1. Ιταλικές
Πόλεις
Της
Αναγέννησης

2. Από το 14ο αιώνα πολλοί δήμοι μετατράπηκαν σε σινιορίες και πριγκιπάτα. Η άνοδος
της αστικής τάξης και η ανάπτυξη του εμπορίου στις ιταλικές πόλεις συνέβαλε στο
μετασχηματισμό της μεσαιωνικής κοινωνίας και οδήγησε στην οικονομική ευμάρεια και
στην ανάπτυξη των τεχνών, που έφτασε στο απόγειό της κατά την περίοδο της
Αναγέννησης.
Οι μεγάλες πολιτικές και στρατιωτικές δυνάμεις της εποχής όπως η Βενετία, η
Φλωρεντία και η έδρα του παπισμού, Ρώμη, ευνοούν την άνθηση και την ανανέωση της
λογοτεχνίας, της ζωγραφικής, της αρχιτεκτονικής, της γλυπτικής και των επιστημών,
προσανατολιζόμενες προς τα κλασικά πρότυπα της αρχαιότητας
Οι πόλεις αυτές διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο στις τέχνες και τα γράμματα και το
έργο καλλιτεχνών όπως ο Πετράρχης, ο Βοκάκιος, Ο Τζιότο, ο Μιχαήλ Άγγελος, ο
Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Ραφαήλ και ο Τιτσιάνο ακτινοβολεί σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό
χώρο.

4. Tο ενωμένο Ιταλικό κράτος διαμορφώθηκε το 1861, όταν τα ανεξάρτητα
κρατίδια της χερσονήσου ενώθηκαν για να σχηματίσουν το Βασίλειο της
Ιταλίας. Στην Ιταλική Ένωση συνέβαλαν διανοούμενοι, όπως ο Ματζίνι, ο
Τζιομπέρτι, ο Κατανέο, πολιτικοί, όπως ο Καβούρ και αρχηγοί όπως ο Βίκτωρ
Εμμανουήλ Β' και ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι.
Πρώτη πρωτεύουσα του ιταλικού κράτους ορίστηκε το Τορίνο, στη συνέχεια η
Φλωρεντία (1865) και, μετά τη νίκη εναντίον των υποστηρικτών του παπικού
κράτους το 1870, η Ρώμη.
Η Αναγεννησιακή περίοδος της Ευρώπης ξεκίνησε στην Ιταλία το 14ο και 15ο
αιώνα. Λογοτεχνικά αριστουργήματα, όπως η ποίηση του Δάντη, Πετράρχη,
Tορκουάτο Τάσσο και Λουδοβίκου Αριόστο και η πεζογραφία του Βοκάκκιου.
Η Αναγέννηση στην Ιταλία γεννήθηκε στη Φλωρεντία, ένα εύπορο μεσαιωνικό
τραπεζικό και εμπορικό κέντρο. Γνωρίζουμε τους καλλιτέχνες που το ταλέντο
τους άνθισε στην πόλη -Donatello, Botticelli, Leonardo, Μιχαήλ Άγγελος.

5. Ασφαλώς δεν είναι τυχαίο που η πολιτιστική άνοιξη ξεκίνησε από τις ακμαίες
οικονομικά ιταλικές πόλεις της Ιταλίας, όπως ήταν η Φλωρεντία, η Βενετία και η
Ρώμη, για να επεκταθεί αργότερα και στην υπόλοιπη Ευρώπη, κάτω από
παρόμοιες συνθήκες.
Η οικονομική άνθηση στα αστικά αυτά κέντρα προκαλεί έντονες πολιτιστικές
διεργασίες με μορφές έκφρασης την καλλιτεχνική και πνευματική δραστηριότητα,
που υποστηρίζουν φιλόδοξοι εκπρόσωποι της αστικής τάξης και φιλόμουσοι
ηγεμόνες, όπως οι Μέδικοι στη Φλωρεντία.
Η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική, η απελευθερωμένη από τη θρησκευτική ακαμψία
γλυπτική, η αισθησιακή και εύπλαστη ζωγραφική δημιουργούν μια ευχάριστη και
αισιόδοξη αντίληψη για τη ζωή σε αντίθεση με τη μεσαιωνική νοοτροπία της
αποχής από κάθε χαρά και απόλαυση. Το ανθρώπινο σώμα, η ομορφιά και η
επίγεια ζωή αποκτούν και αυτά τη δική τους θέση στην κλίμακα των ανθρωπίνων
αξιών.

6. Η δημιουργία του Αδάμ, Μικελάντζελο

7. Ήταν πολιτιστικό κίνημα που τοποθετείται προσεγγιστικά ανάμεσα στο 14ο και το 17ο
αιώνα, ξεκινώντας στην Ιταλία κατά τον ύστερο Μεσαίωνα, από όπου και εξαπλώθηκε
στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης ως ονομασία της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, μα
με μεγαλύτερη ελευθερία, καθώς το κύμα των αλλαγών που επήλθαν δεν εξαπλώθηκε με
την ίδια ταχύτητα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ως πολιτιστικό κίνημα, επέφερε την άνθηση της λογοτεχνίας, της επιστήμης, της τέχνης,
της θρησκείας και της πολιτικής επιστήμης, καθώς και την αναβίωση της μελέτης
κλασικών συγγραφέων, την ανάπτυξη της γραμμικής προοπτικής στη ζωγραφική και τη
σταδιακή, αλλά ευρέως διαδεδομένη, μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση.

8. Παραδοσιακά, αυτή η πνευματική μεταμόρφωση είχε ως αποτέλεσμα να θεωρείται η
Αναγέννηση γέφυρα μεταξύ του Μεσαίωνα και της Σύγχρονης Εποχής. Αν και κατά την
Αναγέννηση έλαβαν χώρα επαναστατικές καινοτομίες σε πολλά πνευματικά πεδία, καθώς και
κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές, είναι ίσως περισσότερο συνυφασμένη με τα ρεύματα που
διαμορφώθηκαν στο χώρο της τέχνης, αλλά και τη συμβολή παν-επιστημόνων όπως ο
Λεονάρντο ντα Βίντσι και ο Μιχαήλ Άγγελος, οι οποίοι ενέπνευσαν τον όρο Homo Universalis.

9. Στη διάρκεια των επόμενων αιώνων διαμορφώθηκε στη Φλωρεντία ένα κοινοτικό καθεστώς με
κυρίαρχη την παρουσία των συντεχνιών, επαγγελματικών οργανώσεων που εκπροσωπούσαν
σημαντικούς κλάδους της οικονομίας όπως η εριουργία αλλά και μικροεπαγγελματίες, όπως οι
αρτοποιοί
Οι απλοί εργάτες και ορισμένα επαγγέλματα, όπως οι δάσκαλοι αποκλείονταν από τη
διακυβέρνηση της πόλης καθώς δεν τους επιτρεπόταν να ιδρύσουν δική τους συντεχνία.
Αποκλεισμένες επίσης από τα δημόσια αξιώματα ήταν από το 1293 και συγκεκριμένες
οικογένειες φεουδαρχών. Κατά καιρούς και σε δύσκολες περιστάσεις η πόλη ανέθετε
δικτατορικές εξουσίες σε ένα πρόσωπο, όπως έγινε το 1342-3 με τον Γάλλο ιππότη Βάλτερ ντε
Μπριέν ΣΤ΄ (Walter de Brienne). Μετά την εκδίωξη του τελευταίου διαμορφώθηκε ένα μοντέλο
διακυβέρνησης με εκτελεστικά και νομοθετικά σώματα που εκπροσωπούσαν τις συντεχνίες και
είχαν βραχυχρόνιες θητείες.

10. Επικεφαλής της πόλης ήταν ένα 9μελές συμβούλιο με δίμηνη θητεία,
η "Αρχοντία" (Signoria). Συμβουλευτικό ρόλο έπαιζαν δύο συμβούλια,
οι Buonuomini και οι Gonfalonieri, με 12 και 16 μέλη και τρίμηνη και
τετράμηνη θητεία αντιστοίχως.
Η Αρχοντία είχε και το προνόμιο να εισηγείται νέους νόμους που
έπρεπε να επικυρωθούν από δύο νομοθετικά σώματα, το Συμβούλιο
του Λαού και το Συμβούλιο της Κοινότητας
Μπορούσε επίσης σε έκτακτες περιστάσεις να συγκαλέσει το λαό σε
παρλαμέντο. Η δικαστική εξουσία ήταν μοιρασμένη μεταξύ των
εκκλησιαστικών αρχών, των συντεχνιών και ξένων αξιωματούχων με
σύντομη θητεία.

11. Η Φλωρεντία ως ένας τόπος με μοναδική και ιδιαίτερη
πολιτική, κοινωνική και φυσική παρουσία έκανε την τέχνη
της διαφορετική. Οι φλωρεντινοί έβλεπαν την τέχνη ως
κάτι περισσότερο από απλή διακόσμηση
Ήταν συνυφασμένη στον ιστό της καθημερινότητάς τους.
Δρόμοι και πλατείες, έργα ζωγραφικής και γλυπτικής,
εκκλησίες και μέγαρα αντικατόπτριζαν τόσο μια θεώρηση
του κόσμου, όσο και μια αστική ταυτότητα.
Σε αυτήν την πόλη συναντούμε τον επιφανή Lorenzo de'
Medici και το χαρισματικό θρησκευτικό μεταρρυθμιστή
Savonarola, τον αυλικό ποιητή Polizano και το
μαθηματικό και θεωρητικό Alberti.
Apelle, Μποτιτσέλι

12.  Λορέντζο Γκιμπέρτι
Ο Φλωρεντινός γλύπτης που κερδίζει στο διαγωνισμό-> καλλιτέχνης με οργανωμένο
εργαστήριο, προσπαθούσε να συμφιλιώσει τα νέα επιτεύγματα με την παράδοση της
διεθνούς γοτθικής τεχνοτροπίας-> μετά την ολοκλήρωση της βόρειας θύρας(χρειάστηκαν
περίπου 20 χρόνια) ανέλαβε να διακοσμήσει και την ανατολική θύρα,τη λεγόμενη «Θύρα
του Παραδείσου» (χρειάστηκαν περισσότερα από 20 χρόνια).
 Ντονατέλο ( Donatello) :Ο μεγαλύτερος Φλωρεντινός γλύπτης του 15ου αιώνα->
ιδιαίτερη πρωτοτυπία και σφαιρική αντιμετώπιση των καλλιτεχνικών προβλημάτων->
μαθήτευσε κοντά στο Γκιμπέρτι, γι’ αυτό εργάστηκε κυρίως σε χαλκό-> διδάχτηκε τους
κανόνες της μαθηματικής προοπτικής από τον Μπρουνελλέσκι και τους εφάρμοσε
αμέσως στη γλυπτική (μαζί πήγαν στη Ρώμη και μελέτησαν τα αρχαία ερείπια)->
εργάστηκε δέκα χρόνια στην Πάδοβα-> πειραματίστηκε με πολλούς τρόπους, στο έργο
του πάντα τα κύρια χαρακτηριστικά της τέχνης της.

13.  Στη διάρκεια των επόμενων αιώνων
διαμορφώθηκε στη Φλωρεντία ένα
κοινοτικό καθεστώς με κυρίαρχη την
παρουσία των συντεχνιών,
επαγγελματικών οργανώσεων που
εκπροσωπούσαν σημαντικούς κλάδους της
οικονομίας όπως η εριουργία αλλά και
μικροεπαγγελματίες, όπως οι αρτοποιοί.
 Οι απλοί εργάτες και ορισμένα
επαγγέλματα, όπως οι δάσκαλοι
αποκλείονταν από τη διακυβέρνηση της
πόλης καθώς δεν τους επιτρεπόταν να
ιδρύσουν δική τους συντεχνία.
 Αποκλεισμένες επίσης από τα δημόσια
αξιώματα ήταν από το 1293 και
συγκεκριμένες οικογένειες φεουδαρχών.
 Κατά καιρούς και σε δύσκολες περιστάσεις
η πόλη ανέθετε δικτατορικές εξουσίες σε
ένα πρόσωπο, όπως έγινε το 1342-3 με τον
Γάλλο ιππότη Βάλτερ ντε Μπριέν ΣΤ΄
(Walter de Brienne).
 Μετά την εκδίωξη του τελευταίου
διαμορφώθηκε ένα μοντέλο
διακυβέρνησης με εκτελεστικά και
νομοθετικά σώματα πουεκπροσωπούσαν
τις συντεχνίες και είχαν βραχυχρόνιες
θητείες.

15. Αρχιτεκτονική
Στο χώρο της αρχιτεκτονικής, ο Φιλίππο Μπρουνελέσκι (1377–1446) μελέτησε τα
ερείπια κτισμάτων της κλασσικής περιόδου και, κάνοντας χρήση των πρόσφατα
ανακαλυφθέντων γνώσεων του Βιτρουβίου, συγγραφέως του 1ου αιώνα, καθώς και της
ακμάζουσας επιστήμης των μαθηματικών, έδωσε μορφή στο αναγεννησιακό στυλ που
μιμήθηκε και βελτίωσε τις κλασσικές φόρμες. Το μεγαλύτερο επίτευγμα του
Μπρουνελέσκι ως μηχανικού είναι η κατασκευή της θόλου του Καθεδρικού Ναού της
Φλωρεντίας.[34] Το πρώτο κτίριο που βασίστηκε στις παραπάνω αρχές πιστεύεται πως
είναι ο Ναός του Αγίου Ανδρέα στη Μάντουα. Το εξέχων αρχιτεκτονικό επίτευγμα της
Υψηλής Αναγέννησης ήταν η ανοικοδόμηση της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου,
συνδυάζοντας τις ικανότητες των Μπραμάντε (1444–1514), Μικελάντζελο (1475–
1564), Ραφαήλ (1483-1520), Σάνγκαλλο (1484–1546) και Μαντέρνο (1556-1629).

16. Την περίοδο αυτή αξιοποιούνται οι
ελληνορωμαϊκοί ρυθμοί κιόνων:
ο Τοσκανικός, ο Δωρικός, ο Ιωνικός,
ο Κορινθιακός και οΣύνθετος. Αυτοί
μπορεί να έχουν λειτουργικό ρόλο,
υποστηρίζοντας για παράδειγμα
μια τοξωτή στοά ή ένα επιστύλιο, ή
εντελώς διακοσμητικό ρόλο,
τοποθετημένοι ως παραστάδες ενάντια
σε έναν τοίχο. Κατά την Αναγέννηση, οι
αρχιτέκτονες προσπαθούσαν να
χρησιμοποιούν τους κίονες, τις
παραστάδες και τους θριγκούς ως
ολοκληρωμένο σύστημα. Ένα από τα
πρώτα κτίσματα που χρησιμοποίησαν
παραστάδες με τον τρόπο αυτό ήταν το
Παλαιό Σκευοφυλάκιο (1421–1440)
του Μπρουνελέσκι.

17. Η αρχιτεκτονική
απεικονίζει τη φιλοσοφία
του Ανθρωπισμού, η
σαφήνεια του μυαλού σε
αντιδιαστολή με το
σκοτάδι και την
πνευματικότητα των
Μέσων χρόνων.
Ο καθεδρικός ναός της Φλωρεντίας

18.  Λεόν Μπατίστα Αλμπέρτι (1404-1472)
 Galeazzo Alessi
 Bartolomeo Ammanati (1511-1592)
 Ντονάτο Μπραμάντε (1444-1514)
 Φιλίππο Μπρουνελέσκι (1377-1446)
 Philibert Delorme
 Pierre Lescot
 Μιχαήλ Άγγελος (1475-1564)
 Michelozzo (1396-1472)
 Αντρέα Παλλάντιο (1508-1580)
 Ραφαήλ (1483-1520)
 Antonio da Sangallo (1483-1546)
 Giuliano da Sangallo(1445-1516)
 Jacopo Sansovino (1486-1570)
 Μιμάρ Σινάν
 Τζόρτζιο Βαζάρι (1511-1574)
 Λεονάρντο ντα Βίντσι (1452-1519)

19.  Πολλοί δίνουν έμφαση στο ρόλο που διαδραμάτισαν
οι Μέδικοι, μια οικογένεια τραπεζιτών και αργότερα
κυβερνώντων, δια μέσου της χρηματοδότησης και
της τόνωσης των τεχνών.
 Ο Λορέντζο των Μεδίκων (1449 - 1492) έπαιξε
καταλυτικό ρόλο στην παραγωγή τεράστιου αριθμού
έργων τέχνης, ενθαρρύνοντας τους συμπολίτες του
να αναθέσουν εργασίες στους εξοχότερους
Φλωρεντινούς καλλιτέχνες, όπως ο Λεονάρντο ντα
Βίντσι, ο Σάντρο Μποττιτσέλλι και ο Μικελάντζελο
Μπουοναρότι.

20. Η Τοσκάνη θεωρείται τόπος γεννήσεως της ιταλικής Αναγέννησης και η καλλιτεχνική
κληρονομιά της περιλαμβάνει δημιουργίες της αρχιτεκτονικής, της ζωγραφικής και της
γλυπτικής, συγκεντρωμένες στις δωδεκάδες των μουσείων στις κωμοπόλεις αλλά και
πόλεων πέρα από την περιοχή. Ίσως τα πιο γνωστά είναι τα Ουφίτσι και το Bargello στη
Φλωρεντία. Η Τοσκάνη ήταν ο τόπος γεννήσεως του Λεονάρντο ντα Βίντσι, του
Μικελάντζελο και του Ντάντε Αλιγκέρι («ο πατέρας της ιταλικής γλώσσας»)
Το 1569 η Τοσκάνη, αφού πρώτα είχε χωριστεί σε δουκάτα, ενώθηκε σ' ένα μεγάλο
δουκάτο. Το 1807 η Τοσκάνη έγινε βασίλειο της Ετρουρίας. Το 1807 ενώθηκε με τη
γαλλική αυτοκρατορία και χαρίστηκε στην αδελφή του Μεγάλου Ναπολέοντα, Ελίζα.
Μέχρι την ενοποίηση της Ιταλίας το 1859 αποτελούσε, ως Μεγάλο Δουκάτο της
Τοσκάνης, ανεξάρτητο κράτος.

21. Ο κεκλιμένος Πύργος της Πίζας

22. Η Τοσκάνη αποτελείται από 10 επαρχίες:
Αρέτσο (Arezzo)
Γκροσσέτο (Grosseto)
Λιβόρνο (Livorno)
Λούκα (Lucca)
Μάσσα-Καρράρα (Massa-Carrara)
Πίζα (Pisa)
Πιστόια (Pistoia)
Πράτο (Prato)
Σιένα (Siena)
Φλωρεντία (Firenze)
Μουσείο Ουφίτσι της Φλωρεντίας

23. Η Φλωρεντιανή
Αναγέννηση
συγκέντρωσε τους
διασημότερους
καλλιτέχνες όλης της
ανθρώπινης ιστορίας.
Η «Μόνα Λίζα» του
Λεονάρντο Ντα Βίντσι
και το άγαλμα του
Μιχαήλ Άγγελου, ο
«Δαβίδ», είναι δύο
δείγματα που
πιστώνονται στην
αναγέννηση της
κλασικής σκέψης.Μόνα Λίζα, Λεονάρντο Ντα Βίντσι Δαβίδ, Μικελάντζελο

24. Βενετία
Δημοκρατία της Βενετίας υπήρξε πολύ μεγάλη
ναυτική δύναμη κατά τον Μεσαίωνα και την
Αναγέννηση, ορμητήριο για τις Σταυροφορίες
και τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου, καθώς και
πολύ σημαντικό κέντρο εμπορίου (ιδιαίτερα
μεταξιού, σιτηρών και μπαχαρικών) και τέχνης
από τον 13ο μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα.
Αυτό κατέστησε τη Βενετία πλούσια πόλη σε όλη
την ιστορία της.
 Είναι επίσης γνωστή για τα αρκετά
καλλιτεχνικά της κινήματα, ιδιαίτερα στην
περίοδο της Αναγέννησης. Η Βενετία
διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της
συμφωνικής μουσικής και της όπερας, ενώ
αποτελεί γενέτειρα του Αντόνιο Βιβάλντι.

27. Κύρια παραδείγματα αυτού του ρυθμού
στην πόλη είναι το Παλάτι των Δόγηδων
και το Κα ντ’ Ορο. Η πόλη έχει επίσης
αρκετά κτίρια Αναγεννησιακά και
Μπαρόκ, μεταξύ άλλων το Κα Πέζαρο και
το Κα Ρετσόνικο.
 Η πόλη της Βενετίας στην Ιταλία έχει
παίξει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της
Ιταλικής μουσικής. Το κράτος της
Βενετίας - δηλαδή η Μεσαιωνική
Θαλάσσια Δημοκρατία της Βενετίας -
ονομαζόταν συχνά ευρέως ΄΄Δημοκρατία
της Μουσικής΄΄ και ένας ανώνυμος
Γάλλος του 17ου αιώνα είχε παρατηρήσει
ότι ΄΄Σε κάθε σπίτι κάποιος παίζει ένα
μουσικό όργανο ή τραγουδάει. Υπάρχει
μουσική παντού.΄΄
Το Παλάτι του Δόγη

29. Το 14ο αιώνα πολλοί Βενετσιάνοι άρχισαν να φορούν
εφαρμοστά πολύχρωμα κολάν, των οποίων τα σχέδια
υποδήλωναν την Compania della Calza ("Λέσχη
Παντελονιού") στην οποία ανήκαν.
Η Γερουσία της Βενετίας ψήφισε νόμους
κανονιστικούς των δαπανών, αλλά αυτό είχε απλά ως
αποτέλεσμα αλλαγές στη μόδα για να παρακάμψουν
το νόμο.
Βαρετά ρούχα φοριόνταν πάνω από πολύχρωμα, που
κατόπιν κόβονταν για να φανούν τα κρυμμένα
χρώματα με αποτέλεσμα την ευρεία χρήση της
αντρικής μόδας ΄΄ με κοψίματα΄΄ το 15ο αιώνα.
Σήμερα η Βενετία είναι επίσης μεγάλο Ιταλικό κέντρο
μόδας και εμπορικό, όχι σημαντικό όσο το Μιλάνο, η
Φλωρεντία και η Ρώμη, αλλά εφάμιλλο του Τορίνου,
της Νάπολης και της Γένοβας.

30. Ο οίκος "Ρομπέρτα ντι Καμερίνο" είναι ο μόνος
μεγάλος Ιταλικός οίκος μόδας που εδρεύει στη
Βενετία.
Ιδρυμένος το 1945 είναι γνωστός για τις καινοτόμες
τσάντες του που διαθέτουν υλικό από Βενετσιάνους
τεχνίτες και συνήθως καλύπτονται με τοπικό
ύφασμα από βελούδο και έχει πιστωθεί με την ιδέα
της εύκολα αναγνωρίσιμης επώνυμης τσάντας.
Πολλές από τις μπουτίκ μόδας και τα
κοσμηματοπωλεία της πόλης βρίσκονται στη Γέφυρα
του Ριάλτο και στην Πλατεία του Αγίου Μάρκου.
Σήμερα λειτουργούν στην πόλη τα αριστοκρατικά
καταστήματα Louis Vuitton και Ermenegildo Zegna.

31. Λογοτεχνία
Η Βενετία υπήρξε επί μακρόν
πηγή έμπνευσης για συγγραφείς,
ποιητές και θεατρικούς
συγγραφείς καθώς επίσης και
στην πρώτη γραμμή της τεχνικής
εξέλιξης της τυπογραφίας και
των εκδόσεων.
Δύο από τους γνωστότερους
Βενετσιάνους συγγραφείς ήταν ο
Μάρκο Πόλο στο Μεσαίωνα
και αργότερα ο Τζάκομο
Καζανόβα.
Ο Πόλο (1254 – 1324) ήταν
έμπορος που ταξίδευε στην
Ανατολή.

33. Τέχνη
H Βενετία, ιδιαίτερα στο Μεσαίωνα, την
Αναγέννηση και το Μπαρόκ, ήταν μεγάλο
κέντρο τέχνης και ανέπτυξε ένα μοναδικό ύφος
γνωστό ως Βενετική Σχολή.
Στο Μεσαίωνα και την Αναγέννηση η Βενετία,
με τη Φλωρεντία και τη Ρώμη, ήταν ένα από τα
σημαντικότερα κέντρα της τέχνης στην
Ευρώπη και πολλοί πλούσιοι Βενετσιάνοι έγιναν
προστάτες των τεχνών.
Η Βενετία τότε ήταν πλούσια και ευημερούσα
Θαλάσσια Δημοκρατία που έλεγχε μια τεράστια
θαλάσσια και εμπορική αυτοκρατορία.

34. Γεύμα στους Εμμαούς, Τιτσιάνο Giovanni Bellini: The Brera Madonna

35. Pietá,
Giovanni
Bellini

36. Η πόλη της Βενετίας στην Ιταλία έχει παίξει σημαντικό
ρόλο στην εξέλιξη της Ιταλικής μουσικής. Το κράτος της
Βενετίας - δηλαδή η Μεσαιωνική Θαλάσσια Δημοκρατία
της Βενετίας - ονομαζόταν συχνά ευρέως “Δημοκρατία
της Μουσικής”.
Το 16ο αιώνα η Βενετία έγινε ένα από τα σημαντικότερα
μουσικά κέντρα της Ευρώπης, με χαρακτηριστικό ύφος
σύνθεσης και συνθέτες όπως ο Άντριαν Βιλαέρτ, που
εργαζόταν στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου. Η Βενετία
ήταν το πρώτο κέντρο μουσικών εκδόσεων.
Στο τέλος του αιώνα η Βενετία ήταν φημισμένη για το
μεγαλείο της μουσικής της, όπως εκφράστηκε στο
΄΄κολοσσαίο ύφος΄΄ των Αντρέα και Τζιοβάννι
Γκαμπριέλι, που χρησιμοποιούσε πολλαπλές χορωδίες και
ομάδες οργάνων.
Τζοβάνι Γκαμπριέλι

38. Μπορεί να ειπωθεί ότι η
Βενετία παρήγαγε τις
καλύτερες και πιο
εκλεπτυσμένες Ροκοκό
δημιουργίες. Την εποχή εκείνη
η Βενετία ήταν σε
προβληματική κατάσταση.
Είχε χάσει την περισσότερη
ναυτική της δύναμη,
υστερούσε σε σχέση με τους
πολιτικούς αντιπάλους της και
η κοινωνία είχε περιέλθει σε
παρακμή με τους ευγενείς να
σπαταλούν τα λεφτά τους στο
τζόγο και στα γλέντια.
Αλλά η Βενετία παρέμενε η Ιταλική
πρωτεύουσα της μόδας και
ανταγωνιζόταν σοβαρά το Παρίσι όσον
αφορά τον πλούτο, την αρχιτεκτονική,
την πολυτέλεια, το γούστο, την
επιτήδευση, την τέχνη, τη διακόσμηση,
το στυλ και το ντιζάιν. Το Βενετσιάνικο
Ροκοκό ήταν γνωστό ως πλούσιο και
πολυτελές και τα υπερβολικά σχέδιά
του.
Τα Βενετσιάνικα υπνοδωμάτια ήταν
συνήθως πολυτελή και μεγάλα, με
κουρτίνες από δαμάσκο, βελούδο και
μετάξι και κρεβάτια υπέροχα σκαλιστά
με αγάλματα ερωτιδέων, λουλουδιών και
αγγέλων.

40. Η Βενετία ήταν ιδιαίτερα γνωστή για τους περιστροφικούς
καθρέφτες της που παρέμειναν από τους ωραιότερους, αν όχι
οι ωραιότεροι, στην Ευρώπη.
Οι πολυέλαιοι ήταν συνήθως πολύ πολύχρωμοι, με τη χρήση
γυαλιού Μουράνο που τους έκανε να φαίνονται ζωηρότεροι και
να ξεχωρίζουν από άλλους και χρησιμοποιούνταν πολύτιμες
πέτρες και υλικά από το εξωτερικό, καθώς η Βενετία
διατηρούσε ακόμη μια μεγάλη εμπορική αυτοκρατορία.
Η λάκα ήταν πολύ συνηθισμένη, και πολλά έπιπλα καλύπτονταν
με αυτή , με γνωστότερη τη lacca povera (φτωχή λάκα), στην
οποία ζωγραφίζονταν αλληγορίες και εικόνες της κοινωνικής
ζωής. Η τεχνική της λάκας και η Κινέζικη τέχνη ήταν ιδιαίτερα
συνηθισμένη στα γραφεία.

42. Μετά από μακρά ανυπαρξία το Καρναβάλι
ξαναλειτούργησε το 1979. Η Ιταλική κυβέρνηση
αποφάσισε να επαναφέρει την ιστορία και τον
πολιτισμό της Βενετίας και επιδίωξε να
χρησιμοποιήσει το παραδοσιακό Καρναβάλι ως
επίκεντρο των προσπαθειών της. Η
ανακατασκευή των μασκών ξεκίνησε ως στόχος
κάποιων φοιτητών της Βενετίας για το τουριστικό
εμπόριο.
Η Μπιενάλε της Βενετίας είναι μια από τις
σημαντικότερες εκδηλώσεις στο καλεντάρι των
τεχνών. Το 1893 με επικεφαλής το δήμαρχο της
Βενετίας, Ρικάρντο Σελβάτικο, το Δημοτικό
Συμβούλιο ψήφισε μια απόφαση στις 19 Απριλίου
που καθιέρωνε μια Esposizione bienalle artistica
nazionale (διετή έκθεση Ιταλικής τέχνης), που
εγκαινιάστηκε στις 22 Απριλίου 1895.
Το Καρναβάλι της Βενετίας σχετίζεται
άμεσα με τις Βενετσιάνικες μάσκες.
Λέγεται ότι ξεκίνησε από μια νίκη της
΄΄Γαληνότατης Δημοκρατίας΄΄,
προηγούμενο όνομα της Βενετίας, επί
του Πατριάρχη της Ακουιλέια, Ούλρικο,
το 1162. Για να τιμήσουν αυτή τη νίκη
οι κάτοικοι άρχισαν να χορεύουν και να
κάνουν συγκεντρώσεις στην Πλατεία
του Αγίου Μάρκου. Απ' ότι φαίνεται
αυτή η γιορτή άρχισε αυτή την περίοδο
και επισημοποιήθηκε την Αναγέννηση.
Εντούτοις υπό την εξουσία του Βασιλιά
της Αυστρίας τέθηκε πλήρως εκτός
νόμου το 1797 και η χρήση των μασκών
απαγορεύθηκε αυστηρά.

44. Η Ρώμη είναι μια πόλη με
σπουδαία ιστορία και
αξιοσημείωτη προσφορά στην
επιστήμη, τον πολιτισμό και τις
τέχνες.
Διαθέτει σημαντικά γλυπτά και
αρχιτεκτονικά δημιουργήματα.
Στο κέντρο υψώνεται η
περίφημη Φοντάνα ντέι Κουάτρι
Φιούμι ή Συντριβάνι των
Τεσσάρων Ποταμών (1651) από
τον Τζιαν Λορέντσο Μπερνίνι,
έχοντας στο κέντρο της τον
Οβελίσκο του Δομιτιανού, που
μεταφέρθηκε εδώ σε κομμάτια
από τον Ιππόδρομο του
Μαξέντιου.
Η βάση του σιντριβανιού είναι μια λεκάνη από το
κέντρο της οποίας όγκοι τραβερτίνη υψώνονται για να
στηρίξουν τέσσερις ποταμούς-θεούς και πάνω τους
τον οβελίσκο, που επιστεγάζεται με το έμβλημα της
οικογένειας Πάμφιλι, ένα περιστέρι με ένα κλαδάκι
ελιάς. Συλλογικά απεικονίζουν τέσσερις μεγάλους
ποταμούς των τεσσάρων ηπείρων στις οποίες είχε
διαδοθεί η παπική εξουσία: το Νείλο της Αφρικής, το
Δούναβη της Ευρώπης, το Γάγγη της Ασίας και το Ρίο
ντε Λα Πλάτα της Αμερικής. Το σχέδιο του Μπερνίνι
επελέγη σε ένα διαγωνισμό.
Η κατασκευή του συντριβανιού προκάλεσε την
αντίθεση των κατοίκων της Ρώμης για διάφορους
λόγους. Πρώτον, γιατί ο Ινοκέντιος κατασκεύασε το
συντριβάνι με δημόσια δαπάνη κατά τη διάρκεια του
σοβαρού λιμού του 1646–1648. Καθ’ όλη την
κατασκευή του συντριβανιού η πόλη γκρίνιαζε και
κουβέντες για ταραχές πλανιώνταν στην ατμόσφαιρα.

46. Επί της βασιλείας του Ερκολε ντ' Εστε Α΄, ενός από τους σημαντικότερες προστάτες των τεχνών στην Ιταλία του τέλους του
15ου και των αρχών του 16ου αιώνα μετά τους Μεδίκους, η Φερράρα εξελίχθηκε σε κέντρο πολιτισμού, φημισμένο για τη
μουσική καθώς και για τις εικαστικές τέχνες.
Οι ζωγράφοι δημιούργησαν δεσμούς με Φλαμανδούς καλλιτέχνες και τις τεχνικές τους, ανταλλάσσοντας επιρροές στις
επιλογές χρωμάτων και συνθέσεων. Στη Φερράρα έρχονταν συνθέτες από πολλά μέρη της Ευρώπης, ιδιαίτερα τη Γαλλία
και τη Φλάνδρα.
Ο Ζοσκέν ντε Πρε εργάστηκε για ένα διάστημα για το Δούκα Ερκολε (δημιουργώντας τη Missa Hercules dux Ferrariae, που
έγραψε γι'αυτόν), ο Γιάκομπ Όμπρεχτ ήρθε στη Φερράρα δυο φορές (και πέθανε κατά την εκδήλωση πανούκλας εκεί το
1505) και ο Αντουάν Μπρυμέλ υπηρέτησε ως πριγκιπικός μουσικός από το 1505.
O Αλφόνσο Α΄, γιος του Έρκολε, ήταν επίσης σπουδαίος μαικήνας. H προτίμησή του για την οργανική μουσική είχε ως
αποτέλεσμα να γίνει η Φερράρα σημαντικό κέντρο συνθέσεων για λαούτο.
Η αρχιτεκτονική της Φερράρας επωφελήθηκε από την ιδιοφυΐα του Μπιάτζιο Ροσέττι, που του ζητήθηκε το 1484 να
επανασχεδιάσει το σχέδιο της πόλης.

47. Το 1198, η Ραβέννα ηγήθηκε μιας συμμαχίας πόλεων της
Ρομάνια κατά του Αυτοκράτορα και ο Πάπας κατόρθωσε να
την υποτάξει. Μετά τον πόλεμο του 1218 η οικογένεια
Τραβερσάρι κατόρθωσε να επιβάλει στην πόλη την εξουσία
της που κράτησε μέχρι το 1240. μακρόχρονη επικυριαρχία
τους.
Ένας από τους επιφανέστερους κατοίκους της Ραβέννας αυτή
την εποχή ήταν ο εξόριστος ποιητής Δάντης. Ο τελευταίος των
Ντα Πολέντα, Οστάσιο Γ΄, εκδιώχθηκε από τη Δημοκρατία της
Βενετίας το 1440 και η πόλη προσαρτήθηκε στα Βενετικά
εδάφη.
Μετά την απόσυρση των Βενετών η Ραβέννα κυβερνήθηκε
πάλι από αντιπροσώπους του Πάπα ως τμήμα των Παπικών
Κρατών. Η πόλη καταστράφηκε από μία τρομακτική
πλημμύρα το Μάιο του 1636.
Τα επόμενα 300 χρόνια ένα δίκτυο διωρύγων εξέτρεψε
γειτονικά ποτάμια και αποστράγγισε γειτονικά έλη,
μειώνοντας έτσι την πιθανότητα πλημμυρών και
δημιουργώντας μια μεγάλη ζώνη γεωργικής γης γύρω από την
πόλη.
RAVENNA