2. ΤΟ ΓΕΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΩΜΙΚΟ
– ΟΡΙΣΜΟΣ: Το γέλιο είναι μία έκφραση του ανθρώπου, μέσω της οποίας δείχνει την ευχάριστη
διάθεσή του, που εκδηλώνεται με συσπάσεις των μυών του προσώπου και συνοδεύεται από
ηχηρές εκπνοές.
3. Η ιστορία του γέλιου και του
κωμικού
– ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ:
– Οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν εκπληκτική αίσθηση του χιούμορ. Οι Έλληνες
αισθάνονταν τη χαρά με τη λύπη, την ευτυχία με τον θάνατο. Χωρίς να μην
δέχονται τον θάνατο, χαίρονταν την ζωή. Αυτοί οι λόγοι τους ώθησαν ώστε να
δημιουργήσουν συγχρόνως την τραγωδία και την κωμωδία, από αυτά
καταλαβαίνει κανείς το χιούμορ των Ελλήνων. Ένα ωραίο απόφθεγμα εκφράζει: ‘’ η
τραγωδία και η κωμωδία γράφονται με τα ίδια γράμματα’’.
– Οι πρόγονοί μας ήταν λάτρεις του γέλιου και έδιναν μεγάλη σπουδαιότητα σε αυτό.
Δημιουργούσαν πολλά καυστικά και σατυρικά ανέκδοτα με σκοπό να
διασκεδάζουν. Επειδή, όπως ανέφερα, λάτρευαν το γέλιο πίστευαν στον Θεό
Γέλωτα. Ο Θεός Γέλωτας ήταν προσωποποίηση του γέλιου, ειδικότερα στην Αρχαία
Σπάρτη τον τιμούσαν και τον γιόρταζαν. Πρώτος ο Λυκούργος έστησε άγαλμα προς
τιμήν του Θεού στην πόλη των Αινιάνων Υπάτων της Θεσσαλίας όπου είχε ιδρυθεί
ιερό και εκεί τελούνταν κάθε έτος αγώνες.
4. Ο Γέλωτας ήταν δώρο της Θεάς Αφροδίτης στους ανθρώπους ενώ σε άλλες παραστάσεις
ο Γέλως παρουσιαζόταν ως ακόλουθος του Θεού Διονύσου.
ΚΩΜΩΔΙΑ
ΚΟΥΡΟΣ
5. Οι γελωτοποιοί
– Επαγγελματίες γελωτοποιοί υπήρχαν από τα αρχαία χρόνια οι οποίοι
διασκέδαζαν είτε τα πλήθη στους δρόμους, είτε τους άρχοντες και τους
πλούσιους στις αυλές τους. Οι γελωτοποιοί εμφανίζονται από την αρχαία
Ελλάδα μέχρι και τον 18ο αιώνα.
– Τι ήταν οι γελωτοποιοί;
Ήταν συχνά δύσμορφοι, νάνοι ή σακάτηδες οι οποίοι χρησίμευαν σε αυτές τις
αυλές τόσο για διασκέδαση όσο και για γούρι.
Υπήρχε η αντίληψη ότι η δυσμορφία τους μπορούσε να αποτρέψει την
γρουσουζιά και το κακό μάτι.
7. Γελωτοποιοί στην Αρχαία Ελλάδα
• Στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα, υπήρχαν αρκετοί τέτοιοι
πλανόδιοι οι οποίοι ασκούσαν την τέχνη τους στους δρόμους. Επίσης
πήγαιναν στα συμπόσια των πλουσίων και τους διασκέδαζαν.
Γελωτοποιοί στην Ρώμη
• Γελωτοποιούς είχαν και οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες αλλά και άλλοι πλούσιοι
ευγενείς ώστε να διασκεδάζουν στα συμπόσιά τους. Οι Ρωμαίοι τους
αποκαλούσαν ridiculi.
• Υπήρχε και ιδιαίτερη τάξη από αυτούς οι ονομαζόμενοι moriones από την
ελληνική λέξη μωρός. Αυτοί ήταν δούλοι δύσμορφοι τους οποίους αγόραζαν
από ειδικές αγορές στη Ρώμη
Original antique oil painting on canvas
depicting a jester playing the mandolin.
Signed G. Eudrian
8. Γελωτοποιοί στην Ευρώπη
• Οι γελωτοποιοί ήταν απαραίτητοι στους
ηγεμόνες της Ευρώπης κατά τον Μεσαίωνα
και ιδιαίτερα στην Γαλλία όπου τους
ονόμαζαν ‘’Fous de cour’’ και ‘’Fous
d’office’’.
• Ποια ήταν η ενδυμασία τους;
Φορούσαν στο κεφάλι καπέλο με αυτιά
γαϊδάρου και κάλλαιον σαν του πετεινού,
κουδούνια στην υπόλοιπη περιβολή τους και
κρατούσαν στα χέρια κορύνη σαν σκήπτρο.
9. -Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, με την κάλυψη που τους πρόσφερε ο ρόλος τους σαν τρελοί, παράλογοι,
πλανόδιοι καλλιτέχνες, που δεν θα έπρεπε κανείς να τους παίρνει στα σοβαρά, σκόρπιζαν γύρω τους
γέλιο, χαρά, διασκέδαση αλλά και κάτι πολύ σημαντικό είναι ότι έλεγαν αλήθειες, επέκριναν και
καταδίκαζαν τα κακώς κείμενα της κοινωνίας και της εποχής τους, ασκούσαν κριτική σε πρόσωπα που
βρίσκονταν σε ανώτερη εξουσία και ιεραρχία, αφαιρώντας τους έτσι τη δυνατότητα να χειρίζονται τα
πράγματα προς δικό τους συμφέρον και μόνο. Η Εκκλησία για παράδειγμα γνώριζε ότι υπάρχουν
κάποιοι που την παρακολουθούν και την επικρίνουν όταν χρειάζεται.
JAN MATEJKO
"Stanczyk during a Ball at the Court of
Queen Bona after the Loss of Smolensk"
detail, 1862, oil on canvas, National
Museum, Warsaw.
( The jester is the only person at a royal
ball who is troubled by the news that
the Russians have captured Smolensk.
This event happened in 1514. )
14. ΤΟ ΓΕΛΙΟ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ
ΠΟΛΛΑ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ
• Στον πνευματικό
τομέα
• Στον ψυχολογικό
τομέα
• Στον κοινωνικό τομέα
• Στον καλλιτεχνικό
τομέα
• Στον ηθικό τομέα
• Στον πολιτικό
τομέα
• Στον βιολογικό
τομέα
16. ‘’ ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΓΕΛΙΟ Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΧΕ
ΝΟΗΜΑ, ΌΛΑ ΓΥΡΩ ΜΑΣ ΘΑ ΗΤΑΝ ΣΚΟΤΕΙΝΑ,
ΧΩΡΙΣ ΕΛΠΙΔΑ…ΤΟ ΓΕΛΙΟ ΕΊΝΑΙ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑ
ΓΕΡΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ Α
ΛΥΚΕΙΟΥ