Voor de ALV van IKOOK op 18 december 2013

1. Projecten voor Sterrenscholen
Frans Schouwenburg, Petra Nederkoorn
Advies Kennisnet december 2013

2. Presentatie staat op:
http://slidesha.re/1kgJoyc

3. Relatie
(absentie/vakantie/aanwezigheids)registratie en
individuele leerlijnen: welke
programma’s zijn geschikt
en hoe doen anderen dat?
Kan vakantie- en
leerplanning
geautomatiseerd
leiden tot
medewerkersplanning (onderwijs +
opvang?
Inzetten en mogelijkheden
van nieuwe digitale
methodieken ivm vernieuwen
werkboekjes?
Optimale digitale leerreis voor elk
kind realiseren op korte termijn ?
Hoe blijven we de juiste
zaken kiezen uit de
veelheid van projecten /
materialen / middelen?
Hoe lossen andere
scholen het financieeltechnisch op wat betreft
licenties en computers?
Wat kan
Kennisnet
betekenen?
Hoe krijgen we de
resultaten van
diverse digitale
leermiddelen bij
elkaar en hoe
koppelen we dat
terug?
Hoe komen we aan digitaal leermateriaal dat
het leerproces niet fragmenteert, is er content
voor natuurlijk leren?
De vaardigheden van
een groot aantal
leerkrachten moeten
beter
Hoe kunnen we huidige systemen
aan laten sluiten, zodat we geen
dubbele administraties hoeven te
voeren voor logistiek en
verantwoording voor opvang en
onderwijs?

4. Relatie
(absentie/vakantie/aanwezigheids)registratie en
individuele leerlijnen:
welke programma’s zijn
Kan vakantie- en
leerplanning geschikt en hoe doen
anderen dat?
geautomatiseerd
leiden tot
Hoe kunnen we huidige systemen
medewerkersaan laten sluiten, zodat we geen
planning (onderwijs +
dubbele administraties hoeven te
opvang?
voeren voor logistiek en
verantwoording voor opvang en
onderwijs?
Hoe komen we aan digitaal leermateriaal d
het leerproces niet fragmenteert, is er conte
voor natuurlijk leren?
Administratief proces
Hoe krijgen we de
resultaten van
Hoe lossen andere
scholen het financieel- diverse digitale
technisch op wat betreft leermiddelen bij
Wat kan
licenties en computers? elkaar en hoe
Kennisnet
koppelen we dat
betekenen?
terug?
Hoe blijven we de juiste De vaardigheden van
zaken kiezen uit de
een groot aantal
veelheid van projecten / leerkrachten moeten
materialen / middelen?
Management van ICT
beter
Inzetten en mogelijkheden
van nieuwe digitale
methodieken ivm vernieuwen
werkboekjes?
Onderwijsproces /
leermaterialen
Optimale digitale leerreis voor elk
realiseren op korte termijn ?

5. Activiteiten 2013
• Rapport “Ontsluiten leermiddelen voor gepersonaliseerd leren”
• Als proef 2000 bronnen gemetadateerd voor Sterrenscholen
• Eerste keurmerkgroep Wikiwijs
• Mogelijkheid een visuele weergave te bouwen voor doel/leermiddel
• Rapport Advies ICT-inrichting Sterrenscholen

6. 7 knelpunten
Drie uitgewerkte stappenplannen als oplossingsrichtingen
Aanbevelingen

7. De onderwijsregelkring

9. De 7 knelpunten
1. Het digitale leermateriaal wordt niet als een geïntegreerd geheel aan
de leerling gepresenteerd.
2. De leerresultaten die ontstaan in de leeromgeving worden niet
uitgewisseld met het kindprofiel
3. De individuele leerreis (of de weekplanning), wordt niet direct
afgeleid uit het kindprofiel
4. Niet alle doelgroepen hebben inzicht in de voor hen relevante
gegevens over het leren van het kind
5. Er is onvoldoende (ICT-)ondersteuning in de afstemming tussen de
bedrijfsvoering op macroniveau, en de planning van de individuele
leerreizen
6. Kennisdeling verdient aandacht om de effectiviteit te vergroten
7. Krachtenbundeling: krachten worden versnipperd gebundeld

10. Niveau
1
Schakel: Leren
Infrastructuur voor
digitaal leermateriaal:
(draadloos) netwerk en
devices
2
Basisomgeving voor
digitaal leermateriaal:
basisverzameling digitaal
materiaal (bijvoorbeeld
voor rekenen en taal) met
single sign-on
Geïntegreerde leeromgeving: digitaal
leermateriaal wordt
aangeboden in een
geïntegreerde omgeving
3
4
Koppeling leeromgeving
met planning: Leermateriaal wordt
aangeboden, rekening
houdend met de
individuele leerreis
Schakel: Profiel
Basisprofiel in de
leerlingadministratie:
digitaal kindprofiel met
resultaten Cito- en
methodegebonden toetsen
Kindprofiel aangevuld met
leerresultaten: Digitaal
kindprofiel waarin ook
leerresultaten worden
geregistreerd
Koppeling tussen de gehele
(digitale) leeromgeving met
kindprofiel: Leerresultaten uit
de leeromgeving worden
uitgewisseld met het
kindprofiel. Hierin kunnen
tevens observaties bij worden
gehouden
Profiel open stellen voor
ouders
Schakel: Planning
Planning digitaal
vastgelegd
Planning gebruikmakend
van standaardleerreizen:
Standaardleerreizen
gekoppeld aan kenmerken
van leerlingen (Learning
Analytics)
Koppeling kindprofiel en
planning:
plannen op basis van het
kindprofiel, zowel voor de
periode als weekplanning
Planning en optimalisering
middeleninzet op basis van
de individuele planning

11. Ontwikkelniveau nu

12. De complexiteit van 2 naar 3:
1. De markt is nog sterk in beweging
• Lastig overzicht te houden en keuzes te maken.
• Consequenties oplossingen vaak moeilijk te overzien
• Voor niveau 3 biedt de markt nog geen pasklare oplossingen
2. Integratie van ICT-oplossingen is complex
Markt van oplossingen nog onvoldoende volwassen, waardoor er vaak
zowel aan de voor- als aan de achterkant een kindprofiel ontstaat.
3. Organisatie-uitdaging
Keuzes over de inrichting van het onderwijs, de werkprocessen, de ICTbekwaamheid van de leerkrachten en de organisatie en besturing van de
school.

13. Van 2 naar 3 - Stappenplan

Meten: Naar een kindprofiel gekoppeld aan de
leeromgeving

Leren: Naar een geïntegreerde digitale
leeromgeving

Sturen: Naar een planning gekoppeld aan het
kindprofiel

14. Welke oplossingen biedt de markt?
Welke keuzes moet je als school maken?
Welke concrete stappen kun je maken?

15. Meten
Individuele school
Gezamenlijk
1
2
3
5
4
6
Stap 1:
Stap 2:
Stap 3:
Stap 4:
Stap 5:
Stap 6:
Bepaal welke informatie je wilt vastleggen in het kindprofiel om de status en voortgang van een kind zo
compleet mogelijk in beeld te krijgen
Bepaal de centrale plaats voor de vastlegging van het kindprofiel, bij voorkeur in het
leerlingadministratiesysteem
Onderzoek de mogelijkheden om leerresultaten uit te wisselen tussen digitaal leermateriaal en het
leerlingadministratiesysteem
Specificeer de eisen met betrekking tot de uitwisseling van leerresultaten tussen digitaal leermateriaal
en het leerlingadministratiesysteem, en stimuleer leveranciers om op basis van die eisen oplossingen
te realiseren
Implementeer koppelingen tussen het digitale leermateriaal en het leerlingadministratiesysteem
Richt leerlijnen in als aanvulling op het kindprofiel in het leerlingadministratiesysteem

16. Leren
Individuele school
Gezamenlijk
2
3
Stap 2
Stap 3
Stap 4
Stap 5
Stap 6
4
6
Stap 1
1
5
Ontwikkel een visie voor de inzet van digitaal leermateriaal in het
concept van de Sterrenschool
Maak een keuze voor het type devices ten behoeve van het gebruik van
digitaal leermateriaal
Maak een keuze voor een (zo open mogelijk) basisplatform voor digitaal
leermateriaal
Formuleer eisen aan digitaal leermateriaal
Experimenteer of beproef het gebruik van digitaal leermateriaal
Breid stapsgewijs het gebruik van digitaal leermateriaal uit

17. Sturen
Individuele school
2
Gezamenlijk
1
3
4
Stap 1 Ontwikkel leerlijnen en bijbehorende leerdoelen (aansluitend op de inrichting van
leerlijnen in het kindprofiel)
Stap 2 Koppel de individuele leerdoelen aan de planning, bijvoorbeeld aan de groeps- of
clusterplannen
Stap 3 Ontwikkel standaardleerreizen gebaseerd op de leerlijnen en de te realiseren
leerdoelen
Stap 4
Koppel (digitaal) leermateriaal aan specifieke leerdoelen

18. Aanbevelingen voor samenwerking
1. Vraagarticulatie naar de markt
2. Formuleren gedeelde ambitie en een samenwerkingsstrategie
3. Samenwerking onderling om:




Visie-ontwikkeling op inzet digitaal leermateriaal
Testen interoperabiliteit leerlingadministratie met digitaal leermateriaal
Tips en ideeën rondom de inzet van digitaal leermateriaal uit te wisselen
Leerlijnen, leerdoelen en eventueel standaard leerreizen te ontwikkelen
4. Communicatie en lobby over maatwerk per kind
(OCW, Doorbraakprojecten, inspectie, po-raad, uitgevers en leveranciers)
5. Ontwikkelen van standaardeisen aan digitaal leermateriaal (aanhaken
Netwerk PO-raad)

19. Stappenplan om voor elk kind passende
leermiddelen te kiezen – Lotte de Rooij
Hoe maak je gepersonaliseerde leerreizen?

20. Conclusies Lotte de Rooij
Wat ontbreekt om digitale leermiddelen goed te ontsluiten:
1. heldere informatie over het leerdoel (op een lager niveau dan het
kerndoel en in kindertaal) dat bereikt wordt met het leermiddel;
1. de terugkoppeling van het resultaat naar de docent en/of het
systeem als input voor vervolg;
2. een visuele weergave van de te behalen leerdoelen in een
leerspectrum / leerlijn, inzicht in waar een kind staat in het geheel.
Deze drie elementen moeten ontwikkeld worden.

22. Taxonomie eigenschappen van leermiddelen
Het leermiddel geeft aan:
1. of het voorkennis ophaalt bij het kind over het leerdoel
2. welke moeilijkheidsgraad het heeft en of het binnen het leermiddel
oploopt in moeilijkheidsgraad.
3. of het tekstueel, visueel, auditief of een combinatie hiervan is
4. hoe lang het gemiddeld duurt
5. of het alleen inhoudelijke instructie bevat, of het alleen oefening
bevat, of het alleen toetsing bevat, of een combinatie van deze
elementen
6. of het bedoeld is om alleen aan te werken of in een groep van
2, 3, 4, etc.
7. tot welk eindresultaat het leidt

23. Vanaf vandaag in de lucht:
Sterrenschool.wikiwijs.nl
• SPECIAAL GEMETADATEERD
• ALS KEURMERKGROEP
• NU AL 2000 LEERMIDDELEN VINDBAAR

27. Hoe verder?
Onderhoud van de Keurmerkgroep
Trainingen op scholen
Projectgroep keurmerkmaterialen
Applicatie voor overzicht leerdoel – leermateriaal
…