Tema: Piramida ushqimore dhe semundjet qe shkaktohen nga kequshqyerja

10. Crregullimet e te
ngrenit
Anoreksia,
Bulimia,
c’rregullimet e
te te ngrenit
ne sasi te
medha,
osteoporoza,
kanceri,
semundjet e
sistemit
Semundje qe perfshin
deshiren ekstreme per
te qene e holle.
Simptomat e
anoreksise jane:
humbja e madhe e
peshes, rrahjet e
ngadalta te zemres,
temperatura e ulet e
trupit, renia e
flokeve,tharje e
lekures,nderprerje e
ciklit
menstrual,ngadalesim
apo ndalim I rrahjeve te
zemres.
Depresioni,
ankthi dhe
nervozizmi,
imazhi I
gabuar per
trupin,
vetevlersim I
ulet, terheqje
nga aktivitetn.

14. Crregullim i te ngrenit qe karakterizohet
nga marrja e porcioneve te medha te
ushqimit, dhe nxjerrja e tij me ane te
provokimit te te vjellave, ushtrimeve
fizike te tejzgjatura dhe si perfundim,
synimet e cdo bulimiku nuk arrihen sepse
ato nuk bien dot ne peshe (Jo ne cdo
rast)

16. Bulimia
Shkaqet
Gjer më tani nuk njihen
shkaktarët e bulimisë.
Hulumtuesit besojnë se
bulimia fillon me
mospëlqim të trupit dhe
brengosje ekstreme për
madhësinë e trupit dhe
peshën. Zakonisht
individët që vuajnë kanë
vetbesim të ulët, ndjenjë
të pafuqisë dhe frikë se
do të bëhen të trashë.

18. • eshte nje problem
mjekesor. Personat qe
jane mbipeshe ose
obeze (mbipeshe e
grades se rende) kane
me teper mundesi per
te zhvilluar probleme
me shendetin se sa
personat qe kane nje
peshe te
shendetshme.
• Te marresh kalori me
teper se sa kerkon
trupi rezulton ne shtim
peshe.
Obeziteti

24. • Kockat jane ato qe ruajne disa
organe te trupit tone, realizojne
levizjen, depozitojne minerale dhe
mbajne ne vetvete te ashtuquajturen
palcen e kockes vendi ku prodhohen
qelizat e gjakut
Osteoporoza
• 1)Shihet me shpesh te grate. Nje
nga faktoret qe e mbron kocken
prej qelizave shkaterruese eshte
estrogjeni I cili prodhohet nga
vezoret. Gjate menopauzes
estrogjeni ulet dhe qelizat
shkaterruese rrisin punen e tyre
• 2)Shihet tek moshat e medha.
Thame se sidomos pas moshes
45 vjec dominonte shkaterrimi I
kockave I cili pas moshes 70 vjec
theksohet akoma me shume.
Llojet e
osteoporozave
Kockat jane te
perbera nga fosfori ,
kalciumi, dhe
magneziumi.

25. Shenjat e para
steoporoza është një sëmundje e fshehtë. Nuk jep shenja për një kohë të shkurtër por
afatgjate. 3-4 vjet pas menopauses 30 % e kockës humbet. Nëse është krijuar
osteoporoza vihet re kërrusje dhe dhimbje të belit dhe shpinës. Sidomos kockat e
vertebrës janë shumë delikate. Edhe kockat e kyçit të dorës ndikohen. Tek tipi I dytë
vihen re më shumë dhimbjet e kockave. Me rritjen e moshës rritet mundësia e thyerjes
së kockave të legenit. Këto lloj thyerjesh janë tepër të rrezikshme për jetën apo për ta
bërë të sëmurin të mos lëviz nga shtrati.
Kush rrezikohet më shumë ?
Gratë
Ato që janë të dobëta
Ato që i kanë flokët apo lëkurën ngjyrë të hapur.
Ato që hyjnë herët në menopauzë.
Ato që kanë pak lëvizje.
Ato që përdorin alkool dhe cigare.
Ato që përdorin pak qumësht apo produktet e tij.
Ato që përdorin kortizon.
Ato që i kanë të dëmtuara funksionin e veshkave.
Ato që kanë bërë shumë lindje
Ato që kanë tek të afërmit e tyre një problem të tillë.
A kanë rëndësi aktivitetet fizike ?
Po, ato janë shumë të dobishme pasi forcojnë muskujt dhe rrisin dendësinë minerale të
kockave.
Gjithashtu rrisin dhe estrogjenin. Por nuk duhet të jenë aktivitete shumë lodhëse sepse
kanë efekt të kundërt dhe bëhen shkak për dhënie peshe.

26. A ka vlerë kalciumi dhe vitamina D ?
Po, sidomos gjatë rritjes së një fëmije për një zhvillim sa më të mire të skeletit. Dhe
nevoja për kalcium vazhdon përgjatë gjithë jetës e jo vetëm në fëmijëri. Kalciumi duhet
më mire të merret me diet. Dobia e atij të marrë me ushqime është 30%. Burimet
kryesore janë qumështi dhe nënproduktet e tij. Pastaj perimet me gjethe jeshile, fasulet,
fistiqet, lajthitë,dhe peshqit e vegjël. Nëse sasia e nevojshme ditore nuk mund të
kompensohet me ushqime duhen marrë në formë kripërash kalciumi.
Si ndikon alkooli dhe cigarja ?
Alkooli ndikon keq tek hormonet që merren me rregullimin e kalciumit dhe pakëson
formimin e kockës. Duke aktivizuar citokrom P 450 rrit shkatërrimin e vit D në
mëlçi.Gjithashtu prish edhe thithjen e kalçiumit. Alkli bëhet shkak për hipogandizëm,
hiperkortizolizëm, dhe cirrozë hepatike apo acidozë metabolike. Nëse mendohet se rrit
edhe mundësinë për tu rrëzuar atëherë dalin qartë në pah dëmet e tij. Duhani me
nikotinën që përmban bëhet shak për aktivizimin e citokrom P450 që sjell pakësimin e
vitaminës D. Gjithashtu ka veti antiestrogjenike. Pakëson thithjen e kalciumit. Gratë që
pinë duhan janë më të dobëta dhe hyjnë në menopauzë më herët.
Diagnostikimi
Ka disa aparatura. Më e përdorura sot është metoda DEXA. Nuk e dëmton të sëmurin.
Pasi ajo shtrihet burimi i dritës përshkruan trupin e saj dhe të dhënat grumbullohen në
një kompjuter. Kjo mund të zgjasi rreth 30-45 minuta megjithëse ndryshon sipas aparatit.
Osteoporozat e theksuara mund të shihen e dhe në grafinë direkte rëntgen. Nëse arrihet
të shihet në grafi kjo do të thotë se rreth 30 % e masës së kockës është pakësuar.
Megjithatë edhe klinika dhe shenjat e të sëmurit ndihmojnë shumë në diagnozë.