Python Number Log10() import math print(math.log10(100)) Output 2.0 Python Number max() x=10,2,25,4 print(max(x)) Output 25 Python Number min() x=10,2,25,4 print(min(x)) Output 2 Python Number pow() import math print(math.pow(5,2)) Output 25.0 Python Number round() x=25.25678 print(round(x,2)) Output 25.27 Python Number sqrt() import math print(math.sqrt(25)) Output 5.0 අක්ෂර සහිත දත්ත (Python String) උද්දෘ තුල දක්වනු ලබන අනුලක්ෂණයක් පහෝ අනුලක්ෂණ කොණ්ඩයක් පමයට අයත් පේ.
  • 30. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 24 උදො:- ‘5’, ‘aruna’, ‘I’, ‘ict institute’
  • 31. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 25 end( ) විධානය a='ict' b='institute' c='Polonnaruwa' print(a ,end=',') print(b ,end=',') print(c ,end=',') ප්‍රතිදොනය ict, institute, polonnaruwa, දත් වුහ (Data Structure) l%uf,aLkhla ;=, o;a; ld¾hlaIuj fhdod .ekSu i`oyd;a o;a; ms<sfj,lg ixúOdkh lsÍu i`oyd;a o;a; jHQy Ndú;d lrhs' mhs;ka l%f,aLk NdIdfõoS Ndú;d lrkq ,nk o;a; jHQy wdldr lsysmhls' 1. List 2. Tuple 3. Dictionary 4. Set List mhs;ka l%uf,aLk NdIdfõ Ndú;d jk m%Odk o;a; jHqyh fuhhs' List oelaùu i`oyd fldgq jryk [] Ndú;d lrhs' list tlla ;=, we;s iEu wx.hla i`oydu iqÑ w.hla (index) we;' m<uq iqÑh 0ka wdrïN fõ' mhs;ka List tlla ;=, tlsfklg fjkia o;a; m%rEmj,g wod, o;a; we;=,;a l,yelsh' List tlla ;=, we;s whs;u fldudjla u`.ska fjkalrkq ,nhs'
  • 32. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 26 List i`oyd Ndú;d l, yels Ys%;
  • 33. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 27 append() ilia lr we;s List tll wjidkhg kj whs;uhla tla lsÍu i`oyd append Ndú;d lrhs' .eg¨ ( 1' isiqka mia fofkl=f.a kï iy ,l=Kq we;=,;a lsÍu i`oyd ,ehsia;= folla ilia lr wjidkfha isiqkaf.a kï iy tla tla isiqjd ,nd.;a ,l=Kq oelaùug;a tu ,l=Kq j, tl;=j iy idudkHh oelaùug;a mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak' name=[] marks=[] total=0 average=0 c=1 while c<=5: n=str(input('Enter name: ')) name.append(n) m=int(input('Enter marks: ')) marks.append(m) c=c+1 x=0 print('name tt marks') print('------------------------') while x<5: print(name[x],'tt',marks[x]) total=total+marks[x] x=x+1 average=total/5 print('------------------------') print('Total marks is : ',total) print('Average marks is : ',average) 2' mß.Kl fj<`o ie,lska NdKav 5la ,ndf.k tajdhska ,nd.;a tall .kk iy tallhl ñ<o we;=<;alr NdKAv ish,a, i`oyd f.úh hq;= uqo, .Kkh lsÍu i`oyd mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak' NdKavj, kï iy tallhl ñ< ,ehsia;+ follg we;=<;a úh hq;=h' m%;sodkh ì,am;la wdldrfhka úh hq;=h'
  • 34. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 28 #products p=[] up=[] u=[] c=1 total=0 while c<=5: product=str(input('Enter product name: ')) p.append(product) price=float(input('Enter price of product: ')) up.append(price) unit=int(input('Enter number of units: ')) u.append(unit) c+=1 #find the amount print() print("----------------------------------------------------------") print("ICT Computers (Pvt) Ltd") print("Hospital Junction - Polonnaruwa") import datetime now=datetime.datetime.now() print(now.strftime('%Y-%m-%d %H:%M:%S')) print("----------------------------------------------------------") print("Item NametQuentitytUnit PricetAmount") print("----------------------------------------------------------") for i in range (5): print(p[i],'tt', u[i], 'tt',up[i],'tt',u[i]*up[i]) total=total+u[i]*up[i] print("----------------------------------------------------------") print('Total price: ',total)
  • 35. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 29 count() List tll we;s wjhjhla fldmuK jdr .Kkla fhoS ;sfí oehs fiùug Ndú;d lrhs' >>> list1=['a','b','a','c','a'] >>> list1.count('a') 3 extend() fjk;a List tll we;s whs;u oekg mj;sk List tllg tla lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs' >>> list1=['a','b','a','c','a'] >>> list2=[1,2,3] >>> list2.extend(list1) >>> print(list2) [1, 2, 3, 'a', 'b', 'a', 'c', 'a'] insert() List tll iqÑ wxlh wkqj whs;u tla lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs' >>> list2=[1,2,3] >>> list2.insert(0,5) >>> print(list2) [5, 1, 2, 3] pop() List tll we;s wjidk whs;uh fyda ,ndÿka iqÑ w.hg wod, whs;uh bj;a lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs' >>> list1=['a','b','a','c','a'] >>> list2=[1,2,3] >>> list1.pop()
  • 36. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 30 'a' >>> list2.pop(1) 2 >>> print(list1) ['a', 'b', 'a', 'c'] >>> print(list2) [1, 3] remove() f;dard.;a whs;uhla List tllska bj;a lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs' >>> animals=['cat','dog','rat','bat'] >>> animals.remove('dog') >>> print(animals) ['cat', 'rat', 'bat'] reverse() List tll whs;u ol=fKa isg jug oelaùu i`oyd Ndú;d lrhs' >>> list1=[10,2,5,15,12,1,7] >>> list1.reverse() >>> print(list1) [7, 1, 12, 15, 5, 2, 10] sort() List tll we;s whs;u wdfrdayk fyda wjfrdayk ms<sfj,lg ilia lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs' wdfrdayk ms<sfj,g ilia lsÍu' >>> list1=[10,2,5,15,12,1,7] >>> list1.sort() >>> print(list1) [1, 2, 5, 7, 10, 12, 15] wjfrdayk ms<sfj,g ilia lsÍu' >>> list1=[10,2,5,15,12,1,7] >>> list1.sort(reverse=True) >>> print(list1) [15, 12, 10, 7, 5, 2, 1] Tuple fuu j¾.fha o;a;hla fldud j,ska fjkalrkq ,nk mámdá.; w.hkaf.ka iukaú;fõ' Tuple o;a; jHqyhla iEoSu i`oyd () Ndú;d lrhs' fuh immutable yd iterable o;a; j¾.hg wh;a fõ' Tuple tlla ks¾udKh l, miq tys wvx.= o;a;hka lsisúgl fjkia l, fkdyel' tuple tll o;a; whs;u list tlloS fuka mßYS,kh l,yel' >>> school=('rcc','tmv','gmv','pmv') >>> animal=('cat','dog','bat','fish') >>> num=(5,3,2,1,4) >>> print(num) (5, 3, 2, 1, 4)
  • 37. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 31 >>> print(school) ('rcc', 'tmv', 'gmv', 'pmv') >>> print(school[0]) rcc >>> print(school[:2]) ('rcc', 'tmv') >>> print(school[2:]) ('gmv', 'pmv') >>> print(school[1:3]) ('tmv', 'gmv') >>> print(school[-1]) pmv >>> print(len(school)) 4 >>> print(animal+num) ('cat', 'dog', 'bat', 'fish', 5, 3, 2, 1, 4) >>> print(5 in num) True >>> print(school.index('gmv')) 2 >>> num=(5,3,2,1,4,3,1,3,3) >>> print(num.count(3)) 4 Dictionary Dictionary j¾.fha o;a;hla fldud j,ska fjka lrkq ,nk w;r fï i`oyd {} jryka Ndú;d lrhs' mámdá.; fkdjk h;=r(w.h(Key:Value) hq., l=,lhlska hqla; fõ' fuh mutable o;a; j¾.hg wh;a fõ' fuysoS h;=r f,i w.hla fyda wlaIr Ndú;d l, yel' Dictionary ;=, we;s o;a;hka fjkia l, yel' >>> dict1={1:'aruna',2:'kamal',3:'saman'} >>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'} >>> dict3={1:'sun',2:'mon',3:'tue'} >>> print(dict1) {1: 'aruna', 2: 'kamal', 3: 'saman'} >>> print(dict2) {'a': 'bimal', 'b': 'tamal', 'c': 'nimal'} >>> print(dict3) {1: 'sun', 2: 'mon', 3: 'tue'} tlu key tl fojrla Ndú;d l< úg fmr w.h u; miqj tla lrkq ,nk w.h u; ,shùu isÿfõ' >>> animals={1:'cat',2:'dog',3:'bat',1:'fish'} >>> print(animals) {1: 'fish', 2: 'dog', 3: 'bat'} >>> animals={1:'cat',2:'dog',3:'bat',1:'fish'} >>> print(animals[2]) Dog >>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'} >>> print(dict2['a'])
  • 38. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 32 Bimal Dictionary j, jákdlï hdj;ald,Sk lsÍu >>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'} >>> dict2['a']='sunil' >>> dict2['c']='tharidu' >>> print(dict2) {'a': 'sunil', 'b': 'tamal', 'c': 'tharidu'} >>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'} >>> print(dict2.items()) dict_items([('a', 'bimal'), ('b', 'tamal'), ('c', 'nimal')]) >>> print(dict2.keys()) dict_keys(['a', 'b', 'c']) >>> print(dict2.values()) dict_values(['bimal', 'tamal', 'nimal']) >>> dict3=dict1.copy() >>> print(dict3) {1: 'aruna', 2: 'kamal', 3: 'saman'} Dictionary j, iqÑ fkdue;s w;r h;=re mukla we;' Dictionary ;=, we;s tla tla h;=re bj;a lsÍu' >>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'} >>> del dict2['a'] >>> print(dict2) {'b': 'tamal', 'c': 'nimal'} Dictionary ;=, we;s ish¨ o;a; bj;a lsÍu' >>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'} >>> dict2.clear() >>> print(dict2) {} Dictionary iïmQ¾Kfhkau bj;a lsÍu' >>> dict2={'a':'bimal','b':'tamal','c':'nimal'} >>> del dict2 >>> print(dict2) Set mhs;ka NdIdfõ Ndú;d jk ;j;a o;a; j¾.hls' fuh mámdá.; fkdjk o;a; m%rEmhla jk w;r tlu o;a;h keje; keje; Ndú;d l, fkdyel' fuys we;s m%Odk jdish kï wjYH o;a;hla myiqfjka fidhd.ekSug yelsùu yd tlu o;a;h keje; keje; ;Sîu j,ld ;sîuhs' set oelaùu i`oyd {} Ndú;d lrhs' set o;a; j¾.h m%Odk wdldr folls'
  • 39. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 33 1' set (mutable) 2. Frozenset (immutable) >>> x=[5,6,7,5,9,8] >>> y=set(x) >>> print(y) {5, 6, 7, 8, 9} X keue;s list tflys 5 b,lalï folla we;' kuq;a th set tlla njg m;a l, miq wkqmsgm;a bj;aù we;s nj fmfka' ;jo Set {} jryk u.ska ksrEmkh fõ' >>> fruits=['mango','banana','apple','mango'] >>> x=set(fruits) >>> x {'apple', 'banana', 'mango'} >>> animals={'cat','dog','bat','rat','fish','cat'} >>> print(animals) {'fish', 'cat', 'bat', 'rat', 'dog'} >>> 'cat' in animals True >>> 'lion' in animals False >>> 'lion' not in animals True >>> 'lion' is animals False >>> 'lion' is not animals True idudkH .Ks;fhaoS Ndú;d lrkq ,nk l=,l (set) j, Ndú;d lrk .Ks;l¾u fuysoSo isÿlr.; yel' 1' Union 2. Intersection 3. Difference 4. Symmetric difference >>> x=('aruna') >>> y=('waruna') >>> x=set('aruna') >>> y=set('waruna') >>> x {'a', 'r', 'n', 'u'} >>> y {'r', 'w', 'a', 'n', 'u'} >>> y-x # letters in y but not in x {'w'} >>> x|y #letters in either x or y
  • 40. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 34 {'a', 'r', 'w', 'n', 'u'} >>> x&y # letters in both x and y {'a', 'r', 'n', 'u'} >>> x^y # letters in x or y but not both {'w'} mhs;ka NdIdfõ Ndú;d jk .Ks; l¾u (Python Basic Operators) 1. wxl .Ks;uh ldrl (Arithmetic Operators) 2. ixikaokd;aul ldrl (Comparison Operators) 3. ;d¾lsl ldrl (Logical Operators) 4. wdfoaYk ldrl (Assignment Operators) 5. ìgq wkqidß; ldrl (Bitwise Operators) wxl .Ks;uh ldrl (Arithmetic Operators) a = 21 b = 10 c = 0 c = a + b print ("Value of c is ", c) c = a - b print ("Value of c is ", c ) c = a * b print ("Value of c is ", c ) c = a / b print ("Value of c is ", c ) c = a % b print ("Value of c is ", c) a = 2 b = 3 c = a**b print ("Value of c is ", c) a = 10 b = 5 c = a//b print ("Value of c is ", c) ldrlh úia;rh ksoiqk (x=5, y=2 kï) + tl;= lsÍu x+y=7 - wvq lsÍu x-y=3 * .=K lsÍu x*y=10 / fnoSu x/y=2.5 % fY%aIh (mod) x%y=1 ** n,h x**y=25 // mQ¾K ixLHdjlg fnoSu (Floor Division) x//y=2
  • 41. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 35 ixikaokd;aul ldrl (Comparison Operators) w.hka folla fyda lsysmhla ixikaOkh lr m%;sodkh True fyda False f,i ,ndfohs' a = 21 b = 10 c = 0 if (a == b): print ("a is equal to b") else: print ("a is not equal to b") if (a! = b): print ("a is not equal to b") else: print ("a is equal to b") if (a < b): print ("a is less than b”) else: print ("a is not less than b") if (a > b): print ("a is greater than b") else: print ("a is not greater than b") a = 5; b = 20; if (a <= b): print ("a is either less than or equal to b") else: print ("a is neither less than nor equal to b") if (b >= a): print ("b is either greater than or equal to b") else: print ("b is neither greater than nor equal to b") ;d¾lsl ldrl (Logical Operators) and, or iy not hk ;d¾lsl fufyhjk Ndú;d jk ldrl fuhg wh;afõ' ldrlh úia;rh ksoiqk (x=5, y=2 kï) == iudkhs x=y →False != wiudkhs x!=y →True > úYd,hs x>y →True < l=vhs x<y → False >= úYd,hs fyda iudkhs x>=y → True <= n,h x <=y →False
  • 42. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 36 a = 10 b = 20 c = 0 if (a and b): print ("a and b are true") else: print ("Either a is not true or b is not true") if (a or b): print ("Either a is true or b is true or both are true") else: print ("Neither a is true nor b is true") a = 0 if (a and b): print ("a and b are true") else: print ("Either a is not true or b is not true") if (a or b): print ("Either a is true or b is true or both are true") else: print ("Neither a is true nor b is true") if not(a and b): print ("Either a is not true or b is not true") else: print ("a and b are true") wdfoaYk ldrl (Assignment Operators) lsishï úp,Hhla i`oyd w.hla wdfoaY lsÍfïoS fhdod.; yels fufyhjkhls' fuysoS wdfoaYjk úp,Hh operand f,i y`ÿkajhs' ldrlh úia;rh ksoiqk (x=5, y=2 kï) and ;d¾lsl and x=y and x>y →false x!=y and x>y →true or ;d¾lsl or x!=y or x<y →true x>y or x!=y →true not ;d¾lsl not not(x>y) →false not(x!=y) →true ldrlh úia;rh ksoiqk (x=5, y=2 kï) = ol=Kq mi w.h jïmi w.hg wdfoaY lsÍu y=x →y=5 += ol=Kq mi we;s w.h jïmi w.hg tl;=lr m%;sM,h k%eje; jïmig wdfoaY lsÍu x+=y →x=7 -= Jïmi w.fhka ol=Kqmi w.h wvqlr m%;sM,h keje; jïmig wdfoaY lsÍu x-=y →x=3 *= ol=Kq mi w.h jïmi w.fhka .=Klr m%;sM,h jïmig wdfoaY lsÍu x*=y → x=10
  • 43. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 37 a = 8 b = 3 c = 0 c = a + b print ("Value of c is ", c) c += a print ("Value of c is ", c ) c *= a print ("Value of c is ", c ) c /= a print ("Value of c is ", c ) c = 2 c %= a print ("Value of c is ", c) c **= a print ("Value of c is ", c) c //= a print ("Value of c is ", c) ìgq wkqidß; ldrl (Bitwise Operators) oajsuh ixLHdu; mokï .Kkh lsÍï i`oyd Ndú;d lrhs' hï w.hka folla úp,Hhka Ndú;fhka we;=,;a l, miq tu ixLHdjka j,g wod< oaúuh w.hka ,ndf.k .Kkh lsÍï isÿlr m%;sM,h oYuh wdldrfhka ,nd.; yel' Binary AND x=15 හො y=11 f,i.uq' Binary OR x=15 හො y=11 f,i.uq' /= jïmi w.h ol=Kq mi w.fhka fnod m%;sM,h jïmig wdfoaY lsÍu x/=y →x=2.5 %= jïmi w.h ol=Kq mi w.fhka fnod fYaIh jïmig wdfoaY lsÍu x%=y →x=1 **= jïmi w.fha n,h ol=Kqmi w.h f,i f.k ms<s;=r keje; jïmig wdfoaY lsÍu' x**y →x=25 //= jïmi w.h ol=Kq mi w.fhka fnod ms<s;=r mQ¾K ixLHdjla f,i jïmig wdfoaY lsÍu x//y →x=2 ldrlh úia;rh ksoiqk (x=15, y=11 kï) & Binary AND x&y → 11 | Binary OR x|y → 15 ^ Binary XOR x^y → 4 ~ Ones Complement (m<uq wkqmQrlh) ~x →-16, ~y →-12 << Left shift (jug iSreudre lsÍu) x>>2 → 3, y>>2 →2 >> Right shift (ol=Kg iSreudre lsÍu) x<<2 → 60, y>>2 →44 x 0 0 0 0 1 1 1 1 y 0 0 0 0 1 0 1 1 x&y 0 0 0 0 1 0 1 1 oYuh w.h 11 x 0 0 0 0 1 1 1 1
  • 44. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 38 Binary XOR x=15 හො y=11 f,i.uq' Binary ones complement mß.Klj,oS Ok ixLHd iDcqju Ndú;d l, yels w;r iDK ixLHd ksrEmkh lrkq ,nkafka fojk wkqmQrl wdldrfhks' fojk wkqmQrl ixLHdj = ixLHdj +1 ixLHdj = 15 → 00001111 fojk wkqmQrl ixLHdj = 00001111 +1 = 00010000 oYuh ixLHdj = -16 (00001111 ෙළමු අනුපූරකයට හැරවූ විට 11110000 පලස ලැපබ්. පමහි Sign බිටුව 1 ිසො සෘණ සංඛයොවක් පලස ලියනු ලබයි.) jug iSreudre lsÍu (Left shift) x=15, y=11 kï ol=Kg iSreudre lsÍu (Right shift) x=15, y=11 kï y 0 0 0 0 1 0 1 1 x|y 0 0 0 0 1 1 1 1 oYuh w.h 15 x 0 0 0 0 1 1 1 1 y 0 0 0 0 1 0 1 1 x^y 0 0 0 0 0 1 0 0 oYuh w.h 4 x 0 0 0 0 1 1 1 1 x<<2 0 0 0 0 0 0 1 1 oYuh w.h 3 y 0 0 0 0 1 0 1 1 y>>2 0 0 0 0 0 0 1 0 oYuh w.h 2 x 0 0 0 0 1 1 1 1 x<<2 0 0 1 1 1 1 0 0 oYuh w.h 60 y 0 0 0 0 1 0 1 1 y<<2 0 0 1 0 1 1 0 0 oYuh w.h 44
  • 45. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 39 a = 60 # 60 = 0011 1100 b = 13 # 13 = 0000 1101 c = 0 c = a & b; # 12 = 0000 1100 print ("Value of c is ", c) c = a | b; # 61 = 0011 1101 print ("Value of c is ", c) c = a ^ b; # 49 = 0011 0001 print ("Value of c is ", c) c = ~a; # -61 = 1100 0011 print ("Value of c is ", c) c = a << 2; # 240 = 1111 0000 print ("Value of c is ", c) c = a >> 2; # 15 = 0000 1111 print ("Value of c is ", c) Membership Operators fuysoS in iy not in කොරක භොවි ො කරයි. යම්කිසි විචලයයක් තුල අන්න ර්ග දත් යක් නම් ස යය පලසත් අන්න ර්ග පනොවන දත් යක් නම් අස යය පලසත් දැක්වීම සිදුපේ. ස යය බව දැක්වීමට in කොරකයද අස යය බව දැක්වීමට not in කොරකයද භොවි ො කරයි. >>> a=[1,2,3,5] >>> print (3 in a) True >>> print(4 in a) False Identity Operators fuysoS is iy is not කොරක භොවි ො කරයි. යම්කිසි විචලයය පදකක් සසඳො එක් විචලයයක් තුල අන්න ර්ග දත් යක් අපනත් විචලයය තුල ෙවතීනම් ස යය (True) පලසත් අන්න ර්ග පනොවන දත් යක් නම් අස යය (False) පලසත් දැක්වීම සිදුපේ. ස යය බව දැක්වීමට is කොරකයද අස යය බව දැක්වීමට is not කොරකයද භොවි ො කරයි. >>> a=5 >>> b=5 >>> if a is b: print('a equal to b') else: print('a not equalt to b') Output a equal to b >>> a=5 >>> b=5
  • 46. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 40 >>> if a is not b: print(' a not equal to b’) else: print(''a equal to b ') Output a equal to b කාරක ප්‍රමුඛතාවය ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛන භොෂොපේදී ෙහ සඳහන්න කොරක ප්‍රමුඛ ො අනුිළිපවල භොවි ො කරයි. >>> 5+2*3 11 >>> 5-2*6 -7 >>> 6+2**3 14 >>> (5+2)//2+2**4 19 >>> 5/2+3 5.5 >>> 4/2+5//2 4.0 ප්‍රමුඛතා මට්ටම කාරකය ප්‍රමුඛ ොවය වැඩි ප්‍රමුඛ ොවය අඩු 1 ** 2 - + ~ (unary plus and minus), complement 3 * / % // 4 + - 5 >> << 6 & 7 ^ | 8 <= < > >= 9 == != 10 = += -= *= /= %= //= |= &= >>= <<= **= 11 is, is not 12 in, not in 13 not, and, or
  • 47. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 41 >>> 2+3**2+2**2 15 >>> 8//2**3*2-6//4+1 2 Escape characters අනුලක්ෂණය විස් රය n Newline Backslash () ’ Single quote (‘) ’’ Double quote (“) a ASCII bell b ASCII Backspace f ASCII Form feed t Tab >>> print('Ictninstitute') Ict institute >>> print('Icttinstitute') Ict institute >>> print('Ictinstitute') Ictinstitute >>> print('Ict'institute') Ict'institute >>> print('Ict"institute') Ict"institute පාලන වූහ (Control structure) වරණය (Selection) If statement පකොන්නපද්සියක් ෘේ වන්නපන්න නම් ෙමණක් ප්‍රකොශනය ක්‍රියොත්මක පේ. උදොහරණ: විෂයකට ලබොගත් ලකුණු ඇතුලත් කර එය 50 පහෝ 50ට වඩො වැඩි නම් සමත් පලස දැක්වීම. marks=int(input('Enter marks: ')) if marks>=50: print('Pass') If …else statement පමහිදී පකොන්නපද්සිය ෘේ වන්නපන්න නම් ෙළමු ප්‍රකොශයද නැතිනම් පදවන ප්‍රකොශයද ක්‍රියොත්මක පේ. උදොහරණ: විෂයකට ලබොගත් ලකුණු ඇතුලත් කර එය 50 පහෝ 50ට වඩො වැඩි නම් සමත් පලසත් නැතිනම් අසමත් පලස දැක්වීම.
  • 48. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 42 marks=int(input('Enter marks: ')) if marks>=50: print('Pass') else: print('fail') elif statement උදොහරණ: විෂයකට ලබොගත් ලකුණු ඇතුලත් කර එය 75 පහෝ 75ට වඩො වැඩි නම් ‘Excellent’ පලසත් 50 පහෝ 50ට වඩො වැඩි නම් ‘Good’ පලසත් නැතිනම් ‘Weak’ පලස දැක්වීම. marks=int(input('Enter marks: ')) if marks>=75: print('Excellent') elif marks>=50: print('Good') else: print('Weak') Nested if Statement පකොන්නපද්සියකට ෙසුව පකොන්නපද්සියක් වශපයන්න පකොන්නපද්සි සමූහයක් පයපදන අවස්ථොවක භොවි ො කරයි. WodyrK ( ixLHd ;=klska úYd,;u ixLHdj fiùu' n1=int(input('Enter number 1 :')) n2=int(input('Enter number 2 :')) n3=int(input('Enter number 3 :')) if n1>n2: if n1>n3: print('maximum number :',n1) else: print('maximum number :',n3) elif n2>n3: print('maximum number :',n2) else: print('maximum number :',n3) mqk¾lrKh (Repetition /Looping) mqk¾lrKh jk jdr .Kk ksIaÑ;j okakd úg l%uf,aLkhla ls%hd;aul lsÍu i`oyd Ndú;d lrhs' While loop hï fldkafoaishla i;Hj mj;sk ;=re j.ka;shla fyda j.ka;s lsysmhla keje; keje; ls%hd;aul ùu isÿfõ' WodyrK ( 1 isg 5 olajd ixLHd uqøKh lsÍu x=1 while x<=5: print(x, end=" ") x=x+1
  • 49. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 43 x=1 while x<=5: print(x) x=x+1 For loop j.ka;shla fyda lsysmhla ksIaÑ; jdr .Kkla mqk¾lrKh lsÍug Ndú;d fõ' fuh fhdod.; yelafla wjia:d folloS muks' 1' hïlsis ixLHd mrdihla ;=, mqk¾lrKh i`oyd 2' o;a; ,ehsia;=jla Ndú;d lsÍu i`oyd >>> for x in range(5): print(x) 0 1 2 3 4 >>> for x in range(1,5): print(x) 1 2 3 4 >>> for x in range(1,5,2): print(x) 1 3 >>> city='polonnaruwa' >>> for i in city: print(i) p o l o n n a r u w a >>> x=['a','aruna','ict',5,2] >>> for i in x:
  • 50. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 44 print(i) a aruna ict 5 2 Nested loop mqk¾Khla ;=, ;j;a mqk¾lrKhla fhfok úg Ndú;d lrhs' WodyrK ( 1 isg 20 olajd we;s m%:ul ixLHd ,nd.ekSu i = 2 while(i < 20): j = 2 while(j <= (i/j)): if not(i%j): break j = j + 1 if (j > i/j) : print (i, " is prime") i = i + 1 WodyrK ( 2 iy 3 .=Kk j.= ,nd.ekSu' for i in range (2,4): print (i, 'multiplication table') print ('------------------------') for x in range(1,13): print(i,'*',x,'=',i*x)
  • 51. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 45 mqk¾lrKhla ;=, jrKhla fhoSu WodyrK ( 1 isg 15 olajd we;s T;af;a iy brÜfÜ ixLHd fjk fjku m%;sodkh lsÍu' for i in range(16): if i%2==0: print(i,'is an even number') else: print(i,'is an odd number')
  • 52. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 46 mqk¾lrK md,k j.ka;s (Loop control statements) Break Statement mqk¾lrKhla ls%hd;aul fjñka mj;sk wjia:djl w;ru.ska mqk¾lrKh k;r lr .ekSu i`oyd fhdod.; yel' WodyrK ( 1 isg 5 olajd ixLHd uqøKh jk l%uf,aLhl 3jk ixLHdfõoS l%uf,aLh k;r lsÍu' x=1 while x<=5: if x==3: break print(x) x=x+1 WodyrK ( polonnaruwa hk jpkfha n wl=f¾oS l%uf,aLkh k;r lsÍu' for i in 'polonnaruwa': if i=='n': break print(i) Continue Statement mqk¾lrKhl iuyr m%ldYk w;yer B,. m%ldYkhg hdu isÿfõ' WodyrK ( 1 isg 5 olajd ixLHd uqøKh jk l%uf,aLhl 3jk ixLHdj w;yer l%uf,aLh ls%hd;aul lsÍu' for i in range(1,6): if i==3: continue print(i) WodyrK ( polonnaruwa hk jpkfha n wl=re w;yer B<. wl=re uqøkh lsÍu' for i in 'polonnaruwa': if i=='n': continue print(i) Pass Statement mqk¾lrKhla ls%hd;aulùfïoS w;rueo hïlsis jdlHhla tla l< hq;= kï fuh Ndú;d lrhs' WodyrK ( 1 isg 5 olajd ixLHd uqøKh jk l%uf,aLhl 3jk ixLHdjg fmr ict institute f,i tlalr l%uf,aLh ls%hd;aul lsÍu'
  • 53. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 47 for i in range(1,6): if i==3: pass print('ict institute') print(i) mhs;ka Ys%; (Python function) Ys%;hla hkq wjYH ld¾hhla fyda ld¾hhka lsysmhla lr.ekSu i`oyd Ndú;d lrkq ,nk m%ldY wkql%uhls' Ys%;hl wod, ld¾hh fyda ld¾hhka Ys%;fha ks¾jpkh u.ska oelafõ' Ys%; u.ska l%uf,aLhl we;s fldgila ;ks tallhla f,i Wmqgdf.k tu fldgi tu l%f,aLfhau fjk;a l%uf,aLhl keje; keje; Ndú;hg .;yels mßos myiqlï ,ndfoa' tu.ska l%uf,aLhla ;=, tlu fla;h keje; keje; ,sùug wjYHh fkdfõ' Ys%; m%Odk wldr folls'í' 1' l,ska ilia lrk ,o Ys%; (Standard Function) 2' mßYS,lhdg wjYHh mßos ilik ,o Ys%; (User Define Function) úp,Hhka yd mrdñ;Ska w;r fjki (Difference between variable and parameters) úp,HHla hkq u;lfha o;a;hla .nvd lr ;nd.kakd ia:dkhla jk w;r tu o;a; ls%hdmámdáhlg NdroSu i`oyd mrdñ;Ska Woõ fõ' mrdñ;s j¾. wdodk mrdñ;s (Input Parameters) wdodk fyda m%;sodk mrdñ;ska (Input/output parameters) Ys%;hla ks¾jpkh lsÍu (Define a function) mhs;ka NdIdfõoS Ys%;hla ks¾jpkh lsÍu i`oyd ‘def’ hk uQ,moh Ndú;d lrhs' úêu;a mrdñ;s ,ehsia;=jla jryka ;=, we;=,;a lrkq ,nk w;r (:) ixfla;h u.ska wjika lrhs' Ys%;fha ku y`ÿkajkhla neúka y`ÿkajk kdud ,sùfïoS Ndú;d lrkq ,nk kS;s fï i`oyd j,x.= fõ' mrdñ;s ,ehsia;=j mrdñ;s tlla fyd lsysmhla ;sìh yel' mrdñ;s fkdue;s Ys%; o ilia l, yel' Ys%;hla ls%hd;aul jkafka leojQ úgh' ls%hdjg kxjk Ys%;h iy tys mrdñ;Ska fuysoS ,ndosh hq;=h' Ys%;hlg ;ksj ls%hd;aul úh fjkdyels w;r th ls%hd;aul jkafka m%Odk l%uf,aLkhla ;=,h' my; wldrhg Ys%;h w¾:oelaúh yel' def function_name(arg1,arg2): statment1 statment2 mrdñ;Ska fkdue;sj Ys%; f.dvke.Su def display(): print() #function def display(): print('hi') #program display()#calling the function print('Student') display()#calling the function print('Aruna')
  • 54. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 48 return statement Ys%;hla le`ojk iEu wjia:djlu w.hla uqodyÍ' th return hk mhs;ka uQ,moh u`.ska m%Odk l%uf,aLhg w.hla uqodyeÍu isÿl, yelsh' uqodyßk ,o j.ka;sfha Ys%;h ;=, w.hla fkdue;s úg None hk w.h ,ndfoa' .eg¨j 1 ixLHd folla wdodkh lr tajdfha tl;=j ,nd.ekSug l%uf,aLkhla Ys%; Ndú;fhka ,sùu' #function def sum(x,y): print('Total is :',x+y) #program x=int(input('Enter a number 1: ')) y=int(input('Enter a number 2: ')) sum(x,y) .eg¨j 2 m<uq ku" fojk ku iy wjidk ku we;=,;a lr uq,l=re iu`. wjidk ku oelaùu i`oyd mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak' #function def name(fn,sn,ln): print(fn[0],'.',sn[0],'.',ln) #program fn=input('Enter first name: ') sn=input('Enter second name: ') ln=input('Enter last name: ') name(fn,sn,ln) .eg¨j 3 m<uq ku" fojk ku" wjidk ku" jdi.u" ia;S%$ mqreI nj iy újdyl wújdyl nj we;=,;a lr Mr, Mrs. fyda Miss. we;=,;a uq,l=re iu`. jdi.u oelaùu i`oyd mhs;ka l%uf,aLkhla ,shkak' #function def name(fn,sn,ln,su,g,c): if g=='male': s='Mr' elif g=='female': if c=='maried': s='Mrs' else: s='Miss' #function def sum(x,y): return x+y #program x=int(input('Enter a number 1: ')) y=int(input('Enter a number 2: ')) print('Total is :',sum(x,y))
  • 55. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 49 print(s,'.',fn[0],'.',sn[0],'.',ln[0],'.',su) #program fn=input('Enter first name: ') sn=input('Enter second name: ') ln=input('Enter last name: ') su=input('Enter surname: ') g=input("Enter 'male' or 'female' :") c=input("Enter 'married' or 'unmarried' :") name(fn,sn,ln,su,g,c) උදොහරණ 1 def changeme( mylist ): "This changes a passed list into this function" mylist = [1,2,3,4]; # This would assign new reference in mylist print ("Values inside the function: ", mylist) return # Now you can call changeme function mylist = [10,20,30]; changeme( mylist ); print ("Values outside the function: ", mylist) Output Values inside the function: [1, 2, 3, 4] Values outside the function: [10, 20, 30] උදොහරණ 2 # Function definition is here def printinfo( name, age ): "This prints a passed info into this function" print ("Name: ", name) print ("Age :", age) return; # Now you can call printinfo function printinfo( age=38, name="aruna" ); Output Name: aruna Age : 38 උදාහරණ 3 # Function definition is here def printinfo( name, age = 17 ): "This prints a passed info into this function" print ("Name: ", name) print ("Age :", age)
  • 56. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 50 return; # Now you can call printinfo function printinfo( age=18, name="kasun" ); printinfo( name="supun" ); Output Name: kasun Age : 18 Name: supun Age : 17 උදොහරණ 4 # Function definition is here sum = lambda arg1, arg2: arg1 + arg2; # Now you can call sum as a function print ("Value of total : ", sum( 10, 20 )) print ("Value of total : ", sum( 20, 20 )) Output Value of total : 30 Value of total : 40 ශ්‍රි විස් ොරයන්න (function arguments) ෙයි න්න ෙරිගණක භොෂොපේදී ශ්‍රි විස් ොරයන්න කිහිෙයක් භොවි ො කරයි. ඒවො ෙයි න්න ශ්‍රි වල ඇති විපශ්ෂොංග පලසඳ හැඳින්නවිය හැක. 1. Default arguments 2. Keyword arguments 3. Required arguments 4. Variable arguments Default arguments ශ්‍රි ිරවචනපේදී ස්වයං ෙැවැරූ අගයන්න භොවි ො කළ හැකිය. යම් අගයක් ශ්‍රි ය කැදවීපම්දී පනොමැති නම් ශ්‍රි ය තුල අන්න රග ස්වයං ෙැවැරූ අගය කැඳවීම සිදුකරයි. #default arguments #function def myself(name='kamal',age=38,address='kaduruwela'): print('Name is : ',name) print('Age is :',age) print('Address is :',address) return #program myself(name='aruna',address='polonnaruwa') Output Name is : aruna Age is : 38 Address is : polonnaruwa Name is : herath Age is : 35 Address is : kaduruwela
  • 57. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 51 myself(name='herath',age=35) Keyword arguments මූල ෙදයක් ශ්‍රි කැඳවීම සඳහො භොවි ො කරයි නම් එය ෙරොමිති නොමයන්න හඳුනො ගනී. #keyword arguments #function def myself(str): print(str) return #program myself(str='Aruna herath') myself(str='Nethumsa herath') Required arguments ශ්‍රි යක් තුල විස් ොරයන්න භොවි ො කිරීපම්දී එය ිළිපවලකට යැවිය යුතුය. එපමන්නම ශ්‍රි ය කැඳවීපම් අඩුම රමින්න එක් විස් ොරයක් පහෝ ෙැවැරිය යුතුය. එපස් පනොමැති නම් පදෝෂ ෙණිවිඩයක් ලබොපදයි. #keyword arguments #function def myself(str): print(str='aruna') return #program myself() Variable length arguments යම් ශ්‍රි යක් ිර්වචනයට වඩො වැඩි විස් ොරයන්න සඳහො ශ්‍රි සැකසීම සිදුකරයි නම් ඒවො පමපලස හඳුන්නවයි. විපශ්ෂි (*) සලකුණක් අදොල විචලයයට පෙර පයොදොගැපන්න. එමගින්න මූලෙද පනොවන විචලයයන්න සඳහො අගයයන්න රඳවො බොගනී. #Variable length arguments #function def my_function(*kids): print("The youngest child is " + kids[1]) #program my_function("Suranga", "Sandun", "Thusitha") #Variable length arguments #function def my_sum(*args): return sum(args) #program print(my_sum(1, 3, 5, 7,9)) print(my_sum(2,4,6,8,10)) විචලයයන්මේ සීමාවන් ඇඳීම Output Aruna herath Nethumsa herath Output Error Output The youngest child is Sandun Output 25 30
  • 58. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 52 ෙයි න්න භොෂොව විචලයය සඳහො අගයන්න ලබොපදන ස්ථොනය එම විචපලයේ සීමොව (scope) තීරණය කරනු ලබයි. ශ්‍රි යක් තුල විචලයයන්න ප්‍රධොන ආකොර පදකකට වර් ග කල හැකිය. 1. ස්ථොනීය විචලයය (Local Variable) 2. පගෝලීය විචලයයන්න (Global Variable) ස්ථොනීය විචලයය (Local Variable) ශ්‍රි ය තුල විචලයයක් ආරම්භ පේනමි එය ස්ථොනීය විචලයයක් පලස හැඳින්නපේ. පමම විචලයය භොවි ො කල හැක්පක් ශ්‍රි ය තුලදී ෙමණි. පගෝලීය විචලයයන්න (Global Variable) ග ෝලීය විචල්‍යයක් ශ්‍රිතයක් තුල්‍දී හා ඉන් පිටතදී භාවිතා කල්‍ හැකිය. එය ක්‍රමගේකනගේ ඕනෑම ස්ථානයක භාවිතා කල්‍ හැකිය. ශ්‍රි යක් තුලදී f.da,Sh úp,Hhla ilia lr .ekSu i`oyd Ys%;h ;=, global f,ස fhdod úp,Hh ilia lr.; hq;=h' x=5 #global variable #function def func1(): x=3 #local variable print(x) #program func1() Output 3 පයිතන් භාෂාමේදී මගානු හැසිරවීම (File handling in python) ක්‍රමපල්ඛණයක් තුලින්න ලබොපදන දත් ප්‍රතිදොන පලස පදයොකොරයකට සිදුකල හැකිය. 1. මුද්‍රණ යන්නත්‍රයක් භොවි පයන්න මුද්‍රණය කරගැනීම. 2. පගොනු පහෝ දත් ෙොදක භොවි ො කර ආචයන උෙොංගයක් තුල ගබඩො කිරීම. පගොනු සඳහො සිදුකල හැකි පමපහයුම් 1. පගොනුවක ඇති දත් කියවීම (Read) 2. පගොනුවක දත් ැන්නෙත් කිරීම (Write) 3. පගොනුවක අවසොනයට දත් එකතු කිරීම (Append) 4. පගොනුවක ඇති දත් යොවත්කොලීන කිරීම (Update) පගොනු භොවි පේදී සිදුකල යුතු ප්‍රධොන කො¾hයන්න තුනක් ඇ . 1. පගොනුවට සම්බන්නධ ොවයක් විවෘ කිරීම 2. පගොනුපේ ඇති දත් කියවීම පහෝ පගොනුවට දත් එක් කිරීම 3. පගොනුව වැසීම මගානුවට සේබන්ධතාවයක් විවෘත කිරීම open(“file_name”, ‘mode’) x=5 #global variable #function def func1(): x=3 #local variable print(x) #program func1() print(x) Output 3 5 i=5 #global variable #function def func1(): x=3 #local variable print(x) #program func1() print(x) Output 3 error i=5 #global variable #function def func1(): global x x=3 #global variable print(x) #program func1() print(x) Output 3 3
  • 59. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 53 ප්‍රපේශ ආකොර (Access mode) විස් රය (Description) ‘r’ පගොනුපේ ඇති දත් කියවීම ෙමණයි ‘w’ පගොනුවට දත් ලිවීම ෙමණයි. ‘a’ පගොනුපේ අගට දත් එක් කිරීම. ‘r+’ පගොනුපේ ඇති දත් කියවීම සහ ලිවීම. ‘w+’ පගොනුවට දත් ලිවීම සහ කියවීම. x=open('1.txt','r') x.close() ඉහ ෙයි න්න පගොනුව සුරකින ලද ස්ථොනපේ 1.txt පලස පගොනුවක් සකස් වී ඇති බව දැකිය හැක. මගානුව ඇති සියළුම දත්ත කියවීම. පම් සඳහො ෙහ ආකොරපේ පගොනුවක් සකස් කර එය ෙයි න්න පගොනුව සුරකින ලද ස්ථොනපේම සුරකින්නන. 1.txt පගොනුව x=open('1.txt','r') data=x.read() print(data) x.close() මගානුව ඇති අකුරු කිහිපයක් කියවීම. x=open('1.txt','r') data=x.read(3) print(data) x.close() මගානුව ඇති එක් මේලියක් පමණක් කියවීම. Output ICT Institute Hospital Junction Polonnaruwa Output ICT අකුරු තුනක් පමණක් මුද්‍රණය වී ඇත. Output ICT Institute ෙළමු පේලිය පමණක් මුද්‍රණය වී ඇත.
  • 60. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 54 x=open('1.txt','r') data=x.readline() print(data) x.close() මේලිමයන් මේලිය මගානුවක ඇති සියළුම මේලි කියවීම. 1 ක්‍රමය x=open('1.txt','r') data=x.readline() while data: print(data) data=x.readline() x.close() 2 ක්‍රමය x=open('1.txt','r') for i in x: print(i) x.close() x=open('1.txt','r') data=x.readlines() print(data) x.close() ගැටලුව 1 ෙහ පගොනුපේ ඇති සංඛයො කියවො ඒවොපේ එකතුව සහ සොමොනයය ලබො ගැනීමට ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛණය Output ICT Institute Hospital Junction Polonnaruwa Output ICT Institute Hospital Junction Polonnaruwa Output ['ICT Instituten', 'Hospital Junctionn', 'Polonnaruwa'] ලිස්ට් එකක් තුල සියළුම පේළි දැක්පේ. tot=0 x=open('1.txt','r') data=x.readlines() for i in data: no=int(i) tot=tot+no avg=tot/3 print('Total is', tot) print('Average is', round(avg,2)) x.close() Output Total is 10 Average is 3.33
  • 61. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 55 පගොනුවකට දත් ලිවීම x=open('a.txt','w') x.write('Aruna Herath') x.close() පමම පක් ය ක්‍රියොත්මක කල විට ෙයි න්න පගොනුව සුරකින ලද ස්ථොනපේ a.txt නැමැති පගොනුවක් ිර් මොනය පේ. ගැටලුව 1 1 සිට 10 දක්වො ඇති ඔත්පත් සංඛයො පගොනුවකට ලිවීමට අදොල python ක්‍රමපල්ඛනය x=open('2.txt','w') for i in range(1,10,2): b=str(i) x.write(b+'n') x.close() ගැටලුව 2 විෂයන්න තුනක ලකුණු ඇතුලත් කර ඒවොපේ එකතුව සහ සොමොනයය පසවීම පසොයො පගොනුවක ලිවීමට ෙයි න්න ක්‍රමපල්ඛනය. total=0 x=open('4.txt','w') x.write('Subjectttt'+'Marksn') x.write('------------------------------n') for i in range(3): name=str(input('Enter Subject:')) marks=str(input('Enter Marks:')) x.write(name+'ttt'+marks+'n') total=total+int(marks) average=round(total/3,2) t=str(total) a=str(average) x.write('------------------------------n') x.write('Total Marks is: t'+t+'n') x.write('Average Marks is: t'+a+'n') x.close()
  • 62. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 56 ගැටලුව 3 for count in range(2): subject=['ICT','BS','AC'] total=0 x=open('5.txt','a') name=str(input('Enter your name:')) x.write('--------------------------------------------n') x.write('Your name :'+name+'n') x.write('--------------------------------------------n') x.write('Subjectttt'+'MarksttGraden') x.write('--------------------------------------------n') for i in range(3): s=subject[i] marks=str(input('Enter '+s+' Marks:')) m=int(marks) if m>=75: g='A' elif m>=65: g='B' elif m>=55: g='C' elif m>=35: g='S' else: g='W' x.write(s+'ttt'+marks+'tt'+g+'n') total=total+int(marks) average=round(total/3,2) t=str(total) a=str(average) x.write('--------------------------------------------n') x.write('Total Marks is: t'+t+'n') x.write('Average Marks is: t'+a+'n') x.write('--------------------------------------------n') x.close() මගානුවක නම මවනස් කිරීම import os os.rename('1.txt','abc.txt') මගානුවක් ඉවත් කිරීම import os os.remove('a.txt') ම ෝේඩරයක් සකස් කිරීම import os os.mkdir('aruna') os විධොනය මඟින්න windows පමපහයුම් ෙද්ධතිපේ විධොන ක්‍රියොත්මක කල හැක. Notepad මෘදුකාංගය විවෘත කිරීම import os cmd='notepad' os.system(cmd) mspaint මෘදුකාංගය විවෘත කිරීම import os cmd='mspaint' os.system(cmd)
  • 63. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 57 ම ෝේඩරයක් ඉවත් කිරීම import os os.rmdir('aruna') Python Sort පමහිදී කිසියම් අයි ම සමූහයක් ආපරෝහන පහෝ අවපරෝහණ ිළිපවලකට සක්ස් කිරීම සිදුකරනු ලබයි. පම් සඳහො භොවි ො වන ප්‍රධොන ක්‍රම පදකකි. 1. jrK f;aÍu (Selection sort) 2. බුබුළු පත්රීම (Bubble sort) jrK f;aÍu (Selection sort) පමහිදී ලැයිස්තුවක ඇති අයි ම ිළිපවලකට සැකපසන තුරු පත්රීම සිදුකරයි. ලැයිස්තුපේ ඇති අයි ම අ රින්න විශොල ම අගය හො කුඩොම අගය ිවැරදිව ස්ථොනග කිරීම මගින්න පමම පත්රීම සිදුකරයි. #function def selection_sort(L): for i in range(len(L)-1): min_index = i for j in range(i+1, len(L)-1): if L[j] < L[min_index]: min_index = j L[i], L[min_index] = L[min_index], L[i] #program L = [3, 1, 41, 59, 26, 53, 59] print(L) selection_sort(L) print(L) බුබුළු මත්රීම (Bubble sort) යම්කිසි ලැයිස්තුවක් ිළිපවලකට සකසන තුරු ලැයිස්තුවක ඇති යොබද මූලොංග සංසන්නධනය කර ඒවොපයන්න කුඩො අගය මුලටත් විශොල අගය ඊලගටත් ිහිටන ෙරිදි ිලිපවලකට පත්රීම බුබුළු පත්රීම මඟින්න සිදුකරයි. #function def bubble_sort(our_list): for i in range(len(our_list)): for j in range(len(our_list) - 1): if our_list[j] > our_list[j+1]: our_list[j], our_list[j+1] = our_list[j+1], our_list[j] #program our_list = [19, 13, 6, 2, 18, 8] bubble_sort(our_list) print(our_list) Output [3, 1, 41, 59, 26, 53, 59] [1, 3, 26, 41, 53, 59, 59] 3, 1, 41, 59, 26, 53, 59 1, 3, 41, 59, 26, 53, 59 1, 3, 26, 59, 41, 53, 59 1, 3, 26, 41, 59, 53, 59 1, 3, 26, 41, 53, 59, 59 Output [2, 6, 8, 13, 18, 19] 19, 13, 6, 2, 18, 19 13, 19, 6, 2, 18, 19 13, 6, 19, 2, 18, 19 13, 6, 2, 19, 18, 19 13, 6, 2, 18, 19, 19 6, 13, 2, 18, 19, 19 6, 2, 13, 18, 19, 19 2, 6, 13, 18, 19, 19
  • 64. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 58 Python ක්‍රමමේඛනයක් My SQL දත්ත සමුදායක් සමඟ සේබන්ධ කිරීම. සේබන්ධතාවය පවතීදැයි පරීක්ෂා කිරීම. • Python connector නැමැති මෘදුකොංගය ස්ථොෙනය කරගන්නන. https://dev.mysql.com/downloads/connector/python/2.0.html • ෙහ විධොනය භොවි ො කර මෘදුකොංගය ස්ථොෙනය කර ඇත්දැයි බලන්නන. • import mysql.connector • නැවැරදිව ස්ථොෙනය කර ඇත්නම් පදෝෂ ෙණිවිඩයක් පනපෙන්නවයි. දත් සමුදොය සමඟ සම්බන්නධ ොවයක් ඇති කර ගැනීමට (Create a connection) my sql ස්ථොෙනපේදී ලබොදුන්න ෙරිශීලක නොමය සහ මුරෙදය සහි ව ෙහ ෙයි න්න පක් ය ලියො ක්‍රියොත්මක කරන්නන. import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword" ) print(mydb) දත්ත සමුදායක් සකස් කිරීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword" ) mycursor = mydb.cursor() mycursor.execute("CREATE DATABASE mydatabase") සකස් කළ දත් සමුදොයන්න ිරීක්ෂණය import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="myusername", passwd="mypassword") mycursor = mydb.cursor() mycursor.execute("SHOW DATABASES") for x in mycursor: print(x) වගුවක් නිර්මාණය කිරීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost",
  • 65. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 59 user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() mycursor.execute("CREATE TABLE customers (name VARCHAR(255), address VARCHAR(255))") සකස් කළ වගු නිරීක්ෂණය කිරීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() mycursor.execute("SHOW TABLES") for x in mycursor: print(x) වගුවකට ප්‍රාථමික යතුරක් එක් කිරීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() mycursor.execute("CREATE TABLE customers (id INT AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY, name VARCHAR(255), address VARCHAR(255))") සකස් කල වගුවකට ප්‍රාථමික යතුරක් එක් කිරීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() mycursor.execute("ALTER TABLE customers ADD COLUMN id INT AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY")
  • 66. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 60 වගුවකට දත්ත එක් කිරීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() sql = "INSERT INTO customers (name, address) VALUES (%s, %s)" val = ("John", "Highway 21") mycursor.execute(sql, val) mydb.commit() print(mycursor.rowcount, "record inserted.") වගුවකට එකවර මරමකෝඩ කිහිපයක් එක් කිරීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() sql = "INSERT INTO customers (name, address) VALUES (%s, %s)" val = [ ('Peter', 'Lowstreet 4'), ('Amy', 'Apple st 652'), ('Hannah', 'Mountain 21'), ('Michael', 'Valley 345'), ('Sandy', 'Ocean blvd 2'), ('Betty', 'Green Grass 1'), ('Richard', 'Sky st 331'), ('Susan', 'One way 98'), ('Vicky', 'Yellow Garden 2'), ('Ben', 'Park Lane 38'), ('William', 'Central st 954'), ('Chuck', 'Main Road 989'), ('Viola', 'Sideway 1633') ] mycursor.executemany(sql, val) mydb.commit() print(mycursor.rowcount, "was inserted.")
  • 67. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 61 වගුවක ඇති සියළු දත්ත නිරීක්ෂණය කිරීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() mycursor.execute("SELECT * FROM customers") myresult = mycursor.fetchall() for x in myresult: print(x) තීරු කිහිපයක ඇති දත්ත ලබාගැනීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() mycursor.execute("SELECT name, address FROM customers") myresult = mycursor.fetchall() for x in myresult: print(x) My SQL Where විධානය භාවිතා කිරීම import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() sql = "SELECT * FROM customers WHERE address ='Park Lane 38'" mycursor.execute(sql) myresult = mycursor.fetchall() for x in myresult: print(x) import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase"
  • 68. උසස් පෙළ ප ොරතුරු හො සන්නිපේදන ොක්ෂණය- ICT ගුරුවරුන්න ෙමණයි සමූහය 62 ) mycursor = mydb.cursor() sql = "SELECT * FROM customers WHERE address LIKE '%way%'" mycursor.execute(sql) myresult = mycursor.fetchall() for x in myresult: print(x) import mysql.connector mydb = mysql.connector.connect( host="localhost", user="yourusername", passwd="yourpassword", database="mydatabase" ) mycursor = mydb.cursor() sql = "SELECT * FROM customers WHERE address = %s" adr = ("Yellow Garden 2", ) mycursor.execute(sql, adr) myresult = mycursor.fetchall() for x in myresult: print(x)
  • 69. 63 උසස් පෙළ ප ොරතුරු සන්නිපේදන ොක්ෂණය - ICT ගුරුවරුන්න සඳහො Facebook සමූහපයහි ප්‍රකොශනයකි. ිපුණ ොවය 10- බහුමොධ්‍ය ොක්ෂණය භොවි පයන්න පවබ් අඩවි ිර්මොණය ප ෝක විසිරි වියමපනහි අවශය ොවය ගපේෂණය කරයි සන්නිවේදනය යනු පුද්ගලයින්න අතර වතොරතුරු හුවමොරු කර ගැනීමයි. අද ඇති වී තිවෙන තොක්ෂණික දියුණුව ිසො ම අකුරු,වචන,ශබ්ද, චලන රූප සහ වීඩිවයෝපට ඡොයොරෑප භොවිත කරමින්න වතොරතුරු හුවමොරු කරගත හැකි ය. පරිගණකවේ සහ සන්නිවේදනවේ සම්ෙන්නධතොව මගින්න මොධයයන්න හැසිරවීවම් හැකියොව පරිගණකය සතුවීමත් සමග ම වතොරතුරු තොක්ෂණ සංකල්පය සහ අන්නතර්ජොල තොක්ෂණවේ දියුණුව සමගොමීව සිදුවීමත් එමගින්න විශ්ව ගම්මොනය යන සංකල්පය බිහිවීමත් ිසො අද අප ජීවත් වන වම් සමොජය දුරස්ථ සමොජයක් වනොවන ෙව පැහැදිලි ය. එවස් ම එදො දත්ත ගණනය කිරීම්වලට පමණක් සකස් කළ පරිගණකය අද ෙහුමොධය තොක්ෂණය උපවයෝගී කරගිමින්න වතොරතුරු හුවමොරුවේ ියැලී සිටින පරෙලම ියමුවො වලස හැඳින්නවිය හැකි ය. ෙහුමොධය යනු කුමක් ද? ෙහුමොධය යන්නන ඔෙට අලූත් වචනයක් විය හැකි ය. වමහි අදහස සරලව පැවසුවවහොත් විවිධ මොධයයන්නවේ එකතුවක් වලස එය වපන්නවොදිය හැකිය. පුවත්පත් සඟරො චිතරපට ගුවන්න විදුලිය රූපවොහිිය ආදී සන්නිවේදන මොධයයන්නවේ එකතුවක් වලස ෙහුමොධය ිර්වචනය කළ හැකි අතර වමම ිර්වචනය කිරීම තුළින්න හැඳින්නූ ෙහුමොධය, පරිගණක තොක්ෂණය හරහො අකුරු, වචන, දත්ත, ඡොයොරෑප වහෝ චිතර ,ශබ්ද, චලන රූප සහ වීඩිවයෝපට භොවිත කරමින්න වතොරතුරු හුවමොරු කරගත හැකි ආකොරයට වර්ධනය වීම ිසොම අද ෙහුමොධය තොක්ෂණය නමින්න අලූත් තොක්ෂණයක් අප අතරට පැමිණ තිවබ්. වමවැි ෙහුමොධය තොක්ෂණික වතොරතුරු අන්නතර්ජොලවයහි වවබ් තොක්ෂණය භොවිත කරගිමින්න විවිධ ක්වෂ්තරයන්න හි ෙහුල ව භොවිත වන අතර ඉන්න පරධොන වශවයන්න අධයොපන ක්වෂ්තරයන්නහිත්, ඉංජිවන්නරු ක්වෂ්තරයන්නහිත් ,වවදය ක්වෂ්තරයන්නහිත්, විවනෝදොස්වොදය ලෙොදීවම්දීත් වවවළඳ පරචොරණවේදීත් චිතර කරණවේදීත් වවවළඳ වලෝකවේ විවිධ අවස්ථොවලදීත් වයොදො ගන්නනො අතර විදයොත්මක පර්වේෂණ කටයුතුවලදීත් වයොදො ගැවන්න. අධයොපන ක්වෂ්තරය වමහි දී විවශ්ෂවයන්න සඳහන්න කළ යුතු වන අතර ඊ-අධයොපන කොර්යොවලිවේ දී වහෝ පරිගණක ආශ්්රත අධයොපනවේ දී වහෝ වවබ් ආශරිත අධයොපනවේ දී වහෝ පරිගණක විශ්වවකෝෂ ිර්මොණවේ දී වහෝ ෙහුමොධය තොක්ෂණය වෙවහවින්න ම භොවිත වේ. වමවැි අවස්ථොවල දී විස්තරොත්මක වතොරතුරු වලට අමතරව එම විස්තර කරනු ලැබූ වදය ඡොයොරෑප ද්විමොන වහෝ තරිමොණ රූප සටහන්න මගින්න ඉදිරිපත් කරනු ලෙන අතර තවදුරටත් පැහැදිලි කිරීම් අවශය ූ අවස්ථොවල දී චලන චිතර වහෝ වීඩිවයෝ පටයක ආකොරවයන්න ද ඉදිරිපත් කරනු ලැවබ්. සමහර අවස්ථොවල දී භොෂොවක වචන උච්චොරණය කරන ආකොරය වහෝ පක්ියකු වේ මිහිරි නොදය ශබ්දයක ආකොරවයන්න ඉදිරිපත් කිරීමට ද සිදු වේ. ඔෙ විසින්න වවනත් රටක සිටින ඔෙවේ මිතුවරකුට පණිවුඩයක් ලෙොදීමට ෙලොවපොවරොත්තුවවන්න සිටිනවො යැයි සිතන්නන. එම පණිවුඩය ඔෙවේ කටහඬින්න ම ශබ්දයක ආකොරවයන්න ෙහුමොධය තොක්ෂණය වයොදො ගිමින්න විදුත් තැපෑල මගින්න යැවිය හැකිනම් වහෝ වවබ් පිටුවක ආකොරවයන්න ලැබීමට සැලැස්වීවමන්න ඔවබ් මිතුරො සතුටට පත් වවනවො වනොඅනුමොනය. ඔෙ හො ඔහු අතර පවත්නො දුරස්ථභොවය නැති කර ගැනීමට වහෝ අඩු කර ගැනීමට වමය මනො පිටිවහලකි. ඔෙ වදවදනො අතර සෙඳතො පවත්වො ගැනීමට වම් සඳහො ඔෙ වනොදැනුවත්වම ෙහුමොධය තොක්ෂණය භොවිත කර ඇත. එයින්න ඔෙ ලෙන පරවයෝජනය සහ තෘප්තතිය ඉතොමත් ඉහල මට්ටමක පවතී. වම් සුළු උදොහරණවයන්න වුවද ඔෙට හැඟීයන්නවන්න කුමක් ද? සමොජවේ දුරස්ථභොවය අඩුකරමින්න පවුල් සෙඳතොව වැඩි කිරීමට පරිගණක තොක්ෂණය, සන්නිවේදන තොක්ෂණය සහ ෙහුමොධය තොක්ෂණය සම්මිශරණය වීවමන්න බිහි ූ වතොරතුරු තොක්ෂණය නම් ූ නව තොක්ෂණය ඉවහල් වී ඇති ෙවයි.