tips of breastfeeding for pregnants, emzirme ve anne sütü

1. ANNE ADAYLARINA
EMZİRME EĞİTİMİ

2. • Anne sütü ile
beslenmeye büyük
önem veren Babiller
(Mezopotamya)
baĢtanrıçaları ĠĢtar’ı
bebeğini emzirirken
tasvir etmiĢlerdir.

3. • Türkiye Nüfus Sağlık AraĢtırması
(TNSA )-2003 Emzirme Oranı (%)

4. ÇOCUĞUNUZUN ZEKASI
SİZİN ELİNİZDE!
ANNE SÜTÜYLE
BESLENEN BEBEKLERĠN
ZEKALARININ BĠBERONLA BESLENEN
BEBEKLERE ORANLA
5 PUAN DAHA FAZLA OLDUĞUNU
BĠLĠYOR MUSUNUZ?

5. Memelerde gebelik sırasında
ne gibi değiĢiklikler gözlenir?
• Gebeliğin oluĢmasıyla birlikte, memelerde
emzirmeye hazırlanmaya baĢlarlar.
• Gebelik süresi ilerledikçe süt bezleri ve süt
kanallarının sayısı artar, memeler irileĢir, meme
baĢlarının ve çevresinin rengi koyulaĢır, meme
baĢı boyları uzar.
• Meme baĢının etrafındaki deriden yağlı bir
madde salgılanmaya baĢlar. Bu doğal madde,
emziren annenin meme ucunu çatlaklardan
korur. Bu nedenle meme baĢını çatlaklardan
korumak ya da temizlemek için meme baĢına
karbonatlı su, sabunlu su, krem sürmeye gerek
yoktur, sürüldüğünde emzirmeden önce silmek
gerekeceğinden meme baĢında çatlaklıklar
daha kolay oluĢacaktır. Bu durumda derinin
doğal koruyucu özelliğinin kaybolmasına yol
açacaktır.

6. SÜT YAPIMI-ĠLK GÜNLER
• Gebeliğin sonlanmasıyla vücutta
gebelik hormonları azalır ve süt yapımını
sağlayan prolaktin hormonunu
salgılayan bezler uyarılır. Prolaktin salgısı
doğumdan sonra bazı annelerde
hemen, bazılarında ilk 4 gün içinde
artmaya baĢlar.
• Prolaktinin etkisiyle memeler sütle dolar.
Bu sürede memede kan damarları
daha çok kan taĢır ve memeler sıcak ve
sert olur. Süt akmaya baĢlayınca ve
bebek emmeyi öğrendikçe memedeki
gerginlik azalır, anne de rahatlar.

7. 18
PROLAKTİN
Her emzirme sonrasında salgılanır.
Bir sonraki emzirme için süt oluşturur
Meme
başından
duygusal uyarı
Kandaki
prolaktin
Gece daha fazla
prolaktin
salgılanır
 Ovulasyonu
baskılar

8. 17
Oksitosin
Kasılmayı
Kas hücresi sağlar
Prolaktin süt salgısını
Süt salgılayan hücreler uyarır
Süt kanalları
Laktiferöz sinüsler Süt burada birikir
(süt sinüsleri)
Meme baĢı
Areola
Montgomeri bezleri
Alveol
Destek bağ ve
yağ dokusu

9. • Kolostrum-ĠLK SÜT
• Ġlk 2–3 gün gelen süt kolostrumdur. Daha sonra
salgılanan süte göre protein, mineral ve
vitaminlerden zengin; yağ ve karbonhidrattan
fakirdir.
• Enfeksiyonlardan koruyucu özelliği ve bağırsak
hareketlerini uyarıcı etkileri nedeniyle önem
kazanmaktadır. Bu da bebeğin kakasını kolayca
çıkarmasını sağlar.
• Miktarı azdır. Bu yüzden bebek sık emmek ister. Bu
dönemde bebek her istediğinde emzirilmelidir ki
hem kolostrumu alsın, hem de kendine yetecek
miktarda olgun sütün gelmesini sağlasın.
• GeçiĢ Sütü : Kolostrumdan sonra 5-15. günler
arasında salgılanan süttür. Göğüsler ĢiĢer,ağrır
• Giderek sütün içeriğinde değiĢiklikler olur ve 15
gün içinde olgun (mature) süt özelliğine eriĢir.

10. KOLOSTRUM
Özellik Önem
• Antikordan zengin • Enfeksiyon ve allerjiden
korur.
• Akyuvardan zengin • Ġnfeksiyondan korur.
• Müshil etkisi • Mekonyumu temizler,
sarılığın önlenmesine
yardım eder.
• Barsağın olgunlaĢmasına
• Büyüme faktörleri yardım eder,allerji ve
intoleransı önler.
• A vitamininden zengin • Enfeksiyonların
ağırlaĢmasını,göz
hastalıklarını önler.

11. ANNE SÜTÜ
• BileĢimin büyük çoğunluğunu (%88 ve daha fazla)
su oluĢturmaktadır.
• Süt üretimi için, annenin enerjisinin %80-90’nın
kullanıldığı ve bu enerjinin kaynağının emzikli
kadının yağ depoları ile diyetten gelen yağlardan
sağlandığı bilinmektedir. Bu yüzden emziklilik
(laktasyon) süresince annenin enerji alımının
artırılması gerekmektedir.
• Anne sütünün enerjisine katkısı olan temel besin
ögeleri yağlar ve karbonhidratlardır .Yağlar, anne
sütü enerjisinin %50’sinden fazlasını,
karbonhidratlar ise %38’ini karĢılamaktadır.

12. • Protein konsantrasyonu inek sütünden az
olmasına rağmen yararlanma oranı anne
sütünde daha yüksektir ve süt çocuğunun
protein gereksinimini ilk 6 ay tek baĢına
karĢılar.
• Anne sütünün yağ miktarının emzirmenin
sonuna doğru artması doygunluk
yaratmakta, bebeğin daha fazla besin
tüketmesine engel olarak obezite geliĢimi
önlenmektedir. Bu nedenle anne sütü ile
beslenenlerde obezite oranı daha azdır.
• Ġnek sütündeki demirin % 5-10’u emilirken
anne sütünde bu oran % 50-60 olup
demirden yararlanabilme yüksektir.

13. • Anne sütü yağının sindirim ve emilimi
inek sütüne oranla çok daha kolaydır.
• Genel olarak D ve K vitamini dıĢında
anne sütünde bulunan vitaminlerin
çoğu, istenilen düzeyde bulunmaktadır.
• Anne sütüne ek olarak, Vitamin K ve
Vitamin D damlalarını , kemik geliĢimi
için öneriyoruz
• Anne sütü ile beslenen bebeğin D
vitamini ve flor dıĢında hiçbir ek sıvıya,
ek besine, vitamine gereksinimi yoktur.
• Bebeğe ek sıvı ya da besinlerin
verilmesi, annenin süt yapımını azaltır.

14. Tablo I. Anne ve İnek sütü bileşimi
BİLEŞİM ( 100 ml' de ) ANNE SÜTÜ İNEK SÜTÜ
Su (ml ) 87.6 87.2
Kalori (kcal ) 71 67
Laktoz (gr ) 7 5
Yağ (gr ) 3,8 3,7
Protein (gr ) 1,0 3,5
Majör mineraller
Sodyum (mEq ) 0.7 2,5
Potasyum (mEq ) 1,4 3,5
Fosfor ( mg ) 15 95
Kalsiyum ( mg ) 34 120
Magnezyum( mg ) 40 120
Demir ( mg ) 0.1 0.05
Sülfür ( mg ) 140 300
Böbrek Solüt Yükü (mosm) 80 220
Oral Solüt Yükü (mosm) 250 263

15. EMZİRME VE KİLO VERME
•Bu dönemde enerji alımı günlük 1800 kalorinin
altına düşerse, vücut için gerekli olan besin
ögeleri yeterli düzeyde alınmamaktadır.
Özellikle emziklilik döneminin başında düşük
kalorili bir diyet uygulaması süt yapımını
azaltmaktadır
•Gebelik sırasında önerilenden fazla kilo
alınmamışsa her ay 2 kilo vermek normaldir.
Ayda 2 kilodan fazla kilo kaybı doğru değildir.
Özellikle ilk 6 ay kilo kaybına yönelik çok sıkı
diyetler yapmamak gerekir. Doğumla birlikte
yaklaşık 6–7 kg bebekle birlikte gitmektedir.
Daha sonra hedeflenen kilo kaybı ilk 6 ay
sonrasına bırakılmalıdır.

16. • Ġlk 6 aylık dönemde kilo kontrolü için Ģu önerilere dikkat
edilmeli:
• Günde 2,5–3 litre sıvı ihtiyacınızı sadece su olarak
tüketiniz.
• Canınız çok tatlı istediğinizde sütlü ya da meyveli tatlıları
tercih ediniz.
• AĢırı yağlı besinlerden uzak durunuz.
• Az miktarlarla ve sık yiyiniz.
• Fakat 6 aydan sonra bebek ek gıdalara baĢladığı zaman
ayda 1–2 kg gibi yavaĢ kilo kaybı olacak Ģekilde
beslenme programı uygulanabilir
• Hazır meyve suları, gazoz ve kolalı içecekler yerine taze
sıkılmıĢ meyve suları, ayran, limonata tercih etmelisiniz.
• Kansızlığa neden olduğundan yemeklerle birlikte çay
içmemelisiniz. Çay kuĢluk gibi öğün aralarında, yani
yemek yendikten 1-2 saat sonra açık ve limonlu
içebilirsiniz.

17. Emzikli Kadınlar Ġçin Gerekli Günlük
Besin Tüketim Miktarları

18. HANGĠ DURUMLARDA
EMZĠRMEMELĠYĠM?

19. Emzirmenin
Anne için olan
faydaları:

20. • Erken emzirme ile annede doğum
sonu kanamaları çabuk kesilir.
• Emzirmeye baĢlayınca ilk bir kaç gün
doğumdan sonra karnınızda bir sancı
hissedebilirsiniz. Bu çok normal çünkü
emzirirken rahiminiz küçülüyor.
• Annenin üreme organlarının eski
haline dönmesi daha kısa zamanda
gerçekleĢir, loğusalık kolaylaĢır.
• Annede ileri dönemde ortaya
çıkabilecek meme ve yumurtalık
kanserine karĢı koruyucu rol oynar.
• Yeni bir gebelikten koruyucu etkisi
vardır.

21. Emzirmenin
Bebek için olan
faydaları:

22. *Süt çocuğunun yaĢına , fizyolojik
özelliklerine göre en uygun besindir.
* Steril, uygun ısıda, ekonomik, her zaman
hazır besindir.
* Bebeği baĢta ishal ve zatürree olmak
üzere enfeksiyonlardan korur.
* Büyüme faktörleri içerir.
*Sindirimi kolaydır.
* Annenin bebeğini emzirmesiyle anne
ve bebek arasındaki iliĢki güçlenir, annenin
bebeğini benimsemesi, bebeğin sağlıklı bir
kiĢilik kazanması kolaylaĢır .
* Çenesi de emerken geliĢiyor ve ağız
sağlığı için önemlidir. KonuĢmasında ve
diĢler içinde sağlıklıdır.

23. Anne sütü sadece ideal
besleyici değil, süt
çocuğunu enfeksiyondan
koruma özelliğini de
gösteren bir besleyicidir.

24. EMZĠRMENĠN PSĠKOLOJĠK
YARARLARI
• Sevgi dolu iliĢki sağlar.
• Annenin duygusal
açıdan tatminini
sağlar.
• Bebek daha az ağlar.
• Anne bebeğine daha
sevgi dolu davranır.
• Bebeği terk etme veya
hırpalama olasılığı
daha düĢüktür.

25. Mama veya Biberonla Beslemenin
Tehlikeleri:
• Kolostrumun yararlı etkisini yok eder.
• Enfeksiyon riskini arttırır.
• Sindirim bozukluğuna ve allerjiye
neden olur.
• Anne sütüyle beslenmeyi güçleĢtirir.
• Bebek daha az emer.
• Duygusal bağı engeller.
• Malnütrisyon ve obesiteye neden
olur.
• Zeka geliĢimini olumsuz etkileyebilir.

26. Bebek doğum sonrası ilk yarım
saat içinde emzirilmeye baĢlanmalı, ilk
6 ay sadece anne sütü ile beslenmeli,
6. aydan sonra da uygun ve yeterli
miktarda ek gıdalarla birlikte emzirme
2 yaĢa kadar sürdürülmelidir.

27. Anne ve bebek doğumdan
sonra aynı odada
kalmalıdır!
Aynı odada kalmanın yararları:
*Anne bebeğe hemen cevap
verebileceğinden, aradaki bağın kurulmasına
yardımcı olur.
* Bebek daha az ağlar, biberon vermeye gerek
kalmaz.
*Anne emzirme konusunda kendine daha çok
güven duyar.
* Emzirme süresi uzar.

28. Emzirmenin Etkili Bir ġekilde
BaĢlaması Ve Sürdürülmesi Ġçin;
• Bebek-anne tensel
temasını ve ilk
emzirmeyi
sağlamak.
• Bebeğe tıbbi
zorunluluk
olmadıkça hiçbir ek
besin vermemek
• Bebeğin istedikçe,
gece-gündüz sık
olarak, istediği
sürece emmesini
sağlamak

29. Bebek her istediğinde
emzirilmelidir:
- Sütün gelmesi çabuklaĢır.
- Bebek daha çabuk kilo alır.
-Kanal tıkanıklığı gibi sorunlarla karĢılaĢma riski
azalır.
- Emzirme alıĢkanlığı daha kolay kazanılır.
- Sütün devamlılığı ve yeterliliği sağlanır.
*Bebek uyanıkken her istediğinde emzirilir;
Bebeğin 3-4 saatten fazla uyuması durumunda
uyandırılarak emzirilmesi gereklidir. Geceleyin yalnız
loĢ ıĢıkta emzirirseniz ve pek az ve alçak sesle
konuĢursanız, çocuğunuz da gündüz ile geceyi
birbirinden daha iyi ayırt etmeyi öğrenir.

30. *Her emzirmede ilk gelen süt daha az yağ ve
daha çok su içerir ve bebeğin sıvı ihtiyacını
karĢılar…
**ĠLK 6 AY BEBEĞĠNĠZE EK OLARAK
SU VERMENĠZE GEREK YOKTUR!

31. *Emzirmeye devam edildikçe sütün
yağ oranı artar, bu süt ise bebeğin
doymasını sağlar. Erken memeden
alısanız bebeğin doyma hissi oluĢmaz
** BEBEĞĠNĠZE DOYMUYOR
DĠYE MAMA, EK GIDA VERMENĠZE
GEREK YOKTUR !

32. SIRAYLA MEME VERİLMELİDİR
*Bebek memeyi kendisi bırakana
kadar memede tutulmalıdır.
*Bebek daha emmek istiyorsa
ikinci memede verilebilir.
*Eğer bebek bir meme ile
beslenmiĢ ise,bir sonraki emzirmede
diğer meme verilmelidir.
*Her iki memede verilmiĢse bir
sonraki emzirmeye son verilen
memeden baĢlanmalıdır.

33. * Bebeklerde normal emzirilmeye
rağmen doğumu izleyen 8-12.
Günlerde, 3-4 haftalarda ve 3. ayda
sık sık ağlama görülebilir.
* Bu durumun nedeni annenin
sütünün yetersizliği değil, bebeğin
söylenilen sürelerdeki hızlı
büyümelerinden kaynaklanan” iĢtah
artmasıdır.”

34. Daha sık ve daha uzun emme
isteğine karĢın bebek hep aç gibidir.
Mama verilmesi sorunu arttırabilir.!
Birkaç gün içinde annenin sütünün
artacağı ve duruma adapte olacağı
bilinmelidir.
Beslenme sıklığı arttırılmalıdır.
Her ağlama aç olduğu anlamına
gelmez, mama vermeyiniz.

35. • Bebek ne kadar çok süt emerse,
anne o kadar çok süt üretir !
* DAHA ÇOK = DAHA ÇOK
EMZĠRME SÜT

36. Hiçbir Ģey süt yapımını
bebeğin memeyi sık
emmesi kadar
arttıramaz.

37. DOĞRU EMZĠRME
TEKNĠKLERĠ

38. BEBEĞĠN EMMEYE HAZIR
OLDUĞUNU GÖSTEREN BELĠRTĠLER
• Bebek uyanıktır ve
huzursuzdur.
• Memeyi arama
hareketleri yapar.
• Emme hareketleri
yapar, parmaklarını
emebilir.
• Elini ağzına götürmeye
çalıĢır.
• Hafif sesler çıkartır.

39. Anne bebeği nasıl tutmalıdır ?
DOĞRU: YANLIġ:
Bebeğin vücudu anneye yakın, Bebeğin vücudu anneden
yüzü memeye dönük, anne- uzakta, anne-bebek göz teması
bebek göz teması yok

40. Anne göğsünü nasıl tutuyor?
Anne parmaklarını göğüs duvarına dayar,
işaret parmağı memeyi alttan ve meme
tabanından destekler
DOĞRU TUTUġ YANLIġ TUTUġ

41. Bebeğin ağzı meme başının tüm
kahverengi bölümünü kapsar
Etkili Emzirme Etkisiz Emzirme

42. Etkili Emzirmede; Etkisiz Emzirmede;
• Bebeğin tüm gövdesi • Meme ile bebeğin yanak
anneye dönük ve ona çok ve çenesi arasında
yakındır. mesafe vardır, bebek
• Ağzı, dudakları dışa sadece meme başını
dönük olduğu halde tutmaktadır.
genişçe açılmış, meme • Areolanın büyük kısmı
başıyla beraber areolanın görülmektedir.
büyük bir kısmını • Bebek çok sayıda, kısa
kavramıştır. süreli, hızlı ve yüzeyel
• Bebeğin derin, yavaş emme hareketleri yapar.
aralıklarla emdiği • Yeterli miktarda süt
gözlenir. gelmediği için bebek
• Bebek rahat, mutlu huzursuzdur, ağlar,
görünür. memeyi reddeder.
• Anne meme başında • Anne meme başında
acıma hissetmez. acıma hisseder.
• Emerken ses çıkmaz • Emerken şapıtı sesi çıkar

43. EMZĠRME TEKNĠKLERĠ
MEME TUTMA
C TEKNĠĞĠ
• Başparmak hariç diğer dört
parmak ile memenin alttan
kavranarak tutulması
tekniğidir.
• Memenin altındaki en dışta
kalan parmak ile başparmak
” C” harfi oluşturacak
şekilde meme kavranır.
Emzirme tekniği olarak en
uygun tekniktir.

44. EMZĠRME TEKNĠKLERĠ
MEME TUTMA
MAKASLAMA TEKNĠĞĠ
• Bu teknik ile emzirme doğru
bir emzirme değildir. !!!
• Meme başının orta parmak ve
işaret parmağı arasına alınarak
tutulduğu tekniktir. Bu teknik
ile süt kanalları baskılandığı
için süt akışı engellenir ve
meme doğru kavranmadığı için
ağırlık bebeğin çenesine
yüklenir.

45. EMZĠRME TEKNĠKLERĠ
MEME TUTMA
U TEKNĠĞĠ
Başparmak ile işaret parmağı
ve tarafındaki parmakların
U harfi oluşturacak
şekilde, memenin alttan
kavranarak tutulduğu tekniktir.

46. EMZĠRME TEKNĠKLERĠ
BEBEK TUTMA
Beşik Pozisyonu
• Klasik pozisyondur. Bebek anne
koluna yatar. Bebeğin başı
annenin dirseğinin iç tarafına
yatmıştır.
• Aynı pozisyon yatakta yastık
desteği ile de sağlanabilir.
• Annenin kucağında bir yastık
olması çocuğu kucakta tutabilmek
açıcından yararlı olur.
• Bebeğin üzerine yatırıldığı
kol,sırtından bebeğe destek
vermelidir.
• Bu pozisyon normal yolla miadında
doğmuş bebekler için uygundur.
• Sezaryen ile doğum yapan anneler
ve erken doğmuş küçük bebekler
için ilk başlarda uygun
olmayabilir. Annenin karnındaki
dikişlere baskı oluşabilir. Bebek
güçsüz ise meme başını iyi
tutamayabilir.

47. EMZĠRME TEKNĠKLERĠ
BEBEK TUTMA
Çapraz Beşik Pozisyonu-ERKEN DOĞUMDA
• Beşik pozisyonundan farklı olarak
bebeğin başı annenin eline
yaslanmaktadır. Eller dönüşümlü
kullanılabilir.
• Hangi taraftaki memeyi emiyorsa,
desteği diğer kol ve el verir.
• Emdiği tarafın eli başını tutarken
diğeri sırtına destek verir.
• Başını tutan el sabit kalırken
diğeri ile meme başını tutması
ayarlanır.
• Bu pozisyon küçük doğmuş
bebekler için uygundur.
• Meme başını yeterli kuvvetle
tutamayan bebeklere daha
yardımcı olur

48. EMZĠRME TEKNĠKLERĠ
BEBEK TUTMA
Futbol Topu Pozisyonu-SEZARYENDE
•Bebeğin bulunduğu taraftaki kol sırtına
destek verirken el başını arkadan tutar.
•Diğer taraftaki el ile anne memesini
tutarak bebeğin ağzına yerleştirir.
• Annenin bebeğin bulunduğu yandaki
kolunun altına yastık koyması yararlı olur.
•Annenin karnında ameliyat dikişleri
bulunduğu veya karın bölgesine bebeğin
baskı yapmasından rahatsızlık duyulan bir
durum olduğunda kullanılabilir.
•Ayrıca büyük veya çok küçük memeleri
olan anneler ile ikizlerde ayni anda iki
bebeği emzirmek için uygulanabilir. Meme
başını iyi tutamayan küçük bebekler
içinde iyi olur

49. EMZĠRME TEKNĠKLERĠ
BEBEK TUTMA
Yatar Pozisyon-GECE EMZĠRMESĠ
• Anne ve bebeğin her ikisinin de yattığı
yerden emzirme durumudur.
• Anne ve bebeğin yüzü birbirlerine
dönük olarak paraleldir.
• Yatağın sırt tarafı yükseltilmiş veya
yastıklarla kaldırılmış olmalıdır.
• Anne ayaklarını dizlerinden kırarak
yatabilir. Bir eli ve kolu ile bebeğin
başına destek verirken diğer kolu ile
bebeğin sırt ve poposunu destekler.
Bebeğin başının altına küçük bir yastık
konulabilir.
• Dikkat edilmesi gereken konu bebeğin
memeye uzanmasına gerek kalmaması
ve annenin bebeğin üstüne doğru
abanmamasıdır.
• Annenin yattığı yerden kalkmasının zor
olduğu durumlarda veya yattığı yerden
emzirmek istendiğinde uygulanabilir.

50. EMZĠRME TEKNĠKLERĠ
BEBEK TUTMA

55. EMZİRMEDE PÜF NOKTALAR

56. 1. Anne önce rahat ve sakin bir
pozisyonda oturmalıdır.
2. Bebeğin baĢı ve vücudu aynı
doğrultuda, düz bir hat üzerinde
olmalıdır. Bebeğin burnu meme
baĢının hizasında olacak Ģekilde
yüzü memeye bakmalıdır.
3. Anne bebeği kendi vücuduna
dönük Ģekilde ve yakın tutmalıdır.

57. 4. Eğer yeni doğmuĢ bir bebekse
yalnız baĢ ve omuzlardan değil
ayrıca poposundan da
desteklenmelidir.
5. Anne parmaklarıyla memenin
altından tutup, parmakları göğüs
duvarına yaslayarak memeye
destek vermelidir.

58. 6. Memenin baĢına hafif bası yapmak
için baĢparmağını kullanabilir.Bu
hareket göğsün Ģeklini değiĢtirir ve
bebeğin memeyi daha kolay
almasını sağlayacak duruma
getirir.
7. Bebeğin ağzını açması için meme
baĢıyla bebeğin dudaklarına
dokunulmalıdır.

59. 8. Bebeğin memeyi iyi Ģekilde
alabilmesi için ağzını iyice açması
beklenmelidir.
9. Bebek ağzını tam olarak açınca
anne bebeği çabucak memesine
yaklaĢtırmalı, kendini veya
memesini bebeğe doğru hareket
ettirmemelidir.
10. Bebeğin alt dudağını meme
baĢının altına koymalı, böylece
bebeğin çenesi memeye
değmelidir.

62. MEME UCUNA ĠYĠ MEME UCUNA ĠYĠ
YERLEġMĠġ YERLEġMEMĠġ

67. Memeye Ġyi YerleĢmeme Durumları:
• Biberon kullanma
• Tecrübesiz anne
• Deneyimli yardım
eksikliği
• Uygunsuz bebek-
meme tutma
pozisyonu

68. MEME UCUNU EMMEKLE
BEBEK BESLENEMEZ!
* Bebeğin iyi emmesi için ağzıyla yalnız meme
ucunu değil, etrafındaki kahverengi alanı
da kavraması gerekir.
* Memeye iyi yerleşmiş bir bebekte:
! meme olabildiğince ağzı doldurmuş,
! ağız tam açık,
! çene memeye dayanmış,
! alt dudak dışa doğru kıvrılmış
şekilde görülür

69. • Emerken
şapırtı sesi duyulması
yada
Yanakların içeri çekilmesi
Genellikle bebeğin
yalnızca meme ucunu
emdiğini ve ağzıyla
yeterince meme
dokusunu kavramamış
olduğunu gösterir. !

70. Bebeğimin yeterince
emdiğini nasıl anlarım?
• Bezdeki Dışkı : Hayatlarının ilk haftasında,
bebeklerin dıĢkıları yoğun ve koyu
mekonyumdan, sarı-turuncu renkli sıvı dıĢkıya
dönüĢür:
• mekonyum > geçiĢ dıĢkısı > emzirme dıĢkısı.
• 0-6 hafta arası dışkı miktarı
• Ġlk haftalar, bir bebek günde en az 3 kere
kakasını yapar.
• 6 haftadan itibaren dışkı miktarı
• 6 haftadan itibaren, dıĢkı her çocukta farklı bir
geliĢim izler. Bazı bebeklerin bezlerinin günde 3-
6 defa arası değiĢtirilmesi gerekir. Diğer
bebekler haftada ancak 1-2 defa kaka
yapacaktır. Bu iki durum normallik sınıfındadır.

71. Bebeğimin yeterince
emdiğini nasıl anlarım?
• Bezdeki İdrar : Bebek düzenli olarak
idrar çıkarır; hayatının 4. gününden
itibaren, bebek 24 saatte 6 defaya
kadar idrar çıkarabilir.
• Ġdrar konsantre, kuvvetli kokulu, koyu
sarı ya da portakal rengindedir.
• Kilo : Ġlk hafta, ortalama %7’ye eĢit bir
kilo kaybı bekleyin.
• Doğum günü=doğum kilosu
• + 3. Gün = doğum kilosu – %7
• + 14. Gün = doğum kilosu
• + 3. Hafta = doğum kilosu + yaklaĢık
100-200 gram/hafta (ağırlığı haftada
150-200 gram artar)

72. • Bebeğinizi her yemek yemesinden
önce tartmayın .BaĢta haftalık ve daha
sonra aylık kilo kontrolleri önemlidir.
Bazen bebeğininize sütünüz yaramaya
bilir. Böyle bir durumda bebeğinizi
doktorunda kontrol ettirin.
• Bir emzirme uzmanıyla irtibata geçiniz.
Belki de bebeğinize ek mama vermeniz
gerekli olacakdır. Doktorunuzla beraber
bebeğiniz için en ideal olan mamayı
belirlerseniz sizin ve bebeğiniz için en
iyisi olacaktır.
• Mama vermeden önce kesinlikle
bebeğinizi emzirin. Emdikden sonra
bebeğin istediği kadar mama
verebilirsiniz.

73. Bebeğimin acıktığını
nasıl anlarım?
• 1. Bebek ellerini yalar, gözleri
hala kapalıdır.
• 2. Bebek yumruklarını sıkar.
• 3. Bebek dudaklarını yalar,
baĢını çevirir ve memeyi arar.
• 4. Bebek ellerini ağzına
götürür.
• 5. Bebek gergin bir izlenim
verir.
• 6. Bebek ağlar.

74. Ağlamak – bebeğin dili
• Bir çocuğun ağlaması bize
dokunaklı gelir. Çocuğunuzun her
• ağlamasına karĢılık verin, çünkü
bu, kendini rahat hissetmediğini
• size gösterebilmesinin tek yoludur.
Ağlaması her zaman açlık
• demek değildir, belki de Ģefkat,
ilgi ya da sizin yanınızda olmaya
• ihtiyacı vardır.

75. Çocuğunuzu böyle
yatıştırabilirsiniz:
• • Sıklıkla sırf ten teması yeterlidir. Örneğin,
çocuğunuzu belden
• üstünüz çıplak halde üstünüze (ya da belden yukarısı
çıplak
• haldeki eĢinizin üstüne) yatırın.
• • Bebekler yakınlığı ve hareketi sever. TaĢıma
torbasıyla kendinize
• iyice yakın tutun. TaĢırken eĢinizle nöbet değiĢtirin.
• • Bebek masajı ve onu izleyen banyo, çocuğunuzu
sıkıntıdan
• uzaklaĢtırabilir.
• • Bazen hafifçe söylenmiĢ bir Ģarkı bile iĢe yarar.
• • Ne yapacağınızı bilemediğiniz ya da sinirlerinizin
çok zorlandığını
• hissettiğiniz zaman, çocuğu beĢiğine yatırın ve üç
dakika süreyle
• (saate bakarak kontrol etmeyi unutmayın) yatıĢmak
için odadan çıkın.

77. Emzirme süresi:
• Bebeği memeden kısa sürede ayırmamak,
kendi bırakana kadar memede tutmak
gerekir. Yoksa tam doymaz, sık sık emer
ve kilolanır.
• Ġlk günler toplam süre 45 dk
• Daha sonra 10-15 dk
• Sağlıklı bir annenin günlük süt üretimi ne
kadardır?
– 750-1000 cc, ortalama 850 cc

78. SÜT SAĞMA

79. * Tıkanık ve ĢiĢ memeyi rahatlatmak için,
* Çökük meme baĢından emmeyi öğrenene
dek bebeği beslemek için,
* DüĢük doğum tartılı ve kuvvetli ememeyen
bir bebeği beslemek için,
* Annenin bebekten 2 saatten fazla ayrı
kalacağı durumlarda, çalıĢan annelerin
bebeklerinin beslenmesinde
* Memeyi reddeden bir bebeği, emmekten
hoĢlanmayı öğrenene kadar beslemek için,

80. MEMEDEN SÜT SAĞMA YÖNTEMLERĠ
• Oksitosin refleksinin
uyarılması
• Elle sağma
• Pompa ile sağma
• Enjektör pompasıyla
• Ilık ĢiĢe metodu
EMZİREN HER ANNEYE SÜTÜNÜ NASIL SAĞACAĞI MUTLAKA
ANLATILMALIDIR

81. OKSĠTOSĠN REFLEKSĠ
• Özgüven kazandırın
• Kaygısını azaltın
• Sessiz bir yer
• Resmine bakma
• Ilık bir Ģey içme
• Memeleri ısıtma
• Meme uçlarını uyarma
• Memelere masaj veya
hafif vurma
• Sırt masajı

83. Sütün elle sağılması

84. ELLE SÜT SAĞMAK-I
• Eller yıkanmalı
• BaĢ parmağını meme baĢı ve
areolanını üstüne iĢaret parmağı ise
alta yerleĢerek diğer üç parmakla
memeyi desteklemeli.
• BaĢ ve iĢaret parmaklarını yavaĢça
içe göğüs duvarına doğru
bastırmalıdır.
• Areola’nın arkasındaki sinüsler
hissedilebilir (Büyük bir fıstığa
benzer)

85. ELLE SÜT SAĞMAK-II
• Basıp bırakarak sağılır
• Yanlardan da aynı Ģekilde
bastırarak sağılır
• Meme ucuna
bastırılmamalıdır.
• Bir memeyi üç-beĢ dakika
sağıp, sonra diğerine
geçilmeli
• Toplam 20-30 dakika sürmeli

86. ANNE SÜTÜNÜN ELLE
BOġALTILMASI
• Memeler yumuĢak olduğunda elle
sağmak kolaydır
• ġiĢ meme elle zor sağılır
• Anne memenin dolmasını
beklememelidir
• Küçük bir fincan kullanabilir (geniĢ
ağızlı)

88. ENJEKTÖR POMPASI
• Pistonu ters takılır
• Meme ucu üzerine dayanır
• DıĢa doğru çekilir
• Meme içe doğru uzar
• Süt akmaya baĢlar
• Tekrarlayarak süt sağılır
• Çok uygun, ucuz ve pratik bir
yöntemdir

89. ILIK ġĠġE METODU
• Cam ĢiĢe
• 1-3 litrelik
• ġiĢe ağzı 2-4cm
• Sıcak su soğuk su
• El bezi
• YumuĢak emiĢ yapar
• Sıcaklık oksitosini uyarır
süt akar
• Ancak dikkatli olunmalı
sıcak ĢiĢeye bağlı
yanıklar olabilir.

90. POMPA ĠLE SAĞMA

91. el ile anne
sütü sağmak
için göğüs masajı

92. Sütün Sağılacağı Kabın HazırlanıĢı:
• Emzirme öncesinde eller 2-3 dakika süreyle bol
sabunlu su ile yıkanmalı ve temiz havlu ile
kurulanmalıdır.
• GeniĢ ağızlı, ısıya dayanıklı fincan veya bardak
tercih edilir.
• Seçilen kap temizlenir, kaynatılır (bulaĢık
makinesinde de yıkanabilir),
• Kuru ve temiz bir yerde saklanır,
• Sağma iĢlemine baĢlamadan önce fincana
(bardağa) kaynar su konularak bir iki dakika
bekletilir ve su boĢaltılır(anne sütü ısısını korumak
için),
• Sütü sağmadan önce kabın içindeki suyu boĢaltılır,

93. SağılmıĢ anne sütü
nasıl muhafaza edilir?
• Süt pompasındaki sağılmıĢ taze anne sütü, cam
ĢiĢelerde veya sterilize edilmiĢ ve sıkıca
kapatılmıĢ kapaklı ĢiĢelerde veya anne sütüne
uygun steril poĢetlerde saklanır.
• - 25°C dereceye kadar oda sıcaklığında 4 saat
ya da
• - Buzdolabında (0-4°C) 72 saat ya da
• - Buzdolabının dondurucu bölmesinde 1 hafta
ya da
• - Derin dondurucuda (-18°C veya daha az) 3-6
ay.
• Dondurucudan çıkarttığınız zaman sıcak bir su
kabında ılıtın , sakın mikro dalga fırına koymayın.

94. GECELERİ EMZİRME GEREKLİ Mİ?
Bebekler gereksinimlerini yalnızca
gündüzleri beslenmekle karşılayabilecek
duruma gelinceye kadar geceleri de
emmek isterler.
Gece öğünlerinin kesilme zamanı
bebekten bebeğe farklılık gösterir. Genelde
ilk aylardan sonra gece emzirme aralıkları
uzar.
Gece emzirme süt yapımının artmasına
daha çok yardımcı olur.
Emzirirken ışığı açmayın ki bebek gece
olduğunu anlasın

95. EMZĠRME
PROBLEMLERĠ

96. BEBEĞĠ MEMEYE YANLIġ
YERLEġTĠRMENĠN SONUÇLARI
MEME UÇLARINDA MEME UCUNDA
AĞRI / ZEDELENME TAHRĠġ / ZEDELENME
BEBEĞĠN SÜTÜ ETKiN MEMELER SÜTLE DOLU
ġEKĠLDE ALAMAMASI KALABĠLĠR
SÜT YAVAġ GELĠR BEBEK DOYMAZ
SIK / UZUN SÜRELĠ
BESLENMEK ĠSTER
SÜT YAPIMI AZALIR BEBEK HUYSUZLAġIR
EMMEYĠ TÜMÜYLE REDEDER
BEBEK KĠLO ALAMAZ

97. DOLU VE TIKANMIġ MEME
DOLU MEME TIKANMIġ MEME
• Sıcaktır • Acı verir
• Ağırdır • Ödemli gibidir
• Serttir • Özellikle meme ucu
• Süt akar gevĢektir
• AteĢ yoktur • Parlaktır
• Kırmızı görünebilir
• Süt akmaz
• 24 saat ateĢ olabilir

98. Meme tıkanmasının
Nedenleri Önlemleri
• Fazla süt Doğumdan
• Emzirmeye baĢlamanın hemen sonra
gecikmesi emzirmeye
baĢlama
• Memeye kötü yerleĢme Ġyi yerleĢmeyi
sağlamak
• Sütün seyrek boĢaltılması Emzirmeyi
sınırlandırmamak
Emzirmenin kısa kesilmesi

99. MEME TIKANMASININ TEDAVĠSĠ
• Bebek emebiliyorsa Memeyi ‘dinlendirmeyiniz’
Sık emzirmeye , pozisyon
vermeye yardımcı ol
• Bebek ememiyorsa Elle yada pompayla sütü sağ
(Emzirme öncesi oksitosin Ilık yaĢ pansuman yada ılık duĢ
refleksini uyarmak için) Boyuna ve sırta masaj
Memelere hafif masaj
Meme ucu derisine uyarı
Annenin gevĢemesine yardım
• Emzirme sonrası ödemi azaltmak için
Memeye soğuk yaĢ pansuman

100. Tıkalı kanal ve meme iltihabı belirtileri
Tıkalı kanalsütün birikmesimikroplanma
MĠKROPSUZ MĠKROPLU
Yumru sert kabartılar
Dokununca acı Devamlı Ģiddetli ağrı
Yerel kızarıklık kırmızı bölgeler
AteĢ yok ateĢ
Ġyi hissetme hastalık hissi

101. Tıkalı kanal-mikrop kapma
altta yatan nedenler
• Memede kısmi yada genel tıkanıklık
• yetersiz emzirme- Emzirme sıklığı ve süresinde azalma
• bebeğin baĢarısız emiĢi
• giysilerin darlığı
• parmakların baskısı
• büyük memelerden süt akımının iyi olmaması
• Meme ucu çatlağı-mikrop sızar

102. Göğüsüm kasılıyor ve ağrı yapıyor.
Göğüsümde acaba süt birikimi mi
var! Ne yapabilirim?
• Bebeğinizi emzirmeden önce, göğüsünüze
ıslak, sıcak tutun ki sğt kanalları geniĢlesin ve
sütünüzün iyi akması sağlansın.
• Göğsünüze dairesel hareketlerle masaj
yapın.
• Emzirdikden sonra soğuk tutmak göğüsü
acıyı azaltır.
• her iki saatte bir, emzirin ve ilk önce acıyan
memenizi verin ve emzirme pozisyonlarınızı
değiĢtirin.
• Çocuğunuzu, çene altı sizin ağrılı yerinize
bakacak Ģekilde tutacağınız emzirme
pozisyonunu seçin. Tıkalı süt yolları böylelikle
en iyi Ģekilde boĢalır.

103. Göğüsümde kırmızı, ağrıyan
bölgeler var. Bu kötü birĢey olabilir
mi?
• Her türlü kızarıklıklı ve ağrıyan bölgeler
göğüsde süt birikimi olabilir, daha az bir
göğüs iltaaplanmasına neden olur. Bu
yüzden hemen bir doktor kontrolünden
geçin- heleki hastalık belirtileri
baĢladıysa ( BaĢ ağrısı, AteĢ, Miğde
bulanması..).
• Daha çok emzirmek ve yatakda
dinlenmek her türlü tıbbi müdahaleleri
azaltır. Burdada geçerlidirki: Sıcak
bezler emzirmeden önce Süt akımını
sağlar, ve emzirdikden sonra soğuk
tutmak göğüsü, acıları azaltır.

104. MEME UCU YARALARINDA YAPILACAKLAR
• Tıkanıklığı azaltınız ( sık emzirme ve sütün
sağılmasını öneriniz )
• Deri kızarık, parlak ve pul pul ise kaĢıntı ve
derinlerde ağrı varsa, yaralar geçmemiĢse
candida tedavisi uygulayınız
Anneye öğütler :
• Memeyi günde sadece 1 kez, sabunsuz
yıka
• Ġlaçlı losyon ve merhemlerden kaçın
• En son gelen sütü meme ucu çevresine
sür

105. Göğüsünüzün emzirme
zamanındaki temizlik
• Göğüsün temizliği acısından normal
vücut hijyeniği yeterlidir. Göğüsünüzü
sadece suyla temizleyin; cildinizin
kurumaması için alkollü maddeler yada
sabunla yıkamayın.
• Göğüs ucunuzu bir bezle kurulamaya
çalıĢmayın sadece üstüne dokundurun.
Fazla kurursa faydalı doğal nemlendirici
salgıdan meme ucu mahrum kalır.
• Açık hava, güneĢ ve su sizin
göğüsünüze iyi gelecekdir.
• Emzirdikden sonra bebeğinizin
salyalarını silmeyin göğüsünüzden, öyle
ce kurusun..

106. • Ayrıca meme baĢının sürekli ıslak kalması
ve memede kalan meme
kalkanlarından kullanılması da mantar
enfeksiyonu gibi enfeksiyonlara neden
olacağından önerilmez.
• Bazen eğer meme uçlarınız çok kurursa
hafif bir kremle merhemliyebilirsiniz

107. Ġlk ay biberon ve
emzik zararlı mıdır?
• Biberon ve emzik anne memesinden farklı
çeneden gelen bir emme hareketiyle
emilirler. Anne memesi ise damaktan gelen
bir emme ile boĢaltılır.
• Bebeğin yalancı memelere alıĢması anne
memesini etkin emmesini engelleyebilir.Aynı
zamanda bu memeler daha kolay emildiği
için bebek anne memesini tercih
etmeyebilir.Ġlk aydan sonra genellikle sorun
kalmaz.
• Bu yüzden ilk ay biberon ya da yalancı
meme kullanmamak gerekir.
• SağılmıĢ süt ya da mama verilecekse
kaĢık ile vermekte fayda vardır.

108. Bebek meme ile
ilgilenmiyorsa nasıl uyarmalı?
• Bazen bebeğin yanağına elle
ya da meme ucu ile hafifçe
dokunmak meme ile
ilgilenmesini sağlayabilir. Bu
da iĢe yaramıyorsa bebeğin
de annenin de üstünün
soyulup ,direk cilt kontağı
kurulması iyi gelebilir.

109. • Sütün ince ve sulu görünüyor- bu
normal midir?
• Evet! Ġlk günlerde sütünüz (Ġlk
sütünüz) kalın ve kremsidir, daha
sonra görünümü değiĢir, ve daha sıvı
ve sulu görünür. Ama yinede bütün
besin maddelerini içerir.
• Bir hafta boyunca emzirdim, ve
göğüsüm küçüldü – Sütüm
çekilecek mi?
• Hayır! Yinede yeterince sütününüz
olacak . Göğüsünüz emzirmeye
alıĢık olduğu için. Göğüsünüzün
daha küçük ve normal olması çok
normal.

110. • Göğüsümden arada süt akıyor, ne
yapmam gerek?
• Kendinize elinizin içiyle göğüsünüze
hafifçe bastırarak yardım edebilirsiniz.
Sütyeninizin içine uygun bezlerden
koyun ve yeterli sıklıkta değiĢtirin ki ,
meme uçlarınız kuru kalsın.
• Çok fazla sütüm var, buna karĢı birĢey
yapabilir miyim?
• Ġlk haftada sütünüz bebeğinize göre
ayarlanır. Böyle bir durumda bir öğünde
sadece tek göğüsünüzü verinki
bebeğinize daha fazla sütünüz olmasın.
Sürekli sağarsanız göğüsünüzü, daha
fazla sütünüz gelecektir. Süt birikimlerini
önlemek için Adaçayı veya Naneyle
göğüsünüze masaj yapın, daha az süt
birikimi sağlayacakdır.

111. • Göğüs uçlarım ağrıyor- yara olmasından
korkuyorum! Ne yapabilirim?
• Göğüsünüzün ilk günlerdeki hasasiyeti çok
normal. Eğer göğüsünüz acıyorsa emzirme
tekniğinize ve emzirme Ģeklinize dikkat edin.
• 1-Hem siz, hem de bebeğiniz rahat pozisyonda
olmalıdır; böylece bebeğiniz memenize iyi bir
Ģekilde yaslanabilir. Ağzını çok geniĢ açabilmesi
ve memenizin ucunu tamamen ağzına
alabilmesi gerekir. BaĢka bir emzirme tekniğiyle
emzirmeyi deneyin, ki göğüsünüz kasılmasın ve
bebeğiniz daha kolay eme bilsin.
• 2-Daha kısa ve daha sık emzirin, ve emzirirken
bebeğinizi öyle alın ki göğüsünüz daha fazla
ağrımasın.

112. • 3-Eğer bir göğüsünüz ağrıyorsa ,
diğer göğüsünüzden emzirmeye
baĢlayın – bebeğiniz o zamana
kadar biraz doymuĢ olacakdır ve
baĢtaki kadar sert emmeyecek ve
daha az ağrıyacaktır.
• 4-Sutyeninizin, memenize çok
fazla baskı yapmadığından emin
olun. Bazı anneler, sutyenlerinin
içine ped koyarak memelerini
fazla baskıdan korurlar,bazılarıda
göğüs koruyucu kullanırlar.

113. • 5-Naylon içeren göğüs pedlerini
kullanmayın. Bunlar meme uçlarını
ıslak bırakırlar.
• 6-ĠyileĢme sürecine yardımcı
olması açısından, emzirmeden
sonra meme ucuna birkaç damla
süt akıtmak yararlıdır.
• 7-Meme ucunu sabunla
yıkamayın ve sabun kullanmayın,
bu meme ucunu kurutur.
• 8-Kremler kullanınız.

114. • Göğüsünüz ne kadar çok hava alırsa o
kadar az ağrır. Bebeğiniz emdikden sonra
bırakın göğüsünüz öyle kurusun. Ġnce bir kat
krem de belki göğüsünüze iyi gelebilir.
• Eğer göğüsünüz yara olduysa, emzirmeyi
kesmenize gerek yokdur. Doktorunuzdan
yada emzirme uzmanınızdan bilgi
alabilirsiniz. Uygun bir tedavi yöntemiyle
meme ucunuz çok kısa bir zamanda
iyileĢecekdir.
• Eğer bebeğinizin ağzında mantar oluĢtuysa
(Soor) Dilinde ve ağzında beyaz lekeler
görünebiliyorsa, kan Göğüsünüzün yara
olma sebebi bundan olabilir. Anne ve
bebek doktor kontrolü altında olmalılardır.

115. Emzirmenin ilk günlerinde meme
uçlarının ağrılı olmasına yol açan
diğer durumlar
• 1-Memenin dolması ve ĢiĢmesi. Eğer
memeniz çok doluysa, bebeğinizin meme
emmesi zorlaĢacaktır. Birçok anne, biraz süt
çekerek, doluluk hissini azaltır; böylece
bebek daha rahat emer.
• 2-Emzirmeden önce bazı anneler
göğüslerini ılık su dolu bir kaba sokarak
rahatlarlar.
• 3-Emzirmeden sonra ise Bir bez içinde
dondurulmuĢ bezelyeler gibi bir takım soğuk
nesneleri memeye yaslamak da bu
doluluğun yarattığı rahatsızlık hissini azaltır
• 4-Geceler, emzirmeyi uzatmak da yararlıdır,
ĢiĢmeyi engeller.

116. Düz veya içe dönük meme uçları
• Bu önceleri anneler için önemli bir sorundu ,
ama artık memenin bebeğin ağzına giren
miktarının önemli olduğunu biliyoruz, meme
ucunun Ģeklinin değil.
• Bebeğinizi, ağzının tamamına meme ucunu
alacak Ģekilde bir pozisyona getirmek yeterli
olacaktır.
• Bazı anneler, emzirmenin ilk günlerinde, meme
ucunu bir pompanın yardımıyla dıĢarı çekerler;
bazıları da emzirmeden önce, meme ucu
çıkarıcı kullanırlar.
• Eğer meme ucunuz yoksa, emzirmeyi hemen
gözden çıkarmayın Bu gibi durumda
hamileliğinizin 3 üncü ayından sonra meme
ucunu geliĢtiren (meme ucu çıkarma makinesi)
kullanmanızı tavsiye ediyoruz.

117. Ġçe çökük meme egzersizi
• Düz meme baĢını çıkarmak için bazı
egzersizler yapmak gerekir. Bunlar;
• 1. Meme baĢı baĢparmak ile iĢaret
parmağı arasında yuvarlanarak hafifçe
çekilmeli ve bebeğin ağzına verilmeli.
• 2. Meme baĢını çıkartabilmek için her iki
parmakla iki zıt yöne doğru meme baĢı
gerdirilmeli.
• Bu egzersizleri sık sık tekrarlanmalı.
• Eğer gerekirse ilk 1-2 hafta emzirmeden
önce süt sağma makinesi ile sütünüzü
sağınız,
• Anne sütünüzü sağıp bebeğiniz
emmeye baĢlayıncaya kadar bardakla
/ fincanla veya fincandan kaĢıkla

119. Niplette Göğüs
Ucu Çıkarıcı

120. Göğüs kalkanı Göğüs pedi
Sezaryen kemeri Göğüs koruyucu Göğüs kompress jeli

121. AĞRILI MEME UÇLARI
DĠĞER NEDENLERĠ
MANTAR
• Çatlak ve ağrılı meme uçları,
mantar için ortam yaratırlar.
Memede veya meme uçlarında
baĢlayan, ani ve yoğun sancı, en
önemli belirtilerdir. Ayrıca
pembeleĢmiĢ, kaĢıntılı meme
uçları , emzirme esansında
memenin tamamı kavransa bile
yoğun sancının azalmaması da
belirtiler arasındadır. Bebeğinizin
ağzında beyaz lekeler oluĢabilir

122. AĞRILI MEME UÇLARI
DĠĞER NEDENLERĠ
• Egzema
• Egzama, impetigo, deri iltihabı ve uçuk
enfeksiyonu meme ucunda nadiren
görülen deri hastalıklarıdır.
• Kuru Cilt
• Pompa kullanımı
• YanlıĢ göğüs pompası kullanımı, meme
uçlarını tahriĢ eder ve sancıya yol açar.
Eğer anne bir meme pompası kullanıyorsa,
meme ucunun pompanın tam ortasına
denk gelmesine ve pompa ağzının
memesine uyum sağlayacak geniĢlikte
olmasına dikkat etmelidir.

123. Ben hastayım- Emzirebilir miyim?
• Evet! Çoğu acil hastalıklarda,
eğer ateĢiniz bile varsa dert
etmeden devam
emzirebilirsiniz. Sütünüzde
koruyan maddeler var ve
bebeğinizi koruyacakdır.
• Eğer ilaç alıyorsanız,
doktorunuzla bunu konuĢun.

124. • “Küçük göğsü olan bir bayan
emziremez.“
• Göğüsün büyüklüğü yağ bezeleriyle
alakalıdır ve kesinlikle sütü olup
olmadığıyla alakası yoktur.
• Süt bezeleri hamileliğiniz boyunca
emzirmeye hazırlanır ve geniĢler.
Emzirmeyi kestiğiniz anda , göğsünüz
küçülür.
• “Emzirmekten göğsün çirkin ve bakılmaz
hale gelir.“
• Emzirmekten Ģimdiye kadar böyle bir
sorunla karĢılaĢıldığı görülmemiĢ.
Göğüsün çirkin olmasıyla emzirmenin
alakası yoktur. Eğer emzirmesseniz büyük
ve ağır göğüslerde sarkma görülebilir,

125. Emzirdiğim sürede hamile kalmıyacağım
doğrumu?
• Hayır bu doğru değil. Bazı kadınlarda bir kaç ay
boyunca adet kanaması olmayabilir. Ama
doğumdan sonra üç ay gibi bir süre boyunca
hamile kalmanın riski daha azdır. Kesin bir garanti
verilemez .
• YANLIġ: Süt verirken gebe kalmak mümkün
değildir.
• Gerçek: Emzirme döneminde, adet kanaması
olmadan önce de gebe kalmak mümkündür.
Süt verme sıklığı azaldıkça, gece süt verme sona
erdirilince, ek gıdaya baĢlanınca ya da bebek 6
aylık olunca, gebe kalma riski artar.

126. • Anne sütünün ilk altı aylık dönemde bebeğin
beslenmesi için yeterli ve birçok bakımdan
yararlı olduğu bilinmektedir. Aynı zamanda bu
dönemde belli koĢullarla emzirmenin %98
oranında etkili bir doğum kontrol yöntemi
olduğu kabul edilmektedir.
• Tam emzirme koĢulları:
• · Bebeğin altı aydan küçük olması,
• · Annenin adet görmemesi,
• · Bebeğin gündüz ve gece her istedikçe, sık
aralıklarla (6-10 kez) ve en az dört dakika
• emzirilmesi,
• · Bebeğin beslenmesinin en az %85.inin anne
sütüyle sağlanması.
• Bu koĢullar sağlandığında 100 kadında 2
oranında gebelik riski olacaktır. Sık emzirmenin
• sağlanamadığı durumlarda, memeden pompa
ile sık sık süt boĢaltılması, sütün koruma etkisinin
devamını sağlamak için önerilen bir
uygulamadır.

127. Ek gıda kapsamına
neler girer?
• Su dahil haftada toplam 60
ml.yi geçen gıda ek gıda
sayılır. Bebek normal geliĢim
gösteriyorsa ek gıdaya
gereksinim yoktur. Bir kez de
olsa emzirme yerine bebeği
doyuracak kadar ek gıda ya
da içecek verildiğinde bebek
daha az emmeye baĢlar

128. Emzirmeyi bırakmanın
zamanı ne zamandır?
• Buna genel olarak doğru bir
cevap yoktur. Emzirmeyi bırakmak
sizin kendi yaĢam biçiminize
bağlıdır. Özellikle ilk yaĢında
bebeğinizin emzirirseniz
çocuğunuzla anne- çocuk iliĢkiniz
ve sağlığınız açısından çok iyi olur.
• Emzirmeyi bıraktıktan sonra geri
emzirmek istediğinizde bu zor olur.
Bu yüzden emzirmeyi bırakmadan
önce iyice düĢünmenizde fayda
vardır.

129. SÜTÜ AZALTANLAR
• Ada çayı veya Nane çayı
sütünüzün azalmasını sağlar.

130. EĞER EMZĠRME EĞER EMZĠRME
DURURSA SÜRERSE
• Daha az beslenir En iyi beslenmeyi alır
• Daha çok kilo kaybeder Daha az kilo
kaybeder
• ĠyileĢmesi daha uzun sürer Daha çabuk iyileĢir
• Emmenin rahatlığını Emmenin verdiği
rahatlık yaĢayamaz
duygusunu yaĢar
• ANNE SÜTÜ AZALIR ANNE SÜTÜ ARTAR
• BEBEK TEKRAR EMZĠRME DEVAM
BAġLAMAYI RED EDER EDER

131. SÜT YETMEZLĠĞĠ
• Uygun emzirme tekniği
uygulamasına rağmen her 100
anneden 5 tanesinin sütü yetersiz
gelir.
• Emzirme bırakılmadan ek mama
verilmelidir.
• Anne kaynaklı nedenlerden:
Doğumdan sonra parça kalması,
meme ameliyatı, gebelikte
memelerin büyümemesi,
doğumdan sonra memelerde
irileĢmeme gibi durumlarda süt hiç
olmaz

132. MEMEYĠ REDDĠN NEDENLERĠ
Emzirme tekniğinde sorunlar
• Biberon-yalancı emzik
• Bol süt gelmemesi(kötü pozisyon
yada tıkalı meme)
• Pozisyon verirken baĢ arkasına
bastırma
• Annenin memeyi sallaması
• Emzirme saatlerini kısıtlama
• Fazla süt yapımı
• Emmeyi öğrenmede zorluk

133. MEMEYĠ REDDĠN NEDENLERĠ
Bebeği üzen değiĢiklikler
(özellikle 3-12 aylar arası)
• Anneden ayrılma
• Yeni bakıcı yada sık bakıcı değiĢtirme
• Annenin hastalığı yada mastit
• Annenin adet görüyor olması
Bebeğin Hastalık, ağrısı
• Enfeksiyon
• Beyin hasarı
• Burun tıkanıklığı
• Ağzın acıması( pamukçuk,diĢ çıkarma )

134. ANNE SÜTÜNÜ
ARTTIRMAK VE
YENĠDEN
BAġLATMAK
Anneye
ġunları
Yapmasında
Yardım Edin :

135. • Bebeğini kendine yakın tutması
(baĢka bakıcı olsa da)
• Beslenme zamanları dıĢında da
yeterince yakın temas sağlaması
• Bebeğiyle birlikte uyuması
• Diğer kiĢilerden kendisine baĢka
yönlerden yardımcı olmalarını istemesi
• Bebeğe memeyi alması için yardım
etmesi
• Ağzına biraz süt sağması
• Memeyi kolay alacağı bir pozisyon
vermesi
• BaĢının arkasına bastırmaktan yada
memeyi sallamaktan kaçınması
• Mümkünse annenin sütünü sağıp, gerek
varsa ek besin verilmesi

136. • Biberon ve yalancı emzik kullanmaktan
kaçınması , Bebeği bardaktan beslemesi
• DeğiĢik pozisyonlarda emzir
• Bebek her istediğinde emzirmesi
• 10-12 sefer/gün
• Bebek emmese bile 8-10 sefer/gün sağma
uygulanmalı ki süt azalmasın
• Fazla uzun emmeme olursa 20 dak emzirme
sonrasında 10 dakika sağma yapılması
• Galactogues: Domperidone-Motilium 10 mg
3*1
• Mama verilecekse her öğünden sonra değil
günün sonunda verilmelidir.
• Anne sütünü artırıcı:Keçi sedef otu az sinameki
otu ile kaynatılıp balla tatlandırılarak içilmeye
devam edilir.

137. Bebeğin Yeterli Anne Sütü
Alamamasının Nedenleri :
Emzirme ile ilgili Annenin psikolojik
faktörler durumu
• Geç baĢlama • Özgüven azlığı
• Sık emzirmeme • Kaygı,stres
• Gece • Emzirmeden
emzirmeme hoĢlanmama
• Kısa emzirme • Bebeği
• Memeye kötü kabullenememe
yerleĢme • yorgunluk
• Biberon,emzik
• Ek besinler

138. Bebeğin Yeterli Anne Sütü
Alamamasının Nedenleri :
Annenin fiziksel
durumu Bebeğin durumu
• OKS,Diüretikler • Hastalık
• Hamilelik • Anomali
• Ağır
malnütrisyon
• Alkol
• Sigara
• Meme
geliĢiminde
bozukluk

139. EMZĠRME – ĠLAÇ KULLANIMI
• Emzirme döneminde hafif baĢ ağrısı, genel
vücut ağrısı ya da adet sancıları için en
uygun ağrı kesiciler paracetamol ya da
paracetamol/kodein karıĢımı ilaçlardır. Daha
Ģiddetli ağrılar için antiinflamatuvar ilaçların
gerekmesi durumunda, ibuprofen,
naproxen,diclofenac ilaçlarının yanında, kas
ağrıları için analjezik krem, jel ve spreyler de
verilebilir.
• Doktorunuz tarafından tersi belirtilmediği
sürece, emzirme döneminde Mefenamic
asid, indomethacin ve aspirin kullanmaktan
kaçınmak uygun olur.

140. • Burun tıkanıklığı için psödoefedrin içeren
soğuk algınlığı ve grip birleĢik tabletleri
(NUROFEN-AFERĠN gibi) yerine oxymetazoline,
xylometazoline ya da tramazoline içeren
burun spreyleri kullanmayı düĢününüz. Boğaz
ağrısı için pastil ve gargaralar kullanmak
güvenlidir.
• Emzirme döneminde bileĢiminde tek bir
madde bulunan öksürük Ģuruplarını (örneğin;
yumuĢak öksürük için ise guaifenesin ya da
bromhexine) kullanmak güvenlidir.
Pseudoephedrine içeren öksürük Ģuruplarını
kullanmaktan kaçınınız (vicks vapodry Ģrp)
• Astım ve saman nezlesi için ilaç alınabilir.