Deze overtuigingstips zijn een compilatie van de overtuigingstips zoals die terug te vinden zijn de website van Debatrix. (www.debatrix.com). Voor meer informatie ga naar deze website. Ik heb ze gebundeld als een naslag werk. Een keer per week pas ik zelf een andere tip toe, om te blijven oefen.
Meer over Pitch presentaties vind je op http://www.slideshare.net/maartendaniels/pitch-presentaties
1. Overtuigings Tips – Compilatie
PITCH PRESENTATIES
OVERTUIGINGS TIPS
i. Intro ........................................................................................................................................... 1
ii. Wekelijkse overtuigtip: Sla de wapens van je tegenstander uit zijn handen .................................. 1
iii. Overtuigtip van de week: een controversieel voorstel verdedigen ............................................... 2
iv. Wekelijkse overtuigtip: Een tip om niet te vergeten?! Nee, een tip om te onthouden .................. 3
v. Zorg dat je kernpunten beklijven ................................................................................................. 3
vi. Wekelijkse overtuigtip: Een deskundige spreker overtuigt sneller ................................................ 4
vii. Wekelijkse overtuigtip: Laat jouw boodschap zich verspreiden als een lopend vuurtje ................. 4
viii. Hoe kan je bij jouw publiek een behoefte opwekken voor jouw plan? ......................................... 5
ix. Wekelijkse overtuigtip: Complexe concepten simpel uitleggen .................................................... 5
x. Wat schiet je ermee op? ............................................................................................................. 6
xi. Complexe concepten simpel uitleggen ........................................................................................ 7
xii. Hoe sla je de wapens van je tegenstander uit handen? ................................................................ 7
xiii. wat moet je niet doen als je zenuwachtig bent tijdens een presentatie? ...................................... 8
xiv. Hoe overtuig je tijdens de vergadering? ...................................................................................... 8
xv. wat moet je doen om vaker instemming te krijgen? .................................................................... 9
xvi. hoe kom je weg met een vals dilemma? .................................................................................... 10
xvii. wat moet je beslist NIET doen kort voor een presentatie?..................................................... 10
xviii. hoe benadruk je jouw deskundigheid?.................................................................................. 11
xix. hoe verdedig je een omstreden standpunt met verve? .............................................................. 11
xx. Hoe gebruik je lichaamstaal als wapen? .................................................................................... 12
xxi. waarom moet je altijd een reden geven? .................................................................................. 12
xxii. hoe zeg je veel door niets te zeggen?.................................................................................... 13
xxiii. hoe vertel je slecht nieuws aan een goede relatie? ............................................................... 13
xxiv. hoe maak je contact met je publiek?..................................................................................... 13
xxv. hoe verdubbel je de impact van een oneliner? ...................................................................... 14
xxvi. hoe verdedig je een verstrekkend voorstel? .......................................................................... 14
xxvii. Hoe garandeer je dat jouw argumenten relevant zijn? .......................................................... 15
xxviii. Een prikkelende openingstechniek........................................................................................ 16
i. INTRO
Deze overtuigingstips zijn een compilatie van de overtuigingstips zoals die terug te vinden zijn de website
van Debatrix. (www.debatrix.com). Voor meer informatie ga naar deze website. Ik heb ze gebundeld als
een naslag werk. Een keer per week pas ik zelf een andere tip toe, om te blijven oefen.
Meer over Pitch presentaties vind je op http://www.slideshare.net/maartendaniels/pitch-presentaties
ii. SLA DE WAPENS VAN JE TEGENSTANDER UIT ZIJN HANDEN
Het is de droom van iedereen die in een hevige discussie is geraakt: het sterkste punt van je tegenstander
direct irrelevant maken. En het is het is makkelijker dan je denkt!
maartendaniels@gmail.com -1-
2. Overtuigings Tips – Compilatie
Mensen hebben de neiging om het met alles oneens te zijn wat hun tegenstander zegt. Maar soms zegt je
tegenstander best redelijke dingen - waar je doelgroep het in ieder geval mee eens is. In dat geval is het
verstandig om je bij elk punt af te vragen: kan ik het hiermee eens zijn? Zo ja, geef onmiddellijk en
onvoorwaardelijk strategisch toe.
Niet alleen overtuig je zo alle toehoorders van je redelijkheid en je bereidheid om naar de ander te
luisteren - iets dat bijvoorbeeld in de rechtszaal van cruciaal belang is - maar je kan het strijdtoneel van de
discussie zelf bepalen. Het is namelijk heel slim om direct na het strategisch toegeven een lastige vraag te
stellen. ("Daarin heb je gelijk, maar hoe zit het dan met...")
Waarom werkt dit?
Door je tegenstander straffeloos gelijk te geven maak je zijn punt direct irrelevant in de discussie.
Strategisch toegeven betekent zelden een verzwakking van je standpunt. Integendeel! Het is een
effectieve manier om de wapens van je tegenstander uit handen te slaan!
Wie gebruikt deze truc ook? Een uitgesproken politicus als Jan Marijnissen beheerst deze strategie als
geen ander. "We hebben de snelst groeiende economie van West-Europa", zo stelde Rutte in 2006 tijdens
een debat na afloop van de Troonrede. Vervolgens stelde hij Jan Marijnissen de prachtig suggestieve
vraag: "Waarom is dat zo moeilijk om toe geven?" Het ontkennen, betwisten of nuanceren van de
aangehaalde cijfers had weinig zin. De SP-lijsttrekker gaf daarom direct toe ("Weet u wat, ik geef u dat").
Om er vervolgens overheen te denderen met een lastige vraag ("Maar wilt u dan toegeven dat...").
iii. EEN CONTROVERSIEEL VOORSTEL VERDEDIGEN
Moet of wil je een verstrekkend voorstel verdedigen?
Probeer dan eens de volgende stappen:
1. Poneer eerst een voorstel dat nóg verder strekt;
2. Luister geïnteresseerd naar de anderen en geef ze gedeeltelijk gelijk in hun kritiek (“jullie hebben
gelijk, dit is waarschijnlijk niet haalbaar”);
3. Presenteer vervolgens het plan wat je oorspronkelijk wilde voorstellen.
Resultaat
De kans dat je een meerderheid achter je voorstel krijgt is aanzienlijk groter. Hoewel nog altijd
verstrekkend, zal de afgezwakte variant van je voorstel een stuk genuanceerder klinken dan wanneer je
deze niet eerst tegen een nòg radicalere stelling zou hebben afgezet.
Waarom werkt dit?
Je maakt slim gebruik van de kracht van het contrast. Hoe mensen iets ervaren, hangt sterk af van hun
vergelijkingsmateriaal. Door zaken in een andere context te plaatsen en het contrast impliciet te
benadrukken, kan de perceptie ervan radicaal veranderen.
Hoe jouw voorstel altijd redelijk overkomt
Voor de ultieme overtuigingskracht kun je deze strategie het beste combineren met het valse dilemma. In
zijn boek The Art of Deception draagt Nicholas Capaldi de volgende techniek aan: presenteer jouw
standpunt als het midden van twee onwenselijke extremen. Je kunt die extreme standpunten best wat
aandikken, en laat in het midden wie dat standpunt eigenlijk verkondigt (misschien wel niemand). Het
contrast tussen deze extremen maakt jouw standpunt tot het redelijke alternatief.
maartendaniels@gmail.com -2-
3. Overtuigings Tips – Compilatie
iv. EEN TIP OM NIET TE VERGETEN?! NEE, EEN TIP OM TE ONTHOUDEN
Ondanks goede intenties zorgen sommige sprekers ervoor dat zij het verkeerde beeld van hun product of
voorstel laten beklijven. Wat is een gemakkelijk toepasbare tip om de kans te vergroten dat het juiste
beeld blijft hangen bij jouw doelgroep?
Vaak is het een simpel woordje dat schuldig is aan het beklijven van het verkeerde beeld. Het woordje
‘niet’. Ons advies: mijd het, zeker als je juist misplaatste beeldvorming aan het bestrijden bent. Zeg liever
dat het product "de prijs waard" is in plaats van "helemaal niet duur".
Een voorbeeld
Tijdens een congres waar vertegenwoordigers uit de hele sector aanwezig waren, liet een manager zien
hoe het woord ‘niet’ niet gebruikt moet worden. Iemand op de eerste rij vroeg waarom zijn producten zo
duur zijn. De spreker antwoordde de zaal: "Iemand hier vraagt waarom onze producten zo duur zijn.
Welnu, volgens mij zijn wij helemaal niet duur. In elk geval niet duurder dan onze belangrijkste
concurrenten..." Hier wreekt zich het psychologisch wegfilteren van het woordje ‘niet’ en zegeviert de
kracht van herhaling. Eén begrip blijft hangen: duur. Precies het beeld dat hij probeerde te bestrijden!
Bedenk dus altijd welk beeld het publiek mee naar buiten moet nemen, gebruik termen die daarbij passen
en verwijs niet naar zaken die dat beeld verstoren.
Waarom werkt dit?
Zinnen met het woord ‘niet’ leiden regelmatig tot verwarring. Soms resulteren ze zelfs precies in het
tegenovergestelde van wat ermee beoogd wordt. We kunnen ons geen visuele voorstelling maken van
‘niet’. Het is geen zelfstandig naamwoord of werkwoord. En als het wordt gebruikt in combinatie
daarmee, dan treden juist die woorden op de voorgrond waarvan onze geest zich wél een beeld kan
vormen. Dus als ik je vraag niet aan een grote, roze olifant te denken, heb jij juist wel een beeld in je
hoofd van een grote, roze olifant.
v. ZORG DAT JE KERNPUNTEN BEKLIJVEN
Hoe kan je voorkomen dat het publiek de kernboodschap van jouw presentatie vergeet?
Ervaren sprekers gebruiken het zogenaamde achtuurjournaalmodel. De belangrijkste punten worden dan
drie keer besproken. Aan het begin van het betoog vertellen zij wat zij gaan zeggen. ("Ten eerste zal ik
spreken over hoe dit economisch rendabel is, ten tweede...") Vervolgens besteden zij het grootste deel
van hun tijd aan het uitwerken van hun aangekondigde punten. En als afsluiting worden de punten
nogmaals herhaald. ("Ik heb als eerste gesproken over de economische rendabiliteit, ten tweede...") Deze
structuur kan jij ook gebruiken om te zorgen dat jouw kernpunten beklijven.
Jouw resultaat:
De belangrijkste punten van jouw betoog zullen beter blijven hangen. Hierdoor zijn mensen niet alleen
zelf overtuigt, maar hebben zij de argumenten om ook anderen te overtuigen!
Waarom werkt dit?
Als je nalaat om de belangrijkste punten te herhalen, geef je de controle uit handen over wat mensen
onthouden. Je loopt dus het risico dat mensen de minder belangrijke punten onthouden.
maartendaniels@gmail.com -3-
4. Overtuigings Tips – Compilatie
Hoe herhaling kan leiden tot meer waardering
Herhaling zorgt er niet alleen voor dat mensen een boodschap beter onthouden, volgens sommige
psychologen kan ook de waardering voor een boodschap erdoor vergroot worden. Deze theorie van meer
exposure stelt dat mensen zich meer aangesproken voelen door bekende dan door minder bekende
boodschappen. Door vaker te worden blootgesteld aan een boodschap, wordt deze bekender en daarmee
aantrekkelijker. Maar herhaal niet te vaak, want dan slaat het positieve gevoel om in irritatie.
vi. EEN DESKUNDIGE SPREKER OVERTUIGT SNELLER
Een spreker die als deskundig wordt gezien zal merken dat zijn boodschap gemakkelijker en sneller
anderen overtuigt. Hoe vergroot jij jouw deskundigheid in de ogen van het publiek?
1. Onderbouw je betoog met extern bewijsmateriaal. Door het citeren van een onderzoek of autoriteit
leen je als het ware een gedeelte van de autoriteit.
2. Som je eigen kwalificaties op voordat je een presentatie geeft of - nog beter - laat dat doen door
iemand die je aankondigt.
Waarom werkt dit?
Mensen kunnen de boodschap niet loskoppelen van de spreker. Hoe meer geloofwaardigheid de spreker
uitstraalt, hoe aannemelijker wij de boodschap achten. Het gaat daarbij om de perceptie van het bezitten
van deskundigheid, niet om daadwerkelijk perceptie!
Hoe Jan Marijnissen deskundigheid uitstraalt
Het is echter niet zo dat een deskundige altijd een intelligente, goed opgeleide expert moet zijn. Politici
begrijpen dat -en maken daarom veelvuldig gebruik van zogenaamde people props. Jan Marijnissen heeft
bij elke speech in de Tweede Kamer een stapeltje brieven van ontevreden burgers paraat, waaruit hij
graag citeert. En Wouter Bos had een periode waarin hij bij elk publiek optreden begon over Mohammed,
die hij had ontmoet in een koffiehuis in het Haagse Laakkwartier. Soms ben je nu eenmaal veel
geloofwaardiger door de mening van gewone burgers aan te halen dan die van een gerenommeerde
professor.
vii. LAAT JOUW BOODSCHAP ZICH VERSPREIDEN ALS EEN LOPEND VUURTJE
Wil je dat jouw belangrijke boodschap zich moeiteloos gaat verspreiden?
Probeer dan eens je kernboodschap te verpakken in een pakkend verhaal. Een goed verhaal bevat twee
elementen:
1. Spanning: bouw een spanningsboog op en geef niet meteen de clou weg.
2. Nieuwe informatie: feiten die de toerhoorders nog niet wisten en anderen nog niet weten zijn
aantrekkelijk om door te vertellen.
Waarom werkt dit?
Mensen vinden het leuk om een verhaal te horen en te vertellen. Het effect is dus dat je boodschap beter
blijft hangen en hij veel gemakkelijker wordt doorverteld aan anderen.
Wie dit met succes heeft toegepast: Subway heeft een sterk verhaal gebruikt om hun keten goed in de
markt te zetten. De naam Jared Fogle zal weinigen tegenwoordig nog iets zeggen, maar rond de
eeuwwisseling groeide deze Amerikaan uit tot een nationale beroemdheid. De reden: hij was binnen
maartendaniels@gmail.com -4-
5. Overtuigings Tips – Compilatie
korte tijd meer dan de helft van zijn lichaamsgewicht kwijtgeraakt door het eten van sandwiches van
fastfoodketen Subway.
Op zijn zwaarst had Jared ruim tweehonderd kilo gewogen. Nadat zijn vader, een huisarts, hem had
verteld dat hij waarschijnlijk niet ouder dan 35 zou worden, was de moddervette student tot inkeer
gekomen. Hij had voor zichzelf een dieet van twee Subway-sandwiches per dag samengesteld en zich daar
met ijzeren discipline aan gehouden. Na drie maanden was hij ruim vijftig kilo kwijtgeraakt en tegen de
tijd dat Subway lucht van het verhaal kreeg en hem tot poster child van het bedrijf maakte, woog Jared
nog maar 85 kilo. De televisiereclame waarin Jared figureerde, leidde tot een enorme mediahype waarbij
zelfs Oprah Winfrey zich niet onbetuigd liet. Alle positieve media-aandacht voor het ‘mooie verhaal’ legde
Subway geen windeieren.
De zaak-Jared is een inmiddels klassiek voorbeeld van de kracht van een goed verhaal. Het illustreert met
concrete beelden hoe gezond de broodjes van Subway kunnen zijn - en dat is hun kernboodschap!
Het geheim van een sterke pitch
viii. HOE KAN JE BIJ JOUW PUBLIEK EEN BEHOEFTE OPWEKKEN VOOR JOUW PLAN?
Als je mensen ergens van wilt overtuigen, spreek dan eerst over het probleem waar je doelgroep tegen
aanloopt. Pas dan zijn mensen ontvankelijk voor de oplossing. Dus laat mensen altijd eerst inzien dat het
een probleem is en aanvoelen dat het ernstig is. Beschrijf het probleem niet in abstracte termen, maar in
concrete taal.
Waarom werkt het?
Je maakt het mensen zo gemakkelijk mogelijk om overtuigd te raken. Veel sprekers denken dat hun
doelgroep zelf wel kan ontdekken welke behoefte hun plan dient. Maar mensen hebben vaak geen zin om
daarover na te denken. Een publiek dat opnieuw doordrongen is van het probleem en aanvoelt waarom
dat ernstig is, is veel meer ontvankelijk voor jouw oplossing.
Wie dit met succes toepast
Verkoopdeskundige Richte Lommert legt in zijn succesvolle boek ‘Alles over verkopen’ uit hoe hij in zijn
jeugd door het toepassen van deze truc veel meer wasknijpers verkocht dan zijn vrienden. Om wat geld
bij te verdienen ging hij in een Amsterdamse arbeiderswijk huis-aan-huis wasknijpers verkopen. Op hun
fiets en met vijftig setjes wasknijpers gingen ze langs bij de huisvrouwen, ieder een eigen deel van de wijk.
Aan het einde van de dag hadden zijn vrienden niet zo veel gekocht. Ze vroegen mensen of ze wasknijpers
nodig hadden en de meeste mensen antwoordde negatief. "De mensen hadden geen wasknijpers nodig,"
concludeerde ze. Maar Lommert was wel door zijn voorraad heen. Wat deed hij anders? Hij vroeg de
huisvrouwen: "Mevrouw komt u bij het ophangen van uw schone was wel eens wasknijpers te kort?"
Bijna iedereen antwoordde met een ‘ja’, waardoor de verkoop vervolgens een eitje was. "Mevrouw, dat
probleem kan ik voor u oplossen..." Spreek dus eerst over het probleem, begin dan pas over de oplossing.
ix. COMPLEXE CONCEPTEN SIMPEL UITLEGGEN
Om mensen te overtuigen moet je soms ingewikkelde zaken op een simpele manier uitleggen - dat
mensen zich niet meer kunnen voorstellen dat het ooit ingewikkeld was. Hoe doe je dat?
Complexe boodschappen kun je opbouwen uit eenvoudig materiaal. Trek een vergelijking met iets dat
mensen al kennen en er enigszins op lijkt. Leg vervolgens uit hoe het anders is. Daarbij is nauwkeurigheid
maartendaniels@gmail.com -5-
6. Overtuigings Tips – Compilatie
minder belangrijk dan begrijpelijkheid. Want al is de boodschap nog zo nauwkeurig, als mensen hem niet
begrijpen draagt hij niks bij aan het beslissingsproces. En dan is hij dus van geen enkele waarde!
Wie dit met succes toepast:
Intel stond voor een lastige uitdaging. Om consumenten te overtuigen om een computer aan te schaffen
met daarin een betere en duurdere versie van hun chip, moesten ze kunnen uitleggen wat hun product
precies is. Ze hadden kunnen zeggen: "het is een chip die de meeste functies bevat van een processor op
een enkele geïntegreerde schakeling." Maar tenzij je een computertechneut bent, zegt dit je niks. De
marketingafdeling van Intel had dit ook door. Daarom zijn ze consequent hun product gaan uitleggen door
middel van een vergelijking: "De intel chip is het brein van je computer." Daarmee is het volstrekt
duidelijk wat het doet: het stuurt de computer aan. Maar het is ook volstrekt duidelijk waarom een
duurdere versie, beter is. Een slimmer brein kan meer bereiken in minder tijd. Daarmee maakt de
vergelijking ook het voordeel voor de consument duidelijker.
x. WAT SCHIET JE ERMEE OP?
Waarom een individu niet overtuigt is soms dezelfde reden als dat een advertentie niet overtuigt. Veel
bedrijven spreken met veel lof over hun eigen prestaties ("de beste koffiebonen van het land") en
vergeten daarbij te vermelden waarom de klant het moet kopen ("de lekkerste koffie van het land"). Ze
richten zich op productfuncties in plaats van de voordelen die het product te bieden heeft.
Dit kan je voorkomen door altijd een WIFFY (spreek uit: wiffie) toe te voegen aan je kernboodschap.
WIFFY is een acroniem. Het staat voor ‘what’s in it for you?’ (wat schiet je ermee op?). Door jezelf continu
te dwingen een antwoord te geven op die ene vraag, zorg je dat je overtuigpogingen altijd gefocust zijn op
datgene wat voor jouw doelgroep het belangrijkste is: eigenbelang. Gebruik dus regelmatig zinnen als:
"Dit is voor jullie van belang omdat...".
Waarom werkt het?
De WIFFY wordt vaak vergeten omdat mensen er onterecht vanuit gaan dat de doelgroep zelf de
voordelen wel kan bedenken. Maar mensen nemen vaak niet de moeite om al die verbanden te leggen.
Spel daarom nauwkeurig het voordeel uit voor je doelgroep en maak het ze zo gemakkelijk mogelijk om
overtuigd te raken!
Wie dit met succes toepast
Toen hij aangaf een paar maanden medisch verlof te nemen, daalde de waarde van zijn beursgenoteerde
bedrijf onmiddellijk met zes procent. Weinig CEOs zijn zo waardevol voor hun bedrijf als Steve Jobs voor
Apple is. En dat heeft voor een belangrijk deel te maken met zijn beroemde presentaties.
Jobs lanceert belangrijke nieuwe producten met een presentatie die door investeerders en Apple-fans
met hooggespannen verwachtingen wordt ontvangen. Zo deed hij dat ook twee jaar geleden om de
iPhone te introduceren. Zijn uitdaging was om zijn publiek iets te laten geven om de weliswaar
ingrijpende maar zeer technische veranderingen van het product, terwijl de iPhone pas veel later
verkrijgbaar zou zijn. Hij richtte zich ondermeer op het keyboard: "The iPhone does not use a keyboard,
nor does it use a stylus, as many smartphones do today. [...] We're going to use the best pointing device in
our world. We're born with 10 of them: our fingers." Tot zover legt hij de productfuncties uit. Meteen
volgt een WIFFY: "It is far more accurate than any touch display. [...] We wanted to make a product that is
maartendaniels@gmail.com -6-
7. Overtuigings Tips – Compilatie
easy to use." Door technische productfuncties consequent aan aansprekende voordelen te koppelen,
weet Jobs zijn presentaties - en zichzelf! - zeer waardevol te maken voor zijn bedrijf.
xi. COMPLEXE CONCEPTEN SIMPEL UITLEGGEN
Vorige week hebben we besproken hoe effectief het is om een WIFFY te koppelen aan je kernboodschap.
Dus spreek niet vol trots over producteigenschappen, terwijl je vergeet om de klant te vertellen wat de
voordelen zijn van het product. Maar toch overtuigt het ene voordeel, terwijl het andere aan dovemans
oren gericht lijkt te zijn. Hoe maak je een voordeel overtuigender voor je doelgroep?
Het druist waarschijnlijk geheel tegen je intuïtie in, maar uit wetenschappelijk onderzoek naar marketing
in Amerika, blijkt de grootte van het voordeel minder belangrijk te zijn voor de overtuigingskracht dan de
invoelbaarheid. Een voordeel wordt invoelbaar wanneer mensen zichzelf ervan kunnen zien profiteren.
Maak voordelen dus tastbaar door het zo kleurrijk mogelijk te beschrijven dat mensen het helemaal voor
zich kunnen zien.
Waarom werkt het?
Mensen maken meestal geen beslissingen door rationeel alle voordelen tegen de nadelen af te wegen.
Nee, meestal gebruiken we een
snelkoppeling: ons gevoel. Daarom is het belangrijk om daarop in te spelen. En dat doe je door elk
voordeel tastbaar en persoonlijk te maken.
Hoe jij hier direct van kunt profiteren
Veel organisaties weten dat een offerte meer is dan alleen een indicatie van de prijs. Het is een belangrijk
overtuigmoment tijdens het
verkoopproces. Toch zijn de meeste offertes lang niet zo overtuigend als ze zouden kunnen zijn. Er wordt
vaak in abstracte termen gesproken over
de klant: "Met deze polis is men verzekerd tegen schade aangebracht door derden." Veel beter zou zijn:
"U hoeft zich geen enkele zorgen te
maken, want met deze polis u bent verzekerd tegen alle schade aangebracht door derden!"
Verder werkt het goed om de potentiële klant te vragen om zich voor te stellen hoe het zou zijn om de
voordelen te hebben. "Stelt u zich eens voor
hoeveel minder zorgen u heeft als u zich geen enkele zorgen hoeft te maken om schade aangebracht door
een derde partij."
xii. HOE SLA JE DE WAPENS VAN JE TEGENSTANDER UIT HANDEN ?
Onderdruk de neiging om het met alles wat je tegenstander zegt oneens te zijn. Soms zegt je
tegenstander best redelijke dingen, waar je doelgroep het in ieder geval mee eens is. In dat geval is het
verstandig om je bij elk punt af te vragen: kan ik het hiermee eens zijn? Zo ja, geef onmiddellijk en
onvoorwaardelijk strategisch toe.
Niet alleen overtuig je zo alle toehoorders van je redelijkheid en je bereidheid om naar de ander te
luisteren - iets dat bijvoorbeeld in de rechtszaal van cruciaal belang is - maar je kan het strijdtoneel van de
maartendaniels@gmail.com -7-
8. Overtuigings Tips – Compilatie
discussie zelf bepalen. Het is namelijk heel slim om direct na het strategisch toegeven een lastige vraag te
stellen. ("Daarin heb je gelijk, maar hoe zit het dan met...")
Waarom werkt dit?
Door je tegenstander straffeloos gelijk te geven maak je zijn punt direct irrelevant in de discussie.
Strategisch toegeven betekent zelden een verzwakking van je standpunt. Integendeel! Het is een
effectieve manier om de wapens van je tegenstander uit handen te slaan!
Wie dit met succes toepast
Voorbeeld
Een uitgesproken politicus als Jan Marijnissen beheerst deze strategie als geen ander. "We hebben de
snelst groeiende economie van West-Europa", zo stelde Rutte in 2006 tijdens een debat na afloop van de
Troonrede. Vervolgens stelde hij Jan Marijnissen de prachtig suggestieve vraag: "Waarom is dat zo
moeilijk om toe te geven?" Het ontkennen, betwisten of nuanceren van de aangehaalde cijfers had weinig
zin. De SP-lijsttrekker gaf daarom direct toe ("Weet u wat, ik geef u dat"). Om er vervolgens overheen te
denderen met een lastige vraag ("Maar wilt u dan toegeven dat...").
xiii. WAT MOET JE NIET DOEN ALS JE ZENUWACHTIG BENT TIJDENS EEN PRESENTATIE?
Verontschuldig je niet voor zenuwen, kleine misstappen of versprekingen. "Sorry, maar ik ben zo
zenuwachtig," is dè manier om je publiek duidelijk te maken dat je onervaren, onprofessioneel en
ongeloofwaardig bent. Bij zakelijke presentaties is dat nou juist de boodschap die je het publiek niet wil
meegeven.
Sprekers verontschuldigen zich omdat ze onterecht denken dat de toehoorders hun zenuwen en
misstappen allemaal zien. Dat is vaak helemaal niet zo. Jij ergert je aan al je versprekingen omdat je weet
dat je het beter kan. Maar je publiek wil gewoon horen wat je te zeggen hebt. Jouw fouten vallen de
toehoorders nauwelijks op. In onze training 'overtuigend presenteren' ervaren cursisten dit zelf. Zij
houden dan een betoog voor een videocamera en vrezen het moment waarop ze zichzelf moeten
terugkijken. Meestal valt het allemaal mee. Mensen die dachten dat ze enorm stonden te hakkelen, horen
dat dat helemaal niet zo was.
Door voor elke misstap je excuses aan te bieden, vergroot je elk foutje genadeloos uit. Wat het publiek
anders niet was opgevallen, wordt nu onder hun aandacht gebracht. Geen wonder dat het publiek dan na
afloop constateert: "de spreker was wel enorm zenuwachtig." Of erger nog: "geloofde de spreker zijn
eigen verhaal eigenlijk wel?"
Bij carrière-bepalende presentaties heeft iedereen last van zenuwen. Jij maakt het verschil door er goed
mee om te gaan.
xiv. HOE OVERTUIG JE TIJDENS DE VERGADERING ?
Als je collega's wil overtuigen van jouw plannen, ga dan in het midden van de tafel zitten. Die plaats wordt
verwacht bezet te worden door de belangrijkste persoon in de groep. Denk aan de CEO in de boardroom.
Omdat dit onbewust onze gedachtes beheerst, letten we minder op de fouten van die personen in
vergelijking tot de mensen die elders zitten.
maartendaniels@gmail.com -8-
9. Overtuigings Tips – Compilatie
Maar als je juist een vrije uitwisseling van ideeën wil bevorderen, ga dan niet in het midden zitten. Tijdens
een brainstorm komen meer onverwachte en vernieuwende idee naar voren als een leidinggevende de
rest het gevoel geeft dat zijn ideeën niet belangrijker zijn dan die van de groep.
Verder loont het om regelmatig zitplaatsen in een vergadering te rouleren. Door mensen te stimuleren
niet elke week op dezelfde plek te gaan zitten, voorkom je dat bepaalde mensen te veel hun stempel op
de vergadering drukken.
Wat de wetenschap hierover zegt
Wetenschappers hebben honderden afleveringen van het Britse programma The Weakest Link (in
Nederland bekend als De Zwakste Schakel) geanalyseerd. In de quiz werken acht kandidaten samen om
een zo hoog mogelijk geldbedrag bij elkaar te spelen, maar elke ronde wordt er één kandidaat
weggestemd. Om het programma te winnen was meer nodig dan algemene kennis, een goede strategie
en stalen zenuwen, zo concludeerde de onderzoekers. Waar de kandidaten stonden in de groep maakte
ook uit. Hoewel de kandidaten willekeurig op een bepaalde plek werden gezet, wonnen de kandidaten die
in het midden stonden aanzienlijk vaker. De sterkste schakel stond dus vaak in het midden.
xv. WAT MOET JE DOEN OM VAKER INSTEMMING TE KRIJGEN ?
Wanneer jij iets nodig hebt van een ander, stel je vraag op zo'n manier dat je de overduidelijke
verwachting koestert dat de ander zal instemmen. Wie in woord en gedrag uitstraalt dat hij misschien te
veel vraagt ("zou je misschien...als je tijd hebt vandaag...dertig kopietjes kunnen maken voor mij?"), krijgt
vaker 'nee' op het rekest. En erger nog: hij zal sneller worden gezien als iemand die inderdaad te veel
vraagt. Zeker als iemand jou respecteert, loont het dus om te doen alsof de vraag louter een formaliteit is
("kan jij nu even dertig kopietjes voor mij maken?").
Dit helpt niet alleen bij een klein verzoek, maar ook bij het echt zware werk: onderhandelingen. Probeer
eens te beginnen met een kleine concessie en voeg daar direct aan toe: "ik neem aan dat jij dan bereid
bent om..." De kans dat de ander je tegemoet komt is dan aanzienlijk groter!
Waarom werkt het?
Mensen streven ernaar om waar te maken wat er van hen wordt verwacht. Mensen die ons kennelijk
hoog in aanzien hebben, willen we niet teleurstellen. De manier waarop jij een vraag stelt, zegt wat over
jouw verwachtingen van een bepaalde persoon. Door aan te geven dat die laag zijn, hoeven mensen
minder te doen. En dus zullen ze ook minder doen. Maar door de lat hoger te leggen, zullen ze juist harder
gaan lopen voor jou!
Een voorbeeld uit de praktijk
In de medische wereld staat deze wet bekend als het placebo-effect. Nietsvermoedende patiënten krijgen
geen medicijn toegediend, maar een poedersuikerpil. De klachten verminderen na het innemen van de pil
ondanks het ontbreken van een medische reden daarvoor. En in uitzonderlijke tijden wordt daar wel eens
gebruik van gemaakt. Tijdens de Koreaanse Oorlog halverwege vorige eeuw raakte veel Amerikaanse
soldaten gewond. Zo veel zelfs dat er niet voldoende medische middelen waren om ze allemaal goed te
behandelen. Om de pijn te verzachten kregen sommige gewonden geen morphine, maar een placebo. Een
kwart van de soldaten gaven aan aanzienlijk minder pijn te voelen. De verwachting dat de pijn zou
afnemen, was voor hen bijna net zo sterk als echt medicijn.
maartendaniels@gmail.com -9-
10. Overtuigings Tips – Compilatie
xvi. HOE KOM JE WEG MET EEN VALS DILEMMA ?
Maak gebruik van het feit dat mensen een hekel hebben aan lange vergaderingen. Leg mensen een vals
dilemma voor volgens dit stappenplan:
1 — Wacht geduldig tot het einde van het agendapunt.
2 — Leg je publiek twee simpele opties voor. Zorg dat de ene duidelijk aantrekkelijker is dan de andere.
3 — Suggereer dat dit de enige twee mogelijkheden zijn.
4 — Vraag mensen expliciet om te kiezen.
Waarom werkt dit?
De meeste mensen houden van een simpele keuze. Dat bespaart niet alleen tijd en moeite, maar is
bovendien lekker overzichtelijk.
Wanneer een vals dilemma extra goed werkt
Dit werkt vooral goed wanneer sprake is van kennisasymmetrie: als jij veel meer van het onderwerp weet
dan je doelgroep. Het zijn dan ook vooral consultants en adviseurs die hier de vruchten van plukken.
Iedereen die wel eens een hypotheek heeft afgesloten, weet waarschijnlijk nog hoe de hypotheekadviseur
vol overgave een totaalbeeld schetste van alle verschillende hypotheken - inclusief fiscale aspecten. Hij
vertelde alles over de krediethypotheek, de beleggingshypotheek, de annuïteitenhypotheek, de lineaire
hypotheek en de gewone aflossingsvrije hypotheek. Switchmogelijkheden, overlijdensrisico's: alles kwam
aan bod.
"Maar," zo sloot hij ongetwijfeld af, "als ik jou was, dan zou ik eigenlijk gewoon kiezen tussen deze twee
producten." Hoe groter de kennisasymmetrie, hoe groter vaak ook het huis van de adviseur. Maar
uiteraard staan de belangen van de klant voorop.`
Noot van Maarten zelf: het toepassen van een vals dilemma onethisch zijn. Controleer bij jezelf of het
voor jou congruent is om dit toe te passen.
xvii. WAT MOET JE BESLIST NIET DOEN KORT VOOR EEN PRESENTATIE?
Ga nooit voor de groep staan tenzij je van plan bent om direct te beginnen met jouw presentatie. Idealiter
word je aangekondigd bij jouw presentatie, maar die luxe heb je niet altijd. En hoe vaak heb je het niet
meegemaakt dat een spreker vijf minuten voor zijn presentatie even voor de groep gaat staan, wat schuw
rondkijkt, even naar de laptop loopt, dan weer rondkijkt, vertwijfeld op zijn horloge kijkt... en dan weer
naar de zijkant van de zaal loopt?
Als je de eerste keer dat je voor de groep staat niet de aandacht vraagt, dan zullen mensen jou de tweede
en derde keer ook geen aandacht geven. En dat kun je de mensen in de zaal niet eens kwalijk nemen. Je
zult dus extra moeite moeten doen om te zorgen dat alle ogen op jou gevestigd zijn. Als je alleen aan het
begin van jouw presentatie voor de groep gaat staan en zonder een woord te zeggen de zaal in kijkt, dan
wordt de groep vaak vanzelf stil. En als je dan ook nog clichés ("dames en heren") achterwege laat en
direct een prikkelende openingszin uitspreekt, dan hangt het publiek aan je lippen.
Ik heb de meest ervaren dagvoorzitters en beroepssprekers deze fout zien maken. En dat terwijl de
oplossing zo simpel is. Bereid alles voor nog voordat het publiek in de zaal is, en ga kort voor je
presentatie niet zomaar voor de groep staan.
maartendaniels@gmail.com - 10 -
11. Overtuigings Tips – Compilatie
xviii. HOE BENADRUK JE JOUW DESKUNDIGHEID ?
Een simpele manier om je deskundigheid te vergroten is door je betoog te spekken met gedetailleerde
kennis, wat jargon en interessante feitjes. Laat zien dat je meer kennis hebt dan dat je nodig hebt. Durf
het aan om meer informatie te geven dan mensen eigenlijk willen hebben. Natuurlijk wil je niet dat je
verhaal onbegrijpelijk wordt, maar op deze manier vertel je niet alleen dat je deskundig bent, je laat het
zien.
Waarom werkt het?
Je inhoud is belangrijk, maar je geloofwaardigheid zorgt dat je argumenten daadwerkelijk overtuigen. Een
persoon die volgens het publiek deskundig is zal sneller en eerder overtuigen.
Wie dit met succes toepast
Een poos geleden was een vriend van ons op zoek naar een nieuwe digitale spiegelreflexcamera. Hij wist
dat hij er een wilde hebben, maar dat was het dan ook wel. Op zoek naar deskundig advies dook hij een
fotospeciaalzaak in en vroeg hij aan de toonbank of ze hem konden helpen. "Ja, natuurlijk", was hun
antwoord, "wacht u even op Daan. Hij is de specialist op dat gebied en kan u uitstekend helpen". Dat hij
specialist was, bleek even later uit al de feitjes die hij op de potentiële klant af vuurde. De megapixels,
typenummers en ander jargon vlogen onze vriend om de oren. Hij begreep er helemaal niets van, maar de
verkoper kwam wel geloofwaardig over. "Eigenlijk is de keuze simpel, u kunt kiezen tussen deze twee
opties. De Canon of de Sony." Onze vriend was al overtuigd, maar hij nam een stapje terug en vroeg de
man: "Welk merk heeft u eigenlijk zelf?" Met het schaamrood op de kaken bekende hij dat hijzelf geen
camera had. Hij maakte weleens foto's met zijn mobiel. Onze vriend heft overigens nog steeds geen
spiegelreflexcamera.
xix. HOE VERDEDIG JE EEN OMSTREDEN STANDPUNT MET VERVE?
Probeer de volgende keer dat je iets controversieels vertelt, je standpunt te presenteren als een
intellectueel gevecht tegen de onjuiste heersende opinie. Geef toe dat wat je vertelt omstreden is, maar
bied je publiek de kans om deel te gaan uitmaken van de verlichte minderheid. Het resultaat is vaak
verbluffend.
Waarom werkt het?
Je maakt gebruik van het feit dat mensen zich graag slim voelen. Door te benadrukken dat een mening
schaars en exclusief is bij de intelligentere mensen, voelen zich als onderdeel van die groep mensen.
De kracht van omstreden meningen
We mogen de kracht van impopulaire, verketterde of zelfs verboden meningen niet onderschatten. In de
jaren zestig liepen dominees massaal te hoop tegen de sterk seksueel geladen geschriften van Jan
Wolkers - zonder dat ze die ooit zelf hadden gelezen, uiteraard - en daarmee droegen ze in belangrijke
mate bij aan de populariteit ervan. De Duivelsverzen van Salman Rushdie werd pas een bestseller nadat
het boek de auteur eind jaren tachtig op een islamitisch doodvonnis van de Iraanse ayatollah Khomeini
was komen te staan. En toen studenten van de University of North Carolina ontdekten dat een speech
tegen gemengde studentenhuizen op de campus verboden zou worden, groeide ineens het draagvlak
voor gescheiden huisvesting van mannen en vrouwen. En dat terwijl niemand de speech gehoord h
maartendaniels@gmail.com - 11 -
12. Overtuigings Tips – Compilatie
xx. HOE GEBRUIK JE LICHAAMSTAAL ALS WAPEN?
Probeer bij presentaties 'strategisch te bewegen' tussen vaste punten op het podium zodat het publiek
onbewust de argumenten die je brengt gaat associëren met iets goed of slechts.
Loop naar een ander punt om goed of slecht nieuws te vertellen. Het idee: selecteer drie punten op het
podium. Laten we zeggen, punt A, B en C. Als je op punt A staat, vertel je gewoon je verhaal, maar zodra
je het slechte nieuws gaat brengen loop je rustig naar punt B. We noemen dit even het 'Slecht Nieuws
Punt'. Loop daarna naar punt C om iets positiefs te vertellen. Je publiek zal B en C gaan associëren met
slecht ofwel goed nieuws. Vanaf dat moment vertel je consistent alle voorstellen waarvan instemming
verwacht vanaf punt C, je zogenaamde 'Goed Nieuws Punt'.
Stel het publiek vraagt: waarom zouden we niet bij de concurrent kopen? Rustig loop je in je antwoord
naar Punt B (het 'Slecht Nieuws Punt') en zegt: "Natuurlijk hebben zij geen slechte producten, er is weinig
mis met hun producten, maar [terwijl je naar punt C loopt] bij ons is het serviceniveau veel hoger, wij
denken voor de lange termijn met u mee..."
Waarom werkt het?
Veel verbanden leggen wij bewust, maar nog meer leggen wij onbewust. Door naar het 'Slecht Nieuws
Punt' te lopen wek je bij mensen onbewust een slecht gevoel op. Ze maken zich op voor slecht nieuws.
Daardoor kijken zij anders aan tegen de informatie die je geeft.
xxi. WAAROM MOET JE ALTIJD EEN REDEN GEVEN ?
Zelfs als hij nergens opslaat, geef altijd een reden. Vaak hebben mensen namelijk niet eens zin om erover
na te denken - te veel moeite. En in een discussie over die reden hebben ze al helemaal geen zin. Daar kun
jij gebruik van maken. Geef altijd een reden, zelfs als die volstrekt nergens op slaat.
Naarmate er meer op het spel staat, zullen we meer moeite nemen om een voorstel kritisch te
beoordelen. Dan is het geven van goede redenen wél belangrijk.
Waarom werkt het?
Ellen Langer, sociaal psycholoog aan de Harvard Universiteit, deed in 1977 een boeiend onderzoek. In de
universiteitsbibliotheek voegde ze zich in de rij voor de kopieermachine en vroeg: "Sorry, ik heb maar vijf
pagina's. Zou ik de kopieermachine mogen gebruiken? Ik heb namelijk haast." Bijna iedereen, namelijk 94
procent van de wachtenden, liet haar voorgaan. Toen ze hetzelfde verzoek deed zonder een reden te
geven, bleek maar 60 procent haar voor te laten. Maar goed, dat is te verwachten: mensen laten je sneller
voorgaan als je een goede reden geeft, dan als je je verzoek niet nader toelicht. Langers derde poging was
echter uitzonderlijker.
Bij de kopieermachine aangekomen vroeg ze nu: "Pardon mag ik even voorgaan, want ik wil wat kopietjes
maken." Natuurlijk moest ze de kopieermachine gebruiken om kopietjes mee te maken. Waar anders
voor? Een uiterst kreupele toelichting kortom, maar wat bleek? In 93 procent van de gevallen lieten
mensen haar voorgaan. De kwaliteit van de reden waarmee het verzoek werd onderbouwd, bleek er
nauwelijks toe te doen. Het geven van een reden - wat voor reden dan ook - volstond.
maartendaniels@gmail.com - 12 -
13. Overtuigings Tips – Compilatie
xxii. HOE ZEG JE VEEL DOOR NIETS TE ZEGGEN?
Benadruk cruciale passages in je verhaal door voor een belangrijk woord een korte stilte te laten vallen.
Voor jouzelf lijkt zelfs de kortste pauze een eeuwigheid te duren en voelt het dus ongemakkelijk. Maar je
publiek zal deze rust waarderen!
Waarom het werkt
Een korte pauze is fijn voor zowel het publiek als jou als spreker. Jij hebt wat tijd om na te denken over
jouw volgende zinnen. Daardoor komen die er vloeiender uit, zonder "uhhh" en andere aarzelingen. Jouw
publiek heeft de tijd om jouw woorden goed in zich op te nemen.
Maar zo'n pauze leidt bovendien tot een beter stemgebruik. Veel mensen houden niet van snelle
sprekers. Maar ze houden ook niet sprekers die alles erg langzaam uitspreken
(waardoor...het...lijkt...alsof...je...batterij...bijna...leeg...is). Laat in plaats daarvan vaker een pauze vallen
als je snel spreekt.
Verder krijg je controle over je ademhaling en dus meer animatie in je stem. Door even stil te zijn, vullen
jouw longen zich op met lucht waardoor je met meer kracht spreekt.
Allemaal voordelen, alleen maar door even stil te zijn!
xxiii. HOE VERTEL JE SLECHT NIEUWS AAN EEN GOEDE RELATIE?
Een good cop, bad cop routine kan heel nuttig zijn voor dit soort situaties. Als jij degene bent die het
meest intensieve contact heeft met de relatie, speel jij de good cop en breng jij de relatie al het goede
nieuws. Een collega - bijvoorbeeld "de financiële man" - is de bad cop en brengt het slechte nieuws
("omdat u telaat heeft betaald, kunnen we helaas niet..."). Dit stelt jou in staat om tegen de klant te
zeggen: "Ja, mijn collega is daar heel secuur in... Maar als u vandaag nog betaalt, dan zal ik mij er
persoonlijk voor inzetten dat alles goed komt..."
Jij wordt gezien als iemand die sympathiek is. Door niet zelf het slechte nieuws te brengen voorkom je dat
jij geassocieerd wordt met dat slechte nieuws.
Waarom werkt dit?
We kunnen het vaak niet laten om de boodschapper met de positieve dan wel negatieve gevoelens
rondom het bericht te associëren. We hebben de neiging om mensen die ons slecht nieuws brengen een
stuk minder aardig te vinden, ook al hebben zij aan het nieuws zelf part noch deel.
xxiv. HOE MAAK JE CONTACT MET JE PUBLIEK ?
Kijk niet willekeurig wat heen en weer, maar richt steeds een serie woorden tot één persoon. Kijk iemand
aan totdat deze terugkijkt en je het gevoel hebt dat hij of zij je begrijpt. Pas als je die 'klik' voelt, kijk je een
ander aan.
Richt nooit zomaar in het midden van een zin je blik op een ander. Doe dat wanneer er een natuurlijke
pauze valt in je verhaal, zodra je op papier een punt of komma zou schrijven. Spreek dus alleen als je
iemand aankijkt.
maartendaniels@gmail.com - 13 -
14. Overtuigings Tips – Compilatie
We weten allemaal dat oogcontact belangrijk is. En toch kijken de meeste sprekers alleen vluchtig rond
tijdens presentaties. Ze kijken dan inderdaad niet naar hun blaadje, maar maken ook geen contact met
het publiek. Terwijl dat nou juist het doel moet zijn van oogcontact!
Waarom werkt het?
Oogcontact is een van de belangrijkste onderdelen van communicatie. Zou jij een wasmachine kopen van
een verkoper die oogcontact met jou mijdt? En zou je stemmen op een gladde politicus die jou niet
aankijkt?
Oogcontact (of het gebrek daarvan) zegt wat over de spreker, zijn boodschap en zijn intenties. Een
spreker die niet vluchtig rondkijkt, maar de mensen in het publiek aankijkt komt oprecht en kalm over in
plaats van onoprecht en zenuwachtig.
xxv. HOE VERDUBBEL JE DE IMPACT VAN EEN ONELINER ?
Kondig jouw belangrijkste oneliner aan met een prikkelende aanloopzin. Zo zorg je dat jouw publiek extra
goed oplet wanneer je de memorabele zin uitspreekt. Dat zinnetje kan heel simpel zijn. Bijvoorbeeld:
"Dames en heren, laat er geen twijfel over bestaan..." Of: "Het geheim van ons bedrijf laat zich in één zin
samenvatten..."
Bij het gesproken woord is het extra belangrijk om de nadruk te leggen op jouw belangrijkste boodschap.
Bij een geschreven tekst kan je dat eenvoudig doen door een aantal woorden vet te maken, of cursief. Die
mogelijkheid heb je niet tijdens een presentatie. Feitelijk is de aanloopzin dus de markeerstift waarmee je
jouw oneliner markeert voor het publiek.
Hoe historische sprekers deze overtuigtip succesvol toepasten
In Speak like Churchill, stand like Lincoln (aanrader) geeft auteur James C. Humes veel historische
voorbeelden van deze tip:
Ronald Reagan: "And so, my friends, I say to you... If we love our country, why shouldn't we also love
our countrymen."
Winston Churchill: "I would say to the House as I said to those who joined this government... I have
nothing to offer but blood, toil, tears, and sweat."
Gerald Ford: "Let me again say what I always tell those critics of America... Perhaps we have not
always lived up to our ideals, but then no country ever wrote higher ideals to live up to."
John F. Kennedy: "And so my fellow Americans... Ask not what your country can do for you — ask
what you can do for your country."
Ook de favoriete aanloopzin van Barack Obama ("Let me be clear...") kun jij eenvoudig uitspreken tijdens
je eerstvolgende speech, presentatie of vergadering.
xxvi. HOE VERDEDIG JE EEN VERSTREKKEND VOORSTEL?
Probeer eens de volgende stappen:
Poneer eerst een voorstel dat nog verder strekt.
maartendaniels@gmail.com - 14 -
15. Overtuigings Tips – Compilatie
Luister geinteresseerd naar de anderen en geef ze gedeeltelijk gelijk in hun kritiek ("jullie hebben
gelijk, dit gaat te ver").
Presenteer vervolgens het plan wat je oorspronkelijk wilde voorstellen.
De kans dat je een meerderheid achter je voorstel krijgt is aanzienlijk groter. Hoewel nog altijd
verstrekkend, zal de afgezwakte variant van je voorstel een stuk genuanceerder klinken dan wanneer je
deze niet eerst tegen een nog radicalere stelling zou hebben afgezet.
Hoe mensen iets ervaren, hangt sterk af van hun vergelijkingsmateriaal. Door zaken in een andere context
te plaatsen en het contrast impliciet te benadrukken, kan de perceptie ervan radicaal veranderen. Je
maakt slim gebruik van de kracht van het contrast.
Hoe jouw voorstel altijd redelijk overkomt
Voor de ultieme overtuigingskracht kun je deze strategie het beste combineren met het valse dilemma. In
zijn boek The Art of Deception draagt Nicholas Capaldi de volgende techniek aan: presenteer jouw
standpunt als het midden van twee onwenselijke extremen. Je kunt die extreme standpunten best wat
aandikken, en laat in het midden wie dat standpunt eigenlijk verkondigt (misschien wel niemand). Het
contrast tussen deze extremen maakt jouw standpunt tot het redelijke alternatief.
xxvii. HOE GARANDEER JE DAT JOUW ARGUMENTEN RELEVANT ZIJN ?
Het lijkt zo simpel. Je wilt je collega’s overtuigen van een eenvoudig standpunt. Je bereidt een aantal
goede argumenten voor. Tenminste, dat denk je. Na afloop van je betoog vindt iedereen dat je “een
aantal zinnige dingen” hebt gezegd. Maar niemand is overtuigd van jouw voorstel. Wat ging er mis?
Veel mensen gebruiken argumenten die weliswaar met het onderwerp te maken hebben, maar die hun
standpunt niet of nauwelijks ondersteunen. Hoe garandeer je dat jouw argumenten relevant zijn?
Volg de volgende stappen:
1. Maak voor jezelf eerst duidelijk wat jouw standpunt is. Waar wil je de anderen precies van overtuigen?
Zet vervolgens het woordje ‘omdat’ achter dit standpunt. Een relevant argument moet je
probleemloos achter dit woordje ‘omdat’ kunnen plaatsen. Zo weet je zeker dat het argument ook
jouw standpunt ondersteunt.
2. Controleer vervolgens aan het einde van elk argument of het wel logisch aansluit op jouw standpunt.
Dat is heel eenvoudig: voeg aan het einde van elk argument ‘...en daarom’ toe, gevolgd door jouw
standpunt. Vaak kom je er achter dan je nog een paar stappen moet zetten in jouw redenering, om
deze stap logisch te maken.
3. Is je betoog af? Dan kun je voor de zekerheid nog één controle uitvoeren. Laat het standpunt even
weg, en beredeneer vanuit jouw argumenten wat hierbij het meest voor de hand liggende standpunt
zou zijn. Je kunt jouw argumenten ook aan een ander voorleggen, en hem of haar vragen wat je
hiermee zou willen bewijzen. Zorg dat het meest voor de handliggende standpunt op basis van jouw
argumenten ook precies het standpunt is waarvan jij anderen wilt overtuigen.
maartendaniels@gmail.com - 15 -
16. Overtuigings Tips – Compilatie
xxviii. EEN PRIKKELENDE OPENINGSTECHNIEK
Hoe zorg je er nou voor dat jouw speech of presentatie boeit vanaf de allereerste zin? Probeer eens de
beproefde retorische techniek waarbij de spreker een raadsel voorlegt aan het publiek dat hij vervolgens
oplost met een geestig en knap gevonden opmerking. De kunst is om iets te zeggen dat het publiek niet
zag aankomen.
Waarom werkt dit?
Door een raadsel voor te leggen aan het publiek stimuleer je toehoorders om actief na te denken over de
oplossing. Als de oplossing dan onverwacht en geestig is, is de kans op een positieve reactie van het
publiek groot.
Wie dit met succes toepast
De speeches van Gouverneur Arnold Schwarzenegger zijn niet zo eloquent als die van President Obama,
maar minstens zo boeiend. Hij maakt dan ook veelvuldig gebruik van de raadsel-techniek. In zijn speech
op de Republikeinse conventie vijf jaar geleden begon Schwarzenegger met een dubbele dosering van
deze techniek.
Zijn eerste zin na een daverend applaus toen hij opkwam was een raadsel: "What a greeting! This is like
winning an Oscar!" Na een korte pauze maakte hij de grap af: "As if I would know!" Meteen daarna zei hij:
"Speaking of acting, one of my movies was called ‘True Lies’." Waarom zegt hij dit? Na een korte
denkpauze voor het publiek gaf hij de oplossing: "It’s what the Democrats should have called their
convention!" De zaal vol Republikeinen moest daar natuurlijk hard om lachen en daarmee had
Schwarzenegger hun aandacht te pakken.
maartendaniels@gmail.com - 16 -