1. طلاق

2. سوره ۶۵ : طلاق (الطلاق)به نام خدا، بخشنده ترين، مهربان ترين۱ _ اى پيامبر، هنگامى که شما مردم زنان را طلاق مى دهيد، بايد اطمينان پيدا کنيد که عده طلاق تمام شده باشد. مدت اين عده را دقيقا ً حساب کنيد. به هيبت و حرمت خدا پروردگارتان ارج نهيد. آنها را از خانه هايشان بيرون نرانيد و زندگى را برايشان چنان سخت نکنيد، که خودشان مجبور شوند بروند، مگر اينکه ثابت شده باشد که آنها زنا کرده اند. اين ها قوانين خداست. هر کس از قوانين خدا سرپيچى کند عليه خويش بى عدالتى مى کند. تو هرگز نمى دانى؛ شايد خدا بخواهد خيرى از اين پديد آورد.

3. ۲ _ زمانى که عده به پايان برسد، شما مى توانيد منصفانه با آنها آشتى کنيد، يا منصفانه از هم جدا شويد. بايد دو شاهد عادل داشته باشيد که در مقابل خدا شاهد طلاق باشند. اين براى روشن شدن کسانى است که به خدا و روز آخر ايمان دارند. هر کس به هيبت و حرمت خدا ارج نهد، او برايش راه خروجى برايش بوجود خواهد آورد.

4. ۳ _ و از جايى براى او روزى مى فرستد که هرگز انتظارش را ندارد. هر کس به خدا اعتماد کند، او برايش کافى است. فرمان هاى خدا انجام شده است. خدا سرنوشت هر چيزى را مقرر کرده است.۴

5. _ و اما براى زنانى که به يائسکى رسيده اند، اگر شکى داريد، عده آنها بايد سه ماه باشد. و اما کسانى که عادت ماهانه نمى شوند و بفهمند که حامله هستند، عده آنها تا موقعى است که وضع حمل کنند. هر کس به هيبت و حرمت خدا ارج نهد، او همه چيز را برايش آسان مى کند.۵ _ اين فرمان خداست که بر شما نازل مى کند. هر کس به هيبت و حرمت خدا ارج نهد، او گناهانش را پاک مى کند و پاداش او را سخاوتمندانه مى دهد.۶ _ شما بايد به آنها اجازه دهيد تا در همان خانه اى زندگى کنند که با شما زندگى مى کردند، زندگى را برايشان چنان سخت نکنيد که خودشان بخواهند بروند. اگر حامله هستند، خرج شان را تا موقعى که وضع حمل کنند بدهيد. اگر به نوزاد شير بدهند، بايد مزد اين خدمت را به آنها بپردازيد. بايد روابط دوستانه را بين خود حفظ کنيد. اگر به توافق نرسيديد، مى توانيد زن ديگرى را براى شير دادن بچه استخدام کنيد.۷ _

6. شوهر ثروتمند بايد به نسبت ثروت خود خرجى او را تأمين کند و تهيدست به نسبت توانايى که خدا به او داده خرجى دهد. خدا به هيچ نفسى بيش از آنچه که به او داده تکليف نمى کند. خدا پس از سختى راحتى فراهم خواهد کرد.۸ _ بسيارى از جامعه ها عليه فرمان هاى پروردگار خود و رسولان او سرکشى کردند در نتيجه ما شديدا ً به حساب آنها رسيدگى کرديم و با مجازاتى هولناک آنها را به کيفر رسانديم. ۹ _ آنها از نتايج تصميمات خود را رنج بردند؛ زيانى آشکار.۱۰ _ خدا عذاب سختى برايشان آماده کرده است. بنابراين، به هيبت و حرمت خدا ارج نهيد، اى کسانى که صاحب هوش و زکاوت هستيد و ايمان آورديد. خدا پيغامى براى شما فرو فرستاده است_۱۱ _ رسولى که بطور واضح، آيات خدا را براى شما مى خواند، تا کسانى را که ايمان دارند و کارهاى پرهيزکارانه انجام مى دهند از تاريکى به روشنايى هدايت کند. کسانى که به خدا ايمان دارند و زندگى پرهيزکارانه اى را مى گذارنند، او آنها را به باغهايى با نهرهاى روان داخل خواهد کرد؛ آنها در آن جاودان مى مانند. خدا پاداش سخاوتمندانه اى به آنها خواهد داد.۱۲ _ خدا هفت جهان و به همان تعداد، زمين خلق کرد. فرمان ها در ميان آنها برقرار است. اين براى آن ا§ست که شما بدانيد خدا قادر مطلق است و اينکه خدا از همه چيز کاملا ً آگاه است.

7. طلاق مانند هر پديده ديگرى اجتماعى داراى ريشه هاى مختلفى است كه بدون بررسى دقيق و مقابله با آن جلوگيرى از بروز چنين حادثه اى مشكل است، و لذا قبل از هر چيز بايد به سراغ عوامل طلاق برويم و ريشه هاى آن را در جامعه بخشكانيم، اين عوامل بسيار زياد است كه امور زير از مهمترين آنها است:

8. الف- توقعات نامحدود زن يا مرد يكى از مهمترين عوامل جدايى است، و اگر هر كدام دامنه توقع خويش را محدود سازند، و از عالم رؤياها و پندارها بيرون آيند، و طرف مقابل خود را به خوبى درك كنند، و در حدودى كه ممكن است توقع داشته باشند، جلوى بسيارى از طلاقها گرفته خواهد شد.

9. ب- حاكم شدن روح تجمل پرستى و اسراف و تبذير بر خانواده ها عامل مهم ديگرى است كه مخصوصا زنان را در يك حالت نارضايى دائم نگه مى دارد، و با انواع بهانه گيريها راه طلاق و جدايى را صاف مى كند.

10. ج- دخالتهاى بيجاى اقوام و بستگان و آشنايان در زندگى خصوصى دو همسر، و مخصوصا در اختلافات آنها، عامل مهم ديگرى محسوب مى شود. تجربه نشان داده است كه اگر هنگام بروز اختلافات در ميان دو همسر آنها را به حال خود رها كنند و با جانبدارى از اين يا از آن دامن به آتش اين اختلاف نزنند چيزى نمى گذرد كه خاموش مى شود، ولى دخالت كسان دو طرف كه غالبا با تعصب و محبتهاى ناروا همراه است كار را روز به روز مشكلتر و پيچيده تر مى سازد. البته اين به آن معنا نيست كه نزديكان هميشه خود را از اين اختلافات دور دارند، بلكه منظور اين است كه آنها را در اختلافات جزئى به حال خود رها كنند، ولى هر گاه اختلاف به صورت كلى و ريشه دار درآمد با توجه به مصلحت طرفين، و اجتناب و پرهيز از هر گونه موضع گيرى يك جانبه و تعصب آميز دخالت كنند، و مقدمات صلحشان را فراهم سازند.

11. د- بى اعتنايى زن و مرد به خواست يكديگر، مخصوصا آنچه به مسائل عاطفى و جنسى برمى گردد، مثلا هر مردى انتظار دارد كه همسرش پاكيزه و جذاب باشد، همچنين هر زن نيز چنين انتظارى از شوهرش دارد، ولى اين از امورى است كه غالبا حاضر به اظهار آن نيستند، اينجا است كه بى اعتنايى طرف مقابل و نرسيدن به وضع ظاهر خويش و ترك تزيين لازم، و ژوليده و كثيف بودن، همسر او را از ادامه چنين ازدواجى سير مى كند، مخصوصا اگر در محيط زندگانى آنها افرادى باشند كه اين امور را رعايت كنند و آنها بى اعتنا از كنار اين مساله بگذرند.

12. به همین جهت در روايات اسلامى اهميت زيادى به اين معنى داده شده، چنان كه در حديثى از امام صادق ع مى خوانيم:«لا ينبغى للمرأة ان تعطل نفسها»:" سزاوار نيست كه زن خود را بدون زينت و آرايش براى شوهرش بماند « مكارم الاخلاق، صفحه 107 و 91» و در حديث ديگرى از امام صادق (ع) آمده است كه فرمود:« و لقد خرجن نساء من العفاف الى الفجور ما اخرجهن الا قلة تهيئة ازواجهن!»: زنانى از جاده عفت خارج شدند و علتى جز اين نداشت كه مردان آنها به خودشان نمى رسيدند" «مكارم الاخلاق، صفحه 107 و 91»!

13. ه- عدم تناسب فرهنگ خانوادگى و روحيات زن و مرد با يكديگر نيز يكى از عوامل مهم طلاق است، و اين مساله اى است كه بايد قبل از اختيار همسر دقيقا مورد توجه قرار گيرد كه آن دو علاوه بر اينكه" كفو شرعى" يعنى مسلمان باشند،" كفو فرعى" نيز باشند، يعنى تنها تناسبهاى لازم از جهات مختلف در ميان آن دو رعايت شود، در غير اين صورت بايد از بهم خوردن چنين ازدواجهايى تعجب نكرد. علاوه بر عوامل فوق می توان علل زیر را نیز به عنوان علل و عوامل طلاق در جوامع مطرح نمود: در جوامع سنتي، علل طلاق عبارت بودند از :مسائل ومشكلات مالي ،اعتياد ،وجود همسر جديد خشونت و بد رفتاري مردان (و عدم تحمل خشونت مثل گذشته توسط زنان )،

14. در جوامع صنعتي امروزی علل و عوامل: 1- عدم تعلق خاطر زن ومرد به همديگر. در اينحالت زن و مرد احساس مي كنند ديگر از نظر عاطفي و روحي نمي توانند به همسر خود كمكي كنند يا كمكي بگيرند . 2- افزايش آگاهي زنان از حقوق خود. 4- عدم تحمل خشونت مثل گذشته توسط زنان

15. 5- به هم ريختگي و نابساماني روابط خانوادگي و عدم انسجام خانواده (قبلا افراد با فاميل ،همسايه ويا با هم طايفه يا با هم محله خود ازدواج مي كردند و ازدواج با تمهيدات خاص و تحت نظارت خانواده بود ولي اكنون افراد تابع خانواده نيستند و فردگرائي توسعه يافته است و اين امر يكي از علل افزايش طلاق است ). .

16. 6-عامل اقتصادي(الف . زن و مرد خواهان استقلال مالي اند و در نتيجه در اين حالت همكاري و هماهنگي بين آنها كم مي شود.ب- استقلال مالي زنان باعث عدم اتكاي آنان به شوهرانشان مي شود ، خشونت تاريخي مردان عليه زنان و عدم تحمل خشونت توسط زنان مثل گذشته و در نتيجه طلاق . ج- مشكلات اقتصادي ، تورم ، چندشغلي بودن افراد ، دور از هم بودن =عدم ارضاي نيازهاي عاطفي همديگر = عدم تعلق خاطر و در نتيجه طلاق)

17. 8- نگاه مرد سالارانه جامعه نسبت به زنان ودختران مثل قوانين كشور(مردهر وقت بخواهد مي تواند زنش را طلاق بدهد) 15- برطرف نشدن نياز جنسي زوجين(كه ممكن است باعث اعتياد، روابط جنسی خارج از سيستم خانواده ، مشكلات جسمي و رواني زوجين . ودر نهايت منجر به طلاق شود )

18. قوانین طلاق طلاق حقي نيست كه به مرد عطا شده باشد و از زن بازداشته شده باشد بلكه طلاق آخرين راه چاره ايست كه براي پايان دادن به زندگيهاي بدون عاطفه و مشقت بار در نظر گرفته شده است به همين لحاظ مسوليت فردي كه اختيار بيشتري در اين موضوع دارد بيشتر است لذا بايد توجه داشت افرادي كه از روي هوا و هوس به اين امر اقدام ميكنند و با بروز كمترين اختلافات آنرا چاره كار خود ميدانند روزي بايد در مقابل خداوند متعال پاسخگو باشند كه آيا واقعا امكان ادامه زندگي به هيچ وجه وجود نداشته و آيا آنها همه سعي خود را براي ادامه زندگي كرده اند؟ و بايد پاسخ دهند چرا چيزي را كه خداوند امر به محكم و استوار كردن آن كرده براحتي از هم گسسته اند .

19. بر اساس قوانين و موازين كشور وقوع امر طلاق از سه راه امكانپذير است ساده ترين شكل وقوع طلاق زمانيست كه زن و شوهر بر مساله طلاق توافق داشته باشند و ديگر مايل به ادامه زندگي با هم نباشند طلاق به تقاضای مرد طلاق به تقاضای زن

20. بر اساس ماده 1130 قانون مدني- در مورد زير زن مي تواند به حاكم شرع مراجعه و تقاضاي طلاق نمايد در صورتي كه براي محكمه ثابت شودكه دوام زوجيت موجب عسر و حرج است مي تواند براي جلوگيري از ضرر و حرج زوج را اجبار به طلاق نمايد و در صورت ميسر نشدن به اذن حاكم شرع طلاق داده مي شود. تبصره - عسر و حرج موضوع اين ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعيتي كه ادامه زندگي را براي زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشكل باشد و موارد ذيل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصاديق عسر وحرج محسوب مي گردد :

21. 1- ترك زندگي خانوادگي توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالي و يا نه ماه متناوب در مدت يك سال بدون عذر موجه . 2- اعتياد زوج به يكي از انواع مواد مخدر و يا ابتلاء وي به مشروبات الكلي كه به اساس زندگي خانوادگي خلل وارد آورد و امتناع يا عدم امكان الزام وي به ترك آن در مدتي كه به تشخيص پزشك براي ترك اعتياد لازم بوده است . در صورتي كه زوج به تعهد خود عمل ننمايد و يا پس از ترك ، مجددا" به مصرف موارد مذكور روي آورده ، بنا به درخواست زوجه ، طلاق انجام خواهد شد . 3- محكوميت قطعي زوج به حبس پنج سال يا بيشتر . 4- ضرب و شتم يا هرگونه سوء استفاده مستمر زوج كه عرفا" با توجه به وضعيت زوجه قابل تحمل نباشد . 5- ابتلاء زوح به بيماري هاي صعب العلاج رواني يا ساري يا هر عارضه صعب العلاج ديگري كه زندگي مشترك را مختل نمايد . موارد مندرج در اين ماده مانع از آن نيست كه دادگاه در ساير مواردي كه عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود ، حكم طلاق صادرنمايد .

22. اما اجراي صيغه طلاق بدون صدور گواهي عدم امكان سازش غير قانوني ميباشد

23. ماده 10 قانون حمايت خانواده: اجراي صيغه طلاق و ثبت آن پس از رسيدگي دادگاه و صدور گواهي عدم امكان سازش صورت خواهد گرفت .

24. متقاضي گواهي عدم امكان سازش بايد تقاضانامه اي به دادگاه تسليم نمايد كه در آن علل تقاضا به طور موجه قيد گردد. پس از وصول تقاضانامه دادگاه راسا يا به وسيله داور يا داوران سعي در اصلاح بين زن و شوهر و جلوگيري از وقوع طلاق خواهد كرد. هرگاه مساعي دادگاه براي حصول سازش نتيجه نرسد با توجه به ماده 8 اين قانون گواهي عدم امكان سازش صادر خواهد كرد. دفتر طلاق پس از دريافت گواهي مذكور به اجراي صيغه طلاق و ثبت آن اقدام خواهد نمود.

25. هر يك از طرفين عقد بدون تحصيل گواهي عدم امكان سازش مبادرت به طلاق نمايد به حبس جنحه اي از شش ماه تا يك سال محكوم خواهد شد. همين مجازات مقرر است براي سردفتري كه طلاق را ثبت نمايد.

26. در موارد زير زن يا شوهر حسب مورد مي تواند از دادگاه تقاضاي صدور گواهي عدم امكان سازش نمايد و دادگاه در صورت احراز آن موارد گواهي عدم امكان سازش صادر خواهد كرد.

27. 1 - توافق زوجين براي طلاق . 2 - استنكاف شوهر از دادن نفقه زن و عدم امكان الزام او به تاديه نفقه همچنين در موردي كه شوهر ساير حقوق واجبه زن را وفا نكند و اجبار او به ايفا هم ممكن نباشد. 3 - عدم تمكين زن از شوهر. 4 - سو رفتار و يا سو معاشرت هر يك از زوجين به حدي كه ادامه زندگي را براي طرف ديگر غير قابل تحمل نمايد.

28. 5 - ابتلا هر يك از زوجين به امراض صعب العلاج به نحوي كه دوام زناشويي براي طرف ديگر در مخاطره باشد. 6 - جنون هر يك از زوجين در مواردي كه فسخ نكاح ممكن نباشد. 7 - عدم رعايت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال به كار يا حرفه اي كه منافي با مصالح خانوادگي يا حيثيات شوهر يا زن باشد. 8 - محكوميت زن يا شوهر به حكم قطعي به مجازات