"Sterke Gemeente in een sterke regio" door Mark Suykens, Directeur Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. Presentatie voor de open stuurgroep "Sterk besturen in een sterke regio", mei 2012

1. STERKE GEMEENTEN IN
EEN STERKE REGIO
Mark Suykens, algemeen directeur VVSG vzw
10 mei 2012 - Harelbeke

2. samenleving in verandering
2 - VVSG - Pas aan bij: Invoegen / Koptekst en Voettekst 22-5-2012

3. Een sterke regio steunt op sterke
gemeenten
• Genetwerkte samenleving: gemeente is één van de
actoren in een zeer verscheiden samenleving
(interbestuurlijk – middenveld – bedrijfsleven)
• Schaalverschuivingen: burgers, bedrijven,
middenveld werken steeds meer met verschillende
schalen (werk, vrijetijd, zorg, …)
Hoe gaan gemeenten hier mee om?
Hoe versterken ze hun eigen bestuurskracht?
Hoe versterken ze de bestuurskracht van de
regio?
Hoe ontwikkelen ze een sturend vermogen als
overheid?
3 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

4. bestuurskracht versterken
4 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

5. Bestuurskracht lokale besturen
Het vermogen, de kracht om gewenste
maatschappelijke ontwikkelingen en effecten te
realiseren.
Een bestuurskrachtige gemeente is voldoende in
staat om de door haar zelf en door anderen
(federale en Vlaamse overheid) opgelegde taken en
ambities alleen of in samenwerking met anderen op
te pakken en te realiseren.
5 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

6. Versterking bestuurskracht
Extern (centrale overheden) o.a.
- Minder detailregelgeving
- Meer financiële ruimte
- Andere vormen van toezicht
- Enz.
Hier gaan we nu niet verder op in.
Intern: zelf werken aan de versterking van de eigen
bestuurskracht. Geloven in eigen kracht.
Dit is essentieel
6 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

7. Elementen
• Sterk politiek bestuur (raad én college)
• Sterk ambtelijk apparaat. Managementteam
• Samenwerking politici-ambtenaren/medewerkers
• Inzetten op integraal beleid (specialisatie én
samenhang)
• Actor én regisseur
• Versterk de samenwerking gemeente-OCMW
• Visie op strategische samenwerking met andere
lokale besturen
7 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

8. ambitieus besturen
8 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

9. Ambitieus besturen
Integraal is het nieuwe normaal!
Specialisatie en samenhang
• Integrale beleidsplanning
• Verdeling schepenbevoegdheden: anders bekijken
• Collegiaal bestuur (geen schepensolisme)
• Minder schepenen: het maximum niet invullen
• Inspirerende generalist en verbindend leider als burgemeester
9 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

10. Ambitieus besturen
Actor én regisseur
• Actorrol blijft belangrijk (witte vlekken opvullen, kennis
behouden, waarborgen voor toegankelijkheid, sturing
op prijszetting en kwaliteit, …)
• Steeds meer regierol
- kinderopvang
- wonen en huisvesting
- lokale diensteneconomie
- welzijn
- enz.
10 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

11. Ambitieus besturen
Actor én regisseur
• Beleid voeren ≠ beleid uitvoeren
• Regisseren met doorzettingsmacht
Doorzettingsmacht
• Grote doorzettingsmacht
• Regiemodel
• Lokaal bestuur = regisseur
• Geringe doorzettingsmacht
• Netwerkmodel
• Gebaseerd op vrijwilligheid
• Lokaal bestuur = netwerkcoördinator
11 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

12. Ambitieus besturen
Netwerken en regisseur
12 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

13. Ambitieus besturen
13 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

14. Ambitieus besturen
Strategische meerjarenplanning en
duurzaamheidsperspectief
• BBC verplicht om vooruit te kijken, doelstellingen
op langere termijn vast te leggen
• BBC verplicht om beleid en financiën aan elkaar
te koppelen
• Gebruik BBC als beleidsondersteuning
• Maak van meerjarenplan geen star geheel, maar
kijk geregeld of doelstellingen nog wel juist zijn
(cf. snel evoluerende samenleving)
14 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

15. besturen is samenwerken
15 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

16. Besturen is samenwerken
Problemen en uitdagingen voor lokale besturen worden
steeds complexer:
- Bij elke beslissing moet men rekening houden met
neveneffecten op andere domeinen
- Diverse problemen overstijgen de grenzen van de gemeente
- Vaak zijn meerdere actoren bevoegd en/of competent
• Gemeenten/OCMW’s moeten zich versterken in
strategische samenwerking met andere
gemeenten/OCMW’s
• Is absoluut nodig om de bestuurskracht van
gemeenten/OCMW’s te versterken
16 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

17. Samenwerking gemeente/OCMW
• Politieke, inhoudelijke, strategische
samenwerking
• Voorzitter in college
• Samenwerking/fusie qua ondersteuningsdiensten
• Inhoudelijke sociale beleid samen afspreken
GEMEENTE: eindverantwoordelijkheid strategisch
lokaal sociaal beleid
OCMW:
- Verzelfstandigde gemeentelijke organisatie
- Tactisch en operationeel eindverantwoordelijke
voor een groot deel van het lokaal sociaal beleid
17 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

18. Intergemeentelijke samenwerking
Drie invalshoeken
• Onderlinge samenwerking om taken als lokale
overheid beter te kunnen uitvoeren
• Samenwerking tussen lokale besturen voor
gemeentegrensoverschrijdende
problematieken/initiatieven
• Ontwikkeling van de streek
18 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

19. Kleine schaal
Intergemeentelijke samenwerking op kleine schaal
(b.v. gewone contracten)
• Overzichtelijk
• Beheersbaar
• Niet-vrijblijvende vrijwilligheid
• Eigenaarschap bij de gemeente
• Een zaak van politici (schepenen en
gemeenteraad) én ambtenaren
• Intensieve communicatie en terugkoppeling
19 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

20. Intergemeentelijke samenwerking (IGS-ed)
• Afvaardigen van sterke bestuurders
• Allerlei informatiemomenten (kader van het
decreet IGS)
• Agendabespreking Algemene vergadering op de
gemeenteraad
• Toelichting door bestuurder op gemeenteraad
• Mogelijkheid om gebruik te maken van de afvaardiging
van oppositieleden als waarnemend bestuurder
• Betrekken van eigen gemeentelijk personeel bij
IGS
20 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

21. Streeksamenwerking
• Streek-identiteit (draagvlak bij de bevolking)
• Regio-verhaal levend maken
• Regionale communicatie
21 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012

22. Algemeen
• Strategisch meerjarenplan: visie op
intergemeentelijke samenwerking en regio-
samenwerking
• Gemeenteraad als forum voor gedachtewisseling
over intergemeentelijke samenwerking
• Intergemeentelijke samenwerking op het ambtelijk
managementteam
• Informatie in de eigen gemeentelijke media
• …
22 - VVSG - Sterke gemeenten in een sterke regio 22-5-2012