2. Época victoriana (1838 -1901)
Primeiro automóbil
(1885)
Imperio alemán
(1871)
Primeira Internacional
(1864)
1850
Triple Alianza
(1882)
Nace o cine
(1895)
Tour Eiffel
(1889)
1900
3. 1.- As innovacións filosóficas, científicas e técnicas e a súa
influencia na creación literaria: Marx, Darwin e Freud
Auguste Comte
(1798-1857)
Mendel
(1822-1884)
Charles Darwin
(1809-1882)
Claude Bernard
(1813-1878)
K. Marx
(1818-1883)
Edison
(1847-1931)
L. Pasteur
(1822-1895)
G. Eiffel
(1832-1923)
K. Benz
(1844-1929)
S. Freud
(1856-1939)
4. No seu libro Sistema da filosofía positiva (1850), Auguste Comte expón as
súas ideas sobre o positivismo, coas que defende a primacía do observable e
o mensurable, e polo tanto da Ciencia, sobre o idealismo, a metafísica e a
imaxinación.
Mendel no ámbito da bioloxía, Pasteur no da medicina e Edison no da
técnica, son bos exemplos dos froitos do pensamento positivista durante o
século XIX.
Influidos polo positivismo, os escritores realistas intentarán ser
observadores obxectivos que dan conta da realidade como se fosen
investigadores da sociedade.
5. En 1859, Charles Darwin formula a teoría da evolución na súa obra A orixe das
especies.
O concepto de selección natural e da importancia do medio na evolución das
especies tiveron gran importancia no pensamento da época.
A idea de o determinismo biolóxico e ambiental, procedente das ciencias
naturais e da medicina da época, tivo gran importancia no desenvolvemento do
naturalismo.
6. En 1848 publica con Engels o Manifesto Comunista, un escrito propagandístico
que propuña un programa revolucionario. En 1867 publica O Capital, obra na que
expón a súa doctrina económica.
Marx non so propuxo un sistema filosófico de interpretación da realidade,
senón tamén de transformación da mesma.
Moitas novelas da época plasmarán as contradicións da sociedade burguesa.
O naturalismo aspira a ser un instrumento de loita pola igualdade social.
7. Os seus estudios sobre a mente, baseados fundamentalmente na psicoanálise
e na interpretación dos soños, abriron novas portas ao coñecemento do ser
humano.
O estudio psicolóxico dos personaxes será unha das características da
novela na segunda metade do XIX.
9. Romanticismo
Realismo
Importancia do “eu”, dos sentimentos
individuais
Interesa a realidade externa ao autor, as
relacións e contradiccións sociais.
Amor polo exótico e extraordinario
O cotián é o centro do interese
Personaxe s extremos, heroes
históricos ou míticos
Personaxes próximos e mesmo vulgares
Ambos movementos comparten unha certa insatisfacción ante a realidade, propia das
convulsións revolucionarias do XIX
10. O vermello e o negro
Stendhal
(1783-1842)
A cartuxa de Parma
Nos seus personaxes está moi presente o iealismo e individualismo
propios do período romántico, pero as detalladas descripcións e os
profundos análises sicolóxicos dos personaxes antcipan o Realismo.
12. É un dos autores máis importantes do século
XIX. Nas súas novelas, mesmo as que están
ambientadas no pasado, aborda temas que
estaban de actualidade na súa época.
Os pobres adquiren na súa obra un papel
relevante, de tal xeito que se poden intuir os
profundos cambios que se estaban producindo na
sociedade europea.
A obra de Victor Hugo anuncia xa a chegada do
Realismo e do Naturalismo.
Víctor Hugo (1802 – 1885)
13. O costumbrismo, que é moi típico da época romántica, anticipa tamén
algúns trazos do realismo na súa descripción das paisaxes e tipos
dunha zona.
14. 3.- Literatura e sociedade.
A sociedade é o obxecto de análise da novela.
A novela é un documento moi útil para coñecer os distintos espazos, oficios
e costumes da época.
O interese pola sociedade non é só testimonial; os autores fan fincapé nos
aspectos negativos do funcionamento social con mirada crítica.
Nos argumentos teñen cabida todas as clases sociais, aínda que a burguesía
é a que aparece con máis frecuencia.
A novela alcanza unha gran difusión. Moitas veces aparecen publicadas por
capítulos nos periódicos.
15. 4.- Técnicas narrativas do realismo
Narrador omnisciente
Nos diálogos, inténtase reproducir os distintos rexistros da fala
Uso do estilo indirecto libre
Buscan a máxima claridade na expresión
O ritmo da narración é lento, xa que abundan as digresións.
16. 5.- O Naturalismo
Foi creado polo francés Émile Zola, e como o seu nome indica, está moi influenciado
pola filosofía positivista e polos estudios médicos e biolóxicos.
A novela é un “laboratorio” no que se analiza a condición humana dentro da sociedade
O fisiolóxico está por encima do psicolóxico
O comportamento humano ven determinado pola súa herdanza biolóxica e polo
contexto social: determinismo.
Descripción minuciosa dos detalles, como un científico cando describe un hábitat. O
escritor é como un fotógrafo
Tendencia a centrarse nos aspectos e ámbitos máis crudos da realidade
Zola enunciou en varios ensaios os principios do Naturalismo, pero na práctica esta
corrente literaria non sempre se distingue con facilidade do Realismo.
17. 6.- Principais autores realistas da Europa do XIX
Stendhal
Balzac
Victor Hugo
Francia
Gustave Flaubert
Émile Zola
Vid. supra
27. Benito Pérez Galdós: Fortunata y Jacinta
Juan Valera: Pepita Jiménez
España
Emilia Pardo Bazán: Los pazos de Ulloa
Vicente Blasco Ibáñez: Cañas y barro
Leopoldo Alas “Clarín”: La Regenta
28. 7.- As personaxes femininas na novela do XIX
En moitas ocasións son as protagonistas
Un amplo sector dos lectores eran mulleres
Madame Bovary
Ana Karenina
Eugéne Grandet
Jane Eyre
En España: La Regenta, Fortunata y Jacinta, Pepita Jiménez…
29. O papel da muller está bastante tipificado, e normalmente xira arredor dunha
relación amorosa.
Unha muller sensible e cunha certa educación
O seu entorno social é asfixiante, e intenta fuxir del grazas ao amor
A relación traspasa moitas veces os límites da moral convencional:
ten unha relación adúltera, ama a un crego…
Con frecuencia a muller acaba soa ou mesmo morta.
30. Emma Bovary
Esposa de Charles Bovary
Acaba abandoada polos seus amantes:
Rodolfo e León.
Suicídase, xa que non pode facer
frontes ás débedas que contraeu sen
coñecemento do seu marido.
31. Anna Karenina
Esposa de Alexandr Karenin
Amante dun militar, Vronski, co que fuxe
Cando regresa a San Petersburgo, é
dsprezada pola sociedade “benpensante”
Tírase á vía do tren cando sospeita que o
seu amante xa non a quere
