1. Хөл бөмбөг
7­р анги
Биеийн тамирын багш
Б.Лхагвадорж

2. Хичээлийн агуулга
Хөл бөмбөгийн үүсэл хөгжил
Махай оронд хөгжсөн түүх
Тоглолтын дүрэм

3. Зорилго
Хөл бөмбөгийн спортын үүсэл
хөгжил,дүрэмийн ерөнхий ойлголт
өгөх

4. Хөл бөмбөгийн үүсэл
Хөл бөмбөг анх үүссэн цаг хугацаа,
газар тодорхой бус, харин орчин үеийн
хөл бөмбөгтэй төстэй
тоглоомыг эрт
цагаас тоглож байсныг тогтоосон
байна.
Анх 1863онд Англид хөл бөмбөгийн
анхны холбоо зохион байгуулагдан
тоглолтын анхны дүрмийг
боловсруулан нийтэд хүргэсэн тул хөл
бөмбөгийн эх орон Англи гэж тооцдог
байна.

5. Түүхэн он цагуудаас...
1904 он–ОлонУлсынХөлбөмбөгийнХолбоо (FIFА)
байгуулагдсан.
1908 он–Олимпийнтоглолтынхөтөлбөрторсон.
1930 он– Дэлхийнаваргашалгаруулахтэмцээн 4
жилтутамднэгудаазохиогдожирсэн.
1954 он– АзиТивийнХөлбөмбөгийнХолбоо (АFС)
байгуулагдсан.
1956 он– 4 жилтутамдТивийнаваргыг
шалгаруулах болсон байна.

6. Манай оронд хөл бөмбөгийн хөгжил
Манай оронд 1931 онд "Бага цэнгэлдэх"­д анхны
тоглолт болж хөдөлмөрчид, залуучуудын сонирхолыг
ихээр татан, энэ спортоор хичээллэхийг уриалан
дуудаж байжээ. Энэ үеэс сургууль, үйлдвэрийн газрууд,
цэргийн ангиуд зэрэг эрчүүд олноор цугларсан
газруудад сайн дурын бүлгэм дугуйлангууд ажиллах
болсон. Хөл бөмбөгийн анхны томоохон тэмцээн 1946
оны 6 сард "Бүх цэргийн спортын тоглолт " нэртэй
зохион байгуулагдсан.

7. 1959 онд – МХБХолбоо байгуулагдсан.
1998 он – МХБХолбоо нь Азийн болон, Олон Улсын Хөл
бөмбөгийн Холбоонд гишүүнээр элссэн.
2001 оны 2­р сард – Монголын үндэсний шигшээ баг 2002
оны Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний
урьдчилсан тоглолтонд анх удаа оролцсон.

8. Тоглолтын дүрмээс
Нэг баг 11 тоглогчийн бүрэлдэхүүнтэй, талбайд 10
тоглогч, 1 хаалгач тоглоно.Хөлбөмбөгчдийг тоглох
үүргээрнь
Хаалгач
Довтлогч
хагас хамгаалагч
хамгаалагч гэж ангилна.
Тоглолтыг талбайн 1, шугамын 2 шүүгч шүүн
явуулна.

9. Тоглолтын дүрмээс
Нэг тоглолт 45 минутаар 2 үе тоглоно.
Хасагдах системийн тоглолтын үед 2 баг тэнцвэл
15 минутаар 2 үе нэмж тоглуулна.
2 баг дахин тэнцвэл баг бүрээс 5, 5 тоглогч
торгуулийн цохилт (penality) хийж ялагчийг
тодруулна.
Шүүгч үе бүр сэлгээ хийсэн, бэртсэн гэх мэт
цагуудыг тооцон нэмэлт цаг өгнө.

10. Тоглолтын дүрмээс
Дахин алдаа гаргаж 2 дахь шар хуудас
авбал улаан хуудсаар торгож, тэр
тоглогчийг тоглолтоос хасна.
Нэг талбайд тухайн тэмцээний журмаас
хамааран 3­5 сэлгээ хийж болно.

11. Тоглолтын дүрмээс
Бөмбөг хаалганы шон, хөндлөвч, булангийн тугны
ишнээс буцаж ойгоод тоглолтын талбайдаа байгаа бол
Тоглолтын талбайд байгаа шүүгч болон туслах шүүгч
нараас буцаж ойсон бол бөмбөг тоглолтонд байгаад
тооцно.
Гоол оруулж байгаа баг Хөл бөмбөгийн дүрмийн
заалтуудыг зөрчилгүйгээр бөмбөгийг бүхлээр нь
шонгуудын хоорондуур хөндлөвчний доогуур нүүрний
шугам дээгүүр давуулбал Гоолорсонд тооцно.

12. Тоглолтын талбай

13. Талбайн хэмжээ

14. Талбайн хэмжээ
Уртнь: Хамгийнбагадаа – 90 метр (100 ярд)
Хамгийнихдээ – 120 метр (130 ярд)
Өргөннь: Хамгийнбагадаа – 45 метр(50 ярд)
Хамгийнихдээ – 90 метр (100 ярд)
ОлонулсынтэмцээнийталбайУртнь:
Хамгийнбагадаа – 100 метр (110 ярд)
Хамгийнихдээ – 110 метр (120 ярд)
Өргөннь: Хамгийнбагадаа – 64 метр (70
ярд)Хамгийнихдээ – 75 метр (80 ярд)

15. Бөмбөгний хэмжээ
Бөмбөг нь :Бөөрөнхий хэлбэртэй Ширэсвэл бусад
тохиромжтой материалаар хийгдсэн,70 см­ээс (28
инч) ихгүй, 68 см­ээс (27 инч)
багагүйтойргийнурттай,Тоглолт эхлэх үед 450
граммаас (16 унц) ихгүй, 410 граммаас (14 унц)
багагүй жинтэй,Далайн түвшинд 0.6­1.1 атмосфер
(600­1100 гр/см2) даралттай (8.5 lbs/sq in x 15.6
lbs/sq in) тэнцүү байна.Дэлхий хөл бөмбөгийн
холбооны дүрмээс

16. Гэрийн даалгавар
Хөл бөмбөг хэдэн онд, хаана үүссэн бэ?
Монголын шигшээ баг ДАШТ­ний урьдчилсан
тоглолтонд хэдэн онд оролцсон бэ?
Шар ба Улаан хуудсыг ямар тохиолдолд авах вэ?
Хөл бөмбөгийн талбайн хэмжээ хэд вэ?
Хөл бөмбөгчдийг тогтлох үүргээр нь хэрхэн ангилах
вэ?

17. Бие даалт
Хөл бөмбөгийн 2010 онд Өмнөд Африкт болсон ДАШТ­
ний шөвгийн 8 багийг нэрлэн бич.
Интернетээс 2­3 тоглогчийн намтар түүхийг товч
тэмдэглэнэ үү.

18. Дүгнэлт
Энэхүү хичээлийг үзснээр хөл бөмбөгийн спортын
анхан шатны мэдлэгийг олж авч, цаашид
дэлгэрүүлэн суралцах боломжийг нээж өгсөн болно.

19. АНХААРАЛ
ТАВЬСАНД
БАЯРЛАЛАА.