2. Ποιοι ήταν οι Κέλτες;
Οι Κέλτες ήταν λαοί της κεντρικής
Ευρώπης, αρχικά, που από την Εποχή του
Σιδήρου ξεκίνησαν συνεχείς
μεταναστεύσεις και απλώθηκαν σε όλη την
ήπειρο φτάνοντας στην Ιβηρική
Χερσόνησο, στα βρετανικά νησιά, στην
Ιταλία μέχρι και στη Μικρά Ασία. Είναι
γνωστοί παγκοσμίως για τον ιδιαίτερο
πολιτισμό τους.
3. Πότε έζησαν οι Κέλτες;
Οι αρχαίοι Κέλτες κατοικούσαν στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης μεταξύ περίπου 600 π.
Χ. και 400 μ.Χ.
5. Η κελτική γλώσσα
Οι κελτικοί πολιτισμοί που διαμορφώθηκαν είχαν πολλά
διαφορετικά χαρακτηριστικά μεταξύ τους, αλλά ένα βασικό κοινό
στοιχείο ήταν η χρήση της κελτικής γλώσσας. Η κελτική ή πρωτο-
κελτική γλώσσα χωρίζεται σε δύο κλάδους, τη Γοϊδελική και την
Βρυθονική. Οι σύγχρονες Γοϊδελικές γλώσσες είναι η Ιρλανδική
Γαελική, η Σκωτσέζικη Γαελική και η Μανξ, ενώ οι αντίστοιχες
σύγχρονες Βρυθονικές γλώσσες είναι η Ουαλλική, η Κορνουαλική
και η Βρετονική.
6. Ασχολίες των Κελτών
Ήταν λαός πολεμικός, γενναίος και άρτια
εξοπλισμένος. Δραστηριοποιούνταν κυρίως σε
πολεμικές επιθέσεις και εδαφικές κατακτήσεις, αλλά
ασχολούνταν πολύ και με το κυνήγι. Η οικονομία
τους βασιζόταν κυρίως στην κτηνοτροφία βοοειδών
και προβάτων, αλλά και στη γεωργία. Ήταν εκείνοι
που εισήγαγαν νέες μεθόδους καλλιέργειας με τη
δημιουργία νέων γεωργικών εργαλείων.
7. Οργάνωση
Ήταν οργανωμένοι σε φυλές και
πατριές και κατοικούσαν σε
στρογγυλές καλύβες. Εξέλεγαν
βασιλιά μόνο σε περίπτωση
πολέμου, ο οποίος ασκούσε την
εξουσία παράλληλα με ένα
συμβούλιο γερόντων. Πίστευαν
ιδιαίτερα στην ατομική ελευθερία
και θεωρούσαν πως θα πρέπει να
περιορίζεται μόνο μπροστά σε έναν
κοινό κίνδυνο.
8. Οι καλύβες των Κελτών
Οι Κέλτες χαρακτηρίζονταν για την
δομή των οικιών τους. Πιο
συγκεκριμένα ήταν γνωστοί για τις
στρογγυλές καλύβες τους. Οι τοίχοι
των καλυβών τους φτιάχνονταν από
τοπικά υλικά, συνήθως από ξύλο ή
λάσπη, ενώ η στέγη από άχυρο ή
ερείκη.
10. Πολεοδομία
Οι κελτικές φυλές ζούσαν σε διάσπαρτα
χωριά. Τα οποία βρίσκονταν κατά κύριο λόγο
εντός φρουρίων στην κορυφή λόφων για
λόγους άμυνας. Οι αγρότες κατοικούσαν εντός
της καλλιεργήσιμης περιφέρειάς τους εκτός
των τειχών. Η αμυντική αυτή δομή των
συνοικισμών των Κελτών δεν σταμάτησε τους
Ρωμαίους από την κατάκτηση αυτών το
390πΧ ή τις γερμανικές φυλές, τους Σλάβους
και τους Ούννους μετέπειτα.
11. Η θρησκεία τους
Οι Κέλτες είχαν πολυθεϊστική θρησκεία, επηρεασμένη ιδιαίτερα από το ινδοευρωπαϊκό
πάνθεον. Από ιρλανδικούς θρύλους πληροφορούμαστε για τις κυριότερες κέλτικες
θεότητες, όπως ο θεός της δικαιοσύνης, ο θεός πολεμιστής και θεότητες των τεχνών
και της ιατρικής. Για τους Κέλτες ορισμένες περιοχές, όπως λίμνες και άλση, είχαν
ιδιαίτερη φόρτιση όσον αφορά στη θεότητα, ενώ οι τελετουργίες τους δεν γίνονταν σε
ναούς ή κτίρια, αλλά επικεντρώνονταν κυρίως στο φυσικό περιβάλλον και τελούνταν
από μια ειδική ιερατική τάξη, τους δρυίδες.
12. Δρυΐδες
Οι δρυΐδες ανήκαν σε υψηλή τάξη, όντας σχεδόν ίσοι με τους
ιππότες. Η εκπαίδευση των δρυΐδων, μπορούσε να διαρκέσει
μια εικοσαετία και περιλάμβανε μεταξύ άλλων
απομνημόνευση των προφορικών παραδόσεων που
περνούσαν από γενιά σε γενιά. Κάθε χρόνο, σε μια
συγκεκριμένη ημερομηνία, οι δρυΐδες συγκεντρώνονταν σε
ιερή τοποθεσία στη χώρα των Καρνούτων, επίσημο κέντρο
της Γαλατίας. Κύρια ασχολία των δρυίδων ήταν ο έλεγχος
των υπερφυσικών δυνάμεων με τη μαντεία. Σε αυτήν κατά τα
φαινόμενα περιλαμβάνονταν ανθρωποθυσίες με ξίφος,
στραγγαλισμό ή άλλα μέσα, και η παρατήρηση του
ψυχορραγήματος ή των εντοσθίων του θύματος, για να
προβλεφθεί το μέλλον.
14. Κύριες κελτικές θεότητες
Dagda: Πατέρας-θεός των Τουάχα Ντε Ντάναν, δότης της αυθονίας και της αναγέννησης.
Βασικό χαρακτηριστικό του είναι το ρόπαλό του, του οποίου το ένα άκρο σκότωνε ενώ το
άλλο ξανάδινε ζωή.
Morrigan: τριπλή θεότητα του πολέμου όπως η Αθηνά. Χαρακτηρίζεται ως η θεά της
πολεμικής κραυγής.
Lugh: Ο πιο γνωστός θεός που απεικονίζεται στους μύθους. Το όνομά του δόθηκε σε πολλές
περιοχές της Κέλτικης γης, ανάμεσα στις οποίες είναι η σύγχρονη Λυών της Γαλλίας.
Πρεσβεύει το φώς και τη νίκη και υπηρέτησε τον βασιλιά στην αυλή των Τουάχα Ντε Ντάναν.
16. Η θέση των γυναικών στην κελτική κοινωνία
Στην κελτική κοινωνία, αν και περιστρεφόταν γύρω από
μια αριστοκρατία πολεμιστών, η θέση των γυναικών
ήταν αρκετά υψηλή. Στις πρώιμες περιόδους οι γυναίκες
συμμετείχαν και στις εχθροπραξίες και στην ιερατική
βασιλεία. Παρόλο που αργότερα οι Κέλτες υιοθέτησαν το
πατριαρχικό πρότυπο, διατήρησαν στη μυθολογία και τη
λογοτεχνία τους τη μνήμη γυναικών που αναδείχθηκαν
ως ηγέτιδες και πολεμίστριες. Χαρακτηριστικό είναι το
παράδειγμα της Scáthach η οποία συμμετείχε στον
πόλεμο και μάλιστα δίδασκε πολεμικές τέχνες και την
τέχνη του πολέμου.
17. Η θέση των γυναικών στην κελτική κοινωνία
Πιο συγκεκριμένα, μπορούσαν να κατέχουν , να αγοράσουν ή να
πουλήσουν ιδιοκτησίες. Πάλευαν μαζί με τους άνδρες στους
πολέμους. Επίσης, μπορούσαν να διαλέξουν οι ίδιες τον σύζυγό τους
και να γίνουν δρυίδες.
18. Τι φορούσαν οι Κέλτες;
Οι Κέλτες φορούσαν ρούχα από
μαλλί υφασμένο στο χέρι σε
κάθετο αργαλειό που έβαφαν με
φυσικές φυτικές βαφές από φυτά
και μούρα.
20. Τορκ
Το τορκ είναι είδος μεταλλικού κοσμήματος, το οποίο φοριέται
γύρω από το λαιμό. Κατασκευαζόταν από ένα κομμάτι
μετάλλου ή από ελάσματα συνεστραμμένα μεταξύ τους και
συναντάτο σε πολλούς πολιτισμούς της Ευρώπης και της
Ασίας. Συνήθως το φορούσαν οι ευγενείς.
21. Κελτική τέχνη
Στην κελτική τέχνη η οφθαλμαπάτη και η
μεταμόρφωση είναι κοινός τόπος: το μάτι
εξαπατάται στη θέα διάφορων ζώων ή
προσώπων. Εάν το αντικείμενο περιστραφεί, τα
σχέδια μεταμορφώνονται, αποκαλύπτοντας
άλλα θέματα. Η γεωμετρία και οι αριθμοί είναι το
σταθερό θεμέλιο της κελτικής τέχνης, ενώ ο
κύκλος και ο αριθμός 3 είναι ιδιαίτερα
σημαντικοί.
22. Κελτικά σύμβολα
1. Κελτικός κόμπος: Ο κελτικός κόμπος είναι ένα από τα πιο ισχυρά σύμβολα της Κελτικής κοινωνίας.
Ο επιπολασμός του σε πολλαπλές μορφές τέχνης οφείλεται κυρίως στην οικουμενικότητα του. Οι
κόμβοι ποικίλλουν λόγω της πολυπλοκότητάς τους και η βάση συμβολίζει τη διασύνδεση.
2. Το δέντρο της ζωής: Στις κελτικές πεποιθήσεις, το δέντρο της ζωής ήταν μια αναπαράσταση
ολόκληρου του σύμπαντος. Οι βαθιές ρίζες τη συνδέουν με τη φύση ενώ τα κλαδιά φτάνουν στους
ουρανούς.
23. Κελτικά σύμβολα
3. Η τρίκυρα: Η τρίκυρα (που προέρχεται από τα λατινικά tri-, "τρία" και quetrus, "με γωνίες") γενικά
σήμαινε την Αγία Τριάδα του Πατέρα, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Ωστόσο, αυτό το σύμβολο
ερμηνεύτηκε επίσης σε πολλά άλλα τρίο: πνεύμα, σώμα και ψυχή. παρόν, μέλλον και παρελθόν. πατέρα,
μητέρα και παιδί κλπ.
24. Τι έτρωγαν οι Κέλτες;
Λαχανικά: πράσα, κρεμμύδια, γογγύλια και καρότα
Καρποί: φουντούκια και καρύδια
Ψωμί και χυλό
Μυρωδικά: μάραθο, άγριο σκόρδο, μαϊντανό
Φύλλα: τσουκνίδες και σπανάκι
25. Μαγειρική και θέρμανση
Οι Κέλτες άναβαν φωτιά στην
μέση της καλύβας τους για να
μαγειρέψουν και να
ζεσταθούν. Για να φύγει ο
καπνός άφηναν μία τρύπα
στην οροφή
27. Τα όπλα των Κελτών
Καθώς ασχολήθηκαν με πολεμικές
δραστηριότητες, οι Κέλτες εκπαιδεύονταν
ως πολεμιστές. Κύρια όπλα τους ήταν η
ασπίδα και ένα μακρύ σπαθί.
28. Θυσίες
Στις διαμάχες έκοβαν τα κεφάλια των
ανθρώπων και τα κρατούσαν ως τρόπαια,
τα οποία συμβόλιζαν το θάρρος και την
ανδρεία.
Το άτομο που θυσίαζαν μαχαιρωνόταν στην
πλάτη ή στο στήθος και έπειτα μελετούνταν,
καθώς η στιγμή του θανάτου ήταν το
σημείο στο οποίο ο επίγειος κόσμος των
βέβηλων συναντούσε τον ιερό άλλο κόσμο.
29. Οι Τουάχα Ντε Ντάναν
Μυθικοί κάτοικοι της Ιρλανδίας προερχόμενοι από τα νησιά της δύσης. Ανήγαν την καταγωγή τους στην
πρόγονο-θεά Ντάνου. Έφεραν μαζί τους στην Ιρλανδία τέσσερα ισχυρά φυλαχτά. Το λίθο του Φάλ που
φώναζε μόλις τον ακουμπούσε ο σωστός βασιλιάς. Τη λόγχη του Λουγ, που εγγυόταν τη νίκη. Το σπαθί του
Νουάντου από το οποίο κανείς δε γλίτωνε και το καζάνι του Ντάγκα, το οποίο δεν άδειαζε ποτέ.
30. Τουάθα Ντε Ντάναν
Ήταν γνώστες της μαγείας και των δρυιδικών παραδόσεων. Πολλοί θεοί συνδέονταν με ειδικές
λειτουργίες, όπως ο Όγνα με την οπλοποιία, ο Λουγ με τις τέχνες, ο Γκοΐβνιου με την σιδηρουργία και ο
Ντίαν Κέχτ με την ιατρική.
Καθώς οι ίδιοι εγκαταστάθηκαν μετέπειτα στον χώρο της Ιρλανδανδίας προέκυψε διαμάχη με τους
ντόπιους λαούς, δηλαδή τους Φομόριαν. Παρά την αντιπαλότητα αυτή όμως φαίνεται πως μεγάλο μέρος
των μελών των δυο φυλών ήταν συγγενείς εξ αίματος.
Αργότερα οι Τουάχα Ντε Ντάναν εκτοπίστηκαν, από τους Γαέλους, στον υπόκοσμο, όπου και ίδρυσαν
υπόγειο βασίλειο και εγκαταστάθηκαν μόνιμα.