Η βυζαντινή βασιλοπούλα που θαύμαζε τον πατέρα της, Αλέξιο Κομνηνό, τόσο ώστε να συγγράψει την περίφημη Αλεξιάδα. Η διανοούμενη γυναίκα του Βυζαντίου.

1. ΆΝΝΑ
ΚΟΜΝΗΝ
Ή

2. Καταγωγή
• Η Άννα Κομνηνή γεννήθηκε την 1η
Δεκεμβρίου του 1083 στην Πορφύρα, το δωμάτιο
στο ανάκτορο της Κωνσταντινούπολης όπου
γεννιούνταν τα παιδιά των αυτοκρατόρων. Ήταν
κόρη του Αλέξιου Α΄ Κομνηνού και της
αυτοκράτειρας Ειρήνης Δούκαινας και τα αδέλφια
της ήταν η Θεοδώρα Κομνηνή ,ο Ιωάννης Β΄
Κομνηνός , ο Ισαάκιος Κομνηνός ,η Ευδοκία
Κομνηνή , ο Ανδρόνικος Κομνηνός και η Μαρία
Κομνηνή.
Ανάκτορο της Κωνσταντινούπολης

3. Σπουδές
• Έλαβε μία εξαιρετική παιδεία και μόρφωση ιδιαίτερα στην
κλασσική γραμματεία, μελετώντας τους αρχαίους συγγραφείς,
ιστορικούς, φιλοσόφους. Έκανε σπουδές στα μαθηματικά,
μουσική, αστρονομία, ιατρική. Για ένα διάστημα ήταν διάδοχος
του πατέρα της στον αυτοκρατορικό θρόνο.Τέλος μιλούσε την
μεσαιωνική ελληνική γλώσσα.

4. Οικογένεια
∙ Το 1091 μνηστεύθηκε τον Κωνσταντίνο
Δούκα, γιο του αυτοκράτορα Μιχαήλ Ζ΄ ενώ,
μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου Δούκα,
το 1097, παντρεύτηκε τον Νικηφόρο
Βρυέννιο. Με τον Νικηφόρο Βρυέννιο
απέκτησαν τέσσερα τέκνα τον Αλέξιο το 1102
, τον Ιωάννη το 1103 , την Ειρήνη το 1105 και
την Μαρία το 1107. Τα τέκνα της είχαν το
επώνυμο (Κομνηνός) Βρυέννιος, όπως και η
Άννα είχε το επώνυμο (Δούκαινα) Κομνηνή.

5. • Όταν ο πατέρας της πέθανε το 1118, επιχείρησε να
υπονομεύσει τη διαδοχή του μικρότερου αδερφού της,
Ιωάννη Β΄ Κομνηνού. Ο Ιωάννης δεν δίστασε να
εξορίσει την αδερφή του στην Μονή της Κεχαριτωμένης,
όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής της. Ενώ, οι
ημερομηνίες απομόνωσης της Άννας δεν είναι
απολύτως σαφείς, γνωρίζουμε ότι ήταν πολύ δραστήρια
κατά τη διάρκεια της ζωής της, συγκεντρώνοντας
διανοούμενους και ανθρώπους του πνεύματος γύρω της
ενθαρρύνοντας την έρευνά τους. Επικεφαλής μεταξύ
αυτών ήταν ο Ευστράτιος Νικαίας, στον οποίο η Άννα
ανέθεσε να παράγει τον ερμηνευτικό σχολιασμό για
τα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη. Το αποτέλεσμα δεν
ήταν μόνο ένα πρωτοποριακό κομμάτι εξαιρετικής
ερμηνευτικής και φιλοσοφικής σημασίας, αλλά είχε βαθύ
αντίκτυπο στο μέλλον της δυτικής προοδευτικής
διανόησης.
Ιωάννης Β΄ Κομνηνός

6. Έργο
• Όταν ο σύζυγός της, Νικηφόρος Βρυέννιος, πέθανε στα τέλη του 1130,
άρχισε να συγγράφει την ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά τη
διάρκεια της βασιλείας του πατέρα της. Το ονόμασε Αλεξιάς και αποτελεί μια
ωδή στο σπουδαιότερο ιστορικό έπος, την Ιλιάδα. Στην Αλεξιάδα η Άννα
Κομνηνή περιγράφει μια από τις σημαντικότερες περιόδους όχι μόνο για τη
βυζαντινή ιστορία, αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη, καθώς αναλύει το
οριστικό σχίσμα ανάμεσα στην καθολική και ορθόδοξη Εκκλησία και την
αποκρυστάλλωση της διαμάχης μεταξύ της Δυτικής Ευρώπης και της Μέσης
Ανατολής.
• Το έργο της Άννας Κομνηνής είναι ένα περίπλοκο και δύσκολο κείμενο.
Αποτελεί ένα δημιούργημα περίτεχνης πεζογραφίας με συχνές αναφορές
στον Όμηρο, τον Πλούταρχο και τον Ξενοφώντα. Απαιτεί προσεκτική
ανάγνωση και ερμηνεία για να εξηγήσει κανείς τα κενά, τις επαναλήψεις
και τις αντιφάσεις, αλλά και την σκοπιμότητα τους.

7. • Η Αλεξιάς δεν αποτελεί ένα αλάνθαστο πορτρέτο του
πατέρα της. Αντίθετα, η Άννα περιγράφει την βασιλεία του
ως μια δύσκολη περίοδο τεράστιας πίεσης και συχνά
αναποτελεσματικής ηγεσίας. Στην αρχή, αφηγείται πως ο
Αλέξιος κατέλαβε την εξουσία το 1081. Ο Αλέξιος καταγόταν
από την αριστοκρατική στρατιωτική οικογένεια των
Κομνηνών και είχε παρακολουθήσει την αυτοκρατορία να
παραλύει στο χάος κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1070.
Η απότομη οικονομική κρίση ακολούθησε την αύξηση των
δαπανών, η οποία επιδεινώθηκε από μια ταχέως τεταμένη
σχέση με τους γείτονες του Βυζαντίου. Το 1081 ο Αλέξιος
στασίασε μαζί με τους αδερφούς του και πήρε το θρόνο από
τον Νικηφόρο Γ΄. Ο Αλέξιος είχε μετακομίσει επίσημα στο
αυτοκρατορικό παλάτι και η θέση του στο θρόνο ήταν
ασφαλής, όταν οι υποστηρικτές του επιτέθηκαν στη
Σύγκλητο και αφού πρώτα τους αφαίρεσαν τα ρούχα, τους
περιέφεραν στην Πόλη. Η Άννα δεν απαλλάσσει τον πατέρα
της των ευθυνών του και αναφέρει πως μετέπειτα
προσπάθησε να εξιλεωθεί για τα εγκλήματα που είχαν
διαπραχθεί. Τα δεινά και οι προκλήσεις που αντιμετώπισε ο
αυτοκράτορας κατά τη διάρκεια της βασιλείας του
καλύπτονται λεπτομερώς.

8. Λόγοι που η Αλεξιάδα
είναι ένα εξαίρετο έργο:
• Πρώτον, γράφτηκε από ένα μέλος της αυτοκρατορικής
οικογένειας, που σημαίνει ότι διαθέτει μια προνομιακή
προοπτική.
• Δεύτερον, αποτελεί τον μόνο ιστορικό απολογισμό της
περιόδου 1070-1118 που δημιουργήθηκε στο
Βυζάντιο, καλύπτοντας έτσι ένα μεγάλο ιστορικό κενό.
• Τρίτον , είναι το πρώτο ιστορικό έργο που γράφτηκε
σε ευρωπαϊκή γλώσσα από μια γυναίκα συγγραφέα.
Αν και το έργο της Άννας δεν υπήρξε εντελώς
άγνωστο στους μετέπειτα ιστορικούς, έχει βρεθεί
παραγκωνισμένο για πολλούς αιώνες.

9. Θάνατος
• Η Άννα Κομνηνή απεβίωσε το 1053 και τάφηκε κοντά στον
πατέρα της, στη Μονή Παμμακάριστου. Έζησε τα τελευταία
χρόνια της ζωής της γεμάτη θλίψη, ζώντας στην εξορία και
μακριά από την οικογένεια της. Χαρακτηριστικά γράφει «Ρέων ο
χρόνος ακάθεκτα και αεί τι κινούμενος παρασύρει και παραφέρει
πάντα τα εν γενέσει και ες βυθόν αφανείας καταποντοί όπου μεν
ουκ άξια λόγου πράγματα, όπου δε μεγάλα τε και άξια μνήμης,
και τα τε άδηλα φύων κατα την τραγωδίαν και τα φανέντα
αποκρυπτόμενος».

10. Η Άννα Κομνηνή υπαγορεύει την Αλεξιάδα.

11. Χειρόγραφο της Αλεξιάδας

12. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• https://el.wikipedia.org › wiki ›
• https://amitos.library.uop.gr › xmlui › handle
• OffLine Posthttps://www.offlinepost.gr
• https://latistor.blogspot.com
• LiFOhttps://www.lifo.gr

13. ΤΕΛΟΣ..
.
ΚΑΡΤΕΛΙΑ ΜΑΡΙΑ