1. Ταοϊσμός - Κομφουκιανισμός

2. ΤΙ ΕΊΝΑΙ
 Ο Ταοϊσμός είναι μια από τις τρεις μεγάλες θρησκείες της Κίνας μετά τον
Βουδισμό και τον Κομφουκιανισμό.
 Είναι μια αρχαία παράδοση φιλοσοφικών και θρησκευτικών πιστεύω που έχει
τις ρίζες της στην Κίνα.
 Οι ιδέες του Ταοϊσμού διαδόθηκαν παγκοσμίως μέσα από διάφορες πολεμικές
τέχνες όπως το Τάι-Τσι-Τσουάν και το Κίγκονγκ.
 Έχει ιστορία 1.800 ετών και πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα τον 2ο αιώνα π.Χ.
 Η ονομασία του οφείλεται στη λέξη Τάο που σημαίνει «οδός, δρόμος».
 Η θεωρία του Ταοϊσμού διατυπώθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. από τον
TaoZhankDaoling ή ChangTao-ling.
 Ozhank Daoling ήταν ο πρώτος Ουράνιος Δάσκαλος και ιδρυτής του πρώτου
οργανωμένου σχολείου Ταοϊστικών ιδεών. Κηρύσσει τη λατρεία των φυσικών
αντικειμένων και των προγόνων, όπως την καλλιέργησαν οι άνθρωποι από
αμνημονεύτων χρόνων και έχει διαδραματίσει ποικίλους ρόλους στην ιστορία.
Αργότερα εξελίχθηκε σε δύο μεγάλους κλάδους : τον Ταοϊσμό Quanzhen
(Τσουαντζέν) και τον Ταοϊσμό Zhengyi (Τζενγκγί).

3.  Ο Ταοϊσμός έγινε ημι-επίσημη θρησκεία της Κίνας κατά τη διάρκεια της
δυναστείας των Tang και συνέχισε κατά τη διάρκεια της δυναστείας των
Song. Καθώς ο Κομφουκιανισμός γινόταν πιο διάσημος, ο Ταοϊσμός
σταδιακά δεν προτιμούντο και από επίσημη θρησκεία μετατράπηκε σε
διάσημη θρησκευτική παράδοση.
 Αφότου στην Κίνα επικράτησε ο κομμουνισμός, ο Ταοϊσμός απαγορεύτηκε
και οι οπαδοί του ξανα-εκπαιδεύτηκαν, με αποτέλεσμα ο αριθμός των
Ταοϊστών να μειωθεί κατά 99% μέσα σε μια δεκαετία. Μετά το τέλος της
Πολιτισμικής Επανάστασης η Κινεζική κυβέρνηση άρχισε να επιτρέπει σε
μικρό βαθμό την θρησκευτική ελευθερία. Ο Ταοϊσμός άρχισε να αναβιώνει
στην Κίνα και Ταοϊστικοί ναοί και ιερείς υπάρχουν σε όλη την χώρα.Είναι
δύσκολο να υπολογιστεί ο αριθμός των πιστών καθώς δεν υπάρχει επίσημη
τελετή ασπασμού της θρησκείας. Υπάρχουν πάνω από 1.500 Ταοϊστικοί
ναοί και πάνω από 25.000 Ταοϊστές ιερείς.

4.  Τάο σημαίνει ο δρόμος ή η πορεία που ακολουθεί το σύμπαν, δηλαδή ο
γενικός τρόπος λειτουργίας του. Σε αδρές γραμμές, σύμφωνα με την
ταοϊστική κοσμογονία, η πηγή του παντός, δηλαδή το Τάο, γεννά τη
«μεγάλη ενότητα» (Τάι-τσι). Αυτή γεννά τις δύο αρχές, το γιν και το
γιανγκ. Αυτές μπορούμε να τις αντιληφθούμε ως τους δύο βασικούς
τρόπους ύπαρξης των όντων. Ο τρόπος ύπαρξης που ονομάζεται γιν
χαρακτηρίζεται από παθητικότητα, υποχωρητικότητα, υγρότητα,
σκοτεινότητα, χαμηλότητα κτλ. Ο τρόπος ύπαρξης που ονομάζεται γιανγκ
χαρακτηρίζεται από ενεργητικότητα, φωτεινότητα, στερεότητα,
υψηλότητα κτλ. Έτσι, από τις τρεις βασικές πραγματικότητες που
αποτελούν τον κόσμο, δηλαδή τον ουρανό, τη γη και τον κάτω κόσμο, ο
ουρανός είναι γιανγκ, ο κάτω κόσμος γιν, ενώ από τη διαπλοκή τους σε
διάφορες ποσοστώσεις συνίστανται όλα όσα αποτελούν τη γη. Από τις
επιμέρους πραγματικότητες, το θηλυκό είναι γιν, ενώ το αρσενικό γιανγκ,
η θάλασσα είναι γιν, η ξηρά γιανγκ, η κοιλιά είναι γιν, το κεφάλι γιανγκ, η
σάρκα γιν, τα οστά γιανγκ, το ασήμι γιν, ο χρυσός γιανγκ, η αυλή γιν, το
σπίτι γιανγκ, κ.ο.κ.

5.  Ο ταοϊστικός χρόνος είναι μια κυκλική κίνηση, στην οποία εναλλάσσονται
το γιν και το γιανγκ (π.χ. νύχτα-μέρα, χειμώνας-καλοκαίρι, νεότητα-
γηρατειά κτλ.), ενώ οι ενδιάμεσες στιγμές είναι αποτέλεσμα της διαπλοκής
τους σε ποικίλες ποσοστώσεις. Αυτή την κίνηση δείχνει η γνωστή
παράσταση του κύκλου που είναι χωρισμένος με μια σιγμοειδή γραμμή σε
δύο μέρη με διαφορετικό χρώμα. Αυτή η κυκλική κίνηση είναι ακριβώς η
λειτουργία του Τάο.
 Το Γιάνγκ είναι το άσπρο. Είναι αυτό που ευθύνεται για την κίνηση, την
επιθετικότητα, την πρωτοβουλία, τη δημιουργικότητα, την αρσενική δύναμη, τα
επιβεβαιωμένα συναισθήματα, τον Ουρανό, το φως, τη λαμπρότητα, τη φωτιά, τη
τόλμη, τα βουνά που διεισδύουν στον ουρανό, το θερμό, το σκληρό, το ζεστό.
Γιανγκ σημαίνει ''σημαίες που κυματίζουν στον ήλιο'' δηλαδή λαμπρό ή φωτεινό.
 Το Γιν είναι το μαύρο. Είναι αυτό που ευθύνεται για το σκοτάδι, την παθητικότητα,
την ακινησία, τη δεκτικότητα, το θηλυκό στοιχείο, την έλλειψη ζωής, τη σελήνη, τη
νύχτα, το ψυχρό, τις κοιλάδες της φύσης που δέχονται και συντηρούν,
προστατεύουν τη ζωή μέσα τους, τη μήτρα στα γυναικείο σώμα, τις σπηλιές, τα
στάσιμα νερά, το αδύναμο, το απαλό, το υποχωρητικό, τα σκοτεινά και ύπουλα
συναισθήματα. Γιν σημαίνει ''συννεφιασμένος, σκοτεινιασμένος''.

6. ΘΕΟΤΗΤΕΣ
 Το Τάο δεν είναι θεός και δεν λατρεύεται. Ο Ταοϊσμός περιλαμβάνει μερικές
θεότητες, αλλά παρόλα αυτά υπάρχουν λατρευτικοί ταοϊστικοί ναοί, που είναι μέρος
του σύμπαντος όπως οτιδήποτε άλλο στον Ταοϊσμό.
 Το Τάο περιλαμβάνει πολλές έννοιες σε μια λέξη :
› η πηγή της δημιουργίας
› το τελικό
› το ανέκφραστο και ακαθόριστο
› αυτό που δεν έχει ονομαστεί, το ακατανόμαστο
› το φυσικό σύμπαν σαν ολότητα
› ο τρόπος της φύσης σαν ολότητα
 Ο Ταοϊσμός δεν έχει έναν θεό με τον τρόπο που άλλες θρησκείες έχουν. Δεν
υπάρχει παντοδύναμο ον πίσω από τον κόσμο, που δημιούργησε και ελέγχει το
σύμπαν. Στον Ταοϊσμό το σύμπαν πηγάζει από τον Τάο, και ο Τάο καθοδηγεί
απρόσωπα τα πράγματα στο δρόμο τους. Αλλά ο Τάο ο ίδιος δεν είναι θεός, ούτε
λατρεύεται από τους Ταοϊστές, οι οποίοι χρησιμοποιούν «θεός-συζήτηση» όταν
αναφέρονται σε αυτόν.
 Συμβατικά σέβονται τον Λάο Τσου και σαν πρώτο θεό του Ταοϊσμού και ως
προσωποποίηση του Τάο
 Παρ’ όλα αυτά ο Ταοϊσμός έχει πολλούς θεούς, οι περισσότεροι έχουν δανειστεί από
άλλους πολιτισμούς. Αυτές οι θεότητες ανήκουν στο σύμπαν και υπόκεινται στον
Τάο. Έχουν ιδιαίτερο ρόλο και έχουν τίτλους παρά ονόματα

7. ΤΙ ΕΙΝΑΙ
 Ο Κομφουκιανισμός αποτελεί ένα ηθικό και φιλοσοφικό σύστημα το
οποίο αναπτύχθηκε αρχικά βάσει των διδασκαλιών του Κινέζου
διανοητή και κοινωνικού φιλοσόφου Κομφούκιου, ο οποίος έζησε τον 6ο
αιώνα π.Χ. (551 - 479). Αιώνες αργότερα, ο Κομφουκιανισμός
εισχώρησε στην Ιαπωνία, την Κορέα, το Βιετνάμ και άλλες περιοχές
όπου υπήρχαν κινεζικοί πληθυσμοί, ασκώντας βαθιά επίδραση σε όλους
τους κοινωνικούς θεσμούς. Ο Κομφουκιανισμός τονίζει την αρχή που
προσομοιάζει τον Χρυσό Κανόνα : «Ό,τι δεν επιθυμείς για τον εαυτό
σου, μην το επιβάλεις στους άλλους».

8.  Στην εποχή του Κομφούκιου, ο κινεζικός λαός σπαρασσόταν από εμφύλιους
πολέμους στους οποίους η κεντρική εξουσία της δυναστείας Τσε αδυνατούσε να
επιβληθεί κι ο Κομφούκιος αφιέρωσε την ζωή του στη διαμόρφωση ενός ηθικό-
θρησκευτικού συστήματος που θα επέφερε τις βάσεις για μια αρμονική
κοινωνία.
 Η βάση αυτή ήταν περισσότερο ηθική παρά θρησκευτική. Ήταν αντίθετος με τις
δεισιδαιμονίες με τις οποίες το πλήθος είχε ταυτιστεί.
 Πίστευε ότι η κοσμική τάξη ταυτίζεται με την ηθική τάξη, δίδαξε την αρετή ως
προϋπόθεση για τη συντήρηση της κοινωνίας.
 Σύμφωνα με την διδασκαλία του η «αυτάρκης πραγματικότητα» (τάο η ντάο)
από την οποία έχουν δημιουργηθεί τα πάντα, αποτελεί δημιούργημα του
Ουρανού. Ο Ουρανός θεωρείτε ο θεμελιωτής της αρετής, η οποία στην πλέον
απόλυτη μορφή της είναι η καλοσύνη, «μητέρα» όλων των αρετών. Αυτή
ονομάζεται Ζέν. Η σημασία της λέξης αυτής είναι της αυτοεπιβολής, που
προϋποθέτει τον πλήρη αυτοέλεγχο για την εξάλειψη όλων των επιθετικών
ενστίκτων και αρνητικών συναισθημάτων, που βρίσκονται μέσα στον άνθρωπο.
Η ενάρετη συμπεριφορά επιβάλλει την αγάπη στον πλησίον, με συγκεκριμένο
τρόπο. Έτσι ο άνθρωπος πρέπει να μάθει να αγαπά πρώτα την οικογένεια του,
ακολούθως να την επεκτείνει στα μέλη της κοινωνίας και τέλος να συμπεριλάβει
και την πολιτεία της οποίας ο ηγεμόνας είναι ο γιος του Ουρανού και πατέρας
όλων των υπηκόων του.

9.  Η Κομφουκιανή αρετή επιβάλει την ευσέβεια (χιάο), μέσω της οποίας
επιτυγχάνεται η σύνδεση από την μία των ζωντανών με τους νεκρούς προγόνους
τους και από την άλλη των ατόμων με το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
 Η Κομφουκιανική ευσέβεια εκφράζεται στις εξής 5 αμοιβαίες σχέσεις
δικαιωμάτων και καθηκόντων (Βού Λού).
› καλοσύνη του άρχοντα-νομιμοφροσύνη του αρχόμενου
› αγάπη του πατέρα – υπακοή του γιού
› αγαθότητα των ηλικιωμένων – σεβασμός των νέων
› δικαιοσύνη του συζύγου – υπακοή της συζύγου
› αμοιβαία πίστη μεταξύ φίλων
 Παράλληλα η πρώτη αρετή (Ζέν) συμπληρώνεται με τις 4, που πηγάζουν από
αυτήν και που είναι :
› Η τιμιότητα(ι),
› η παραδοχή η συμφωνία η συνταίριασμα (λι),
› η αλήθεια (σιν)
› και η σοφία (τσι)
 Οι παραπάνω αρετές καθιστούν τον άνθρωπο ευτυχή και ευγενή. Όπως και στον
Πλάτωνα έτσι και στη Κομφουκιανική διδασκαλία η τέχνη της διακυβέρνησης
είναι ο μόνος τρόπος για την επιβολή της ειρήνης και της ευημερίας σε όσο
γίνεται μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων.

10.  Η διδασκαλία του Κομφουκιανισμού έχει κωδικοποιηθεί σε δύο συλλογές
βιβλίων:
Α) Τα «Πέντε βιβλία»(Wu-King) που τα έγραψε ο Κομφούκιος :
1. Το βιβλίο των μεταβολών
2. Το Βιβλίο των πηγών
3. Το Βιβλίο των ωδών
4. Το Βιβλίο των ιεροτελεστιών
5. Το Βιβλίο Άνοιξη και Φθινόπωρο
Β) Τα «Τέσσερα Βιβλία» (Sze-chu) που έγραψαν οι μαθητές του :
1. Οι Διάλογοι του Κομφούκιου με τους μαθητές του και τους ηγεμόνες
2. Η Μεγάλη διδασκαλία
3. Η Διδασκαλία της μεσότητας
4. Το βιβλίο του φιλόσοφου Μένγκ-Τσέ

12.  Ευχαριστούμε πολύ
 Ο Εισηγητής
› Π. Γεώργιος Ανάγνου
 Η ομάδα
› Ειρήνη Γλετζάκου
› Λυδία Θεοδοσιάδου
› Χρυσάνθη Κάντζα
› Βάλια Λωρίδα
› Κλεονίκη Παπαδοπούλου