กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช

1. ใบความรูวิชาวิทยาศาสตร
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนการสอนที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
เรื่อง กระบวนการสังเคราะหดวยแสง

กระบวนการสังเคราะหดวยแสง
สิ่งมีชีวตทุกชีวตตองการอาหาร อาหารเปนแหลงพลังงานหลักที่ชวยใหสงมีชีวต
ิ ิ ิ่ ิ
สามารถทากจกรรมตางๆ ไดและชวยใหสงมชวตสามารถอยูรอดได สั 
ส ํ ิ  ไ  ใ สิ่ ี ี ิ ส ไ สตวและมนุษยสามารถ
ส

เคลื่อนที่ไปหาอาหารไดเองเมื่อหิว แตพืชไมสามารถเคลื่อนที่ไดและไมมีปากสําหรับบดเคี้ยว
อาหาร พืชจะไดรับอาหารจากกระบวนการที่เรียกวา “ การสังเคราะหดวยแสง ”

การสังเคราะหดวยแสง (Photosynthesis) คือ กระบวนการสรางอาหารของพืชสีเขียวที่มี
คลอโรฟลล เชน พืช และโปรตีสตบางชนิด ซึงในการสรางอาหารของพืชจะอาศัยพลังงานจาก
่
แสงอาทิิตยและสารคลอโรฟลลจากพืืช เพือรวมนําและกาชคารบอนไดออกไซดเขาดวยกัันทํําใ 
 โ ฟ  ื่ ํ้ ไ ไ  ให
ไดนา(H2O) กาซออกซิเจน(O2) และน้ําตาลกลูโคส(C6H12O6) เกิดขึ้น ซึ่งน้าตาลคืออาหารของ
้ํ ํ
พืช นั่นเอง ดังสมการ
แสง
6CO2 + 12 H2O C6H12O6 + 6O2 + 6
H2O กาชคารบอน- นํ้า คลอโรฟลล นํ้าตาลกลูโคส กาซ
โ ฟ
น้ํา ไดออกไซด
ออกซิเจน
ปจจัยที่สําคัญที่ใชในการสังเคราะหดวยแสงของพืช
1.คลอโรฟลล เปนสารสีเขียวอยในคลอโรพลาสตของเซลลพืชพบในสวนที่เปน
ู
สีเขียวของพืช เชนใบ ลําตน และรากที่อยูเหนือดินที่มีสีเขียว เปนตน ถาปริมาณของ
คลอโรฟลลมีมาก อัตราการสังเคราะหดวยแสงจะสูง
2.แสง มีบทบาทสําคัญตอการสังเคราะหดวยแสงของพืช เนื่องจากเปนแหลงให
พลังงานสําหรับการเกิดปฏิกิริยาระหวางน้าและกาซคารบอนไดออกไซด ซึงเปนวัตถุดิบในการ
ํ ่
สรางอาหารของพช ชนิดของแสงที่มีผลทําใหเกิดการสังเคราะหดวยแสงไดมากที่ส คอ แสงสี
สรางอาหารของพืช ชนดของแสงทมผลทาใหเกดการสงเคราะหดวยแสงไดมากทสุด คือ แสงส

มวง แสงสีแดง และแสงสีนาเงินตามลําดับ แสงสีเขียวมีผลนอยที่สุด ถาความเขมขนของแสง
้ํ
มากอัตราการสังเคราะหดวยแสงจะสูง


2. ใบความรูวิชาวิทยาศาสตร
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนการสอนที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
เรื่อง กระบวนการสังเคราะหดวยแสง

3.แกสคารบอนไดออกไซด เปนวัตถุดิบที่สําคัญในการสรางอาหารของพืช สวนใหญ
ปริมาณแกสของคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศมีประมาณ 0.03 - 0.04 %
4.น้ํา เปนวัตถุดิบสําหรับการสรางอาหารของพืช ซึ่งรากพืชจะดูดซึมน้ามาจากดินแลว
ํ
ลําเลียงไปยังใบซึ่งเปนแหลงเกิดการสังเคราะหดวยแสงโดยลําเลียงมาทางทอลําเลียงน้ํา

สิ่งที่เกิดขึ้นจากกระบวนการสังเคราะหดวยแสง คือ น้าตาลกลูโคส น้ํา และกาซออกซิเจน -
ํ
นาตาลทเกดขน พบวาจะมีปริมาณมากเกินกวาที่พืชตองการนําไปใชประโยชน ดงนนพชจง
น้ําตาลที่เกิดขึ้น พบวาจะมปรมาณมากเกนกวาทพชตองการนาไปใชประโยชน ดังนันพืชจึง ้
เปลี่ยนน้ําตาลสวนที่เหลือไปเก็บสะสมไวในรูปของแปง และแปงนีจะเปลี่ยนกลับเปนน้ําตาล
้
อีกเมื่อพืชนําไปใชในการดํารงชีวต
ิ
- น้ําและออกซิเจนจะถูกพืชคายออกมาทางปากใบกลับคืนสูสิ่งแวดลอม
ความสํําคััญของกระบวนการสัังเคราะหดวยแสงของพืชทีี่มีผลตอสิิ่งมีีชีวิตและสิ่งแวดลอม
ื ิ
1.เปนแหลงอาหารและพลังงานที่สําคัญของสิงมีชีวิตทุกชนิด
่
2.เปนแหลงผลิตแกสออกซิเจนที่สําคัญของระบบนิเวศ แกสออกซิเจนเปนแกสที่
สิ่งมีชีวตตองนําไปใชในการสลายอาหาร เพื่อสรางพลังงานหรือใชในกระบวนการหายใจนั่นเอง
ิ
3 วยลดปริมาณแกสคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ เพราะพืชตองใชแกสนี้เปน
3.ช ไ ไ   
วัตถุดิบในการสังเคราะหดวยแสง


3. ใบกิจกรรมวิชาวิทยาศาสตร
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนการสอนที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
เรื่อง กระบวนการสังเคราะหดวยแสง

กิจกรรม 1 คลอโรฟลลกับการสรางอาหารของพืช
จุดประสงคการทดลอง
1. สามารถสรุปเกี่ยวกับความสําคัญของคลอโรฟลลตอการสังเคราะหดวยแสงของ

พชได
พืิธีการทดลอง
วิ ชได
1.เด็ดใบชบาดางที่ถูกแสง 3 ชั่วโมง (เพื่อใหใบไดสรางอาหารใหเพียงพอที่จะทดสอบ)
แลววาดรูปแสดงสวนที่มีสีเขียวและสีขาว จากนั้นนําไปตมในน้าเดือดนาน 1 นาที (เพื่อใหเซลล
ํ
ตาย ใบจะไดหยุดการสรางอาหารและใหแปงที่สะสมไวในเซลลสุก)
2.สกดคลอโรฟลลในใบพช คบใบชบาดางจากบกเกอร ใสหลอดทดลองขนาดใหญเตม
2 สกัดคลอโรฟลลในใบพืช คีบใบชบาดางจากบีกเกอร ใสหลอดทดลองขนาดใหญเติม
แอลกอฮอลลงไปประมาณ 15 ลบ.ซม. หรือพอทวมใบ แลวนําหลอดทดลองจุมในน้ําเดือดอีก

ประมาณ 2 นาที จนกระทั่งใบมีสีซีด คีบใบพืชจากหลอดทดลองจุมลงในน้ําเย็น
3.นําใบพืชขึ้นจาน้าวางในถวยกระเบื้อง หยดสารละลายไอโอดีน 2-3 หยดลงบนใบพืชทิ้ง
ํ
ไวประมาณ 30 วินาที แลวแลงน้ํา สังเกตการเปลี่ยนแปลง และบันทึกผล
4. รินน้ําแปงสุก 5 ลบ.ซม.ลงในหลอดทดลอง หยดสารละลายไอโอดีน 2-3 หยด สังเกต
การเปลี่ยนแปลงและบันทึกผล เปรียบเทียบผลที่ไดจาก ขอ 4 กับสีของน้าแปงงสุกหลังใส
ํ
สารละลายไอโอดีน
ตารางบันทึกผลการ
ทดลอง
สงทีี่นํามาทดสอบ
ิ่ ผลการทดสอบดวยสารละลายไอโอดีน
ไโ ี
1.สวนที่มีสีเขียวของพืช …………………………………………………………
2.สวนที่มีสีขาวของพืช ………………………………………………………...
3.น้ําแปงสุก ……………………………………………………..…
สรุปผลการทดลอง…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………….....…………………
……………………………………………………………………………………………………………..

4. ใบกิจกรรมวิชาวิทยาศาสตร
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนการสอนที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
เรื่อง กระบวนการสังเคราะหดวยแสง

กิจกรรม 2 แสงกับการสังเคราะหดวยแสงของพืช

จุดประสงคการทดลอง
1. สามารถสรุปเกี่ยวกับความสําคัญของแสงตอการสรางอาหารของพืชได
วิธีการทดลอง
1. นําตนผักบุงซึ่งเพาะใหสงประมาณ 10 ซม. ไปเก็บไวในที่มือ 1 คืนแลวเด็ดใบมา
ู
1 ใบ เก็บไวไมใหโดยแสง
2.ใชกระดาษสีดาขนาด 2 ซม. X 3 ซม. จํานวน 2 แผนปดทับใบผักบุงบางสวน แลวนํา
ํ
ตนผักบุงไปตั้งไวกลางแดดประมาณ 3 ชั่วโมง
3.เด็ดใบผักบุงที่ถูกแสงมา 1 ใบและใบที่มีกระดาษดําปดทับพรอมทําเครื่องหมาย
4.นําใบผักบุงที่เก็บไวในกลองทึบ ใบที่ถูกแสง และใบที่ปดดวยกระดาษดํามาสกัด
คลอโรฟลลออกดวยแอลกอฮอล ตามกิจกรรมที่ี 1 จากนัั้นนํามาทดสอบดวยสารละลายไอโอดีีน
โ ฟ   ิ  ไโ
สังเกตและบันทึกผล
ตารางบันทึกผลการทดลอง
ใบผักบุงที่นํามาทดสอบ ผลการทดสอบดวยสารละลายไอโอดีน
1.ใบที่ไมถูกแสง …………………………………………………………
2.ใบที่ปดดวยกระดาษดําบางสวน ………………………………………………………...
3.ใบที่ถูกแสง ……………………………………………………..…
สรุปผลการทดลอง…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………….....…………………
……………………………………………………………………………………………………………..

5. ใบงานที่ …….วิชาวิทยาศาสตร
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนการสอนที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
เรื่อง กระบวนการสังเคราะหดวยแสง

ผลการเรียนรูที่คาดหวัง
1.ทดลองสืบคนขอมูลและอธิบายปจจัยบางประการที่จําเปน ในการสังเคราะหดวยแสง ไดแก

แสง คลอโรฟลล คารบอนไดออกไซด และผลที่ไดจากการสังเคราะหดวยแสง

2.อธิบายความสําคัญของกระบวนการสังเคราะหดวยแสงที่มีผลตอสิงมีชีวตและสิ่งแวดลอม
 ่ ิ
จุดป
ประสงคการเรีียนรู

1. สามารถสรุปเกี่ยวกับความสําคัญของคลอโรฟลลตอการสังเคราะหดวยแสงของพืชได

2.สามารถสรุปเกี่ยวกับความสําคัญของแสงตอการสรางอาหารของพืชได
คําสัง จงเติมคําหรือขอความในชองวางใหถูกตอง
่
1ส ไ โ ี ีสี ไ
1.สารละลายไอโอดนมสอะไร………………………………………………………
2.ใบชบาดางที่สกัดคลอโรฟลลแลวจะมีสี………………………………………….
3.ใบชบาดางจากขอ 2 เมื่อทดสอบดวยสารละลายไอโอดีน บริเวณที่มีสีเขียว
พบวา………. ……………….บริเวณสีขาว
พบวา…………………………………………………………
พบวา…………………………………………………………
4.นักเรียนคิดวาสวนใดของพืชที่มีความสัมพันธกับการมีแปงในพืช………………………..
………………………………………………………………………………………………..
5.เมื่อสกัดคลอโรฟลลออกจากใบผักบุงทั้ง 3 ใบ ใบผักบุงจะมีส…………………..และ
ี
เมื่อนําใบทั้งสามมาทดสอบดวยสารละลายไอโอดีน จะพบวา
5.1 ใบที่ไมถูกแสง…………………………………แสดง
วา……………………………….. 5.2 ใบที่ปดดวยกระดาษดํา
บางสวน………………………….แสดงวา…………………….. 5.3 ใบที่ถูกแสงทั้ง
ใบ…………………………….แสดงวา…………………………………..
6.ใบผกบุ ที่เกิดแปงตองไดรับ
6 ใบผักบงทเกดแปงตองไดรบ……………………….และกระบวนการททาใหเกดแปง คือ
และกระบวนการที่ทําใหเกิดแปง คอ.
…………………………………………………………………
7.ในการทดลองนี้ ปจจัยสําคัญที่ทําใหเกิดกระบวนการสังเคราะหแสงของพืช คือ………..
ชื่อ………………………..นามสกุล………………………………เลขที่ …………..
…………………………………………………………………………………………….