literatura galega século XX

1. A PROSA DE FINS DO XX E COMEZOS DO XXI.
TEMAS E AUTORES DOS 80 E DOS 90.
PROSISTAS E TENDENCIAS ACTUAIS MÁIS
RELEVANTES.

2. INTRODUCIÓN
 Tras a ditadura ábrese un horizonte de
posibilidades para a narrativa e as editoriais
apostan polos narradores galegos.
 Os autores comezan a pescudar novos temas e
formas narrativas influídos por outras literaturas.
Empregan a ruptura cronolóxica, o
multiperspectivismo e a ausencia de argumento.

3. TENDENCIAS DA NARRATIVA DENDE 1975
 Literatura infantil e xuvenil: nos primeiros anos predomina a figura do escritor-
mestre. A partir dos anos 90 a literatura infantil e xuvenil ten gran éxito debido ás
lecturas escolares que se fan dende que o ensino do galego é obrigatorio nas
aulas.
 Paco Martín: Das cousas de Ramón Lamote.
 Fina Casalderrey: O misterio dos fillos de Lúa, Mutacións xenéticas.
 Agustín Fernández Paz: Cartas de inverno, Aire negro, O único que queda é o
amor.
 Marilar Aleixandre: A expedición do Pacífico, A cabeza de medusa.
 Ledicia Costas: Esmeraldina, a cociñeira defunta, Unha estrela no vento, O corazón
de Xúpiter.
 Novela policiaca: foi un xénero con gran aceptación.
 Carlos Reigosa con Crime en Compostela comezou unha saga na que o seu
protagonista, Nivardo Castro, se ve en situacións propias do xénero.
 Aníbal C. Malvar: A man dereita, Un home que xaceu aquí.
 Roque Morteiro (=Xelís de Toro): Seis cordas e un corazón.
 Novela de ciencia ficción: presenta novos mundos baixo supostos fantástico-
futuristas.
 Xosé Fernández Ferreiro: Reportaxe cósmico.
 Ramón Caride: Soños eléctricos.
 Suso de Toro: A sombra cazadora.

4.  Novela de humor: emprega a ironía, a parodia e o esperpento para provocar o sorriso e permitir
unha fina crítica social e de costumes.
 Gonzalo Navaza: Erros e tánatos.
 Alfonso Álvarez Cáccamo: As baleas de Eduardo Reinoso.
 Novela histórica: trata motivos relacionados coa historia de Galicia.
 Darío Xohán Cabana: Morte de rei, que narra a historia de Don García, último rei de Galicia.
 Xosé Miranda: Morning star, ambientada no século XIX.
 Xesús Rábade Paredes: Branca de Loboso, onde a protagonista ten que loitar contra a
Inquisición.
 Carlos Reigosa: Pepa a Loba, célebre bandida galega do século XIX.
 Narrativa memorialista sobre o 36: tema moi cultivado na etapa anterior e que segue tendo
continuidade.
 Xosé Fernández Ferreiro: Agosto do 36 e Os últimos fuxidos.
 Carlos Casares: Os mortos daquel verán.
 Manuel Rivas: O lapis do carpinteiro.
 Novela feminina: interesada polas causas das mulleres
 María Xosé Queizán: Amantia e Amor de tango.
 Margarita Ledo Andión: Mamá-Fe.
 Narrativa urbana e experimental: autores que exploran mundos narrativos infrecuentes, con
tendencias urbanitas.
 Suso de Toro.
 Xelís de Toro: Non hai misericordia.
 Santiago Jaureguízar: Breve crónica universal da clase obreira, O globo de Shakespeare.
 Fran Alonso: Trailer, Males de cabeza.

5. A NARRATIVA DOS 80
 Hai un continuísmo da novela ruralista, pero tamén se fai
narrativa memorialista, centrada na Guerra Civil, e realismo
sociolóxico.
 A estes autores chamóuselles a Promoción dos Premios por
estar presentes nos certames literarios.
 Autores destacados:
 Alfredo Conde:
 Memoria de Noa emprega o monólogo interior para deseñar a personalidade
banal dos personaxes.
 Xa vai o griffón no vento entrecruza a historia dun escritor de visita nunha
universidade francesa e a dun clérigo inquisidor que viviu catrocentos anos
atrás.
 Romasanta é unha novela histórica que aborda un famoso caso de licantropía
no Ourense do século XIX.
 Xavier Alcalá:
 A nosa cinza, crónica iniciática dun rapaz da pequena burguesía urbana na
posguerra;
 Arxentina e Latitude Austral recrean a emigración.
 Víctor Freixanes: O triángulo inscrito na circunferencia, O enxoval da
noiva e A cidade dos césares son obras que comparten o barroquismo
estilístico, reinterpretan a historia e presentan a loita entre o Ben e o Mal.

6. A NARRATIVA DOS 90
 Nesta década, autores que antes facían poesía ou
relatos optan por escribir novelas. Ex. Manuel Rivas,
Ramiro Fonte e Darío Xohán Cabana.
 Autores destacados:
 Suso de Toro comeza facendo realismo sucio (Caixón
desastre, Polaroid, Land Rover, Tic-tac) e pouco a pouco
vaise achegando á novela experimentalista (Calzados Lola,
Círculo, Non volvas). Emprega a ironía, a marxinalidade e o
mundo urbano.
 Manuel Rivas é o escritor galego que ten na actualidade
maior proxección editorial e mediática. Mestura o rural e o
urbano, o lirismo e o humor. Entre as súas obras destacan
Un millón de vacas, Os comedores de patacas, Que me
queres, amor? e Os libros arden mal.
 Darío Xohán Cabana comeza facendo narracións con
referencias á materia de Bretaña e á mitoloxía popular como
ocorre en Galván en Saor.

7. A NARRATIVA DA DÉCADA DO 2000
 Seguen escribindo novelistas xa mencionados en
décadas anteriores.
 Xorden novas voces:
 Rosa Aneiros: Resistencia, Sol de inverno.
 Teresa Moure: Herba moura.
 María Reimóndez: O club da calceta.

8. ENSAIO
 Fin da ditadura = liberdade de expresión = faise
moito ensaio.
 Trátanse todos os temas: ensaio filosófico,
relixioso, feminista, político, económico, literario
(De Pondal a Novoneyra, de Xosé Luís Mendez
Ferrín) e sociolingüístico (Lingua e sociedade na
Galiza, de Manuel Portas).