Bài trình bày trong phiên bế mạc Security Bootcamp 2014 được tổ chức tại Đà Nẵng trong các ngày 17-18-19/10/2014

1. XÂY DỰNG CỘNG ĐỒNG XUNG QUANH
PHẦN MỀM TỰ DO NGUỒN MỞ
SECURITY BOOTCAMP 2014, PHIÊN BẾ MẠC
ĐÀ NẴNG, 19/10/2014
NGƯỜI TRÌNH BÀY: LÊ TRUNG NGHĨA
VĂN PHÒNG PHỐI HỢP PHÁT TRIỂN MÔI TRƯỜNG KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ,
BỘ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ
Email: letrungnghia.foss@gmail.com
Blogs: http://vn.myblog.yahoo.com/ltnghia
http://vnfoss.blogspot.com/
Trang web CLB PMTDNM Việt Nam: http://vfossa.vn/vi/
HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/

2. Nội dung
1. Cộng đồng & mô hình phát triển PMTDNM
2. Vì sao cần xây dựng cộng đồng
3. Lôi cuốn người sử dụng và người đóng góp
4. Các dạng cộng đồng
5. Quản lý các đóng góp & các công cụ trợ giúp
6. Các vai trò trong cộng đồng
7. Các mô hình quản lý dự án PMTDNM
8. Thực tế ở Việt Nam
9. Tài liệu & thông tin tham khảo

3. 1. Cộng đồng & mô hình phát triển PMTDNM -1
- Cộng đồng: Các nhóm
các cá nhân chia sẻ các
mối quan tâm chung.
- Các dự án PMTDNM:
Dòng chảy thông tin - mã &
tài liệu - được chào đón từ
bất kỳ ai trong cộng đồng.
Tiểu luận 'Nhà thờ lớn và cái chợ' của Eric S. Raymond
Mô hình Nhà thờ lớn, trong đó
mã nguồn là sẵn sàng với
từng phiên bản phần mềm,
nhưng mã nguồn được phát
triển giữa các lần tung ra
được hạn chế cho một nhóm
đặc quyền các lập trình viên
phần mềm. Đây là điển hình
cho mô hình phát triển PMNĐ.
Mô hình Cái chợ, trong đó mã nguồn được
phát triển qua Internet mà ai cũng nhìn thấy
được. Một trong những điểm tăng cường cho
mô hình phát triển này gọi là ngược lên dòng
trên (NLDT), khi mà các cá nhân và/hoặc tập
thể (các) lập trình viên đóng góp các dòng
mã lệnh mà họ viết ra ngược về công ty
và/hoặc tổ chức của dự án PMNM gốc. Đây
là điển hình cho mô hình phát triển PMNM.

4. 1. Cộng đồng & mô hình phát triển PMTDNM -2
Xu thế chuyển sang công nghệ
mở để đảm bảo ATAN TT&HT:
- Nhiều công cụ đảm bảo ATAN
TT&HT là PMTDNM
- Các tiêu chuẩn chỉ đáng tin khi
là mở, không phụ thuộc vào chỉ
một nhà cung cấp duy nhất!
- PMTDNM và chuẩn mở đều
được phát triển từ cộng đồng!
Xây dựng cộng đồng xung quanh công cụ ATAN - PMTDNM là sống còn!

5. 2. Vì sao cần xây dựng cộng đồng?
Cần thiết xây dựng cộng đồng tích cực và đa dạng vì:
- Việc kiểm thử và duy trì → giảm được chi phí
- Luật Linus: “Nhiều con mắt soi vào thì lỗi sẽ cạn”
- Khai thác được trí tuệ số đông, không chỉ của 1 trong công ty
- CĐ càng đa dạng → khả năng đổi mới & bền vững càng cao

6. 3. Lôi cuốn người sử dụng & người đóng góp
- Khuyến khích phát hành
sớm & thường xuyên các
phiên bản
- Thuyết phục người sử dụng
về triển vọng của dự án
- Xây dựng cộng đồng 2 mức,
mỗi mức gồm 2 mức con ►
- Xây dựng cộng đồng và hệ
sinh thái ở mức toàn cầu, chứ
không chỉ ở mức quốc gia ►
- Hợp lực cả 4 khu vực: nhà
nước, công ty, viện trường và
cộng đồng các lập trình viên
→ công ty không là duy nhất!
- Người sử dụng càng nhiều
càng tốt → khu vực giáo dục!
Cộng đồng ▲ & Hệ sinh thái ▼

7. 4. Các dạng cộng đồng
- CSH: Chủ sở hữu
- NĐG: Người đóng góp
- NSD: Người sử dụng
- NBH: Người bán hàng
- TTNL: Trung tâm nguồn lực
- PMNM: Phần mềm nguồn mở

8. 5. Quản lý các đóng góp & các công cụ trợ giúp
- Ban lãnh đạo dự
án hiểu đây là công
việc quan trọng để
người sử dụng và
người đóng góp
không bỏ đi.
- Các đóng góp là
phân tán ở mức độ
toàn cầu.
- Tập hợp tối ưu
các công cụ gồm:
1. Website: giao tiếp ý định và tình trạng của dự án bất kỳ lúc nào
2. Danh sách thư của các lập trình viên: trao đổi các ý tưởng, thiết kế và các
thông tin phát triển
3. Trình kiểm soát phiên bản: quản lý mã nguồn và rà soát lại
4. Trình theo dõi vấn đề: lên kế hoạch & giao tiếp các hoạt động theo kế hoạch

9. 6. Các vai trò trong cộng đồng
Đưa ra các ý kiến phản hồi
Giúp những người sử dụng mới
Khuyến cáo dự án cho những người khác
Kiểm thử và báo cáo hoặc sửa các lỗi
Yêu cầu các tính năng mới
Viết và cập nhật phần mềm
Tạo các công việc nghệ thuật
Viết hoặc cập nhật tài liệu
Dịch - bản địa hóa
Không nhất thiết phải là lập trình viên!

10. 7. Các mô hình quản lý dự án PMTDNM
Có 2 mô hình chính quản lý các dự án PMTDNM:
- Nhà độc tài nhân từ: như đối với dự án nhân Linux.
- Người tài lãnh đạo: như đối với Quỹ Phần mềm Apache.
Trong thực tế, có 2 mô hình phát triển mã nguồn:
- Mã nguồn cộng đồng: thường đi với mô hình nhà độc tài nhân từ, công ty.
- Mã nguồn mở: hướng tới mô hình người tài lãnh đạo, cộng đồng.
Mô hình quản lý theo: Nhà độc tài nhân từ
Mô hình quản lý theo:
Người tài lãnh đạo

11. 8. Thực tế ở Việt Nam
- Ít dự án PMTDNM phát triển đúng
theo mô hình mẫu.
- Hầu hết chưa đạt mức phát triển
mã nguồn mở, mới ở mã cộng đồng.
- Khó khăn: (1) Xây dựng cộng đồng,
cả lập trình viên và người sử dụng
đầu cuối → khu vực giáo dục; (2)
Ngược lên dòng trên; (3) Quản lý
đóng góp của cộng đồng đúng cách
& lôi cuốn; (4) Tư duy chỉ có các lập
trình viên mới tham gia cộng đồng …
- OpenRoad đang hướng tới ... đúng!

12. 9. Tài liệu & thông tin tham khảo
1. Hiểu biết về mô hình phát triển nguồn mở;
2. Ngược lên dòng trên: Tăng cường cho sự phát triển nguồn mở;
3. Xây dựng các cộng đồng xung quanh phần mềm tự do nguồn mở;
4. Hệ thống tư vấn của OSS Watch về phần mềm tự do nguồn mở;
5. Xây dựng các cộng đồng;
6. Xây dựng một cộng đồng nguồn mở như thế nào;
7. Các công cụ cơ bản để quản lý một dự án do cộng đồng dẫn dắt;
8. Chỉ dẫn tham gia trong một cộng đồng phần mềm nguồn mở;
9. Nguồn cộng đồng vs nguồn mở;
10. Mô hình phát triển nguồn cộng đồng;
11. Các vai trò trong các dự án nguồn mở;
12. Các mô hình điều hành;
13. Mô hình điều hành người tài lãnh đạo;
14. Mô hình điều hành của nhà độc tài nhân từ;
15. Lên kế hoạch cho tính bền vững;
16. Thông tin tiểu luận: Nhà thờ lớn và cái chợ của Eric S. Raymond.
17. Xây dựng cộng đồng ANKGM. SBC 2012, Vũng Tàu.

13. Cảm ơn!
Hỏi đáp
LÊ TRUNG NGHĨA
Email: letrungnghia.foss@gmail.com
Blogs: http://vnfoss.blogspot.com/
http://letrungnghia.mangvn.org/
Trang web CLB PMTDNM Việt Nam: http://vfossa.vn/vi/
HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/