1. Lekcja
Temat: Pole magnetyczne prądu.
1. Doświadczenie Oersteda (1820 r.)
Pod przewodnikiem umieszczamy igłę magnetyczną. Igła wskazuje kierunek północ – południe.
Kiedy przez przewodnik płynie prąd igła magnetyczna odchyla się od wcześniej wskazywanego
kierunku.
Wniosek:
Wokół przewodnika, przez który płynie prąd
powstaje pole magnetyczne.
2. Pole magnetyczne wokół prostoliniowego przewodnika z prądem.
Linie sił pola magnetycznego
wokół prostoliniowego przewodnika
z prądem mają kształt współśrodkowych okręgów otaczających
przewodnik.
2. Zwrot linii sił wyznacza się za pomocą reguły prawej ręki:
Jeśli prawą dłonią obejmiemy przewodnik tak, że kciuk wskaże
kierunek i zwrot prądu w przewodniku, to pozostałe cztery
zagięte palce wskażą jaki jest zwrot linii sił pola
magnetycznego.
3. Pole magnetyczne
zwojnicy (solenoidu) z prądem.
Pole magnetyczne zwojnicy z prądem na zewnątrz przypomina pole magnesu sztabkowego, a
wewnątrz zwojnicy jest polem jednorodnym (linie sił tego pola są do siebie równoległe).
Bieguny magnetyczne zwojnicy z prądem wyznacza się za pomocą reguły prawej
ręki:
Jeżeli prawą ręką obejmiemy zwojnicę tak, aby wszystkie cztery palce wskazywały zwrot prądu w
zwojnicy, to odchylony kciuk wskaże północny biegun magnetyczny powstałego pola magnetycznego.
4. Przykłady:
3. a) Wyznacz bieguny magnetyczne zwojnicy z prądem.
b) Jak oddziałują z sobą zwojnica i obwód kołowy?
c) Jak należy dopiąć do zwojnicy źródło napięcia, aby odpychała magnes?