2. Μια παλιά
πρωτοχρονιάτικη ιςτορία...
Κάτι ςαν παραμφκι.
Ζνασ φίλοσ μου ζςτειλε κάτι επίκαιρο, μια παλιά πρωτοχρονιάτικθ ιςτορία.
Τθν αναρτϊ ευχαρίςτωσ, ωσ αντίβαρο ςτθ μιηζρια, τθν κακογουςτιά και τθν
ευτζλεια που αποτζλεςαν αφορμζσ, ζναυςμα και κεματολογία των
τελευταίων μου αναρτιςεων. Ξζςπαςμα αναηιτθςθσ «κακαροφ» αζρα,
ςυγκίνθςθσ και μιασ χαμζνθσ ακωότθτασ. Μαηί με τισ ολόκερμεσ ευχζσ
μου, αφιζρωμα για τισ χρονιάρεσ θμζρεσ που ζρχονται, προσ όλουσ τουσ
αναγνϊςτεσ τθσ ςτιλθσ.
Οι εποχζσ δφςκολεσ, κυμίηουν ςτουσ γθραιότερουσ χρόνια κατοχικά. Οι
μζρεσ μικρζσ, χειμωνιάτικεσ και οι νφχτεσ μακριζσ και κρφεσ, όπωσ τότε. Το
ίδιο ςκοτεινζσ κι οι ψυχζσ των ανκρϊπων. Μελαγχολικά πρόςωπα
κυκλοφοροφν, ςκεφτικά, ςτουσ δρόμουσ τθσ μεγάλθσ πολιτείασ. Θ
γιορταςτικι ευωχία, θ ανεμελιά και θ μαγεία τζτοιων θμερϊν ίςα που
αναφαίνεται ςτθ ςυμπεριφορά τουσ, χαμζνθ κι αυτι ςτο βάκοσ τθσ
μνιμθσ και πλακωμζνθ από χιλιάδεσ, τωρινζσ ζννοιεσ, αγωνίεσ,
αναςφάλειεσ. Ζδαφοσ πρόςφορο για ν’ αναςτθκεί ςτθ μνιμθ μια
ξεχαςμζνθ, επίκαιρθ ιςτορία, που μπορεί να διαβαςτεί και ςαν παλιό
παραμφκι τθσ γιαγιάσ… Να κυμίςει κάτι ςτουσ παλιοφσ και να προϊδεάςει
τουσ νζουσ.
3. ΤΟ ΤΟΡΛ ΤΟΥ ΑΟΥΛΘ
Θ ιςτορία που κα ςασ διθγθκϊ ςιμερα και μοιάηει με πρωτοχρονιάτικο παραμφκι,
ςυνζβθ πριν πολλά-πολλά χρόνια ςε κάποια μεγάλθ πόλθ τθσ Ελλάδασ, που τότε
φάνταηε μικρι, ςτθν Ακινα. Τθν εποχι εκείνθ όλα τα ςπίτια ιςαν μικρά, φτωχικά και
τισ νφχτεσ ςκοτεινά. Τα περιςςότερα ιςαν πζτρινα, όπωσ πζτρινα ιςαν και τα χρόνια
που ηοφςαν οι άνκρωποι. Θ φτϊχεια ιταν απλωμζνθ ςαν αόρατο μαγικό δίχτυ απάνω
από τισ περιςςότερεσ ςυνοικίεσ τθσ, όμωσ οι άνκρωποι τότε, παρ’ όλθ τθ μιηζρια και
τθν κακομοιριά τουσ, μποροφςαν να χαμογελοφν και θ καρδιά τουσ ξεχείλιηε από
καλοςφνθ και ακωότθτα. Οι γειτονιζσ ιςαν ιςυχεσ και αςφαλείσ και μόνο οι παιδικζσ,
χαροφμενεσ κι αμζριμνεσ, φωνζσ διατάραηαν τθν απζραντθ ςιωπι, γεμίηοντασ με ηωι
κι αιςιοδοξία τθν ατμόςφαιρα και ηεςταίνοντασ τισ ψυχζσ των μεγάλων, που
απζβλεπαν ςτουσ μικροφσ αεικίνθτουσ διαβόλουσ τουσ για ζνα καλφτερο αφριο.
Οι νφχτεσ, ιδίωσ τον χειμϊνα, ιςαν ςκοτεινζσ, κατάμαυρεσ όπωσ ςκοτεινι και μαφρθ
ιταν κι θ ηωι των ανκρϊπων. Τότε, ςτισ ατζλειωτεσ χειμωνιάτικεσ νφχτεσ το κρφο
ιταν τςουχτερό κι ο παγωμζνοσ αζρασ -φαρμάκι- ξφλιαηε το ςϊμα και μαηί τθν, ιδθ,
παγωμζνθ τουσ ψυχι. Μόλισ ο ιλιοσ ζπεφτε και χανόταν ςτο βάκοσ του ορίηοντα,
πίςω από το βουνό, ερχόταν βιαςτικά θ νφχτα κουβαλϊντασ μαηί τθσ ζνα απόλυτο
ςιωπθτιριο ςτα ςπίτια και μια απζραντθ ακινθςία ςτουσ δρόμουσ. Τα μικρά, ξφλινα
πατηοφρια ςφάλιηαν βιαςτικά για να κρατιςουν μζςα, όςο μποροφςαν, τθ ςπιτικι
καλπωρι εμποδίηοντασ, κατά το δυνατόν, το άγριο κρφο να μπει και να περονιάςει τα
κόκαλα των κατοίκων.
Μόλισ ςκοτείνιαηε ζπιαναν δουλειά οι ςόμπεσ του Κωκ, του ανκρακίτθ, ι των ξφλων,
κακϊσ και τα ταπεινά μαγκάλια που μάηευαν γφρω τουσ τα μζλθ τθσ οικογζνειασ. Για
να ηεςτακοφν και αποτελειϊςουν οι μικροί τθ μελζτθ των αυριανϊν μακθμάτων και
οι μεγάλοι, μαμάδεσ, γιαγιάδεσ, κείεσ, να καταπιαςτοφν με τισ ςυνθκιςμζνεσ
γυναικείεσ αςχολίεσ τουσ. Σίδερο, ράψιμο, μπάλωμα, κζντθμα.
4. Ο μικρόσ Αροφλθσ, μαηί με τα άλλα τρία μικρότερα αδελφάκια του, κακόταν κι αυτόσ κατάχαμα, πάνω ςτο
παλιό τριμμζνο χαλί με τα ηωγραφιςμζνα ελάφια ςτθν περίμετρο, που ςκζπαηε το κζντρο του δωματίου, ενϊ
ολοτρόγυρα αυτό ςυμπλθρωνόταν από μικρζσ κουρελοφδεσ που, όλα μαηί, προςπακοφςαν να κόψουν το κρφο
που αναδινόταν ςαν φαρμακερό φίδι, μζςα από τα τετράγωνα μωςαϊκά πλακάκια με τα οποία ιταν ςτρωμζνο
το κεντρικό δωμάτιο του ςπιτιοφ. Ζνασ μεγάλοσ χϊροσ που ιταν ςαλόνι, τραπεηαρία, κακθμερινό. Ζνα δωμάτιο
για όλεσ τισ χριςεισ. Στο κζντρο του, το μεγάλο μαγκάλι, φτιαγμζνο από ζνα πελϊριο ςτρογγυλό λαμαρινζνιο
ταψί, ςτθριγμζνο ςε χαμθλό ςιδερζνιο τρίποδο, είχε μζςα του απλωμζνθ, πάνω ς’ ζνα παχφ υπόςτρωμα
ςτάχτθσ και χόβολθσ, μια ςτρϊςθ πυρινα ελιάσ που ςιγοκαιγόταν τριηοβολϊντασ και λαμπυρίηοντασ
ςκορποφςε ολοτρόγυρα αλλόκοτεσ, μαγικζσ φωτεινζσ ανταφγειεσ μαηί με τθ γλυκιά τoυ ηζςτθ.
Οι μικροί, λουςμζνοι από το αχνό φωσ τθσ μεγάλθσ λάμπασ πετρελαίου που τθν ςιγοντάριηαν οι κόκκινεσ
φωτίτςεσ του μαγκαλιοφ, ιςαν ςκυμμζνοι πάνω από τα βιβλία και τα τετράδια, απορροφθμζνοι ςτθ μελζτθ
τουσ, ς’ ζνα ςκθνικό που κφμιηε κρυφό ςχολειό τθσ Τουρκοκρατίασ! Ζγραφαν, ζςβθναν, λογάριαηαν ι
ςιγοψικφριηαν ςυλλαβίηοντασ τα μεγάλα γράμματα των αναγνωςτικϊν, ζτοιμοι για τθν αυριανι εξζταςθ τθσ
δαςκάλασ. Πμωσ το μυαλό του Αροφλθ, όςο ηφγωναν οι γιορτζσ των Χριςτουγζννων και τθσ Ρρωτοχρονιάσ,
τριβελιηόταν από μία και μόνθ, τθν ίδια πάντα, πολφ επίμονθ κι ανομολόγθτθ ςκζψθ, που πλθςίαηε κι αυτι με
τισ γιορτζσ ςαν … τραίνο. Ππωσ τα τραίνα που ζβλεπε να ζρχονται από μακριά, κακϊσ ςτεκόταν ανάμεςα ςτισ
γραμμζσ τουσ, εκεί ςτθ ΒΛΟ, και τα κοιτοφςε κατάφατςα που ολοζνα μεγάλωναν και μεγάλωναν, κακϊσ
πλθςίαηαν βιαςτικά, μζχρι που ο μθχανοδθγόσ να ςφυρίξει κυμωμζνα για να διϊξει τον ανόθτο μικρό που
ςτεκόταν αςυλλόγιςτα κι επικίνδυνα ςτθν πορεία του. Τα μάτια του ιςαν καρφωμζνα, ςαν μαγεμζνα, ςτισ
εναλλαςςόμενεσ κόκκινεσ ανταφγειεσ κι θ ςκζψθ του κόλλαγε ςτα κόκκινα ροφχα του αγαπθμζνου Άγιου, του
Άγιου Βαςίλθ, που του κφμιηε θ αναμμζνθ πυρινα ςτο μαγκάλι.
Θ μθτζρα ςτθ διπλανι κουηίνα ετοίμαηε, ςαν τελευταία αςχολία τθσ θμζρασ όπωσ πάντα, το βραδινό φαγθτό.
Λιτό και φτωχικό πάντοτε, περιμζνοντασ τον πατζρα να γυρίςει, ξεκεωμζνοσ, απ' τθ δουλειά. Ζτςι, όλοι μαηί να
κλείςουν τον θμεριςιο κφκλο μ’ ζνα βακφ πιάτο ςοφπα χυλοπίτεσ, ι τραχανά, που ζφτιαχνε μόνθ τθσ το
φκινόπωρο, για να γεμίηει τισ χειμωνιάτικεσ νφχτεσ το ςτομάχι και να ηεςταίνει, ςυνάμα, το κορμί των μελϊν
τθσ φαμελιάσ τθσ. Και μετά, όλοι μαηί τρεχάτοι, να χωκοφν κάτω από τισ βαριζσ φλοκάτεσ των κρεβατιϊν τουσ,
φορϊντασ τισ πυτηάμεσ που είχαν προθγουμζνωσ ηεςτάνει, ζνασ-ζνασ, ςτθ ηεςτι ανάςα που ζβγαηε το
μαγκάλι.
5. Τα Χριςτοφγεννα πλθςίαηαν κι ζφερναν μαηί τουσ μια αλλιϊτικθ ατμόςφαιρα ςτο ςπίτι. Θ
μθτζρα, αναςτατωμζνθ και φουριόηα, πάντα τζτοιεσ θμζρεσ αλαφιαηόταν περιςςότερο!
Κακαριότθτα γενικι και ειδικζσ ετοιμαςίεσ. Μια μεγάλθ λαμαρίνα, δανεικι από το φοφρνο,
γζμιηε με λαχταριςτά μελομακάρονα και μυρωδάτουσ κουραμπιζδεσ. Λιχουδιζσ εποχιακζσ
που ζρχονταν ςτο ςπίτι για λίγεσ θμζρεσ και μετά χάνονταν ςτθ λικθ και τθν νοςταλγία, για
να ξανάρκουν πάλι του χρόνου, μαηί με τουσ… καλικάντηαρουσ! Στο μυαλό των τεςςάρων
μικρϊν διαβόλων τθσ οικογζνειασ, Χριςτοφγεννα ςιμαινε ςχολικζσ διακοπζσ και απζραντο
παιχνίδι ςτισ οδοφσ και τισ ροφγεσ τθσ γειτονιάσ. Πχι ςχολείο, όχι διαβάςματα, όχι
πεικαρχία!
Θ ιςτορία τθσ γζννθςθσ του μικροφ Χριςτοφ ςτθν ταπεινι φάτνθ, μια ιςτορία που θ καλι
κεία Μαρία, με τθν αργι, ηεςτι και λίγο βραχνι, φωνι τθσ διθγιόταν γλαφυρά, ηωντανά και
παραςτατικότατα, μετζφερε το εκςτατικό παιδικό ακροατιριο κατ’ ευκείαν μζςα ςτθ φάτνθ
τθσ Βθκλεζμ και ςυγκινοφςε μζχρι δακρφων τισ τρυφερζσ ψυχζσ τουσ. Γοθτευμζνοι
παρακολουκοφςαν τθν τόςο ηωντανι αφιγθςθ τθσ κείασ και ζνοιωκαν, εκςτατικοί, να τουσ
ηεςταίνει πιότερο θ ανάςα των αλόγων τθσ φάτνθσ, παρά θ χόβολθ του μαγκαλιοφ! Κακϊσ θ
διιγθςθ προχωροφςε το μιςοςκότεινο δωμάτιο μεταμορφωνόταν ςε φάτνθ, ζτςι που όλοι
περίμεναν ν’ ανοίξει ξαφνικά θ
πόρτα και να εμφανιςτοφν οι τρεισ μάγοι με τα δϊρα!
Στθν παιδικι τουσ φανταςία και μζςα ςτθν ζξαψθ τθσ αφιγθςθσ, οι γφρω ςκιζσ εξζφραηαν
τουσ βοςκοφσ, τον Λωςιφ, τθν Ραναγία. Και όλοι, μζςα τουσ, ζβλεπαν τθν αφεντιά τουσ ςαν
τον μικρό, νεογζννθτο Λθςοφ! Θ μαγεία των ςτιγμϊν κατίςχυε των πάντων και κάλυπτε κάκε
γωνίτςα τθσ παιδικισ ψυχισ. Νικοφςε τθν φτϊχεια, τθ ςτζρθςθ, τθν ανζχεια και τα
οδθγοφςε, με τθν ακωότθτα τθσ θλικίασ, κατ’ ευκείαν ςτον ουρανό, να κολυμποφν ανάερα
κι ανάλαφρα παίηοντασ με τα Χερουβείμ!
Ο μικρόσ Αροφλθσ, ο μεγαλφτεροσ, ζνασ μπόμπιρασ τθσ 5θσ Δθμοτικοφ, ιταν ο πιο
προβλθματιςμζνοσ απ’ όλα τ’ αδζλφια. Οι ςυγκινθτικζσ αφθγιςεισ τθσ κείασ Μαρίασ δεν
ςταματοφςαν ςτθ γζννθςθ του Χριςτοφ, αλλά προχωροφςαν, λόγω των θμερϊν, και ςτθ
γοθτευτικι ιςτορία του Άγιου Βαςίλθ. Του μεγάλου κι αγαπθμζνου φίλου των παιδιϊν.
6. Και τι δεν ζλεγε θ κεία Μαρία γι’ αυτόν τον καλοκάγακο, χοντροφλθ Άγιο. Πλο το χρόνο, αποτραβθγμζνοσ ςτο
εργαςτιρι του ςτον βορά, ςτθν παγωμζνθ κι απρόςιτθ Λαπωνία, κάπου ςτθν άκρθ του κόςμου, καταςκευάηει
μαηί με τουσ βοθκοφσ του, τα ξωτικά και τισ νεράιδεσ, χιλιάδεσ παιχνίδια. Αυτοκινθτάκια, τραινάκια,
ποδθλατάκια, κοφκλεσ, επιτραπζηια και διάφορα άλλα παιχνίδια, πζρα από κάκε φανταςία και τθν παραμονι
τθσ Ρρωτοχρονιάσ τα φορτϊνει ς’ ζνα μεγάλο ζλκθκρο που το ςζρνουν δϊδεκα δυνατοί τάρανδοι, κάτι ςαν
τεράςτια ελάφια με μεγάλα υπζροχα κι επιβλθτικά κζρατα, και ξεκινάει από τα βάκθ τθσ Ανατολισ, τθν
πατρίδα του τθν Καιςαρεία, να τα μοιράςει ςτα αγαπθμζνα του παιδιά! Πμωσ όχι ςε όλα. Μόνο ςε όςα εκείνο
το χρόνο ιςαν φρόνιμα ςτο ςπίτι και καλοί μακθτζσ ςτο ςχολείο! Ο Άγιοσ Βαςίλθσ, ςαν Άγιοσ που ιταν,
γνϊριηε τα καμϊματα όλων των μικρϊν του φίλων και επιβράβευε πάντοτε τα καλά παιδιά, δίνοντασ
ταυτόχρονα ζνα καλό μάκθμα ςτα άτακτα για το τι κα πακαίνουν ςτθ ηωι τουσ, αν δεν ςυμμορφωκοφν και
γίνουν καλοί άνκρωποι.
Ο Αροφλθσ πάντα προςπακοφςε να είναι καλό, ευγενικό και υπάκουο παιδί. Ρρόςεχε, όςο μποροφςε, να μθν
κάνει ςκανταλιζσ, να μθν ςτενοχωρεί και κυμϊνει τθ μθτζρα και να είναι κακαρόσ κι επιμελισ ςτο ςχολείο.
Ρροςπακοφςε! Πμωσ φαίνεται πωσ δεν τα κατάφερνε πάντοτε γιατί, άκελά του, όλο και κάποια ηαβολιά και
αταξία κα ζκανε τθν οποία ο καλόσ Άγιοσ, που όλα τα ζβλεπε και όλα τα πρόςεχε, τθν κατζγραφε αμζςωσ ςτα
κατάςτιχά του. Ζτςι, κάκε χρόνο μάταια ο Αροφλθσ περίμενε να του φζρει ο Άγιοσ εκείνο το δϊρο που
ποκοφςε με όλθ τθ δφναμθ τθσ ψυχισ του και που πάντα ανζφερε, ανελλιπϊσ, ςτθν κακθμερινι του
προςευχι. Ζνα μόνο δϊρο λαχταροφςε θ καρδοφλα του και ζνα μόνο ηθτοφςε, ο μικρόσ Αροφλθσ, από τον Άγιο
Βαςίλθ. Ζνα και μόνο ζνα. Και το ίδιο πάντα! Αυτό που χρόνια ζβλεπε να παίηουν κάτι πλουςιόπαιδα ςτθν
πάνω γειτονιά, ςτον Κολωνό, ενϊ αυτόσ και όλθ θ μικρι παλιοπαρζα του, μόνο ςτα καλφτερά τουσ όνειρα
ζβλεπαν ότι ζχουν. Ζνα τόπι!
Ζνα ωραίο, μεγάλο τόπι. Ζνα τόπι λαςτιχζνιο, που να πθδάει και να γκελάρει μζχρι εκεί πάνω! Πλοι ςτθ
γειτονιά ιξεραν πωσ αυτό που θ μαμά του Ηιςθ, θ μοδίςτρα, ζφτιαχνε, παραγεμίηοντασ με κουρζλια μια παλιά
κάλτςα και ράβοντάσ τθν ςφιχτά, μόνο τόπι δεν ιταν, αφοφ οφτε τθ μιςι δουλειά του δεν ζκανε! Δεν
«μπίςταγε» ςτο χϊμα, οφτε κλωτςιόταν ςωςτά και μακριά! Κι αυτό το κλοτςοςκοφφι που ζπαιηαν με δαφτο,
μόνο ποδόςφαιρο δεν μποροφςε να είναι, αλλά άκλιο ςουραφλι.
- Αχ, και να είχαν ζνα αλθκινό τόπι! Ζνα ολοςτρόγγυλο, μεγάλο άςπρο τόπι! Τι ωραίο ποδόςφαιρο κα ζπαιηαν.
Αν…
7. Πμωσ όλα τα παιδιά ςτθ γειτονιά είχαν φτωχοφσ γονιοφσ. Κι ο Στράτοσ, κι ο Στζλιοσ κι ο Ηιςθσ κι ο Νότθσ, όλοι.
Και κανζνασ δεν μποροφςε ν’ αγοράςει ςτο παιδί του ζνα αλθκινό, πραγματικό άςπρο τόπι! Ζτςι τα όνειρα και
οι ελπίδεσ του Αροφλθ είχαν εναποτεκεί, αποκλειςτικά, πάνω ςτον Άγιο Βαςίλθ. Μαηί με τα κερμά παρακάλια
και τισ ικεςίεσ που κάκε βράδυ, όλο το χρόνο, με βουρκωμζνα μάτια του ζςτελνε.
- Αχ’, Άγιε μου Βαςίλθ, ςε παρακαλϊ, φζρε μου ζνα τόπι! Κα είμαι καλό παιδί!
Αλλά, όπωσ φαινόταν, οι παιδικζσ αταξίεσ ιςαν αναπόφευκτεσ κι ζτςι ο καλόσ Άγιοσ, αυςτθρόσ αλλά δίκαιοσ,
του ζφερνε μόνο μικρά ι άςχετα δϊρα, τιμωρϊντασ τον για όλεσ τισ αταξίεσ τθσ χρονιάσ και αρνοφμενοσ να
πραγματοποιιςει τθν ςφοδρι του επικυμία. Ππωσ ζλεγε θ μθτζρα, ο ςοφόσ Άγιοσ Βαςίλθσ, που ιξερε τθν
φτϊχεια και τισ ανάγκεσ τθσ οικογζνειασ, του ζφερνε πρακτικά και χριςιμα δϊρα και όχι περιττζσ πολυτζλειεσ!
Κανζνα πουλοβεράκι, τίποτε παποφτςια ι καμιά καςετίνα με μολφβια! Τζτοιεσ αθδίεσ, όπωσ ζλεγε μζςα του ο
Αροφλθσ, και ποτζ τόπι! Γι’ αυτό, όταν θ μθτζρα πιγαινε επίςκεψθ, βαρετι κακ’ όλα, ςτθ κεία τθ Χαρίκλεια,
πζρα από τον Κολωνό, κατά τον Λόφο του Στρζφθ, με πολλι χαρά τθν ακολουκοφςε, με τθν κρυφι ελπίδα να
ξεκλζψει λίγθ ϊρα, να ξεγλιςτριςει από τα φουςτάνια των γυναικϊν κι ανακατωμζνοσ με τουσ άλλουσ
μπόμπιρεσ τθσ περιοχισ, να κλωτςιςει λίγο ζνα πραγματικό τόπι! Με τα γκελ και τα φάλτςα του! Να παίξει
αλθκινό ποδόςφαιρο, με τα δυνατά ςουτ των επικετικϊν και τα κεαματικά πλονηόν των τερματοφυλάκων.
Στιγμζσ άφκαςτθσ απόλαυςθσ! Τι ευτυχία, Κεζ μου!
Αυτι τθ χρονιά, μεγαλφτεροσ και προςεκτικότεροσ, είχε βάλλει τα δυνατά του να είναι φρόνιμοσ και καλόσ και
πίςτευε ακράδαντα πωσ ετοφτθ τθ φορά ο καλόσ του Άγιοσ δεν κα είχε καταγράψει πολλά ςτο μεγάλο βιβλίο
με τισ παιδικζσ ςκανταλιζσ, οπότε κα του κάνει, επί τζλουσ, το χατίρι. Δεν είχε τραβιξει καμιάσ γάτασ τθν ουρά,
δεν είχε ςπάςει με τθν ςφεντόνα κανζνα τηάμι γειτόνιςςασ, δεν είχε ςτιςει ξόβεργεσ για ςπουργίτια και οφτε
είχε ςουφρϊςει με το διχαλωτό καλάμι τα ςφκα από τθ ςυκιά του γείτονα, που τα κλαδιά τθσ βρίςκονταν
ςφρριηα με τθ μάντρα τθσ αυλισ τουσ! Ιταν ζνα πολφ καλό και φρόνιμο παιδάκι! Και ςτθν τάξθ πρϊτοσ. Δζκα
με τόνο ςτον ζλεγχο και διαγωγι κοςμιότθτα! Άρα είχε κάκε δικαίωμα να ελπίηει ότι, επί τζλουσ, ο Άγιοσ κα
εκτιμοφςε τθν καλι του ςυμπεριφορά και κα του ζφερνε το δϊρο που λαχταροφςε. Δεν τον ζνοιαηαν τα
μεγάλα κουρδιςτά αυτοκινθτάκια, οι εντυπωςιακζσ τορπιλάκατοι, οι ςβοφρεσ, οι χοντρζσ γυάλινεσ γκαηζσ και,
βεβαίωσ, οι κοφκλεσ. Αυτζσ τισ βλακείεσ που ζπαιηαν, γλυκανάλατα, τα κορίτςια! Αυτόσ περίμενε ζνα μεγάλο,
καλοφουςκωμζνο και ολοςτρόγγυλο τόπι! Άςπρο με κόκκινεσ και μπλε βοφλεσ, που κα το χτυπάσ κάτω και κα
γκελάρει ίςαμε τον ουρανό!
8. Πςο πλθςίαηε θ μεγάλθ θμζρα, θ παραμονι πρωτοχρονιάσ, θ μζρα που ο Άγιοσ Βαςίλθσ κα
ζκανε τθ διανομι των δϊρων του, τόςο θ καρδιά του Αροφλθ χτυποφςε όλο και πιο δυνατά.
Δυνατότερα κι από το μεγάλο ρολόι ςτον τοίχο με τον κοφκο, που κάκε ϊρα ζςκαγε μφτθ και
διαλαλοφςε τισ ϊρεσ. Τικ-τακ. Τικ-τακ, τικ-τακ! Κοφκου! Ολοζνα πιο δυνατά, όλο και πιο
ανυπόμονα! Είχε βάλει ςτο μυαλό του μια πονθριά. Πμωσ μια πολφ ακϊα πονθριά! Είχε
ςκεφτεί, το βράδυ που όλοι ςτο ςπίτι κα ζπεφταν για φπνο, κουκουλωμζνοι κάτω από τισ
χοντρζσ φλοκάτεσ, μπασ και γλιτϊςουν το κρφο που ερχόταν, ςβζλτο και τςουχτερό μόλισ
ζςβθνε θ ςόμπα και θ πυρινα ςτο μαγκάλι γινόταν άςπρθ ςτάχτθ, και αφοφ κα άφθνε να
περάςει κάμποςθ ϊρα, ϊςτε να βεβαιωκεί πωσ ο βακφσ φπνοσ τουσ είχε πάρει όλουσ ςτθν
αγκαλιά του, αυτόσ κα ςθκωνόταν ακόρυβα, κα ζπαιρνε μαηί του τθν κουβζρτα και
πατϊντασ ςτισ μφτεσ των ποδιϊν κα ζβγαινε ςτθν αυλι κι από εκεί, με τθ ςιδερζνια
ςτριφογυριςτι ςκάλα, γραμμι για τθν ταράτςα!
Μζρεσ πριν, είχε καταςτρϊςει το καταπλθκτικό του ςχζδιο, πιςτεφοντασ πωσ, ςτθν απίκανθ
περίπτωςθ που ο Άγιοσ Βαςίλθσ, καταλογίηοντάσ του κάποια αταξία που ο ίδιοσ ζκανε
ακοφςια, χωρίσ να το καταλάβει, δεν τον υπολόγιηε και φζτοσ ςτα καλά παιδιά και δεν
ςκόπευε να του ικανοποιιςει τθν παραγγελία, όταν κα τον ζβλεπε, περνϊντασ από ψθλά,
να τον περιμζνει με τόςθ αγάπθ και τόςθ λαχτάρα μζςα ςτο κρφο, ςίγουρα κα ςυγκινιόταν,
κα τον ςυγχωροφςε και κα του ζδινε κι εκείνου το τόπι που καρτεροφςε τόςα χρόνια!
Σίγουρα, όλο και κάποιο τόπι κα περίςςευε του Άγιου. Είναι αδφνατον να μθν είχε ςκεφτεί
να ζχει και κάποια παιχνίδια ρεηζρβα, για κάποια καλά παιδιά, που μζςα ςτουσ πολλοφσ
μπελάδεσ και τισ φοφριεσ των θμερϊν τα είχε ξεχάςει! Και ο ίδιοσ ιξερε καλά πωσ ο Άγιοσ
Βαςίλθσ, ποτζ μα ποτζ, δεν άφθςε παραπονεμζνο κανζνα, πραγματικά καλό παιδάκι! Άρα
απόψε, ο Αροφλθσ είχε πάρα πολλζσ πικανότθτεσ.
Από τισ διθγιςεισ τθσ κείασ Μαρίασ, ο Αροφλθσ ιξερε πωσ το ζλκθκρο του Άγιου Βαςίλθ
ερχόταν από τθν ανατολι, γι’ αυτό και διάλεξε γιά να κουρνιάςει τθ γωνία του ςτθκαίου με
το πλυςταριό. Ιταν ςχετικά απάνεμο και αντίκριηε, φάτςα, τθν εκκλθςία του Αϊ Γιϊργθ, που
όπωσ ζδειχνε θ μικρι πυξίδα που ιταν κολλθμζνθ ςτθ ςφυρίχτρα που του είχε χαρίςει ο
κείοσ ο Σταφροσ ςτα γενζκλιά του, ιταν ςτθ μεριά τθσ ανατολισ.
9. Μόλισ ζςβθςε κι θ τελευταία λάμπα και ςτο ςπίτι απλϊκθκε απόλυτθ ςιωπι που
τθν διζκοπτε μόνο κάποιο απότομο, ςτιγμιαίο, ροχάλιςμα του κουραςμζνου
πατζρα, ο Αροφλθσ εφαρμόηοντασ το ςχζδιό του, βγικε με τισ πιτηάμεσ, τα
παντοφλάκια και τθ βαριά φλοκάτθ, διπλωμζνθ ςτθν πλάτθ, ςτθν ταράτςα.
Κοφρνιαςε ςτθ γωνία που είχε διαλζξει και διπλοκουκουλϊκθκε με τθν κουβζρτα,
όντασ απόλυτα ςίγουροσ πωσ ο καλοκάγακοσ Άγιοσ κα εντόπιηε αμζςωσ τον μικρό
ςκοφρο όγκο ςτθν γωνιά τθσ ταράτςασ και κα καταλάβαινε ποιόσ τον περίμενε με
αγωνία κάτω από τθν φλοκάτθ. Τα μάτια του δεν ξεκολλοφςαν από τον ουρανό,
εκεί ςτο βάκοσ του ανατολικοφ ορίηοντα και περίμενε!
Ναι, όςο το ςκεφτόταν τόςο ςιγουρευόταν πωσ το κόλπο του κα ζπιανε. Ιταν
απόλυτα ςίγουροσ και περίμενε να φτάςουν τα μεςάνυχτα! Ρίςτευε ςτον Άγιο
Βαςίλθ και τθν ιςτορία του, ακριβϊσ όπωσ τουσ τθν διθγιόταν θ κεία Μαρία, θ
οποία τα ιξερε καλά αυτά, αφοφ κάκε μζρα τριγφριηε από εκκλθςία ςε εκκλθςία.
Ρίςτευε με όλθ τθ δφναμθ τθσ ψυχισ του και αδιαφοροφςε για όςα, κάτι
κακόπιςτα και άτακτα παλιόπαιδα, διζδιδαν ςτο ςχολείο. Πτι, δικεν, δεν υπάρχει
Άγιοσ Βαςίλθσ, ότι όλα είναι φανταςίεσ και παραμφκια των μεγάλων για να
κρατοφν τα παιδιά φρόνιμα όλθ τθ χρονιά και πωσ τα δϊρα τα αγόραηαν οι γονείσ
από τα παιχνιδάδικα τθσ οδοφ Αιόλου! Ιξερε πωσ όλα αυτά ιςαν κακοικειεσ,
ηιλιεσ και δικαιολογίεσ όλων εκείνων των άτακτων παιδιϊν που ο Άγιοσ Βαςίλθσ
αγνοοφςε με το δίκιο του. Ζτςι ικελαν, από ηιλια και φκόνο, να κλονίςουν τθν
πίςτθ των καλϊν ςτον Άγιο και να τα παραςφρουν ςτισ αταξίεσ τουσ! Πχι, ο
Αροφλθσ δεν τα δεχόταν αυτά. Δεν κα του τθν ζςκαγαν οι πονθροί. Ρίςτευε ςτο
καλό, τθν καλοςφνθ, τισ καλζσ πράξεισ και ςτον Άγιο Βαςίλθ που τισ επιβραβεφει
με τα δϊρα του! Και απόψε, ςε λίγεσ ϊρεσ, κα τουσ το απόδειχνε.
10. Ζνασ χειμωνιάτικοσ, μα κακαρόσ ουρανόσ, γεμάτοσ αςτζρια φϊτιηε πολφ τθν καταςκότεινθ
γειτονιά, παρ’ όλο που δεν φαινόταν πουκενά το φεγγάρι. Πλοσ ο κόςμοσ κοιμόταν,
περιμζνοντασ να ξθμερϊςει ο καινοφριοσ χρόνοσ και μόνο, ποφ και ποφ, κάποιο μακρινό
γαφγιςμα ζςπαγε τθ ςιωπι και τρόμαηε, ξαφνικά όπωσ ακουγόταν, τον κουκουλωμζνο
Αροφλθ, που για πρϊτθ του φορά ζμενε τόςο αργά ζξω ςτθν ταράτςα και μάλιςτα
χειμωνιάτικα. Οι μόνεσ υπαίκριεσ διανυκτερεφςεισ γινόντουςαν κάποιεσ πολφ ηεςτζσ
καλοκαιριάτικεσ νφχτεσ, όπου ολόκλθρθ θ οικογζνεια, ςτρωματςάδα ο ζνασ δίπλα ςτον
άλλο, αναηθτοφςε ςτον φπνο τθ δροςιά τθσ ταράτςασ. Πμωσ τϊρα, τα πράγματα ιςαν
τελείωσ διαφορετικά. Πςο περνοφςε θ ϊρα τόςο το κρφο γινόταν όλο και πιο δυνατό, ςε
βακμό που θ φλοκάτθ δεν μποροφςε, πλζον, να το ςταματιςει. Κουλουριαηόταν όλο και
περιςςότερο μζςα τθσ, μικραίνοντασ το κορμί του και χουχοφλιαηε με τθν ανάςα τισ χοφφτεσ
του προςπακϊντασ να ηεςτάνει τα παγωμζνα του δάχτυλα που, λίγο-λίγο, ζπαυε να τα
αιςκάνεται.
Ιταν αδφνατον να προςδιορίςει πόςοσ χρόνοσ είχε περάςει και πόςοσ απζμενε μζχρι το
πζραςμα του Άγιου Βαςίλθ. Το μόνο που καταλάβαινε καλά ιταν το πϊσ κα ζνοιωκε ο
νεογζννθτοσ Χριςτόσ, γυμνόσ και μικρόσ, μζςα ςτθν παγωμζνθ φάτνθ, ηεςταμζνοσ μόνο με
τθν ανάςα λίγων αλόγων, μια βδομάδα νωρίτερα! Για να φφγει, οφτε λόγοσ. Καμία δφναμθ
και κανζνα κρφο δεν κα τον ζκανε να εγκαταλείψει τθν ταράτςα γυρίηοντασ ςτο ηεςτό του
κρεβάτι. Κα ζμενε εκεί περιμζνοντασ τον Άγιο Βαςίλθ. Ο κόςμοσ να χαλάςει! Αφοφ ιταν
απόλυτα ςίγουροσ ότι απόψε κα τον ςυναντοφςε. Πςο κι αν αργοφςε αυτόσ, όςο κρφο κι αν
ζκανε. Κα ζμενε και ζναν ολόκλθρο χρόνο, αν χρειαηόταν. Ράει και τελείωςε!
Δεν ιξερε πια αν ο χρόνοσ κυλοφςε, ι είχε ςταματιςει εντελϊσ. Οφτε κι αν προχωροφςαν οι
ϊρεσ ςτο ρολόι του τοίχου. Εκείνο που καταλάβαινε μόνο ιταν ότι, ςιγά-ςιγά, είχε πάψει να
αιςκάνεται τα πόδια του, που είχαν παγϊςει. Το ίδιο όπωσ και τα χζρια του, που ιταν
αδφνατον πλζον να ηεςτάνει με τθν ανάςα του. Δεν ιξερε αν κι αυτι ζβγαινε ηεςτι ι κρφα!
Μόνο θ καρδιά του χτυποφςε ακόμθ και ζνιωκε τον αργό τθσ χτφπο, ςυνεχϊσ και αργότερο.
Καταλάβαινε πωσ δουλεφει ακόμα, όπωσ και τα μάτια του που ζμεναν καρφωμζνα ςτθν
ανατολι, πάνω από τον τροφλο του Αϊ Γιϊργθ και περίμεναν ανυπόμονα.
11. Ξάφνου, κακϊσ το βλζμμα του είχε κολϊςει αρκετά από το κρφο, ζνα άςτρο του
φάνθκε ςαν να κουνιόταν λίγο. Ναι, ναι!, ζνα άςτρο είχε ξεκολλιςει από τον
ουρανό και πλθςίαηε προσ τθν ταράτςα με μεγάλθ ταχφτθτα. Κακϊσ ςίμωνε γινόταν
όλο και πιο μεγάλο, όλο και πιο φωτεινό! Σε βακμό που τον κάμπωνε. Ο Αροφλθσ
μιςόκλειςε τα μάτια για ν’ αντζξουν το εκτυφλωτικό φωσ. Πταν μπόρεςε να
διακρίνει κακαρά πάλι, είδε ζνα μεγάλο ζλκθκρο να κατεβαίνει ςτθν ταράτςα.
Δϊδεκα τεράςτιοι τάρανδοι, με δυνατά ςτικθ και μεγάλα επιβλθτικά κζρατα, ςαν
βαςιλικά ςτζμματα ςτο κεφάλι, που ξεφυςοφςαν ςαν ατμομθχανζσ το
προςγείωςαν ςαν ποφπουλο μπροςτά του. Ζνα ζλκθκρο γεμάτο κουτιά τυλιγμζνα
με πολφχρωμα χαρτιά και δεμζνα με παρδαλζσ γιορταςτικζσ κορδζλεσ! Ακριβϊσ
όπωσ το περιζγραφε ςτισ αφθγιςεισ τθσ θ κεία Μαρία!
Μόλισ προςγειϊκθκε το ζλκθκρο -Ω’, Κζ μου- πρόβαλε μζςα από τουσ ςωροφσ των
δϊρων, ο Άγιοσ Βαςίλθσ! Ο ίδιοσ, αυτοπροςϊπωσ, με το ίδιο γλυκό καλόκαρδο
γζλιο, ακριβϊσ όπωσ ςτισ περιγραφζσ και τισ φωτογραφίεσ που ιξερε ο Αροφλθσ
από τισ εφθμερίδεσ! Ο Άγιοσ πλθςίαςε, τον πιρε αγκαλιά, του χάιδεψε τρυφερά τα
μαλλιά, ηεςταίνοντασ με το χοντρό μάλλινο γάντι του το παγωμζνο του πρόςωπο
και είπε αργά, με τθ βαριά του φωνι.
- Αροφλθ, είςαι ζνα πολφ καλό παιδί. Το πιο καλό παιδί του κόςμου! Αυτό που
ζκανεσ απόψε για μζνα, ποτζ κανζνα άλλο παιδάκι δεν ςκζφτθκε και δεν τόλμθςε
να κάνει μζχρι ςιμερα!
Τον φίλθςε ςτοργικά ςτο μζτωπο και τον τφλιξε απαλά με τθ φλοκάτθ, μαηί και το
μεγάλο, ολοςτρόγγυλο, καλοφουςκωμζνο και γυαλιςτερό τόπι που ζβαλε ςτθν
αγκαλιά του. Ζνα μεγάλο άςπρο τόπι με ωραίεσ κόκκινεσ και μπλε βοφλεσ!
Ο Αροφλθσ ζκλειςε τα μάτια τριςευτυχιςμζνοσ! Δεν ζνιωκε πια κανζνα κρφο. Μια
γλυκιά ηζςτθ τον είχε αγκαλιάςει ολόκλθρο.
12. Πταν ξφπνθςε, ίςωσ το άλλο πρωί, ίςωσ το παρ’ άλλο, ίςωσ πολλά πρωινά μετά, δεν
ζχει ςθμαςία, βριςκόταν ς’ ζνα λευκό δωμάτιο, κουκουλωμζνοσ ς’ ζνα άςπρο κρεβάτι
όπου πάνω και γφρω του κρζμονταν διάφορα ςωλθνάκια. Θ μθτζρα, με πρόςωπο
ςφιγμζνο και τθν αναςτάτωςθ ηωγραφιςμζνθ επάνω του, κακόταν ςε μια καρζκλα
δίπλα του κι θ κεία Μαρία, όρκια ςτο κάτω μζροσ του κρεβατιοφ, τον ςταφρωνε από
απόςταςθ. Τα πόδια και τα χζρια του ιςαν τυλιγμζνα με άςπρουσ επιδζςμουσ και
δίπλα, ς’ ζνα ψθλό λευκό κομοδίνο, το μεγάλο, ολοςτρόγγυλο και καλοφουςκωμζνο
άςπρο τόπι, με τισ μεγάλεσ κόκκινεσ και μπλε βοφλεσ! Το τόπι που του ζφερε ο
αγαπθμζνοσ φίλοσ των καλϊν παιδιϊν, ο Άγιοσ Βαςίλθσ!
Ο Αροφλθσ ξανάκλειςε πάλι τα μάτια για να ηιςει ςτα μικρά του όνειρα, το μεγάλο
όνειρο τθσ μικρισ του ηωοφλασ. Ζνα πλατφ χαμόγελο ευδαιμονίασ ςφράγιηε το
πρόςωπό του και δεν αιςκανόταν πλζον κανζνα πόνο ςτο ςϊμα, οφτε ζβλεπε τα
δάκρυα που ζτρεχαν από τα μάτια τθσ μθτζρασ και τθσ κείασ του, κακϊσ ζπαιηε
«δίτερμα» ςτον ουρανό με τουσ αγγζλουσ! Εννοείται με το μεγάλο άςπρο τόπι που του
ζφερε, πρωτοχρονιάτικο δϊρο, ο αγαπθμζνοσ του Άγιοσ Βαςίλθσ. Ο αγαπθμζνοσ Άγιοσ
όλων των φρόνιμων μικρϊν και των αγακϊν μεγάλων. Ο Άγιοσ των δϊρων και τθσ
ελπίδασ. Αυτισ που προςδοκοφμε και ςιμερα όλοι, περιςςότερο από ποτζ.
Αφιερωμζνο ςτον εγγονό μου Αριςτείδθ και χαριςμζνο ςε όλα τα παιδιά του κόςμου,
μεγάλα και μικρά, που εξακολουκοφν να κάνουν όνειρα και, κυρίωσ, να τα κυνθγοφν,
πιςτεφοντασ ς’ αυτά και ξεπερνϊντασ τα όρια.
http://orpheas-orpheas.blogspot.gr/2011/12/blog-post_24.html
13. Ελληνικά γλυκά για την παραμονή
τησ Πρωτοχρονιάσ
Βαςιλόπιτα παραδοςιακι
Βαςιλόπιτα που κα ικανοποιιςει ακόμθ και τουσ πιο αυςτθροφσ λάτρεισ τθσ
παράδοςθσ.
Εκτζλεςθ
• 1. Κοςκινίηουμε το αλεφρι με το μπζικιν πάουντερ. Χτυπάμε τθ μαργαρίνθ με τθ
ηάχαρθ και το αλάτι, μζχρι να αςπρίςουν και να αφρατζψουν. Ρροςκζτουμε ζναν
ζναν τουσ κρόκουσ των αυγϊν και ςτθ ςυνζχεια ρίχνουμε μζςα το ξφςμα, το
μαχλζπι, τθ βανίλια, το γάλα και το κονιάκ.
• 2. Χτυπάμε τα αςπράδια των αυγϊν ςε ςφιχτι μαρζγκα. ίχνουμε ςτο μείγμα των
κρόκων εναλλάξ το αλεφρι με τθ μαρζγκα, διπλϊνοντασ απαλά με μια ςπάτουλα.
Τζλοσ ρίχνουμε τα χοντροκομμζνα αμφγδαλα και ανακατεφουμε ελαφρά.
• 3. Αλείφουμε με μαργαρίνθ ζνα ταψί Νο 30 και αδειάηουμε μζςα το μείγμα.
Ρροςκζτουμε το νόμιςμα και, αν κζλουμε, παςπαλίηουμε τθ βαςιλόπιτα με φιλζ
αμφγδαλο. Ψινουμε ςε προκερμαςμζνο φοφρνο ςτουσ 180°C για περίπου 55
λεπτά. Αφινουμε να ςτακεί για 5 λεπτά και τθ βγάηουμε από το ταψί ςε ςχάρα,
για να κρυϊςει. Κοςκινίηουμε πάνω, επίςθσ αν κζλουμε, ηάχαρθ άχνθ.
• μερίδεσ 12
• Χρόνοσ Ρροετοιμαςίασ 10 λεπτά
• Χρόνοσ ψθςίματοσ 50 λεπτά
16. • πρϊτα ροδίηω τα αμφγδαλα ςτο φοφρνο και τα χοντροκόβω ςτο μίξερ με
το φλοφδι.
• τα αφινω ςτθν άκρθ να κρυϊςουν.
• χτυπάω ςτο μίξερ 15' το βοφτυρο.
• μετά, ενϊ το μίξερ δουλεφει, ρίχνω 1 πιατάκι του καφζ γεμάτο άχνθ,
• τουσ 2 κρόκουσ,
• το γαρφφαλλο,
• το κονιάκ,
• τθ βανίλια.
• χτυπάω το μίγμα ςυνολικά περίπου 1/2 ϊρα
• βάηω το χτυπθμζνο μίγμα ςε λεκάνθ,
• προςκζτω τα αμφγδαλα που ζχουν κρυϊςει
• και ρίχνω λίγο - λίγο το αλεφρι (όςο πάρα πάνω πάρει...)
• Ηυμϊνω με τα χζρια.
• Τα ςχθματίηω όπωσ μ' αρζςει.
• Τα βάηω ςτο ταψί ...
http://syntages.nets.gr/sintages-mageirikis
17. Συνταγι για μελομακάρονα
(Ραραδοςιακι ςυνταγι)
Νόςτιμθ, εφκολθ και παραδοςιακι ςυνταγι για μελομακάρονα.
Υλικά:
• Ζνα ποτιρι ηάχαρθ.
• Μιςό ποτιρι χυμό από πορτοκάλι.
• Λίγο ξφςμα πορτοκαλιοφ.
• Ζνα φακελάκι μπζικιν.
• Ζνα κουταλάκι κανζλα.
• Μιςό κουταλάκι ςόδα.
• Δφο ποτιρια λάδι ελαιόλαδο ι ςπορζλαιο (Καλφτερα ςπορζλαιο για πιο ελαφριά
ςυνταγι).
• Μιςι κοφπα τριμμζνα καρφδια.
• Αλεφρι όςο πάρει το μίγμα, ϊςτε θ ηφμθ να παραμείνει μαλακι!
• Υλικά για το ςιρόπι:
• Ενάμιςθ ποτιρι νερό.
• Μιςό ποτιρι ηάχαρθ.
• Δφο κουταλιζσ μζλι.
18. Εκτζλεςθ:
• Σε μία λεκάνθ ρίχνουμε τθ ηάχαρθ με το χυμό πορτοκαλιοφ, αφοφ μζςα ςτο χυμό
πορτοκαλιοφ ζχουμε ρίξει τθ ςόδα μασ. Ανακατεφουμε με το χζρι μασ και ςτθ
ςυνζχεια ρίχνουμε το ξφςμα πορτοκαλιοφ, τθν κανζλα, το λάδι μασ, τα τριμμζνα
καρφδια μασ, το μπζικεν και το αλεφρι μασ ςταδιακά. Ανακατεφουμε και
ηυμϊνουμε το μίγμα καλά. Στθ ςυνζχεια πλάκουμε τα μελομακάρονα μασ και τα
τοποκετοφμε ςε ζνα ταψί.
Για το ςιρόπι μασ:
• Βράηουμε το νερό και τθ ηάχαρθ και όταν αρχίςει να δζνει το μίγμα, ρίχνουμε το
μζλι μασ. Το ςιρόπι είναι ζτοιμο.
• Ρροκερμαίνουμε το φοφρνο μασ ςτουσ 180 με 200 βακμοφσ και τοποκετοφμε το
ταψί με τα μελομακάρονα μασ. Τα βγάηουμε ςε 10 με 25 λεπτάκια, ανάλογα με το
φοφρνο μασ. Δθλαδι τα βγάηουμε όταν ροδίςουν.
• Τα αφινουμε να κρυϊςουν και τα περιχφνουμε με το ςιρόπι μασ. όταν τα
μελομακάρονα απορροφιςουν το ςιρόπι είναι ζτοιμα. Μία ακόμθ ιδζα είναι να
ςερβιριςτοφν αφοφ τουσ ρίξουμε κι άλλο τριμμζνο καρφδι από πάνω.
• Καλι επιτυχία και καλά Χριςτοφγεννα.
• http://www.logia.gr/
19. ΣΥΝΤΑΓΘ ΓΙΑ ΣΑΑΓΛΙ
Ζνα από τα πιο ςυνθκιςμζνα γλυκά που ζφτιαχναν οι νοικοκυρζσ ςτο Ραλιοφρι τα
παλαιότερα χρόνια(αρκετζσ εξακολουκοφν να το φτιάχνουν ακόμα) τζτοιεσ μζρεσ,
δθλαδι γιορτζσ Χριςτουγζννων και Ρρωτοχρονιάσ, είναι το Σαραγλί. Ρρόκειται για
πανεφκολο, αλλά πολφ νόςτιμο και εφγευςτο γλυκό, που ιταν μάλιςτα και ζνα
από τα "9 φαϊά" που ζτρωγαν τθν παραμονι των Χριςτουγζννων.
Θ ΣΥΝΤΑΓΘ
Υλικά:
• Αλεφρι
• Νερό
• Αλάτι
• Λάδι
• Σουςάμι (ψθμζνο και ςτουμπιγμζνο)
• Ηάχαρθ
20. Εκτζλεςθ
1. Με το αλεφρι, το νερό και το αλάτι φτιάχνουμε το ηυμάρι
2. Πταν είναι ζτοιμο, αρχίηουμε να... ανοίγουμε φφλλα, ίδια με αυτά
που φτιάχνουμε τθν πίτα
3. Κόβουμε το φφλλο που ανοίξαμε ςτθν μζςθ, οπότε ζχουμε δυο
μζρθ
4. Αφοφ αλείφουμε το μιςό φφλλο με λάδι, το γεμίηουμε με το
ςτουμπιγμζνο ςουςάμι και αρχίηουμε να το τυλίγουμε ςε ρολό
5. Φτιάχνουμε τόςα ρολά όςα χωροφν ςτο ταψί που ζχουμε και τα
τοποκετοφμε κυλινδρικά
6. Το ψινουμε μζχρι να αρχίςει το φφλλο να ροδίηει
7. Πταν βγάηουμε το ταψί, το περιχφνουμε με ςιρόπι, ϊςτε να
μαλακϊςει αρκετά και να είναι... μπουκιά και ςυχϊριο
21. Μπακλαβάσ ουμελιϊτικοσ
Kάκε χρόνο, λίγο πριν τθν Ρρωτοχρονιά, θ μθτζρα μου φτιάχνει τον περίφθμο
μπακλαβά τθσ!Είναι το κζραςμά τθσ για τισ γιορτζσ των αδερφϊν μου Βαςίλθ και
Γιάννθ. Εγϊ γλυκά πολλά δεν τρϊω όπωσ ξζρετε, όμωσ οφείλω να ομολογιςω ότι
ο μπακλαβάσ τθσ μθτζρασ μου είναι πλοφςιοσ και ςτθτόσ, και όπωσ όλοι λζνε
πάρα πολφ νόςτιμοσ! Ασ πάμε να δοφμε αναλυτικά όμωσ πωσ τον φτιάχνει. Θ
ςυνταγι είναι τθσ γιαγιάσ μου τθσ ςυνονόματθσ και είναι πλοφςια ςε καρφδια
κακϊσ είχαν και δικι τουσ παραγωγι τότε..
Για ζνα μεγάλο ταψί χρειαηόμαςτε:
• 1 ½ με 2 κιλά φφλλο για μπακλαβά
• 2 κιλά καρυδόψιχα
• 3 φλιτηάνια τςαγιοφ ηάχαρθ
• 3 με 4 κουταλάκια του γλυκοφ κανζλλα
• λίγο λιγότερο από 1 φλιτηάνι φρυγανιά
• λάδι για το άλειμμα των φφλλων
• γαρφφαλλα
23. Κατά τθ διάρκεια τθσ γζμιςθσ, ό,τι περιςςεφει από τα φφλλα, μποροφμε να το γυρίηουμε
και να ξαναβάηουμε μζςα ςτο μπακλαβά
Τζλοσ ςτρϊνουμε τα 8-10 φφλλα που ζχουμε κρατιςει, απλϊνοντάσ τα ωραία και ςτρωτά
και λαδϊνοντασ το κακζνα ξεχωριςτά.
Για το κόψιμο ξεκινάμε πάντα από τθ διάμετρο του κφκλου και ςυνεχίηουμε εκατζρωκεν
δεξιά και αριςτερά.
Κόβουμε τα κομμάτια μασ ςε ςυμμετρικοφσ ρόμβουσ και προςζχουμε το μαχαίρι να μθν
φτάνει μζχρι κάτω
Στολίηουμε με γαρφφαλλα και ψινουμε ςτο φοφρνο για 1 ϊρα περίπου ςτουσ 175 με 180
βακμοφσ.
Για το ςιρόπι
• Βάηουμε τα υλικά εκτόσ από το λεμόνι, ςε ζνα κατςαρολάκι για να βράςουν.
• Πταν πάρουν βράςθ προςκζτουμε και το λεμόνι και αφινουμε άλλα 5 λεπτά.
• Ρροςοχι!!
• Ο μπακλαβάσ πρζπει να είναι κρφοσ και το ςιρόπι καυτό.
• Αφινουμε να απορροφθκεί το ςιρόπι και μετά κόβουμε τα κομμάτια ζωσ κάτω.
• Σερβίρουμε ςε μία πιατζλα και όποιοσ πρόλαβε πρόλαβε!!!!
• Καλι επιτυχία, με το καλό να μασ ζρκει θ νζα χρονιά!
• http://syntageskardias.blogspot.gr/2010/12/blog-post_27.html
24. Σουςαμόπιτα
Τι χρειαηόμαςτε:
• 250 γραμμ. φφλλο κροφςτασ
• 250 γραμμ. ςουςάμι
• 110 γραμμ. μαργαρίνθ
• 3 κουταλιζσ τριμμζνθ φρυγανιά
• 1/2 κουταλιά κανζλα
• 1/2 κουταλάκι τριμμζνο γαρίφαλο
• ςουςάμι ακοπάνιςτο
Για το ςιρόπι
• 220 γραμμ. ηάχαρθ
• 180 γραμμ. μζλι
• 2 κουταλιζσ αμαρζτο ι μπράντι
Εκτζλεςθ:
Λιϊςτε τθ μαργαρίνθ.
• Καβουρντίςτε ελαφρά τα 250 γραμμ. ςουςάμι, κοπανίςτε το και ανακατζψτε το με τα μπαχαρικά και τθ
φρυγανιά. Για τθν πίτα: Κόψτε τα φφλλα ςτο μζγεκοσ του ταψιοφ, αλείψτε με μαργαρίνθ το ταψί και
ςτρϊςτε 2 φφλλα αλείφοντάσ τα ζνα ζνα με μαργαρίνθ. Ραςπαλίςτε τα φφλλα με λίγο μείγμα φρυγανιάσ,
ςτρϊςτε ζνα φφλλο, αλείψτε το και παςπαλίςτε με λίγο μείγμα. Συνεχίςτε με αυτό τον τρόπο μζχρι να
τελειϊςουν τα υλικά, ολοκλθρϊνοντασ τθν πίτα με 3 αλειμμζνα φφλλα και αρκετό ολόκλθρο ςουςάμι.
Ψινουμε ςτουσ 200 βακμοφσ για 45 λεπτά περίπου.Τζλοσ ρίχνουμε το ςιρόπι ηεςτό ςε χλιαρι πίτα.
• http://www.sintagespareas.gr/sintages/sousamopita.html#ixzz2Ch0UEkrC
25. • Μπουγάτςα πρωτοχρονιάτικη. Στο Θράκλειο τθσ
Κριτθσ κάτοικοι καταναλϊνουν ανιμερα τθσ
Ρρωτοχρονιάσ μεγάλεσ ποςότθτεσ μπουγάτςασ,
κζλοντασ να είναι γλυκιά θ πρϊτθ γεφςθ του ζτουσ.
Μάλιςτα, ςε όλουσ τουσ δρόμουσ του Θρακλείου τθν
παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ ςτινονται υπαίκριοι
πάγκοι για τθ διανομι μπουγάτςασ.
• Λουκουμάδεσ. Και όμωσ οι λουκουμάδεσ ανικουν ςτα
παραδοςιακά γλυκά των γιορτϊν. Φτιάχνονται από
ηφμθ, τθγανίηονται ςε καυτό λάδι, παςπαλίηονται με
μζλι και κανζλα και τρϊγονται τθν παραμονι τθσ
Ρρωτοχρονιάσ, για να πάρουμε τθ γλφκα του παλιοφ
χρόνου και να γλυκάνουμε τον νζο που μασ ζρχεται.
• http://www.i-diadromi.com/2010/12/blog-
post_2333.html
26. Τα γλυκά τησ Πρωτοχρονιάσ ςτη
Χαλκιδική
Οι γυναίκεσ ςτθ Χαλκιδικι, εκτόσ από τθ βαςιλόπιτα,
πρζπει τθν παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ να φτιάξουν
«κλίκια» και «φταημίτ'κα», όπωσ και άλλα γλυκά για
τουσ καλαντιςτζσ, τουσ επιςκζπτεσ και τα μζλθ τθσ
οικογζνειασ. Συνικωσ τα γλυκά αυτά είναι: ςαραγλί,
ςουςαμόπιτα, μπακλαβάσ, κανταΐφι κ.α.
Ειδικότερα ςτθν Ορμφλια ζκαναν κι ζνα ειδικό
κουλοφρι, ςε ςχιμα «οχτϊ», για τον Άγιο Βαςίλειο. Το
κουλοφρι αυτό το ζβαηαν ςτο εικονοςτάςι, για το καλό
του χρόνου.
27. Συμβολιςμοί και Τυχερά παιχνίδια
ςτη Χαλκιδική
Τθ νφχτα τθσ Ρρωτοχρονιάσ, ςτα χωριά τθσ Χαλκιδικισ, θ βρφςθ του χωριοφ
ζπρεπε να είναι ανοιχτι, ζτςι ϊςτε να τρζχει θ τφχθ όλθ τθ χρονιά, ςαν το νερό.
Το χιόνι κεωροφνταν καλό ςθμάδι, κακϊσ ςυμβόλιηε τθν ευτυχία και ιταν
προμινυμα μιασ καλισ χρονιάσ, εξοφ και θ φράςθ «άςπρθ μζρα, άςπροσ χρόνοσ».
Ο κακαρόσ ουρανόσ το πρωί τθσ Ρρωτοχρονιάσ ςιμαινε κακαρι χρονιά, δθλαδι
χρονιά χωρίσ αρρϊςτιεσ.
Στισ Κυκλάδεσ κεωροφν καλό οιωνό να φυςάει βοριάσ τθν πρωτοχρονιά. Επίςθσ
κεωροφν καλό ςθμάδι αν ζρκει ςτθν αυλι τουσ περιςτζρι τθ μζρα αυτι. Αν όμωσ
πετάξει πάνω από το ςπιτικό τουσ κοράκι τουσ βάηει ςε ςκζψεισ μελαγχολικζσ ότι
τάχα τουσ περιμζνουν ςυμφορζσ.
Σε μερικά χωριά όταν πλζνονται το πρωί τθσ Ρρωτοχρονιάσ αγγίηουν το πρόςωπό
τουσ μ' ζνα κομμάτι ςίδερο, για να είναι όλο το χρόνο... "ςιδερζνιοι". Με τθν
Ρρωτοχρονιά είναι ςυνδεδεμζνεσ και πολλζσ προλιψεισ. Τθ μζρα αυτι
αποφεφγουν να πλθρϊνουν χρζοσ, να δανείςουν λεφτά, να δουλζψουν ι να
δϊςουν φωτιά. 'Oλα αυτά ξεκινοφν από τθν προλθπτικι ςκζψθ: ό,τι κάνει και
πάκει κανείσ αυτι τθ μζρα κα εξακολουκεί να ςυμβαίνει όλο το χρόνο.
28. Οι ρόδεσ ςτη Δεςκάτη
Ζνα ζκιμο που ςυνθκίηεται από τουσ νεαροφσ
κατοίκουσ τθσ περιοχισ είναι θ ςυλλογι παλιϊν
λάςτιχων αυτοκινιτων για να τα κάψουνε τθν
παραμονι των Χριςτουγζννων και τθσ
Ρρωτοχρονιάσ. Τα λάςτιχα ςυλλζγονται όλο το
χρόνο με ιδιαίτερο ηιλο και ενκουςιαςμό.
Μεγάλοσ αρικμόσ λάςτιχων μαηεφεται και οι
φωτιζσ κρατάνε ωσ το πρωί και γίνονται πολφ
μεγάλεσ ςε μζγεκοσ. Τα παιδιά παίηουνε
διάφορα παιχνίδια γφρω από τθ φωτιά όπωσ το
πατροπαράδοτο ςάλτο πάνω από τθ φωτιά.
29. Το κουτςοφκι ςτην Επανομή
Στθν Επανομι τθν παραμονι τθσ Ρρωτοχρονιάσ ζπαιηαν το «κουτςοφκι»:
τοποκετοφςαν πεντάρεσ ι δεκάρεσ τθ μια πάνω ςτθν άλλθ, με τθν ίδια
όψθ προσ τα πάνω (κορϊνα ι γράμματα). Στθ ςυνζχεια με ζνα μολυβζνιο
βαρίδι ο παίχτθσ χτυποφςε τα κζρματα προςπακϊντασ να τα γυρίςει
ανάποδα. ανάλογα με το πόςα τελικά γφριηε – το οποία ζπαιρνε επίςθσ -
κακοριηόταν και θ τφχθ του για όλθ τθ χρονιά.
Συνταγή για γεμιςτή γαλοποφλα
• Ζνα φλιτηάνι τςαγιοφ ελαιόλαδο
• 500 γρ. κιμά
• 200 γρ. κουκουνάρι
• 100 ml κονιάκ
• 300 γρ. κάςτανα
• 200 γρ. μανιτάρια
• ½ φλιτηανιοφ τςαγιοφ ηωμόσ κότασ
• 1 κρεμμφδι
• 2-3 κουταλιζσ μαϊντανό
30. Ιςπανικι τορτίλια
Το μείγμα και το φψοσ τθσ τορτίλιασ ποικίλει ανάλογα με τθν περιοχι και τα
γοφςτα του κακενόσ. Μπορείτε να τθν βρείτε ςε όλθ τθν Ιςπανία. Υπάρχουν
πολλζσ παραλλαγζσ αλλά θ πιο ςυνθκιςμζνθ είναι με αυγά, πατάτεσ και
κρεμμφδια.
Υλικά
• Αυγά ( 1 με 2 αυγά κάκε άτομο)
• Ρατάτεσ ( 1 μζτρια πατάτα κάκε άτομο)
• Κρεμμφδια
• Ελαιόλαδο
Εκτζλεςθ
Κόβουμε τισ πατάτεσ και τα κρεμμφδια ςε λεπτζσ φζτεσ και ςε ζνα αντικολλθτικό
τθγάνι τα τθγανίηουμε μαηί με το ελαιόλαδο. Τα τθγανίηουμε μζχρι να
μαλακϊςουν αλλά προςζχουμε να μθν πάρουν πολφ χρϊμα. Τα αφαιροφμε με
προςοχι και τα ςτραγγίηουμε. Σε ζνα μπολ χτυπάμε τα αυγά και προςκζτουμε
αλάτι και πιπζρι. Στθν ςυνζχεια προςκζτουμε τισ πατάτεσ και τα κρεμμφδια ςτο
μπολ με τα αυγά και μεταφζρουμε το μείγμα ςτο τθγάνι και τθγανίηουμε ελαφρά
από τθν μία και τθν άλλθ πλευρά.
*Αν κζλετε μπορείτε να προςκζςετε κι άλλα υλικά όπωσ κόκκινεσ ι πράςινεσ
πιπεριζσ, μανιτάρια ψιλοκομμζνθ ντομάτα και βαςιλικό.
32. Τάρτα με πατάτεσ (Ιταλία)
Υλικά(για 4 άτομα)
• 8 πατάτεσ
• 3 κουταλιζσ τθσ ςοφπασ αλεφρι για όλεσ τισ χριςεισ
• Λίποσ χοιρινό
• Αλάτι
• Τριμμζνο τυρί
• Λάδι
Εκτζλεςθ
Ξεφλουδίςτε τισ πατάτεσ και περάςτε τεσ ςτον τρίφτθ μαηί
με το τριμμζνο τυρί. Ρροςκζςτε το αλάτι και το αλεφρι και
ανακατζψτε καλά. Σε ζνα ταψί προςκζτουμε το χοιρινό
λίποσ και το λάδι και μεταφζρουμε το μείγμα ςτο ταψί. Σε
προκερμαςμζνο φοφρνο (ςτουσ 200 βακμοφσ ψινουμε
μζχρι να χρυςαφίςει θ επιφάνεια και να γίνει τραγανι.
33. Γαλοποφλα με κάςτανα και τροφφεσ
Υλικά
• 1 φρζςκια γαλοποφλα( με τα εντόςκια και τα ςυκωτάκια τθσ)
• 300γρ. Συκωτάκια πουλιϊν
• 150γρ. Ηαμπόν μποφτι
• 800γρ. Κάςτανα βραςμζνα
• 1 μικρό γυάλινο κουτάκι με τρίμμα μαφρθσ τροφφασ του Ρεριγκόρ
• 1 αυγό
• 50γρ. Βοφτυρο
• 2 κουταλιζσ κρζμα γάλακτοσ με αυξθμζνα λιπαρά
• 3 κρεμμυδάκια κοκκάρια του ςτιφάδου ι αςκαλϊνια
• 2 φζτεσ ψωμί φόρμασ, χωρίσ τθν κόρα
• 5 κουταλάκια γάλα
• 3 κουταλάκια κονιάκ
• 1 πρζηα μοςχοκάρυδο
• Αλάτι
• Ριπζρι
Εκτζλεςθ
Αφοφ πάρει το μίγμα βράςθ, αφινουμε τθ ςάλτςα ακόμα 5 λεπτά ςτθ φωτιά και τθ φιλτράρουμε με λεπτι
ςιτα. Ηεςταίνουμε τα υπόλοιπα κάςτανα, μαηί με λίγεσ κουταλιζσ ςάλτςασ. Κόβουμε τουσ ςπάγκουσ από τθ
γαλοποφλα και τθ ςερβίρουμε μαηί με τα κάςτανα ςε μια πιατζλα.
*Αν θ γαλοποφλα πάρει γριγορα χρϊμα, ςκεπάςτε τθν με ζνα αλουμινόχαρτο και βγάλτε τθν ¼ τθσ ϊρασ νωρίτερα.
Κακαρίηουμε τα ςυκωτάκια από τυχόν ίχνθ τθσ χολισ. Στραγγίηουμε και τρίβουμε 200γρ. Από τα κάςτανα.
Κόβουμε το ηαμπόν. Τρίβουμε το ψωμί και το περιχφνουμε με το γάλα.
34. οδίηουμε τα κρεμμυδάκια ςε 20γρ. Βοφτυρο. Τα βγάηουμε από το τθγάνι
και προςκζτουμε τα ςυκωτάκια. Τα τςιγαρίηουμε ςε δυνατι φωτιά για ½
του λεπτοφ, από κάκε πλευρά. Τα κόβουμε ςε κφβουσ. Σε ζνα μπολ
αναμιγνφουμε τα κομματάκια του ηαμπόν, τα ςυκωτάκια, τα
κρεμμυδάκια, τα τριμμζνα κάςτανα, τθν ψίχα του ψωμιοφ ςτραγγιςμζνθ,
το τρίμα τθσ τροφφασ(κρατιςτε το ηωμό για τθν ςάλτςα), το κονιάκ, το
αυγό ολόκλθρο, τθν κρζμα γάλακτοσ, το μοςχοκάρυδο, το αλάτι και το
πιπζρι.
Ρροκερμαίνουμε το φοφρνο ςτουσ 180οC. Αλατοπιπερϊνουμε τθ
γαλοποφλα μζςα-ζξω. Τθ γεμίηουμε και τθ ράβουμε ςτα ανοίγματά τθσ
(γυρνϊντασ το δζρμα του λαιμοφ ςτθν πλάτθ). Τθν τοποκετοφμε ςτο πλάι
γερμζνθ (να ακουμπά ςτο πλευρό τθσ), ςε ζνα ταψί. Τθν αλείφουμε με
λιωμζνο βοφτυρο και τθν ψινουμε ςτο φοφρνο. Σε 45 λεπτά
προςκζτουμε τα εντόςκια τθσ ςτο ταψί
και μόλισ ροδίςουν ρίχνουμε και δυο ποτιρια νερό. Συνεχίηουμε το
μαγείρεμα γυρνϊντασ τθν ςτο άλλο πλευρό για 45 λεπτά ακόμα,
περιχφνοντάσ τθν τακτικά με το ηωμό τθσ. Στθ ςυνζχεια, τθ γυρίηουμε ,
ϊςτε να ακουμπά ςτθν πλάτθ τθσ. Τθν αφινουμε ½ τθσ ϊρασ. Βγάηουμε
τθ γαλοποφλα από το ταψί, τθ ςκεπάηουμε με πολλά αλουμινόχαρτα και
τθν αφινουμε να ςτακεί για 15 λεπτά ςτα άνοιγμα του ςβθςτοφ
φοφρνου.
35. Κάλαντα Χριςτουγζννων τθσ Θράκθσ
Καλιν εςπζραν άρχοντεσ κι αν είναι οριςμόσ
ςασ Χριςτοφ τθ κεία γζννθςθ να πω ςτ’
αρχοντικό ςασ. Χριςτόσ γεννάται ςιμερον εν
Βθκλεζμ τθ πόλθ οι ουρανοί αγάλλονται
χαίρει θ φφςισ όλθ. Εν τω ςπθλαίω τίκτεται εν
φάτνθ των αλόγων ο Βαςιλεφσ των ουρανϊν
και ποιθτισ των όλων
37. ΠΟΝΤΙΑΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ
Χριςτόσ γεννζκεν χαρά ςον κόςμον Χα καλιν ωράν καλιν
θμζραν Χα καλόν παιδίν οψζ εγεννζκεν.Οψζ εγεννζκεν
ουράνοσ άκεν τον εγζννεςεν θ Ραναγία τον ανζςτεςεν Αϊ
Ραρκζνοσ. Εκαβάλκεψεν χρυςόν πουλάρι εκατιβεν ςο
ςταυροδρόμι ςταυροδρόμι και μυροδρόμι. Ερπαξάν ατόν
χίλοι Εβραίοι χιλ Εβραίοι και μυρ Εβραίοι. }2 Ασ α τζρμθτα και
ασ θν καρδίαν αίμαν ζςταξεν χολι κι εφάνκεν αίμαν ζςταξεν
και μφροσ ζτον μφροσ ζτον και μυρωδία. Εμυρίςτενατο ο
κόςμοσ όλον για μυρίςτετο και ςυ αφζντα ςυ αφζντα καλζμ
αφζντα. Ζρκαν τθ Χριςτοφ τα παλικάρε και κυμίηνε τον
νοικοκφρθν νοικοκφρθν και βαςιλζαν. Δζβα ςο ταρζη και ζλα
ςθν πόρταν δϊς’ μασ οφγασ και λεφτοκάρε κι αν ανοίγμασ
χαράν ςθν πόρταν. }2
38. Χριςτουγεννιάτικα κάλαντα
Προςοτςάνησ Δράμασ
Χριςτόσ γεννάται χαρά ςτον κόςμο χαρά ςτον
κόςμο ςτα παλικάρια Σαράντα μζρεσ, ςαράντα
νφχτεσ θ Ραναγιά μασ κοιλοπονοφςε. Θ Ραναγιά
μασ κοιλοπονοφςε κοιλοπονοφςε παρακαλοφςε
τουσ Αποςτόλουσ τουσ Ιεράρχεσ να παν να
φζρουν μιλα και ρόδα. Οι Αποςτόλοι για μιλα
πάνε οι Ιεράρχεσ για ρόδα πάνε Κι ωσ που να
πάνε κι ωσ που να ζρκουν θ Ραναγιά μασ
ξελευκερϊκει.
(Από τθν ιςτοςελίδα του Θρακομικραςιατικοφ
Ρολιτιςτικοφ Συλλόγου του Διμου Ρροςοτςάνθσ)
39. Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα
Προςοτςάνησ Δράμασ
Άγιουσ Βαςίλθσ ζρχιτι από τθν Γκαιςαρεία ςζρνει
μουλάρια δϊδικα καμίλια δικαπζντι. Θ μοφλα θ
κανακαριά που ςκϊνει τουν αφζντθ ςθκϊνει
τουν κι κζτει ντον ςι πράςινα λιβάδια λιβάδια κι
δρουςουπθγζσ κι αυλζσ μαρμαρουμζνισ κι βάλι
του χιράκι ςου ςτθν αργυρι ςου τςζπθ και δϊσ
ςτα παλικάρια ςου πεντ' ζξ ουχτϊ δουκάτα για
να τα φάν, για να τα πιοφν και να τα
τραγουδιςουν για να τα φάν, για να τα πιοφν να
ποφνι κι του χρόνου.
(Από τθν ιςτοςελίδα του Θρακομικραςιατικοφ
Ρολιτιςτικοφ Συλλόγου του Διμου Ρροςοτςάνθσ)
40. Καςτοριανά κάλαντα
(Του οικοδεςπότθ)
Αραδιαςτείτε ζμπρεπα όλοι με τθν αράδα να
ποφμε τραγοφδια ευγενικά ν’ αρζςουν τα’
αφεντικό μασ. Αφζντθσ μασ είναι καλόσ, ςτον
κόςμο παραδειγμζνοσ και μεσ ςτθ μζςθ του
μαχαλά ςτφλοσ μαλαματζνιοσ. Ασ είν’ πολλά τα
ζτθ ςασ να ηείτε να ευτυχείτε του χρόνου δε ςαν
ςιμερα ό,τι επικυμείτε. Και βάλε το χεράκι ςου
ςτον αργυρό ςου τςζπθ κι αν πιάςεισ γρόςι
κράτα το, φλουρί μθ το λυπάςαι.
(Από τθν ιςτοςελίδα του διμου Καςτοριάσ)
41. (Τησ οικοδζςποινασ)
Είπαμε ςτον αφζντθ μασ να ποφμε και ςτθν κυρά μασ.
Κυρά μ’ κυρά μ’ κι αρχόντιςςα κι
αρχοντοπαραδειγμζνθ, ςε κάλεςαν οι αρχόντιςςεσ
ςτθν εκκλθςιά να πάνεισ κι ϊςπου να πασ κι ϊςπου να
‘ρκεισ και πίςω να γυρίςεισ οι ςτράτεσ ρόδα γιόμιςαν,
τα μονοπάτια μόςχον. Αρχόσ με τθν αρχόντιςςα ςτθ
ςκάλα π’ ανεβαίνει ςτα γόνατά του τθν κρατεί, ςτα
μάτια τθν κοιτάηει ςτα μάτια ςτα ματόφυλλα και ςτα
καμαροφρφδια. Σικου κυρά μου κι άλλαξε, ςικου και
αρματϊςου νίψου με το ροδόςταμο και πλφςου με το
γάλα βάλε τον ιλιο πρόςωπο και το φεγγάρι ςτικθ
και τον γαλάηιο αυγερινό ςτο χζρι δακτυλίδι.
(Από τθν ιςτοςελίδα του διμου Καςτοριάσ)
42. Μωραΐτικα κάλαντα Χριςτουγζννων
Χριςτοφγεννα πρωτοφγεννα πρϊτθ γιορτι του
χρόνου.
Για βγάτε, διζτε, μάκετε, πωσ ο Χριςτόσ γεννάται
γεννάται κι ανατρζφεται με μζλι και με γάλα το μζλι
τρων οι άρχοντεσ, το γάλα οι αφεντάδεσ και το
μελιςςοβότανο να νίβονται οι κυράδεσ. Κυρά ψθλι,
κυρά λιγνι, κυρά γαϊτανοφρφδα, κυρά μου, όταν
ςτολίηεςαι να πασ ςτθν εκκλθςιά ςου κάνεισ τον ιλιο
πρόςωπο και το φεγγάρι αγκάλθ και τον κακάριο
αυγερινό τον βάηεισ δαχτυλίδι. Εμείσ εδϊ δεν ιρκαμε
να φάμε και να πιοφμε παρά ςασ αγαποφςαμε κι
ιρκαμε να ςασ δοφμε. Δϊςτε μασ και τον κόκορα,
δϊςτε μασ και τθν κότα, δϊςτε μασ και πεντ’ ζξι αυγά
να πάμε ς’ άλλθ πόρτα.
43. Κερκυραϊκά κάλαντα Χριςτουγζννων
Σιμερα οι μάγοι ζρχονται ςτθ χϊρα του
Θρϊδθ και ο Θρϊδθσ ταραχκείσ ζγινε
κθριϊδθσ. Κράηει τουσ μάγουσ και ρωτά:
«Μάγοι, ποφ κε να πάτε». Εισ Βθκλεζμ το
ςπιλαιο τθν πόλθ τθν αγία Ρου εκεί γεννάει
το Χριςτό θ Δζςποινα Μαρία.
44. Κερκυραϊκά κάλαντα Πρωτοχρονιάσ
Αρχιμθνιά κι αρχιχρονιά πρϊτθ του Γεναρίου αφριο ξθμερϊνεται
τα’ Αγίου Βαςιλείου. Άγιοσ Βαςίλθσ ζρχεται από τθν Καιςαρεία,
βαςτά εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι. Το καλαμάρι ζγραφε
και το χαρτί μιλοφςε. Βαςίλθ πόκεν ζρχεςαι και πόκεν κατεβαίνεισ;
Από τθ μάνα μ’ ζρχομαι και ςτο ςχολειό πθγαίνω, να μάκω τα’
άγια γράμματα και τα’ άγιο ευαγγζλιο. Σ’ αυτιν τθν πόρτα που
‘ρκαμε πζτρα να μθ ραγίςει και ο νοικοκφρθσ του ςπιτιοφ χρόνια
πολλά να ηιςει. Να ηιςει χρόνουσ εκατό και να τουσ απεράςει και
ςτων παιδιϊν του τισ χαρζσ κουφζτα να μοιράςει. Κυρά χρυςι,
κυρά αργυρι, κυρά μαλαματζνια, που ςε χτενίηουν άγγελοι με τα
χρυςά τουσ χτζνια, άνοιξε το κουτάκι ςου το μαργαριταρζνιο και
δϊςε με ζνα τάλιρο, ασ είναι κι αςθμζνιο. Και τϊρα καλθνφχτα
ςασ, καλό ξθμζρωμά ςασ κι ο Άγιοσ Βαςίλειοσ να ‘ναι βοικειά ςασ.
45. Κεφαλλονίτικα κάλαντα
Πρωτοχρονιάσ (1)
Καλιν εςπζραν άρχοντεσ καλιν να ςασ ειποφμε
ότι και αφριον εςτί ανάγκθ να χαροφμε και να
πανθγυρίςομεν Ρεριτομιν Κυρίου και εορτιν
του μάκαροσ Μεγάλου Βαςιλείου. Άγιοσ Βαςίλθσ
ζρχεται, Γενάρθσ ξθμερϊνει ο μινασ που μασ
ζρχεται το χρόνο φανερϊνει. Εκοίταξα τον
ουρανό και είδα δυο ςτεφάνια και με το
καλθνφχτιςμα καλά ςασ Θεοφάνια. Σ’ αυτό το
ςπίτι που ιρκαμε πζτρα να μθ ραγίςει και ο
νοικοκφρθσ του ςπιτιοφ χρόνια πολλά να ηιςει.
Δϊςτε κι εμάσ τον κόπο μασ ό,τι είναι οριςμόσ
ςασ και ο Άγιοσ Βαςίλειοσ να είναι βοθκόσ ςασ.
46. Κεφαλλονίτικα κάλαντα
Πρωτοχρονιάσ (2)
Άγιοσ Βαςίλθσ ζρχεται, Γενάρθσ ξθμερϊνει ο
μινασ που μασ ζρχεται τον χρόνο φανερϊνει.
Τθν άδεια γυρεφουμε ςτο ςπίτι ςασ να
μποφμε τον Άγιο με όργανα και με φωνζσ να
ποφμε. Εκοίταξα ςτον ουρανό και είδα δυο
λαμπάδεσ και με το καλωςόριςμα καλζσ ςασ
εορτάδεσ και πάλι ξανακοίταξα και είδα δυο
ςτεφάνια και με το καλθνφχτιςμα καλά ςασ
κεοφάνια.
47. Ζακυνθινά κάλαντα Πρωτοχρονιάσ
Αρχιμθνιά κι αρχιχρονιά κι αρχι καλόσ μασ
χρόνοσ υγεία, αγάπθ και χαρά να φζρει ο νζοσ
χρόνοσ. Να ηιςει ο κφρθσ ο καλόσ, να ηιςει κι
θ κυρά του όλα του κόςμου τα αγακά να ζχει
θ φαμελιά του. Να ηιςει τα’ αρχοντόπουλο
που ‘χει καρδιά μεγάλθ ςε μασ και ςτθν
παρζα μασ ζνα φλουρί να βάλει.
48. Χριςτουγεννιάτικα κάλαντα
Κυκλάδων
Για ςζνα, κόρθ όμορφθ, ιρκαμε να τα ποφμε
και τα καλά Χριςτοφγεννα για να ςου
ευχθκοφμε. Σ’ αυτό το ςπίτι που ‘ρκαμε
καράβια ν’ αςθμζνια του χρόνου ςαν και
ςιμερα να ‘ναι μαλαματζνια. Αν ζχεισ κόρθ
όμορφθ, βάλε τθν ςτο τςιμπίδι και κρζμαςζ
τθν αψθλά, να μθν τθν φαν οι ψφλλοι. Φζρτε
μασ κραςί να πιοφμε και του χρόνου να ςασ
ποφμε, και του χρόνου να ςασ ποφμε φζρτε
μασ κραςί να πιοφμε
49. Χριςτουγεννιάτικα κάλαντα Κρήτησ
Καλιν εςπζραν άρχοντεσ κι αν είναι οριςμόσ ςασ
Χριςτοφ τθ κεία γζννθςθ να πω ςτ’ αρχοντικό ςασ.
Χριςτόσ γεννάται ςιμερον εν Βθκλεζμ τθ πόλθ οι
ουρανοί αγάλλονται, χαίρετ’ θ φφςισ όλθ. Άψε,
βαγίτςα, το κερί, άψε και το διπλζρι και κάτςε και
ντουχοφντιηε ίντα κα μασ εφζρει γ-ι απάκι, γ-ι
λουκάνικο, γ-ι χοιρινό κομμάτι γ-ι από μαφρθ όρνικα
κανζνα αυγουλάκι κι αν το ‘κανε κι θ γαλανι, ασ είναι
ηευγαράκι. Φζρε πανιζρι κάςτανα, πανιζρι λεπτοκάρια
και φζρε και γλυκό κραςί να πιουν τα παλικάρια. Κι αν
είναι με το κζλθμα άςπρθ μου περιςτζρα ανοίξατε τθν
πόρτα ςασ να ποφμε καλθςπζρα.
