Βασικές γνώσεις για τη ζωή και το έργο του μεγάλου αναγεννησιακού ζωγράφου και διανοητή.

1. Λεονάρντο ντα Βίντσι
Η μάθηση δεν κουράζει ποτέ το μυαλό

2. H απλότητα είναι ο υπέρτατος εκλεπτυσμός
Λεονάρντο ντα Βίντσι , ήταν Ιταλός πολυμαθής της Αναγέννησης
και οι τομείς που τον ενδιέφεραν ήταν η εφεύρεση, η ζωγραφική,
η γλυπτική, η αρχιτεκτονική, η επιστήμη, η μουσική, τα
μαθηματικά, η εφαρμοσμένη μηχανική, η λογοτεχνία, η ανατομία,
η γεωλογία, η αστρονομία, η βοτανική, η συγγραφή, η ιστορία, και
η χαρτογραφία.

3. Η τέχνη δεν τελειώνει ποτέ,
μόνο εγκαταλείπεται…
Η αρχή
Ο Λεονάρντο γεννήθηκε στο Βίντσι της Ιταλίας στις 15 Απριλίου
1452. Υπεύθυνοι για την ανατροφή του ήταν κυρίως οι
παππούδες του και ο θείος του. Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών
εισήλθε ως μαθητευόμενος στο εργαστήριο του ζωγράφου και
αρχιτέκτονα Αντρέα ντελ Βερρόκκιο οπου και σπούδασε γλυπτική
και ζωγραφική.

4. Η ζωγραφική είναι ποίηση που φαίνεται και
δεν αισθάνεται, ενώ η ποίηση είναι
ζωγραφική που αισθάνεται και δεν φαίνεται.
Αργότερα, το 1482, μετακόμισε
στο Μιλάνο, όπου πρόσφερε τις
υπηρεσίες του ως μηχανικός,
ζωγράφος και γλύπτης στον
ηγεμόνα του Μιλάνου Λουδοβίκο
Σφόρτσα. Το καλοκαίρι του 1490
έλαβε υπό την προστασία του ένα
δεκάχρονο αγόρι ονόματι Τζαν
Τζάκομο Καπρότι ή Σαλαΐνο.

5. Η ευγενέστερη
ευχαρίστηση είναι η χαρά
της κατανόησης
Τον Δεκέμβριο του 1499 εγκαταλείπει το Μιλάνο, μετά τις
καταστροφές και λεηλασίες που επέφεραν στην πόλη τα Γαλλικά
στρατεύματα κατοχής και ταξιδεύει στην Μάντουα.
1500 αναχώρησε για τη Βενετία. Την άνοιξη του 1502 αναλαμβάνει
θέση στρατιωτικού συμβούλου του Καίσαρα Βοργία .
Tην περίοδο 1508-1512 ζει σχεδόν αποκλειστικά στο Μιλάνο,
παρέχοντας τις υπηρεσίες του στον Σαρλ ντ' Αμπουάζ , κυβερνήτη της
πόλης.
Tον επόμενο χρόνο, ο Λεονάρντο επισκέπτεται τη Ρώμη υπό την
προστασία του αδελφού του Πάπα Λέοντα Ι΄Τζουλιάνο των Μεδίκων.

6. Όπου το πνεύμα δεν λειτουργεί με το χέρι,
δεν υπάρχει τέχνη.
Μετά τον θάνατο του Τζουλιάνο
των Μεδίκων, το 1516, δέχεται
την πρόσκληση του βασιλιά της
Γαλλίας Φραγκίσκου Α΄. Στην
διάρκεια της εκεί παραμονής
του περιορίστηκε στην
ταξινόμηση των χειρογράφων
και σημειώσεών του, δεν
ζωγράφιζε.

7. Ενώ σκέφτηκα ότι έμαθα πώς να
ζήσω, έμαθα πώς να πεθάνω.
Στις 23 Απριλίου του 1519 συντάσσει τη διαθήκη του, αφήνοντας
την περιουσια του στους ετεροθαλείς αδελφούς , στο αγόρι που
έθεσε υπό την προστασία του και σε έναν υπηρέτη του ονόματι
Battista de Villanis. Πέθανε στις 2 Μαΐου 1519 στο Κλου της
Γαλλίας .
Το τέλος

8. Οι πεποιθήσεις του ντα Βίντσι
Τα γραπτά του ντα Βίντσι φανερώνουν έναν άνθρωπο με
αντιπάθεια για τον σαρκικό έρωτα και αποστροφή για το γυναικείο
φύλο .
Θεωρούσε πως η καλύτερη απάντηση για τον θάνατο ήταν η
άοκνη εργασία και σκέψη. Ως προς τις θρησκευτικές του
πεποιθήσεις, δεν ήταν θρησκόληπτος.

9. Καλλιτεχνική πορεία
Οι πρώτες δημιουργίες του
Λεονάρντο έγιναν την περίοδο
που ήταν μαθητευόμενος του
Βερόκιο. Ακόμα και σε αυτά τα
πρώιμα έργα του, αναδεικνύεται
το ταλέντο του στο σχέδιο αλλά
και η πειθαρχημένη προσοχή
του στη λεπτομέρεια.
Ο πρώτος ανεξάρτητος
πίνακας του Λεονάρντο
θεωρείται από πολλούς η
Παναγία με το γαρύφαλλο που
βρίσκεται σήμερα στην Παλαιά
Πινακοθήκη του Μονάχου.
Φλωρεντία 1472-1482

10. Η πρώτη παραγγελία για τον
ντα Βίντσι ήρθε από την
Αδελφότητα της Άμωμης
Σύλληψης των Φραγκισκανών
μοναχών. To έργο αυτό ήταν η
Παναγία των Βράχων.
Την περίοδο 1487 - 1490 έγινε
μέλος της αυλής του ηγεμόνα
του Μιλάνου . Εκεί ανέλαβε και
το περίφημο έργο του Μυστικού
Δείπνου
Μιλάνο

11. Φλωρεντία 1500-1507
Σε αυτή την ιδιαίτερη
παραγωγική περίοδο
ζωγραφίζει το πορτρέτο της
περίφημη Τζοκόντα. Ο πίνακας
αυτός θεωρείται το γνωστότερο
έργο του Λεονάρντο και ένας
από τους διασημότερους του
κόσμου.

12. Τελευταία χρόνια 1507-1519
Τα τελευταία χρόνια της ζωής
του, ο Λεονάρντο αντιμετώπισε
προβλήματα υγείας που
περιόρισαν την καλλιτεχνική του
παραγωγή. 'Ομως το τελευταίο
αριστούργημα πιστεύεται πως
ήταν ο πίνακας του Αγίου
Ιωάννη του Βαπτιστή.

13. Οι εφευρέσεις του ντα Βίντσι
Σε χειρόγραφο του 1478 εντοπίζουμε μερικά σχέδια μηχανικών
επινοήσεων που δείχνουν πως από την αρχή της καριέρας του σε
ηλικιά 27 ετών σχεδιάζε να απλές μηχανές .
Στα τέλη της δεκαετίας του 1470 άρχισε να σχεδιάζει πολεμικές
αμυντικές ή επιθετικές μηχανές.
Πολεμικές συσκευές

14. Οι πτητικές συσκευές
Στα 1487-1490 έχουμε τα
πρώτα σχέδιά του για πτητικές
συσκευές,με το πιο διάσημο
από αυτό την αεροέλικα ή
ελικόπτερο του Λεονάρντο.
Ωστόσο, αν και στηρίζονταν σε
ορθές αρχές της
αεροδυναμικής, στερούνταν της
κατάλληλης πηγής ενέργειας
προκειμένου να ανυψωθεί Για
δεκαπέντε χρόνια περίπου
σχεδίαζε μηχανικές πτέρυγες
στα πρότυπα των φτερών των
νυχτεριδων, η φυσιολογία των
οποίων ήταν βασική.

15. Ο Λεονάρντο και οι επιστημονικές γνώσεις
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1480, ο ντα Βίντσι καταπιανόταν
με όλα σχεδόν τα επιστημονικά πεδία. Σώζονται ως σήμερα
σπουδές του και σχέδια, αυτόματων και μηχανοποιημένων
συσκευών που αποτύπωναν την προετεραιότητα που έδινε στον
αυτοματισμό και την αντικατάσταση της εργασίας.

16. Ανατομικές γνώσεις
Τον Απρίλιο του 1489 ξεκίνησε
τη συγγραφή ενός βιβλίου υπό
τον τίτλο Περί της ανθρώπινης
μορφής, το οποίο όμως δεν
ολοκλήρωσε ποτέ.
Δεν ήταν μόνο μια συλλογή ανατομικών παρατηρήσεων, αλλά
σύνολο ολιστικών ερμηνειών. Μελετούσε τη φυσιολογία των
ανθρώπων αλλά και τών ζώων . Παράλληλα έκανε διάφορες
μελέτες πάνω στην ανθρώπινη ανατομία, συγκρίνοντας τις
«θεωρίες» του με τη μοναδική σωζόμενη σχετική θεωρία που
υπήρχε την εποχή εκείνη, τον Άνθρωπο του Βιτρούβιου.

17. Έρευνα για το φως, την οπτική, τον ήχο
Ασχολείται με τη φύση του φωτός και της σκιάς,ενώ πρότεινε και
την κατασκευή οπτικών οργάνων. Μελετά τη φύση της ανάκλασης
και της διάθλασης. Ο Λεονάρντο ήταν πιθανόν ο πρώτος
πειραματιστής που αντιλήφθηκε το ρόλο των φακών, αν και δεν
κατάλαβε πως λειτουργούσαν.
Το φώς και ο ήχος μεταδίδονται μέσω κυμάτων πίστευε ο
Λεονάρντο κάτι που τον καθιστούσε πρόδρομο της απόψης του
Christian Huygens,ο οποίος στα 1690 ανέπτυξε την κυματική
θεωρία του φωτός.

18. Η αρχιτεκτονική και ο ντα Βίντσι
Στα τέλη της δεκαετίας του
1480 άρχισε να ασχολείται πιο
συστηματικά με την
αρχιτεκτονική. Ήδη από τη
εποχή που φοιτούσε στο
εργαστήριο του Βερόκιο τον
γοήτευε το ζήτημα. Συμμετείχε
στην τελευταία επέκταση του
καθεδρικού ναού του Μιλάνου
βοηθώντας στη αποπεράτωση
της κεντρικής αψίδας.

19. Συνοψίζοντας
Ο Λεονάρντο ήταν ένα από τα πιο λαμπρά και ξεχωριστά μυαλά
όλων των εποχών. Ήταν αιώνες μπροστά από την εποχή του,
γεγονός που φαίνεται στα έργα του, στην προσωπικότητα και
καθ’ όλη τη ζωή του.

20. Εργάστηκαν
Ορέστης Κανάτσο & Μαρία Γιαννούλα-Κοκκόνη

21. Τέλος

22. Βιβλιογραφία
●
Giorgio Vasari, Le vite de' più eccellenti pittori, scultori, e architettori 1550 (Τζόρτζιο Βαζάρι, Οι βίοι των εξοχοτέρων
ζωγράφων, γλυπτών και αρχιτεκτόνων -αποσπασματική ελληνική μετάφραση από τον Στέλιο Λυδάκη, εκδ. «Κανάκης»,
1995)
●
Μ. Kemp, Leonardo da Vinci. The Marvelous Works of Nature and Man (1981)
●
C.D. O' Malley, J.B. de C.M Saunders, Leonardo da Vinci on the Human Body (1952)
●
Frank Zöllner, Leonardo (2004)
●
Jean Paul Richter, The Notebooks of Leonardo da Vinci. Dover (1970) ISBN 0-486-22572-0 (1ος τόμος) και ISBN 0-
486-22573-9 (2ος τόμος)
●
Frank Zöllner & Johannes Nathan, Leonardo Da Vinci: The Complete Paintings and Drawings Taschen (2003) ISBN 3-
8228-1734-1
●
Παναγιώτης Ιωάννου, «Γύρω από την προϊστορία, την επώαση και την υποδοχή της πρώτης έκδοσης της Πραγματείας
περί Ζωγραφικής του Leonardo da Vinci (1651)», Πρακτικά Β΄ Συνεδρίου Ιστορίας της Τέχνης: Προσεγγίσεις της
καλλιτεχνικής δημιουργίας από την Αναγέννηση έως τις μέρες μας, Αθήνα, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών – Νεφέλη,
2008, σελ. 297-319
●
Στράτος Θεοδοσίου, «H ορατή Κοσμολογία του Λεονάρντο ντα Βίντσι», Φυσικός Κόσμος, τχ. 13ο (172ο), Σεπτέμβριος,
Οκτώβριος, Νοέμβριος 2003, σελ.7-17[11]
●
Κατελής Βίγκλας, «Τα Σημειωματάρια του Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Από το Νεοπλατωνισμό στη Φυσιοκρατία»,
PHILOTHEOS. International Journal for Philosophy and Theology, Vol. 13 (2013) 176-188.
●