SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 102
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Luận văn tốt nghiệp

Đề tài: " Ứng dụng PLC trong
  điều khiển thang máy "
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46


                                Lêi nãi ®Çu
      Thang m¸y lµ mét thiÕt bÞ kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong viÖc vËn chuyÓn
ng−êi vµ hµng ho¸ theo ph−¬ng th¼ng ®øng trong c¸c toµ nhµ cao tÇng hay trong
c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp. Ngµy nay trªn thÕ giíi thang m¸y lu«n ®−îc nghiªn cøu
c¶i tiÕn hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi.
      §Êt n−íc ta ®ang trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸. Lóc
nµy bé mÆt ®« thÞ ®· cã nhiÒu thay ®æi xuÊt hiÖn nhiÒu nhµ cao tÇng, c¸c nhµ
m¸y xÝ nghiÖp xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu do ®ã thang m¸y vµ thang cuèn nãi
chung, thang m¸y chë ng−êi nãi riªng ®· vµ ®ang ®−îc sö dông ngµy cµng nhiÒu.
Do vËy ®· cã nhiÒu h·ng thang m¸y hµng ®Çu xuÊt hiÖn ë n−íc ta.
      Tuy nhiªn so víi c¸c n−íc trong khu vùc th× sè l−îng thang m¸y ®−îc l¾p
®Æt ë n−íc ta cßn ch−a lín vµ ®©y vÉn cßn lµ thiÕt bÞ míi, sù hiÓu biÕt vÒ thang
m¸y cßn giíi h¹n nhiÒu trong c¸c nhµ chuyªn m«n.
      Trong thêi gian häc tËp t¹i tr−êng §H N«ng nghiÖp I - Hµ Néi t«i ®· ®−îc
®µo t¹o cã hÖ thèng, tiÕp thu ®−îc c¸c kiÕn thøc hiÖn ®¹i tiªn tiÕn nhÊt trong lÜnh
vùc Tù ®éng ho¸. §Ó kÕt thóc kho¸ häc t«i ®−îc nhËn ®Ò tµi “øng dông PLC
trong ®iÒu khiÓn thang m¸y”.
      Do thang m¸y lµ mét thiÕt bÞ vËn chuyÓn ng−êi vµ hµng ho¸ nªn vÊn ®Ò vÒ
an toµn, vËn hµnh chÝnh x¸c vµ tèi −u vÒ qu·ng ®−êng ®i lµ vÊn ®Ò ®−îc quan t©m
hµng ®Çu, nªn môc ®Ých cña ®Ò tµi nµy lµ “Nghiªn cøu cÊu t¹o, c¸c yªu cÇu cña
thang m¸y, c¸c thiÕt bÞ c¬ khÝ trong thang m¸y, an toµn cña thang m¸y. Nªu ra
®−îc c¸c ph−¬ng ¸n truyÒn ®éng cho thang m¸y truyÒn ®éng vµ x©y dùng m«
h×nh thang m¸y nhµ 4 tÇng b»ng viÖc øng dông PLC.
      Néi dung c¬ b¶n cña quyÓn ®å ¸n nµy bao gåm 5 ch−¬ng:
      Ch−¬ng I: Giíi thiÖu chung vÒ thang m¸y.
      Ch−¬ng II: C¸c hÖ truyÒn ®éng c¬ b¶n.


Khoa C¬ §iÖn                            1              TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

       Ch−¬ng III: HÖ thèng ®iÖn vµ c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn trong thang m¸y.
       Ch−¬ng IV: Giíi thiÖu vÒ bé lËp tr×nh PLC.
       Ch−¬ng V: X©y dùng m« h×nh thang m¸y nhµ 4 tÇng.
    D−íi sù h−íng dÉn khoa häc vµ tËn t×nh cña thÇy gi¸o: ThS. NguyÔn V¨n §¹t
cïng c¸c thÇy c« trong bé m«n §iÖn kü thuËt - khoa C¬ §iÖn - tr−êng §¹i häc
N«ng nghiÖp I - Hµ Néi, cïng víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n t«i ®· hoµn thµnh b¶n
®å ¸n trªn.
    Do cßn h¹n chÕ cña b¶n th©n vµ thêi gian nªn b¶n ®å ¸n nµy kh«ng thÓ tr¸nh
khái nh÷ng sai sãt t«i rÊt mong ®−îc sù chØ b¶o tiÕp cña c¸c thÇy c« trong bé
m«n.
    T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
                                            Hµ néi, ngµy 17 th¸ng 2 n¨m 2006
                                             Sinh viªn: Ph¹m V¨n ThuËn




Khoa C¬ §iÖn                           2             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46


                                 Ch−¬ng i

              Giíi thiÖu chung vÒ thang m¸y
1.1 Giíi thiÖu chung

   Thang m¸y lµ mét thiÕt bÞ vËn t¶i theo ph−¬ng th¼ng ®øng dïng trong c¸c
c«ng tr×nh x©y dùng, trong c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp hoÆc trong c¸c c«ng tr×nh nhµ
d©n dông. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ cÇn dïng m¸y ®Ó n©ng h¹ c¸c thiÕt bÞ
trong c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, vËn chuyÓn hµng ho¸ nÆng hoÆc vËt liÖu x©y dùng
lªn c¸c tÇng cao, vËn chuyÓn ng−êi trong c¸c toµ nhµ cao tÇng nªn thang m¸y
xuÊt hiÖn t−¬ng ®èi sím. XuÊt ph¸t lµ thang t¶i hµng tõ thÕ kû 19, dïng ®Ó gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò vËn t¶i hµng ho¸ vµ vËt liÖu x©y dùng, nh−ng khi ®ã kh©u an toµn
ch−a ®−îc thiÕt kÕ tho¶ m·n ®Ó dïng chë ng−êi.
   Sau nµy khi nhu cÇu vËn chuyÓn ng−êi ë c¸c toµ nhµ cao tÇng ë ®« thÞ rÊt bøc
b¸ch, ng−êi ta ®Çu t− nhiÒu ®Ó nghiªn cøu vÒ hÖ thèng phanh cho thang m¸y, vµ
mét kü s− ng−êi Mü lµ Otis ®· thµnh c«ng trong viÖc chÕ t¹o ra hÖ thèng phanh
an toµn cho thang m¸y, më ra mét ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o thang m¸y cho nhµ
cao tÇng, gãp phÇn ph¸t triÓn m¹nh mÏ cho tèc ®é ph¸t triÓn ®« thÞ ho¸ cña toµn
thÕ giíi.

   Víi mét toµ nhµ cao tÇng th× chi phÝ cña viÖc trang bÞ hÖ thèng thang m¸y
chiÕm mét phÇn kh«ng nhá trong vèn ®Çu t− c¬ b¶n (®èi víi nhµ > 20 tÇng th× nã
chiÕm ≈ 20% gi¸ thµnh toµn bé ng«i nhµ), nh−ng viÖc sö dông thang m¸y, m¸y
n©ng trong c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh sÏ lµm gi¶m ®¸ng kÓ thêi gian x©y dùng,
gi¶m bít søc ng−êi (kho¶ng 10 lÇn), gi¶m ®¸ng kÓ chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n. ViÖc
sö dông thang m¸y trong c¸c toµ nhµ cao tÇng, trong kh¸ch s¹n, c«ng së gi¶m
®¸ng kÓ thêi gian, søc ng−êi, søc lùc cña con ng−êi, gãp phÇn lín vµo viÖc khai
th¸c c¸c toµ nhµ cao tÇng, vµo c¸c môc ®Ých kinh doanh vµ sinh ho¹t.


Khoa C¬ §iÖn                           3             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

      Thang m¸y nãi chung ®−îc ph©n lo¹i nh− sau :
1.1.1 Theo chøc n¨ng ph©n theo c¸c nhãm
            + Thang m¸y dïng trong nhµ ¨n, bÖnh viÖn.

            + Thang m¸y chë ng−êi trong c¸c toµ nhµ cao tÇng.
            + Thang m¸y chë hµng cã ng−êi ®iÒu khiÓn.
1.1.2 Theo t¶i träng ph©n thµnh c¸c nhãm
            + Thang m¸y lo¹i nhá cã t¶i träng Q < 160 kg

            + Thang m¸y lo¹i trung b×nh cã Q = 500 ÷ 2000 kg.
            + Thang m¸y lo¹i lín cã Q > 2000 kg
1.1.3 Theo tèc ®é di chuyÓn ph©n thµnh c¸c nhãm
            + Thang m¸y tèc ®é chËm : v = 0,5m/s
            + Thang m¸y tèc ®é trung b×nh : v = 0,75 ÷ 1,5 m/s
            + Thang m¸y cao tèc : v = 2,5 ÷ 5 m/s
      Ngµy nay nhê øng dông c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong kü thuËt truyÒn ®éng
®iÖn nh− : C«ng nghÖ biÕn ®æi c«ng suÊt lín b»ng thiÕt bÞ b¸n dÉn; c«ng nghÖ vi
®iÖn tö, kü thuËt vi ®iÒu khiÓn, m¸y tÝnh nhê ®ã mµ c«ng nghÖ thang m¸y cã
nh÷ng b−íc tiÕn nh¶y vät. Nhê øng dông c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn mµ thang m¸y
ngµy cµng ®¹t c¸c yªu cÇu kh¾t khe ®Ò ra : An toµn h¬n, chÊt l−îng ®iÒu khiÓn tin
cËy cao, chuyÓn ®éng ªm h¬n phï hîp víi sinh lý ng−êi, dõng tÇng chÝnh x¸c
h¬n, hiÖu suÊt truyÒn ®éng cao. Trªn thÞ tr−êng ViÖt Nam tr−íc ®©y, thang m¸y Ýt
®−îc sö dông, chñ yÕu lµ c¸c m¸y n©ng hµng dïng cho c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp
hoÆc trªn c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. Tõ khi cã chÝnh s¸ch më cöa, nÒn kinh tÕ thÞ
tr−êng mµ s¶n phÈm cña nã mét phÇn lµ c¸c toµ nhµ cao èc 20 – 24 tÇng ra ®êi,
c¸c toµ nhµ chung c− cao tÇng trong ®« thÞ ®−îc quy ho¹ch mäc lªn th× còng lµ
lóc nhu cÇu thang m¸y trong n−íc t¨ng lªn mét c¸ch cÊp b¸ch vµ cã yªu cÇu sè
l−îng lín, hµng lo¹t c¸c lo¹i thang m¸y xuÊt hiÖn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, mét
sè c«ng ty thang m¸y trong n−íc xuÊt hiÖn, trong ®ã c«ng ty Thang m¸y Thiªn


Khoa C¬ §iÖn                           4             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

Nam (Thien Nam Elerator-Co) lµ mét trong nh÷ng c«ng ty ®Çu tiªn ho¹t ®éng
trong lÜnh vùc thiÕt kÕ, thi c«ng, l¾p ®Æt vµ cung øng thang m¸y lín nhÊt trong
n−íc, s¸nh vai cïng c¸c C«ng ty thang m¸y Tù ®éng (Tu dong Elerator-Co),
C«ng ty thang m¸y Th¸i B×nh (Thai Binh Elerator-Co). C¸c c«ng ty nµy cã cïng
môc ®Ých lµ nghiªn cøu vµ l¾p ®Æt c¸c lo¹i thang m¸y cã chÊt l−îng cao cña c¸c
h·ng næi tiÕng thÕ giíi nh− : Otit Elerator (Mü); Mitsubishi (NhËt); Nippon
Elerator, Fuji Elevator (NhËt); LG Elevator (Hµn Quèc). §ång thêi tù s¶n xuÊt
c¸c lo¹i thang cã chÊt l−îng vµ gi¸ thµnh c¹nh tranh trong c¸c c«ng tr×nh cã yªu
cÇu vÒ chÊt l−îng t−¬ng ®èi cao.
1.2 C¸c yªu cÇu ®èi víi thang m¸y
1.2.1 Yªu cÇu vÒ an toµn
      + §èi víi thang m¸y chë ng−êi, yªu cÇu vÒ an toµn lµ yÕu tè tèi quan
träng, v× nÕu ch¼ng may x¶y ra sù cè th× sù mÊt an toµn cã thÓ tr¶ gi¸ b»ng tÝnh
m¹ng cña hµnh kh¸ch. §Ó ®¶m b¶o cho thang lµm viÖc tuyÖt ®èi an toµn th× mäi
bé phËn cña thang ph¶i ®¹t ®é tin cËy cao nhÊt.
      Gi÷a phÇn ®iÖn vµ phÇn c¬ cña thang ph¶i cã c¸c kho¸ liªn ®éng chÆt chÏ,
c¸c bé phËn c¬ khÝ ph¶i tho¶ m·n c¸c yªu cÇu vÒ an toµn th× phÇn ®iÖn míi ®−îc
phÐp ho¹t ®éng, vÝ dô : Cöa tÇng, cöa buång thang ph¶i ®−îc ®ãng kÝn th× thang
míi lµm viÖc; khi träng t¶i kh«ng v−ît qu¸ møc cho phÐp th× thang míi ho¹t
®éng, khi thang ch¹y qu¸ tèc ®é cho phÐp th× bé phËn phanh c¬ ph¶i ho¹t ®éng
h·m chÆt buång thang.
1.2.2 Yªu cÇu dõng chÝnh x¸c buång thang
      Buång thang cña thang m¸y yªu cÇu ph¶i dõng chÝnh x¸c so víi mÆt b»ng
cña tÇng cÇn dõng, khi mµ buång thang ®ã ®Õn ®óng tÇng cÇn dõng. NÕu buång
thang dõng kh«ng chÝnh x¸c (mÆt sµn buång thang kh«ng cïng ®é cao víi mÆt
sµn cña tÇng) th× sÏ x¶y ra c¸c hiÖn t−îng sau :
      + §èi víi thang chë kh¸ch : Lµm cho kh¸ch ra vµo khã kh¨n t¨ng thêi gian
chê ®ît, dÉn ®Õn gi¶m n¨ng suÊt cña thang.

Khoa C¬ §iÖn                             5           TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                     Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

        + §èi víi thang chë hµng : Khã kh¨n trong viÖc xÕp dì thËm chÝ kh«ng
chuyÓn ®−îc hµng ra - vµo buång thang.
1.2.3 Yªu cÇu vÒ h¹n chÕ ®é giËt cña thang m¸y
        Mét trong nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi thang m¸y, nhÊt lµ thang m¸y chë
ng−êi lµ ph¶i ®¶m b¶o chë buång thang chuyÓn ®éng ph¶i ªm. Buång thang
chuyÓn ®éng ªm hay kh«ng phô thuéc vµo gia tèc khi më m¸y vµ khi dõng m¸y.
Tèc ®é trung b×nh cña thang quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt cña thang. Tèc ®é di
chuyÓn trung b×nh cña thang cã thÓ t¨ng b»ng c¸ch gi¶m thêi gian më m¸y vµ
h·m m¸y, cã nghÜa lµ t¨ng gia tèc cña buång thang. Nh−ng khi gia tèc qu¸ lín sÏ
g©y c¶m gi¸c khã chÞu cho hµnh kh¸ch (chãng mÆt, hôt hÉng). Theo thùc nghiÖm
th× gia tèc tèi −u lµ a ≤ 2m/s2. §é giËt cña thang lµ ®¹o hµm bËc nhÊt cña gia tèc,
nã quyÕt ®Þnh bëi c¸c ph−¬ng ph¸p më m¸y vµ h·m m¸y.
        Yªu cÇu vÒ gia tèc l¹i cµng quan träng ®èi víi thang m¸y chë bÖnh nh©n
trong c¸c tr−êng hîp bÖnh nÆng, v× vËy trong tr−êng hîp nµy ng−êi ta thiÕt kÕ
lo¹i thang dïng thuû lùc trong truyÒn ®éng.
    ρ (m/s3)                                                         Ch¹y tèc
    a (m/s2)              ChÕ ®é                       H·m xuèng     ®é thÊp vµ
    v (m/s)     Më m¸y    æn ®Þnh                      tèc ®é thÊp   h·m dõng



                ρ0
                                     Vh
                     a0


                                                                      V1
    0                                                                t(s)
           t0    t1 t2 t3                         t4     t5 t6        t7    t8
           v0    v1 v2 vh                         vh     v3 v4        v1    v0




          H×nh I - 1 §−êng cong biÓu diÔn sù phô thuéc ρ,α,ν,s vµo thêi gian



Khoa C¬ §iÖn                              6              TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                      Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

1.2.4 C¸c yªu cÇu kh¸c
      V× thang m¸y lµm viÖc ë chÕ ®é ng¾n h¹n lÆp l¹i nªn yªu cÇu m¹ch ®ãng
c¾t ®éng lùc ph¶i ®¶m b¶o lµm viÖc an toµn ch¾c ch¾n vµ cã kh¶ n¨ng chÞu ®−îc
tÇn sè ®ãng c¾t cao. V× ng−êi sö dông thang m¸y hÇu hÕt lµ kh«ng ph¶i lµ chuyªn
nghiÖp nªn c¸c vÞ trÝ gäi tÇng, ®ãng më cöa ph¶i ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, dÔ sö dông,
l«gÝc ®iÒu khiÓn thang ph¶i chÆt chÏ vµ ®Çy ®ñ.
1.3 CÊu t¹o chung cña thang m¸y
1.3.1 CÊu t¹o chung cña thang
m¸y
      Nh÷ng lo¹i thang m¸y hiÖn
®¹i th−êng cã kÕt cÊu c¬ khÝ phøc
t¹p nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, vËn
hµnh tin cËy, an toµn. H×nh I.2 lµ
h×nh cÊu t¹o chung cña thang m¸y
chë ng−êi. TÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn
®−îc l¾p ®Æt kÝn vµ an toµn trong
buång thang, buång m¸y. Buång
m¸y th−êng bè trÝ ë trªn cïng cña
thang (mÆt sµn trªn cïng). Tñ ®iÖn 1
®−îc ®Æt trong buång m¸y 22 bªn
                                                  I.2
c¹nh ®ã bé h¹n chÕ tèc ®é 2 còng
®−îc ®Æt trªn buång m¸y. C¸p cña                                         I.2



bé h¹n chÕ tèc ®é 8 cã liªn kÕt víi
hÖ thèng tay ®ßn cña bé h·m b¶o
hiÓm 17 trªn cabin. Khi ®øt c¸p
hoÆc c¸p tr−ît trªn r·nh puly do
kh«ng ®ñ ma s¸t mµ cabin ®i xuèng
v−ît qu¸ tèc ®é cho phÐp, bé h¹n chÕ tèc ®é qua c¸p 8 t¸c ®éng lªn bé h·m b¶o

Khoa C¬ §iÖn                            7                TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

hiÓm 17 ®Ó dõng cabin tùa trªn c¸c ray dÉn h−íng trong giÕng thang. ë mét sè
thang m¸y, bé h·m b¶o hiÓm vµ bé phËn h¹n chÕ tèc ®é cßn ®−îc trang bÞ cho c¶
®èi träng. Cabin vµ ®èi träng ®−îc treo trªn hai ®Çu c¸p n©ng 20 nhê vµo hÖ
thèng treo 19 hÖ thèng nµy ®¶m b¶o cho c¸c nh¸nh c¸p riªng biÖt cã søc c¨ng
nh− nhau. C¸p n©ng ®−îc v¾t qua c¸c r·nh c¸p cña puly ma s¸t cña bé têi kÐo.
Khi bé têi kÐo ho¹t ®éng, puly ma s¸t quay vµ truyÒn chuyÓn ®éng ®Õn c¸p n©ng
lµm cabin vµ ®èi träng chuyÓn ®éng lªn hoÆc xuèng däc theo giÕng thang. Khi
chuyÓn ®éng, cabin vµ ®èi träng tùa trªn c¸c ray dÉn h−íng trong giÕng thang
nhê c¸c ngµm dÉn h−íng 16. GiÕng thang 15 ch¹y dµi theo suèt chiÒu cao toµ
nhµ hay c«ng tr×nh ®−îc che ch¾n b»ng kÕt cÊu chÞu lùc nh−(bª t«ng, g¹ch hoÆc
kÕt cÊu thÐp, l−íi che hoÆc kÝnh) vµ chØ ®Ó c¸c cöa vµo giÕng thang ®Ó l¾p cöa
tÇng 7. Trªn kÕt cÊu chÞu lùc däc theo giÕng thang cã g¾n c¸c ray dÉn h−íng12
vµ 13 cho ®èi träng 14 vµ cabin 18. Bé têi kÐo 21 ®−îc ®Æt trong buång m¸y 22
n»m ë phÝa trªn giÕng thang 15. Cöa cabin 4 vµ cöa tÇng 7 th−êng lµ lo¹i cöa lïa
sang mét bªn hoÆc hai bªn vµ chØ ®ãng më khi cabin dõng tr−íc cöa tÇng nhê c¬
cÊu ®ãng më cöa 3 ®Æt trªn nãc cabin. Cöa cabin vµ cöa tÇng ®−îc trang bÞ kho¸
liªn ®éng vµ c¸c tiÕp ®iÓm ®iÖn ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho thang m¸y ho¹t ®éng.
Thang m¸y sÏ kh«ng ho¹t ®éng ®−îc nÕu mét trong c¸c cöa tÇng hoÆc cöa cabin
ch−a ®ãng h¼n, hÖ thèng kho¸ liªn ®éng ®¶m b¶o ®ãng kÝn c¸c cöa tÇng vµ kh«ng
më ®−îc tõ bªn ngoµi khi cabin kh«ng ë ®óng vÞ trÝ cöa tÇng, ®èi víi lo¹i cöa lïa
®ãng më tù ®éng th× khi ®ãng hoÆc më cöa cabin, hÖ thèng kho¸ liªn ®éng kÐo
theo cöa tÇng cïng ®ãng hoÆc më. T¹i c¸c ®iÓm trªn cïng vµ d−íi cïng cã ®Æt
c¸c c«ng t¾c h¹n chÕ hµnh tr×nh cho cabin.
      PhÇn d−íi cña cabin lµ hè thang10 ®Ó ®Æt c¸c gi¶m chÊn 11 vµ thiÕt bÞ c¨ng
c¸p h¹n chÕ tèc ®é 9. Khi háng hÖ thèng ®iÒu khiÓn, cabin hoÆc ®èi träng cã thÓ
®i xuèng phÇn hè thang 10 v−ît qua c«ng t¾c hµnh tr×nh vµ tú lªn gi¶m chÊn 11
®Ó ®¶m b¶o an toµn cho kÕt cÊu m¸y vµ t¹o kho¶ng trèng cÇn thiÕt d−íi ®¸y cabin
®Ó cã thÓ ®¶m b¶o an toµn khi söa ch÷a vµ b¶o d−ìng.

Khoa C¬ §iÖn                           8               TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

         HÖ thèng ®iÒu khiÓn thang m¸y lµ toµn bé c¸c trang thiÕt bÞ vµ linh kiÖn
®iÖn, ®iÖn tö, b¸n dÉn ®¶m b¶o cho thang m¸y ho¹t ®éng theo ®óng chøc n¨ng
yªu cÇu vµ ®¶m b¶o an toµn. Thang m¸y chë ng−êi th−êng dïng nguyªn t¾c ®iÒu
khiÓn kÕt hîp cho n¨ng suÊt cao(cïng lóc cã thÓ nhËn nhiÒu lÖnh ®iÒu khiÓn hoÆc
gäi tÇng c¶ khi thang dõng vµ khi chuyÓn ®éng ). C¸c nót Ên trong cabin cho
phÐp thùc hiÖn c¸c lÖnh chuyÓn ®éng ®Õn c¸c tÇng cÇn thiÕt. C¸c nót Ên ë cöa
tÇng cho phÐp hµnh kh¸ch gäi cabin ®Õn cöa tÇng ®ang ®øng. C¸c ®Ìn tÝn hiÖu ë
cöa tÇng vµ trong cabin cho biÕt tr¹ng th¸i lµm viÖc cña thang m¸y vµ vÞ trÝ cña
cabin.
1.4 ThiÕt bÞ c¬ khÝ cña thang m¸y
1.4.1 C¸c thiÕt bÞ cè ®Þnh trong giÕng thang
         C¸c thiÕt bÞ cè ®Þnh trong giÕng thang gåm: HÖ thèng ray dÉn h−íng, gi¶m
chÊn, bé têi kÐo, hÖ thèng h¹n chÕ tèc ®é vµ hÖ thèng c¸c cöa tÇng.
* Ray dÉn h−íng
         Ray dÉn h−íng ®−îc l¾p ®Æt däc theo giÕng thang ®Ó dÉn h−íng cho cabin
vµ ®èi träng chuyÓn ®éng däc theo giÕng thang. Ray dÉn h−íng ®¶m b¶o cho ®èi
träng vµ cabin lu«n n»m ë vÞ trÝ thiÕt kÕ cña chóng trong giÕng thang vµ kh«ng
bÞ dÞch chuyÓn theo ph−¬ng ngang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng. Ngoµi ra ray dÉn
h−íng ph¶i ®¶m b¶o ®é cøng ®Ó gi÷ träng l−îng cabin vµ t¶i träng trong cabin
tùa lªn ray dÉn h−íng cïng víi c¸c thµnh phÇn t¶i träng ®éng khi bé h·m b¶o
hiÓm lµm viÖc (trong tr−êng hîp ®øt c¸p hoÆc cabin ®i xuèng víi tèc ®é lín h¬n
gi¸ trÞ cho phÐp ).
* Gi¶m chÊn
         Gi¶m chÊn ®−îc l¾p ®Æt d−íi ®¸y hè thang ®Ó dõng vµ ®ì cabin vµ ®èi
träng trong tr−êng hîp cabin hoÆc ®èi träng chuyÓn ®éng xuèng d−íi v−ît qu¸ vÞ
trÝ ®Æt c«ng t¾c h¹n chÕ hµnh tr×nh cuèi cïng. Gi¶m chÊn ph¶i cã ®é cao ®ñ lín
®Ó khi cabin hoÆc ®èi träng tú lªn nã th× cã ®ñ kho¶ng trèng cÇn thiÕt phÝa d−íi
cho viÖc kiÓm tra vµ s÷a ch÷a. Gi¶m chÊn ph¶i cã ®é cøng vµ hµnh tr×nh cÇn thiÕt

Khoa C¬ §iÖn                             9            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

sao cho gia tèc dõng cabin hoÆc ®èi träng kh«ng v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp ®−îc
quy ®Þnh trong tiªu chuÈn.




                             H×nh I.3 Gi¶m chÊn kiÓu lß xo
              1. Lß xo; 2. §Üa tú; 3. §Öm cao xu; 4,5. èng dÉn; 6.§Õ.
      Gi¶m chÊn b»ng lß xo ®−îc dïng th«ng dông cho c¸c lo¹i thang m¸y cã
tèc ®é 0,5 - 1 m/s. Trªn h×nh I.3 lµ s¬ ®å cÊu t¹o cña gi¶m chÊn lß xo. Bé phËn
chÝnh cña nã lµ lß so 1, phÝa trªn cã ®Üa tú 2 vµ ®Öm cao su 3. C¸c èng dÉn 4 vµ 5
cã t¸c dông gi÷ æn ®Þnh ngang cho lß xo. V× cabin vµ ®èi träng ®i xuèng lu«n
lu«n tùa trªn c¸c day dÉn h−íng nªn trong nhiÒu tr−êng hîp ng−êi ta bá c¸c èng
dÉn 4 vµ 5. §Õ 6 cña gi¶m chÊn ®−îc b¾t víi ®¸y hè thang b»ng bul«ng hoÆc vÝt
në.



Khoa C¬ §iÖn                             10           TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                       Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46




                        H×nh I.4 Gi¶m chÊn kiÓu thuû lùc.

         1. ®Çu ®ì; 2. lß xo chÞu nÐn; 3. pitt«ng; 4. khoang chøa dÇu; 5. xylanh;
             6. lâi; 7,8. lç dÇu; 9.®ai èc; 10. lß xo.

      Gi¶m chÊn b»ng thuû lùc lµ lo¹i tèt nhÊt vµ th−êng dïng cho thang m¸y cã
tèc ®é trªn 1m/s. H×nh I.4 lµ cÊu t¹o cña gi¶m chÊn b»ng thuû lùc. PhÇn d−íi cña
gi¶m chÊn lµ xylanh 5 cã ®Õ ®−îc b¾t víi ®¸y hè thang b»ng bul«ng. T©m xylanh
5 cã lâi 6, ®Çu d−íi cña lâi 6 cè ®Þnh vµo ®¸y xylanh cßn ®Çu trªn cã ®ai èc 9.
Lâi 6 ®−îc l¾p qua lç 7 cña pitt«ng 3 víi khe hë cÇn thiÕt. Khi cabin tú lªn ®Çu
pitt«ng 3, nã nÐn pitt«ng 3 ®i xuèng vµ dÇu trong xylanh 5 qua khe hë cña lç 7
ch¶y vµo trong pitt«ng 3. V× lâi 6 cã h×nh c«n nªn khi pitt«ng 3 ®i xuèng th× khe
hë cña lç 7 cµng hÑp dÇn l−u l−îng dÇu ch¶y vµo trong pitt«ng 3 gi¶m vµ nã chÞu
®−îc lùc tú tõ phÝa cabin lín dÇn ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh dõng cabin ®−îc ªm dÞu.
§Ó tr¸nh va ®Ëp trong thêi ®iÓm cabin b¾t ®Çu tiÕp xóc víi pitt«ng 3, trªn ®Çu
pitt«ng cã l¾p ®Çu ®ì 1 tú lªn lß xo chÞu nÐn 2. Ngoµi ra trªn xylanh 5 cã c¸c lç 8

Khoa C¬ §iÖn                              11              TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                    Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

®Ó dÇu cã thÓ trµn sang khoang 4 trong thêi ®iÓm ®Çu ®Ó gi¶m va ®Ëp vµ khi
pitt«ng ®i xuèng, nã xÏ bÞt c¸c lç 8 l¹i. Sau khi nhÊc cabin lªn, pitt«ng 3 trë l¹i
vÞ trÝ ban ®Çu nhê lß xo 10 tú lªn ®ai èc 9 ë ®Çu trªn cña lâi 6.

      Gi¶m chÊn ph¶i cã ®é cøng vµ hµnh tr×nh cÇn thiÕt sao cho gia tèc dõng
cabin hoÆc ®èi träng kh«ng v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp.
* Cabin vµ c¸c thiÕt bÞ liªn quan.
      Cabin lµ bé phËn mang t¶i cña thang m¸y. Cabin ph¶i ®−îc kÕt cÊu sao cho
cã thÓ th¸o rêi nã thµnh tõng bé phËn nhá. Theo cÊu t¹o, cabin gåm hai phÇn: kÕt
cÊu chÞu lùc (khung cabin) vµ c¸c v¸ch che, trÇn, sµn t¹o thµnh buång cabin. Trªn
khung cabin cã l¾p c¸c ngµm dÉn h−íng, hÖ thèng treo cabin, hÖ thèng tay ®ßn
vµ bé h·m b¶o hiÓm, hÖ thèng cöa vµ c¬ cÊu ®ãng më cöa... Ngoµi ra ®èi víi
thang m¸y chë ng−êi ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu th«ng giã, nhiÖt ®é vµ ¸nh s¸ng.




Khoa C¬ §iÖn                             12              TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46




                            H×nh I.5. Khung cabin
      Trªn h×nh I.5 lµ khung chÞu lùc cña thang m¸y. Khung cabin gåm khung
®øng 1 vµ khung n»m 2 liªn kÕt víi nhau b»ng bul«ng qua c¸c b¶n m·. Khung
®øng gåm dÇm trªn vµ dÇm d−íi, mçi dÇm lµm tõ hai thanh thÐp ch÷ U vµ hai
dÇm nµy nèi c¸c thanh thÐp gãc b»ng bu l«ng t¹o thµnh khung thÐp kÝn. Khung
n»m 2 tùa trªn dÇm d−íi cña khung ®øng t¹o thµnh sµn cabin. DÇm trªn cña
khung ®øng liªn kÕt víi hÖ thèng treo cabin 5, ®¶m b¶o cho c¸c c¸p treo cabin cã

Khoa C¬ §iÖn                          13             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

®é c¨ng nh− nhau. NÕu cabin cã kÝch th−íc lín th× khung ®øng vµ khung n»m
cßn liªn kÕt víi nhau b»ng thanh gi»ng 8. Trªn khung cabin cã l¾p hÖ thèng tay
®ßn 7 vµ c¸c qu¶ nªm 3 cña phanh an toµn. HÖ tay ®ßn 7 liªn hÖ víi c¸p cña hÖ
thèng h¹n chÕ tèc ®é qua chi tiÕt 6 ®Ó t¸c ®éng lªn bé h·m b¶o hiÓm dõng cabin
tùa trªn ray dÉn h−íng khi tèc ®é h¹ cña cabin v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp.
      Ngµm dÉn h−íng
      Ngµm dÉn h−íng cã t¸c dông dÉn h−íng cho cabin vµ ®èi träng chuyÓn
®éng däc theo ray dÉn h−íng vµ khèng chÕ ®é dÞch chuyÓn ngang cña cabin vµ
®èi träng trong giÕng thang kh«ng v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp. Cã hai lo¹i ngµm
dÉn h−íng: Ngµm tr−ît vµ ngµm con l¨n.
      HÖ thèng treo cabin
      Do cabin vµ ®èi träng ®−îc treo b»ng nhiÒu sîi d©y c¸p riªng biÖt cho nªn
ph¶i cã hÖ thèng treo ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c sîi c¸p n©ng riªng biÖt nµy cã ®é c¨ng
nh− nhau. Trong tr−êng hîp ng−îc l¹i, sîi c¸p chÞu lùc c¨ng lín sÏ bÞ qu¸ t¶i cßn
sîi chïng sÏ bÞ tr−ît trªn r·nh puly ma s¸t nªn rÊt nguy hiÓm. V× vËy mµ hÖ
thèng treo cabin ph¶i ®−îc trang bÞ thªm tiÕp ®iÓm ®iÖn cña m¹ch an toµn ®Ó ng¾t
®iÖn dõng thang khi mét trong c¸c sîi c¸p chïng qu¸ møc cho phÐp ®Ó phßng
ngõa tai n¹n. Khi ®ã, thang chØ cã thÓ ho¹t ®éng ®−îc khi ®· ®iÒu chØnh ®é c¨ng
cña c¸c c¸p nh− nhau. Cã 2 lo¹i hÖ thèng treo: kiÓu tay ®ßn vµ kiÓu lß xo.
      HÖ thèng treo kiÓu tay ®ßn
      Khi cã mét c¸p chïng, tay ®ßn lËp tøc nghiªng ®i ®Ó ®iÒu chØnh lùc c¨ng
c¸p song nÕu c¸p chïng qu¸ giíi h¹n cho phÐp th× ®Çu tay ®ßn sÏ ch¹m vµo tiÕp
®iÓm an toµn ®Ó ng¾t m¹ch vµ thang kh«ng ho¹t ®éng ®−îc. HÖ thèng treo kiÓu
tay ®ßn cã kh¶ n¨ng ®iÒu lùc c¨ng c¸p mét c¸ch tù ®éng víi ®é tin cËy cao.
Nh−îc ®iÓm cña nã lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c sîi c¸p cña nã lín lµm c¸p nghiªng
khi cabin ë vÞ trÝ trªn cïng kÝch th−íc cång kÒnh vµ khã bè trÝ khi cã nhiÒu sîi
c¸p n©ng, c¸p cã thÓ bÞ xoay, xo¾n trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. C¸c nh−îc ®iÓm trªn



Khoa C¬ §iÖn                           14             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

cã thÓ kh¸c phôc b»ng c¸ch dïng hÖ thèng kiÓu lß xo. C¸c thang m¸y hiÖn ®¹i
th−êng dïng hÖ thèng treo kiÓu lß xo.
      HÖ thèng treo kiÓu lß xo




                       H×nh I.6 HÖ thèng treo kiÓu lß xo
      Trªn h×nh I.6 lµ hÖ thèng treo kiÒu lß xo víi 4 sîi c¸p. c¸c lß xo chÞu nÐn
vµ gi·n ra khi c¸p chïng ®Ó ®¶m b¶o ®é c¨ng cÇn thiÕt, mÆt kh¸c chóng cßn cã
kh¶ n¨ng gi¶m chÊn. §é nÐn cña mçi lß xo ®−îc ®iÒu chØnh b»ng ®ai èc bªn



Khoa C¬ §iÖn                            15           TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

d−íi. Khi c¸p bÞ chïng qu¸ giíi h¹n cho phÐp th× ®Çu bul«ng 2 ch¹m vµo tay
®ßn 3 ®Ó ng¾t tiÕp ®iÓm ®iÖn 4.
           Buång cabin
        Buång cabin lµ mét kÕt cÊu cã thÓ th¸o rêi ®−îc gåm trÇn, sµn vµ v¸ch
cabin. C¸c phÇn nµy cã thÓ liªn kÕt víi nhau vµ liªn kÕt víi khung chÞu lùc cña
cabin. Buång cabin th−êng ®−îc dËp tõ thÐp tÊm (chÕ t¹o b»ng ph−¬ng ph¸p dËp
) víi c¸c g©n t¨ng c−êng.
        C¸c yªu cÇu chung ®èi víi buång cabin
    - TrÇn, sµn vµ v¸ch cabin ph¶i kÝn kh«ng cã lç thñng, trÇn, sµn cabin liªn
kÕt víi nhau b»ng vÝt víi c¸c tÊm nÑp hoÆc b»ng c¸c chi tiÕt liªn kÕt chuyªn
dïng.
    - Ph¶i ®¶m b¶o ®é bÒn vµ ®é cøng cÇn thiÕt, trÇn cabin ph¶i cã ®ñ ®é cøng
®Ó l¾p ®Æt c¸c trang thiÕt bÞ vµ c¬ cÊu më cöa vµo ra.
    - Buång cabin ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ th«ng giã, tho¸t nhiÖt vµ ¸nh
s¸ng, ngoµi ra trong buång cabin ph¶i cã c¸c thiÕt bÞ liªn hÖ víi bªn ngoµi nh−
®iÖn tho¹i, chu«ng, cabin ph¶i cã cöa tho¸t hiÓm.
    - Sµn cabin th−êng ®−îc chÕ t¹o víi khung n»m cña cabin, cã hai lo¹i sµn lµ
sµn cøng vµ sµn ®éng. Lo¹i sµn cøng lµ lo¹i sµn ®−îc b¾t chÆt víi khung n»m cña
khung cabin, c«ng dông cña sµn ®éng lµ nhËn biÕt l−îng t¶i träng cã trong cabin
vµ ®ãng m¹ch ®iÒu khiÓn theo ch−¬ng tr×nh ®· cµi ®Æt cho phï hîp. V× vËy mµ
sµn ®éng cã nhiÒu kiÓu d¸ng kh¸c nhau tuú theo lo¹i thang m¸y.
        HÖ thèng cöa cabin vµ cöa tÇng
        Cöa cabin vµ cöa tÇng lµ nh÷ng bé phËn qua träng trong viÖc ®¶m b¶o an
toµn vµ cã ¶nh h−ëng lín ®Õn chÊt l−îng vµ n¨ng suÊt cña thang.
    Cöa cabin vµ cöa tÇng th−êng lµm tõ thÐp tÊm dËp, hoÆc khung thÐp bÞt thÐp
tÊm, èp gç. Theo c¸ch ®ãng më cöa mµ ph©n ra lµm 2 lo¹i cöa lµ cöa lïa vµ cöa
quay. Lo¹i cöa lïa ®−îc dïng nhiÒu h¬n.
        C¸c yªu cÇu an toµn ®èi víi hÖ thèng cöa gåm

Khoa C¬ §iÖn                             16              TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

    §ñ ®é cøng v÷ng vµ ®é bÒn. Cöa ®−îc l¾p khÝt vµ cã khÝch th−íc phï hîp víi
tiªu chuÈn.
    Cöa ph¶i ®−îc trang bÞ hÖ thèng kho¸ cöa sao cho hµnh kh¸ch kh«ng thÓ tù
®éng më cöa tõ bªn ngoµi, khi gÆp ch−íng ng¹i vËt th× sÏ tù ®éng më ra.
    Cöa ph¶i cã kh¶ n¨ng chèng ch¸y.
      Cöa ph¶i cã tiÕp ®iÓm ®iÖn an toµn ®Ó ®¶m b¶o cho thang m¸y chØ cã thÓ
ho¹t ®éng ®−îc khi cöa cabin vµ tÊt c¶ c¸c cöa tÇng ®· ®ãng kÝn vµ kho¸ ®· sËp.
* HÖ thèng c©n b»ng trong thang m¸y




              I.7




      §èi träng, c¸p n©ng, c¸p ®iÖn, c¸p hoÆc xÝch c©n b»ng lµ nh÷ng bé phËn
c©n b»ng trong thang m¸y ®Ó c©n b»ng víi träng l−îng cña cabin vµ t¶i träng
n©ng. ViÖc chän s¬ ®å ®éng häc vµ träng l−îng cña c¸c bé phËn cña hÖ thèng
c©n b»ng cã ¶nh h−ëng lín tíi m« men t¶i träng vµ c«ng suÊt ®éng c¬ cña c¬ cÊu
dÉn ®éng, ®Õn lùc c¨ng lín nhÊt cña c¸p n©ng vµ kh¶ n¨ng kÐo cña puly ma s¸t.


Khoa C¬ §iÖn                           17            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

      §èi träng lµ bé phËn ®ãng vai trß chÝnh trong hÖ thèng c©n b»ng cña thang
m¸y. §èi víi thang m¸y cã chiÒu cao n©ng kh«ng lín, ng−êi ta chän ®èi träng
sao cho träng l−îng cña nã c©n b»ng víi träng l−îng cña cabin vµ mét phÇn t¶i
träng n©ng, bá qua träng l−îng c¸p n©ng vµ c¸p ®iÖn kh«ng dïng c¸p hoÆc xÝch
c©n b»ng. Khi thang m¸y cã chiÒu cao n©ng lín, träng l−îng cña c¸p n©ng vµ c¸p
®iÖn lµ ®¸ng kÓ nªn ng−êi ta ph¶i dïng c¸p hoÆc xÝch c©n b»ng ®Ó bï trõ l¹i phÇn
träng l−îng cña c¸p ®iÖn vµ c¸p n©ng chuyÓn tõ nh¸nh treo cabin sang nh¸nh treo
®èi träng vµ ng−îc l¹i khi thang m¸y ho¹t ®éng.




                              H×nh I.8 §èi träng
1. C¸p n©ng; 2. HÖ thèng treo; 3. Ngµm dÉn h−íng; 4. DÇm trªn; 5. Thanh ®øng;
                  6. Qu¶ ®èi träng; 7. DÇm d−íi; 8. ThÐp gãc


      §èi träng H×nh I.8 lµ mét khung ®øng h×nh ch÷ nhËt gåm rÇm trªn 4, dÇm
d−íi 7 vµ c¸c thanh thÐp gãc th¼ng ®øng 5 liªn kÕt víi dÇm trªn vµ dÇm d−íi
b»ng bul«ng. T¹i c¸c ®Çu dÇm trªn vµ dÇm d−íi cã l¾p c¸c ngµm dÉn h−íng 3 ®Ó
®èi träng cã thÓ tùa vµ tr−ît trªn ray dÉn h−íng khi chuyÓn ®éng. DÇm trªn cña


Khoa C¬ §iÖn                          18             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

®èi träng liªn kÕt víi hÖ thèng treo 2 ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c sîi c¸p n©ng 1 cã ®é
c¨ng nh− nhau. C¸c qu¶ ®èi träng 6 ®−îc ®Æt khÝt trong khung ®èi träng sao cho
chóng kh«ng thÓ dÞch chuyÓn vµ ®−îc gi÷ bëi thanh thÐp gãc 8.
      Träng l−îng ®èi träng cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
             § = C + ψQ
      Trong ®ã:
      C: Trängl−îng cabin.
      Q: T¶i träng n©ng danh nghÜa cña thang m¸y.
      ψ: HÖ sè c©n b»ng.
      NÕu träng l−îng cña ®èi träng c©n b»ng víi träng l−îng cña cabin vµ t¶i
träng n©ng th× khi n©ng hoÆc h¹ cabin ®Çy t¶i ®éng c¬ cña c¬ cÊu n©ng chØ cÇn
kh¾c phôc lùc c¶n cña lùc ma s¸t vµ lùc qu¸n tÝnh, song khi cabin kh«ng t¶i th×
®éng c¬ ph¶i kh¾c phôc thªm mét lùc c¶n ®óng b»ng t¶i träng n©ng danh nghÜa Q
®Ó h¹ cabin, v× vËy ng−êi ta chän ®èi träng víi hÖ sè c©n b»ng ψ sao cho lùc cÇn
thiÕt ®Ó n©ng cabin ®Çy t¶i c©n b»ng víi lùc ®Ó h¹ cabin kh«ng t¶i.
      PhÇn träng l−îng kh«ng c©n b»ng khi n©ng cabin ®Çy t¶i lµ (C + Q -§) vµ
khi h¹ cabin kh«ng t¶i lµ (§ - C) nh− vËy ta cã
                        C+Q-§=§-C
      Thay § ë trªn vµo ta cã ψ =0,5.
NÕu thang m¸y lµm viÖc víi t¶i träng n©ng danh nghÜa Q th× hÖ sè c©n b»ng hîp
lý nhÊt lµ 0,5
          Bé têi kÐo
      Tuú theo s¬ ®å dÉn ®éng mµ bé têi kÐo cña thang m¸y ®−îc ®Æt ë trong
phßng m¸y dÉn ®éng n»m ë phÝa trªn, phÝa d−íi hoÆc n»m c¹nh giÕng thang.
      - Bé têi kÐo thuû lùc th−êng dïng cho thang m¸y cã chiÒu cao n©ng kh«ng
lín l¾m. Bé têi kÐo dÉn ®éng ®iÖn lµ lo¹i th«ng dông h¬n c¶: lo¹i cã hép gi¶m
tèc vµ lo¹i kh«ng cã hép gi¶m tèc.


Khoa C¬ §iÖn                            19            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                   Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

      - Bé têi kÐo cã hép gi¶m tèc gåm ®éng c¬ ®iÖn, hép gi¶m tèc, khíp nèi,
phanh vµ puly ma s¸t hoÆc tang cuèn c¸p. Bé têi kÐo cã hép sè gi¶m tèc th−êng
chØ dïng cho thang m¸y cã tèc ®é d−íi 1,4 m/s. §èi víi thang m¸y cã tèc ®é chë
hµng thÊp d−íi 0,5m/s th× ng−êi ta dïng ®éng c¬ ®iÖn mét tèc ®é.
      - §èi víi thang m¸y cã tèc ®é lín ng−êi ta th−êng dïng bé têi kÐo kh«ng
cã hép gi¶m tèc puly ma s¸t vµ b¸nh phanh ®−îc l¾p trùc tiÕp kh«ng qua bé
truyÒn, lo¹i nµy th−êng dïng ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã tèc ®é quay nhá vµ ®−îc
m¾c theo hÖ thèng m¸y ph¸t ®éng c¬ cho phÐp ®iÒu chØnh v« cÊp tèc ®é quay cña
®éng c¬, ®¶m b¶o cho cabin chuyÓn ®éng ªm dÞu vµ dõng chÝnh x¸c.
          Phanh dõng
      Phanh dõng gi÷ cabin vµ ®èi träng ë tr¹ng th¸i treo khi thang dõng.
      Phanh dõng ®Ó dËp t¾t ®éng n¨ng cña c¸c khèi l−îng chuyÓn ®éng khi
dõng. Phanh ®−îc chän theo m« men phanh sao cho nã cã thÓ gi÷ ®−îc cabin
trong qu¸ tr×nh thö t¶i tÜnh:
                       P.D.η 0
              M ph =           ki
                         2.i
      Trong ®ã:
      P: Lùc vßng xuÊt hiÖn trªn puly ma s¸t trong qu¸ tr×nh thö t¶i tÜnh( cabin ë
®iÓm dõng thÊp nhÊt vµ t¶i träng chÊt trong cabin b»ng t¶i träng khi thö t¶i tÜnh).
      D: §−êng kÝnh puly ma s¸t tÝnh ®Õn t©m c¸p.
      η0: HiÖu suÊt cña hép gi¶m tèc.
      i: Tû sè truyÒn cña hép gi¶m tèc.
      Kt: HÖ sè an toµn phanh.
      Trong thang m¸y th−êng dïng phanh hai m¸ lo¹i th−êng ®ãng víi nguyªn
lý phanh tù ®éng phanh th−êng ®ãng vµ m« men phanh ®−îc t¹o nªn do lùc nÐn
cña lß xo, phanh më do t¸c ®éng cña nam ch©m ®iÖn hoÆc (con ®Èy) ®iÖn – thuû
lùc ®−îc m¾c cïng nguån víi m¹ch ®iÖn. §éng c¬ lµm viÖc th× phanh më cßn
khi mÊt ®iÖn th× phanh ®ãng l¹i bãp chÆt trôc ®éng c¬


Khoa C¬ §iÖn                            20              TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

* ThiÕt bÞ an toµn c¬ khÝ
     ThiÕt bÞ an toµn c¬ khÝ trong thang m¸y cã vai trß ®¶m b¶o an toµn cho
thang m¸y vµ hµnh kh¸ch trong tr−êng hîp x¶y ra sù cè nh−: ®øt c¸p, tr−ît c¸p
trªn r·nh puly ma s¸t, cabin h¹ víi tèc ®é v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp. ThiÕt bÞ an
toµn c¬ khÝ trong thang m¸y gåm hai bé phËn chÝnh: bé h·m b¶o hiÓm vµ bé h¹n
chÕ tèc ®é.
         Phanh b¶o hiÓm
    §Ó tr¸nh cabin r¬i tù do trong giÕng thang khi ®øt c¸p hoÆc h¹ víi tèc ®é
v−ît qu¸ tèc ®é cho phÐp, bé h¹n chÕ tèc ®é t¸c ®éng lªn phanh b¶o hiÓm ®Ó
dõng vµ gi÷ cabin tùa trªn c¸c ray dÉn h−íng, cabin cña tÊt c¶ c¸c thang m¸y ®Òu
®−îc trang bÞ phanh b¶o hiÓm. Phanh b¶o hiÓm ®−îc trang bÞ cho ®èi träng trong
tr−êng hîp ®èi träng n»m trªn lèi ®i hoÆc diÖn tÝch cã ng−êi ®øng.
      Theo s¬ ®å dÉn ®éng cã phanh b¶o hiÓm m¾c víi c¸p n©ng( cho thang m¸y
dïng tang quÊn c¸p) vµ phanh h·m b¶o hiÓm m¾c víi c¸p cña bé h¹n chÕ tèc ®é(
cho thang m¸y dïng puly ma s¸t). Theo nguyªn lý lµm viÖc cã c¸c lo¹i bé h·m
b¶o hiÓm lµ b¶o hiÓm t¸c ®éng tøc thêi( ®−îc dïng cho thang m¸y cã tèc ®é d−íi
0,7 m/s). Thang m¸y cã tèc ®é trªn 1m/s vµ thang m¸y trang bÞ bé h·m b¶o hiÓm
t¸c ®éng ªm.
      Bé h¹n chÕ tèc ®é
       Bé h¹n chÕ tèc ®é dïng ®Ó t¸c ®éng lªn phanh b¶o hiÓm ®Ó dõng cabin khi
tèc ®é v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp, gi¸ trÞ cho phÐp nµy v−ît qu¸ gi¸ trÞ danh nghÜa
Ýt nhÊt lµ 15%. Bé h¹n chÕ tèc ®é liªn hÖ víi cabin vµ quay khi cabin chuyÓn
®éng nhê c¸p cña bé h¹n chÕ tèc ®é. Bé h¹n chÕ tèc ®é th−êng ®−îc ®Æt trong
buång m¸y ë phÝa trªn vµ ®Ó c¸p kh«ng bÞ xo¾n vµ cã ®ñ ®é c¨ng ®Ó truyÒn lùc
ma s¸t th× phÝa d−íi hè thang cã thiÕt bÞ kÐo c¨ng c¸p h¹n chÕ tèc ®é. Bé h¹n chÕ
tèc ®é lµm viÖc theo nguyªn lý cña phanh ly t©m: khi trôc quay ®¹t tíi sè vßng
quay tíi h¹n c¸c qu¶ v¨ng g¾n trªn trôc sÏ t¸ch ra xa t©m quay d−íi t¸c dông cña
lùc ly t©m vµ m¾c vµo c¸c vÊu cè ®Þnh cña vá phanh ®Ó dõng trôc quay.

Khoa C¬ §iÖn                           21             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46


                                    Ch−¬ng II
                    C¸c hÖ truyÒn ®éng c¬ b¶n
2.1 C¸c lo¹i ®éng c¬ th−êng dïng trong thang m¸y
2.1.1 M¸y ®iÖn mét chiÒu
         Trong nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i m¸y ®iÖn mét chiÒu vÉn ®−îc coi lµ lo¹i m¸y
®iÖn quan träng. Nã dïng lµm ®éng c¬ mét chiÒu, m¸y ph¸t ®iÖn hay dïng trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc kh¸c.
         §éng c¬ ®iÖn cã ®Æc tÝnh ®iÒu chØnh tèc ®é tèt do ®ã m¸y ®iÖn mét chiÒu
®−îc dïng nhiÒu trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp cã yªu cÇu cao vÒ ®iÒu chØnh
tèc ®é, do ®ã nh÷ng thang m¸y cã tèc ®é cao th−êng dïng m¸y ®iÖn mét chiÒu
®Ó truyÒn ®éng.
         M¸y ®iÖn mét chiÒu dïng lµm nguån ®iÖn cho c¸c ®éng c¬ mét chiÒu lµm
nguån ®iÖn kÝch tõ trong m¸y ®iÖn ®ång bé. Ngoµi ra trong c«ng nghiÖp ®iÖn ho¸
häc nh− tinh luyÖn ®ång, nh«m, m¹ ®iÖn còng cÇn dïng nguån ®iÖn mét chiÒu
®iÖn ¸p thÊp, nh−îc ®iÓm cña m¸y ®iÖn mét chiÒu lµ gi¸ thµnh ®¾t, b¶o qu¶n cæ
gãp phøc t¹p nh−ng do −u ®iÓm cña nã nªn m¸y ®iÖn mét chiÒu vÉn ®−îc dïng
trong s¶n xuÊt vµ trong ®êi sèng.
         C«ng suÊt lín nhÊt cña m¸y ®iÖn mét chiÒu hiÖn nay vµo kho¶ng 10000kW
®iÖn ¸p vµo kho¶ng vµi tr¨m ®Õn vµi ngh×n v«n.
         C¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ mét chiÒu gåm 2 ph−¬ng ph¸p
chÝnh:
         - §iÒu chØnh ®iÖn ¸p phÇn øng cÊp cho ®éng c¬.
         - §iÒu chØnh ®iÖn ¸p cÊp cho mach kÝch tõ cña ®éng c¬.
         CÊu tróc m¹ch lùc cña hÖ truyÒn ®éng ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ ®iÖn mét
chiÒu bao giê còng cÇn cã bé biÕn ®æi, c¸c bé biÕn ®æi cÊp cho m¹ch phÇn øng




Khoa C¬ §iÖn                            22            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

®éng c¬ hoÆc m¹ch kÝch tõ cña ®éng c¬, cho ®Õn nay trong c«ng nghiÖp sö dông
bèn lo¹i biÕn ®æi chÝnh:
      - Bé biÕn ®æi m¸y ®iÖn gåm: ®éng c¬ s¬ cÊp kÐo m¸y ph¸t mét chiÒu hoÆc
m¸y ®iÖn khuyÕch ®¹i (K§M).
      - Bé biÕn ®æi ®iÖn tõ, khuyÕch ®¹i tõ(K§T).
      - Bé biÕn ®æi chØnh l−u b¸n dÉn - chØnh l−u thysistor(CLT).
      - Bé biÕn ®æi xung ¸p mét chiÒu: thysistor hoÆc tranzitor(BB§XA).
      T−¬ng øng víi viÖc sö dông c¸c bé biÕn ®æi mµ ta cã c¸c hÖ truyÒn ®éng
t−¬ng øng nh−:
      - HÖ truyÒn ®éng m¸y ph¸t - ®éng c¬(F - §).

      - HÖ truyÒn ®éng khuyÕch ®¹i tõ - ®éng c¬(K§T - §).

      - HÖ truyÒn ®éng m¸y ph¸t khuyÕch ®¹i - ®éng c¬( MFK§ - §).

      - HÖ truyÒn ®éng xung ¸p - ®éng c¬(XA - §).
      Theo cÊu tróc m¹ch ®iÒu khiÓn c¸c hÖ truyÒn ®éng th× ®iÒu chØnh tèc ®é
®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã lo¹i ®iÒu khiÓn theo m¹ch kÝn( hÖ truyÒn ®éng tù ®éng
®iÒu chØnh) vµ lo¹i ®iÒu chØnh m¹ch hë( hÖ truyÒn ®éng m¹ch hë).

      HÖ tù ®éng ®iÒu chØnh truyÒn ®éng ®iÖn cã cÊu tróc phøc t¹p nh−ng cã
chÊt l−îng ®iÒu khiÓn cao vµ d¶i ®iÒu chØnh réng h¬n so víi hÖ truyÒn ®éng hë.

2.1.2 §éng c¬ ®ång bé

      HÖ truyÒn ®éng ®iÒu chØnh tèc ®é cña ®éng c¬ ®ång bé rÊt phong phó cã
cÊu tróc vµ ®Æc tÝnh ®iÒu chØnh kh¸c nhau tuú thuéc vµo c«ng suÊt t¶i vµ ph¹m vi
®iÒu chØnh.
Trong thùc tÕ ®éng c¬ ®ång bé ®−îc chÕ t¹o ë c¸c d¶i c«ng suÊt :
      - RÊt nhá: vµi tr¨m W ®Õn vµi KW.
      - Trung b×nh: vµi KW –50KW.
      - Lín: 50KW-500KW


Khoa C¬ §iÖn                           23            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

      - RÊt lín :>500KW.
      ë d¶i c«ng suÊt rÊt nhá ®éng c¬ ®ång bé cã cÊu t¹o m¹ch kÝch tõ lµ nam
ch©m vÜnh cöu th−êng dïng cho c¬ cÊu truyÒn ®éng cã vïng ®iÒu chØnh réng, ®é
chÝnh x¸c cao.
      ë d¶i c«ng suÊt trung b×nh ®éng c¬ ®ång bé dïng cho phô t¶i yªu cÇu ®iÒu
chØnh kh«ng réng l¾m.
      ë d¶i c«ng suÊt lín ®éng c¬ ®ång bé th−êng dïng cho c¸c m¸y b¬m, m¸y
nÐn khÝ.
      Ngµy nay do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c«ng nghiÖp ®iÖn tö, ®éng c¬ ®ång
bé ®−îc nghiªn cøu øng dông nhiÒu trong c«ng nghiÖp ë mäi d¶i c«ng suÊt.
2.1.3 §éng c¬ kh«ng ®ång bé
      §éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha ®−îc sö dông réng r·i trong c«ng nghiÖp
tõ c«ng suÊt nhá ®Õn c«ng suÊt trung b×nh vµ chiÕm tû lÖ lín so víi c¸c lo¹i ®éng
c¬ kh¸c, bëi v× ®éng c¬ kh«ng ®ång bé cã kÕt cÊu ®¬n gi¶n, dÔ chÕ t¹o, vËn hµnh
an toµn, sö dông nguån cÊp trùc tiÕp tõ l−íi ®iÖn xoay chiÒu ba pha. Tr−íc ®©y
®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha ®−îc dïng Ýt v× nã khã ®iÒu chØnh tèc ®é. Trong
thêi gian gÇn ®©y do sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o b¸n dÉn c«ng
suÊt vµ kü thuËt ®iÖn tö, ng−êi ta míi khai th¸c ®−îc c¸c −u ®iÓm cña ®éng c¬
kh«ng ®ång bé.
      Trong c¸c m¸y lµm viÖc dµi h¹n, kh«ng cã ®iÒu chØnh tèc ®é vµ c«ng suÊt
lín th× dïng ®éng c¬ ®ång bé cã −u thÕ h¬n ®éng c¬ kh«ng ®ång bé.
Trong c«ng nghiÖp th−êng dïng bèn hÖ truyÒn ®éng ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬
lµ:

      - §iÒu chØnh ®iÖn ¸p cÊp cho ®éng c¬ dïng bé biÕn ®æi thyristor.

      - §iÒu chØnh roto dïng bé biÕn ®æi xung thyristor.

      - §iÒu chØnh c«ng suÊt tr−ît Ps.



Khoa C¬ §iÖn                             24          TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

       - §iÒu chØnh tÇn sè nguån cung cÊp cho ®éng c¬ b»ng c¸c bé biÕn ®æi tÇn
sè thyristor hoÆc tranzito.
       §éng c¬ kh«ng ®ång bé cã nh−îc ®iÓm lµ khi ®iÖn ¸p l−íi tôt xuèng th×
m« men khëi ®éng vµ m« men tíi h¹n sÏ gi¶m nhiÒu bëi v× m« men tû lÖ víi b×nh
ph−¬ng ®iÖn ¸p.
2.2 C¸c hÖ truyÒn ®éng th−êng dïng trong thang m¸y
    Khi thiÕt kÕ hÖ truyÒn ®éng cho thang m¸y ph¶i dùa vµo c¸c yÕu tè sau:
    - §é chÝnh x¸c khi dõng.
    - Tèc ®é di chuyÓn buång thang.
    - Gia tèc lín nhÊt cho phÐp.
    - Ph¹m vi ®iÒu chØnh tèc ®é.
       HÖ truyÒn ®éng ®iÖn xoay chiÒu dïng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång
sãc vµ roto d©y quÊn ®−îc dïng kh¸ phæ biÕn trong truyÒn ®éng thang m¸y. HÖ
truyÒn ®éng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc th−êng dïng cho thang m¸y
chë hµng tèc ®é thÊp. HÖ truyÒn ®éng xoay chiÒu dïng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé
th−êng dïng cho thang m¸y tèc ®é trung b×nh. HÖ truyÒn ®éng mét chiÒu m¸y
ph¸t ®éng c¬ cã khuÕch ®¹i trung gian th−êng dïng cho thang m¸y cã tèc ®é
cao.




Khoa C¬ §iÖn                          25            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                    Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

2.2.1 HÖ thèng truyÒn ®éng m¸y ph¸t - ®éng c¬ mét chiÒu cã khuyÕch ®¹i
trung gian(F - §)



                                                                  ]
                                                                            U®k ¿
           §1                                                         UKD
                       ωF
                                                                      IKD

                                     F            §
                                                            ωF


                                                                      MS
    CKF
                                                      M,ω



                            ]
   MAK§



     C¤§
                                §2
     CFD

     CFA

    CC§




                H×nh II.1: CÊu tróc hÖ F - § cã khuyÕch ®¹i trung gian




Khoa C¬ §iÖn                             26             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

      HÖ m¸y ph¸t - ®éng c¬ cã khuÕch ®¹i trung gian th−êng ®−îc dïng ®Ó
truyÒn ®éng cho c¸c thang m¸y cã tèc ®é cao, cã yªu cÇu cao vÒ chÊt l−îng ®iÒu
khiÓn. HÖ truyÒn ®éng m¸y ph¸t ®éng c¬ cã khuyÕch ®¹i trung gian lµ hÖ truyÒn
®éng bao gåm mét tæ m¸y ph¸t ®éng c¬ mét chiÒu. M¸y ph¸t mét chiÒu F ®−îc
kÐo bëi mét ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc §K. §iÖn ¸p cña cuén kÝch tõ
m¸y ph¸t CKF ®−îc lÊy trªn hai cùc cña m¸y ®iÖn khuÕch ®¹i M§K§, m¸y ®iÖn
khuÕch ®¹i ®−îc kÐo bëi ®éng c¬ s¬ cÊp §2. M¸y ®iÖn khuÕch ®¹i ®−îc kÝch
thÝch bëi 4 cuén d©y: cuén chñ ®¹o CC§, cuén æn ®Þnh C¤§, cuén ph¶n håi ©m
¸p CFA, cuén ph¶n håi d−¬ng dßng CFD, c¸c cuén ph¶n håi nµy lÊy ®iÖn ¸p trªn
hai ®Çu m¸y ph¸t F, cuén æn ®Þnh lÊy ®iÖn ¸p trªn hai cùc m¸y ®iÖn khuyÕch ®¹i
lµm nhiÖm vô gi÷ æn ®Þnh ®iÖn ¸p cña m¸y ®iÖn khuyÕch ®¹i trong nh÷ng thêi
®iÓm qu¸ ®é.
      Th«ng th−êng ®èi víi hÖ F-§ cã khuyÕch ®¹i trung gian viÖc ®iÒu chØnh
tèc ®é cña ®éng c¬ § ®−îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc ®iÒu chØnh dßng ®iÖn ®i qua
cuén chñ ®¹o CC§ cña m¸y khuyÕch ®¹i, viÖc ®¶o chiÒu quay cña ®éng c¬ §
®−îc th«ng qua viÖc ®¶o chiÒu dßng ®iÖn cña cuén chñ ®¹o CC§.
      ¦u ®iÓm næi bËt cña hÖ F- § cã khuyÕch ®¹i trung gian lµ sù chuyÓn ®æi
c¸c tr¹ng th¸i lµm viÖc rÊt linh ho¹t, kh¶ n¨ng qu¸ t¶i lín, d¶i ®iÒu chØnh réng vµ
cã thÓ ®iÒu chØnh tr¬n tèc ®é chÊt l−îng cao.
      Nh−îc ®iÓm c¬ b¶n cña hÖ F- § cã khuÕch ®¹i trung gian lµ dïng nhiÒu
m¸y ®iÖn quay trong ®ã cã Ýt nhÊt lµ hai m¸y ®iÖn mét chiÒu, g©y ån lín, c«ng
suÊt l¾p ®Æt Ýt nhÊt lµ gÊp 3 lÇn c«ng suÊt ®éng c¬ chÊp hµnh, phøc t¹p trong vËn
hµnh vµ söa ch÷a, ngoµi ra do m¸y ph¸t ®iÖn mét chiÒu cã tõ d− ®Æc tÝnh tõ ho¸
cã trÔ nªn khã ®iÒu chØnh s©u tèc ®é. V× vËy hÖ m¸y ph¸t ®éng c¬ cã khuyÕch ®¹i
trung gian th−êng sö dông cho c¸c thang m¸y thÕ hÖ cò.




Khoa C¬ §iÖn                            27             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                      Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

2.2.2 HÖ truyÒn ®éng T-§ cho thang m¸y tèc ®é cao


                               RIN             1Bth         2Bth
                                                              1KK
          §H                    PI K§KN


   RVT       HCGT       Rω

                                                      Sh1   2KK     Sh2
                                                      Sh2
                               RIH

                                 I    K§KH
                                      N


                                                      1KI                 2KI
                                                             CP§




                                                              §




                                                                      FT

     CBDCS                           Kω


                    H×nh II.2 S¬ ®å khèi cña hÖ truyÒn ®éng T - §.
         Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña kü thuËt ®iÖn tö c«ng suÊt lín vµ kü thuËt vi
®iÒu khiÓn, c¸c hÖ truyÒn ®éng cho thang m¸y cao tèc ngµy nay hÇu hÕt ®Òu sö
dông hÖ truyÒn ®éng mét chiÒu dïng bé biÕn ®æi tÜnh.
         H×nh II.2 Giíi thiÖu s¬ ®å khèi cña hÖ truyÒn ®éng T - § cho thang m¸y
cao tèc.



Khoa C¬ §iÖn                              28                TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

      PhÇn øng cña cña ®éng truyÒn ®éng ®−îc cÊp nguån tõ bé biÕn ®æi tÜnh
dïng Thyristor t¹o bëi hai m¹ch cÇu chØnh l−u ba pha thuËn (1Bth) vµ ng−îc
(2Bth). Mçi cÇu chØnh l−u gåm 6 Thyristor. Cuén kh¸ng 1CK vµ 2CK dïng ®Ó
h¹n chÕ dßng ®iÖn c©n b»ng mçi chiÒu.
      Hai bé biÕn ®æi ®−îc ®iÒu khiÓn b»ng hai khèi ®iÒu khiÓn K§KN vµ
K§KH. Trong mçi khèi gåm c¸c kh©u ®ång pha, kh©u t¹o ®iÖn ¸p r¨ng cöa, kh©u
so s¸nh, t¹o xung vµ khuyÕch ®¹i xung.
      Nguyªn lý lµm viÖc cña s¬ ®å khèng chÕ thang m¸y cao tèc nh− sau: §iÖn
¸p ®−îc lÊy ra tõ ®Çu ra cña kh©u h¹n chÕ gia tèc HCGT, ®é lín vµ cùc tÝnh cña
®iÖn ¸p ®Æt do kh©u ®iÒu hµnh §H quyÕt ®Þnh. §iÖn ¸p ra cña kh©u h¹n chÕ gia
tèc HCGT t¨ng dÇn theo hµm tuyÕn tÝnh bËc nhÊt khi thay ®æi tÝn hiÖu ®Çu vµo.
     §iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ th«ng qua bé ®iÒu chØnh tèc ®é Rω mµ ®Çu vµo
lµ tæng hai tÝn hiÖu ph¶n håi ©m cña t«c ®é Kω vµ tÝn hiÖu h¹n chÕ gia tèc HCGT.
TÝn hiÖu ra lµ tÝn hiÖu ®Çu vµo cña RIN (khi thang lªn) RIH (khi thang xuèng).
Khi RIN vµ RIH cßn nhËn tÝn hiÖu ®Çu vµo lµ tÝn hiÖu ph¶n håi ©m dßng tõ kh©u
1KI vµ 2KI. TÝn hiÖu ®Çu ra cña RIN vµ RIH chÝnh lµ tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®−a vµo
khèi ®iÒu khiÓn K§KN vµ K§KH.
      Khi dõng chÝnh x¸c buång thang hÖ sÏ chuyÓn tõ chÕ ®é ®iÒu chØnh tèc ®é
sang chÕ ®é ®iÒu chØnh vÞ trÝ. TÝn hiÖu tõ kh©u c¶m biÕn dõng chÝnh x¸c CBDCS
®−îc ®−a vµo kh©u ®iÒu chØnh vÞ trÝ RVT. Khi buång thang n»m ngang víi sµn
tÇng tÝn hiÖu ra cña kh©u CBDCS b»ng kh«ng.
      −u ®iÓm næi bËt cña hÖ T- § lµ ®é t¸c ®éng nhanh d¶i ®iÒu chØnh réng,
®iÒu chØnh mÒm tèt kh«ng g©y ån vµ dÔ tù ®éng ho¸ do c¸c van b¸n dÉn cã hÖ sè
khuyÕch ®¹i c«ng suÊt cao, ®iÒu ®ã rÊt thuËn lîi cho viÖc thiÕt lËp c¸c hÖ thèng
®iÒu chØnh nhiÒu vßng ®Ó n©ng cao chÊt l−îng c¸c ®Æc tÝnh tÜnh vµ c¸c ®Æc tÝnh
®éng cña hÖ thèng.



Khoa C¬ §iÖn                             29          TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                       Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

         Nh−îc ®iÓm cña hÖ truyÒn ®éng lµ do c¸c van b¸n dÉn cã tÝnh phi tuyÕn,
d¹ng ®iÖn ¸p chØnh l−u ra cã biªn ®é ®Ëp m¹ch cao g©y tæn thÊt phô trong m¸y
®iÖn vµ ë c¸c truyÒn ®éng c«ng suÊt lín cßn lµm xÊu d¹ng ®iÖn ¸p ra cña nguån
vµ l−íi xoay chiÒu. Song nh−îc ®iÓm nµy cã thÓ ®−îc h¹n chÕ b»ng c¸c bé läc
nhiÔu.
2.2.3 HÖ truyÒn ®éng - ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc hai cÊp tèc ®é
truyÒn ®éng cho thang m¸y tèc ®é trung b×nh




                                                    D       U

                                        G                   T



                    2A                              1R          1A
          3A




                  2R
                         ML
                                               MH



                                                 P=3

                              H×nh II.3. S¬ ®å tæ ®Êu d©y

          HÖ truyÒn ®éng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc th«ng th−êng ®−îc
dïng ®Ó truyÒn ®éng cho thang m¸y cã tèc ®é trung b×nh. S¬ ®å m¹ch lùc ®−îc
m« t¶ trªn h×nh II.3. §éng c¬ cã hai tæ nèi d©y lµm viÖc riªng rÏ tæ nèi d©y tèc ®é


Khoa C¬ §iÖn                              30              TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                   Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

cao MH ®−îc nèi h×nh sao vµ tæ ®Êu d©y tèc ®é thÊp ML ®−îc nèi h×nh tam gi¸c.
Ban ®Çu ®éng c¬ lµm viÖc b»ng tæ nèi d©y tèc ®é cao MH, n¨ng l−îng ®−îc cÊp
qua tiÕp ®iÓm cña c«ng t¾c t¬ T, c«ng t¾c t¬ U (nÕu thang ®i lªn) hoÆc c«ng t¾c
t¬ D (nÕu thang ®i xuèng). §Ó dõng chÝnh x¸c buång thang, khi ®i ®Õn gÇn vÞ trÝ
tÇng cÇn dõng c«ng t¾c hµnh tr×nh b¸o vÞ trÝ tÇng sÏ ph¸t tÝn hiÖu tíi hÖ thèng
®iÒu khiÓn ra lÖnh c¾t ®iÖn cña tæ ®Êu d©y tèc ®é cao vµ ®ãng ®iÖn cho tæ ®Êu d©y
tèc ®é thÊp. ViÖc c¾t ®iÖn cña tæ ®Êu d©y tèc ®é cao nhê c«ng t¾c t¬ T, vµ ®ãng
®iÖn cho tæ ®Êu d©y tèc ®é thÊp nhê c«ng t¾c t¬ G.

     HÖ truyÒn ®éng - ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc hai cÊp tèc ®é cã −u
®iÓm lµ lµm viÖc ch¾c ch¾n dõng tÇng chÝnh x¸c. Song cã nh−îc ®iÓm lµ v× ®éng
c¬ thay ®æi tèc ®é theo cÊp nªn ®é giËt buång thang kh¸ lín, g©y ån lín.




Khoa C¬ §iÖn                           31             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

2.2.4 HÖ truyÒn ®éng biÕn tÇn - ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc cho
thang m¸y tèc ®é trung b×nh



                         CL           L                         NL




                                 C                                              §




                     C

                              K§K




                     H×nh II.4. CÊu tróc bé biÕt tÇn nguån ¸p
      Ngµy nay truyÒn ®éng cho thang m¸y chë ng−êi cã tèc ®é trung b×nh hÇu
hÕt ng−êi ta sö dông hÖ truyÒn ®éng biÕn tÇn - ®éng c¬ roto lång sãc kÕt hîp víi
bé ®iÒu khiÓn PLC. Nguyªn lý cña bé biÕn tÇn nguån ¸p bao gåm mét m¹ch
chØnh l−u CL chØnh l−u ®iÖn ¸p xoay chiÒu ba pha thµnh ®iÖn ¸p mét chiÒu, ®iÖn
¸p mét chiÒu nµy qua m¹ch läc trung gian L, sau ®ã ®−a vµo bé nghÞch l−u t¹o ra
mét ®iÖn ¸p xoay chiÒu ba pha cã tÇn sè vµ biªn ®é kh¸c so víi ®iÖn ¸p l−íi. Biªn
®é ®iÖn ¸p ë ®Çu ra cña bé biÕn tÇn cã thÓ thay ®æi ®−îc nhê sù thay ®æi gãc më



Khoa C¬ §iÖn                           32             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

cña c¸c thyristor m¹ch chØnh l−u. TÇn sè ®iÖn ¸p ®Çu ra cña biÕn tÇn cã thÓ ®−îc
®iÒu chØnh b»ng c¸ch ®iÒu chØnh tÇn sè ®ãng c¾t c¸c thyristor m¹ch nghÞch l−u.

       Gãc më cña c¸c thyristor m¹ch chØnh l−u vµ nghÞch l−u ®−îc ®iÒu khiÓn
bëi c¸c tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn tõ khèi ®iÒu khiÓn. C¸c bé biÕn tÇn hiÖn nay ®−îc chÕ
t¹o trän bé, c¸c bé biÕn tÇn nµy th«ng th−êng bao gåm hÖ thèng m¹ch cã thÓ lµ
thyristor hoÆc cã thÓ lµ tranzito, mét trung t©m ®iÒu khiÓn CPU øng dông c«ng
nghÖ one - chip. Trung t©m ®iÒu khiÓn nµy lµm nhiÖm vô ®ãng më c¸c van b¸n
dÉn m¹ch lùc, cã kh¶ n¨ng giao tiÕp víi thÕ giíi bªn ngoµi vµ truyÒn th«ng víi
c¸c thiÕt bÞ kh¸c. Ngoµi ra trong bé biÕn tÇn cßn cã c¸c bé phËn b¶o vÖ cho c¸c
van.

       ¦u ®iÓm cña hÖ truyÒn ®éng biÕn tÇn - ®éng c¬ lµ cã thÓ thay ®æi c¸c
th«ng sè th«ng qua viÖc lËp tr×nh cho biÕn tÇn, cã kh¶ n¨ng thay ®æi thêi gian
khëi ®éng, thêi gian h·m mét c¸ch mÒm m¹i ®Ó gi¶m ®é giËt cho buång thang,
®iÒu khiÓn tèc ®é mÒm hoµn toµn, cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn s©u tèc ®é, chÊt l−îng
®iÒu khiÓn cao, cã kh¶ n¨ng gi÷ ®é cøng c¬ cña ®éng c¬ tèt, dÔ vËn hµnh vµ b¶o
d−ìng.

       Nh−îc ®iÓm: gi¸ thµnh ®Çu t− cao, song ngµy nay víi viÖc chÕ t¹o hµng
lo¹t nªn gi¸ cho mét biÕn tÇn ngµy cµng gi¶m. Mét nh−îc ®iÓm n÷a cña bé biÕn
tÇn lµ d¹ng ®iÖn ¸p ®Çu ra cã chøa nhiÒu sãng hµi nªn dÔ g©y nhiÔu cho l−íi ®iÖn
ba pha vµ l−íi th«ng tin ë gÇn vÞ trÝ ®Æt biÕn tÇn, nhÊt lµ ®èi víi c¸c bé biÕn tÇn
c«ng suÊt lín th× kh¶ n¨ng g©y nhiÔu lµ rÊt lín do vËy c¸c bé biÕn tÇn c«ng suÊt
lín th−êng ®−îc chÕ t¹o kÌm theo víi mét bé läc nhiÔu.

2.3 chän c«ng suÊt ®éng c¬ cho thang m¸y

   Chän c«ng suÊt ®éng c¬ lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng trong truyÒn
®éng ®iÖn, nã quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn kinh tÕ vµ kü thuËt cña hÖ thèng. NÕu chän
c«ng suÊt ®éng c¬ nhá h¬n so víi yªu cÇu phô t¶i, th× sÏ lµm cho ®éng c¬ lµm


Khoa C¬ §iÖn                            33             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                      Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

viÖc qu¸ t¶i. Do ®ã sÏ lµm gi¶m tuæi thä cña ®éng c¬, trong nhiÒu tr−êng hîp cßn
cã thÓ g©y ra ch¸y ®éng c¬. NÕu chän c«ng suÊt ®éng c¬ lín h¬n yªu cÇu phô
th¶i th× ®éng c¬ sÏ ph¶i lµm viÖc non t¶i, kÕt qu¶ lµ g©y ra l·ng phÝ, kh«ng kinh
tÕ. NÕu chän kiÓu ®éng c¬ kh«ng phï hîp víi yªu cÇu phô t¶i, th× ®éng c¬ sÏ
kh«ng thÓ ®¸p øng ®−îc yªu cÇu truyÒn ®éng cho phô t¶i, ngoµi ra cßn g©y h¹i
cho ®éng c¬. Thang m¸y lµ mét phô t¶i thÕ n¨ng lµm viÖc ë chÕ ®é ng¾n h¹n lÆp
l¹i, cã ®iÒu chØnh tèc ®é do ®ã ®èi víi thang m¸y tèc ®é trung b×nh th× ®éng c¬
chän tèt nhÊt lµ ®éng c¬ kh«ng ®ång bé xoay chiÒu ba pha rotor lång sãc. C«ng
suÊt ®éng c¬ ®−îc tÝnh chän nh− sau:

2.3.1 X¸c ®Þnh phô t¶i tÜnh khi n©ng t¶i
               F n = (G dm + G cb + G dt ). K . g
      Trong ®ã :
      K : HÖ sè tÝnh ®Õn ma s¸t gi÷ ®èi träng, buång thang víi thanh dÉn h−íng,
th−êng chän K = 1,15
      g : Gia tèc träng tr−êng lÊy g = 9,87m/s2

2.3.2 X¸c ®Þnh phô t¶i tÜnh khi h¹ t¶i
      Gi¶ thiÕt r»ng khi h¹ t¶i thang lµm viÖc ë chÕ ®é nÆng nÒ nhÊt tøc lµ h¹
kh«ng t¶i.
* TÝnh lùc kÐo ®Æt lªn puli khi h¹ kh«ng t¶i
      Fh = [ − (Gdm + G cb ) + Gbt ]. K. g

      Víi gi¶ thiÕt h¹ kh«ng t¶i nªn Gdm = 0
      Do ®ã :     Fh = [ − (Gdm ) + Gbt ]. K . g




Khoa C¬ §iÖn                                       34    TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                                     Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

2.3.3 TÝnh c¸c kho¶ng thêi gian më m¸y vµ h·m m¸y


    ρ (m/s3)                                                                           Ch¹y tèc
    a (m/s2)                      ChÕ ®é                               H·m xuèng       ®é thÊp vµ
    v (m/s)       Më m¸y          æn ®Þnh                              tèc ®é thÊp     h·m dõng



                   ρ0
                             a0
                                                        Vh


                                                                                       V
    0                                                                                t(s)
           t0         t1 t2 t3                                    t4     t5 t6        t7      t8
           v0         v1 v2 vh                                    vh     v3 v4        v1      v0




* Kho¶ng thêi gian tõ t0 => t1
        Trong kho¶ng thêi gian nµy ®é giËt lµ h»ng sè, gia tèc tû lÖ bËc nhÊt víi ®é
giËt, tèc ®é tû lÖ bËc hai víi ®é giËt
        Ph−¬ng tr×nh gia tèc
                      a0
                 a=      t
                      t1

        §é giËt lµ ®¹o hµm bËc nhÊt cña gia tèc nªn :
                        da a 0         a0
                 ρ0 =     =    => t1 =
                        dt t1     T    ρ0

* Kho¶ng thêi gian t2
        Ph−¬ng tr×nh vËn tèc cña ®o¹n nµy :
                      t ( v 2 − v1 ) t 1 ( v 2 − v1 )
                 v=                 −
                         t 2 − t1        t 2 − t1

        Ta cã:
                        dv v2 − v1                                        v2 v1
                 a0 =     =         => (t 2 − t1 ) a 0 = v2 − v1 => t 2 =   −   + t1
                        dt t 2 − t1                                       a0 a0


Khoa C¬ §iÖn                                                 35          TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                                Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46


* Qu·ng thêi gian tõ t2 ®Õn t3
      Ph−¬ng tr×nh gia tèc :
                                    a0 . t   a .t
               a = a0 −                    + 0 2
                                   t3 − t2 t3 − t2

      §é giËt lµ ®¹o hµm bËc 1 cña gia tèc :
                               da     a0                   a0
                ρ0 = −            =         => t 3 − t 2 =
                               dt t 3 − t 2                ρ0


      Thêi gian më m¸y
               Tmm = t1+ t2- t1 + t3 – t2=t3

   Chän c«ng suÊt ®éng c¬

* X¸c ®Þnh m«men ®¼ng trÞ
               n

              ∑M
              i =1
                       i
                        2
                            . ti
     M dt =
                     Tck

      Trong ®ã :
      Mi : lµ m«men t−¬ng øng víi thêi gian ti
      Tck : lµ thêi gian toµn bé mét chu kú lµm viÖc
      Thay c¸c th«ng sè
* X¸c ®Þnh c«ng suÊt ®¼ng trÞ
      P®t = M®t .W®
* X¸c ®Þnh hÖ sè ®ãng ®iÖn t−¬ng ®èi
      Theo c«ng thøc :

               TD% =
                                        ∑t   LV
                                                      .100
                                   ∑t   LV   + ∑ tn

* HiÖu chØnh c«ng suÊt ®éng c¬ vÒ chÕ ®é tiªu chuÈn :
      Theo c«ng thøc :


Khoa C¬ §iÖn                                                 36    TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                              Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

                          TD%
             P = Pdt .
                         TDtc %

      Trong ®ã: TDtc% lµ hÖ sè ®ãng ®iÖn t−¬ng ®èi tiªu chuÈn, víi thang m¸y
lµm viÖc ë chÕ ®é ng¾n h¹n lÆp l¹i nªn TDtc% = 25%VËy c«ng suÊt ®éng c¬ cÇn
chän lµ P®m ≥ P.




Khoa C¬ §iÖn                        37            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                   Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46


                                  Ch−¬ng III
HÖ thèng ®iÖn vµ c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn trong
                                 thang m¸y
3.1 HÖ thèng ®iÖn trong thang m¸y
         HÖ thèng ®iÖn trong thang m¸y bao gåm c¸c m¹ch sau:
3.1.1 M¹ch ®éng lùc
  §©y lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn c¬ cÊu dÉn ®éng thang m¸y ®Ó ®ãng më, ®¶o chiÒu
®éng c¬ dÉn ®éng vµ phanh cña bé têi kÐo. HÖ thèng ph¶i ®¶m b¶o viÖc ®iÒu
chØnh tèc ®é chuyÓn ®éng cña cabin sao cho qu¸ tr×nh më m¸y vµ phanh ®−îc ªm
dÞu vµ dõng cabin chÝnh x¸c. Lùa chän m¹ch ®éng lùc phï hîp sÏ ®em l¹i hiÖu
qu¶ kinh tÕ vµ tÝnh an toµn khi vËn hµnh.
3.1.2 M¹ch ®iÒu khiÓn
         Lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn tÇng cã t¸c dông thùc hiÖn mét ch−¬ng tr×nh ®iÒu
khiÓn phøc t¹p, phï hîp víi chøc n¨ng yªu cÇu cña thang m¸y. HÖ thèng ®iÒu
khiÓn tÇng cã nhiÖm vô: l−u tr÷ c¸c lÖnh di chuyÓn tõ cabin, c¸c lÖnh gäi tÇng
cña hµnh kh¸ch vµ thùc hiÖn c¸c lÖnh di chuyÓn theo thø tù −u tiªn nµo ®ã sau
khi thùc hiÖn xong lÖnh ®iÒu khiÓn th× xo¸ bá, x¸c ®Þnh vµ ghi nhËn th−êng
xuyªn vÞ trÝ cabin vµ h−íng chuyÓn ®éng cña nã. TÊt c¶ c¸c hÖ thèng tù ®éng ®Òu
dïng nót Ên.
3.1.3 M¹ch tÝn hiÖu
         Lµ hÖ thèng c¸c ®Ìn tÝn hiÖu víi c¸c ký hiÖu ®· thèng nhÊt ho¸ ®Ó b¸o hiÖu
tr¹ng th¸i cña thang m¸y, vÞ trÝ vµ h−íng chuyÓn ®éng cña cabin.
         M¹ch chiÕu s¸ng lµ hÖ thèng chiÕu s¸ng cho cabin, buång m¸y vµ hè
thang.




Khoa C¬ §iÖn                             38            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                    Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

3.1.4 M¹ch an toµn
      Lµ hÖ thèng c¸c c«ng t¾c, r¬le, tiÕp ®iÓm nh»m ®¶m b¶o an toµn cho
ng−êi, hµng vµ thang m¸y khi ho¹t ®éng, cô thÓ lµ: b¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬,
thiÕt bÞ h¹n chÕ t¶i träng n©ng; c¸c c«ng t¾c h¹n chÕ hµnh tr×nh; c¸c tiÕp ®iÓm t¹i
cöa cabin, cöa tÇng, t¹i hÖ thèng treo cabin vµ t¹i bé h¹n chÕ tèc ®é. M¹ch an
toµn tù ®éng ng¾t ®iÖn ®Õn m¹ch ®éng lùc ®Ó dõng thang hoÆc thang kh«ng ho¹t
®éng trong c¸c tr−êng hîp sau:
         - MÊt ®iÖn, mÊt pha, ®¶o pha, mÊt ®−êng tiÕp ®Êt.
         - Qu¸ t¶i.
         - Cabin v−ît qu¸ giíi h¹n ®Æt c«ng t¾c h¹n chÕ hµnh tr×nh.
         - §øt c¸p hoÆc tèc ®é cabin v−ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp.
         - Mét trong c¸c c¸p n©ng chïng qu¸ giíi h¹n cho phÐp.
         - Cöa cabin hoÆc mét trong c¸c cöa tÇng ch−a ®ãng.
3.2 C¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn trong thang m¸y
3.2.1 M¹ch r¬le
      NÕu sö dông lo¹i m¹ch nµy th× nã cã c¸c −u nh−îc ®iÓm sau:
      −u ®iÓm:
         - Gi¸ thµnh tõng chøc n¨ng kh¸ thÊp
      Nh−îc ®iÓm:
         - KÝch th−íc vËt lý lín.
         - Tèc ®é ®iÒu khiÓn chËm.
         - MÊt nhiÒu thêi gian thiÕt kÕ vµ l¾p ®Æt.
         - Kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c chøc n¨ng phøc t¹p lµ kh«ng cã.
         - Kh¶ n¨ng thay ®æi ®iÒu khiÓn rÊt khã.
         - C¸c c«ng t¾c b¶o tr× phøc t¹p.




Khoa C¬ §iÖn                            39             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                             Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46


3.2.2 M¹ch sè
     −u ®iÓm:
        - Gi¸ thµnh tõng chøc n¨ng thÊp.
        - KÝch th−íc vËt lý rÊt gän.
        - Tèc ®é ®iÒu khiÓn rÊt nhanh.
        - Cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c chøc n¨ng phøc t¹p.
     Nh−îc ®iÓm:
        - MÊt nhiÒu thêi gian thiÕt kÕ.
        - Kh¶ n¨ng thay ®æi ®iÒu khiÓn khã.
        - C«ng t¾c b¶o tr× phøc t¹p.
3.2.3 M¸y tÝnh
     −u ®iÓm:
        - KÝch th−íc vËt lý kh¸ gän.
        - Tèc ®é ®iÒu khiÓn nhanh.
        - Cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c chøc n¨ng phøc t¹p.
        - Kh¶ n¨ng thay ®æi ®iÒu khiÓn kh¸ ®¬n gi¶n.
     Nh−îc ®iÓm:
        - Gi¸ thµnh tõng chøc n¨ng cao.
        - MÊt nhiÒu thêi gian lËp tr×nh.
        - C«ng t¾c b¶o tr× phøc t¹p.
3.2.4 Sö dông PLC
     −u ®iÓm:
        - Gi¸ thµnh tõng chøc n¨ng thÊp.
        - KÝch th−íc vËt lý rÊt gän.
        - Tèc ®é ®iÒu khiÓn nhanh.
        - LËp tr×nh vµ l¾p ®Æt ®¬n gi¶n.

Khoa C¬ §iÖn                           40         TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                              Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

        - Cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn chøc n¨ng phøc t¹p.
        - Kh¶ n¨ng thay ®æi ®iÒu khiÓn rÊt ®¬n gi¶n.
        - C«ng t¸c b¶o tr× dÔ dµng v× c¸c m«®un ®−îc tiªu chuÈn ho¸.




Khoa C¬ §iÖn                         41            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                          Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

                                     Ch−¬ng IV
                 giíi thiÖu vÒ bé lËp tr×nh plc
4.1 Giíi thiÖu chung vÒ c¸c bé ®iÒu khiÓn kh¶ tr×nh PLC
4.1.1 §Æc ®iÓm chung cña c¸c bé ®iÒu khiÓn kh¶ tr×nh
        Nhu cÇu vÒ mét bé ®iÒu khiÓn dÔ sö dông, linh ho¹t cã gi¸ thµnh thÊp ®·
thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nh÷ng hÖ thèng ®iÒu khiÓn lËp tr×nh (programmable -
Control systems) hÖ thèng sö dông CPU vµ bé nhí ®Ó ®iÒu khiÓn m¸y mãc hay
c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp. Trong bèi c¶nh ®ã, bé ®iÒu khiÓn lËp tr×nh (PLC -
programmable logic controler) ®−îc thiÕt kÕ nh»m thay thÕ ph−¬ng ph¸p ®iÒu
khiÓn truyÒn thèng dïng r¬le, c«ng t¾c t¬ vµ c¸c thiÕt bÞ rêi cång kÒnh, vµ nã t¹o
ra kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c thiÕt bÞ mét c¸ch dÔ dµng, linh ho¹t dùa trªn viÖc lËp
tr×nh tËp lÖnh c¬ b¶n. Ngoµi ra, PLC cã thÓ thùc hiÖn c¸c t¸c vô kh¸c nh− lµ ®Þnh
thêi gian, ®Õn, .v.v... lµm t¨ng kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn cho nh÷ng ho¹t ®éng phøc t¹p
ngay c¶ víi PLC lo¹i nhá nhÊt.


  Panel
lËp tr×nh                                                           M¹ch
               Bé nhí
                                                                    giao tiÕp
               ch−¬ng        Khèi ®iÒu        Khèi ngâ vµo          vµ c¶m
               tr×nh                                                biÕn
                             khiÓn trung
                        Bé   t©m
                                              Khèi ngâ ra
               nhí d÷ liÖu                                          M¹ch
                                                                    c«ng
                                   Nguån cÊp ®iÖn                   suÊt vµ
                                                                    c¬ cÊu
                                                                    t¸c ®éng
                H×nh IV . 1 S¬ ®å khèi bªn trong PLC



       PLC lµm viÖc theo kiÓu vßng quÐt, qu¸ tr×nh ®äc c¸c ®Çu vµo thùc hiÖn
ch−¬ng tr×nh vµ ®−a c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra gäi quÐt. Thêi gian quÐt lµ qu¸ tr×nh liªn


Khoa C¬ §iÖn                                42               TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

tôc vµ tuÇn tù ®äc ®Çu vµo, ®¸nh gi¸ vµ quyÕt ®Þnh logic ®iÒu khiÓn vµ ®−a tÝn
hiÖu ra.



                                      Giao tiÕp



                                                     §äc ®Çu
                                                       vµo




                     Göi kÕt/qu¶
                     ë ®Çu ra

                                                     TÝnh to¸n logic

                      H×nh IV.1. S¬ ®å vßng quÐt cña PLC
      Thêi gian cÇn thiÕt cho mét lÇn quÐt thay ®æi tõ 1ms ®Õn 30ms. Thêi gian
quÐt phô thuéc vµo ®é dµi cña ch−¬ng tr×nh øng dông. ViÖc sö dông c¸c hÖ thèng
I/O tõ xa sÏ lµm t¨ng thêi gian quÐt do ph¶i truyÒn tÝn hiÖu tõ c¸c ®Çu I/O ®Õn c¸c
hÖ thèng xa. Ngoµi ra thêi gian quÐt cßn phô thuéc vµo tèc ®é xö lý cña PLC.
      H×nh IV.1 m« t¶ cÊu tróc bªn trong cña PLC, ho¹t ®éng cña PLC lµ kiÓm
tra tÊt c¶ c¸c tr¹ng th¸i tÝn hiÖu ë ngâ vµo, ®−a vÒ tõ qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn, thùc
hiÖn logic ®−îc lËp tr×nh trong ch−¬ng tr×nh vµ kÝch ra tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ë c¸c
®Çu ra cho thiÕt bÞ bªn ngoµi t−¬ng øng. Víi c¸c m¹ch giao tiÕp chuÈn ë khèi vµo
khèi ra PLC cho phÐp nã kÕt nèi trùc tiÕp víi nh÷ng c¬ cÊu t¸c ®éng (actuators)
cã c«ng suÊt nhá ë c¸c cæng ra vµ nh÷ng m¹ch chuyÓn ®æi tÝn hiÖu (trasducers) ë
c¸c cæng vµo, mµ kh«ng cÇn cã c¸c m¹ch giao tiÕp c¸c r¬le trung gian. Tuy
nhiªn, cÇn ph¶i cã c¸c m¹ch ®iÖn tö c«ng suÊt trung gian khi PLC ®iÒu khiÓn
nh÷ng thiÕt bÞ cã c«ng suÊt lín.



Khoa C¬ §iÖn                            43             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

      ViÖc sö dông PLC cho phÐp chóng ta hiÖu chØnh hÖ thèng ®iÒu khiÓn mµ
kh«ng cÇn cã sù thay ®æi nµo vÒ mÆt kÕt nèi d©y; sù thay ®æi chØ lµ thay ®æi
ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn trong bé nhí th«ng qua c¸c thiÕt bÞ lËp tr×nh th«ng dông.
H¬n n÷a, chóng cßn cã −u ®iÓm lµ thêi gian l¾p ®Æt vµ ®−a vµo ho¹t ®éng nhanh
h¬n so víi nh÷ng hÖ thèng ®iÒu khiÓn truyÒn thèng ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn viÖc
nèi d©y phøc t¹p gi÷a c¸c thiÕt bÞ rêi.
      VÒ phÇn cøng, PLC t−¬ng tù nh− mét m¸y tÝnh, chóng cã c¸c ®Æc ®iÓm
thÝch hîp cho môc ®Ých ®iÒu khiÓn c«ng nghiÖp nh− :
      - Kh¶ n¨ng chèng nhiÔu tèt.
      - CÊu tróc d¹ng modul cho phÐp dÔ dµng ghÐp nèi vµ thay thÕ, t¨ng kh¶
n¨ng( nèi thªm modul më réng vµo ra) thªm chøc n¨ng( nèi thªm c¸c modul
chuyªn dïng).
      - ViÖc kÕt nèi d©y vµ møc ®iÖn ¸p tÝn hiÖu ë cæng ra vµ cæng vµo ®−îc
chuÈn ho¸.
      - Thùc hiÖn ®−îc c¸c logic ®iÒu khiÓn phøc t¹p mµ c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn
r¬le, c«ng t¾c t¬ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc.
      Ng«n ng÷ lËp tr×nh chuyªn dïng :LADDER, STL, FUCTIONCHART, dÔ
hiÓu vµ sö dông.
      Thay ®æi ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn mét c¸ch dÔ dµng b»ng c¸c thiÕt bÞ lËp
tr×nh chuyªn dông hoÆc m¸y tÝnh.
      Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y lµm cho PLC trë thµnh mét thiÕt bÞ ®iÒu
khiÓn kh«ng thÓ thiÕu trong ®iÒu khiÓn c«ng nghiÖp vµ ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh.

4.1.2 Kh¸i niÖm c¬ b¶n
      Bé ®iÒu khiÓn lËp tr×nh lµ ý t−ëng cña mét nhãm kü s− h·ng General
motors vµo n¨m 1968, vµ hä ®· ®Ò ra c¸c chØ tiªu kü thuËt nh»m ®¸p øng nh÷ng
yªu cÇu ®iÒu khiÓn trong c«ng nghiÖp :




Khoa C¬ §iÖn                              44          TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                   Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

      - DÔ dµng lËp tr×nh vµ thay ®æi ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn, sö dông thÝch hîp
trong nhµ m¸y.
      - CÊu tróc d¹ng modul dÔ dµng b¶o tr× vµ söa ch÷a.
      - Tin cËy h¬n trong m«i tr−êng s¶n xuÊt cña nhµ m¸y c«ng nghiÖp.
      - Dïng linh kiÖn b¸n dÉn nªn cã kÝch th−íc nhá gän h¬n m¹ch r¬le chøc
n¨ng t−¬ng ®−¬ng.
      - Gi¸ thµnh c¹nh tranh.
      Nh÷ng chØ tiªu nµy t¹o sù quan t©m cña c¸c kü s− thuéc nhiÒu ngµnh
nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng øng dông cña PLC trong c«ng nghiÖp c¸c kÕt qu¶ nghiªn
cøu ®· ®−a thªm mét sè yªu cÇu cÇn ph¶i cã trong chøc n¨ng cña PLC: TËp lÖnh
tõ c¸c lÖnh logic ®¬n gi¶n ®−îc hç trî thªm c¸c lÖnh vÒ ®Þnh thêi gian, ®Õm; sau
®ã lµ c¸c lÖnh xö lý to¸n häc, xö lý b¶ng sè liÖu, xö lý xung tèc ®é cao, tÝnh to¸n
sè liÖu thùc 32 bit, xö lý thêi gian thùc, ®äc m· v¹ch.
      Song song ®ã, sù ph¸t triÓn vÒ phÇn cøng còng ®¹t ®−îc nhiÒu kÕt qu¶: bé
nhí lín h¬n, sè l−îng cæng vµo/ra nhiÒu h¬n, nhiÒu modul chuyªn dïng h¬n.
Vµo n¨m 1976, PLC cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c ngâ vµo/ra ë xa b»ng kü thuËt
truyÒn th«ng kho¶ng 200m.
      Sù gia t¨ng nh÷ng øng dông PLC trong c«ng nghiÖp ®· thóc ®Èy c¸c nhµ
s¶n xuÊt hoµn chØnh c¸c hä PLC víi c¸c møc ®é kh¸c nhau vÒ kh¶ n¨ng, tèc ®é
xö lý vµ hiÖu suÊt. Tõ c¸c PLC ban ®Çu lµm viÖc ®éc lËp chØ víi vµi chôc ®Çu vµo
ra, dung l−îng bé nhí bÐ ®Õn nay ®· cã nh÷ng hä PLC cã cÊu tróc modul cã
dung l−îng ®Çu vµo ra lín dÔ thay ®æi ®Ó phï hîp víi yªu cÇu sö dông, dung
l−îng bé nhí lín vµ rÊt lín, cã thªm c¸c chøc n¨ng chuyªn dïng.
* Xö lý tÝn hiÖu liªn tôc
* §iÒu khiÓn ®éng c¬ secvo, ®éng c¬ b−íc.
* TruyÒn th«ng.
* Bé nhí më réng.



Khoa C¬ §iÖn                            45                TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

        Víi cÊu tróc d¹ng modul cho phÐp ng−êi dïng më réng hay n©ng cÊp mét
hÖ thèng ®iÒu khiÓn b»ng PLC mét c¸ch dÔ dµng, linh ho¹t vµ rÊt kinh tÕ.
4.1.3 CÊu tróc phÇn cøng cña PLC
        PLC gåm ba khèi chøc n¨ng c¬ b¶n : bé xö lý trung t©m, bé nhí vµ khèi
vµo ra. Tr¹ng th¸i ngâ vµo cña PLC ®−îc ph¸t hiÖn vµ l−u vµo bé nhí ®Öm, PLC
thùc hiÖn c¸c lÖnh logic trªn c¸c tr¹ng th¸i cña chóng vµ th«ng qua ch−¬ng tr×nh
tr¹ng th¸i ngâ ra ®−îc cËp nhËt vµ l−u vµo bé nhí ®Öm sau ®ã tr¹ng th¸i ngâ ra
trong bé nhí ®Öm ®−îc dïng ®Ó ®ãng/më c¸c "tiÕp ®iÓm" ®Ó kÝch ho¹t c¸c thiÕt
bÞ t−¬ng øng. Nh− vËy, sù ho¹t ®éng cña c¸c thiÕt bÞ ®−îc ®iÒu khiÓn hoµn toµn
tù ®éng theo ch−¬ng tr×nh bé nhí. Ch−¬ng tr×nh ®−îc n¹p vµo PLC th«ng qua c¸c
thiÕt bÞ lËp tr×nh chuyªn dông hoÆc b»ng m¸y tÝnh víi c¸c phÇn mÒm chuyªn
dông.




Khoa C¬ §iÖn                          46             TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                        Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46




                                       Bus ®Þa chØ
           bé
           ®Öm
                                       Bus ®iÒu khiÓn



       Bé nhí              Nguån
       ch−¬ng     Bé nhí   pin                B           bé nhí    Bé nhí
                  ch−¬ng           bé xö lý               hÖ        d÷ liÖu    khèi
       tr×nh                        trung         lock
       EFROM      tr×nh              t©m                  thèng     RAM       vµo ra
       tuú chän   EFROM                                   ROM

           Bé
           ®Öm



           bé
           ®Öm

khèi
 më                    M¹ch chèt                         Bé ®Öm
réng



                       M¹ch chèt                         Bé läc




                                                     M¹ch c¸ch ly




                                                                               Panel
                                                                               LËp tr×nh
                                   Ngâ ra



Khoa C¬ §iÖn                           47                   TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                   Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

* Bé xö lý trung t©m

      B« xö lý trung t©m (CPU - Central Processing Unit) ®iÒu khiÓn vµ qu¶n lý
toµn bé tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng bªn trong PLC. ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a CPU, bé
nhí vµ khèi ra thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng bus d−íi sù ®iÒu khiÓn cña CPU.
Mét m¹ch dao ®éng th¹ch anh cung cÊp xung clock tÇn sè chuÈn cho CPU,
th−êng lµ 1 MHZ hay 8 MHZ tuú thuéc vµo bé vi xö lý ®−îc dïng. TÇn sè xung
clock x¸c ®Þnh ho¹t ®éng cña PLC vµ ®−îc dïng ®Ó thùc hiÖn sù ®ång bé cho tÊt
c¶ c¸c phÇn tö trong hÖ thèng.

* Bé nhí
      TÊt c¶ c¸c lo¹i PLC ®Òu sö dông c¸c lo¹i bé nhí sau :
      ROM (Read only memory) bé nhíi chØ ®äc dïng ®Ó l−u gi÷ ch−¬ng tr×nh
®iÒu hµnh.
      RAM (Randon access memory) bé nhí truy cËp ngÉu nhiªn dïng ®Ó l−u
gi÷ t¹m thêi c¸c gi¸ trÞ logic khi ch−¬ng tr×nh thùc hiÖn.
       EEROM (Electronic earsable programmable read only memory) bé nhí
nµy th−êng dïng ®Ó l−u gi÷ c¸c ch−¬ng tr×nh c«ng nghÖ.
      Víi sù tiÕn bé cña c«ng nghÖ chÕ t¹o bé nhí nªn hÇu nh− c¸c PLC ®Òu
dïng bé nhíi EEROM. Tr−êng hîp øng dông cÇm bé nhí dung l−îng lín cã thÓ
lùa chän gi÷a bé nhí RAM cã nguån pin nu«i víi bé nhí EEEOM.
      Ngoµi ra PLC cßn cÇn thªm bé nhí RAM cho c¸c chøc n¨ng kh¸c nh− :
      Bé ®Öm ®Ó l−u tr¹ng th¸i ngâ vµo, ngâ ra.
       Bé nhí t¹m thêi cho c¸c t¸c vô ®Õm, ®Þnh thêi gian, truy xuÊt cê.
      Dung l−îng bé nhí.
      §èi víi PLC lo¹i nhá th«ng th−êng bé nhí cã dung l−îng cè ®Þnh, th−êng
kho¶ng 2k byte. Dung l−îng nµy lµ ®ñ ®¸p øng cho kho¶ng 80% ho¹t ®éng ®iÒu
khiÓn trong c«ng nghiÖp. Do gi¸ thµnh c¸c bé ®Õm liªn tôc gi¶m, c¸c nhµ s¶n
xuÊt PLC trang bÞ bé nhí ngµy cµng lín cho s¶n phÈm cña hä.

Khoa C¬ §iÖn                            48              TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

* Khèi vµo/ra
    Mäi ho¹t ®éng xö lý tÝn hiÖu bªn trong PLC cã møc ®iÖn ¸p 5VDC vµ
15VDC (®iÖn ¸p cho TTL vµ CMOS) trong khi tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn bªn ngoµi cã
thÓ lín h¬n nhiÒu th−êng lµ 24VDC ®Õn 240 VDC víi dßng lín.
    Khèi vµo/ra cã vai trß lµ m¹ch giao tiÕp gi÷a c¸c vi m¹ch ®iÖn tö cña PLC
víi c¸c m¹ch c«ng suÊt lín bªn ngoµi kÝch ho¹t c¸c c¬ cÊu t¸c ®éng, nã thùc hiÖn
sù chuyÓn ®æi c¸c møc ®iÖn ¸p tÝn hiÖu vµ c¸ch lý. Tuy nhiªn khèi vµo/ra cho
phÐp PLC kÕt nèi trùc tiÕp víi c¸c c¬ cÊu t¸c ®éng cã c«ng suÊt nhá, dßng nhá cì
2Ampe trë xuèng, kh«ng cÇn c¸c m¹ch c«ng suÊt trung gian, hay c¸c r¬le trung
gian.
   Cã c¸c lo¹i ngâ vµo ra nh− sau :
        Lo¹i ngâ ra dïng r¬le



                                          R¬le


        M¹ch trong
                                                            2A – 250VAC
                                                            2A – 24 VDC

                                        com


        H×nh IV.2 Nguyªn lý cña ngâ ra r¬ le c¬



   §Æc ®iÓm:
   ⇒ Cã thÓ nèi víi c¸c c¬ cÊu lµm viÖc víi ®iÖn ¸p AC hoÆc ®−îc c¸ch ly d¹ng
        r¬-le nªn ®¸p øng chËm.
   ⇒ Tuæi thä phô thuéc vµo dßng t¶i qua r¬-le vµ tÇn sè ®ãng c¾t tiÕp ®iÓm.



Khoa C¬ §iÖn                             49          TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46




     Lo¹i ngâ ra dïng transitor


                                             R¬le


                                                        50mA- 4,5V
            M¹ch                                        300mA-24,6V
            trong


                                            com

                      H×nh IV . 3 Ngâ ra dïng transitor
  §Æc ®iÓm:
  ⇒ ChØ nèi víi c¬ cÊu t¸c ®éng lµm viÖc víi ®iÖn ¸p mét chiÒu tõ 5 – 30V
  ⇒ Tuæi thä cao, ®¸p øng nhanh, chÞu ®−îc tÇn sè ®ãng c¾t nhanh.

     Lo¹i ngâ ra dïng Triac (SSR – Solid state relay)

                                             R¬le


           M¹ch
                                                        0,4A
           trong
                                                        100÷240VAC
                                           com

                         H×nh IV .4 Ngâ ra dïng triac
  §Æc ®iÓm:

  ⇒ KÕt nèi ®−îc víi c¬ cÊu t¸c ®éng lµm viÖc víi ®iÖn ¸p mét chiÒu hoÆc xoay
     chiÒu tõ 5 – 242V




Khoa C¬ §iÖn                         50              TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                      Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

   ⇒ chÞu ®−îc dßng nhá h¬n lo¹i ngâ ra dïng r¬-le nh−ng tuæi thä cao, chÞu
      ®−îc tÇn sè ®ãng më nhanh, ®¸p øng ®Çu vµo nhanh.

      Ngâ vµo mét chiÒu




               in              R
        24VDC                      R
                                                                M¹ch
         10%
            com                                                 trong




                                H×nh IV.5 Ngâ vµo mét chiÒu

         Ngâ vµo xoay chiÒu




                           in          R   R

                  100-120VAC           C       R                        M¹ch
                  +10%, -15%
                  100-120VAC                                            trong
                  +10%, -15%
                        com


                               H×nh IV . 6 Ngâ vµo xoay chiÒu
      TÊt c¶ c¸c lo¹i ngâ vµo ®Òu ®−îc c¸ch ly víi c¸c tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn bªn
ngoµi b»ng m¹ch c¸ch ly quang (opto - isolator). M¹ch c¸ch ly quang dïng mét
diode ph¸t quang vµ mét tranzitor gäi lµ bé opot - coupler. M¹ch nµy cho phÐp
c¸c tÝn hiÖu nhá ®i qua, vµ ghim c¸c tÝn hiÖu ®iÖn ¸p xuèng møc ®iÖn ¸p chuÈn.
M¹ch nµy cã t¸c dông chèng nhiÔu khi chuyÓn c«ng t¾c vµ b¶o vÖ qu¸ ¸p tõ
nguån ®iÖn cÊp, th−êng lªn ®Õn 1500V.


Khoa C¬ §iÖn                                   51         TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46



4.1.4 Thñ tôc ®Ó x©y dông mét ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn



            T×m hiÓu c¸c yªu cÇu cña                         Nèi tÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ
            hÖ thèng cÇn ®iÒu khiÓn                            vµo ra víi PLC



                                                              KiÓm tra tÊt c¶ c¸c
            Dùng mét l−u ®å chung                                 d©y nèi
            cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn



                                                               Ch¹y thö ch−¬ng
               LiÖt kª c¸c ®Çu vµo, ra                              tr×nh
               t−¬ng øng víi c¸c ®Çu
                  vµo/ra cña PLC
                                              Söa l¹i phÇn
                                                 mÒm
               Phiªn dÞch l−u ®å sang
                   gi¶n ®å thang
                                                                    Ch−¬ng
                                                                  tr×nh ®óng?

             LËp tr×nh gi¶n ®å thang
                     vµo PLC
                                                               L−u ch−¬ng tr×nh
                                                                 vµo EPROM
 Thay ®æi
  ch−¬ng
   tr×nh
             M« pháng ch−¬ng tr×nh                           S¾p xÕp cã hÖ thèng
             vµ kiÓm tra phÇn mÒm                              tÊt c¶ c¸c b¶n vÏ



                     Ch−¬ng
                   tr×nh ®óng?
                                                                    KÕt thóc




Khoa C¬ §iÖn                             52          TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46


                                 Ch−¬ng V
       X©y dùng m« h×nh thang m¸y nhµ 4 tÇng
5.1 CÊu t¹o m« h×nh
5.1.1 GiÕng thang

     §©y lµ kho¶ng kh«ng gian ®−îc giíi h¹n bëi ®¸y hè giÕng, v¸ch bao quanh
vµ trÇn giÕng, mµ trong ®ã cabin cña thang, ®èi träng chuyÓn ®éng theo ph−¬ng
th¼ng ®øng, ®ång thêi còng lµ kh«ng gian l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ phôc vô riªng cho
ho¹t ®éng cña thang nh− gi¶m chÊn, ray dÉn h−íng, hÖ thèng d©y dÉn. GiÕng
thang bao gåm hè thang, phÇn giÕng chÝnh, ®Ønh giÕng.

         - Hè giÕng hay cßn gäi lµ hè thang lµ phÝa d−íi mÆt sµn tÇng dõng
             thÊp nhÊt.

         - PhÇn giÕng chÝnh: Lµ kho¶ng kh«ng gian tÝnh tõ sµn dõng tÇng thÊp
             nhÊt ®Õn sµn dõng cao nhÊt.

         - §Ønh giÕng: Lµ phÇn giÕng thang trªn cïng tÝnh tõ sµn
             dõng tÇng cao nhÊt ®Õn trÇn giÕng
   C¸c kÝch th−íc h×nh häc c¬ b¶n cña giÕng thang:
         -    chiÒu cao ®Ønh giÕng:   25 cm

         - chiÒu s©u giÕng thang: 120cm

         - chiÒu réng giÕng thang: 25 cm

         - chiÒu cao cöa tÇng:        10 cm

         - chiÒu réng cöa tÇng:       8 cm

         - chiÒu cao mét tÇng:        25 cm

         - chiÒu s©u hè thang:        20 cm



Khoa C¬ §iÖn                           53            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

5.1.2 Ray dÉn h−íng
         Ray dÉn h−íng ®−îc l¾p ®Æt däc theo giÕng thang ®Ó dÉn h−íng cho cabin
vµ ®èi träng chuyÓn ®éng däc theo giÕng thang. Ray dÉn h−íng ®−îc cè ®Þnh
ch¾c ch¾n vµo kÕt cÇu chÞu lùc cña giÕng thang b»ng c¸c vÝt.

5.1.3 Gi¶m chÊn
         Gi¶m chÊn ®−îc l¾p ®Æt d−íi ®¸y hè giÕng thang ®Ó dõng vµ ®ì cabin, vµ
®èi träng. Trong m« h×nh nµy em kh«ng sö dông gi¶m chÊn.

5.1.4 cabin vµ ®èi träng
         Trong m« h×nh cabin ®−îc chÕ t¹o gåm cã khung cabin, sµn cabin, ®Ìn
trong cabin, hÖ thèng treo c¸p vµ hÖ thèng më cöa cho cabin ®−îc ®Æt ë sµn
cabin.
         HÖ thèng më cöa tù ®éng: gåm mét ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu ®−îc ®iÒu
khiÓn tõ ®Çu ra cña bé PLC. Khi cã lÖnh më cöa ®éng c¬ quay sÏ g¹t 2 thanh g¹t
sang 2 bªn, hai thanh g¹t nµy tiÕp xóc víi 2 vÊu g¾n trªn cöa cabin, cöa cabin sÏ
më ra. Khi cã lÖnh ®ãng cöa th× ®éng c¬ sÏ ®−îc ®iÒu khiÓn quay ng−îc l¹i vµ
®ãng cöa cabin.
         §èi träng ®−îc l¾p ë bªn c¹nh cabin, ®èi träng ë ®©y em chÕ t¹o ®¬n gi¶n
lµ dïng mét tÊm kim lo¹i, c¸p n©ng ë ®©y lµ xÝch cam. ë ®©y do ch¹y ë chÕ ®é
kh«ng mang t¶i nªn trong l−îng cña ®èi träng b»ng träng l−îng cña cabin.




Khoa C¬ §iÖn                            54            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                       Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

5.1.5 CÊu t¹o m« h×nh thang m¸y 4 tÇng




Khoa C¬ §iÖn                       55     TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                    Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

       1 - §éng c¬ kÐo cabin
       2 - LÝp
       3 - Puly dÉn xÝch
       4 - XÝch kÐo cabin
       5 - §èi träng
       6 - §Ìn b¸o tÇng
       7 - Nót Ên gäi tÇng
       8 - GiÕng thang
       9 - Ray dÉn h−íng cña cabin
       10 - C¶m biÕn tÇng
       11 - khung cabin
       12 - Ngµm dÉn h−íng cho cabin
       13 - Cöa cabin
       14 - Ray dÉn h−íng cña ®èi träng
       ë s¬ ®å trªn ta thÊy ë mçi tÇng cã 1 c¶m biÕn. Khi buång thang chuyÓn ®éng
lªn hoÆc xuèng ®Õn khi gÆp c¶m biÕn ë mçi tÇng th× PLC sÏ ph¸t lÖnh c¾t ®iÖn vµo
®éng c¬, buång thang ®−îc dõng ®óng vÞ trÝ yªu cÇu cña ng−êi gäi.
       Trong m« h×nh nµy viÖc ®iÒu chØnh ®éng c¬ ®−îc thùc hiÖn tõ ®Çu ra cña bé
PLC th«ng qua viÖc ®ãng c¾t m¹ch r¬le. §iÒu chØnh ®éng c¬ ®i lªn nhê vµo tiÕp ®iÓm
cã ®Þa chØ lµ Q0.0 cßn ®iÒu chØnh ®éng c¬ ®i xuèng nhê vµo tiÕp ®iÓm cã ®Þa chØ Q0.1.
ViÖc ®ãng më cöa buång thang th«ng qua 2 tiÕp ®iÓm Q0.2 vµ Q0.3 kÕt hîp víi 2 c¶m
biÕn më cöa vµ ®ãng cöa cã ®Þa chØ lµ I1.0 vµ I1.1.
       HÖ thèng ®Ìn b¸o ®−îc l¾p bªn ngoµi cöa tÇng th«ng qua c¸c ®Çu ra kh¸c cña
PLC.
5.1.6 LuËt ®iÒu khiÓn thang m¸y
       Trong thang m¸y c¸c nót gäi tÇng ®−îc bè trÝ ngoµi cöa tÇng cña mçi tÇng, c¸c
nót Ên ®Õn tÇng ®−îc ®Æt trong buång thang, c¸c tÝn hiÖu gäi tÇng vµ ®Õn tÇng lµ hoµn
toµn ngÉu nhiªn kh«ng theo mét quy luËt nµo c¶ cho nªn yªu cÇu c«ng nghÖ lµ ph¶i ®¸p


Khoa C¬ §iÖn                               56           TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                 Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

øng ®−îc mäi yªu cÇu cña hµnh kh¸ch vµ tèi −u vÒ qu·ng ®−êng buång thang di
chuyÓn, tèi −u vÒ thêi gian vµ n¨ng l−îng. Thang m¸y th−êng ®−îc ®iÒu khiÓn theo
chiÒu tèi −u vÒ chiÒu chuyÓn ®éng.
5.1.7 Nguyªn t¾c ho¹t ®éng
        PLC sÏ nhËn tÝn hiÖu cña lÖnh gäi tÇng hoÆc ®Õn tÇng ®Çu tiªn ®Ó x¸c
®Þnh chiÒu chuyÓn ®éng cho thang m¸y ( nhê vµo sù so s¸nh vÞ trÝ cña buång
thang ®ang ®øng víi lÖnh ®Õn tÇng ). NÕu lÖnh gäi tÇng mµ lín h¬n vÞ trÝ mµ
buång thang th× PLC sÏ ph¸t lÖnh cho thang m¸y ®i lªn, trong qu¸ tr×nh ®i lªn
PLC vÉn tiÕp tôc nhËn c¸c lÖnh gäi tÇng vµ ®Õn tÇng. C¸c lÖnh nµy sÏ ®−îc nhí
vµo, trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng (chuyÓn ®éng lªn ). NÕu ta Ên thang m¸y ®Õn
tÇng 4 thang m¸y chuyÓn ®éng lªn trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng lªn nÕu cã ng−êi
nµo ®ã Ên tÇng 3 th× thang m¸y sÏ dõng ë tÇng 3 tr−íc sau ®ã míi tiÕp tôc chuyÓn
®éng lªn tÇng 4 ®©y lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn lÖnh qu¸ giang. Sau khi thang m¸y
thùc hiÖn xong tÊt c¶ c¸c lÖnh gäi tÇng vµ ®Õn tÇng tiÕp theo chiÒu chuyÓn ®éng
cña nã sÏ tù ®éng quay l¹i ®Ó thùc hiÖn c¸c lÖnh võa nhí. §éng c¬ chØ ®−îc dõng
khi c¶m biÕn ë mçi tÇng t¸c ®éng. ViÖc ®ãng më cöa chØ ®−îc thùc hiÖn khi
thang m¸y ®· dõng h¼n, cöa sÏ tù ®éng më ra, sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh sÏ
®ãng l¹i nÕu trong qu¸ tr×nh ®ãng cöa cã tr−íng ng¹i vËt cöa sÏ tù ®éng më ra.




Khoa C¬ §iÖn                           57            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                        Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

5.1.8 Gi¶i thÝch l−u ®å ®iÒu khiÓn




Khoa C¬ §iÖn                         58    TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                                  Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46

    Ban ®Çu ta cÊp nguån cho bé ®iÒu khiÓn, bé PLC sÏ kiÓm tra vÞ trÝ cabin sau
®ã kiÓm tra lÖnh gäi, ®Õn tÇng vµ l−u lÖnh gäi, ®Õn tÇng råi kiÓm tra tÇng. Sau khi
®äc vÞ trÝ buång thang song PLC tiÕp tôc nhËn c¸c lÖnh gäi tÇng, ®Õn tÇng vµ sÏ
®em so s¸nh víi vÞ trÝ buång thang.
    NÕu vÞ trÝ buång thang b»ng vÞ trÝ lÖnh th× PLC sÏ ph¸t lÖnh dõng buång
thang xo¸ c¸c lÖnh ë tÇng t¹i vÞ trÝ buång thang dõng, cöa buång thang sÏ tù ®éng
më ra cho ®Õn khi c¶m biÕn më cöa t¸c ®éng th× ®éng c¬ më cöa ngõng t¸c ®éng,
®îi mét thêi gian nhÊt ®Þnh PLC ph¸t lÖnh ®ãng cöa buång thang cho ®Õn khi gÆp
c¶m biÕn ®ãng cöa th× ®éng c¬ dõng l¹i. Sau ®ã l¹i ®äc vÞ trÝ buång thang, nhËn
c¸c lÖnh ®Õn tÇng vµ ®em so s¸nh sau ®ã l¹i tiÕp tôc qu¸ tr×nh.
    NÕu vÞ trÝ buång thang <vÞ trÝ lÖnh PLC ph¸t lÖnh cho ®éng c¬ ch¹y thuËn,
trong qu¸ tr×nh ch¹y thuËn PLC sÏ ®äc c¸c lÖnh qu¸ giang theo chiÒu ch¹y thuËn.
§äc vÞ trÝ tÇng tõ c¸c c¶m biÕn nÕu vÞ trÝ tÇng b»ng vÞ trÝ lÖnh PLC sÏ dõng ®éng
c¬ quay trë l¹i qu¸ tr×nh ®ãng më cöa.
    NÕu vÞ trÝ buång thang > vÞ trÝ lÖnh PLC sÏ ph¸t lÖnh ch¹y xuèng, trong qu¸
tr×nh ch¹y xuèng PLC sÏ ®äc c¸c lÖnh qu¸ giang theo chiÒu xuèng. VÞ trÝ tÇng
®−îc ®äc tõ c¸c c¶m biÕn nÕu vÞ trÝ tÇng b»ng vÞ trÝ lÖnh PLC sÏ ph¸t lÖnh dõng
®éng c¬ qu¸ tr×nh ®ãng më cöa diÔn ra.
5.1.9 M¹ch c¶m biÕn vµ r¬ le sö dông trong m« h×nh
* Nguån vµ m¹ch c¶m biÕn
      Nguyªn lý lµm viÖc:
      - Nguån: Ta sö dông mét biÕn thÕ gi¶m thÕ 220V/24V xoay chiÒu cÊp cho
bé chØnh l−u cÇu , ta sö dông mét tô läc ®Ó lµm gi¶m sù nhÊp nh« cña sãng ®iÖn
¸p ë ®Çu ra sau ®ã ®−a qua bé æn nguån ®Ó lÊy ®Çu ra 5V cÊp nguån cho m¹ch
c¶m biÕn.




Khoa C¬ §iÖn                             59            TR−êng §HNNI - HN
B¸o c¸o tèt nghiÖp                           Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46




                                                            Vµo PLC




                                                           Vµo PLC




                                                            Vµo PLC




                                                           Vµo PLC



         H×nh V.4. Nguån vµ m¹ch c¶m biÕn sö dông trong m« h×nh




Khoa C¬ §iÖn                      60           TR−êng §HNNI - HN
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf
bctntlvn (70).pdf

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Tcvn 2737 95-tai trong va tac dong-tieu chuan thiet ke
Tcvn 2737 95-tai trong va tac dong-tieu chuan thiet keTcvn 2737 95-tai trong va tac dong-tieu chuan thiet ke
Tcvn 2737 95-tai trong va tac dong-tieu chuan thiet kevudat11111
 
Tieu chuan thiet ke thep
Tieu chuan thiet ke thepTieu chuan thiet ke thep
Tieu chuan thiet ke thepEngin Zeroo
 
bctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdfbctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (59).pdf
bctntlvn (59).pdfbctntlvn (59).pdf
bctntlvn (59).pdfLuanvan84
 
Chuong 1 kien truc nha cong cong
Chuong 1   kien truc nha cong congChuong 1   kien truc nha cong cong
Chuong 1 kien truc nha cong congHi House
 
Tiêu chuẩn 22 TCN 272-05 - P1
Tiêu chuẩn 22 TCN 272-05 - P1Tiêu chuẩn 22 TCN 272-05 - P1
Tiêu chuẩn 22 TCN 272-05 - P1Ttx Love
 
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05Trung Nguyen
 
Giáo trình dầu mỡ bôi trơn www.khodaumo.com
Giáo trình dầu mỡ bôi trơn www.khodaumo.comGiáo trình dầu mỡ bôi trơn www.khodaumo.com
Giáo trình dầu mỡ bôi trơn www.khodaumo.comĐỗ Bá Tùng
 
Giao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong congGiao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong congHi House
 
Mot so pp tinh ct cho vach phang btct
Mot so pp tinh ct cho vach phang btctMot so pp tinh ct cho vach phang btct
Mot so pp tinh ct cho vach phang btcthaikoiit
 

Was ist angesagt? (19)

Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAYLuận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH kinh tế kĩ thuật Hà Nội, HAY
 
Trg123
Trg123Trg123
Trg123
 
Tcvn 2737 95-tai trong va tac dong-tieu chuan thiet ke
Tcvn 2737 95-tai trong va tac dong-tieu chuan thiet keTcvn 2737 95-tai trong va tac dong-tieu chuan thiet ke
Tcvn 2737 95-tai trong va tac dong-tieu chuan thiet ke
 
Luận văn tốt nghiệp: Chung cư cao cấp BMC, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Chung cư cao cấp BMC, HOTLuận văn tốt nghiệp: Chung cư cao cấp BMC, HOT
Luận văn tốt nghiệp: Chung cư cao cấp BMC, HOT
 
Tieu chuan thiet ke thep
Tieu chuan thiet ke thepTieu chuan thiet ke thep
Tieu chuan thiet ke thep
 
Quy dinh ve datn 2482
Quy dinh ve datn 2482Quy dinh ve datn 2482
Quy dinh ve datn 2482
 
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Tân Bình, TPHCM, HAY
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Tân Bình, TPHCM, HAYLuận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Tân Bình, TPHCM, HAY
Luận văn tốt nghiệp: Trụ sở công an quận Tân Bình, TPHCM, HAY
 
bctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdfbctntlvn (61).pdf
bctntlvn (61).pdf
 
bctntlvn (59).pdf
bctntlvn (59).pdfbctntlvn (59).pdf
bctntlvn (59).pdf
 
Luận văn: Chung cư tái định cư tại Hải Phòng, HAY
Luận văn: Chung cư tái định cư tại Hải Phòng, HAYLuận văn: Chung cư tái định cư tại Hải Phòng, HAY
Luận văn: Chung cư tái định cư tại Hải Phòng, HAY
 
Bt duc
Bt ducBt duc
Bt duc
 
Chuong 1 kien truc nha cong cong
Chuong 1   kien truc nha cong congChuong 1   kien truc nha cong cong
Chuong 1 kien truc nha cong cong
 
Đề tài: Thiết kế cầu qua sông Văn Úc - Tiên Lãng tỉnh Hải Phòng
Đề tài: Thiết kế cầu qua sông Văn Úc - Tiên Lãng tỉnh Hải PhòngĐề tài: Thiết kế cầu qua sông Văn Úc - Tiên Lãng tỉnh Hải Phòng
Đề tài: Thiết kế cầu qua sông Văn Úc - Tiên Lãng tỉnh Hải Phòng
 
Tiêu chuẩn 22 TCN 272-05 - P1
Tiêu chuẩn 22 TCN 272-05 - P1Tiêu chuẩn 22 TCN 272-05 - P1
Tiêu chuẩn 22 TCN 272-05 - P1
 
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
Tiêu chuẩn thiết kế cầu 22 tcn 272 05
 
Giáo trình dầu mỡ bôi trơn www.khodaumo.com
Giáo trình dầu mỡ bôi trơn www.khodaumo.comGiáo trình dầu mỡ bôi trơn www.khodaumo.com
Giáo trình dầu mỡ bôi trơn www.khodaumo.com
 
Giao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong congGiao trinh kien truc cong cong
Giao trinh kien truc cong cong
 
Mot so pp tinh ct cho vach phang btct
Mot so pp tinh ct cho vach phang btctMot so pp tinh ct cho vach phang btct
Mot so pp tinh ct cho vach phang btct
 
Đề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAY
Đề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAYĐề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAY
Đề tài: Thiết kế trụ sở liên cơ quan số 2 tỉnh Quảng Ninh, HAY
 

Andere mochten auch

bctntlvn (73).pdf
bctntlvn (73).pdfbctntlvn (73).pdf
bctntlvn (73).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (62).pdf
bctntlvn (62).pdfbctntlvn (62).pdf
bctntlvn (62).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (74).pdf
bctntlvn (74).pdfbctntlvn (74).pdf
bctntlvn (74).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (72).pdf
bctntlvn (72).pdfbctntlvn (72).pdf
bctntlvn (72).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (77).pdf
bctntlvn (77).pdfbctntlvn (77).pdf
bctntlvn (77).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (75).pdf
bctntlvn (75).pdfbctntlvn (75).pdf
bctntlvn (75).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (7).pdf
bctntlvn (7).pdfbctntlvn (7).pdf
bctntlvn (7).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (76).pdf
bctntlvn (76).pdfbctntlvn (76).pdf
bctntlvn (76).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (96).pdf
bctntlvn (96).pdfbctntlvn (96).pdf
bctntlvn (96).pdfLuanvan84
 
Slide luận văn kiểm toán atax
Slide luận văn kiểm toán ataxSlide luận văn kiểm toán atax
Slide luận văn kiểm toán ataxNguyễn Công Huy
 
Kiểm toán doanh thu
Kiểm toán doanh thuKiểm toán doanh thu
Kiểm toán doanh thuSnow Ball
 

Andere mochten auch (11)

bctntlvn (73).pdf
bctntlvn (73).pdfbctntlvn (73).pdf
bctntlvn (73).pdf
 
bctntlvn (62).pdf
bctntlvn (62).pdfbctntlvn (62).pdf
bctntlvn (62).pdf
 
bctntlvn (74).pdf
bctntlvn (74).pdfbctntlvn (74).pdf
bctntlvn (74).pdf
 
bctntlvn (72).pdf
bctntlvn (72).pdfbctntlvn (72).pdf
bctntlvn (72).pdf
 
bctntlvn (77).pdf
bctntlvn (77).pdfbctntlvn (77).pdf
bctntlvn (77).pdf
 
bctntlvn (75).pdf
bctntlvn (75).pdfbctntlvn (75).pdf
bctntlvn (75).pdf
 
bctntlvn (7).pdf
bctntlvn (7).pdfbctntlvn (7).pdf
bctntlvn (7).pdf
 
bctntlvn (76).pdf
bctntlvn (76).pdfbctntlvn (76).pdf
bctntlvn (76).pdf
 
bctntlvn (96).pdf
bctntlvn (96).pdfbctntlvn (96).pdf
bctntlvn (96).pdf
 
Slide luận văn kiểm toán atax
Slide luận văn kiểm toán ataxSlide luận văn kiểm toán atax
Slide luận văn kiểm toán atax
 
Kiểm toán doanh thu
Kiểm toán doanh thuKiểm toán doanh thu
Kiểm toán doanh thu
 

Ähnlich wie bctntlvn (70).pdf

Pages from ket_cau_nct_phan_nen_va_mong_1_0912
Pages from ket_cau_nct_phan_nen_va_mong_1_0912Pages from ket_cau_nct_phan_nen_va_mong_1_0912
Pages from ket_cau_nct_phan_nen_va_mong_1_0912Nghia Duc
 
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa kiến an - hải phòng
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa   kiến an - hải phòngđồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa   kiến an - hải phòng
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa kiến an - hải phònghttps://www.facebook.com/garmentspace
 
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa kiến an - hải phòng
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa   kiến an - hải phòngđồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa   kiến an - hải phòng
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa kiến an - hải phònghttps://www.facebook.com/garmentspace
 
205 98 tcxd-thiet_ke_mong_coc
205 98 tcxd-thiet_ke_mong_coc205 98 tcxd-thiet_ke_mong_coc
205 98 tcxd-thiet_ke_mong_cocngoctung5687
 
205 98 tcxd-thiet ke mong coc
205 98 tcxd-thiet ke mong coc205 98 tcxd-thiet ke mong coc
205 98 tcxd-thiet ke mong cocTrần Cảm
 
Tcxd 205 1998 mong coc tctk
Tcxd 205 1998 mong coc tctkTcxd 205 1998 mong coc tctk
Tcxd 205 1998 mong coc tctkThanh Dao Truong
 
Tcxdvn 205.1998 mong coc. tieu chuan thiet ke
Tcxdvn 205.1998  mong coc. tieu chuan thiet keTcxdvn 205.1998  mong coc. tieu chuan thiet ke
Tcxdvn 205.1998 mong coc. tieu chuan thiet keTtx Love
 
De cuong thi nghiem pda
De cuong thi nghiem pdaDe cuong thi nghiem pda
De cuong thi nghiem pdaTuấn Hoàng
 
Tcvn 6160 1996 pccc nha cao tang-yeu cau thiet ke
Tcvn 6160 1996 pccc nha cao tang-yeu cau thiet keTcvn 6160 1996 pccc nha cao tang-yeu cau thiet ke
Tcvn 6160 1996 pccc nha cao tang-yeu cau thiet keTran Vinh
 
15 kien thuc co ban ve dien
15 kien thuc co ban ve dien 15 kien thuc co ban ve dien
15 kien thuc co ban ve dien Vũ Anh
 

Ähnlich wie bctntlvn (70).pdf (20)

Luận văn: Nhà làm việc trường đại học Hải Phòng, HOT
Luận văn: Nhà làm việc trường đại học Hải Phòng, HOTLuận văn: Nhà làm việc trường đại học Hải Phòng, HOT
Luận văn: Nhà làm việc trường đại học Hải Phòng, HOT
 
Pages from ket_cau_nct_phan_nen_va_mong_1_0912
Pages from ket_cau_nct_phan_nen_va_mong_1_0912Pages from ket_cau_nct_phan_nen_va_mong_1_0912
Pages from ket_cau_nct_phan_nen_va_mong_1_0912
 
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa kiến an - hải phòng
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa   kiến an - hải phòngđồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa   kiến an - hải phòng
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa kiến an - hải phòng
 
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa kiến an - hải phòng
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa   kiến an - hải phòngđồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa   kiến an - hải phòng
đồ áN tốt nghiệp xây dựng bệnh viện đa khoa kiến an - hải phòng
 
Đề tài: Chung cư ở phường Dịch Vọng Cầu tại Hà Nội, HOT
Đề tài: Chung cư ở phường Dịch Vọng Cầu tại Hà Nội, HOTĐề tài: Chung cư ở phường Dịch Vọng Cầu tại Hà Nội, HOT
Đề tài: Chung cư ở phường Dịch Vọng Cầu tại Hà Nội, HOT
 
205 98 tcxd-thiet_ke_mong_coc
205 98 tcxd-thiet_ke_mong_coc205 98 tcxd-thiet_ke_mong_coc
205 98 tcxd-thiet_ke_mong_coc
 
205 98 tcxd-thiet ke mong coc
205 98 tcxd-thiet ke mong coc205 98 tcxd-thiet ke mong coc
205 98 tcxd-thiet ke mong coc
 
Tcxd 205 1998 mong coc tctk
Tcxd 205 1998 mong coc tctkTcxd 205 1998 mong coc tctk
Tcxd 205 1998 mong coc tctk
 
Tcxdvn 205.1998 mong coc. tieu chuan thiet ke
Tcxdvn 205.1998  mong coc. tieu chuan thiet keTcxdvn 205.1998  mong coc. tieu chuan thiet ke
Tcxdvn 205.1998 mong coc. tieu chuan thiet ke
 
Đề tài: Chung cư CT1A khu đo thị mới Văn Khê, Hà Nội, HAY
Đề tài: Chung cư CT1A khu đo thị mới Văn Khê, Hà Nội, HAYĐề tài: Chung cư CT1A khu đo thị mới Văn Khê, Hà Nội, HAY
Đề tài: Chung cư CT1A khu đo thị mới Văn Khê, Hà Nội, HAY
 
Đề tài: Trung tâm thông tin xúc tiến thương mại du lịch Huế, HOT
Đề tài: Trung tâm thông tin xúc tiến thương mại du lịch Huế, HOTĐề tài: Trung tâm thông tin xúc tiến thương mại du lịch Huế, HOT
Đề tài: Trung tâm thông tin xúc tiến thương mại du lịch Huế, HOT
 
Đề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAY
Đề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAYĐề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAY
Đề tài: Xây dựng mới cầu Hiền Lương vượt qua sông Bến Hải, HAY
 
Luận văn: Trụ sở công ty nông nghiệp tỉnh Hải Dương, HAY
Luận văn: Trụ sở công ty nông nghiệp tỉnh Hải Dương, HAYLuận văn: Trụ sở công ty nông nghiệp tỉnh Hải Dương, HAY
Luận văn: Trụ sở công ty nông nghiệp tỉnh Hải Dương, HAY
 
De cuong thi nghiem pda
De cuong thi nghiem pdaDe cuong thi nghiem pda
De cuong thi nghiem pda
 
Luận văn: Nhà làm việc đại học ngoại ngữ Hà Nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc đại học ngoại ngữ Hà Nội, HAYLuận văn: Nhà làm việc đại học ngoại ngữ Hà Nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc đại học ngoại ngữ Hà Nội, HAY
 
Tcxdvn 338 2005
Tcxdvn 338 2005Tcxdvn 338 2005
Tcxdvn 338 2005
 
Tcvn 6160 1996 pccc nha cao tang-yeu cau thiet ke
Tcvn 6160 1996 pccc nha cao tang-yeu cau thiet keTcvn 6160 1996 pccc nha cao tang-yeu cau thiet ke
Tcvn 6160 1996 pccc nha cao tang-yeu cau thiet ke
 
15 kien thuc co ban ve dien
15 kien thuc co ban ve dien 15 kien thuc co ban ve dien
15 kien thuc co ban ve dien
 
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH Công nghiệp Hà nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH Công nghiệp Hà nội, HAYLuận văn: Nhà làm việc trường ĐH Công nghiệp Hà nội, HAY
Luận văn: Nhà làm việc trường ĐH Công nghiệp Hà nội, HAY
 
Chinh2
Chinh2 Chinh2
Chinh2
 

Mehr von Luanvan84

bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdfbctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (66).pdf
bctntlvn (66).pdfbctntlvn (66).pdf
bctntlvn (66).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (6).pdf
bctntlvn (6).pdfbctntlvn (6).pdf
bctntlvn (6).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdfbctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (56).pdf
bctntlvn (56).pdfbctntlvn (56).pdf
bctntlvn (56).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (55).pdf
bctntlvn (55).pdfbctntlvn (55).pdf
bctntlvn (55).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (54).pdf
bctntlvn (54).pdfbctntlvn (54).pdf
bctntlvn (54).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (53).pdf
bctntlvn (53).pdfbctntlvn (53).pdf
bctntlvn (53).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (52).pdf
bctntlvn (52).pdfbctntlvn (52).pdf
bctntlvn (52).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (51).pdf
bctntlvn (51).pdfbctntlvn (51).pdf
bctntlvn (51).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (50).pdf
bctntlvn (50).pdfbctntlvn (50).pdf
bctntlvn (50).pdfLuanvan84
 
bctntlvn (5).pdf
bctntlvn (5).pdfbctntlvn (5).pdf
bctntlvn (5).pdfLuanvan84
 

Mehr von Luanvan84 (12)

bctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdfbctntlvn (67).pdf
bctntlvn (67).pdf
 
bctntlvn (66).pdf
bctntlvn (66).pdfbctntlvn (66).pdf
bctntlvn (66).pdf
 
bctntlvn (6).pdf
bctntlvn (6).pdfbctntlvn (6).pdf
bctntlvn (6).pdf
 
bctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdfbctntlvn (57).pdf
bctntlvn (57).pdf
 
bctntlvn (56).pdf
bctntlvn (56).pdfbctntlvn (56).pdf
bctntlvn (56).pdf
 
bctntlvn (55).pdf
bctntlvn (55).pdfbctntlvn (55).pdf
bctntlvn (55).pdf
 
bctntlvn (54).pdf
bctntlvn (54).pdfbctntlvn (54).pdf
bctntlvn (54).pdf
 
bctntlvn (53).pdf
bctntlvn (53).pdfbctntlvn (53).pdf
bctntlvn (53).pdf
 
bctntlvn (52).pdf
bctntlvn (52).pdfbctntlvn (52).pdf
bctntlvn (52).pdf
 
bctntlvn (51).pdf
bctntlvn (51).pdfbctntlvn (51).pdf
bctntlvn (51).pdf
 
bctntlvn (50).pdf
bctntlvn (50).pdfbctntlvn (50).pdf
bctntlvn (50).pdf
 
bctntlvn (5).pdf
bctntlvn (5).pdfbctntlvn (5).pdf
bctntlvn (5).pdf
 

bctntlvn (70).pdf

  • 1. Luận văn tốt nghiệp Đề tài: " Ứng dụng PLC trong điều khiển thang máy "
  • 2. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Lêi nãi ®Çu Thang m¸y lµ mét thiÕt bÞ kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong viÖc vËn chuyÓn ng−êi vµ hµng ho¸ theo ph−¬ng th¼ng ®øng trong c¸c toµ nhµ cao tÇng hay trong c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp. Ngµy nay trªn thÕ giíi thang m¸y lu«n ®−îc nghiªn cøu c¶i tiÕn hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi. §Êt n−íc ta ®ang trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸. Lóc nµy bé mÆt ®« thÞ ®· cã nhiÒu thay ®æi xuÊt hiÖn nhiÒu nhµ cao tÇng, c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu do ®ã thang m¸y vµ thang cuèn nãi chung, thang m¸y chë ng−êi nãi riªng ®· vµ ®ang ®−îc sö dông ngµy cµng nhiÒu. Do vËy ®· cã nhiÒu h·ng thang m¸y hµng ®Çu xuÊt hiÖn ë n−íc ta. Tuy nhiªn so víi c¸c n−íc trong khu vùc th× sè l−îng thang m¸y ®−îc l¾p ®Æt ë n−íc ta cßn ch−a lín vµ ®©y vÉn cßn lµ thiÕt bÞ míi, sù hiÓu biÕt vÒ thang m¸y cßn giíi h¹n nhiÒu trong c¸c nhµ chuyªn m«n. Trong thêi gian häc tËp t¹i tr−êng §H N«ng nghiÖp I - Hµ Néi t«i ®· ®−îc ®µo t¹o cã hÖ thèng, tiÕp thu ®−îc c¸c kiÕn thøc hiÖn ®¹i tiªn tiÕn nhÊt trong lÜnh vùc Tù ®éng ho¸. §Ó kÕt thóc kho¸ häc t«i ®−îc nhËn ®Ò tµi “øng dông PLC trong ®iÒu khiÓn thang m¸y”. Do thang m¸y lµ mét thiÕt bÞ vËn chuyÓn ng−êi vµ hµng ho¸ nªn vÊn ®Ò vÒ an toµn, vËn hµnh chÝnh x¸c vµ tèi −u vÒ qu·ng ®−êng ®i lµ vÊn ®Ò ®−îc quan t©m hµng ®Çu, nªn môc ®Ých cña ®Ò tµi nµy lµ “Nghiªn cøu cÊu t¹o, c¸c yªu cÇu cña thang m¸y, c¸c thiÕt bÞ c¬ khÝ trong thang m¸y, an toµn cña thang m¸y. Nªu ra ®−îc c¸c ph−¬ng ¸n truyÒn ®éng cho thang m¸y truyÒn ®éng vµ x©y dùng m« h×nh thang m¸y nhµ 4 tÇng b»ng viÖc øng dông PLC. Néi dung c¬ b¶n cña quyÓn ®å ¸n nµy bao gåm 5 ch−¬ng: Ch−¬ng I: Giíi thiÖu chung vÒ thang m¸y. Ch−¬ng II: C¸c hÖ truyÒn ®éng c¬ b¶n. Khoa C¬ §iÖn 1 TR−êng §HNNI - HN
  • 3. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Ch−¬ng III: HÖ thèng ®iÖn vµ c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn trong thang m¸y. Ch−¬ng IV: Giíi thiÖu vÒ bé lËp tr×nh PLC. Ch−¬ng V: X©y dùng m« h×nh thang m¸y nhµ 4 tÇng. D−íi sù h−íng dÉn khoa häc vµ tËn t×nh cña thÇy gi¸o: ThS. NguyÔn V¨n §¹t cïng c¸c thÇy c« trong bé m«n §iÖn kü thuËt - khoa C¬ §iÖn - tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I - Hµ Néi, cïng víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n t«i ®· hoµn thµnh b¶n ®å ¸n trªn. Do cßn h¹n chÕ cña b¶n th©n vµ thêi gian nªn b¶n ®å ¸n nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt t«i rÊt mong ®−îc sù chØ b¶o tiÕp cña c¸c thÇy c« trong bé m«n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ néi, ngµy 17 th¸ng 2 n¨m 2006 Sinh viªn: Ph¹m V¨n ThuËn Khoa C¬ §iÖn 2 TR−êng §HNNI - HN
  • 4. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Ch−¬ng i Giíi thiÖu chung vÒ thang m¸y 1.1 Giíi thiÖu chung Thang m¸y lµ mét thiÕt bÞ vËn t¶i theo ph−¬ng th¼ng ®øng dïng trong c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, trong c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp hoÆc trong c¸c c«ng tr×nh nhµ d©n dông. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ cÇn dïng m¸y ®Ó n©ng h¹ c¸c thiÕt bÞ trong c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, vËn chuyÓn hµng ho¸ nÆng hoÆc vËt liÖu x©y dùng lªn c¸c tÇng cao, vËn chuyÓn ng−êi trong c¸c toµ nhµ cao tÇng nªn thang m¸y xuÊt hiÖn t−¬ng ®èi sím. XuÊt ph¸t lµ thang t¶i hµng tõ thÕ kû 19, dïng ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vËn t¶i hµng ho¸ vµ vËt liÖu x©y dùng, nh−ng khi ®ã kh©u an toµn ch−a ®−îc thiÕt kÕ tho¶ m·n ®Ó dïng chë ng−êi. Sau nµy khi nhu cÇu vËn chuyÓn ng−êi ë c¸c toµ nhµ cao tÇng ë ®« thÞ rÊt bøc b¸ch, ng−êi ta ®Çu t− nhiÒu ®Ó nghiªn cøu vÒ hÖ thèng phanh cho thang m¸y, vµ mét kü s− ng−êi Mü lµ Otis ®· thµnh c«ng trong viÖc chÕ t¹o ra hÖ thèng phanh an toµn cho thang m¸y, më ra mét ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o thang m¸y cho nhµ cao tÇng, gãp phÇn ph¸t triÓn m¹nh mÏ cho tèc ®é ph¸t triÓn ®« thÞ ho¸ cña toµn thÕ giíi. Víi mét toµ nhµ cao tÇng th× chi phÝ cña viÖc trang bÞ hÖ thèng thang m¸y chiÕm mét phÇn kh«ng nhá trong vèn ®Çu t− c¬ b¶n (®èi víi nhµ > 20 tÇng th× nã chiÕm ≈ 20% gi¸ thµnh toµn bé ng«i nhµ), nh−ng viÖc sö dông thang m¸y, m¸y n©ng trong c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh sÏ lµm gi¶m ®¸ng kÓ thêi gian x©y dùng, gi¶m bít søc ng−êi (kho¶ng 10 lÇn), gi¶m ®¸ng kÓ chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n. ViÖc sö dông thang m¸y trong c¸c toµ nhµ cao tÇng, trong kh¸ch s¹n, c«ng së gi¶m ®¸ng kÓ thêi gian, søc ng−êi, søc lùc cña con ng−êi, gãp phÇn lín vµo viÖc khai th¸c c¸c toµ nhµ cao tÇng, vµo c¸c môc ®Ých kinh doanh vµ sinh ho¹t. Khoa C¬ §iÖn 3 TR−êng §HNNI - HN
  • 5. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Thang m¸y nãi chung ®−îc ph©n lo¹i nh− sau : 1.1.1 Theo chøc n¨ng ph©n theo c¸c nhãm + Thang m¸y dïng trong nhµ ¨n, bÖnh viÖn. + Thang m¸y chë ng−êi trong c¸c toµ nhµ cao tÇng. + Thang m¸y chë hµng cã ng−êi ®iÒu khiÓn. 1.1.2 Theo t¶i träng ph©n thµnh c¸c nhãm + Thang m¸y lo¹i nhá cã t¶i träng Q < 160 kg + Thang m¸y lo¹i trung b×nh cã Q = 500 ÷ 2000 kg. + Thang m¸y lo¹i lín cã Q > 2000 kg 1.1.3 Theo tèc ®é di chuyÓn ph©n thµnh c¸c nhãm + Thang m¸y tèc ®é chËm : v = 0,5m/s + Thang m¸y tèc ®é trung b×nh : v = 0,75 ÷ 1,5 m/s + Thang m¸y cao tèc : v = 2,5 ÷ 5 m/s Ngµy nay nhê øng dông c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong kü thuËt truyÒn ®éng ®iÖn nh− : C«ng nghÖ biÕn ®æi c«ng suÊt lín b»ng thiÕt bÞ b¸n dÉn; c«ng nghÖ vi ®iÖn tö, kü thuËt vi ®iÒu khiÓn, m¸y tÝnh nhê ®ã mµ c«ng nghÖ thang m¸y cã nh÷ng b−íc tiÕn nh¶y vät. Nhê øng dông c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn mµ thang m¸y ngµy cµng ®¹t c¸c yªu cÇu kh¾t khe ®Ò ra : An toµn h¬n, chÊt l−îng ®iÒu khiÓn tin cËy cao, chuyÓn ®éng ªm h¬n phï hîp víi sinh lý ng−êi, dõng tÇng chÝnh x¸c h¬n, hiÖu suÊt truyÒn ®éng cao. Trªn thÞ tr−êng ViÖt Nam tr−íc ®©y, thang m¸y Ýt ®−îc sö dông, chñ yÕu lµ c¸c m¸y n©ng hµng dïng cho c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp hoÆc trªn c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. Tõ khi cã chÝnh s¸ch më cöa, nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng mµ s¶n phÈm cña nã mét phÇn lµ c¸c toµ nhµ cao èc 20 – 24 tÇng ra ®êi, c¸c toµ nhµ chung c− cao tÇng trong ®« thÞ ®−îc quy ho¹ch mäc lªn th× còng lµ lóc nhu cÇu thang m¸y trong n−íc t¨ng lªn mét c¸ch cÊp b¸ch vµ cã yªu cÇu sè l−îng lín, hµng lo¹t c¸c lo¹i thang m¸y xuÊt hiÖn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, mét sè c«ng ty thang m¸y trong n−íc xuÊt hiÖn, trong ®ã c«ng ty Thang m¸y Thiªn Khoa C¬ §iÖn 4 TR−êng §HNNI - HN
  • 6. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Nam (Thien Nam Elerator-Co) lµ mét trong nh÷ng c«ng ty ®Çu tiªn ho¹t ®éng trong lÜnh vùc thiÕt kÕ, thi c«ng, l¾p ®Æt vµ cung øng thang m¸y lín nhÊt trong n−íc, s¸nh vai cïng c¸c C«ng ty thang m¸y Tù ®éng (Tu dong Elerator-Co), C«ng ty thang m¸y Th¸i B×nh (Thai Binh Elerator-Co). C¸c c«ng ty nµy cã cïng môc ®Ých lµ nghiªn cøu vµ l¾p ®Æt c¸c lo¹i thang m¸y cã chÊt l−îng cao cña c¸c h·ng næi tiÕng thÕ giíi nh− : Otit Elerator (Mü); Mitsubishi (NhËt); Nippon Elerator, Fuji Elevator (NhËt); LG Elevator (Hµn Quèc). §ång thêi tù s¶n xuÊt c¸c lo¹i thang cã chÊt l−îng vµ gi¸ thµnh c¹nh tranh trong c¸c c«ng tr×nh cã yªu cÇu vÒ chÊt l−îng t−¬ng ®èi cao. 1.2 C¸c yªu cÇu ®èi víi thang m¸y 1.2.1 Yªu cÇu vÒ an toµn + §èi víi thang m¸y chë ng−êi, yªu cÇu vÒ an toµn lµ yÕu tè tèi quan träng, v× nÕu ch¼ng may x¶y ra sù cè th× sù mÊt an toµn cã thÓ tr¶ gi¸ b»ng tÝnh m¹ng cña hµnh kh¸ch. §Ó ®¶m b¶o cho thang lµm viÖc tuyÖt ®èi an toµn th× mäi bé phËn cña thang ph¶i ®¹t ®é tin cËy cao nhÊt. Gi÷a phÇn ®iÖn vµ phÇn c¬ cña thang ph¶i cã c¸c kho¸ liªn ®éng chÆt chÏ, c¸c bé phËn c¬ khÝ ph¶i tho¶ m·n c¸c yªu cÇu vÒ an toµn th× phÇn ®iÖn míi ®−îc phÐp ho¹t ®éng, vÝ dô : Cöa tÇng, cöa buång thang ph¶i ®−îc ®ãng kÝn th× thang míi lµm viÖc; khi träng t¶i kh«ng v−ît qu¸ møc cho phÐp th× thang míi ho¹t ®éng, khi thang ch¹y qu¸ tèc ®é cho phÐp th× bé phËn phanh c¬ ph¶i ho¹t ®éng h·m chÆt buång thang. 1.2.2 Yªu cÇu dõng chÝnh x¸c buång thang Buång thang cña thang m¸y yªu cÇu ph¶i dõng chÝnh x¸c so víi mÆt b»ng cña tÇng cÇn dõng, khi mµ buång thang ®ã ®Õn ®óng tÇng cÇn dõng. NÕu buång thang dõng kh«ng chÝnh x¸c (mÆt sµn buång thang kh«ng cïng ®é cao víi mÆt sµn cña tÇng) th× sÏ x¶y ra c¸c hiÖn t−îng sau : + §èi víi thang chë kh¸ch : Lµm cho kh¸ch ra vµo khã kh¨n t¨ng thêi gian chê ®ît, dÉn ®Õn gi¶m n¨ng suÊt cña thang. Khoa C¬ §iÖn 5 TR−êng §HNNI - HN
  • 7. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 + §èi víi thang chë hµng : Khã kh¨n trong viÖc xÕp dì thËm chÝ kh«ng chuyÓn ®−îc hµng ra - vµo buång thang. 1.2.3 Yªu cÇu vÒ h¹n chÕ ®é giËt cña thang m¸y Mét trong nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi thang m¸y, nhÊt lµ thang m¸y chë ng−êi lµ ph¶i ®¶m b¶o chë buång thang chuyÓn ®éng ph¶i ªm. Buång thang chuyÓn ®éng ªm hay kh«ng phô thuéc vµo gia tèc khi më m¸y vµ khi dõng m¸y. Tèc ®é trung b×nh cña thang quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt cña thang. Tèc ®é di chuyÓn trung b×nh cña thang cã thÓ t¨ng b»ng c¸ch gi¶m thêi gian më m¸y vµ h·m m¸y, cã nghÜa lµ t¨ng gia tèc cña buång thang. Nh−ng khi gia tèc qu¸ lín sÏ g©y c¶m gi¸c khã chÞu cho hµnh kh¸ch (chãng mÆt, hôt hÉng). Theo thùc nghiÖm th× gia tèc tèi −u lµ a ≤ 2m/s2. §é giËt cña thang lµ ®¹o hµm bËc nhÊt cña gia tèc, nã quyÕt ®Þnh bëi c¸c ph−¬ng ph¸p më m¸y vµ h·m m¸y. Yªu cÇu vÒ gia tèc l¹i cµng quan träng ®èi víi thang m¸y chë bÖnh nh©n trong c¸c tr−êng hîp bÖnh nÆng, v× vËy trong tr−êng hîp nµy ng−êi ta thiÕt kÕ lo¹i thang dïng thuû lùc trong truyÒn ®éng. ρ (m/s3) Ch¹y tèc a (m/s2) ChÕ ®é H·m xuèng ®é thÊp vµ v (m/s) Më m¸y æn ®Þnh tèc ®é thÊp h·m dõng ρ0 Vh a0 V1 0 t(s) t0 t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 t8 v0 v1 v2 vh vh v3 v4 v1 v0 H×nh I - 1 §−êng cong biÓu diÔn sù phô thuéc ρ,α,ν,s vµo thêi gian Khoa C¬ §iÖn 6 TR−êng §HNNI - HN
  • 8. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 1.2.4 C¸c yªu cÇu kh¸c V× thang m¸y lµm viÖc ë chÕ ®é ng¾n h¹n lÆp l¹i nªn yªu cÇu m¹ch ®ãng c¾t ®éng lùc ph¶i ®¶m b¶o lµm viÖc an toµn ch¾c ch¾n vµ cã kh¶ n¨ng chÞu ®−îc tÇn sè ®ãng c¾t cao. V× ng−êi sö dông thang m¸y hÇu hÕt lµ kh«ng ph¶i lµ chuyªn nghiÖp nªn c¸c vÞ trÝ gäi tÇng, ®ãng më cöa ph¶i ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, dÔ sö dông, l«gÝc ®iÒu khiÓn thang ph¶i chÆt chÏ vµ ®Çy ®ñ. 1.3 CÊu t¹o chung cña thang m¸y 1.3.1 CÊu t¹o chung cña thang m¸y Nh÷ng lo¹i thang m¸y hiÖn ®¹i th−êng cã kÕt cÊu c¬ khÝ phøc t¹p nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, vËn hµnh tin cËy, an toµn. H×nh I.2 lµ h×nh cÊu t¹o chung cña thang m¸y chë ng−êi. TÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn ®−îc l¾p ®Æt kÝn vµ an toµn trong buång thang, buång m¸y. Buång m¸y th−êng bè trÝ ë trªn cïng cña thang (mÆt sµn trªn cïng). Tñ ®iÖn 1 ®−îc ®Æt trong buång m¸y 22 bªn I.2 c¹nh ®ã bé h¹n chÕ tèc ®é 2 còng ®−îc ®Æt trªn buång m¸y. C¸p cña I.2 bé h¹n chÕ tèc ®é 8 cã liªn kÕt víi hÖ thèng tay ®ßn cña bé h·m b¶o hiÓm 17 trªn cabin. Khi ®øt c¸p hoÆc c¸p tr−ît trªn r·nh puly do kh«ng ®ñ ma s¸t mµ cabin ®i xuèng v−ît qu¸ tèc ®é cho phÐp, bé h¹n chÕ tèc ®é qua c¸p 8 t¸c ®éng lªn bé h·m b¶o Khoa C¬ §iÖn 7 TR−êng §HNNI - HN
  • 9. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 hiÓm 17 ®Ó dõng cabin tùa trªn c¸c ray dÉn h−íng trong giÕng thang. ë mét sè thang m¸y, bé h·m b¶o hiÓm vµ bé phËn h¹n chÕ tèc ®é cßn ®−îc trang bÞ cho c¶ ®èi träng. Cabin vµ ®èi träng ®−îc treo trªn hai ®Çu c¸p n©ng 20 nhê vµo hÖ thèng treo 19 hÖ thèng nµy ®¶m b¶o cho c¸c nh¸nh c¸p riªng biÖt cã søc c¨ng nh− nhau. C¸p n©ng ®−îc v¾t qua c¸c r·nh c¸p cña puly ma s¸t cña bé têi kÐo. Khi bé têi kÐo ho¹t ®éng, puly ma s¸t quay vµ truyÒn chuyÓn ®éng ®Õn c¸p n©ng lµm cabin vµ ®èi träng chuyÓn ®éng lªn hoÆc xuèng däc theo giÕng thang. Khi chuyÓn ®éng, cabin vµ ®èi träng tùa trªn c¸c ray dÉn h−íng trong giÕng thang nhê c¸c ngµm dÉn h−íng 16. GiÕng thang 15 ch¹y dµi theo suèt chiÒu cao toµ nhµ hay c«ng tr×nh ®−îc che ch¾n b»ng kÕt cÊu chÞu lùc nh−(bª t«ng, g¹ch hoÆc kÕt cÊu thÐp, l−íi che hoÆc kÝnh) vµ chØ ®Ó c¸c cöa vµo giÕng thang ®Ó l¾p cöa tÇng 7. Trªn kÕt cÊu chÞu lùc däc theo giÕng thang cã g¾n c¸c ray dÉn h−íng12 vµ 13 cho ®èi träng 14 vµ cabin 18. Bé têi kÐo 21 ®−îc ®Æt trong buång m¸y 22 n»m ë phÝa trªn giÕng thang 15. Cöa cabin 4 vµ cöa tÇng 7 th−êng lµ lo¹i cöa lïa sang mét bªn hoÆc hai bªn vµ chØ ®ãng më khi cabin dõng tr−íc cöa tÇng nhê c¬ cÊu ®ãng më cöa 3 ®Æt trªn nãc cabin. Cöa cabin vµ cöa tÇng ®−îc trang bÞ kho¸ liªn ®éng vµ c¸c tiÕp ®iÓm ®iÖn ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho thang m¸y ho¹t ®éng. Thang m¸y sÏ kh«ng ho¹t ®éng ®−îc nÕu mét trong c¸c cöa tÇng hoÆc cöa cabin ch−a ®ãng h¼n, hÖ thèng kho¸ liªn ®éng ®¶m b¶o ®ãng kÝn c¸c cöa tÇng vµ kh«ng më ®−îc tõ bªn ngoµi khi cabin kh«ng ë ®óng vÞ trÝ cöa tÇng, ®èi víi lo¹i cöa lïa ®ãng më tù ®éng th× khi ®ãng hoÆc më cöa cabin, hÖ thèng kho¸ liªn ®éng kÐo theo cöa tÇng cïng ®ãng hoÆc më. T¹i c¸c ®iÓm trªn cïng vµ d−íi cïng cã ®Æt c¸c c«ng t¾c h¹n chÕ hµnh tr×nh cho cabin. PhÇn d−íi cña cabin lµ hè thang10 ®Ó ®Æt c¸c gi¶m chÊn 11 vµ thiÕt bÞ c¨ng c¸p h¹n chÕ tèc ®é 9. Khi háng hÖ thèng ®iÒu khiÓn, cabin hoÆc ®èi träng cã thÓ ®i xuèng phÇn hè thang 10 v−ît qua c«ng t¾c hµnh tr×nh vµ tú lªn gi¶m chÊn 11 ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho kÕt cÊu m¸y vµ t¹o kho¶ng trèng cÇn thiÕt d−íi ®¸y cabin ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o an toµn khi söa ch÷a vµ b¶o d−ìng. Khoa C¬ §iÖn 8 TR−êng §HNNI - HN
  • 10. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 HÖ thèng ®iÒu khiÓn thang m¸y lµ toµn bé c¸c trang thiÕt bÞ vµ linh kiÖn ®iÖn, ®iÖn tö, b¸n dÉn ®¶m b¶o cho thang m¸y ho¹t ®éng theo ®óng chøc n¨ng yªu cÇu vµ ®¶m b¶o an toµn. Thang m¸y chë ng−êi th−êng dïng nguyªn t¾c ®iÒu khiÓn kÕt hîp cho n¨ng suÊt cao(cïng lóc cã thÓ nhËn nhiÒu lÖnh ®iÒu khiÓn hoÆc gäi tÇng c¶ khi thang dõng vµ khi chuyÓn ®éng ). C¸c nót Ên trong cabin cho phÐp thùc hiÖn c¸c lÖnh chuyÓn ®éng ®Õn c¸c tÇng cÇn thiÕt. C¸c nót Ên ë cöa tÇng cho phÐp hµnh kh¸ch gäi cabin ®Õn cöa tÇng ®ang ®øng. C¸c ®Ìn tÝn hiÖu ë cöa tÇng vµ trong cabin cho biÕt tr¹ng th¸i lµm viÖc cña thang m¸y vµ vÞ trÝ cña cabin. 1.4 ThiÕt bÞ c¬ khÝ cña thang m¸y 1.4.1 C¸c thiÕt bÞ cè ®Þnh trong giÕng thang C¸c thiÕt bÞ cè ®Þnh trong giÕng thang gåm: HÖ thèng ray dÉn h−íng, gi¶m chÊn, bé têi kÐo, hÖ thèng h¹n chÕ tèc ®é vµ hÖ thèng c¸c cöa tÇng. * Ray dÉn h−íng Ray dÉn h−íng ®−îc l¾p ®Æt däc theo giÕng thang ®Ó dÉn h−íng cho cabin vµ ®èi träng chuyÓn ®éng däc theo giÕng thang. Ray dÉn h−íng ®¶m b¶o cho ®èi träng vµ cabin lu«n n»m ë vÞ trÝ thiÕt kÕ cña chóng trong giÕng thang vµ kh«ng bÞ dÞch chuyÓn theo ph−¬ng ngang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng. Ngoµi ra ray dÉn h−íng ph¶i ®¶m b¶o ®é cøng ®Ó gi÷ träng l−îng cabin vµ t¶i träng trong cabin tùa lªn ray dÉn h−íng cïng víi c¸c thµnh phÇn t¶i träng ®éng khi bé h·m b¶o hiÓm lµm viÖc (trong tr−êng hîp ®øt c¸p hoÆc cabin ®i xuèng víi tèc ®é lín h¬n gi¸ trÞ cho phÐp ). * Gi¶m chÊn Gi¶m chÊn ®−îc l¾p ®Æt d−íi ®¸y hè thang ®Ó dõng vµ ®ì cabin vµ ®èi träng trong tr−êng hîp cabin hoÆc ®èi träng chuyÓn ®éng xuèng d−íi v−ît qu¸ vÞ trÝ ®Æt c«ng t¾c h¹n chÕ hµnh tr×nh cuèi cïng. Gi¶m chÊn ph¶i cã ®é cao ®ñ lín ®Ó khi cabin hoÆc ®èi träng tú lªn nã th× cã ®ñ kho¶ng trèng cÇn thiÕt phÝa d−íi cho viÖc kiÓm tra vµ s÷a ch÷a. Gi¶m chÊn ph¶i cã ®é cøng vµ hµnh tr×nh cÇn thiÕt Khoa C¬ §iÖn 9 TR−êng §HNNI - HN
  • 11. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 sao cho gia tèc dõng cabin hoÆc ®èi träng kh«ng v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp ®−îc quy ®Þnh trong tiªu chuÈn. H×nh I.3 Gi¶m chÊn kiÓu lß xo 1. Lß xo; 2. §Üa tú; 3. §Öm cao xu; 4,5. èng dÉn; 6.§Õ. Gi¶m chÊn b»ng lß xo ®−îc dïng th«ng dông cho c¸c lo¹i thang m¸y cã tèc ®é 0,5 - 1 m/s. Trªn h×nh I.3 lµ s¬ ®å cÊu t¹o cña gi¶m chÊn lß xo. Bé phËn chÝnh cña nã lµ lß so 1, phÝa trªn cã ®Üa tú 2 vµ ®Öm cao su 3. C¸c èng dÉn 4 vµ 5 cã t¸c dông gi÷ æn ®Þnh ngang cho lß xo. V× cabin vµ ®èi träng ®i xuèng lu«n lu«n tùa trªn c¸c day dÉn h−íng nªn trong nhiÒu tr−êng hîp ng−êi ta bá c¸c èng dÉn 4 vµ 5. §Õ 6 cña gi¶m chÊn ®−îc b¾t víi ®¸y hè thang b»ng bul«ng hoÆc vÝt në. Khoa C¬ §iÖn 10 TR−êng §HNNI - HN
  • 12. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 H×nh I.4 Gi¶m chÊn kiÓu thuû lùc. 1. ®Çu ®ì; 2. lß xo chÞu nÐn; 3. pitt«ng; 4. khoang chøa dÇu; 5. xylanh; 6. lâi; 7,8. lç dÇu; 9.®ai èc; 10. lß xo. Gi¶m chÊn b»ng thuû lùc lµ lo¹i tèt nhÊt vµ th−êng dïng cho thang m¸y cã tèc ®é trªn 1m/s. H×nh I.4 lµ cÊu t¹o cña gi¶m chÊn b»ng thuû lùc. PhÇn d−íi cña gi¶m chÊn lµ xylanh 5 cã ®Õ ®−îc b¾t víi ®¸y hè thang b»ng bul«ng. T©m xylanh 5 cã lâi 6, ®Çu d−íi cña lâi 6 cè ®Þnh vµo ®¸y xylanh cßn ®Çu trªn cã ®ai èc 9. Lâi 6 ®−îc l¾p qua lç 7 cña pitt«ng 3 víi khe hë cÇn thiÕt. Khi cabin tú lªn ®Çu pitt«ng 3, nã nÐn pitt«ng 3 ®i xuèng vµ dÇu trong xylanh 5 qua khe hë cña lç 7 ch¶y vµo trong pitt«ng 3. V× lâi 6 cã h×nh c«n nªn khi pitt«ng 3 ®i xuèng th× khe hë cña lç 7 cµng hÑp dÇn l−u l−îng dÇu ch¶y vµo trong pitt«ng 3 gi¶m vµ nã chÞu ®−îc lùc tú tõ phÝa cabin lín dÇn ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh dõng cabin ®−îc ªm dÞu. §Ó tr¸nh va ®Ëp trong thêi ®iÓm cabin b¾t ®Çu tiÕp xóc víi pitt«ng 3, trªn ®Çu pitt«ng cã l¾p ®Çu ®ì 1 tú lªn lß xo chÞu nÐn 2. Ngoµi ra trªn xylanh 5 cã c¸c lç 8 Khoa C¬ §iÖn 11 TR−êng §HNNI - HN
  • 13. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 ®Ó dÇu cã thÓ trµn sang khoang 4 trong thêi ®iÓm ®Çu ®Ó gi¶m va ®Ëp vµ khi pitt«ng ®i xuèng, nã xÏ bÞt c¸c lç 8 l¹i. Sau khi nhÊc cabin lªn, pitt«ng 3 trë l¹i vÞ trÝ ban ®Çu nhê lß xo 10 tú lªn ®ai èc 9 ë ®Çu trªn cña lâi 6. Gi¶m chÊn ph¶i cã ®é cøng vµ hµnh tr×nh cÇn thiÕt sao cho gia tèc dõng cabin hoÆc ®èi träng kh«ng v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp. * Cabin vµ c¸c thiÕt bÞ liªn quan. Cabin lµ bé phËn mang t¶i cña thang m¸y. Cabin ph¶i ®−îc kÕt cÊu sao cho cã thÓ th¸o rêi nã thµnh tõng bé phËn nhá. Theo cÊu t¹o, cabin gåm hai phÇn: kÕt cÊu chÞu lùc (khung cabin) vµ c¸c v¸ch che, trÇn, sµn t¹o thµnh buång cabin. Trªn khung cabin cã l¾p c¸c ngµm dÉn h−íng, hÖ thèng treo cabin, hÖ thèng tay ®ßn vµ bé h·m b¶o hiÓm, hÖ thèng cöa vµ c¬ cÊu ®ãng më cöa... Ngoµi ra ®èi víi thang m¸y chë ng−êi ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu th«ng giã, nhiÖt ®é vµ ¸nh s¸ng. Khoa C¬ §iÖn 12 TR−êng §HNNI - HN
  • 14. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 H×nh I.5. Khung cabin Trªn h×nh I.5 lµ khung chÞu lùc cña thang m¸y. Khung cabin gåm khung ®øng 1 vµ khung n»m 2 liªn kÕt víi nhau b»ng bul«ng qua c¸c b¶n m·. Khung ®øng gåm dÇm trªn vµ dÇm d−íi, mçi dÇm lµm tõ hai thanh thÐp ch÷ U vµ hai dÇm nµy nèi c¸c thanh thÐp gãc b»ng bu l«ng t¹o thµnh khung thÐp kÝn. Khung n»m 2 tùa trªn dÇm d−íi cña khung ®øng t¹o thµnh sµn cabin. DÇm trªn cña khung ®øng liªn kÕt víi hÖ thèng treo cabin 5, ®¶m b¶o cho c¸c c¸p treo cabin cã Khoa C¬ §iÖn 13 TR−êng §HNNI - HN
  • 15. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 ®é c¨ng nh− nhau. NÕu cabin cã kÝch th−íc lín th× khung ®øng vµ khung n»m cßn liªn kÕt víi nhau b»ng thanh gi»ng 8. Trªn khung cabin cã l¾p hÖ thèng tay ®ßn 7 vµ c¸c qu¶ nªm 3 cña phanh an toµn. HÖ tay ®ßn 7 liªn hÖ víi c¸p cña hÖ thèng h¹n chÕ tèc ®é qua chi tiÕt 6 ®Ó t¸c ®éng lªn bé h·m b¶o hiÓm dõng cabin tùa trªn ray dÉn h−íng khi tèc ®é h¹ cña cabin v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp. Ngµm dÉn h−íng Ngµm dÉn h−íng cã t¸c dông dÉn h−íng cho cabin vµ ®èi träng chuyÓn ®éng däc theo ray dÉn h−íng vµ khèng chÕ ®é dÞch chuyÓn ngang cña cabin vµ ®èi träng trong giÕng thang kh«ng v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp. Cã hai lo¹i ngµm dÉn h−íng: Ngµm tr−ît vµ ngµm con l¨n. HÖ thèng treo cabin Do cabin vµ ®èi träng ®−îc treo b»ng nhiÒu sîi d©y c¸p riªng biÖt cho nªn ph¶i cã hÖ thèng treo ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c sîi c¸p n©ng riªng biÖt nµy cã ®é c¨ng nh− nhau. Trong tr−êng hîp ng−îc l¹i, sîi c¸p chÞu lùc c¨ng lín sÏ bÞ qu¸ t¶i cßn sîi chïng sÏ bÞ tr−ît trªn r·nh puly ma s¸t nªn rÊt nguy hiÓm. V× vËy mµ hÖ thèng treo cabin ph¶i ®−îc trang bÞ thªm tiÕp ®iÓm ®iÖn cña m¹ch an toµn ®Ó ng¾t ®iÖn dõng thang khi mét trong c¸c sîi c¸p chïng qu¸ møc cho phÐp ®Ó phßng ngõa tai n¹n. Khi ®ã, thang chØ cã thÓ ho¹t ®éng ®−îc khi ®· ®iÒu chØnh ®é c¨ng cña c¸c c¸p nh− nhau. Cã 2 lo¹i hÖ thèng treo: kiÓu tay ®ßn vµ kiÓu lß xo. HÖ thèng treo kiÓu tay ®ßn Khi cã mét c¸p chïng, tay ®ßn lËp tøc nghiªng ®i ®Ó ®iÒu chØnh lùc c¨ng c¸p song nÕu c¸p chïng qu¸ giíi h¹n cho phÐp th× ®Çu tay ®ßn sÏ ch¹m vµo tiÕp ®iÓm an toµn ®Ó ng¾t m¹ch vµ thang kh«ng ho¹t ®éng ®−îc. HÖ thèng treo kiÓu tay ®ßn cã kh¶ n¨ng ®iÒu lùc c¨ng c¸p mét c¸ch tù ®éng víi ®é tin cËy cao. Nh−îc ®iÓm cña nã lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c sîi c¸p cña nã lín lµm c¸p nghiªng khi cabin ë vÞ trÝ trªn cïng kÝch th−íc cång kÒnh vµ khã bè trÝ khi cã nhiÒu sîi c¸p n©ng, c¸p cã thÓ bÞ xoay, xo¾n trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. C¸c nh−îc ®iÓm trªn Khoa C¬ §iÖn 14 TR−êng §HNNI - HN
  • 16. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 cã thÓ kh¸c phôc b»ng c¸ch dïng hÖ thèng kiÓu lß xo. C¸c thang m¸y hiÖn ®¹i th−êng dïng hÖ thèng treo kiÓu lß xo. HÖ thèng treo kiÓu lß xo H×nh I.6 HÖ thèng treo kiÓu lß xo Trªn h×nh I.6 lµ hÖ thèng treo kiÒu lß xo víi 4 sîi c¸p. c¸c lß xo chÞu nÐn vµ gi·n ra khi c¸p chïng ®Ó ®¶m b¶o ®é c¨ng cÇn thiÕt, mÆt kh¸c chóng cßn cã kh¶ n¨ng gi¶m chÊn. §é nÐn cña mçi lß xo ®−îc ®iÒu chØnh b»ng ®ai èc bªn Khoa C¬ §iÖn 15 TR−êng §HNNI - HN
  • 17. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 d−íi. Khi c¸p bÞ chïng qu¸ giíi h¹n cho phÐp th× ®Çu bul«ng 2 ch¹m vµo tay ®ßn 3 ®Ó ng¾t tiÕp ®iÓm ®iÖn 4. Buång cabin Buång cabin lµ mét kÕt cÊu cã thÓ th¸o rêi ®−îc gåm trÇn, sµn vµ v¸ch cabin. C¸c phÇn nµy cã thÓ liªn kÕt víi nhau vµ liªn kÕt víi khung chÞu lùc cña cabin. Buång cabin th−êng ®−îc dËp tõ thÐp tÊm (chÕ t¹o b»ng ph−¬ng ph¸p dËp ) víi c¸c g©n t¨ng c−êng. C¸c yªu cÇu chung ®èi víi buång cabin - TrÇn, sµn vµ v¸ch cabin ph¶i kÝn kh«ng cã lç thñng, trÇn, sµn cabin liªn kÕt víi nhau b»ng vÝt víi c¸c tÊm nÑp hoÆc b»ng c¸c chi tiÕt liªn kÕt chuyªn dïng. - Ph¶i ®¶m b¶o ®é bÒn vµ ®é cøng cÇn thiÕt, trÇn cabin ph¶i cã ®ñ ®é cøng ®Ó l¾p ®Æt c¸c trang thiÕt bÞ vµ c¬ cÊu më cöa vµo ra. - Buång cabin ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ th«ng giã, tho¸t nhiÖt vµ ¸nh s¸ng, ngoµi ra trong buång cabin ph¶i cã c¸c thiÕt bÞ liªn hÖ víi bªn ngoµi nh− ®iÖn tho¹i, chu«ng, cabin ph¶i cã cöa tho¸t hiÓm. - Sµn cabin th−êng ®−îc chÕ t¹o víi khung n»m cña cabin, cã hai lo¹i sµn lµ sµn cøng vµ sµn ®éng. Lo¹i sµn cøng lµ lo¹i sµn ®−îc b¾t chÆt víi khung n»m cña khung cabin, c«ng dông cña sµn ®éng lµ nhËn biÕt l−îng t¶i träng cã trong cabin vµ ®ãng m¹ch ®iÒu khiÓn theo ch−¬ng tr×nh ®· cµi ®Æt cho phï hîp. V× vËy mµ sµn ®éng cã nhiÒu kiÓu d¸ng kh¸c nhau tuú theo lo¹i thang m¸y. HÖ thèng cöa cabin vµ cöa tÇng Cöa cabin vµ cöa tÇng lµ nh÷ng bé phËn qua träng trong viÖc ®¶m b¶o an toµn vµ cã ¶nh h−ëng lín ®Õn chÊt l−îng vµ n¨ng suÊt cña thang. Cöa cabin vµ cöa tÇng th−êng lµm tõ thÐp tÊm dËp, hoÆc khung thÐp bÞt thÐp tÊm, èp gç. Theo c¸ch ®ãng më cöa mµ ph©n ra lµm 2 lo¹i cöa lµ cöa lïa vµ cöa quay. Lo¹i cöa lïa ®−îc dïng nhiÒu h¬n. C¸c yªu cÇu an toµn ®èi víi hÖ thèng cöa gåm Khoa C¬ §iÖn 16 TR−êng §HNNI - HN
  • 18. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 §ñ ®é cøng v÷ng vµ ®é bÒn. Cöa ®−îc l¾p khÝt vµ cã khÝch th−íc phï hîp víi tiªu chuÈn. Cöa ph¶i ®−îc trang bÞ hÖ thèng kho¸ cöa sao cho hµnh kh¸ch kh«ng thÓ tù ®éng më cöa tõ bªn ngoµi, khi gÆp ch−íng ng¹i vËt th× sÏ tù ®éng më ra. Cöa ph¶i cã kh¶ n¨ng chèng ch¸y. Cöa ph¶i cã tiÕp ®iÓm ®iÖn an toµn ®Ó ®¶m b¶o cho thang m¸y chØ cã thÓ ho¹t ®éng ®−îc khi cöa cabin vµ tÊt c¶ c¸c cöa tÇng ®· ®ãng kÝn vµ kho¸ ®· sËp. * HÖ thèng c©n b»ng trong thang m¸y I.7 §èi träng, c¸p n©ng, c¸p ®iÖn, c¸p hoÆc xÝch c©n b»ng lµ nh÷ng bé phËn c©n b»ng trong thang m¸y ®Ó c©n b»ng víi träng l−îng cña cabin vµ t¶i träng n©ng. ViÖc chän s¬ ®å ®éng häc vµ träng l−îng cña c¸c bé phËn cña hÖ thèng c©n b»ng cã ¶nh h−ëng lín tíi m« men t¶i träng vµ c«ng suÊt ®éng c¬ cña c¬ cÊu dÉn ®éng, ®Õn lùc c¨ng lín nhÊt cña c¸p n©ng vµ kh¶ n¨ng kÐo cña puly ma s¸t. Khoa C¬ §iÖn 17 TR−êng §HNNI - HN
  • 19. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 §èi träng lµ bé phËn ®ãng vai trß chÝnh trong hÖ thèng c©n b»ng cña thang m¸y. §èi víi thang m¸y cã chiÒu cao n©ng kh«ng lín, ng−êi ta chän ®èi träng sao cho träng l−îng cña nã c©n b»ng víi träng l−îng cña cabin vµ mét phÇn t¶i träng n©ng, bá qua träng l−îng c¸p n©ng vµ c¸p ®iÖn kh«ng dïng c¸p hoÆc xÝch c©n b»ng. Khi thang m¸y cã chiÒu cao n©ng lín, träng l−îng cña c¸p n©ng vµ c¸p ®iÖn lµ ®¸ng kÓ nªn ng−êi ta ph¶i dïng c¸p hoÆc xÝch c©n b»ng ®Ó bï trõ l¹i phÇn träng l−îng cña c¸p ®iÖn vµ c¸p n©ng chuyÓn tõ nh¸nh treo cabin sang nh¸nh treo ®èi träng vµ ng−îc l¹i khi thang m¸y ho¹t ®éng. H×nh I.8 §èi träng 1. C¸p n©ng; 2. HÖ thèng treo; 3. Ngµm dÉn h−íng; 4. DÇm trªn; 5. Thanh ®øng; 6. Qu¶ ®èi träng; 7. DÇm d−íi; 8. ThÐp gãc §èi träng H×nh I.8 lµ mét khung ®øng h×nh ch÷ nhËt gåm rÇm trªn 4, dÇm d−íi 7 vµ c¸c thanh thÐp gãc th¼ng ®øng 5 liªn kÕt víi dÇm trªn vµ dÇm d−íi b»ng bul«ng. T¹i c¸c ®Çu dÇm trªn vµ dÇm d−íi cã l¾p c¸c ngµm dÉn h−íng 3 ®Ó ®èi träng cã thÓ tùa vµ tr−ît trªn ray dÉn h−íng khi chuyÓn ®éng. DÇm trªn cña Khoa C¬ §iÖn 18 TR−êng §HNNI - HN
  • 20. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 ®èi träng liªn kÕt víi hÖ thèng treo 2 ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c sîi c¸p n©ng 1 cã ®é c¨ng nh− nhau. C¸c qu¶ ®èi träng 6 ®−îc ®Æt khÝt trong khung ®èi träng sao cho chóng kh«ng thÓ dÞch chuyÓn vµ ®−îc gi÷ bëi thanh thÐp gãc 8. Träng l−îng ®èi träng cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: § = C + ψQ Trong ®ã: C: Trängl−îng cabin. Q: T¶i träng n©ng danh nghÜa cña thang m¸y. ψ: HÖ sè c©n b»ng. NÕu träng l−îng cña ®èi träng c©n b»ng víi träng l−îng cña cabin vµ t¶i träng n©ng th× khi n©ng hoÆc h¹ cabin ®Çy t¶i ®éng c¬ cña c¬ cÊu n©ng chØ cÇn kh¾c phôc lùc c¶n cña lùc ma s¸t vµ lùc qu¸n tÝnh, song khi cabin kh«ng t¶i th× ®éng c¬ ph¶i kh¾c phôc thªm mét lùc c¶n ®óng b»ng t¶i träng n©ng danh nghÜa Q ®Ó h¹ cabin, v× vËy ng−êi ta chän ®èi träng víi hÖ sè c©n b»ng ψ sao cho lùc cÇn thiÕt ®Ó n©ng cabin ®Çy t¶i c©n b»ng víi lùc ®Ó h¹ cabin kh«ng t¶i. PhÇn träng l−îng kh«ng c©n b»ng khi n©ng cabin ®Çy t¶i lµ (C + Q -§) vµ khi h¹ cabin kh«ng t¶i lµ (§ - C) nh− vËy ta cã C+Q-§=§-C Thay § ë trªn vµo ta cã ψ =0,5. NÕu thang m¸y lµm viÖc víi t¶i träng n©ng danh nghÜa Q th× hÖ sè c©n b»ng hîp lý nhÊt lµ 0,5 Bé têi kÐo Tuú theo s¬ ®å dÉn ®éng mµ bé têi kÐo cña thang m¸y ®−îc ®Æt ë trong phßng m¸y dÉn ®éng n»m ë phÝa trªn, phÝa d−íi hoÆc n»m c¹nh giÕng thang. - Bé têi kÐo thuû lùc th−êng dïng cho thang m¸y cã chiÒu cao n©ng kh«ng lín l¾m. Bé têi kÐo dÉn ®éng ®iÖn lµ lo¹i th«ng dông h¬n c¶: lo¹i cã hép gi¶m tèc vµ lo¹i kh«ng cã hép gi¶m tèc. Khoa C¬ §iÖn 19 TR−êng §HNNI - HN
  • 21. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 - Bé têi kÐo cã hép gi¶m tèc gåm ®éng c¬ ®iÖn, hép gi¶m tèc, khíp nèi, phanh vµ puly ma s¸t hoÆc tang cuèn c¸p. Bé têi kÐo cã hép sè gi¶m tèc th−êng chØ dïng cho thang m¸y cã tèc ®é d−íi 1,4 m/s. §èi víi thang m¸y cã tèc ®é chë hµng thÊp d−íi 0,5m/s th× ng−êi ta dïng ®éng c¬ ®iÖn mét tèc ®é. - §èi víi thang m¸y cã tèc ®é lín ng−êi ta th−êng dïng bé têi kÐo kh«ng cã hép gi¶m tèc puly ma s¸t vµ b¸nh phanh ®−îc l¾p trùc tiÕp kh«ng qua bé truyÒn, lo¹i nµy th−êng dïng ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã tèc ®é quay nhá vµ ®−îc m¾c theo hÖ thèng m¸y ph¸t ®éng c¬ cho phÐp ®iÒu chØnh v« cÊp tèc ®é quay cña ®éng c¬, ®¶m b¶o cho cabin chuyÓn ®éng ªm dÞu vµ dõng chÝnh x¸c. Phanh dõng Phanh dõng gi÷ cabin vµ ®èi träng ë tr¹ng th¸i treo khi thang dõng. Phanh dõng ®Ó dËp t¾t ®éng n¨ng cña c¸c khèi l−îng chuyÓn ®éng khi dõng. Phanh ®−îc chän theo m« men phanh sao cho nã cã thÓ gi÷ ®−îc cabin trong qu¸ tr×nh thö t¶i tÜnh: P.D.η 0 M ph = ki 2.i Trong ®ã: P: Lùc vßng xuÊt hiÖn trªn puly ma s¸t trong qu¸ tr×nh thö t¶i tÜnh( cabin ë ®iÓm dõng thÊp nhÊt vµ t¶i träng chÊt trong cabin b»ng t¶i träng khi thö t¶i tÜnh). D: §−êng kÝnh puly ma s¸t tÝnh ®Õn t©m c¸p. η0: HiÖu suÊt cña hép gi¶m tèc. i: Tû sè truyÒn cña hép gi¶m tèc. Kt: HÖ sè an toµn phanh. Trong thang m¸y th−êng dïng phanh hai m¸ lo¹i th−êng ®ãng víi nguyªn lý phanh tù ®éng phanh th−êng ®ãng vµ m« men phanh ®−îc t¹o nªn do lùc nÐn cña lß xo, phanh më do t¸c ®éng cña nam ch©m ®iÖn hoÆc (con ®Èy) ®iÖn – thuû lùc ®−îc m¾c cïng nguån víi m¹ch ®iÖn. §éng c¬ lµm viÖc th× phanh më cßn khi mÊt ®iÖn th× phanh ®ãng l¹i bãp chÆt trôc ®éng c¬ Khoa C¬ §iÖn 20 TR−êng §HNNI - HN
  • 22. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 * ThiÕt bÞ an toµn c¬ khÝ ThiÕt bÞ an toµn c¬ khÝ trong thang m¸y cã vai trß ®¶m b¶o an toµn cho thang m¸y vµ hµnh kh¸ch trong tr−êng hîp x¶y ra sù cè nh−: ®øt c¸p, tr−ît c¸p trªn r·nh puly ma s¸t, cabin h¹ víi tèc ®é v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp. ThiÕt bÞ an toµn c¬ khÝ trong thang m¸y gåm hai bé phËn chÝnh: bé h·m b¶o hiÓm vµ bé h¹n chÕ tèc ®é. Phanh b¶o hiÓm §Ó tr¸nh cabin r¬i tù do trong giÕng thang khi ®øt c¸p hoÆc h¹ víi tèc ®é v−ît qu¸ tèc ®é cho phÐp, bé h¹n chÕ tèc ®é t¸c ®éng lªn phanh b¶o hiÓm ®Ó dõng vµ gi÷ cabin tùa trªn c¸c ray dÉn h−íng, cabin cña tÊt c¶ c¸c thang m¸y ®Òu ®−îc trang bÞ phanh b¶o hiÓm. Phanh b¶o hiÓm ®−îc trang bÞ cho ®èi träng trong tr−êng hîp ®èi träng n»m trªn lèi ®i hoÆc diÖn tÝch cã ng−êi ®øng. Theo s¬ ®å dÉn ®éng cã phanh b¶o hiÓm m¾c víi c¸p n©ng( cho thang m¸y dïng tang quÊn c¸p) vµ phanh h·m b¶o hiÓm m¾c víi c¸p cña bé h¹n chÕ tèc ®é( cho thang m¸y dïng puly ma s¸t). Theo nguyªn lý lµm viÖc cã c¸c lo¹i bé h·m b¶o hiÓm lµ b¶o hiÓm t¸c ®éng tøc thêi( ®−îc dïng cho thang m¸y cã tèc ®é d−íi 0,7 m/s). Thang m¸y cã tèc ®é trªn 1m/s vµ thang m¸y trang bÞ bé h·m b¶o hiÓm t¸c ®éng ªm. Bé h¹n chÕ tèc ®é Bé h¹n chÕ tèc ®é dïng ®Ó t¸c ®éng lªn phanh b¶o hiÓm ®Ó dõng cabin khi tèc ®é v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp, gi¸ trÞ cho phÐp nµy v−ît qu¸ gi¸ trÞ danh nghÜa Ýt nhÊt lµ 15%. Bé h¹n chÕ tèc ®é liªn hÖ víi cabin vµ quay khi cabin chuyÓn ®éng nhê c¸p cña bé h¹n chÕ tèc ®é. Bé h¹n chÕ tèc ®é th−êng ®−îc ®Æt trong buång m¸y ë phÝa trªn vµ ®Ó c¸p kh«ng bÞ xo¾n vµ cã ®ñ ®é c¨ng ®Ó truyÒn lùc ma s¸t th× phÝa d−íi hè thang cã thiÕt bÞ kÐo c¨ng c¸p h¹n chÕ tèc ®é. Bé h¹n chÕ tèc ®é lµm viÖc theo nguyªn lý cña phanh ly t©m: khi trôc quay ®¹t tíi sè vßng quay tíi h¹n c¸c qu¶ v¨ng g¾n trªn trôc sÏ t¸ch ra xa t©m quay d−íi t¸c dông cña lùc ly t©m vµ m¾c vµo c¸c vÊu cè ®Þnh cña vá phanh ®Ó dõng trôc quay. Khoa C¬ §iÖn 21 TR−êng §HNNI - HN
  • 23. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Ch−¬ng II C¸c hÖ truyÒn ®éng c¬ b¶n 2.1 C¸c lo¹i ®éng c¬ th−êng dïng trong thang m¸y 2.1.1 M¸y ®iÖn mét chiÒu Trong nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i m¸y ®iÖn mét chiÒu vÉn ®−îc coi lµ lo¹i m¸y ®iÖn quan träng. Nã dïng lµm ®éng c¬ mét chiÒu, m¸y ph¸t ®iÖn hay dïng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc kh¸c. §éng c¬ ®iÖn cã ®Æc tÝnh ®iÒu chØnh tèc ®é tèt do ®ã m¸y ®iÖn mét chiÒu ®−îc dïng nhiÒu trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp cã yªu cÇu cao vÒ ®iÒu chØnh tèc ®é, do ®ã nh÷ng thang m¸y cã tèc ®é cao th−êng dïng m¸y ®iÖn mét chiÒu ®Ó truyÒn ®éng. M¸y ®iÖn mét chiÒu dïng lµm nguån ®iÖn cho c¸c ®éng c¬ mét chiÒu lµm nguån ®iÖn kÝch tõ trong m¸y ®iÖn ®ång bé. Ngoµi ra trong c«ng nghiÖp ®iÖn ho¸ häc nh− tinh luyÖn ®ång, nh«m, m¹ ®iÖn còng cÇn dïng nguån ®iÖn mét chiÒu ®iÖn ¸p thÊp, nh−îc ®iÓm cña m¸y ®iÖn mét chiÒu lµ gi¸ thµnh ®¾t, b¶o qu¶n cæ gãp phøc t¹p nh−ng do −u ®iÓm cña nã nªn m¸y ®iÖn mét chiÒu vÉn ®−îc dïng trong s¶n xuÊt vµ trong ®êi sèng. C«ng suÊt lín nhÊt cña m¸y ®iÖn mét chiÒu hiÖn nay vµo kho¶ng 10000kW ®iÖn ¸p vµo kho¶ng vµi tr¨m ®Õn vµi ngh×n v«n. C¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ mét chiÒu gåm 2 ph−¬ng ph¸p chÝnh: - §iÒu chØnh ®iÖn ¸p phÇn øng cÊp cho ®éng c¬. - §iÒu chØnh ®iÖn ¸p cÊp cho mach kÝch tõ cña ®éng c¬. CÊu tróc m¹ch lùc cña hÖ truyÒn ®éng ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu bao giê còng cÇn cã bé biÕn ®æi, c¸c bé biÕn ®æi cÊp cho m¹ch phÇn øng Khoa C¬ §iÖn 22 TR−êng §HNNI - HN
  • 24. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 ®éng c¬ hoÆc m¹ch kÝch tõ cña ®éng c¬, cho ®Õn nay trong c«ng nghiÖp sö dông bèn lo¹i biÕn ®æi chÝnh: - Bé biÕn ®æi m¸y ®iÖn gåm: ®éng c¬ s¬ cÊp kÐo m¸y ph¸t mét chiÒu hoÆc m¸y ®iÖn khuyÕch ®¹i (K§M). - Bé biÕn ®æi ®iÖn tõ, khuyÕch ®¹i tõ(K§T). - Bé biÕn ®æi chØnh l−u b¸n dÉn - chØnh l−u thysistor(CLT). - Bé biÕn ®æi xung ¸p mét chiÒu: thysistor hoÆc tranzitor(BB§XA). T−¬ng øng víi viÖc sö dông c¸c bé biÕn ®æi mµ ta cã c¸c hÖ truyÒn ®éng t−¬ng øng nh−: - HÖ truyÒn ®éng m¸y ph¸t - ®éng c¬(F - §). - HÖ truyÒn ®éng khuyÕch ®¹i tõ - ®éng c¬(K§T - §). - HÖ truyÒn ®éng m¸y ph¸t khuyÕch ®¹i - ®éng c¬( MFK§ - §). - HÖ truyÒn ®éng xung ¸p - ®éng c¬(XA - §). Theo cÊu tróc m¹ch ®iÒu khiÓn c¸c hÖ truyÒn ®éng th× ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã lo¹i ®iÒu khiÓn theo m¹ch kÝn( hÖ truyÒn ®éng tù ®éng ®iÒu chØnh) vµ lo¹i ®iÒu chØnh m¹ch hë( hÖ truyÒn ®éng m¹ch hë). HÖ tù ®éng ®iÒu chØnh truyÒn ®éng ®iÖn cã cÊu tróc phøc t¹p nh−ng cã chÊt l−îng ®iÒu khiÓn cao vµ d¶i ®iÒu chØnh réng h¬n so víi hÖ truyÒn ®éng hë. 2.1.2 §éng c¬ ®ång bé HÖ truyÒn ®éng ®iÒu chØnh tèc ®é cña ®éng c¬ ®ång bé rÊt phong phó cã cÊu tróc vµ ®Æc tÝnh ®iÒu chØnh kh¸c nhau tuú thuéc vµo c«ng suÊt t¶i vµ ph¹m vi ®iÒu chØnh. Trong thùc tÕ ®éng c¬ ®ång bé ®−îc chÕ t¹o ë c¸c d¶i c«ng suÊt : - RÊt nhá: vµi tr¨m W ®Õn vµi KW. - Trung b×nh: vµi KW –50KW. - Lín: 50KW-500KW Khoa C¬ §iÖn 23 TR−êng §HNNI - HN
  • 25. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 - RÊt lín :>500KW. ë d¶i c«ng suÊt rÊt nhá ®éng c¬ ®ång bé cã cÊu t¹o m¹ch kÝch tõ lµ nam ch©m vÜnh cöu th−êng dïng cho c¬ cÊu truyÒn ®éng cã vïng ®iÒu chØnh réng, ®é chÝnh x¸c cao. ë d¶i c«ng suÊt trung b×nh ®éng c¬ ®ång bé dïng cho phô t¶i yªu cÇu ®iÒu chØnh kh«ng réng l¾m. ë d¶i c«ng suÊt lín ®éng c¬ ®ång bé th−êng dïng cho c¸c m¸y b¬m, m¸y nÐn khÝ. Ngµy nay do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c«ng nghiÖp ®iÖn tö, ®éng c¬ ®ång bé ®−îc nghiªn cøu øng dông nhiÒu trong c«ng nghiÖp ë mäi d¶i c«ng suÊt. 2.1.3 §éng c¬ kh«ng ®ång bé §éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha ®−îc sö dông réng r·i trong c«ng nghiÖp tõ c«ng suÊt nhá ®Õn c«ng suÊt trung b×nh vµ chiÕm tû lÖ lín so víi c¸c lo¹i ®éng c¬ kh¸c, bëi v× ®éng c¬ kh«ng ®ång bé cã kÕt cÊu ®¬n gi¶n, dÔ chÕ t¹o, vËn hµnh an toµn, sö dông nguån cÊp trùc tiÕp tõ l−íi ®iÖn xoay chiÒu ba pha. Tr−íc ®©y ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha ®−îc dïng Ýt v× nã khã ®iÒu chØnh tèc ®é. Trong thêi gian gÇn ®©y do sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o b¸n dÉn c«ng suÊt vµ kü thuËt ®iÖn tö, ng−êi ta míi khai th¸c ®−îc c¸c −u ®iÓm cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé. Trong c¸c m¸y lµm viÖc dµi h¹n, kh«ng cã ®iÒu chØnh tèc ®é vµ c«ng suÊt lín th× dïng ®éng c¬ ®ång bé cã −u thÕ h¬n ®éng c¬ kh«ng ®ång bé. Trong c«ng nghiÖp th−êng dïng bèn hÖ truyÒn ®éng ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ lµ: - §iÒu chØnh ®iÖn ¸p cÊp cho ®éng c¬ dïng bé biÕn ®æi thyristor. - §iÒu chØnh roto dïng bé biÕn ®æi xung thyristor. - §iÒu chØnh c«ng suÊt tr−ît Ps. Khoa C¬ §iÖn 24 TR−êng §HNNI - HN
  • 26. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 - §iÒu chØnh tÇn sè nguån cung cÊp cho ®éng c¬ b»ng c¸c bé biÕn ®æi tÇn sè thyristor hoÆc tranzito. §éng c¬ kh«ng ®ång bé cã nh−îc ®iÓm lµ khi ®iÖn ¸p l−íi tôt xuèng th× m« men khëi ®éng vµ m« men tíi h¹n sÏ gi¶m nhiÒu bëi v× m« men tû lÖ víi b×nh ph−¬ng ®iÖn ¸p. 2.2 C¸c hÖ truyÒn ®éng th−êng dïng trong thang m¸y Khi thiÕt kÕ hÖ truyÒn ®éng cho thang m¸y ph¶i dùa vµo c¸c yÕu tè sau: - §é chÝnh x¸c khi dõng. - Tèc ®é di chuyÓn buång thang. - Gia tèc lín nhÊt cho phÐp. - Ph¹m vi ®iÒu chØnh tèc ®é. HÖ truyÒn ®éng ®iÖn xoay chiÒu dïng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc vµ roto d©y quÊn ®−îc dïng kh¸ phæ biÕn trong truyÒn ®éng thang m¸y. HÖ truyÒn ®éng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc th−êng dïng cho thang m¸y chë hµng tèc ®é thÊp. HÖ truyÒn ®éng xoay chiÒu dïng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé th−êng dïng cho thang m¸y tèc ®é trung b×nh. HÖ truyÒn ®éng mét chiÒu m¸y ph¸t ®éng c¬ cã khuÕch ®¹i trung gian th−êng dïng cho thang m¸y cã tèc ®é cao. Khoa C¬ §iÖn 25 TR−êng §HNNI - HN
  • 27. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 2.2.1 HÖ thèng truyÒn ®éng m¸y ph¸t - ®éng c¬ mét chiÒu cã khuyÕch ®¹i trung gian(F - §) ] U®k ¿ §1 UKD ωF IKD F § ωF MS CKF M,ω ] MAK§ C¤§ §2 CFD CFA CC§ H×nh II.1: CÊu tróc hÖ F - § cã khuyÕch ®¹i trung gian Khoa C¬ §iÖn 26 TR−êng §HNNI - HN
  • 28. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 HÖ m¸y ph¸t - ®éng c¬ cã khuÕch ®¹i trung gian th−êng ®−îc dïng ®Ó truyÒn ®éng cho c¸c thang m¸y cã tèc ®é cao, cã yªu cÇu cao vÒ chÊt l−îng ®iÒu khiÓn. HÖ truyÒn ®éng m¸y ph¸t ®éng c¬ cã khuyÕch ®¹i trung gian lµ hÖ truyÒn ®éng bao gåm mét tæ m¸y ph¸t ®éng c¬ mét chiÒu. M¸y ph¸t mét chiÒu F ®−îc kÐo bëi mét ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc §K. §iÖn ¸p cña cuén kÝch tõ m¸y ph¸t CKF ®−îc lÊy trªn hai cùc cña m¸y ®iÖn khuÕch ®¹i M§K§, m¸y ®iÖn khuÕch ®¹i ®−îc kÐo bëi ®éng c¬ s¬ cÊp §2. M¸y ®iÖn khuÕch ®¹i ®−îc kÝch thÝch bëi 4 cuén d©y: cuén chñ ®¹o CC§, cuén æn ®Þnh C¤§, cuén ph¶n håi ©m ¸p CFA, cuén ph¶n håi d−¬ng dßng CFD, c¸c cuén ph¶n håi nµy lÊy ®iÖn ¸p trªn hai ®Çu m¸y ph¸t F, cuén æn ®Þnh lÊy ®iÖn ¸p trªn hai cùc m¸y ®iÖn khuyÕch ®¹i lµm nhiÖm vô gi÷ æn ®Þnh ®iÖn ¸p cña m¸y ®iÖn khuyÕch ®¹i trong nh÷ng thêi ®iÓm qu¸ ®é. Th«ng th−êng ®èi víi hÖ F-§ cã khuyÕch ®¹i trung gian viÖc ®iÒu chØnh tèc ®é cña ®éng c¬ § ®−îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc ®iÒu chØnh dßng ®iÖn ®i qua cuén chñ ®¹o CC§ cña m¸y khuyÕch ®¹i, viÖc ®¶o chiÒu quay cña ®éng c¬ § ®−îc th«ng qua viÖc ®¶o chiÒu dßng ®iÖn cña cuén chñ ®¹o CC§. ¦u ®iÓm næi bËt cña hÖ F- § cã khuyÕch ®¹i trung gian lµ sù chuyÓn ®æi c¸c tr¹ng th¸i lµm viÖc rÊt linh ho¹t, kh¶ n¨ng qu¸ t¶i lín, d¶i ®iÒu chØnh réng vµ cã thÓ ®iÒu chØnh tr¬n tèc ®é chÊt l−îng cao. Nh−îc ®iÓm c¬ b¶n cña hÖ F- § cã khuÕch ®¹i trung gian lµ dïng nhiÒu m¸y ®iÖn quay trong ®ã cã Ýt nhÊt lµ hai m¸y ®iÖn mét chiÒu, g©y ån lín, c«ng suÊt l¾p ®Æt Ýt nhÊt lµ gÊp 3 lÇn c«ng suÊt ®éng c¬ chÊp hµnh, phøc t¹p trong vËn hµnh vµ söa ch÷a, ngoµi ra do m¸y ph¸t ®iÖn mét chiÒu cã tõ d− ®Æc tÝnh tõ ho¸ cã trÔ nªn khã ®iÒu chØnh s©u tèc ®é. V× vËy hÖ m¸y ph¸t ®éng c¬ cã khuyÕch ®¹i trung gian th−êng sö dông cho c¸c thang m¸y thÕ hÖ cò. Khoa C¬ §iÖn 27 TR−êng §HNNI - HN
  • 29. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 2.2.2 HÖ truyÒn ®éng T-§ cho thang m¸y tèc ®é cao RIN 1Bth 2Bth 1KK §H PI K§KN RVT HCGT Rω Sh1 2KK Sh2 Sh2 RIH I K§KH N 1KI 2KI CP§ § FT CBDCS Kω H×nh II.2 S¬ ®å khèi cña hÖ truyÒn ®éng T - §. Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña kü thuËt ®iÖn tö c«ng suÊt lín vµ kü thuËt vi ®iÒu khiÓn, c¸c hÖ truyÒn ®éng cho thang m¸y cao tèc ngµy nay hÇu hÕt ®Òu sö dông hÖ truyÒn ®éng mét chiÒu dïng bé biÕn ®æi tÜnh. H×nh II.2 Giíi thiÖu s¬ ®å khèi cña hÖ truyÒn ®éng T - § cho thang m¸y cao tèc. Khoa C¬ §iÖn 28 TR−êng §HNNI - HN
  • 30. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 PhÇn øng cña cña ®éng truyÒn ®éng ®−îc cÊp nguån tõ bé biÕn ®æi tÜnh dïng Thyristor t¹o bëi hai m¹ch cÇu chØnh l−u ba pha thuËn (1Bth) vµ ng−îc (2Bth). Mçi cÇu chØnh l−u gåm 6 Thyristor. Cuén kh¸ng 1CK vµ 2CK dïng ®Ó h¹n chÕ dßng ®iÖn c©n b»ng mçi chiÒu. Hai bé biÕn ®æi ®−îc ®iÒu khiÓn b»ng hai khèi ®iÒu khiÓn K§KN vµ K§KH. Trong mçi khèi gåm c¸c kh©u ®ång pha, kh©u t¹o ®iÖn ¸p r¨ng cöa, kh©u so s¸nh, t¹o xung vµ khuyÕch ®¹i xung. Nguyªn lý lµm viÖc cña s¬ ®å khèng chÕ thang m¸y cao tèc nh− sau: §iÖn ¸p ®−îc lÊy ra tõ ®Çu ra cña kh©u h¹n chÕ gia tèc HCGT, ®é lín vµ cùc tÝnh cña ®iÖn ¸p ®Æt do kh©u ®iÒu hµnh §H quyÕt ®Þnh. §iÖn ¸p ra cña kh©u h¹n chÕ gia tèc HCGT t¨ng dÇn theo hµm tuyÕn tÝnh bËc nhÊt khi thay ®æi tÝn hiÖu ®Çu vµo. §iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ th«ng qua bé ®iÒu chØnh tèc ®é Rω mµ ®Çu vµo lµ tæng hai tÝn hiÖu ph¶n håi ©m cña t«c ®é Kω vµ tÝn hiÖu h¹n chÕ gia tèc HCGT. TÝn hiÖu ra lµ tÝn hiÖu ®Çu vµo cña RIN (khi thang lªn) RIH (khi thang xuèng). Khi RIN vµ RIH cßn nhËn tÝn hiÖu ®Çu vµo lµ tÝn hiÖu ph¶n håi ©m dßng tõ kh©u 1KI vµ 2KI. TÝn hiÖu ®Çu ra cña RIN vµ RIH chÝnh lµ tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®−a vµo khèi ®iÒu khiÓn K§KN vµ K§KH. Khi dõng chÝnh x¸c buång thang hÖ sÏ chuyÓn tõ chÕ ®é ®iÒu chØnh tèc ®é sang chÕ ®é ®iÒu chØnh vÞ trÝ. TÝn hiÖu tõ kh©u c¶m biÕn dõng chÝnh x¸c CBDCS ®−îc ®−a vµo kh©u ®iÒu chØnh vÞ trÝ RVT. Khi buång thang n»m ngang víi sµn tÇng tÝn hiÖu ra cña kh©u CBDCS b»ng kh«ng. −u ®iÓm næi bËt cña hÖ T- § lµ ®é t¸c ®éng nhanh d¶i ®iÒu chØnh réng, ®iÒu chØnh mÒm tèt kh«ng g©y ån vµ dÔ tù ®éng ho¸ do c¸c van b¸n dÉn cã hÖ sè khuyÕch ®¹i c«ng suÊt cao, ®iÒu ®ã rÊt thuËn lîi cho viÖc thiÕt lËp c¸c hÖ thèng ®iÒu chØnh nhiÒu vßng ®Ó n©ng cao chÊt l−îng c¸c ®Æc tÝnh tÜnh vµ c¸c ®Æc tÝnh ®éng cña hÖ thèng. Khoa C¬ §iÖn 29 TR−êng §HNNI - HN
  • 31. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Nh−îc ®iÓm cña hÖ truyÒn ®éng lµ do c¸c van b¸n dÉn cã tÝnh phi tuyÕn, d¹ng ®iÖn ¸p chØnh l−u ra cã biªn ®é ®Ëp m¹ch cao g©y tæn thÊt phô trong m¸y ®iÖn vµ ë c¸c truyÒn ®éng c«ng suÊt lín cßn lµm xÊu d¹ng ®iÖn ¸p ra cña nguån vµ l−íi xoay chiÒu. Song nh−îc ®iÓm nµy cã thÓ ®−îc h¹n chÕ b»ng c¸c bé läc nhiÔu. 2.2.3 HÖ truyÒn ®éng - ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc hai cÊp tèc ®é truyÒn ®éng cho thang m¸y tèc ®é trung b×nh D U G T 2A 1R 1A 3A 2R ML MH P=3 H×nh II.3. S¬ ®å tæ ®Êu d©y HÖ truyÒn ®éng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc th«ng th−êng ®−îc dïng ®Ó truyÒn ®éng cho thang m¸y cã tèc ®é trung b×nh. S¬ ®å m¹ch lùc ®−îc m« t¶ trªn h×nh II.3. §éng c¬ cã hai tæ nèi d©y lµm viÖc riªng rÏ tæ nèi d©y tèc ®é Khoa C¬ §iÖn 30 TR−êng §HNNI - HN
  • 32. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 cao MH ®−îc nèi h×nh sao vµ tæ ®Êu d©y tèc ®é thÊp ML ®−îc nèi h×nh tam gi¸c. Ban ®Çu ®éng c¬ lµm viÖc b»ng tæ nèi d©y tèc ®é cao MH, n¨ng l−îng ®−îc cÊp qua tiÕp ®iÓm cña c«ng t¾c t¬ T, c«ng t¾c t¬ U (nÕu thang ®i lªn) hoÆc c«ng t¾c t¬ D (nÕu thang ®i xuèng). §Ó dõng chÝnh x¸c buång thang, khi ®i ®Õn gÇn vÞ trÝ tÇng cÇn dõng c«ng t¾c hµnh tr×nh b¸o vÞ trÝ tÇng sÏ ph¸t tÝn hiÖu tíi hÖ thèng ®iÒu khiÓn ra lÖnh c¾t ®iÖn cña tæ ®Êu d©y tèc ®é cao vµ ®ãng ®iÖn cho tæ ®Êu d©y tèc ®é thÊp. ViÖc c¾t ®iÖn cña tæ ®Êu d©y tèc ®é cao nhê c«ng t¾c t¬ T, vµ ®ãng ®iÖn cho tæ ®Êu d©y tèc ®é thÊp nhê c«ng t¾c t¬ G. HÖ truyÒn ®éng - ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc hai cÊp tèc ®é cã −u ®iÓm lµ lµm viÖc ch¾c ch¾n dõng tÇng chÝnh x¸c. Song cã nh−îc ®iÓm lµ v× ®éng c¬ thay ®æi tèc ®é theo cÊp nªn ®é giËt buång thang kh¸ lín, g©y ån lín. Khoa C¬ §iÖn 31 TR−êng §HNNI - HN
  • 33. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 2.2.4 HÖ truyÒn ®éng biÕn tÇn - ®éng c¬ kh«ng ®ång bé roto lång sãc cho thang m¸y tèc ®é trung b×nh CL L NL C § C K§K H×nh II.4. CÊu tróc bé biÕt tÇn nguån ¸p Ngµy nay truyÒn ®éng cho thang m¸y chë ng−êi cã tèc ®é trung b×nh hÇu hÕt ng−êi ta sö dông hÖ truyÒn ®éng biÕn tÇn - ®éng c¬ roto lång sãc kÕt hîp víi bé ®iÒu khiÓn PLC. Nguyªn lý cña bé biÕn tÇn nguån ¸p bao gåm mét m¹ch chØnh l−u CL chØnh l−u ®iÖn ¸p xoay chiÒu ba pha thµnh ®iÖn ¸p mét chiÒu, ®iÖn ¸p mét chiÒu nµy qua m¹ch läc trung gian L, sau ®ã ®−a vµo bé nghÞch l−u t¹o ra mét ®iÖn ¸p xoay chiÒu ba pha cã tÇn sè vµ biªn ®é kh¸c so víi ®iÖn ¸p l−íi. Biªn ®é ®iÖn ¸p ë ®Çu ra cña bé biÕn tÇn cã thÓ thay ®æi ®−îc nhê sù thay ®æi gãc më Khoa C¬ §iÖn 32 TR−êng §HNNI - HN
  • 34. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 cña c¸c thyristor m¹ch chØnh l−u. TÇn sè ®iÖn ¸p ®Çu ra cña biÕn tÇn cã thÓ ®−îc ®iÒu chØnh b»ng c¸ch ®iÒu chØnh tÇn sè ®ãng c¾t c¸c thyristor m¹ch nghÞch l−u. Gãc më cña c¸c thyristor m¹ch chØnh l−u vµ nghÞch l−u ®−îc ®iÒu khiÓn bëi c¸c tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn tõ khèi ®iÒu khiÓn. C¸c bé biÕn tÇn hiÖn nay ®−îc chÕ t¹o trän bé, c¸c bé biÕn tÇn nµy th«ng th−êng bao gåm hÖ thèng m¹ch cã thÓ lµ thyristor hoÆc cã thÓ lµ tranzito, mét trung t©m ®iÒu khiÓn CPU øng dông c«ng nghÖ one - chip. Trung t©m ®iÒu khiÓn nµy lµm nhiÖm vô ®ãng më c¸c van b¸n dÉn m¹ch lùc, cã kh¶ n¨ng giao tiÕp víi thÕ giíi bªn ngoµi vµ truyÒn th«ng víi c¸c thiÕt bÞ kh¸c. Ngoµi ra trong bé biÕn tÇn cßn cã c¸c bé phËn b¶o vÖ cho c¸c van. ¦u ®iÓm cña hÖ truyÒn ®éng biÕn tÇn - ®éng c¬ lµ cã thÓ thay ®æi c¸c th«ng sè th«ng qua viÖc lËp tr×nh cho biÕn tÇn, cã kh¶ n¨ng thay ®æi thêi gian khëi ®éng, thêi gian h·m mét c¸ch mÒm m¹i ®Ó gi¶m ®é giËt cho buång thang, ®iÒu khiÓn tèc ®é mÒm hoµn toµn, cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn s©u tèc ®é, chÊt l−îng ®iÒu khiÓn cao, cã kh¶ n¨ng gi÷ ®é cøng c¬ cña ®éng c¬ tèt, dÔ vËn hµnh vµ b¶o d−ìng. Nh−îc ®iÓm: gi¸ thµnh ®Çu t− cao, song ngµy nay víi viÖc chÕ t¹o hµng lo¹t nªn gi¸ cho mét biÕn tÇn ngµy cµng gi¶m. Mét nh−îc ®iÓm n÷a cña bé biÕn tÇn lµ d¹ng ®iÖn ¸p ®Çu ra cã chøa nhiÒu sãng hµi nªn dÔ g©y nhiÔu cho l−íi ®iÖn ba pha vµ l−íi th«ng tin ë gÇn vÞ trÝ ®Æt biÕn tÇn, nhÊt lµ ®èi víi c¸c bé biÕn tÇn c«ng suÊt lín th× kh¶ n¨ng g©y nhiÔu lµ rÊt lín do vËy c¸c bé biÕn tÇn c«ng suÊt lín th−êng ®−îc chÕ t¹o kÌm theo víi mét bé läc nhiÔu. 2.3 chän c«ng suÊt ®éng c¬ cho thang m¸y Chän c«ng suÊt ®éng c¬ lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng trong truyÒn ®éng ®iÖn, nã quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn kinh tÕ vµ kü thuËt cña hÖ thèng. NÕu chän c«ng suÊt ®éng c¬ nhá h¬n so víi yªu cÇu phô t¶i, th× sÏ lµm cho ®éng c¬ lµm Khoa C¬ §iÖn 33 TR−êng §HNNI - HN
  • 35. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 viÖc qu¸ t¶i. Do ®ã sÏ lµm gi¶m tuæi thä cña ®éng c¬, trong nhiÒu tr−êng hîp cßn cã thÓ g©y ra ch¸y ®éng c¬. NÕu chän c«ng suÊt ®éng c¬ lín h¬n yªu cÇu phô th¶i th× ®éng c¬ sÏ ph¶i lµm viÖc non t¶i, kÕt qu¶ lµ g©y ra l·ng phÝ, kh«ng kinh tÕ. NÕu chän kiÓu ®éng c¬ kh«ng phï hîp víi yªu cÇu phô t¶i, th× ®éng c¬ sÏ kh«ng thÓ ®¸p øng ®−îc yªu cÇu truyÒn ®éng cho phô t¶i, ngoµi ra cßn g©y h¹i cho ®éng c¬. Thang m¸y lµ mét phô t¶i thÕ n¨ng lµm viÖc ë chÕ ®é ng¾n h¹n lÆp l¹i, cã ®iÒu chØnh tèc ®é do ®ã ®èi víi thang m¸y tèc ®é trung b×nh th× ®éng c¬ chän tèt nhÊt lµ ®éng c¬ kh«ng ®ång bé xoay chiÒu ba pha rotor lång sãc. C«ng suÊt ®éng c¬ ®−îc tÝnh chän nh− sau: 2.3.1 X¸c ®Þnh phô t¶i tÜnh khi n©ng t¶i F n = (G dm + G cb + G dt ). K . g Trong ®ã : K : HÖ sè tÝnh ®Õn ma s¸t gi÷ ®èi träng, buång thang víi thanh dÉn h−íng, th−êng chän K = 1,15 g : Gia tèc träng tr−êng lÊy g = 9,87m/s2 2.3.2 X¸c ®Þnh phô t¶i tÜnh khi h¹ t¶i Gi¶ thiÕt r»ng khi h¹ t¶i thang lµm viÖc ë chÕ ®é nÆng nÒ nhÊt tøc lµ h¹ kh«ng t¶i. * TÝnh lùc kÐo ®Æt lªn puli khi h¹ kh«ng t¶i Fh = [ − (Gdm + G cb ) + Gbt ]. K. g Víi gi¶ thiÕt h¹ kh«ng t¶i nªn Gdm = 0 Do ®ã : Fh = [ − (Gdm ) + Gbt ]. K . g Khoa C¬ §iÖn 34 TR−êng §HNNI - HN
  • 36. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 2.3.3 TÝnh c¸c kho¶ng thêi gian më m¸y vµ h·m m¸y ρ (m/s3) Ch¹y tèc a (m/s2) ChÕ ®é H·m xuèng ®é thÊp vµ v (m/s) Më m¸y æn ®Þnh tèc ®é thÊp h·m dõng ρ0 a0 Vh V 0 t(s) t0 t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 t8 v0 v1 v2 vh vh v3 v4 v1 v0 * Kho¶ng thêi gian tõ t0 => t1 Trong kho¶ng thêi gian nµy ®é giËt lµ h»ng sè, gia tèc tû lÖ bËc nhÊt víi ®é giËt, tèc ®é tû lÖ bËc hai víi ®é giËt Ph−¬ng tr×nh gia tèc a0 a= t t1 §é giËt lµ ®¹o hµm bËc nhÊt cña gia tèc nªn : da a 0 a0 ρ0 = = => t1 = dt t1 T ρ0 * Kho¶ng thêi gian t2 Ph−¬ng tr×nh vËn tèc cña ®o¹n nµy : t ( v 2 − v1 ) t 1 ( v 2 − v1 ) v= − t 2 − t1 t 2 − t1 Ta cã: dv v2 − v1 v2 v1 a0 = = => (t 2 − t1 ) a 0 = v2 − v1 => t 2 = − + t1 dt t 2 − t1 a0 a0 Khoa C¬ §iÖn 35 TR−êng §HNNI - HN
  • 37. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 * Qu·ng thêi gian tõ t2 ®Õn t3 Ph−¬ng tr×nh gia tèc : a0 . t a .t a = a0 − + 0 2 t3 − t2 t3 − t2 §é giËt lµ ®¹o hµm bËc 1 cña gia tèc : da a0 a0 ρ0 = − = => t 3 − t 2 = dt t 3 − t 2 ρ0 Thêi gian më m¸y Tmm = t1+ t2- t1 + t3 – t2=t3 Chän c«ng suÊt ®éng c¬ * X¸c ®Þnh m«men ®¼ng trÞ n ∑M i =1 i 2 . ti M dt = Tck Trong ®ã : Mi : lµ m«men t−¬ng øng víi thêi gian ti Tck : lµ thêi gian toµn bé mét chu kú lµm viÖc Thay c¸c th«ng sè * X¸c ®Þnh c«ng suÊt ®¼ng trÞ P®t = M®t .W® * X¸c ®Þnh hÖ sè ®ãng ®iÖn t−¬ng ®èi Theo c«ng thøc : TD% = ∑t LV .100 ∑t LV + ∑ tn * HiÖu chØnh c«ng suÊt ®éng c¬ vÒ chÕ ®é tiªu chuÈn : Theo c«ng thøc : Khoa C¬ §iÖn 36 TR−êng §HNNI - HN
  • 38. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 TD% P = Pdt . TDtc % Trong ®ã: TDtc% lµ hÖ sè ®ãng ®iÖn t−¬ng ®èi tiªu chuÈn, víi thang m¸y lµm viÖc ë chÕ ®é ng¾n h¹n lÆp l¹i nªn TDtc% = 25%VËy c«ng suÊt ®éng c¬ cÇn chän lµ P®m ≥ P. Khoa C¬ §iÖn 37 TR−êng §HNNI - HN
  • 39. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Ch−¬ng III HÖ thèng ®iÖn vµ c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn trong thang m¸y 3.1 HÖ thèng ®iÖn trong thang m¸y HÖ thèng ®iÖn trong thang m¸y bao gåm c¸c m¹ch sau: 3.1.1 M¹ch ®éng lùc §©y lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn c¬ cÊu dÉn ®éng thang m¸y ®Ó ®ãng më, ®¶o chiÒu ®éng c¬ dÉn ®éng vµ phanh cña bé têi kÐo. HÖ thèng ph¶i ®¶m b¶o viÖc ®iÒu chØnh tèc ®é chuyÓn ®éng cña cabin sao cho qu¸ tr×nh më m¸y vµ phanh ®−îc ªm dÞu vµ dõng cabin chÝnh x¸c. Lùa chän m¹ch ®éng lùc phï hîp sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ tÝnh an toµn khi vËn hµnh. 3.1.2 M¹ch ®iÒu khiÓn Lµ hÖ thèng ®iÒu khiÓn tÇng cã t¸c dông thùc hiÖn mét ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn phøc t¹p, phï hîp víi chøc n¨ng yªu cÇu cña thang m¸y. HÖ thèng ®iÒu khiÓn tÇng cã nhiÖm vô: l−u tr÷ c¸c lÖnh di chuyÓn tõ cabin, c¸c lÖnh gäi tÇng cña hµnh kh¸ch vµ thùc hiÖn c¸c lÖnh di chuyÓn theo thø tù −u tiªn nµo ®ã sau khi thùc hiÖn xong lÖnh ®iÒu khiÓn th× xo¸ bá, x¸c ®Þnh vµ ghi nhËn th−êng xuyªn vÞ trÝ cabin vµ h−íng chuyÓn ®éng cña nã. TÊt c¶ c¸c hÖ thèng tù ®éng ®Òu dïng nót Ên. 3.1.3 M¹ch tÝn hiÖu Lµ hÖ thèng c¸c ®Ìn tÝn hiÖu víi c¸c ký hiÖu ®· thèng nhÊt ho¸ ®Ó b¸o hiÖu tr¹ng th¸i cña thang m¸y, vÞ trÝ vµ h−íng chuyÓn ®éng cña cabin. M¹ch chiÕu s¸ng lµ hÖ thèng chiÕu s¸ng cho cabin, buång m¸y vµ hè thang. Khoa C¬ §iÖn 38 TR−êng §HNNI - HN
  • 40. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 3.1.4 M¹ch an toµn Lµ hÖ thèng c¸c c«ng t¾c, r¬le, tiÕp ®iÓm nh»m ®¶m b¶o an toµn cho ng−êi, hµng vµ thang m¸y khi ho¹t ®éng, cô thÓ lµ: b¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬, thiÕt bÞ h¹n chÕ t¶i träng n©ng; c¸c c«ng t¾c h¹n chÕ hµnh tr×nh; c¸c tiÕp ®iÓm t¹i cöa cabin, cöa tÇng, t¹i hÖ thèng treo cabin vµ t¹i bé h¹n chÕ tèc ®é. M¹ch an toµn tù ®éng ng¾t ®iÖn ®Õn m¹ch ®éng lùc ®Ó dõng thang hoÆc thang kh«ng ho¹t ®éng trong c¸c tr−êng hîp sau: - MÊt ®iÖn, mÊt pha, ®¶o pha, mÊt ®−êng tiÕp ®Êt. - Qu¸ t¶i. - Cabin v−ît qu¸ giíi h¹n ®Æt c«ng t¾c h¹n chÕ hµnh tr×nh. - §øt c¸p hoÆc tèc ®é cabin v−ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp. - Mét trong c¸c c¸p n©ng chïng qu¸ giíi h¹n cho phÐp. - Cöa cabin hoÆc mét trong c¸c cöa tÇng ch−a ®ãng. 3.2 C¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn trong thang m¸y 3.2.1 M¹ch r¬le NÕu sö dông lo¹i m¹ch nµy th× nã cã c¸c −u nh−îc ®iÓm sau: −u ®iÓm: - Gi¸ thµnh tõng chøc n¨ng kh¸ thÊp Nh−îc ®iÓm: - KÝch th−íc vËt lý lín. - Tèc ®é ®iÒu khiÓn chËm. - MÊt nhiÒu thêi gian thiÕt kÕ vµ l¾p ®Æt. - Kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c chøc n¨ng phøc t¹p lµ kh«ng cã. - Kh¶ n¨ng thay ®æi ®iÒu khiÓn rÊt khã. - C¸c c«ng t¾c b¶o tr× phøc t¹p. Khoa C¬ §iÖn 39 TR−êng §HNNI - HN
  • 41. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 3.2.2 M¹ch sè −u ®iÓm: - Gi¸ thµnh tõng chøc n¨ng thÊp. - KÝch th−íc vËt lý rÊt gän. - Tèc ®é ®iÒu khiÓn rÊt nhanh. - Cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c chøc n¨ng phøc t¹p. Nh−îc ®iÓm: - MÊt nhiÒu thêi gian thiÕt kÕ. - Kh¶ n¨ng thay ®æi ®iÒu khiÓn khã. - C«ng t¾c b¶o tr× phøc t¹p. 3.2.3 M¸y tÝnh −u ®iÓm: - KÝch th−íc vËt lý kh¸ gän. - Tèc ®é ®iÒu khiÓn nhanh. - Cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c chøc n¨ng phøc t¹p. - Kh¶ n¨ng thay ®æi ®iÒu khiÓn kh¸ ®¬n gi¶n. Nh−îc ®iÓm: - Gi¸ thµnh tõng chøc n¨ng cao. - MÊt nhiÒu thêi gian lËp tr×nh. - C«ng t¾c b¶o tr× phøc t¹p. 3.2.4 Sö dông PLC −u ®iÓm: - Gi¸ thµnh tõng chøc n¨ng thÊp. - KÝch th−íc vËt lý rÊt gän. - Tèc ®é ®iÒu khiÓn nhanh. - LËp tr×nh vµ l¾p ®Æt ®¬n gi¶n. Khoa C¬ §iÖn 40 TR−êng §HNNI - HN
  • 42. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 - Cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn chøc n¨ng phøc t¹p. - Kh¶ n¨ng thay ®æi ®iÒu khiÓn rÊt ®¬n gi¶n. - C«ng t¸c b¶o tr× dÔ dµng v× c¸c m«®un ®−îc tiªu chuÈn ho¸. Khoa C¬ §iÖn 41 TR−êng §HNNI - HN
  • 43. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Ch−¬ng IV giíi thiÖu vÒ bé lËp tr×nh plc 4.1 Giíi thiÖu chung vÒ c¸c bé ®iÒu khiÓn kh¶ tr×nh PLC 4.1.1 §Æc ®iÓm chung cña c¸c bé ®iÒu khiÓn kh¶ tr×nh Nhu cÇu vÒ mét bé ®iÒu khiÓn dÔ sö dông, linh ho¹t cã gi¸ thµnh thÊp ®· thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nh÷ng hÖ thèng ®iÒu khiÓn lËp tr×nh (programmable - Control systems) hÖ thèng sö dông CPU vµ bé nhí ®Ó ®iÒu khiÓn m¸y mãc hay c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp. Trong bèi c¶nh ®ã, bé ®iÒu khiÓn lËp tr×nh (PLC - programmable logic controler) ®−îc thiÕt kÕ nh»m thay thÕ ph−¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn truyÒn thèng dïng r¬le, c«ng t¾c t¬ vµ c¸c thiÕt bÞ rêi cång kÒnh, vµ nã t¹o ra kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c thiÕt bÞ mét c¸ch dÔ dµng, linh ho¹t dùa trªn viÖc lËp tr×nh tËp lÖnh c¬ b¶n. Ngoµi ra, PLC cã thÓ thùc hiÖn c¸c t¸c vô kh¸c nh− lµ ®Þnh thêi gian, ®Õn, .v.v... lµm t¨ng kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn cho nh÷ng ho¹t ®éng phøc t¹p ngay c¶ víi PLC lo¹i nhá nhÊt. Panel lËp tr×nh M¹ch Bé nhí giao tiÕp ch−¬ng Khèi ®iÒu Khèi ngâ vµo vµ c¶m tr×nh biÕn khiÓn trung Bé t©m Khèi ngâ ra nhí d÷ liÖu M¹ch c«ng Nguån cÊp ®iÖn suÊt vµ c¬ cÊu t¸c ®éng H×nh IV . 1 S¬ ®å khèi bªn trong PLC PLC lµm viÖc theo kiÓu vßng quÐt, qu¸ tr×nh ®äc c¸c ®Çu vµo thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh vµ ®−a c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra gäi quÐt. Thêi gian quÐt lµ qu¸ tr×nh liªn Khoa C¬ §iÖn 42 TR−êng §HNNI - HN
  • 44. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 tôc vµ tuÇn tù ®äc ®Çu vµo, ®¸nh gi¸ vµ quyÕt ®Þnh logic ®iÒu khiÓn vµ ®−a tÝn hiÖu ra. Giao tiÕp §äc ®Çu vµo Göi kÕt/qu¶ ë ®Çu ra TÝnh to¸n logic H×nh IV.1. S¬ ®å vßng quÐt cña PLC Thêi gian cÇn thiÕt cho mét lÇn quÐt thay ®æi tõ 1ms ®Õn 30ms. Thêi gian quÐt phô thuéc vµo ®é dµi cña ch−¬ng tr×nh øng dông. ViÖc sö dông c¸c hÖ thèng I/O tõ xa sÏ lµm t¨ng thêi gian quÐt do ph¶i truyÒn tÝn hiÖu tõ c¸c ®Çu I/O ®Õn c¸c hÖ thèng xa. Ngoµi ra thêi gian quÐt cßn phô thuéc vµo tèc ®é xö lý cña PLC. H×nh IV.1 m« t¶ cÊu tróc bªn trong cña PLC, ho¹t ®éng cña PLC lµ kiÓm tra tÊt c¶ c¸c tr¹ng th¸i tÝn hiÖu ë ngâ vµo, ®−a vÒ tõ qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn, thùc hiÖn logic ®−îc lËp tr×nh trong ch−¬ng tr×nh vµ kÝch ra tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ë c¸c ®Çu ra cho thiÕt bÞ bªn ngoµi t−¬ng øng. Víi c¸c m¹ch giao tiÕp chuÈn ë khèi vµo khèi ra PLC cho phÐp nã kÕt nèi trùc tiÕp víi nh÷ng c¬ cÊu t¸c ®éng (actuators) cã c«ng suÊt nhá ë c¸c cæng ra vµ nh÷ng m¹ch chuyÓn ®æi tÝn hiÖu (trasducers) ë c¸c cæng vµo, mµ kh«ng cÇn cã c¸c m¹ch giao tiÕp c¸c r¬le trung gian. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i cã c¸c m¹ch ®iÖn tö c«ng suÊt trung gian khi PLC ®iÒu khiÓn nh÷ng thiÕt bÞ cã c«ng suÊt lín. Khoa C¬ §iÖn 43 TR−êng §HNNI - HN
  • 45. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 ViÖc sö dông PLC cho phÐp chóng ta hiÖu chØnh hÖ thèng ®iÒu khiÓn mµ kh«ng cÇn cã sù thay ®æi nµo vÒ mÆt kÕt nèi d©y; sù thay ®æi chØ lµ thay ®æi ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn trong bé nhí th«ng qua c¸c thiÕt bÞ lËp tr×nh th«ng dông. H¬n n÷a, chóng cßn cã −u ®iÓm lµ thêi gian l¾p ®Æt vµ ®−a vµo ho¹t ®éng nhanh h¬n so víi nh÷ng hÖ thèng ®iÒu khiÓn truyÒn thèng ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn viÖc nèi d©y phøc t¹p gi÷a c¸c thiÕt bÞ rêi. VÒ phÇn cøng, PLC t−¬ng tù nh− mét m¸y tÝnh, chóng cã c¸c ®Æc ®iÓm thÝch hîp cho môc ®Ých ®iÒu khiÓn c«ng nghiÖp nh− : - Kh¶ n¨ng chèng nhiÔu tèt. - CÊu tróc d¹ng modul cho phÐp dÔ dµng ghÐp nèi vµ thay thÕ, t¨ng kh¶ n¨ng( nèi thªm modul më réng vµo ra) thªm chøc n¨ng( nèi thªm c¸c modul chuyªn dïng). - ViÖc kÕt nèi d©y vµ møc ®iÖn ¸p tÝn hiÖu ë cæng ra vµ cæng vµo ®−îc chuÈn ho¸. - Thùc hiÖn ®−îc c¸c logic ®iÒu khiÓn phøc t¹p mµ c¸c hÖ thèng ®iÒu khiÓn r¬le, c«ng t¾c t¬ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc. Ng«n ng÷ lËp tr×nh chuyªn dïng :LADDER, STL, FUCTIONCHART, dÔ hiÓu vµ sö dông. Thay ®æi ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn mét c¸ch dÔ dµng b»ng c¸c thiÕt bÞ lËp tr×nh chuyªn dông hoÆc m¸y tÝnh. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y lµm cho PLC trë thµnh mét thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn kh«ng thÓ thiÕu trong ®iÒu khiÓn c«ng nghiÖp vµ ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh. 4.1.2 Kh¸i niÖm c¬ b¶n Bé ®iÒu khiÓn lËp tr×nh lµ ý t−ëng cña mét nhãm kü s− h·ng General motors vµo n¨m 1968, vµ hä ®· ®Ò ra c¸c chØ tiªu kü thuËt nh»m ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ®iÒu khiÓn trong c«ng nghiÖp : Khoa C¬ §iÖn 44 TR−êng §HNNI - HN
  • 46. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 - DÔ dµng lËp tr×nh vµ thay ®æi ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn, sö dông thÝch hîp trong nhµ m¸y. - CÊu tróc d¹ng modul dÔ dµng b¶o tr× vµ söa ch÷a. - Tin cËy h¬n trong m«i tr−êng s¶n xuÊt cña nhµ m¸y c«ng nghiÖp. - Dïng linh kiÖn b¸n dÉn nªn cã kÝch th−íc nhá gän h¬n m¹ch r¬le chøc n¨ng t−¬ng ®−¬ng. - Gi¸ thµnh c¹nh tranh. Nh÷ng chØ tiªu nµy t¹o sù quan t©m cña c¸c kü s− thuéc nhiÒu ngµnh nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng øng dông cña PLC trong c«ng nghiÖp c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· ®−a thªm mét sè yªu cÇu cÇn ph¶i cã trong chøc n¨ng cña PLC: TËp lÖnh tõ c¸c lÖnh logic ®¬n gi¶n ®−îc hç trî thªm c¸c lÖnh vÒ ®Þnh thêi gian, ®Õm; sau ®ã lµ c¸c lÖnh xö lý to¸n häc, xö lý b¶ng sè liÖu, xö lý xung tèc ®é cao, tÝnh to¸n sè liÖu thùc 32 bit, xö lý thêi gian thùc, ®äc m· v¹ch. Song song ®ã, sù ph¸t triÓn vÒ phÇn cøng còng ®¹t ®−îc nhiÒu kÕt qu¶: bé nhí lín h¬n, sè l−îng cæng vµo/ra nhiÒu h¬n, nhiÒu modul chuyªn dïng h¬n. Vµo n¨m 1976, PLC cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c ngâ vµo/ra ë xa b»ng kü thuËt truyÒn th«ng kho¶ng 200m. Sù gia t¨ng nh÷ng øng dông PLC trong c«ng nghiÖp ®· thóc ®Èy c¸c nhµ s¶n xuÊt hoµn chØnh c¸c hä PLC víi c¸c møc ®é kh¸c nhau vÒ kh¶ n¨ng, tèc ®é xö lý vµ hiÖu suÊt. Tõ c¸c PLC ban ®Çu lµm viÖc ®éc lËp chØ víi vµi chôc ®Çu vµo ra, dung l−îng bé nhí bÐ ®Õn nay ®· cã nh÷ng hä PLC cã cÊu tróc modul cã dung l−îng ®Çu vµo ra lín dÔ thay ®æi ®Ó phï hîp víi yªu cÇu sö dông, dung l−îng bé nhí lín vµ rÊt lín, cã thªm c¸c chøc n¨ng chuyªn dïng. * Xö lý tÝn hiÖu liªn tôc * §iÒu khiÓn ®éng c¬ secvo, ®éng c¬ b−íc. * TruyÒn th«ng. * Bé nhí më réng. Khoa C¬ §iÖn 45 TR−êng §HNNI - HN
  • 47. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Víi cÊu tróc d¹ng modul cho phÐp ng−êi dïng më réng hay n©ng cÊp mét hÖ thèng ®iÒu khiÓn b»ng PLC mét c¸ch dÔ dµng, linh ho¹t vµ rÊt kinh tÕ. 4.1.3 CÊu tróc phÇn cøng cña PLC PLC gåm ba khèi chøc n¨ng c¬ b¶n : bé xö lý trung t©m, bé nhí vµ khèi vµo ra. Tr¹ng th¸i ngâ vµo cña PLC ®−îc ph¸t hiÖn vµ l−u vµo bé nhí ®Öm, PLC thùc hiÖn c¸c lÖnh logic trªn c¸c tr¹ng th¸i cña chóng vµ th«ng qua ch−¬ng tr×nh tr¹ng th¸i ngâ ra ®−îc cËp nhËt vµ l−u vµo bé nhí ®Öm sau ®ã tr¹ng th¸i ngâ ra trong bé nhí ®Öm ®−îc dïng ®Ó ®ãng/më c¸c "tiÕp ®iÓm" ®Ó kÝch ho¹t c¸c thiÕt bÞ t−¬ng øng. Nh− vËy, sù ho¹t ®éng cña c¸c thiÕt bÞ ®−îc ®iÒu khiÓn hoµn toµn tù ®éng theo ch−¬ng tr×nh bé nhí. Ch−¬ng tr×nh ®−îc n¹p vµo PLC th«ng qua c¸c thiÕt bÞ lËp tr×nh chuyªn dông hoÆc b»ng m¸y tÝnh víi c¸c phÇn mÒm chuyªn dông. Khoa C¬ §iÖn 46 TR−êng §HNNI - HN
  • 48. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Bus ®Þa chØ bé ®Öm Bus ®iÒu khiÓn Bé nhí Nguån ch−¬ng Bé nhí pin B bé nhí Bé nhí ch−¬ng bé xö lý hÖ d÷ liÖu khèi tr×nh trung lock EFROM tr×nh t©m thèng RAM vµo ra tuú chän EFROM ROM Bé ®Öm bé ®Öm khèi më M¹ch chèt Bé ®Öm réng M¹ch chèt Bé läc M¹ch c¸ch ly Panel LËp tr×nh Ngâ ra Khoa C¬ §iÖn 47 TR−êng §HNNI - HN
  • 49. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 * Bé xö lý trung t©m B« xö lý trung t©m (CPU - Central Processing Unit) ®iÒu khiÓn vµ qu¶n lý toµn bé tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng bªn trong PLC. ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a CPU, bé nhí vµ khèi ra thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng bus d−íi sù ®iÒu khiÓn cña CPU. Mét m¹ch dao ®éng th¹ch anh cung cÊp xung clock tÇn sè chuÈn cho CPU, th−êng lµ 1 MHZ hay 8 MHZ tuú thuéc vµo bé vi xö lý ®−îc dïng. TÇn sè xung clock x¸c ®Þnh ho¹t ®éng cña PLC vµ ®−îc dïng ®Ó thùc hiÖn sù ®ång bé cho tÊt c¶ c¸c phÇn tö trong hÖ thèng. * Bé nhí TÊt c¶ c¸c lo¹i PLC ®Òu sö dông c¸c lo¹i bé nhí sau : ROM (Read only memory) bé nhíi chØ ®äc dïng ®Ó l−u gi÷ ch−¬ng tr×nh ®iÒu hµnh. RAM (Randon access memory) bé nhí truy cËp ngÉu nhiªn dïng ®Ó l−u gi÷ t¹m thêi c¸c gi¸ trÞ logic khi ch−¬ng tr×nh thùc hiÖn. EEROM (Electronic earsable programmable read only memory) bé nhí nµy th−êng dïng ®Ó l−u gi÷ c¸c ch−¬ng tr×nh c«ng nghÖ. Víi sù tiÕn bé cña c«ng nghÖ chÕ t¹o bé nhí nªn hÇu nh− c¸c PLC ®Òu dïng bé nhíi EEROM. Tr−êng hîp øng dông cÇm bé nhí dung l−îng lín cã thÓ lùa chän gi÷a bé nhí RAM cã nguån pin nu«i víi bé nhí EEEOM. Ngoµi ra PLC cßn cÇn thªm bé nhí RAM cho c¸c chøc n¨ng kh¸c nh− : Bé ®Öm ®Ó l−u tr¹ng th¸i ngâ vµo, ngâ ra. Bé nhí t¹m thêi cho c¸c t¸c vô ®Õm, ®Þnh thêi gian, truy xuÊt cê. Dung l−îng bé nhí. §èi víi PLC lo¹i nhá th«ng th−êng bé nhí cã dung l−îng cè ®Þnh, th−êng kho¶ng 2k byte. Dung l−îng nµy lµ ®ñ ®¸p øng cho kho¶ng 80% ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn trong c«ng nghiÖp. Do gi¸ thµnh c¸c bé ®Õm liªn tôc gi¶m, c¸c nhµ s¶n xuÊt PLC trang bÞ bé nhí ngµy cµng lín cho s¶n phÈm cña hä. Khoa C¬ §iÖn 48 TR−êng §HNNI - HN
  • 50. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 * Khèi vµo/ra Mäi ho¹t ®éng xö lý tÝn hiÖu bªn trong PLC cã møc ®iÖn ¸p 5VDC vµ 15VDC (®iÖn ¸p cho TTL vµ CMOS) trong khi tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn bªn ngoµi cã thÓ lín h¬n nhiÒu th−êng lµ 24VDC ®Õn 240 VDC víi dßng lín. Khèi vµo/ra cã vai trß lµ m¹ch giao tiÕp gi÷a c¸c vi m¹ch ®iÖn tö cña PLC víi c¸c m¹ch c«ng suÊt lín bªn ngoµi kÝch ho¹t c¸c c¬ cÊu t¸c ®éng, nã thùc hiÖn sù chuyÓn ®æi c¸c møc ®iÖn ¸p tÝn hiÖu vµ c¸ch lý. Tuy nhiªn khèi vµo/ra cho phÐp PLC kÕt nèi trùc tiÕp víi c¸c c¬ cÊu t¸c ®éng cã c«ng suÊt nhá, dßng nhá cì 2Ampe trë xuèng, kh«ng cÇn c¸c m¹ch c«ng suÊt trung gian, hay c¸c r¬le trung gian. Cã c¸c lo¹i ngâ vµo ra nh− sau : Lo¹i ngâ ra dïng r¬le R¬le M¹ch trong 2A – 250VAC 2A – 24 VDC com H×nh IV.2 Nguyªn lý cña ngâ ra r¬ le c¬ §Æc ®iÓm: ⇒ Cã thÓ nèi víi c¸c c¬ cÊu lµm viÖc víi ®iÖn ¸p AC hoÆc ®−îc c¸ch ly d¹ng r¬-le nªn ®¸p øng chËm. ⇒ Tuæi thä phô thuéc vµo dßng t¶i qua r¬-le vµ tÇn sè ®ãng c¾t tiÕp ®iÓm. Khoa C¬ §iÖn 49 TR−êng §HNNI - HN
  • 51. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Lo¹i ngâ ra dïng transitor R¬le 50mA- 4,5V M¹ch 300mA-24,6V trong com H×nh IV . 3 Ngâ ra dïng transitor §Æc ®iÓm: ⇒ ChØ nèi víi c¬ cÊu t¸c ®éng lµm viÖc víi ®iÖn ¸p mét chiÒu tõ 5 – 30V ⇒ Tuæi thä cao, ®¸p øng nhanh, chÞu ®−îc tÇn sè ®ãng c¾t nhanh. Lo¹i ngâ ra dïng Triac (SSR – Solid state relay) R¬le M¹ch 0,4A trong 100÷240VAC com H×nh IV .4 Ngâ ra dïng triac §Æc ®iÓm: ⇒ KÕt nèi ®−îc víi c¬ cÊu t¸c ®éng lµm viÖc víi ®iÖn ¸p mét chiÒu hoÆc xoay chiÒu tõ 5 – 242V Khoa C¬ §iÖn 50 TR−êng §HNNI - HN
  • 52. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 ⇒ chÞu ®−îc dßng nhá h¬n lo¹i ngâ ra dïng r¬-le nh−ng tuæi thä cao, chÞu ®−îc tÇn sè ®ãng më nhanh, ®¸p øng ®Çu vµo nhanh. Ngâ vµo mét chiÒu in R 24VDC R M¹ch 10% com trong H×nh IV.5 Ngâ vµo mét chiÒu Ngâ vµo xoay chiÒu in R R 100-120VAC C R M¹ch +10%, -15% 100-120VAC trong +10%, -15% com H×nh IV . 6 Ngâ vµo xoay chiÒu TÊt c¶ c¸c lo¹i ngâ vµo ®Òu ®−îc c¸ch ly víi c¸c tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn bªn ngoµi b»ng m¹ch c¸ch ly quang (opto - isolator). M¹ch c¸ch ly quang dïng mét diode ph¸t quang vµ mét tranzitor gäi lµ bé opot - coupler. M¹ch nµy cho phÐp c¸c tÝn hiÖu nhá ®i qua, vµ ghim c¸c tÝn hiÖu ®iÖn ¸p xuèng møc ®iÖn ¸p chuÈn. M¹ch nµy cã t¸c dông chèng nhiÔu khi chuyÓn c«ng t¾c vµ b¶o vÖ qu¸ ¸p tõ nguån ®iÖn cÊp, th−êng lªn ®Õn 1500V. Khoa C¬ §iÖn 51 TR−êng §HNNI - HN
  • 53. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 4.1.4 Thñ tôc ®Ó x©y dông mét ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn T×m hiÓu c¸c yªu cÇu cña Nèi tÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ hÖ thèng cÇn ®iÒu khiÓn vµo ra víi PLC KiÓm tra tÊt c¶ c¸c Dùng mét l−u ®å chung d©y nèi cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn Ch¹y thö ch−¬ng LiÖt kª c¸c ®Çu vµo, ra tr×nh t−¬ng øng víi c¸c ®Çu vµo/ra cña PLC Söa l¹i phÇn mÒm Phiªn dÞch l−u ®å sang gi¶n ®å thang Ch−¬ng tr×nh ®óng? LËp tr×nh gi¶n ®å thang vµo PLC L−u ch−¬ng tr×nh vµo EPROM Thay ®æi ch−¬ng tr×nh M« pháng ch−¬ng tr×nh S¾p xÕp cã hÖ thèng vµ kiÓm tra phÇn mÒm tÊt c¶ c¸c b¶n vÏ Ch−¬ng tr×nh ®óng? KÕt thóc Khoa C¬ §iÖn 52 TR−êng §HNNI - HN
  • 54. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Ch−¬ng V X©y dùng m« h×nh thang m¸y nhµ 4 tÇng 5.1 CÊu t¹o m« h×nh 5.1.1 GiÕng thang §©y lµ kho¶ng kh«ng gian ®−îc giíi h¹n bëi ®¸y hè giÕng, v¸ch bao quanh vµ trÇn giÕng, mµ trong ®ã cabin cña thang, ®èi träng chuyÓn ®éng theo ph−¬ng th¼ng ®øng, ®ång thêi còng lµ kh«ng gian l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ phôc vô riªng cho ho¹t ®éng cña thang nh− gi¶m chÊn, ray dÉn h−íng, hÖ thèng d©y dÉn. GiÕng thang bao gåm hè thang, phÇn giÕng chÝnh, ®Ønh giÕng. - Hè giÕng hay cßn gäi lµ hè thang lµ phÝa d−íi mÆt sµn tÇng dõng thÊp nhÊt. - PhÇn giÕng chÝnh: Lµ kho¶ng kh«ng gian tÝnh tõ sµn dõng tÇng thÊp nhÊt ®Õn sµn dõng cao nhÊt. - §Ønh giÕng: Lµ phÇn giÕng thang trªn cïng tÝnh tõ sµn dõng tÇng cao nhÊt ®Õn trÇn giÕng C¸c kÝch th−íc h×nh häc c¬ b¶n cña giÕng thang: - chiÒu cao ®Ønh giÕng: 25 cm - chiÒu s©u giÕng thang: 120cm - chiÒu réng giÕng thang: 25 cm - chiÒu cao cöa tÇng: 10 cm - chiÒu réng cöa tÇng: 8 cm - chiÒu cao mét tÇng: 25 cm - chiÒu s©u hè thang: 20 cm Khoa C¬ §iÖn 53 TR−êng §HNNI - HN
  • 55. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 5.1.2 Ray dÉn h−íng Ray dÉn h−íng ®−îc l¾p ®Æt däc theo giÕng thang ®Ó dÉn h−íng cho cabin vµ ®èi träng chuyÓn ®éng däc theo giÕng thang. Ray dÉn h−íng ®−îc cè ®Þnh ch¾c ch¾n vµo kÕt cÇu chÞu lùc cña giÕng thang b»ng c¸c vÝt. 5.1.3 Gi¶m chÊn Gi¶m chÊn ®−îc l¾p ®Æt d−íi ®¸y hè giÕng thang ®Ó dõng vµ ®ì cabin, vµ ®èi träng. Trong m« h×nh nµy em kh«ng sö dông gi¶m chÊn. 5.1.4 cabin vµ ®èi träng Trong m« h×nh cabin ®−îc chÕ t¹o gåm cã khung cabin, sµn cabin, ®Ìn trong cabin, hÖ thèng treo c¸p vµ hÖ thèng më cöa cho cabin ®−îc ®Æt ë sµn cabin. HÖ thèng më cöa tù ®éng: gåm mét ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu ®−îc ®iÒu khiÓn tõ ®Çu ra cña bé PLC. Khi cã lÖnh më cöa ®éng c¬ quay sÏ g¹t 2 thanh g¹t sang 2 bªn, hai thanh g¹t nµy tiÕp xóc víi 2 vÊu g¾n trªn cöa cabin, cöa cabin sÏ më ra. Khi cã lÖnh ®ãng cöa th× ®éng c¬ sÏ ®−îc ®iÒu khiÓn quay ng−îc l¹i vµ ®ãng cöa cabin. §èi träng ®−îc l¾p ë bªn c¹nh cabin, ®èi träng ë ®©y em chÕ t¹o ®¬n gi¶n lµ dïng mét tÊm kim lo¹i, c¸p n©ng ë ®©y lµ xÝch cam. ë ®©y do ch¹y ë chÕ ®é kh«ng mang t¶i nªn trong l−îng cña ®èi träng b»ng träng l−îng cña cabin. Khoa C¬ §iÖn 54 TR−êng §HNNI - HN
  • 56. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 5.1.5 CÊu t¹o m« h×nh thang m¸y 4 tÇng Khoa C¬ §iÖn 55 TR−êng §HNNI - HN
  • 57. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 1 - §éng c¬ kÐo cabin 2 - LÝp 3 - Puly dÉn xÝch 4 - XÝch kÐo cabin 5 - §èi träng 6 - §Ìn b¸o tÇng 7 - Nót Ên gäi tÇng 8 - GiÕng thang 9 - Ray dÉn h−íng cña cabin 10 - C¶m biÕn tÇng 11 - khung cabin 12 - Ngµm dÉn h−íng cho cabin 13 - Cöa cabin 14 - Ray dÉn h−íng cña ®èi träng ë s¬ ®å trªn ta thÊy ë mçi tÇng cã 1 c¶m biÕn. Khi buång thang chuyÓn ®éng lªn hoÆc xuèng ®Õn khi gÆp c¶m biÕn ë mçi tÇng th× PLC sÏ ph¸t lÖnh c¾t ®iÖn vµo ®éng c¬, buång thang ®−îc dõng ®óng vÞ trÝ yªu cÇu cña ng−êi gäi. Trong m« h×nh nµy viÖc ®iÒu chØnh ®éng c¬ ®−îc thùc hiÖn tõ ®Çu ra cña bé PLC th«ng qua viÖc ®ãng c¾t m¹ch r¬le. §iÒu chØnh ®éng c¬ ®i lªn nhê vµo tiÕp ®iÓm cã ®Þa chØ lµ Q0.0 cßn ®iÒu chØnh ®éng c¬ ®i xuèng nhê vµo tiÕp ®iÓm cã ®Þa chØ Q0.1. ViÖc ®ãng më cöa buång thang th«ng qua 2 tiÕp ®iÓm Q0.2 vµ Q0.3 kÕt hîp víi 2 c¶m biÕn më cöa vµ ®ãng cöa cã ®Þa chØ lµ I1.0 vµ I1.1. HÖ thèng ®Ìn b¸o ®−îc l¾p bªn ngoµi cöa tÇng th«ng qua c¸c ®Çu ra kh¸c cña PLC. 5.1.6 LuËt ®iÒu khiÓn thang m¸y Trong thang m¸y c¸c nót gäi tÇng ®−îc bè trÝ ngoµi cöa tÇng cña mçi tÇng, c¸c nót Ên ®Õn tÇng ®−îc ®Æt trong buång thang, c¸c tÝn hiÖu gäi tÇng vµ ®Õn tÇng lµ hoµn toµn ngÉu nhiªn kh«ng theo mét quy luËt nµo c¶ cho nªn yªu cÇu c«ng nghÖ lµ ph¶i ®¸p Khoa C¬ §iÖn 56 TR−êng §HNNI - HN
  • 58. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 øng ®−îc mäi yªu cÇu cña hµnh kh¸ch vµ tèi −u vÒ qu·ng ®−êng buång thang di chuyÓn, tèi −u vÒ thêi gian vµ n¨ng l−îng. Thang m¸y th−êng ®−îc ®iÒu khiÓn theo chiÒu tèi −u vÒ chiÒu chuyÓn ®éng. 5.1.7 Nguyªn t¾c ho¹t ®éng PLC sÏ nhËn tÝn hiÖu cña lÖnh gäi tÇng hoÆc ®Õn tÇng ®Çu tiªn ®Ó x¸c ®Þnh chiÒu chuyÓn ®éng cho thang m¸y ( nhê vµo sù so s¸nh vÞ trÝ cña buång thang ®ang ®øng víi lÖnh ®Õn tÇng ). NÕu lÖnh gäi tÇng mµ lín h¬n vÞ trÝ mµ buång thang th× PLC sÏ ph¸t lÖnh cho thang m¸y ®i lªn, trong qu¸ tr×nh ®i lªn PLC vÉn tiÕp tôc nhËn c¸c lÖnh gäi tÇng vµ ®Õn tÇng. C¸c lÖnh nµy sÏ ®−îc nhí vµo, trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng (chuyÓn ®éng lªn ). NÕu ta Ên thang m¸y ®Õn tÇng 4 thang m¸y chuyÓn ®éng lªn trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng lªn nÕu cã ng−êi nµo ®ã Ên tÇng 3 th× thang m¸y sÏ dõng ë tÇng 3 tr−íc sau ®ã míi tiÕp tôc chuyÓn ®éng lªn tÇng 4 ®©y lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn lÖnh qu¸ giang. Sau khi thang m¸y thùc hiÖn xong tÊt c¶ c¸c lÖnh gäi tÇng vµ ®Õn tÇng tiÕp theo chiÒu chuyÓn ®éng cña nã sÏ tù ®éng quay l¹i ®Ó thùc hiÖn c¸c lÖnh võa nhí. §éng c¬ chØ ®−îc dõng khi c¶m biÕn ë mçi tÇng t¸c ®éng. ViÖc ®ãng më cöa chØ ®−îc thùc hiÖn khi thang m¸y ®· dõng h¼n, cöa sÏ tù ®éng më ra, sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh sÏ ®ãng l¹i nÕu trong qu¸ tr×nh ®ãng cöa cã tr−íng ng¹i vËt cöa sÏ tù ®éng më ra. Khoa C¬ §iÖn 57 TR−êng §HNNI - HN
  • 59. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 5.1.8 Gi¶i thÝch l−u ®å ®iÒu khiÓn Khoa C¬ §iÖn 58 TR−êng §HNNI - HN
  • 60. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Ban ®Çu ta cÊp nguån cho bé ®iÒu khiÓn, bé PLC sÏ kiÓm tra vÞ trÝ cabin sau ®ã kiÓm tra lÖnh gäi, ®Õn tÇng vµ l−u lÖnh gäi, ®Õn tÇng råi kiÓm tra tÇng. Sau khi ®äc vÞ trÝ buång thang song PLC tiÕp tôc nhËn c¸c lÖnh gäi tÇng, ®Õn tÇng vµ sÏ ®em so s¸nh víi vÞ trÝ buång thang. NÕu vÞ trÝ buång thang b»ng vÞ trÝ lÖnh th× PLC sÏ ph¸t lÖnh dõng buång thang xo¸ c¸c lÖnh ë tÇng t¹i vÞ trÝ buång thang dõng, cöa buång thang sÏ tù ®éng më ra cho ®Õn khi c¶m biÕn më cöa t¸c ®éng th× ®éng c¬ më cöa ngõng t¸c ®éng, ®îi mét thêi gian nhÊt ®Þnh PLC ph¸t lÖnh ®ãng cöa buång thang cho ®Õn khi gÆp c¶m biÕn ®ãng cöa th× ®éng c¬ dõng l¹i. Sau ®ã l¹i ®äc vÞ trÝ buång thang, nhËn c¸c lÖnh ®Õn tÇng vµ ®em so s¸nh sau ®ã l¹i tiÕp tôc qu¸ tr×nh. NÕu vÞ trÝ buång thang <vÞ trÝ lÖnh PLC ph¸t lÖnh cho ®éng c¬ ch¹y thuËn, trong qu¸ tr×nh ch¹y thuËn PLC sÏ ®äc c¸c lÖnh qu¸ giang theo chiÒu ch¹y thuËn. §äc vÞ trÝ tÇng tõ c¸c c¶m biÕn nÕu vÞ trÝ tÇng b»ng vÞ trÝ lÖnh PLC sÏ dõng ®éng c¬ quay trë l¹i qu¸ tr×nh ®ãng më cöa. NÕu vÞ trÝ buång thang > vÞ trÝ lÖnh PLC sÏ ph¸t lÖnh ch¹y xuèng, trong qu¸ tr×nh ch¹y xuèng PLC sÏ ®äc c¸c lÖnh qu¸ giang theo chiÒu xuèng. VÞ trÝ tÇng ®−îc ®äc tõ c¸c c¶m biÕn nÕu vÞ trÝ tÇng b»ng vÞ trÝ lÖnh PLC sÏ ph¸t lÖnh dõng ®éng c¬ qu¸ tr×nh ®ãng më cöa diÔn ra. 5.1.9 M¹ch c¶m biÕn vµ r¬ le sö dông trong m« h×nh * Nguån vµ m¹ch c¶m biÕn Nguyªn lý lµm viÖc: - Nguån: Ta sö dông mét biÕn thÕ gi¶m thÕ 220V/24V xoay chiÒu cÊp cho bé chØnh l−u cÇu , ta sö dông mét tô läc ®Ó lµm gi¶m sù nhÊp nh« cña sãng ®iÖn ¸p ë ®Çu ra sau ®ã ®−a qua bé æn nguån ®Ó lÊy ®Çu ra 5V cÊp nguån cho m¹ch c¶m biÕn. Khoa C¬ §iÖn 59 TR−êng §HNNI - HN
  • 61. B¸o c¸o tèt nghiÖp Ph¹m V¨n ThuËn T§H 46 Vµo PLC Vµo PLC Vµo PLC Vµo PLC H×nh V.4. Nguån vµ m¹ch c¶m biÕn sö dông trong m« h×nh Khoa C¬ §iÖn 60 TR−êng §HNNI - HN