2. SINTESIS
Unang Layunin
Ikalawang Layunin Ikatlong Layunin
Natatalakay
ang
etimolohiya ng
salitang sintesis
Nabibigyang
pansin ang uri at
anyo ng sintesis
Nabibigyang
halaga ang
pagtalakay sa
sentisis
4. ALAMIN NATIN!
Ano ang Sintesis
Mula sa Griyego na syntithenai , syn- kasama, magkasama at tithenai-ilagay,
sama-samang ilagay.
Sa larangan ng pagsusulat, ang sintesis ay isang anyo ng pag-uulat ng mga
impormasyon sa maikling pamamaraan upang ang sari-saring datos mula sa iba’t
ibang pinanggalingan (tao, libro, pananaliksik) ay mapagsama-sama o mapag-isa
tungo sa isang malinaw na kabuuan o identidad.
Mahalaga sa sintesis ang organisasyon ng mga ideya dahil nanggagaling ang mga
ito sa iba’t ibang batis ng impormasyon.
Ito ang paggawa ng koneksyon sa pagitan ng dalawa o higit pang mga akda o
sulatin.
Ang layunin nito ay makakuha ng importante ngunit maikling sulatin na
kumakatawan sa kabuan ng kanyang ibinuod.
5. ALAMIN NATIN!
2 ANYO NG SINTESIS:
•EXPLANATORY SINTESIS:
Isang sulating naglalayong tulungan ang mambabasa o
nakikinig na lalong maunawaan ang mga bagay na tinatalakay.
•ARGUMENTATIB SINTESIS:
Ito ay may layuning maglahad ng pananaw ng sumusulat nito.
6. ALAMIN NATIN!
MGA URI NG SINTESIS:
BACKGROUND SYNTHESIS
Nangangailangang pagsama-samahin ang mga sanligang impormasyon ukol sa
isang paksa.
THESIS-DRIVEN SYNTHESIS
Halos katulad lamang ito ng background synthesis ngunit magkaibalamangsilang
pagkatuon.
SYNTHESIS FOR THE LITERATURE
Ginagamit ito sa mga sulating pananaliksik.
7. HALIMBAWA NG SENTISIS
PRINSIPYO NG LIPUNANG PILIPINO
Sa alamat ng gubat ni Bab Ong ay kailangan mong may disciplina at prinsipyo sa sarili dahil ito nakapagbigay
ng magandang halimbawa ng mga tao. Ang pagiging isang Pilipino ay merong mapangapi at may inaapi. Ang
panahon natin ngayon ay imbis na umunlad tayo, nag hilaan pababa ang mga tao sa tingin na nauuna ang iba.
Ang paghahanap sa puso ng saging ang halimbawa nito dahil sa kagustuhan ng bawat isa na magkaroon ng
kakaibang kapangyarihan pag napasa ang puso ng saging. Ang isa pa ay ang dayaan at suhulan na nangyayari
din sa ating pamahalaan ay makikita rin ito sa eleksyon noon na sihulan ang mga tao. Mababatid natin ang
suhulan ng kuneho sa mga langaw na kung saan pinipili ang kuneho para itong maging hari ng gubat.Sa kabuuan
ng kwento matutunan ng mambabasa ang kwento ng gubat na sa huli ay nagsasalita si matsing “Handa ba bang
magtanim ng batas sa gubat, talangka? Kaya mo bang ipag-utos sa mga hayop ang respeto? Desidido ka bang
damitan sila ng dangal at prinsipyo? Determinado ka bang sugpuin ang kabangisan? Nais mo bang magturo ng
malasakit sa kapwa at pagkakaisa? Kakayanin mo bang magpadikta sa bulong ng konsensya?” Lumundag si
Matsing sa harapan ni Tong para sa huling hamon: “Gusto mo ba talagang makialam sa natural na takbo ng
buhay—sa gubat”Ang mga salitang iyan ay mas bubuo sa pagkatao ng pagka Pilipino sa ating bayan, bilang
isang kabataan ito ang kaharap na pagsubok natin ngayon na naging apektado ang lahat ng Pilipino ngayon sa
pag-uugali kung paano ito dadalhin.
8. BACKGROUND STUDY
MAG-AARAL NG SENIOR HIGH SCHOOL SA PASAY CITY EAST HIGH SCHOOL
Ang mga mag-aaral sa Pasay City High School mula sa Senior High School ay nagmula sa
iba’t ibang uri ng pamilya. Ayon sa nakalap na impormasyon mula sa guidance councilor ng
paaralan sinasabi na marami sa mga kabataan ay sadyang nasa below average lamang ang
pamumuhay. May mga mag-aaral na pinagsasabay ang pagtatrabaho at pag-aaral upang
makatulong sa kanilang mga magulang.
Sa kabilang banda, may mga mag-aaral din naman na may maayos na kalagayang sa buhay
pagdating sa pinansyal na estado subalit mas pinili pa rin na mag-aral sa pampublikong paaralan
lalo na noong kasagsagan ng pandemya ito ay dahil sa praktikal na dahilan.
Ang mga mag-aaral sa Senior High School sa nasabing paaralan ay kumukuha ng iba’t ibang
strand tulad ng HUMSS, TVL at iba pa. Ang kanilang pag-aaral ay nakatuon sa pagpapabuti
patungo sa paghubog sa kanilang pagkatao sa oras na sila ay makapagtapos sa paaralang ito.
9. THESIS-DRIVEN SYNTHESIS
HUMSS SA PASAY CITY EAST HIGH SCHOOL
Ang mga karanasan ng mga mag-aaral sa pagsulat ng iba’t ibang akademikong sulatin ang
maaaring gamitin upang maging lunsaran sa pagbuo ng makabuluhang kagamitan sa pagtuturo
ng akademikong sulatin. Ang interbensyong ito ay magagamit ng susunod na henerasyon
sapagkat nakatuon ito sa resulta ng isasagawang pag-aaral kaugnay sa kahinaan at kalakasan
ng mga mag-aaral na kumukuha ng HUMSS.
Ang suporta ng mga stake holders tulad ng mga magulang, barangay officials, LGU ay
malaking ambag upang matugunan ang mga interbensyong isasagagawa mula sa gagawing
resulta ng pag-aaral. Anuman ang kahihinatnan nito ay inaasahan na ang higit na makikinabang
ay ang mga mag-aaral ng Senior High School sa Pasay City East High School.
10. SYNTEHIS FOR LITERATURE
2014 nang tanggalin ni Tylor Swift ang lahat ng kanyang likhang-awit sa spotify.
Ikinagulat ng mga fans at iba pang tagapakinig ang pangyayaring ito. Nagtataka naman si
Swift kung bakit ipinatanggal nya ng kanyang mga musika sa spotify ay ikinagulat ng
kumpanya.
Sinasabi na ang hindi pagbabayad ng tamang royalty sa mang-aawit ang isa sa mga
dahilan upang magdesisyon na alisin ang kanyang mga awitin sapagkat hindi raw
nakakamit ng manager na humahawak sa sikat na mang-aawit ang tamang halaga sa
nasabing platform music.
Ayon sa Spotify CEO, Daniel EK, na nagbigay puna sa blog ng frenzy, sinabi niya na
walang dapat maging issue kaugnay dito dahil nagbibigay nang sapat na bayad ang
spotify sa kanilang mga music artist.
11. UPUANG GAWAIN # 1
Ang novel coronavirus (nCoV) ay tatawagin nang Covid-19 ayon sa World Health
Organization (WHO). Ang kahulugan ng Co ay Corona, ang Vi ay Virus at and D ay disease.
Ang 19 ay kumakatawan sa taon na ito ay natuklasan. Disyembre 2019 nang kumalat sa Wuhan
City sa China ang sakit na naihahalintulad sa pneumonia at mabilis na kumalat sa 26 na bansa
sa mundo kabilang ang Pilipinas.
Mahigit sa 20 milyong mga kaso ng coronavirus ang narehistro ngayon sa buong mundo,
higit sa kalahati sa Amerika, ayon sa tally ng AFP ng mga opisyal na mapagkukunan nitong
Lunes, 2215 GMT.
Hindi bababa sa 20,002,577 kaso at 733,842 na pagkamatay ang naiulat ngayon. Mahigit
sa apat sa 10 mga kaso ng coronavirus ay sa United States at Brazil, ang dalawang
pinakaapektadong mga bansa sa mundo.
Habang ang US ay nakapagtala ng 5,075,678 kaso at 163,282 na pagkamatay, naitala ng
Brazil ang 3,057,470 na impeksyon at 101,752 na pagkamatay.
Ang bilis ng pandemya ay lumilitaw na tumatatag sa buong mundo na may karagdagang
isang milyong mga kaso na nakita kada apat na araw mula noong kalagitnaan ng Hulyo.
12. UPUANG GAWAIN # 1
1. Tungkol saan ang binasang teksto?
2. Anong anyo ng sentisis ang binasang teksto? Bakit?
3. Paano inilahad ang mga impormasyon sa binasang teksto?
4. Ano ang nakikitang kalakasan at kahinaan ng binasang teksto?
5. Nakapagbigay ba ng sapat na impormasyon ang teksto ayon sa
paksa nito? Bakit?
14. Mga Katangian ng Mahusay na Sintesis
1. Nag-uulat ng tamang impormasyon mula sa
mga sanggunian at gumagamit ng iba’t ibang
estruktura at pahayag.
2. Nagpapakita ng organisasyon ng teksto na kung
saan madaling makikita ang mga impormasyong
nagmumula sa iba’t ibang sangguniang ginagamit.
3. Nagpagtitibay nito ang nilalaman ng mga
pinaghanguang akda at napaialalim nito ang pag-
unawa ng nagbabasa sa mga akdang pinagugnay-
ugnay
15. 1.Basahing mabuti ang kabuoang anyo at nilalaman ng teksto. Kung
hindi pa lubos na nauunawaan ay ulit-ulitin itong basahin.
2.Mapadadali ang pag-unawa sa teksto kung isasangkot ang lahat ng
pandama dahil rnaisasapuso at mailalagay nang wasto sa isipan ang
rnahalagang diwa ng teksto.
3. Isaalang-alang ang tatlong uri ng pagsusunod-sunod ng mga
1. detalye.
o Sekwensiyal—pagsusunod-sunod ng mga pangyayari sa isang
salaysay na ginagamitan ng mga panandang naghuhudyat ng
pagkakasunod-sunod tulad ng una, pangalawa, pangatlo,
susunod, at iba pa.
o Kronolohikal—pagsusunod-sunod ng mga impormasyon at
mahahalagang detalye ayon sa pangyayari.
Prosidyural—pagsusunod-sunod ng mga hakbang o proseso ng
pagsasagawa.
HAKBANG SA PAGSULAT NG SINTESIS
16. 4. Gamitin din ang proseso sa pagsulat para sa maayos na anyo ng teksto at
sistematikong pagsulat.
5. Maaari ding isaalang-alang ang mga bahagi ng teksto: ang una, gitna, at wakas.
HAKBANG SA PAGSULAT NG SINTESIS
17. UPUANG GAWAIN #2
PANUTO: Basahin ang halimbawa ng sintesis, suriin at tukuyin kung natamo
nito ang mgakatangiang dapat taglayin ng isang mahusay na sintesis. Isulat
nang mahusay ang mga katangiang tinataglay nito batay sa aralin.
18. UPUANG GAWAIN #2
Bullying: Mga Nararasan ng Kabataan Ngayon ni Louis Pardo
Ang bullying ay tumutukoy sa aksyon na isinasagawa ng isang tao o grupo ng mga tao sa
isang mas mahinang indibidwal na kung saan minamaliit, sinasaktan, o hinihiya ang kanyang
pagkatao sa harap ng iba pang tao (Villar,2016). Minsan, ang biktima ay pisikal na sinasaktan,
sinasabihan ng masasakit na salita, nilalait, tinatawag sa iba’t ibang katawagan, o kaya ay
binabahiran ang dangal sa pamamagitan ng pagkakalat ng tsismis tungkol sa kanya. Ito ay
kadalasang nagaganap sa mga eskwelahan, ngunit maaari din itong maranasan sa opisina at
iba pang pampublikong lugar.
Sa panahon ngayon kahit sino ay maaaring maging bully sa dahilang gusto magbida o
manguna sa lahat ng bagay at manipulahain ang ibang tao na nasa paligid nila. Samakatuwid,
nais nilang dominahin ang mundong kanilang ginagalawan at wala silang pakialam sa
nararamdaman ng ibang tao sa paligid. Ang ganitong personalidad ay kadalasang resulta ng
inseguridad sa kanilang sarili, o kaya naman ay repleksyon ito ng sariling karanasan sa pamilya
o sa nakaraan.
19. Maraming iba’t ibang uri ang bullying isa na sa nabanggit ay Cyber bullying ngunit ano
nga ba ang pagkakaiba nito sa ibang anyo ng bullying katulad ng sexual abuse o physical
bullying. Ang sexual abuse o physical bullying ay isang uri ng bullying kung saan
nangyayari na ang pananakit sa kapwa bagamat ang Cyber bullying ay nangyayari sa
internet kung saan may partikukar na target ang mga nambu-bully. Ngunit pareho ito
labag sa batas dahil isa sa ang mga ito sa pinagbabawal ng gobyerno sa ating bansa
Sa madaling salita ,dahil sa bullying maraming mga bata ang hindi naniniwala sa
kanilang sariling kakayahan. Marami ding mga bata o estudyante ang nagpapakamatay o
pinapasakitan ang kanilang sarili dahil sa mga sinasabi ng kapwa nila na masama o hindi
kaaya-aya na hindi na nila kayang itimpi.Maraming pwedeng mangyaring masama sa
mga biktima ng bullying at sa kabilang banda masama ang bullying sa mga mata nating
lahat.
20. Bilang isang tao minsan lumalagpas na tayo sa ating limitasyon sa
buhay upang maging masaya sa ating ginagawa ngunit hindi na
papansin ng nambu-bully na nakakaapekto na sa iba ang kanilang
ginagawa cyber, physical at verbal na pambu-bully ay masama at
patuloy pa din pinagbabawal at lalong binigyan pansin sa panahong ito.
21. 10-8 7-6 5-4 3-1
Napakahusay ang
pagkakalahad ng mga
ideya/datos at binubuong
8-10 na pangungusap.
May kahusayan ang
pagkakalahad ng mga
ideya/datos at binubuong
5-4 pangungusap
May katamtamang husay
ang pagkakalahad ng mga
ideya/datos at binubuong
3-2 pangungusap
Kailangan pang linangin
ang ang pagkakalahad ng
mga ideya/datos at
maligoy ang isinulat na
binubuo ng 3-2
pangungusap
23. UPUANG GAWAIN # 3
A. Panuto: Pagsunod-sunurin ang mahahalagang pangyaYari sa pamamagitan ng
paglalagay ng letra A hanggang J.
__1. Walang sawang lumangoy at naglaro ang mag-ina sa dagat.
__2. Pagkadating sa resort ay agad na nagyaya ang kanyang anak na maligo sa dagat.
__3. Bilang pagbawi sa tatlong taong hindi nila pagkikita ng kanyang anak ay naipangako niyang
dadalhin niya ito sa isang mamahaling resort, ang Amanpulo.
__4. Masayang-masaya ang mag-ina sa ganoong sitwasyon nang bigla na lamang silang napahinto sa
biglang pagdilim ng kapaligiran.
__5. Maagang gumising ang ina upang mag-empake ng mga damit na dadalhin.
__6. Niyakap nang mahigpit ng ina ang kanyang anak.
__7. Tumingin siya sa itaas at nakita niya ang malaking ipo-ipong pababa sa gitna ng dagat.
__8. Nakikita nilang Iumalaki ang alon kaya mabilis silang umahon sa dalampasigan.
__9. Bagama’t sila ay nakaahon sa dalampasigan, biglang rumagasa ang higanteng alon at sila ay
sinaklot at tinangay.
__10. Matapos ang pangyayari, kasama sila sa mga biktima ng trahedya na laman ng sariwang balita.
24. UPUANG GAWAIN # 3
Ikaw ay isang SK- Chairman ng inyong barangay at ikaw ang inatasan ng
punong barangay na manguna sa pagpapatupad ng peace and order para
sa mga kabataan ng inyong barangay. Bilang pagtupad sa ginampanang
tungkulin ay nagsagawa ka ng isang seminar talk. Batay sa paksain ng
iyong seminar talk, ano ang maaari mong bigyang-diin dito? Ibahagi ito sa
nakalaang patlang sa ibaba. Gawin ito sa loob ng 10 pangungusap o higit
pa. (Gamitin ang Argumentatibong Sintesis)
26. NARATIBONG ULAT - isang dokumento na nagsasaad ng sunod-sunod na pangyayari o
kaganapan sa isang tao o grupo ng tao.
Ang Naratibong Ulat ay kailangan sa iba’t ibang larangan. Ito ay isang dokumentadong
ulat ng isang pangyayari na isinusulat sa paraang kronolohika.
Karaniwang nakikita ang naratibong ulat mula sa iba’t ibang ahensiya o kompanya na
nagbubuo ng mga ulat hingil sa gawain o kaya’y mahalagang pangyayari sa isang
organisasyon o institusyon.
27. Ang pagsusulat sa paraang naratibo o ang pagsulat na nagsasalaysay ng kuwento ay
pinakaakma sa mga ulat na may mga pangyayaring may simula, gitna at wakas.
Ayon kina Ortega at Landa (1996) • Ang naratibo ay isang representasyon ng
serye at pangyayari. • Isinasalaysay o ikinukwento.
Ito ay pagpapahayag ng nalalayong maghayag na sunod- sunod na Pangyayari,
palasak at madalas kailangan ito ng tao.
Layunin nito ay mapag-ugnay ang mga pangyayaring naging karanasan,
namasid o nasaksihan.
28. KATANGIAN NG NARATIBONG ULAT
1. Mabuting Pamagat. - Maikli – Kawili-wili – Kapana-panabik - Nag
tatago ng lihim - Orihinalidad at di palasak - Hindi katawa tawa
2. Mahalagang Paksa
3. Wastong pagkaka sunod-sunod. - Simula - Gitna - Wakas Nagbabalik
sa tunay na simula - Nagtatapos sa tunay na wakas na ginagamit na
simula ng may akda.
4. Kawili-wiling Simula at Wakas.
29. Maaring Pasalita o Pasulat ang pagsasalaysay. Ang
dalawang paraang ito ay maaaring hanguin sa mga
sumusunod:
1. Sariling Karanasan.
2. Pangyayaring Nakita o Nasaksihan.
3. Pangyayaring Narinig o Napakingan.
4. Pangyayaring Nabasa o Natunghayan.
5. Bungang Isip o Likhang Isip.
30. UPUANG GAWAIN # 4
Panuto: Sumulat ng maikling buod ng isang napanood na pelikula, lokal
man o dayuhan. Ilahad ang simula, gitna at wakas
Pamagat ng Pelikula:______________________________________
PangunahingTauhan:______________________________________
Buod: __________________________________________________
32. Kahalagahan ng Naratibong Ulat sa Komunikasyon
Mahalaga ang naratibong ulat sa pagsulat ng teknikal na ulat dahil sa taglay nitong personal
na kaugnayan nito sa manunulat sa ulat at sa pamilyar na paraan ng pagsasalaysay o
pagkukuwento, nakapupukaw ito ng atensyon at emosyon ng nagbabasa.
Ito ay ginagamit ng mga propesyonal, Vrouvas (2010)
Opisyal ng polisya sa paglalarawan ng pangyayari o aksidente
Doktor sa paglalarawan ng operasyon o kalagayan ng pasyente
Propesyunal sa Human Resource na nagpapaliwanag ng kung may maling asal ang isang
empleyado
Gurong naglalahad ng kanilang karanasan sa pagtuturo sa isang partikular na
pangyayari o sa mag-aaral
33. Kahalagahan ng Naratibong Ulat sa Komunikasyon
Propesyunal sa mga hotel at restaurant sa paglalahad ng nangyayari sa
trabaho
Propesyunal sa larangan ng teknolohiya upang ipaliwanag ang
kaganapan sa pagbabagong teknikal
Ginagamit din ito sa paglalahad ng kaganapan sa isang pulong
At sa lahat ng larangan na nangangailangan ng Naratibong Ulat.
34. Kahalagahan Ng Gamit Ng Naratibong Ulat, Barton
(1988)
Mas madaling ng mambabasa at mas mabilis maunawaan ang teksto
Mas epektibong napoproseso sa isip ng mambabasa
Mas madaling natatandaan ang daloy ng mga isinasalaysay na pangyayari
Higit na kapani-paniwala at nakapanghihikayat kaysa paglalahad
35. KAHALAGAHAN NG NARATIBONG ULAT
Isang pagtatala ng nangyari o kaya’y posibleng mangyari pa, mahalaga ito
upang magkaroon ng sistematikong dokumnetasyon ang mga nangyari o kaya’y
kaganapan na mababalikan kapag kinakailangan. Sa ilang pagkakataon,
sakaling magkaroon ng hindi pagkakasundo sa pagitan ng iba’t ibang tao o
grupo ng tao.
Upang makapagbigay ng sapat na impormasyon sa mga taong nais makakuha
ng impormasyon hinggil sa isang espisipikong bagay, serbisyo, produkto o
pangyayari.
36. MGA KATANGIANG DAPAT TANDAAN SA
PAGSULAT NG NARATIBONG ULAT
Naglalarawan
Pormal at magaan Pasalaysay
Tono at paggamit ng tamang salitaAntas ng pagiging propestyunal na pananalita
Kronolohikal na ayos
Taglay na panimula na maaaring
may:
Kaligiran at mga layunin
Banghay o mga pangyayari
Mga lugar o tagpuan
Mga tauhang sangkot sa pangyayari
Mga naging suliranin at solusyun
37. PARAAN NG PAGSULAT NG NARATIBONG ULAT
1. Sundin ang SAKS-BP – (Saan-Ano-Kailan-Sino – Bakit-Paano)
2. Pahalagahan ang elemento ng oras at detalye. Mahalagang pagtuon sa mga tao,ang mga desisyong
ginawa nila o sitwasyon o kalagayan nila, at ang bunga ng kanilang mga desisyon o gawa.
3. Iwasan ang paggamit ng aktuwal na pangalan kung ang iniimbestigahan ay isang kaso o di –
tiyak na salarin o pangyayari.
4. Piliin ang pinaakmang anyo ng naratibo batay sa iyong layunin.
May dalawang anyo ng naratibo ayon sa website ng Northern Illinois University:
a. Pagsulat ng walang diyalogo.
o Di-tuwirang sipi
b. Ang anyong may kasamang diyalogo.
o Tuwirang sipi
5. Gawing detalyado ang ulat. Ilarawan ang mahalagang katangian ng mga taong
kasangkot sa pangyayari.
38. PARAAN NG PAGSULAT NG NARATIBONG ULAT
6. Gumamit ng anekdota kung kailangan. Ipaliwanag ang mga
eksena, araw, oras o sitwasyon kung kalian sinabi o ginawa ang
isang bagay.
7. Gumamit ng teknik tulad ng maayos na pagkakasunod-sunod at
karakterisasyon at paglalarawan sa mga karanasan, kasukdulan at
resolusyon.
8. Gumamit ng teknik tulad ng pagkasunod-sunod, karakterisasyon at sa
paglalarawan sa mga karanasan at resolusyon.
39. UPUANG GAWAIN # 5
Panuto: Punan ang bawat kahon ng pasalaysay na pangungusap mula sa isang kaganapang
nasaksihan o napanood. Gumamit ng kronolohikang pamamaraan. Simula – dalawang
pangyayari – wakas.
40. UPUANG GAWAIN # 5
Panuto: Punan ang mga lobo ng usapan ng mga detalye o mungkahi na
maglilinaw ng pulong tungkol sa pagpapabuti ng inyong komunidad sa panahon
ng sakuna o pandemya.
42. PANUKALANG PROYEKTO
Ayon kay Besim Nebiu (2002), ang panukalang proyekto ay…
ay detalyadong deskripsyon ng isang serye ng mga aktibidad na naglalayong
maresolba ang isang tiyak na problema
dito makikita ang detalyadong pagtatalakay sa dahilan at pangangailangan ng
proyekto (project justification), panahon sa pagsasagawa ng proyekto (activities and
implementation timeline), at kakailanganing resorses (human, material, and financial
resources required).
Ayon namn kay Dr. Phil Bartle (2011) ng The Communication Empowerment
Collective, isang samahang tumutulong sa mga non- governmental organizations
(NGO) sa paglikha ng mga pag-aaral sa pangangalap ng pondo, ang panukalang ay
isang proposal na naglalayong ilatag ang mga plano o adhikain para isa komunidad o
samahan.
43. PANUKALANG PROYEKTO
Nangangahulugang ito’y KASULATAN NG MUNGKAHING NAGLALAMAN
NG MGA PLANO NG GAWAIN IHAHARAP SA TAO O SAMAHANG PAG-
UUKULAN NITONG SIYANG TATANGGAPAT MAGPAPATIBAY NITO.
kailangan nitong magbigay ng impormasyon at makahikayat ng positibong pagtugon
mula sa pinag-uukulan nito. Walang lugar sa sulating ito ang pagsesermon,
pagyayabang, o panlilinlang, sa halip, ito ay kailangang maging tapat at totoo sa
layunin nito.
Maaaring tungkol sa agham, humanidades at agham panlipunan.
Nagbabalangkas ng proseso ng pag-aaral mula simula hanggang wakas- Business
Dictionary.
Sa huli, masasabi na ang panukalang proyekto ay isang detalyadong tugon sa mga
problema na nakikita sa komunidad o grupo at/o pangkat na kinabibilangan. Ito rin ay
pag-iisip ng mga gawain para sa lubos na ikatatagumpay nito.
44. HALIMBAWA NG PANUKALANG
PROYEKTO
Pamagat:
Pinamagatang ACET ang gawaing ito na isang akronim na nangangahulugan ng
All College Entrance Test. Isa itong rebyu para sa paghahanda sa mga estudyante
sa darating na eksaminasyon sa mga unibersidad sa Pilipinas.
Proponent ng Proyekto:
Mga mag-aaral sa Senior High ng Lagro High School
Kategorya ng Proyekto:
Ang gawain ay isang rebyu upang maalala at magkaroon ng dagdag na kaalaman
ang mga estudyante sa darating na eksaminasyon.
Petsa:
Gaganapin sa Septyembre 2 2018 sa oras na 12:00 hanggang 3:00 kada sabado at
linggo
45. HALIMBAWA NG PANUKALANG
PROYEKTO
Rasyonal
Sa pag-aaral ng mga estudyante kailangan ng gabay mula sa mga propesyonal o expert upang mas maintindihan ang
bagay-bagay halimbawa nalang ang mga guro na makakatulong sa panukalang ito na makakapagbigay ng tulong sa
estudyante sa darating na Entrance Examination sa ibat ibang paaralan. Nanapahon ang panukalang ito dahil sa batas na
libreng edukasyon kaya ang panukalang ito ay napapahon sa darating na Entrance Examination sa ibat ibang paaralan.
Ayon kay Taia Morley (2013), Ang edukasyon ay mahalagang bahagi ng ebanghelyo at ng paghahandang makibahagi sa
lipunan at maglaan para sa sarili at sa pamilya. Isa ang edukasyon upang makamit ang mga pangarap sa buhay sa tulong
ng panukalang ito mas mabibigyan ng pansin ang mga estudyanteng gusto makapagaral sa kolehiyo. Sa tulong ng mga ibat
ibang propesyonal sa ibat ibang larangan mas magiging matagumpay ang panukalang ito. Ang napilinglugar o
pagdadausan ng panukalang ito tungkol sa rebyu sa Entrance Examination sa ibat ibang paaralan ay sa Basketball Court sa
Greater Lagro.
Deskripsyon ng Proyekto:
Ang proyektong ACET ay isang gawain kung saan hinahasa, pinapaunlad at inaalam muli ang natutunan ng isang
estudyang sa iba’t ibang larangan. Sa paraang ito tataas ang kompyansa ng estudyante na ipasa ang eksaminasyon dahil sa
nasabing rebyu. Layunin ng proyektong ito na maisakatuparan ang mga sumusunod:
Malaman muli ang kaalaman ng mag aaral sa larangan ng agham.
Mapaunlad ang kakayahan sa pag solba sa larangan ng matematika.
Hasain ang pagsalita, bokubolaryo, tamang pagsulat at iba pa sa aspeto ng ingles.
46. HALIMBAWA NG PANUKALANG
PROYEKTO
Badyet
Gagastos ng kabuuang P50,000 ang proyektong nabanggit.
Aytem Halaga Kabuuan
Guro na propesyonal
P10,000 x 3
P30,000
Kagamitan sa Pagtuturo P10,000 P10,000
Pagkain para sa estudyante P10,000 P10,000
Kabuuan
P50,000.00
Pakinabang
Tinitiyak ng proyektong ito na matugunan ang pangangailangang kaalaman ng estudyante.
Sinisigurado din na matugunan ang kakulangan at mapalakas ang kahinaan ng mga estudyanteng
naghahangad na lalong maging mahusay sa larangan na kanilang tatahakin.
49. PROYEKTONG KA-Pasay
Kasanayan sa Pagsulat
ng Sanaysay
Pasay City East High School
School Monitoring Evaluation
& Adjustment (SMEA)
50. UPUANG GAWAIN # 6
Panuto: Detalyadong maglahad ng mga suliranin ana
nakikita/nararanasan sa komunidad na kinabibilangan o maging sa
paaralan/pag-aaral. Sikaping sagutin ang mga sumusunod at isulat ang
tugon sa patlaan na inilaan sa porma ng talata.
1. Anong Suliranin ang aking nararanasan at/o nakikita sa komunidad o
paaralan na kinabibilangan?
2. Paano ko natukoy na ito ay isang suliranin?
3. Sino-sino ang naaapektuhan nito?
4. Paano ko/namin mareresolba ang suliraning ito?
53. Ano ang posisyong papel???
Ang posisyong papel ay mahalagang gawaing pasulat na nililinang sa
akademikong pagsulat. Isa itong sanaysay na naglalahad ng opinyon na
naninindigan hinggil sa isang mahalagang isyu patungkol sa batas,
akademiya, politika, at iba pang mga larangan. Karaniwang isinusulat ang
isang posisyong papel sa paraang mapanghimok sa mambabasa upang
maunawaan at sang-ayunan nito ang paninindigan ng nagsulat hinggil sa
isyung pinaksa. Ito’y isang sanaysay na naglalahad ng opinyon hinggil sa
isang usapin, karaniwan ng awtor o ng isang tiyak na pagkakakilanlan tulad
ng isang partidong politikal.
May iba’t ibang anyo, mula sa pinakapayak na anyo ng liham sa
patnugot/editor hanggang sa pinakakomplikadong anyo ngakademikong
posisyong papel. Ginagamit ng malalaking organisasyon upang
isapubliko ang mga opisyal na paniniwala at mga rekomendasyon ng
pangkat.
54. Layunin ng posisyong papel na mahikayat ang mga mambabasa na magkaroon ng
kamulatan sa argumentong inihahain sa kanila. Ang mga posisyong papel ay
karaniwang isinusulat mula sa pinakasimpleng pormat tulad ng letter to the editor
hanggang sa pinakakomplikadong academic position paper. Maaaring isagawa ang
pagsulat ng posisyong papel ayon sa isyung ipinaglalaban ng isang indibidwal o
organisasyon upang maiparating ang kanilang mga opinyon at paniniwala o
rekomendasyon ukol sa isyu.
Ang mga posisyong papel ay mainam sa mga kontekstong nangangailangan ng
detalyadong impormasyon upang lubos na maintindihan ang pananaw ng isa
pang tao. lto ay karaniwang ginagamit sa pampolitikong kampanya, mga
organisasyon ng gobyerno, sa mundo ng diplomasya, at mga hakbang na
naglalayong baguhin ang mga pagpapahalaga ng komunidad at organizational
branding o imahen ng isang samahan o institusyon.
55. Ang layunin ng posisyong papel ay mahikayat ang madla na ang pinaniniwalaan ay katanggap
tanggap at may katotohanan. Mahalagang maipakita at mapagtibay ang argumentong pinaglalaban
gamit ang mga ebidensyang magpatotoo sa posisyong pinaniniwalaan o pinaninindigan.
Ayon naman kay Grace Feming, sumulat ng artikulong “How to Write an Argumentative Essay,”ang
posisyong papel ay ang pagsalig o pagsuporta sa katotohanan ng isang kontrobersiyal na isyu sa
pamamagitan ng pagbuo ng isang kaso o usapin para sa inyong pananaw o posisyon. Kapag nailatag
na ang kaso at ang posisyon hinggil sa isyu, mahalagang mapatunayang totoo at katanggap tanggap
ito sa pamamagitan ng paggamit ng mga ebidensyang kinapapalooban ng mgakatotohanan, opinyon
ng mga taong may awtoridad hinggil sa paksa, karanasan, estadistika, at ibapang uri ng katibayang
magpapatibay sa posisyong pinanghahawakan. Ayon sa kanya, sa pagsulatng posisyong papel ay
mahalaga ang pagkakaroon ng mahusay at magandang paksa ngunit higit na mas mahalaga ang
kakayahang makabuo ng isang kaso o isyu. Maaring ang paksa ay magingkomplikado ngunit ang
iyong gagawing argumento o pahayag ng tesis ay mahalagang maging matibay, malinaw, at lohikal.
56. Ayon kay Jackson et al (2015) sa kanilang aklat na pagbasa at pagsulat tungo
sa pananaliksik, ang
pangangatwiran o argumentasyon na maaring maiugnay sa sumusunod na
paliwanag.
- Ito ay isang sining ng paglalahad ng mga dahilan upang makabuo ng isang
patunay na tinatanggap ng nakararami.
- Ito ay isang uri ng paglalahad na nagtatakwil sa kamalian upang maipahayag
ang katotohanan.
- Ito ay isang paraang ginagamit upang mabigyang katarungan ang mga
opinyon at mapahayag ang mga opinyon ito sa iba.
57. MGA DAPAT ISAALANG-ALANG PARA SA MABISANG
PANGANGATWIRAN
- Alamin at unawain ang paksang ipagmamatuwid
- Dapat maging maliwanag at tiyak ang pagmamatuwid
- Sapat na katwiran at katibayang makapagpatunay
- Dapat ay may kaugnayan sa paksa ang katibayan at katwiran upang
makapanghikayat
- Pairalin ang pagsasaalang-alang, katarungan at bukas na kaisipan sa
pagpapahayag ng
kaalamang ilalahad.
- Tiyaking mapagkakatiwalaan ang mga ilalahad na katwiran.
58. MGA DAPAT ISAALANG-ALANG PARA SA MABISANG
PANGANGATWIRAN
- Alamin at unawain ang paksang ipagmamatuwid
- Dapat maging maliwanag at tiyak ang pagmamatuwid
- Sapat na katwiran at katibayang makapagpatunay
- Dapat ay may kaugnayan sa paksa ang katibayan at katwiran upang
makapanghikayat
- Pairalin ang pagsasaalang-alang, katarungan at bukas na kaisipan sa
pagpapahayag ng
kaalamang ilalahad.
- Tiyaking mapagkakatiwalaan ang mga ilalahad na katwiran.
59. MGA BATAYANG KATANGIAN NG POSISYONG
PAPEL
Depinadong Isyu –Ang mga posisyong papel ay hinggil sa mga
koontrobersyalna isyu, mga bagay na pinagtatalunan ng tao. Ang isyu ay
maaaring mula saisang partikular na okasyon o sa isang nagaganap na debate.
Klarong Posisyon –Liban sa pagbibigay-kahulugan sa isyu, kailangangmailahad
nang malinaw ng awtor ang kanyang posisyon hinggil doon. Minsan,ang posisyon
ay kwalipayd upang maakomodeyt ang mga nagsasalungatangargumento, ngunit
hindi maaari ang posisyong Malabo o ang indesisyon.
Mapangumbinsing Argumento –Hindi maaaring ipagpilitan lamang ng awtorang
kanyang paniniwala. Upang makumbinsi ang mga mambabasa,
kailangangmagbigay ng awtor ng matalinong pangangatwiran at solidong
ebidensya upangsuportahan ang kanyang posisyon. Kailangan nya ring
maisaalang-alang angmga posibleng nagsasalungantang argumento na maaaring
60. MGA BATAYANG KATANGIAN NG POSISYONG
PAPEL
Matalinong Katwiran –Upang matiyak na masusundan ng mambabasaang isang
argumento, kailangang malinaw na maipaliwanag ang mgapangunahing puntong
sumusuporta sa posisyon.
Solidong Ebidensya –Ang awtor ay kailangan ding magbanggit ng iba’tibang uri
ng ebidensyang sumusuporta sa kanyang posisyon. Ilan sa mgaito ang anekdota,
awtoridad at estadistika.
Kontra-argumento –kailangan ding isaalang-alang ng awtor angmgasalungatang
pananaw na maaaring kanyang iakomodeyt o pabulaanan.
61. MGA BATAYANG KATANGIAN NG POSISYONG
PAPEL
Angkop ang Tono –isang hamon para sa mga
manunulat ng posisyong papelang pagpili ng tono sa
pagsulat na nagpapahayag nang sapat ng kanilang
mgadamdamin at nang hindi nagsasara ang
komunikasyon.
62. UPUANG GAWAIN
Angkop ang Tono –isang hamon para sa mga
manunulat ng posisyong papelang pagpili ng tono sa
pagsulat na nagpapahayag nang sapat ng kanilang
mgadamdamin at nang hindi nagsasara ang
komunikasyon.
63. Panuto: Magbigay ng pansariling pagkaunawa tungkol sa mga pahayag sa napapanahong isyu at gamitin ang
natutuhan sa pagsulat. Isulat sa loob ng kahon ang pangungusap na
hindi bababa sa 3 hanggang 5 panngungusap.
Sa iyong palagay sang-ayon ka ba na tuluyan ng ibalik sa buwan ng Hunyo
ang pagbabalik-eskuwela ng mga mag-aaral? Bakit?
