Hoofdstuk 4 UITVOERING VAN DE OVEREENKOMST RECHTEN EN PLICHTEN

1. Uitvoering
arbeidsovereenkomst
Hoofdstuk 4

2. Plichten beide partijen
 Goede trouw in de uitvoering
 Geen concurrentie
 Wederzijdse eerbied en achting
 Beledigen, bespieden, beschuldigen
januari 2012 rechten en plichten bij de 2
uitvoering

3. Wet 11 juni 2002
 Geintegreerd in WET WELZIJN
 Wet 10 januari 2007
 KB 17 mei 2007
januari 2012 rechten en plichten bij de 3
uitvoering

4. Definities blz 108
 Geweld
 Feitelijkheid
 Ongewenst seksueel gedrag
 Met als doel/gevolg dat de waardigheid
wordt aangetast
 Pesterijen
 Meerdere onrechtmatige gedragingen
met als doel/gevolg dat de waardigheid
en integriteit wordt aangetast
januari 2012 rechten en plichten bij de 4
uitvoering

5.  Ambtenaren vrijgesproken voor
pesten op het werk
januari 2012 rechten en plichten bij de 5
uitvoering

6. Wet 11 juni 2002
 WET WELZIJN
 Wet 10 januari 2007
 KB 17 mei 2007
 Interne procedure uitputten
 Preventief
 Curatief
 repressief
januari 2012 rechten en plichten bij de 6
uitvoering

7. preventief
 Aanstellen vertrouwenspersoon
 Facultatief
 Aanstellen Preventieadviseur
 Vanaf 50 werknemers:
 interne PA mogelijk
 Opstellen van procedure
 Informatie en vorming
januari 2012 rechten en plichten bij de 7
uitvoering

8. Klager
vertrouwenspersoon
preventieadviseur
Binnen 8 dagen gesprek
oplossing formele KLACHT
FORMELE klacht
bij VP of PA. VP stuurt
door naar PA
januari 2012 rechten en plichten bij de 8
uitvoering

9. curatief
 1.Interne procedure
 Contact met VP of PA
 Informeel
 Formeel:
 Met redenen omklede klacht
 Informeren wg
 Vanaf dan bescherming klager
 Onderzoek door PA
januari 2012 rechten en plichten bij de 9
uitvoering

10. Curatief= procedure
 1.Interne procedure
 2.Toezichtambtenaren: interventie
 3.vordering voor rechtbank
januari 2012 rechten en plichten bij de 10
uitvoering

11. vordering rechtbank
Rechtscollege
 Strafrechtbank: arbeidsauditoraat
 Seponeren
 dagvaarden
 Arbeidsrechtbank
 Schadevergoeding
 Gerechtelijk bevel tot stoppen pestgedrag
 Opleggen aan werkgever voorlopige
maatregelen
januari 2012 rechten en plichten bij de 11
uitvoering

12. ontslagbescherming
 Wg mag niet beëindigen of
arbeidsvoorwaarden veranderen
 Tenzij om redenen vreemd aan de klacht
 Binnen 12 maanden na
 Formele klacht
 Getuigenverklaring of
 Vanaf rechtsvordering tot 3 maanden
nadat uitspraak definitief is geworden
januari 2012 rechten en plichten bij de 12
uitvoering

13. Ontslagbescherming voor wie:
 Een met redenen omklede klacht
heeft ingediend
 Klacht heeft ingediend bij inspectie
toezicht welzijn op het werk
 Klacht indiende bij politie,
OM,onderzoeksrechter
 Rechtsvordering instelde
 Als getuige optreedt
januari 2012 rechten en plichten bij de 13
uitvoering

14. ontslagbescherming
 Als wg toch
ontslaat/arbeidsvoorwaarden wijzigt
én niet kan bewijzen dat de redenen
daartoe vreemd zijn aan de klacht:
 Forfaitaire schadevergoeding 6 maanden
brutoloon
januari 2012 rechten en plichten bij de 14
uitvoering

15. AANSPRAKELIJKHEID
ART. 18 arbeidsovereenkomstenwet
Dwingende wetgeving
januari 2012 rechten en plichten bij de 15
uitvoering

16. Art. 1382 aansprakelijkheid
 Verplichting om de schade te betalen
die hij heeft veroorzaakt
januari 2012 rechten en plichten bij de 16
uitvoering

17. Art 18
aansprakelijkheid van de wn
 Als de werknemer bij de uitvoering van
zijn arbeidsovereenkomst schade
berokkent aan de werkgever of aan derden
is hij enkel aansprakelijk :
 Voor zijn bedrog=opzettelijke fout
 Voor zware schuld
 Voor herhaalde lichte fout
 Werkgever moet het karakter van de fout
bewijzen
januari 2012 rechten en plichten bij de 17
uitvoering

18. Bedrog= opzettelijke fout
 Loodgieter laat opzettelijk hamer
vallen op marmeren vloer van klant
januari 2012 rechten en plichten bij de 18
uitvoering

19. Zware fout
 Niet opzettelijk
 Grove, extreme fout
 Die niet verschoonbaar is
 Rechter houdt rekening met
 Arbeidsritme
 Ancienniteit, staat van dienst
 Houdt geen rekening met de omvang
van de schade
januari 2012 rechten en plichten bij de 19
uitvoering

20. Zware fout : art. 18
 Roken in lokaal met rookverbod
wegens ontvlambare producten
 Achterlaten van auto met bederfbare
producten
 Vrachtwagenchauffeur rijdt met te
hoge lading door tunnel
Zie kader rspr blz 127
januari 2012 rechten en plichten bij de 20
uitvoering

21. zware fout?
 Kastekort
 Zware verkeersovertreding
 Negeren voorrang van rechts
 Door rood licht rijden
 Medische fout op spoedgevallen
 Context!
januari 2012 rechten en plichten bij de 21
uitvoering

22. Zware fout – dringende reden
 Zware fout voor art. 18 is niet
noodzakelijk een dringende reden:
 Negeren rode licht
 Mailen in arbeidstijd
 Dringende reden:ernstige
tekortkoming die samenwerking
onmogelijk maakt.
januari 2012 rechten en plichten bij de 22
uitvoering

23. Gewoonlijk voorkomende lichte
fout :
 Herhaling van handelingen of
nalatigheden van dezelfde aard
 Rechtspraak is terughoudend
 Arbeidsovereenkomst is geen
resultaatsverbintenis
 Aandeel van de werkgever wordt
bekeken
januari 2012 rechten en plichten bij de 23
uitvoering

24. Gewoonlijk voorkomende lichte
fout : voorbeelden
 Loodgieter laat voor 4e keer hamer
vallen op marmeren vloer
 Steeds weerkerende kastekorten
door onoplettendheid
 Herhaalde boekhoudkundige fouten
door verstrooidheid
januari 2012 rechten en plichten bij de 24
uitvoering

25. Beperken aansprakelijkheid
art.18
Enkel voor werknemers
Tijdens uitvoering werk
Geen contractuele afwijking mogelijk
januari 2012 rechten en plichten bij de 25
uitvoering

26. Art. 18 dwingend recht
 Niet mogelijk de aansprakelijkheid te
verzwaren
 Via arbeidsovereenkomst
 Via arbeidsreglement
 Via geschreven verklaring van de wn
waarbij hij zijn schuld erkent
 Enkel via algemeen bindende CAO
januari 2012 rechten en plichten bij de 26
uitvoering

27. Strafrechtelijke boetes
 Werknemer is aansprakelijk
 Werknemer kan deze niet terugvorderen
van de werkgever
 Werkgever is mee verantwoordelijk
 Kan terugvorderen van wn
januari 2012 rechten en plichten bij de 27
uitvoering

28. Schadevordering na einde
overeenkomst
 Vordering tot één jaar na einde
januari 2012 rechten en plichten bij de 28
uitvoering

29. Als werknemer aansprakelijk is:
 Loonbeschermingswet Art 23 :
 Inhoudingen kan
 Bij akkoord door wn
 Indien opgelegd door de rechter
 Max 1/5 van nettoloon behalve
 Bij bedrog
 Bij vrijwillige beëindiging door de wn
 Vooraleer alle schade werd vergoed
januari 2012 rechten en plichten bij de 29
uitvoering

30. PRIVACY
WETGEVING versus
RECHTSPRAAK

31. Privacy van de werknemer
• Controlerecht van de werkgever versus privacyrecht
van de werknemer
• Privacy: een grondrecht
– Artikel 22 Grondwet
– Artikel 8 EVRM
– Beide kunnen rechtstreeks ingeroepen worden voor een
Belgische rechter
• Privacy: geen absoluut recht
– Inmenging in de privacy van een individu is voorwaardelijk
toegelaten (artikel 8 EVRM)
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 31

32. Privacy van de werknemer
• Legaliteitsbeginsel
• Finaliteitsbeginsel
• Proportionaliteit
• Transparantie
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 32

33. Privacy van de werknemer
• Legaliteitsbeginsel
– Is er een wettige norm voorhanden die de privacybeperking toelaat?
– Heeft de betrokkene zelf uitdrukkelijk en specifiek zijn toestemming
gegeven?
• Finaliteitsbeginsel
– Is er een gerechtvaardigd doel voor de inmenging?
» Mogelijkheden zijn: openbare veiligheid, economisch welzijn van
het land, bescherming openbare orde en voorkomen van strafbare
feiten, bescherming van de gezondheid of goede zeden,
bescherming van de rechten en vrijheden van anderen
» Werkgeversbelangen kunnen zijn: recht op gezagsuitoefening,
eigendomsrecht, vrijheid van ondernemen
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 33

34. Privacy van de werknemer
• Proportionaliteitsbeginsel
– Inmenging moet zo minimaal mogelijk zijn
– Relevantietoets
» Is de inbreuk op de privacy relevant, nuttig of geschikt om het
beoogde doel te bereiken?
– Evenredigheidstoets
» Is de inmenging evenredig ten aanzien van het beoogde doel?
» Een bepaalde controletechniek is niet gerechtvaardigd als
hetzelfde doel bereikt kan worden via een wijze die minder zwaar
ingrijpt in de privacy
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 34

35. Privacy van de werknemer
• Controle op elektronische communicatiemiddelen
– Principiële bescherming van inhoud en gegevens
• Artikel 124 van de Wet van 13 juni 2005 betreffende elektronische
communicatie
– Beschermt de ‘gegevens’
• Artikel 314bis Strafwetboek
– Beschermt de “inhoud” van privécommunicatie met strenge straffen
» Zéér ruime interpretatie van begrip “privécommunicatie”!
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 35

36. Cao nr. 81 van 26 april 2002 over de controle op
elektronische onlinecommunicatiegegevens
• Finaliteitsbeginsel
4 mogelijke toegelaten doeleinden
1. Voorkomen van ongeoorloofde of lasterlijke feiten
2. Bescherming van vertrouwelijke belangen van de onderneming
3. Veiligheid of goede technische werking IT-netwerksystemen
4. Te goeder trouw naleven van de ondernemingsregels voor het
gebruik van onlinetechnologieën door werknemers
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereekomst 36

37. CAO 81
• FINALITEIT
• TRANSPARANTIE
» Collectieve informatie: OR<CPBW<SD<WERKNEMERS
» Individuele informatie/
» Werknemer inlichten over alle aspecten controle
• PROPORTIONALITEIT:
– Inmenging zo gering mogelijk
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 37

38. CAO 81
• Onregelmatigheden
– Individualiseren = verzamelde gegevens toeschrijven aan individuele
werknermer
• Professionele communicatie: onvoorwaardelijk mogelijk
• Privécommunicatie: procedure
– Onmiddelijk (doel 1-3)
– Alarmbelprocedure voor doel 4
» Controle op naleven gedragsregels
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 38

39. alarmbelprocedure
• Werknemers op de hoogte brengen
gedragsregels
• Werknemers op de hoogte brengen van
onregelmatigheden
• Bij herhaling onregelmatigheden
– Individualiseren
» Werknemer uitnodigen gesprek
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 39

40. Niet naleven cao 81
• BEWIJSWAARDE?
• STRAFSANCTIES voor werkgever
– Overtreding algemeen bindende CAO
– Individualiseren
» Werknemer uitnodigen gesprek
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 40

41. cao nr. 68 van 16 juni 1998
Controle
mag
FINALITEIT constant
1. Veiligheid en gezondheid
2. Bescherming van de goederen van de onderneming
3. Controle van het productieproces
3a: goede werking machines of
mag NIET 3b: evaluatie en verbetering van de werkorganisatie van werknemers
constant
4. Controle van de arbeid van de werknemer
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 41

42. Privacy van de werknemer
• Finaliteit
• Proportionaliteit
• Transparantie
– Informatie: OR<CPBW<SD<werknemers
– Bij opstarten
• Doel?
• Bewaring?
• Aantal en plaats camera’s?
• Periodes van camerabewaking
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 42

43. Privacy van de werknemer
• Waarde van onrechtmatig verkregen bewijs
– Geen eenvoudige discussie
• Werkgever miskent duidelijk algemeen verbindend verklaarde cao’s
• Anderzijds zijn de misdrijven wel degelijk gepleegd
– Verdeelde rechtspraak
• Weren van onrechtmatig verkregen bewijs?
• Toelaten? (Antigoon-arrest van 14 oktober 2003)
• Laatste woord is hierover nog niet gezegd…
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 4 Uitvoering van de arbeidsovereenkomst 43

44. LEZEN!
Nieuwsbrief Stibbe
over onrechtmatig bewijs
Voorbeelden uit de rechtspraak blz 156
RECHTSPRAAK 44
PRIVACY

45. CASS 2 maart 2005
 FEITEN
 Werkgver vermoedt diefstal bij kassierster
 Installeert camera die vermoeden bevestigt
 Werkgever dient klacht in bij strafrechtbank voor oplichting en
valsheid in geschrifte
 PLEIDOOI WERKNEMER
 Bewijs is onrechtmatig verkregen want verplichtingen cao 68
niet nageleefd (informatie)
 UITSPRAAK CASS:
 Verwerpt argumenten werknemer
 ONRECHTMATIG BEWIJS MAG ONDER BEPAALDE
VOORWAARDEN AANVAARD WORDEN:
RECHTSPRAAK 45
PRIVACY

46. CASS 2 maart 2005
ONRECHTMATIG BEWIJS MAG AANVAARD WORDEN ALS:
 Er geen nietigheidsanctie staat niet in de rechtsregel
die overtreden werd (cao)
 Eerlijk proces
 De betrouwbaarheid van bewijs niet is aangetast
STRAFRECHTER zal oordelen over de toelaatbaarheid van
bewijs
 Rekening houdend met elementen eigen aan de zaak
RECHTSPRAAK 46
PRIVACY

47. Cass 2005 gevolgen voor
arbeidsrecht?
VERDEELDE RECHTSPRAAK
RECHTSPRAAK 47
PRIVACY

48. Arbeidshof Brussel 15 juni 2006
Cao 68 moet nageleefd
Onwettige beelden worden geweerd
RECHTSPRAAK 48
PRIVACY

49. Cass 10 maart 2008
 Bevestiging vroegere cassatie rechtspraak
 In burgerlijke zaak
 Zaken uit strafonderzoek waren door politie
doorgegeven aan RVA
 RECHTER mag oordelen over
toelaatbaarheid van onrechtmatig
verkregen bewijs.
 Mag niet automatisch een dergelijk
bewijs weren
 onevenredigheid onwettigheid bewijsmiddel
en ernst van feiten
RECHTSPRAAK 49
PRIVACY

50. Arbh antwerpen 27 mei 2008
 Dringende reden gebaseerd op
kennisname emails
 Werknemer
 Dit bewijs kan niet gebruikt worden want
in strijd met cao 81
 Arbeidshof aanvaardt geldigheid
bewijs
RECHTSPRAAK 50
PRIVACY

51. Arbh antwerpen 27 mei 2008
Arbeidshof aanvaardt geldigheid
onregelmatig bewijs:
1. Betrouwbaarheid van bewijs is niet
aangetast
2. Recht op eerlijk proces is niet in het
gedrang
3. Er staat geen nietigheidssanctie in
cao 81
RECHTSPRAAK 51
PRIVACY

52. Arbh antwerpen 2 sept 2008
 Feiten:
 Wg ontslaat om dringende reden omdat
internet en mailgebruik van wn in strijd is
met interne reglement
 wn had pc gemanipuleerd om verbinding te maken
 2d gesurft op internet voor privédoeleinden
 Privémails en MSN
 Wn: dringende reden gebaseerd op
kennisname emails in strijd met CAO81
RECHTSPRAAK 52
PRIVACY

53. Arbh antwerpen 2 sept 2008
 Arbeidshof aanvaardt geldigheid
bewijs
RECHTSPRAAK 53
PRIVACY

54. Arbh antwerpen 13 december 2006
 Werknemer werd afgeluisterd en om
dringende reden ontslagen
 Werknemer haalt onwettigheid bewijs
aan
 Uitspraak arbeidshof:
 Afluisteren = inbreuk op privacy
 Enkel rechtmatig bewijs mag gebruikt
 Dringende reden niet aanvaard
RECHTSPRAAK 54
PRIVACY

55. Arbrb Gent 1 september 2008
 CAO 81 moet nageleefd worden
Maar:
Nood breekt wet:
voorafgaande mededeling zou de
controle zinloos gemaakt hebben
RECHTSPRAAK 55
PRIVACY

56. CONCLUSIE
 STRAFZAKEN én BURGERLIJKE
ZAKEN
 Onrechtmatig bewijs wordt aanvaard als
 Recht op eerlijk proces is niet aangetast
 Geen nietigheidssanctie
 ‘als de wet het toelaat’
 Betrouwbaarheid van het bewijs mag
niet aangetast zijn
RECHTSPRAAK 56
PRIVACY