1. Aralin 20
Paglakas ng
Kalakalan at ang
Pag-usbong ng mga
Bayan at Lungsod

2. Mula 500 C.E. hanggang
ika-10 siglo, walang gaanong
pangangailangan para sa
pagbubuo ng mga bayan sa
Europe.

3. Natustusan ng mga
manor ang lahat ng mga
pangangailangan ng mga tao sa
pagkain, pananamit, at tirahan.
Takot din ang mga tao na
makipag-kalakalan sa iba’tibang ugar dulot ng paglusob ng
mga tribong Germanic

4. Ang mga kaganapang ito
ay isang katangian ng
panahon ng High Middle
Ages o mula 1050-1270 C.E.

5. Pagtuklas sa Bagong
Pamamaraan ng Pagsasaka
Ang pagkain ay
mahahalagang salik sa pag-unlad.
Naimbento ang isang bago at
mas mabigat na araro na gawa sa
bakal na mas malalim ang nagagwa
nitong paghagod sa lupa.

6. Napapalitaw ngayin ang
matabang lupang mapagpupunlaan
ng magsasaka ang kanyang
pananim.
Pinalitan ng mga kabayo ang
mga baka bilang hayop na
ginagamit sa pagbubungkal ng
lupa.

7. Nakapagpatayo din sila ng
mga dike kung saan upang
makontrol ang tubig, patuyuin
ang lupa, at madagdagan ang
lupang pansakahan.

8. Pagtaas ng Populasyon
Dumami ang bilang ng
populasyon nang madagdagan ang
produksyon ng pagkain.

9. Pag-unlad ng Kalakalan
Dahil sa mas maraming tao ang
dapat pakainin at damitan na kaya
naman tugunan sapagkat mas marami
na ang produkto, lalo na ang pagkain.
Dahil dito, muling nabuksan ang
pangangailangang magpalitan ng
pagkain at produkto ang iba’t-ibang
lugar.

10. Ang mga taong umalis sa
manor ay nakahanap ng
hanapbuhay sa pakikipagkalakalan
at paggawa ng mga kagamitan.
Tulad ng paggawa ng mga sapatos
o magluto ng tinapay at ito ay
ipagbibili nia at ang perang kapalit
nito ay gagamitin upang pagbili ng
pagkain sa manor.

11. Pag-unlad ng mga Bayan
Town o Bayan – ay isang uri ng
pamayanan na ikinabubuhay ay
kalakalan.
- Lumago ang mga bayan sa tulong
ng kalakalan.
- Lumakas naman ang kalakan
dahil sa pag-usbong ng
mga bayan.

12. Paraan nga pagbubukas ng
mga bayan sa panahong
iyon.
Ang manor ay nagsilbing simula ng
bayan.
Nang maging siksikan ang pamumuhay
sa manor dulot ng paglaki ng pupolasyon,
marami ang umalis at nagtayo ng
pamayanan sa labas ng mga pader ng
manor. Sa pagdaan ng panahon lumaki ang
mga ito at naging ganap na bayan.

13. Tabi ng mga kastilyo
Umusbong din ang mga bayan
sa tabi ng mga kastilyo. Nahikayat
ang mga mangangalakal na
magpahinga malapit sa kastilyo
lalo pa at nagkakaloon ng
proteksyon ang lord.

14. Pampang ng mga ilog
Maraming bayan ang umusbong
sa pampang ng mga ilog sapagkat
ang mga ito ay daanan ng kalakalan.
Ang iba ay itinatag kung saan may
ford o tawiran ng ilog, tulay, o
dam.

15. Monateryo
Nagtayo ng pamayanan ang mga
mangangalakalsa mga tabi ng
monesteryo dahil upang
matustusan ang iba’t-ibang
pangangailangan ng maraming
debotong nagpupunta sa
monasteryo.

16. Ang mga bagong bayan at
lungsod ay ligid ng mga pader
para sa kanilang proteksyon.
Ang bahagi ng bayan o
lungsod sa labas ng pader ay
tinatawag na foubourg na ibig
sabihin ay sa labas ng burg o
moog.

17. Buhay sa mga Bayan
Ang mga bahay sa bayan noog Middle
Ages ay gawa sa kahoy at
magkakalapit.
Madilim ang loob nito, marumi at
mabaho angmga bahay pati ang mga
paligid sapagkat nagkalat ang dumi ng
hayop at tao sa kalye.
Ang mga daan ay madilim, makitid,
paliko-liko, at walang palitada.


18. Ang libangan ng mga kalalakihan
ay wrestling o ng football.
Sa araw, ang pamilihan ang sentro
ng pagtitipon-tipon ng mga tao. Sa
gabi ang mga tindahan ng alak at
serbesa ay puno ng tao.


19. Ang Bourgeoisie
Burgh – tawag sa mga bayan sa
pabahon ng Middle Ages.
Burgher – tawag sa mga taong
nagtayo ng tirahan sa mga Burgh.
Sa France ang mga Bougher ay
kolektibong tintawag na
Bourgeoisie

20. Ang mga burgher ay kakaiba sa
tradisyonal na paghahati ng lipunan na
paghahati ng lipunan batay sa kanilang
ginagawa.
Habang dumarami ang kalakal nila,
yumayaman sila at umuunlad ang
kanilang pamumuhay. Ang mga
mangangalakal at artisano na ito ay
bumubuo ng bagong pangkat sa
lipunan, ang gitnang uri o Middle
Class

21. Ang mga Fair
Fair – nagsilbing tagpuan ng mga
mangangalakal mula sa iba’-ibang
bahagi ng Europe.
- kapakipakinabang sa mga lord
sapagkat nagbigay ang mag ito ng
karagdagang kita sa kanila galing sa
upa ng lugar, buwis at
multa.

22. Ang Paggamit ng Salapi
Habang umuunlad ang
palitan ng produkto sa mga fair,
unti-unting lumalaki ang
pangangailangan sa ginto at
pilak, Mula rito, umusbong ang
kalakalang nakabatay sa
paggamit ng pera.

23. Money Changer – o tagapamalit ng
salapi.
- pinapalitan nila ang salapi ang
isang rehiyon ng katumabas na halaga ng
salapi ng isa pang rehiyon.
- nang lumaon inihabilin na nga
mga taoa ng kanilang mga pera sa mga
tagapamalit upang ingatan.
- natuto na rin nag mga
tagapamalit na magpautang ng salapi at
maningil nang may interes.

24. Nagsimula sa mga fair ang
mga payak na pamamaraan ng
pagbabangko at pagpapautang.
Ang isa ay ang paglipat ng salapi
sa iba’t-ibang lugar.

25. Sistemang Guild
Guild - samahan ng mga taong nagtatrabaho sa
magkatulad na hanapbuhay.
- unang kinabibilangan ng mga
mangangalakal
- Nagdadaos ng mga pulong tungkol sa mga
detalye ng kanilang negosyo.
- Kontrolado ng guild ng mga
manganganlakal ang lahat ng kalakalan sa bayan.
Maari rin nilang hadlangan ang mga dayong
mangangalakal sa pagnenegosyo sa kanialng bayan

26. Merchant Guild
• Mangangalakal sa pamahalaang bayan.
• Hinikayat na magkaroon ngsistema ng kalinisan
at paggawa ng kanal para sa dumi.
• Sinikap na magkaroon ng iisang batayan ng
timbang at panukat na maaring gamitin ng lahat.
• Ginagampan din nila ang maging pulis na
naglalaan ng proteksyon.
• Iniimpluwensyahan ang mga Lord na alisin ang
toll o bayaad ng mga daan sa mga lupain nito.

27. Craft Guild
• Isang uri din g guild na itinayo ng mga
artisano.
• Ang bawat kasanayan o craft ay may
sariling guild.
• Halimbawa : karpintero, panadero, sastre
barbero at iba pa.
• Ang sinumang hindi kasapi ng isang guild
ay hindi maaring gumawa ng produkto na
ginagawa ng nasabing guild.

28. Proseso ng Pagiging Master
Craftsman
Una :
- Siya ang maglilingkod mula tatlo hanggang
12 taon bilang apprentice sa isang craft
master.
- Nakatira siya sa bahay ng master
craftsman habang hinahasa ang kanyang
kasanayan sa paggawa ng mga produkto at
ito ay tutustusan ng kanyang master.

29. Ikalawa:
- kung tapos na ang kanyang pag-aaral,
itinuturing nasiyang journeyman kung saan
maari na siyang tumanggap ng bayad para
sa kanyang trabaho.
- Pagsapit ng 23 taong gualng maari na
siyang sumali sa pagpasok sa guild.
- Bilang pagsubok sa kakayahan sa
paggawa ng produkto, maari pagawin siya
ng isang masterpiece na magpapakita ng
kanyang kakayahan.

30. - Maari na siyang magtayo ng sarili
nitong pagawaan.
Limatado ang dami ng mg kasapi
sa isang guild upang hindi magkaroon
ng labis na produkto sa pamilihan.
Ang bawat guild ay nagtatakda ng
mga detalye o specification kung paano
ginagawa o gagawin ang isang bagay,
kalidad ng produkto a kung ilang oras
ito gagawin.

31. Layunin
Merchant Guild:
- Pangasiwaan nag pagbebenta
ng produkto.
Crafts Guild :
- Pangasiwaan ang paggawa ng
produkto.

32. Kasapi
Merchant Guild:
- Mangangalakal
Crafts Guild :
-Artisano.

33. Tungkulin
Merchant Guild:
- Hinihigpitan
ang gawain ng mga
dayuhang mangangalakal.
- nilulutas ang pagtatalo ng mga kasapi sa
sarili nitong hukuman.
- hinikayat ang pagpapabuti mg sistema
ngmga kanal at kalinisan.
- nagtatag ng pamantayan ng timbang at
panukat.
- sinisikap alisin ang mga toll o bayad sa
mga daan.

34. Crafts Guild :
- nagtatakda nga sahod at oras ng
trabaho ng artisano.
- Nagtatakda ng pamantayan ng
kalidad at makatarungang halaga ng
produkto.
- Binabantayan nag mga lihim sa
paggawa ng produkto.
- Hinahadlangan nag produksyon ng
sobrang dami ng produkto.

35. Nagbibigay ng pera sa mga
kasaping nangangailangan.
- Nagbibigay ng seguro
laban sa sunog at sa
pagnanakaw; nag-aambag ng
pondo par sa mga palabas
tuwing pista; nagbibigay ng
pera para sa pagpapatayo ng
simbahan.
-

36. Takdang Aralin
Ibigay ang mga sumusunod na
kahulungan ng mga salita:
• 1. Merkantilismo
• 2. Nation-State
• 3. Magna Carta
• 4. Investiture Controversy
• 5. Bourgeoisie

37. Prepared by:
Jessabel Carla L. Bautista
Social Studies Teacher
Tagudin National HighSchool
Mabini, Pangasinan