Brain
- 9. คุณสมอง
• เขาเป็นคนยังไง
• ขยัน VS ขีเกียจ เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ขึ้นอยู่กับว่าเราปฏิบัติกับเขายังไง
้
• หน้าทีของสมองแท้จริงแล้วคืออะไร
่
• ภาระกิจทีสำาคัญที่สุดก็คือให้เรามีชีวิตอยูรอดให้นานที่สุด
่ ่
• เขาเป็นคนเห็นแก่ตัวไหม
• มากทีสุด เรามีสองชีวิตอยู่ในร่างเดียว สมองบางครั้งแทบไม่แคร์เราด้วยซำ้า ถ้าแคร์เรา จะไม่ปล่อย
่
ให้เราทุกข์ >> ไม่อยากจำา ทำาไมจำาได้ ไม่อยากทุกข์ ทำาไมเค้าไม่ช่วยเรา
• อวัยวะลึกๆในสมอง ชื่อว่า Amydala เล็กมากรากศัพท์มาจากเมล็ดแอลมอล ไม่เคยหยุดทำางานเลยตลอด
ชีวิตเรา มีคำาถามเดียวว่าเจ้าของร่างกายนี้มชีวิตอยูรอดได้ในสถานการณ์นี้หรือไม่ ถ้าประเมินแล้ว
ี ่
ปลอดภัย จะปล่อยพลังงานให้สมองส่วนคิดไปใช้คิดซับซ้อนได้มาก แต่ถ้าไม่ปลอดภัยเค้าจะไฮแจคสมอง
ทังก้อนเลย เพื่อเอาพลังงานมาใช้ในการสู้หรือว่าหนีเพือเอาชีวิตรอด เค้าจะทำางานกับอารมณ์กลัว โกรธ
้ ่
รุนแรง ใกล้ความเป็นความตาย ถ้าเกิดแฟนทะเลาะกันสมองจะตัดไปเลยว่านี่คือแฟน แต่จะคิดว่าเนี่ยคือ
สิ่งทีเป็นอันตราย พอถูกกระตุ้นสมองส่วนทีพยายามจะติดต่อเข้าไปเค้าไม่รับแล้ว ถ้าเราโกรธขึนมา สอง
่ ่ ้
นาทีเท่านั้นก็โกรธสุดขีดได้แล้ว ฮอร์โมนเกี่ยวกับความเครียดหลังออกมาเต็ม ใช้เวลา 6 ชั่วโมงกว่า
่
ฮอร์โมนจะหายไปจากระบบ >> เป็นไปได้ไหมทีรักมาก โกรธมาก เพราะทำางานกับอารมณ์ทรุนแรง
่ ี่
- 10. • แล้วทำาไงให้ไม่ยึดครองสมอง >> ในสมองเหมือนคนสองกลุ่มกำาลังเล่นชักคะเย่อกัน ระหว่างสัญชาติ
ญาณดิบ ที่สั่งสมมาเป็นสัญชาติของเราเนี่ยมันแรงมาก และสมองที่พัฒนามาให้คิดซับซ้อนคิดวางแผนมัน
สู้กันตลอดเวลา แค่ 1 ส่วน 1000 วินาทีเท่านั้นเองแค่เราสูดลมให้ใจเข้าเพียงครั้งเดียวก็เกิน 1 วินาทีแล้ว
เพราะฉะนั้นเรื่องการฝึกสมาธิ ฝึกลมหายใจช่วยเราได้ หยุดคิดนิดนึง ถอยไป แนะนำาว่าให้เดินออกไป
เลย
• มีสมองเท่ากัน ทำาไมบางคนเป็นอัจฉริยะ บางคนไม่เป็นอะไรเลย >> จริงไหมที่รอยยักเยอะกว่าอีกคน
รอยยักไม่มีผลกับความฉลาด มันขึนอยูกับการวางแผนของเส้นใยสมอง
้ ่
• จริงไหมทีสมองยิ่งแก่ยงแย่ ... ไม่จริงเลย แต่ทำาไมถึงรู้สึกว่ามันโง่ จริงๆแล้วสมองของมนุษย์ถูกสร้างมา
่ ิ่
ให้อยูอย่างสดใสได้เป็นร้อยๆปีๆและสมองก็ยังเฟรชได้ด้วย ที่พดว่ายิงแก่ยงเลอะเลือนเพราะมีการทำาวิจย
่ ู ่ ิ่ ั
สมองกับคนที่เป็นอัลไซเมอร์เยอะๆ โดยไม่ได้แยกเค้าออกจากประชาชนทั่วไป
• แล้วทำาไมบางคนที่รู้สึกว่ายิ่งแก่ยิ่งเบลอ ... ขึ้นอยู่กับวิถีชีวิต นอนน้อย เครียด จริงๆความเครียดไม่ได้แย่
ทุกแบบ ถ้าเครียดระยะสั้นจะดี กระตุ้นให้เราตื่นตัว ผลออกมาดี แต่ถาเครียดเรื้อรัง เช่นอยู่ในงานที่เรา
้
ไม่รัก แต่งงานกับคนทีเรารับนิสัยไม่ได้แล้ว ความเครียดเหล่านี้จะหลั่งสารอะดีนารีน ครอดีซอล ไป
่
ทำาลายสมอง ในระยะยาวได้
• อะไรทำาให้คนบางคนฉลาดกว่าคนบางคน ... สมองเสพติดกิจวัติประจำาวัน เราอยากเก่งเรื่องไหน เราต้อง
ทำาสิ่งนั้นทุกๆวันจนเป็นอัติโนมัติแล้วจึงจะกลายเป็นนิสัย เช่นบางคนบอกว่าเราไม่ชอบนอนไม่พอ แต่เราก็
นอนไม่พอทุกวัน เหมือนคุณกำาลังหลอกสมอง เป็นเพื่อนทีไม่ซอสัตย์ เหมือนคุณบอกเค้าอย่างนึงแต่ปฏิบัติ
่ ื่
กับเค้าอย่างนึงคุณจะให้เค้าปฏิบัติกับคุณยังไง เค้าก็ปฏิบัติไม่ถูก
- 11. • การอ่านมีผลมากกับสมอง เช่นเดียวกับการดูโทรทัศน์ ยังไง? เอาสมองเด็กละกัน ผู้ใหญ่ไม่พูดถึงคุณมี
ทางเลือกในชีวิต งานวิจัยของกุมารแพทย์ในอเมริกา ดูทวี 1 ชั่วโมงมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคสมาธิสั้น
ี
เพิมขึน 10%
่ ้
• สมองบงการตัวเราขนาดไหน .... มาก เราจะชอบคิดว่าเราเป็นเจ้าของร่างกายนี้เราเป็นเจ้าของสมองเรา
ใช้งานเค้าเราบางการเค้า แต่เราไม่เคยรู้เลยว่าเค้าบงการเราอย่างลึกลับซับซ้อน ยังไง? ด้วยวิธีการที่เรา
ไม่รู้ตัว เช่นเค้าอยากจะเลิกทำาอะไรสักอย่างแล้วเลิกไม่ได้เช่น เสพติดอะไรสักอย่าง เช่น มือถือ ภายในไม่
ถึงสามสิบวิต้องเช็คละ เวลานั่งกินข้าวกดโทรศัพท์
• สมองทำายังไงถึงให้เราติดได้ ..... เวลาทีเราเห็นภาพที่เราชอบเช่นกุ้งจะหลั่งสารโดฟพามีนออกมาคือสาร
่
แห่งความสุขเหมือนคนทีสูบบุหรี่ในสองสามลมหายใจแรกเนี่ยคือโดฟพามีนหลั่งออกมาเต็มเลย การติด
่
บุหรี่เป็นการติดที่เป็นกายภาพ เลิกยาก เช่นยาเสพติดให้โทษ
• พ่อค้ายาเสพติดทีใหญ่ทสุดในโลกคือใคร? สมองของเรา รายใหญ่ที่สุดในโลกเพราะสมองของเรา
่ ี่
สามารถสร้างสารเคมีออกมาเหมือนกับโครงสร้างโมเลกุลของสารเสพติดทุกประเภทที่มอยู่ เพราะฉะนั้น
ี
เวลาทีเราจะเสพทำาไมเราต้องไปซื้อมาเสพ เราไม่ให้สมองสร้างมันขึ้นมาเอง แล้วเราก็เสพในสมอง แต่เรา
่
ไม่ได้สร้างมันขึนมาทุกวัน สารเคมีทหลั่งออกมาสร้างสมองของเราเองเราเสพเรามีความสุขมันก็หมดไป
้ ี่
แต่สารทีเราไปรับเข้ามาเนี่ยมันทำาลายสมอง
่
• อีกอย่างทีเราเสพติดมากคือความทุกข์ความรู้สึกแย่ๆ ให้สมองเลือกระหว่างสุขกับทุกข์สมองเลือกอะไร
่
- 12. • แต่มันเลือกทุกข์ เพราะความทุกข์คือของจำาเป็น ความสุขคือของฟุ่มเฟือย เรามีสองชีวิตอยู่ในร่างเดียว
คือชีวิตของสมอง(คิดและตัดสินใจในแบบของเค้า) กับชีวิตทีเราอยากจะคิดและอยากจะตัดสินในในแบบ
่
ของเรา เรามักจะคิดอย่างและสมองจะคิดอย่างแล้วส่วนใหญ่สมองจะชนะ
• เราจะติดต่อหรือควบคุมสมองได้อย่างไร? สองวิธีคือจิตใต้สำานึกกับจิตสำานึก อันแรกคือจิตใต้สนึก คนไม่
ค่อยใช้กันทั้งๆทีความจุเยอะกว่าจิตสำานึก เช่นงานวิจัยกับนักเทนนิส ทุกครั้งทีสมองเราคิดอะไรสักอย่าง
่ ่
นึง เค้าจะใช้เส้นทางเชื่อมต่อ ทังคิดทังทำาจริงมันใช้เส้นทางเดียวกัน ไม่ว่าคิดหรือเกิดขึนจริงสมองถือว่า
้ ้ ้
เท่ากัน แล้วจะใช้ประโยชน์ยงไง พรุ่งนี้ต้องทำาอะไรสักอย่างทีสำาคัญ ให้ก่อนนอนคิด เพราะจิตใต้สำานึก
ั ่
มีพลังกว่าจิตสำานึก ให้เห็นภาพที่ชัดเจน ต้องมีรายละเอียด ถ้าลงรายละเอียดสมองจะคิดว่าอะไรทีมนเกิด
่ ั
ขึนแล้วมันจะเกิดขึ้นอีก ถ้าเราคิดว่าเราแย่เราล้มเหลว เค้าจะคิดว่า อ่าวในเมื่อคุณคิดก็แปลว่ามันจะเป็น
้
จริง ก็จะทำาให้ชีวิตจริงเกิดขึน ถ้าคุณคิดในเรื่องทีเป็นบวก ในรายละเอียดเค้าก็จะคิดว่าก็มันเกิดขึ้นไป
้ ่
แล้วเมือคืนมันก็จะต้องเกิดขึนอีก
่ ้
• การนอนที่ดีต้องหลับสนิท การเช็คคือ RAM ตาจะขยับเร็วมาก ใช้พลังงานมากกว่าตื่น activeมากเพราะ
เค้ากำาลังบันทึกข้อมูลให้เราอยู่ เรียบเรียงข้อมูลเข้าสู่ความจำาระยะยาว นอนไม่พอสูญเสียความจำาแน่นอน
• นอน 8 ชั่วโมงแล้วนอนตีสองทดแทนได้ไหม ... ไม่ได้ เพราะมนุษย์ถูกกำาหนดด้วยวงจรของพระอาทิตย์
ในสมองมีเซลล์ทำาหน้าที่รับแสง ถ้าตื่นยากมากให้ลุกขึนแล้วจ้องแสงอาทิตย์จะไปกระตุ้นเซลล์สมอง
้
ทำาให้เราสดชื่น แต่เราไม่ได้เป็นเจ้าของดวงอาทิตย์คนละหนึ่งดวง สมองทำางานตามดวงอาทิตย์
• ตอนเย็นสมองจะหลังเมลาโทนิน สารช่วยในการนอนหลับ สารแห่งความอ่อนเยาว์ตลอดกาล จะหลั่งออก
มาเรื่อยๆจนถึงจุด peek ประมาณเที่ยงคืนถ้าเราหลับก่อนพีคจะสามารถใช้ประโยชน์จากการเยียวยา
จากการซ่อมแซม หน้าก็จะเด็ก ถ้าผิวดีสมองก็ดี ควรนอนก่อน 4 ทุม
่
- 13. • หลับหลังเที่ยงคืนหลับยากกว่า เพราะฮอร์โมนตกพีคแล้ว
• แก่แล้วเป็นอัจฉริยะได้ไหม? ได้ เพราะเซลล์สมองสร้างใหม่ได้ตลอดเวลา อีกวิธีทเจ๋งทีสุดคือการออก
ี่ ่
กำาลังกาย เพราะ oxygen เพิมขึนช่วยฟื้นฟูเซลล์สมอง
่ ้