Prog Naucz Sp

1. Wprowadzenie 5

2. Założenia programu 6

3. Podstawa programowa nauczania informatyki
na drugim etapie edukacyjnym (klasy 4 – 6) 7

4. Cele edukacji w szkole podstawowej 9

5. Zadania ogólne szkoły 10

6. Materiał nauczania 13

7. Treści nauczania oraz działania uczniów 17

8. Osiągnięcia ucznia 23

9. Ocena pracy ucznia 23

10. Propozycja standardów wymagań edukacyjnych 25

11. Metody pracy 58

12. Wspieranie uzdolnień 62

Bibliografia 68

4 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ

1. Wprowadzenie
Pomysł napisania programu nauczania informatyki dla klas 4. — 6.
szkoły podstawowej zrodził się w czasie licznych dyskusji w gronie
nauczycieli tego przedmiotu. Decyzję o realizacji pomysłu przy-
spieszyły częste wizyty w zaprzyjaźnionej księgarni, połączone z nie-
udanymi próbami wyszukania takiej pozycji na rynku księgarskim,
która spełniałaby moje oczekiwania. Mam na myśli podręcznik,
który zawierałby opis oprogramowania alternatywnego (czyli
środowiska systemu Linux i programu OpenOffice, a nie tylko
Windows i Microsoft Office) oraz informacje, że ten sam pro-
gram (lub jego wersja) może być wykorzystywany do pracy w obu
środowiskach zainstalowanych na tym samym komputerze (np. na
oddzielnych partycjach).
Zdaję sobie sprawę, że próba zamiany środowiska Windows
na środowisko Linux może być obecnie skazana na porażkę. Jednak
coraz częściej można spotkać komputery pracujące w alternatyw-
nym środowisku — uczeń powinien więc zostać tak przygotowany,
by w przyszłości potrafił pracować w różnych środowiskach, nawet
takich, których wcześniej nie znał. Zmiana jednego systemu na
drugi nie nastąpi w szkołach szybko i nie jestem pewna, czy jest to
konieczne. Chodzi mi raczej o to, by oba systemy współistniały
w warunkach szkolnych.
W podręczniku przygotowanym w oparciu o ten program sta-
rałam się skupić uwagę ucznia na ogólnych zasadach posługiwa-
nia się komputerem w zakresie grafiki komputerowej, edycji tek-
stu, opracowania danych w arkuszu kalkulacyjnym, prezentacji
multimedialnej czy wyszukiwania informacji w Internecie. Ćwi-
czenia w podręczniku zostały tak opracowane, by uczniowie ćwi-
czyli jednocześnie korzystanie z systemów Windows i Linux oraz
programów Microsoft Office i OpenOffice. Podkreślone zostały
głównie ich elementy wspólne. Z czasem przestaje mieć znacze-
nie, w jakim systemie operacyjnym i z jakim programem uczeń
pracuje — może to być równie dobrze Microsoft Office, jak
i OpenOffice. Moim zdaniem uczniowie kształceni dwutorowo na
pewno w przyszłości poradzą sobie z nowym oprogramowaniem.
Ponieważ popularność systemu Linux oraz programu OpenOffi-
ce rośnie, warto ich do tego przygotować.


2. Założenia programu
Aby zapewnić uczniom nabycie kompetencji przewidzianych Pod-
stawą programową, w niniejszym programie nauczania zamieściłam
treści umożliwiające poznanie mechanizmów działania progra-
mów komputerowych. Po zrealizowaniu prezentowanego programu
uczniowie będą posiadali podstawowe umiejętności w zakresie:
¨ obsługi i zastosowania komputerów, technologii informacyjnej
i urządzeń opartych na technice komputerowej,
¨ stosowania różnego rodzaju programów użytkowych
i edukacyjnych,
¨ korzystania z dostępnych źródeł informacji.

Celowo pominęłam wiele technicznych zagadnień, gdyż na tym eta-
pie najważniejsze jest opanowanie niezbędnych umiejętności manu-
alnych oraz zdobycie właściwych nawyków związanych z posłu-
giwaniem się programami użytkowymi.
W podręczniku znajdują się przykładowe ćwiczenia, które na-
leży wykonać krok po kroku na lekcji lub w domu, oraz ćwiczenia
utrwalające, przeznaczone do samodzielnego wykonania. W po-
radniku dla nauczyciela opisałam w skrócie zestawy zadań o pod-
wyższonym stopniu trudności, które mogą być zaproponowane
uczniom bardziej zaawansowanym. Zadania i testy umieściłam
na stronie http://edukacja.helion.pl.
Podręcznik powinien służyć zarówno uczniom dopiero roz-
poczynającym pracę z komputerem, jak i tym, dla których jest on co-
dziennością. Nie powinien jednak przerażać stopniem trudności za-
dań, zniechęcać uczniów. Aby zadania nie były oderwane od treści
realizowanych w szkole, polecenia dotyczą zagadnień poruszanych
na lekcjach innych przedmiotów — przyrody, języka polskiego, hi-
storii, plastyki, matematyki. Służą również realizacji ścieżek mię-
dzyprzedmiotowych.
Zagadnienia poruszane w programie powinny być realizowane
w kolejności występowania rozdziałów. Ostateczną decyzję pozo-
stawiam jednak nauczycielowi — bo tylko on wie, z jakim zespołem
klasowym pracuje i jak dostosować program do potrzeb i możliwo-
ści uczniów. Niektóre tematy, na przykład „Relaks z komputerem”,
powinny być rozłożone na cały okres nauki — najlepiej pod koniec
każdej 2. godziny lekcyjnej. Podobnie należałoby podejść do roz-

PODSTAWA PROGRAMOWA NAUCZANIA (KLASY 4 – 6) 7

działu „Nauka pisania na klawiaturze komputera” poruszającego
temat zawsze pomijany w podręcznikach. Wszyscy wiemy, że ucznio-
wie przeważnie piszą jednym lub dwoma palcami, a złe nawyki
bardzo trudno wykorzenić, dlatego uznałam ten rozdział za ważny.
Należy pamiętać, by nie zmęczyć uczniów i nie zniechęcić ich
do pracy przy komputerze. Lekcje informatyki powinny być dla
dzieci przyjemnością, a nie koniecznością. Wiem z doświadczenia,
jak łatwo przekroczyć tę granicę. Głównym celem nauczyciela jest
przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego posługiwania się
komputerem i technologią informacyjną. Głównym zadaniem —
wsparcie ich w dążeniu do pogłębiania wiedzy i umiejętności.
Nauczycielowi pozostawiam swobodę w doborze ćwiczeń oraz
ilości czasu potrzebnego na realizację danego tematu.
Program jest przewidziany do realizacji w dwóch kolejnych
latach nauczania informatyki, w wymiarze dwóch godzin tygo-
dniowo. Wtedy uczniowie będą mieli szansę zdobycia wymienio-
nych kompetencji na poziomie wyższym niż minimalny. Przykła-
dowe rozkłady materiału w kilku wersjach umieściłam na stronie
http://edukacja.helion.pl.
Zakres materiału jest przystosowany do możliwości sprzętowych
większości pracowni komputerowych polskich szkół — uwzględni-
łam jednocześnie szybki rozwój komputeryzacji. Program może być
realizowany przy użyciu dowolnego oprogramowania (MS Office,
OpenOffice, Windows, Linux), jakim dysponuje szkoła. Zadania
i treści mają charakter uniwersalny.

3. Podstawa programowa nauczania
informatyki na drugim etapie
edukacyjnym (klasy 4 – 6)
Podstawa programowa nauczania (klasy 4 – 6)

Przytaczam tu nieco szerzej niż się to zazwyczaj robi Podstawę pro-
gramową, ponieważ chcę zwrócić uwagę na ogólne cele i zadania
edukacyjne w szkole podstawowej, gdyż one właśnie, na równi
z podstawą programową przedmiotu, powinny wyznaczać zawar-
tość przedmiotowego programu nauczania.
Fragment z Podstawy programowej [1] (www.men.waw.pl):


Nauczyciele w szkole podstawowej dostosowują sposób przekazy-
wania odpowiedniej wiedzy, kształtowania umiejętności i postaw
uczniów do naturalnej w tym wieku aktywności dzieci, umożliwiają
im poznawanie świata w jego jedności i złożoności, wspomagają
ich samodzielność uczenia się, inspirują je do wyrażania własnych
myśli i przeżyć, rozbudzają ich ciekawość poznawczą oraz moty-
wację do dalszej edukacji. […] W szkole podstawowej szczególnie
ważne jest stwarzanie przyjaznej atmosfery i pomaganie dziecku
w dobrym funkcjonowaniu w społeczności szkolnej.

Cele edukacyjne
Nauczenie podstawowych zasad posługiwania się komputerem
i technologią informacyjną.

Zadania szkoły
1. Umożliwienie uczniom dostępu do komputera.
2. Przygotowanie uczniów do posługiwania się komputerem
i technologią informacyjną.
3. Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia wychowawcze
związane z niewłaściwym korzystaniem z komputerów
i ich oprogramowania (w szczególności z gier).

Treści nauczania
1. Zasady bezpiecznego posługiwania się komputerem.
2. Komputer jako źródło wiedzy i komunikowania się.
Zastosowania komputera w życiu codziennym.
3. Opracowywanie za pomocą komputera prostych tekstów,
rysunków i motywów.
4. Korzystanie z elementarnych zastosowań komputerów
do wzbogacania własnego uczenia się i poznawania różnych
dziedzin wiedzy.
5. Poznawanie zastosowań komputerów i opartych na technice
komputerowej urządzeń spotykanych przez ucznia w miejscach
publicznych.

Osiągnięcia
1. Posługiwanie się komputerem w przystosowanym dla ucznia
środowisku sprzętowym i programistycznym.
2. Opracowywanie za pomocą komputera prostych tekstów,
rysunków i motywów.
3. Korzystanie z różnorodnych źródeł i sposobów zdobywania
informacji oraz jej przedstawiania i wykorzystania.
4. Stosowanie komputerów do wzbogacania własnego uczenia
się i poznawania różnych dziedzin.

CELE EDUKACJI W SZKOLE PODSTAWOWEJ 9

4. Cele edukacji
w szkole podstawowej
Cele edukacji w szkole podstawowej

Ogólne cele edukacyjne
¨ Poszerzanie i pogłębianie wiedzy.
¨ Rozwijanie pamięci oraz umiejętności myślenia
abstrakcyjnego i logicznego rozumowania.
¨ Kształtowanie wyobraźni przestrzennej.
¨ Rozwijanie zdolności i zainteresowań.
¨ Uczenie dostrzegania prawidłowości w otaczającym świecie.
¨ Kształtowanie pozytywnego nastawienia do podejmowania
wysiłku intelektualnego oraz postawy dociekliwości.
¨ Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie.
¨ Rozwijanie umiejętności prowadzenia dyskusji,
precyzyjnego formułowania problemów i argumentowania.
¨ Przygotowanie uczniów do pokonywania stresu w sytuacjach
konkursów, olimpiad, sprawdzianów kompetencji.
Nadrzędnym celem działań edukacyjnych szkoły jest wszech-
stronny rozwój ucznia.

Cele edukacji informatycznej
1. Przygotowanie do życia w społeczeństwie informacyjnym.
2. Poznanie historii oraz zastosowań informatyki,
zasad działania i sposobów wykorzystania komputera.
3. Poznanie zasad działania i sposobów wykorzystania
komputera do realizacji określonych zadań.
4. Zdobycie umiejętności poszukiwania, porządkowania
i wykorzystywania informacji z różnych źródeł.
5. Nauczenie czytania ze zrozumieniem.
6. Zaznajomienie z normami prawa przy wykorzystaniu
programów komputerowych oraz komputera.
7. W zakresie wychowania — przygotowanie uczniów do tego, aby:
¨ szanowali pracę innych i własną,
¨ przestrzegali regulaminu pracowni komputerowej,


¨ potrafili pracować w grupie,
¨ znali korzyści i zagrożenia wynikające z rozwoju nauki
i techniki.
8. Przekazywanie wiadomości przedmiotowych w sposób
integralny, prowadzący do lepszego rozumienia świata,
ludzi i siebie.

5. Zadania ogólne szkoły
Zadania ogólne szkoły

Należy zwrócić uwagę na fakt, iż sformułowane w podstawie za-
dania szkoły wymagają działań nie tylko ze strony nauczyciela,
lecz również dyrekcji szkoły i jej organu prowadzącego.
Fragment z Podstawy programowej [1]:

W szkole uczniowie kształcą swoje umiejętności wykorzystywania
zdobywanej wiedzy, aby w ten sposób lepiej przygotować się do
pracy w warunkach współczesnego świata. Nauczyciele tworzą
uczniom warunki do nabywania następujących umiejętności:
1. planowania, organizowania i oceniania własnej nauki,
przyjmowania za nią coraz większej odpowiedzialności;
2. skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach,
prezentacji własnego punktu widzenia i uwzględniania
poglądów innych ludzi, poprawnego posługiwania się
językiem ojczystym, przygotowania do publicznych wystąpień;
3. efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie,
budowania więzi międzyludzkich, podejmowania indywidualnych
i grupowych decyzji, skutecznego działania na gruncie
zachowania obowiązujących norm;
4. rozwiązywania problemów w sposób twórczy;
5. poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji
z różnych źródeł oraz efektywnego posługiwania się
technologią informacyjną;
6. odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzenia
potrzebnych doświadczeń i nawyków;
7. rozwijania sprawności umysłowych oraz osobistych
zainteresowań;
8. przyswajania sobie metod i technik negocjacyjnego
rozwiązywania konfliktów i problemów społecznych.

ZADANIA OGÓLNE SZKOŁY 11

Nauczyciele w pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie
obowiązki rodziców, zmierzają do tego, aby uczniowie w szcze-
gólności:
1. znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju
osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym,
społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym),
2. rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną
na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie,
3. mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno
poszczególnych przedmiotów nauczania, jak i całej
edukacji na danym etapie,
4. stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra
w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc dążenie
do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie
z odpowiedzialnością za innych, wolność własną z wolnością
innych,
5. poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy
do osiągnięcia celów życiowych i wartości ważnych
dla odnalezienia własnego miejsca w świecie,
6. uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia
społecznego oraz przygotowywali się do życia w rodzinie,
w społeczności lokalnej i w państwie,
7. przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych,
dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli
możliwość doskonalenia się,
8. kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania
innych i rozumienia ich poglądów; umieli współdziałać
i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów.

Przytoczony fragment pozwala określić te zadania edukacyjne,
które muszą być rozwijane i realizowane na lekcjach. Wytłuszczo-
nym drukiem wskazane zostały te, które na lekcjach informatyki
w szkole podstawowej mogą być rozwinięte.
Trudno dziś wyobrazić sobie rozwijanie umiejętności poznaw-
czych uczniów, poznawanie przez nich otoczenia kulturowego,
technicznego i przyrodniczego bez wykorzystania technologii in-
formacyjnej.
Zgodnie z przytoczonymi fragmentami Podstawy programowej
można powiedzieć, że głównym zadaniem szkoły jest nabycie przez
ucznia umiejętności:


¨ celowego korzystania ze sprzętu komputerowego
oraz urządzeń pomocniczych;
¨ wykonywania typowych zadań za pomocą właściwie
dobranych programów użytkowych;
¨ opracowywania i stosowania prostych algorytmów;
¨ rozwoju własnych zainteresowań, szczególnie informatycznych.

Ważnym zadaniem szkoły jest również:
¨ wzbogacenie środków służących rozwojowi umysłowemu
i duchowemu ucznia,
¨ wskazanie metod wyszukiwania informacji, poznawania
świata, opisywania i badania zjawisk,
¨ ukazywanie sposobów rozwiązywania problemów za pomocą
narzędzi, które oferuje nam technologia informacyjna.
Ponieważ w szkole podstawowej staramy się, aby uczniowie „oswoili
się” z komputerem i poznali sposoby wykorzystania go do wzbo-
gacenia dalszej nauki, realizujemy ścieżki edukacyjne. Najlepiej
widać to na przykładzie Edukacji czytelniczej i medialnej.

EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
Cele edukacyjne:
1. Przygotowanie do samodzielnego poszukiwania potrzebnych
informacji i materiałów.
2. Przygotowanie do odbioru informacji rozpowszechnianych
przez media.
3. Przygotowanie do świadomego i odpowiedzialnego korzystania
ze środków masowej komunikacji (telewizji, komputerów, prasy).
4. Kształtowanie postawy szacunku dla polskiego dziedzictwa
kulturowego w związku z globalizacją kultury masowej.
5. Wprowadzenie w świat mediów oraz podstawowe sposoby
i procesy komunikowania się ludzi. Przygotowanie
do rozpoznawania różnych komunikatów medialnych
i rozumienia języka mediów.
6. Wprowadzenie do samodzielnego posługiwania się
narzędziami medialnymi.

MATERIAŁ NAUCZANIA 13

Realizację ścieżek międzyprzedmiotowych w programie dostrzec
można w ćwiczeniach przeznaczonych do wykonania na lekcji oraz
w zadaniach (projektach zespołowych), które są przygotowywane
przez zespół klasowy na zakończenie danego cyklu kształcenia.

6. Materiał nauczania
Materiał nauczania

Zgodnie z głównym celem nauczania informatyki w szkole pod-
stawowej, proponowane w tym programie treści dotyczą możliwo-
ści wykorzystania komputerów i stosowania technologii informa-
cyjnej. Jest tu więc sporo tematów z różnych dziedzin.

Rozkład materiału

I rok nauki
Razem: 70 godz.= 66 godz. + 4 godz. do dyspozycji nauczyciela
Rozdziały I – VI

II rok nauczania
Razem: 70 godz. = 66 godz. + 4 godz. do dyspozycji nauczyciela
Rozdziały VII – XI

Proponowana liczba godzin potrzebnych do realizacji treści
rozdziałów:

I. Wprowadzenie, czyli kilka słów o komputerze 6 godz.
II. Środowisko pracy 14 godz.
III. Nauka pisania na klawiaturze komputera 6 godz.
IV. Podstawy edycji grafiki 16 godz.
V. Podstawy edycji tekstu 16 godz.
VI. Komputer w edukacji i rozrywce 8 godz.
VII. Arkusz kalkulacyjny 16 godz.
VIII. Prezentacja multimedialna 16 godz.
IX. Internet jako źródło informacji 16 godz.
X. Komputer w naszym otoczeniu 6 godz.
XI. Powtórzenie i utrwalenie wiadomości 12 godz.


Treści do realizacji w drugim etapie edukacyjnym

I. Wprowadzenie, czyli kilka słów o komputerze

1. Czym zajmuje się informatyka?
2. Budowa zestawu komputerowego.
3. Prawidłowe rozpoczęcie i zakończenie pracy z komputerem:
¨ włączenie komputera,
¨ wyłączenie komputera (Windows 98, Windows XP, Linux).
4. Podstawowe terminy i pojęcia używane podczas pracy
z komputerem.
5. Bezpieczna praca z komputerem.
6. Komputer a prawo.
7. Wirusy komputerowe i programy antywirusowe.
8. Regulamin szkolnej pracowni komputerowej.

II. Środowisko pracy

1. Podstawowe informacje o popularnych systemach
operacyjnych używanych w komputerach.
2. Opis systemów (Windows, Linux):
¨wprowadzenie,
¨uruchamianie programów,
¨opis okien,
¨praca w kilku otwartych oknach.
3. Pliki i katalogi — najważniejsze czynności:
¨ wprowadzenie,
¨ nośniki informacji,
¨ tworzenie plików i katalogów,
¨ kopiowanie plików i katalogów,
¨ zmiana nazwy pliku lub katalogu,
¨ usuwanie plików i katalogów,
¨ szukanie plików i katalogów w systemie.
4. Korzystanie z wbudowanej pomocy.
5. Akcesoria komputerowe:
¨ Kalkulator,
¨ Notatnik.
¨ Gry w systemach Windows i Linux.

MATERIAŁ NAUCZANIA 15

III. Nauka pisania na klawiaturze komputera

IV. Podstawy edycji grafiki
1. Edytory graficzne.
2. Program Tux Paint:
¨ uruchomienie i opis okna programu,
¨ wykonanie prostego rysunku,
¨ zapisywanie i otwieranie pliku,
¨ drukowanie,
¨ zakończenie pracy z programem.
3. Program Paint:
¨ uruchomienie i opis okna programu,
¨ wykonanie prostego rysunku,
¨ zapisanie pliku,
¨ ustawienie wydruku, wydruk pliku,
¨ otwieranie pliku, modyfikacja, zaznaczanie, kopiowanie,
wklejanie i inne,
¨ wstawianie tekstu,
¨ wykorzystanie funkcji Print Screen.

V. Podstawy edycji tekstu
1. Edytory tekstu.
2. Przykłady edytorów (Notatnik, WordPad, Microsoft Word
i OpenOffice).
3. Tworzenie dokumentu za pomocą edytora tekstu:
¨ kursor tekstowy,
¨ zasady poprawnego wprowadzania tekstu.
4. Zapisywanie i otwieranie dokumentu tekstowego.
5. Operacje na blokach tekstu.
6. Formatowanie i modyfikacja dokumentu tekstowego:
¨ zmiana wyglądu czcionki: jej rodzaju, rozmiaru,
stylu, koloru,
¨ wyrównanie tekstu,
¨ wypunktowanie i numerowanie,
¨ sprawdzanie pisowni — komputerowy słownik
ortograficzny,
¨ szukanie w dokumencie tekstowym zadanego ciągu znaków,
¨ zamiana ciągu znaków.


7. Wstawianie rysunku do dokumentu tekstowego:
¨ galeria ClipArt,
¨ rysunki z edytora grafiki,
¨ napisy WordArt,
¨ autokształty.
8. Numerowanie stron.
9. Wstawianie tabeli.
10. Ustawienia wydruku, wydruk gotowych prac.

VI. Komputer w edukacji i rozrywce

1. Co to są multimedia?
2. Multimedialne programy edukacyjne.
3. Edukacja w Internecie.
4. Relaks z komputerem:
¨ gry w Internecie,
¨ przygotowanie krzyżówki,
¨ przygotowanie rebusu.

VII. Arkusz kalkulacyjny

1. Uruchomienie i opis okna programu (Microsoft Excel
i OpenOffice):
¨ uruchomienie arkusza,
¨ budowa okna arkusza kalkulacyjnego,
¨ wprowadzanie formuł, proste obliczenia.
2. Zapisywanie i otwieranie plików arkusza:
¨ zapisanie plików arkusza,
¨ otwieranie plików arkusza.
3. Proste zastosowania:
¨ działania arytmetyczne,
¨ funkcja SUMA,
¨ średnia arytmetyczna, kopiowanie formuł,
¨ zmiana wyglądu arkusza, podgląd wydruku,
¨ porządkowanie danych.
4. Tworzenie prostego wykresu.
5. Ustawienia wydruku, wydruk gotowych prac.

TREŚCI NAUCZANIA ORAZ DZIAŁANIA UCZNIÓW 17

VIII. Prezentacja multimedialna
1. Charakterystyka programów (Microsoft PowerPoint i OpenOffice).
2. Zasady tworzenia prezentacji multimedialnych.
3. Tworzenie prostej prezentacji:
¨ korzystanie z szablonów,
¨ wprowadzanie i formatowanie tekstu,
¨ dodawanie slajdów,
¨ usuwanie slajdów,
¨ układ slajdu,
¨ efekty specjalne (dodawanie obrazków),
¨ animacja i przejścia slajdów,
¨ uruchamianie pokazu,
¨ zapisanie prezentacji.

IX. Internet jako źródło informacji

1. Co to jest Internet?
2. Uruchomienie i obsługa przeglądarki internetowej.
3. Adres internetowy.
4. Wyszukiwanie informacji z użyciem wyszukiwarek
internetowych.
5. Poczta elektroniczna (e-mail).
6. Netykieta.

X. Komputer w naszym otoczeniu

1. Zastosowania komputerów.
2. Urządzenia oparte na technologii komputerowej.

7. Treści nauczania
oraz działania uczniów
Treści nauczania oraz działania uczniów

Komunikowanie się z komputerem

Treści nauczania
¨ Podstawowe elementy zestawu komputerowego.
¨ Zasady bezpiecznej pracy z komputerem.


¨ Podstawowe zasady posługiwania się systemem:
¨ uruchamianie programów,
¨ operacje w oknach.
¨ Sposoby komunikowania się z komputerem,
korzystanie z pomocy, akcesoria systemowe.
¨ Utrzymywanie porządku na dysku — przechowywanie
wyników pracy:
¨ tworzenie katalogów,
¨ zasady poruszania się po strukturze katalogów,
¨ wykonywanie operacji na plikach,
¨ rodzaje pamięci komputera,
¨ ochrona przed wirusami komputerowymi,
¨ kopie zapasowe dokumentów.
¨ Odczytywanie i prawidłowa interpretacja komunikatów.

Działania uczniów
1. Poznają zasady bezpiecznej pracy przy komputerze.
2. Poznają regulamin pracowni komputerowej.
3. Prawidłowo uruchamiają zestaw komputerowy i kończą
pracę z nim.
4. Poznają skutki działań niezgodnych z prawem.
5. Poznają pojęcie programu, oprogramowania, systemu operacyjnego,
środowiska pracy, dokumentu.
6. Poznają najważniejsze elementy okienkowych systemów
operacyjnych.
7. Obsługują okno programu.
8. Poznają sposoby tworzenia i przeglądania struktury katalogów.
9. Poznają różne operacje wykonywane na plikach
i katalogach.

Stosowanie programów użytkowych

Treści nauczania
¨ Poznanie zasad pracy grupowej.
¨ Łączenie plików różnych typów.
¨ Modyfikacja istniejących dokumentów.


¨ Przygotowanie dokumentu do druku, wybór opcji
drukowania, wydruk.
¨ Podstawowe sposoby tworzenia dokumentu tekstowego:
¨ nauka poprawnego formatowania tekstu (podział
na akapity, ustalenie justowania, wyróżnienia,
stosowanie śródtytułów),
¨ operacje na blokach tekstu, redagowanie i modyfikacja,
szukanie i zastępowanie tekstu, zapisywanie i otwieranie
dokumentów, wstawianie do tekstu rysunków
(klipartów) i tabel, numerowanie i wyliczanie,
¨ tworzenie tekstów użytkowych, redagowanie gazetek
szkolnych.
¨ Tworzenie rysunków, atrybuty obrazu, operowanie kolorem,
kształtem, skalą i przekształcaniem obrazu:
¨ odczytywanie i zapisywanie rysunków w komputerze,
¨ kopiowanie i wklejanie,
¨ wstawianie tekstu oraz gotowych rysunków
do tworzonego obrazu,
¨ działanie menu okna programu.
¨ Tworzenie prostych prezentacji.
¨ Przedstawianie graficzne i interpretowanie zależności
w arkuszu kalkulacyjnym:
¨ podstawowe operacje w arkuszu kalkulacyjnym,
¨ modyfikacja arkusza,
¨ tworzenie wykresów,
¨ wydruk arkusza.
¨ Prawidłowe zakończenie pracy programu komputerowego.
¨ Poznanie sposobu działania programów antywirusowych.

Działania uczniów
1. Poznają układ i przeznaczenie klawiszy na klawiaturze.
2. Ćwiczą pisanie na klawiaturze — za pomocą programu
do nauki pisania na klawiaturze komputera.
3. Poznają pojęcia takie, jak grafika komputerowa, edytor tekstu,
arkusz kalkulacyjny, prezentacja multimedialna, program
komputerowy.


4. Poznają narzędzia wskazanych programów komputerowych
i potrafią je prawidłowo zastosować.
5. Wykonują ćwiczenia sprawdzające poznane umiejętności.
6. Omawiają kolejne etapy przygotowania dokumentu do druku.
7. Drukują wykonane przez siebie prace.
8. Poznają metodę korzystania z Pomocy wbudowanej
w program.
9. Wykorzystują programy antywirusowe.

Rozwiązywanie problemów

Treści nauczania
¨ Zbieranie, przedstawianie, odczytywanie i interpretowanie
danych z życia codziennego.
¨ Praca w zespole, komunikowanie się z kolegami podczas
pracy nad wspólnym projektem.
¨ Sposoby identyfikacji różnych postaci informacji
(tekstowej, graficznej, dźwiękowej, multimedialnej)
i wspólnego ich wykorzystania w ramach jednej aplikacji.
¨ Tworzenie własnych aplikacji (projektów) na podstawie
tematów zaproponowanych przez nauczycieli innych
przedmiotów.

Działania uczniów
1. Poprawnie uruchamiają programy i prawidłowo kończą
ich pracę.
2. Poznają sposoby instalacji prostego oprogramowania
— gier, programów edukacyjnych.
3. Wykorzystują narzędzia i operacje dostępne w poznanych
programach do tworzenia własnych dokumentów.
4. Komunikują się za pomocą poczty elektronicznej.
5. Poznają komunikatory internetowe (np. WPKontakt).


Zastosowanie komputerów

Treści nauczania
¨ Zakres zastosowań komputerów i urządzeń techniki
komputerowej.
¨ Podstawowe terminy i pojęcia stosowane w informatyce.
¨ Komputer jako narzędzie wspomagające uczenie się.
¨ Poczta elektroniczna.
¨ Relaks i zabawa z komputerem.

Działania uczniów
1. Omawiają korzyści wynikające z zastosowania komputerów.
2. Poznają działanie programów użytkowych i systemowych.
3. Poznają przykłady urządzeń opartych na technice
komputerowej.
4. Poznają programy edukacyjne z różnych dziedzin,
uruchamiają je i poznają zasady ich obsługi.
5. Wykorzystują programy edukacyjne do zdobywania wiedzy
i jej utrwalania.
6. Omawiają korzyści wynikające ze stosowania programów
edukacyjnych oraz wybranych gier.
7. Poznają i stosują terminologię informatyczną.
8. Poznają czasopisma i literaturę komputerową.

Poszukiwanie informacji w różnych źródłach
i ich wykorzystywanie

Treści nauczania
¨ Komputer jako narzędzie wspomagające uczenie się
oraz rozwój intelektualny ucznia.
¨ Wykorzystanie informacji z różnych źródeł — m.in.
słowników, encyklopedii, zbiorów bibliotecznych.
¨ Wykorzystanie komputera do przesyłania i odbierania
informacji.
¨ Realizacja wspólnych projektów międzyprzedmiotowych.
¨ Tworzenie i realizacja ścieżek międzyprzedmiotowych.


Działania uczniów
1. Poznają przykłady multimedialnych encyklopedii i słowników.
2. Poznają sposoby i metody wyszukiwania informacji
z wykorzystaniem różnych narzędzi.
3. Wyszukują informacje na zadany temat z encyklopedii
i słowników.
4. Opracowują własną formę wypowiedzi, opierając się
na zgromadzonych informacjach.
5. Poznają sposoby przesyłania i odbierania informacji.
6. Opracowują własny dokument i realizują tematy z zakresu
innych przedmiotów nauczania, wykorzystując informacje
znalezione wcześniej w Internecie.

Zagadnienia etyczne i prawne
związane z ochroną własności intelektualnej
i ochroną danych

Treści nauczania
¨ Zagrożenia wychowawcze, szkodliwe gry, deprawujące treści,
uzależnienie.
¨ Szanowanie pracy własnej i innych przy korzystaniu z tego
samego komputera.
¨ Poufność danych, prawo autorskie.
¨ Poznanie zagrożeń wynikających z korzystania z Internetu.
¨ Stosowanie licencjonowanego oprogramowania.

Działania uczniów
1. Omawiają prawa i obowiązki użytkowników szkolnej
pracowni komputerowej.
2. Poznają pojęcia: licencja, prawo autorskie.
3. Poznają rodzaje licencji — freeware, shareware.
4. Poznają zagrożenia dla zdrowia i własnego rozwoju,
wynikające z niewłaściwego wyboru gier komputerowych
oraz stron internetowych.
5. Dowiadują się o negatywnym wpływie niektórych
programów na psychikę dziecka.

OCENA PRACY UCZNIA 23

8. Osiągnięcia ucznia
1. W sposób bezpieczny, zgodny z prawem i przeznaczeniem,
posługuje się komputerem.
2. Potrafi zachować prawidłową postawę podczas pracy
z komputerem.
3. Rozwija własne zainteresowania.
4. Potrafi wybierać odpowiednie narzędzia informatyczne
do wykonywania zadań.
5. Potrafi przy użyciu różnych programów wykonać pracę
na zadany temat, służącą realizacji ścieżek
międzyprzedmiotowych.
6. Umie wykonać proste obliczenia i wykresy za pomocą
odpowiedniego programu. Potrafi kojarzyć związek
między problemem a jego opisem matematycznym.
7. Korzysta z różnych źródeł informacji.
8. Posiada rozeznanie w zakresie podstawowych urządzeń
techniki komputerowej.
9. Potrafi uruchomić program z płyty CD, badać możliwości
programu multimedialnego i korzystać z nich, wykorzystywać
multimedialny program edukacyjny do nauki.
10. Zna sposoby komunikowania się przy użyciu
komunikatorów internetowych.
11. Rozumie konieczność odpowiedniego zachowania
w społeczności internetowej oraz konieczność
przestrzegania zasad prawa autorskiego.
12. Ma świadomość ograniczeń prawnych związanych
z Internetem.
13. W trakcie realizacji złożonego zadania potrafi aktywnie
współpracować w grupie rówieśniczej.
14. Potrafi zaprezentować swoją pracę innym.

9. Ocena pracy ucznia
Ocena pracy ucznia

Wiem dobrze, jak trudno jest ocenić obiektywnie i sprawiedliwie
ucznia na lekcji informatyki. Pracujemy często w licznych klasach,
podział na grupy następuje dopiero przy 25 osobach w oddziale


(ilość stanowisk komputerowych nie ma tu znaczenia). Konieczne
jest jednak opracowanie jasnych i czytelnych kryteriów oceniania
z tego przedmiotu oraz systemu oceniania zrozumiałego dla ucznia
i jego rodziców (opiekunów) przyjętego przez nauczyciela. Pamię-
tać jednak należy, że kryteria i oceny muszą być dostosowane do
możliwości intelektualnych i predyspozycji dziecka. Inne trzeba
opracować dla uczniów klas integracyjnych, a inne dla klas o wy-
bitnych osiągnięciach dydaktycznych, np. dla klas, w których jest
wielu olimpijczyków.
Ocena pracy ucznia powinna zatem obejmować:
¨ umiejętność wyboru odpowiedniego oprogramowania
i metody rozwiązania zadania;
¨ znajomość pojęć i metod związanych z danym zagadnieniem;
¨ zrozumienie treści zadania — wykonanie wszystkich
poleceń zgodnie z treścią;
¨ świadomość wykonywanej pracy — działania planowe;
¨ sprawność działania — umiejętność optymalizacji
metod pracy;
¨ umiejętność korzystania z różnych pomocy jako stopień
samodzielności ucznia;
¨ umiejętność realizacji własnych pomysłów.

Gdy wykonywane zadanie jest podsumowaniem całego działu,
w ocenie powinno się uwzględnić również opanowanie wszystkich
wymienionych umiejętności w odniesieniu do danego tematu, me-
todologię rozwiązania, użyte narzędzia oraz efekt końcowy, któ-
rego uzyskanie jest celem pracy z komputerem.
Taka selektywna metoda oceniania pozwala na zorientowanie
się, w jaki sposób została przyswojona przez ucznia wiedza w za-
kresie konkretnych tematów. Moim zdaniem ocena pracy ucznia
powinna zawsze odbywać się w jego obecności — należy również
dokładnie ją omówić.
Ocena pracy ucznia oprócz zagadnień merytorycznych po-
winna uwzględniać także aspekty wychowawcze, takie jak:
¨ umiejętność tworzenia właściwej atmosfery;
¨ umiejętność pracy w grupie;

PROPOZYCJA STANDARDÓW WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH 25

¨ przestrzeganie norm etycznych dotyczących poszanowania
cudzej pracy i własności;
¨ kreowanie postaw ucznia przeciwdziałających
wandalizmowi przejawiającemu się w postaci niszczenia
sprzętu i oprogramowania;
¨ przestrzeganie zasad regulaminu pracowni komputerowej.

Taka metoda oceniania jest obiektywna i uniwersalna.
Przedstawiam propozycję oceniania, którą opracowałam i wyko-
rzystuję na co dzień.

10. Propozycja standardów
wymagań edukacyjnych
Propozycja standardów wymagań edukacyjnych

Na ocenę z informatyki składa się:
¨ sprawdzanie wiadomości i umiejętności na podstawie:
¨ wypowiedzi ustnych ucznia,
¨ ćwiczeń praktycznych,
¨ postaw uczniów.

Ale także:
¨ aktywność twórcza ucznia,
¨ kreatywność,
¨ postępy,
¨ współpraca,
¨ pomysłowość,
¨ nowatorstwo,
¨ pełnienie ról w zespole,
¨ pomysły i ich realizacja.

Oceny dokonuję przez pryzmat tych działań. Mając na względzie
powyższe, proponuję taki oto system oceniania.
Proporcje wpływu oceny z wiadomości i umiejętności oraz z po-
stawy na ocenę śródroczną i roczną wynoszą:
wiadomości i umiejętności 70%
postawa 30%
Wiadomości i umiejętności oceniane są według ogólnych kry-
teriów przyjętych w szkolnym WSKiO.


Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych

Ocena:
celująca
Odpowiedź wskazuje na szczególne zainteresowanie ucznia przed-
miotem, spełnia kryteria oceny bardzo dobrej, wykracza poza pro-
gram, zawiera własne, oryginalne przemyślenia i oceny lub treści
zaczerpnięte ze źródeł pozapodręcznikowych.

bardzo dobra
Odpowiedź wyczerpująca (wiedza podstawowa + rozszerzająca +
dopełniająca). Treść nie wykracza poza program.

dobra
Odpowiedź zasadniczo samodzielna, zawierająca większość wy-
maganych treści (wiadomości podstawowe plus wiedza rozszerza-
jąca), poprawna pod względem języka, dopuszczalne są jedynie
nieliczne — drugorzędne z punktu widzenia tematu — błędy,
nie wyczerpuje zagadnienia.

dostateczna
Uczeń zna najważniejsze fakty dotyczące pracy z komputerem,
zna klawiaturę, umie poruszać się po środowisku Windows, umie
odczytywać pliki graficzne i tekstowe — wiedza podstawowa i po-
trafi je zinterpretować, odpowiedź odbywa się przy niewielkim
ukierunkowaniu ze strony nauczyciela. Występują nieliczne błędy
rzeczowe i językowe.

dopuszczająca
Wymagane przynajmniej 50% wiedzy i umiejętności. Chodzi tu
o tzw. niezbędną wiedzę, konieczną z punktu widzenia realizacji
celów przedmiotu czyli uzyskania przez ucznia wiedzy i umiejęt-
ności niezbędnych do korzystania z komputera jako narzędzia


pracy i rozrywki. Wiedza ta jest nieodzowna w toku dalszego
kształcenia. Podczas odpowiedzi możliwe są liczne błędy, zarówno
w zakresie wiedzy merytorycznej, jak i w sposobie jej prezento-
wania, uczeń zna jednak podstawowe fakty, umie posługiwać się
klawiaturą i przy pomocy nauczyciela potrafi zarówno poruszać
się w środowisku Windows, jak i udzielić odpowiedzi na posta-
wione pytanie.

niedostateczna
Odpowiedź nie spełnia wymagań podanych kryteriów ocen po-
zytywnych.

Kryteria oceniania ćwiczeń praktycznych

Ocena:

celująca
Wykonana praca wskazuje na szczególne zainteresowanie przed-
miotem, uczeń potrafi w swojej pracy wykorzystać wiadomości
i umiejętności wykraczające poza program nauczania.

bardzo dobra
Praca jest samodzielna, zawiera przemyślane przez ucznia elementy
wyczerpujące temat. Uczeń potrafi w pełni wykorzystać możliwości
programu, w którym pracuje.

dobra
Wykonana praca jest samodzielna, spełnia wymagania nauczyciela,
lecz nie widać w niej inwencji twórczej ucznia.

dostateczna
Uczeń wykonuje zadanie na miarę swoich możliwości, zna pod-
stawowe funkcje i opcje programu, w którym pracuje, wykonana
praca nie jest wyczerpująca.


dopuszczająca
Praca mało związana z tematem, uczeń nie potrafi wykorzystać
podanych przez nauczyciela wiadomości, przejawia wręcz niechęć
do większego zaangażowania we właściwe wykonanie zadania.

niedostateczna
Uczeń nie wykonał większości zadań.

Kryteria oceniania w zakresie postaw uczniów

Ocenianie postawy poprzez analizę
działalności ucznia w obszarach takich, jak:
¨ aktywność,
¨ systematyczność,
¨ praca w grupie,
¨ umiejętność współpracy,
¨ prezentacja pracy,
¨ samodzielność pracy
¨ przygotowanie do lekcji,
¨ praca domowa.

Ocena:
celująca
¨ Podczas wykonywania zadań uczeń wykazuje się dużą
starannością i sumiennością.
¨ Dąży do samodoskonalenia i twórczego rozwoju własnych
uzdolnień.
¨ Przygotowuje dodatkowe informacje na zajęcia, wykonuje
prace długoterminowe.
¨ Samodzielnie wykonuje wszystkie zadania teoretyczne
i praktyczne przewidziane programem oraz wykazuje
operatywność w wykorzystaniu wiadomości i umiejętności
do rozwiązywania zadań trudnych, w nowych sytuacjach.


¨ Zaangażowany emocjonalnie w pracę klasy, grupy,
bardzo aktywny, motywuje innych uczestników zajęć
do pokonywania trudności.
¨ Przestrzega wszelkich zasad bezpieczeństwa, higieny
i organizacji pracy.
¨ Przejawia inicjatywę, nauczyciel może na niego zawsze liczyć.
¨ Odnosi sukcesy w konkursach informatycznych.

bardzo dobra
¨ Podczas wykonywania zadań uczeń wykazuje się dużą
starannością i sumiennością.
¨ Podczas wykonywania zadań teoretycznych i praktycznych
stara się być samodzielny.
¨ Zaangażowany w pracę klasy, grupy, stara się być aktywny
i odpowiedzialny.
¨ Zachęca do dobrej komunikacji w grupie, okazuje szacunek
innym jej członkom.
¨ Efektywnie wykorzystuje czas pracy.
¨ Dostosowuje się do obowiązujących zasad bezpiecznej
i higienicznej pracy z komputerem.

dobra
uczeń stara się być samodzielny, brak mu jednak staranności
i systematyczności w działaniu.
¨ Zaangażowany w pracę klasy, grupy, stara się być aktywny.
¨ Nie zawsze okazuje szacunek innym członkom grupy.
¨ Niezbyt efektywnie wykorzystuje czas pracy.
¨ Dostosowuje się do obowiązujących zasad bezpiecznej
i higienicznej pracy z komputerem.

dostateczna
uczeń wymaga czasami mobilizacji i pomocy ze strony
nauczyciela i innych uczniów.


¨ Mało samodzielny przy wykonywaniu ćwiczeń, wykonane
zadania są nieestetyczne.
¨ Słabo zaangażowany w pracę klasy, grupy.
¨ Rzadko wspiera dobrą komunikację w grupie i rzadko
okazuje szacunek innym jej członkom.
¨ Nie zawsze przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej
pracy z komputerem.

dopuszczająca
uczeń wymaga stałej mobilizacji i pomocy ze strony
nauczyciela i innych uczniów.
¨ Praca cechuje się małą samodzielnością, wykonane zadania
są nieestetyczne.
¨ Słabo zaangażowany w pracę klasy, grupy.
¨ Rzadko wspiera dobrą komunikację w grupie i rzadko
okazuje szacunek innym jej członkom.
¨ Nie zawsze przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej
pracy z komputerem.

niedostateczna
¨ Nie potrafi wykonać zadań teoretycznych i praktycznych
nawet przy pomocy ze strony nauczyciela i innych uczniów.
¨ Nie wykonuje prac samodzielnie, wykonane zadania
są nieestetyczne.
¨ Nie jest zaangażowany w pracę klasy, grupy, nie stara się
dostosować do sytuacji.
¨ Rzadko wspiera dobrą komunikację w grupie i nie okazuje
szacunku innym jej członkom.
¨ Nie przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej pracy
z komputerem.
Poniżej przedstawiam propozycję Karty obserwacji postaw ucznia,
a na stronie http://edukacja.helion.pl w wersji bezpośrednio do wy-
drukowania — propozycję Karty pracy ucznia.


Propozycja karty obserwacji postaw ucznia

Okres obserwacji
Imię i nazwisko ucznia: …………………….................................................

I. Praca na lekcji data data
1. Wykonywanie poleceń
2. Staranność wykonywania prac
3. Samodzielność podczas pracy
4. Efektywność wykorzystania czasu pracy
5. Aktywność na zajęciach
II. Praca w grupie
1. Umiejętność pracy w grupie
2. Poszanowanie cudzej pracy i własności
3. Pomoc innym uczniom:
· na ich prośbę
· z własnej inicjatywy
4. Kulturalne komunikowanie się:
· z nauczycielem
· z kolegami
III. Przestrzeganie regulaminu pracowni
komputerowej
IV. Pozostałe obszary oceniania:
· systematyczność
· prezentacja pracy
· przygotowanie do lekcji
· praca domowa

Pozytywną postawę oznaczamy np. +, negatywną postawę
znakiem –.
Propozycja Karty pracy ucznia składa się z dwóch części: tabeli
obserwacji postaw oraz tabeli zaliczenia ćwiczeń praktycznych.
Najwygodniej na bieżąco wypełniać kartę dla jednego bloku
tematycznego, np. w trakcie realizacji edytora (edytorów) grafiki.
Wypełniając kartę na lekcji, przy uczniach, można liczyć na ich
większe zaangażowanie w temat i wykonywanie każdego ćwicze-
nia dużo staranniej.


Przykładowa karta zaliczenia ćwiczeń praktycznych
Karta oraz Zadania Dodatkowe (również z edytora grafiki) zostały
umieszczone na wspomnianej wcześniej stronie internetowej.

Zaliczenie zadań z edytora grafiki Paint

Imię i nazwisko ucznia: ……………………..............................................................

Nr
Zestaw 1 Zestaw 2 Zestaw 3 Zestaw 4 Zestaw 5 Zestaw 6 Zestaw 7
zadania

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.*

* za zadania dodatkowe można zyskać nowe punkty

Poprawnie wykonane zadanie oznaczamy np. +, brak ćwiczenia
lub źle wykonane znakiem –.
Propozycja przeliczenia punktów na ocenę według tabeli:

% ogólnej liczby punktów ocena

do 45% niedostateczny
powyżej 45% do 60% dopuszczający
powyżej 60% do 75% dostateczny
powyżej 75% do 90% dobry
powyżej 90% do 105% bardzo dobry
powyżej 105% celujący


Jeśli uczeń nie odrobi zadania domowego, otrzymuje ocenę
niedostateczną (chyba że ma usprawiedliwienie).
Za źle zrobione zadanie domowe lub próbę odrobienia go (ślad
w zeszycie) nie dostaje oceny.
Jeśli uczeń nie ma zeszytu, podręcznika lub przyborów, otrzy-
muje uwagę — trzy uwagi w semestrze dają ocenę niedostateczną.
Brak uwag daje na koniec semestru dodatkową ocenę bardzo
dobrą.
Udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych daje do-
datkową ocenę celującą.
Uczeń ma prawo do poprawienia ocen zgodnie ze szkolnym
WSKiO.
Ocena końcowa nie jest średnią ocen cząstkowych.
Warto jeszcze wspomnieć o:
¨ samoocenie,
¨ ocenie zespołu (klasy, grupy, zespołu projektowego).

34
34

Kryteria oceniania w zakresie podstawowych i ponadpodstawowych wiadomości i umiejętności ucznia

Dział Zagadnienia Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe
Windows 98, Windows XP, Umiejętności: Umiejętności:
Linux Dokonuje prób organizacji własnego stanowiska Charakteryzuje konsekwencje prawne
Czym zajmuje się pracy z zachowaniem podstawowych zasad piractwa komputerowego.
informatyka? bezpieczeństwa i higieny pracy. Przewiduje skutki nieprawidłowego
Budowa zestawu Klasyfikuje podstawowe urządzenia wejścia zorganizowania komputerowego stanowiska
komputerowego i wyjścia w zestawie komputerowym (mysz, pracy.
Prawidłowe rozpoczęcie klawiatura, monitor, drukarka) i określa ich Porządkuje zawartość tworzonych katalogów.
i zakończenie pracy zastosowanie.
Dokonuje sprawdzenia dysku programem
z komputerem Określa miejsce stacji dyskietek i napędu antywirusowym.
Podstawowe terminy i pojęcia CD-ROM w jednostce centralnej.
Opisuje przyciski rozmieszczone z przodu
używane podczas pracy Korzysta ze wskazanych zbiorów informacji, jednostki centralnej.
z komputerem okazując szacunek dla cudzej własności twórczej.
Łączy elementy zestawu komputerowego.
Bezpieczna praca Dostosowuje stanowisko pracy do wymagań
z komputerem bezpiecznej i higienicznej pracy. Analizuje różnice między pamięcią
operacyjną a pamięciami zewnętrznymi
Komputer a prawo Potrafi uruchomić program antywirusowy komputera.
Wirusy komputerowe według wskazówek nauczyciela.
Instaluje i uruchamia programy z płyty CD
i programy antywirusowe Umie odróżnić pliki i katalogi. dołączonej do podręcznika.

Wprowadzenie, czyli kilka słów o komputerze
Regulamin szkolnej Prawidłowo rozpoczyna i kończy pracę z systemem.
pracowni komputerowej Wykraczające poza program, np.:
Wykorzystuje okienko do zabezpieczania
dyskietki przed przypadkowym zapisem.
PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ

Wiadomości: Ocenia różnice pracy w systemach Linux
Rozróżnia podstawowe elementy zestawu i Windows.
komputerowego. Określa na podstawie poznanych ikon pliku,
Objaśnia kolejność uruchamiania elementów z jaką jest on skojarzony aplikacją.
zestawu komputerowego. Zmienia wygląd Pulpitu.
Wymienia zasady prawidłowej organizacji pracy Wykorzystuje narzędzia systemowe, takie jak
z komputerem, dotyczące jej czasu i miejsca oraz defragmentator dysków, miernik zasobów,
pozycji ciała. ScanDisk.
Objaśnia zasady korzystania z programów Instaluje i uruchamia nieznane dotychczas
i zbiorów dokumentów w szkolnej pracowni programy komputerowe.
komputerowej.
Zna sposób działania programów
Omawia prawa użytkownika komputera podczas antywirusowych.
korzystania z programów.
Wiadomości:
Potrafi wyjaśnić, czym zajmuje się informatyka.
Opisuje budowę zestawu komputerowego.
Wyjaśnia pojęcia: plik i katalog, wirus

Wprowadzenie, czyli kilka słów o komputerze
komputerowy, piractwo komputerowe,
licencja, prawa autorskie.
Wyjaśnia pojęcia: programy freeware, public
domain, shareware.
PROPOZYCJA STANDARDÓW WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

Opisuje zjawisko uzależnienia od komputera.
35

36
36


Wykraczające poza program, np.:
Omawia krótko historię komputerów.
Omawia zastosowanie karty graficznej
i dźwiękowej.
Wyjaśnia pojęcie dyskietki systemowej,
defragmentacji dysku, pomiarów zasobów.
Wskazuje na zadania polecenia Dodaj/Usuń

o komputerze
programy.
Objaśnia, dlaczego nie należy modyfikować

Wprowadzenie, czyli kilka słów
katalogu WINDOWS.
Omawia pojęcie kompatybilności komputerów.

(Windows 98, Windows XP, Umiejętności: Umiejętności:
Linux) Wykorzystuje mysz do uruchamiania programów. Porównuje rodzaje pamięci zewnętrznych
Podstawowe informacje komputera wykorzystywanych podczas pracy
Określa podstawowe elementy Pulpitu.
o popularnych systemach (dyskietka, dysk twardy, CD-ROM).
operacyjnych używanych Uruchamia programy, korzystając z ikonki
Zmienia rozmiar i położenie okna
w komputerach skrótu na Pulpicie.
według potrzeb.
Otwiera plik według wskazówek nauczyciela.

Środowisko pracy
Opis systemów (Windows,
Linux)


Pliki i katalogi Zapisuje pliki na dysku we wskazanym katalogu Uruchamia programy za pomocą aplikacji
— najważniejsze czynności według wskazówek nauczyciela. Mój komputer.
Korzystanie z wbudowanej Zakłada katalog i tworzy nowy plik. Przełącza się między kilkoma
pomocy uruchomionymi aplikacjami.
Otwiera okno katalogu.
Akcesoria komputerowe Tworzy skrót do programu na Pulpicie
Porusza się po strukturze katalogów.
i zmienia jego nazwę.
Kopiuje i usuwa pliki, katalogi.
Dokonuje poprawek w pracy i zapisuje
Obsługuje okna programów z wykorzystaniem zmiany na dysku.
poznanych elementów.
Tworzy strukturę katalogów według potrzeb.
Obsługuje okna dialogowe i menu.
Zmienia nazwę katalogu i pliku.
Uruchamia programy, korzystając z przycisku Start.
Wybiera optymalną metodę kopiowania
Wyszukuje pliki i katalogi, korzystając z przycisku i usuwania katalogów, plików ze zmianą

Środowisko pracy
Start. lokalizacji.
Wyszukuje zapisane pliki we wskazanych Prawidłowo reaguje na pojawiające się
katalogach. w programie komunikaty.
Tworzy nowe katalogi i struktury katalogów Wyszukuje pliki i katalogi.
(jednym z poznanych sposobów) na podstawie
Wyszukuje dowolny plik lub katalog
wzoru.
za pomocą funkcji Wyszukaj z menu Start.
Opróżnia Kosz i odzyskuje z niego skasowane
Korzysta z wbudowanej Pomocy programu.
pliki, katalogi.
37

38
38


Uruchamia aplikację Notatnik. Przewiduje na podstawie poznanych
rozszerzeń pliku (.txt, .bmp, .doc),
Oblicza wartości prostych wyrażeń
z jaką aplikacją jest on skojarzony.
arytmetycznych.
Tworzy nowy katalog podczas zapisu pliku.
Wykorzystuje do obliczeń klawisze na klawiaturze
numerycznej. Tworzy nową wersję pliku na dysku
za pomocą polecenia Zapisz jako ze zmianą
Uruchamia gry komputerowe według wskazówek
lokalizacji lub nazwy pliku.
nauczyciela i prawidłowo kończy z nimi pracę.
Kopiuje i usuwa grupę plików optymalną
Wiadomości:
metodą.
Wskazuje przyciski sterujące.
Wykonuje wielokrotne działania na tej samej
Podaje przykłady aplikacji poznanych na lekcji. liczbie.
Rozróżnia katalogi otwarte i zamknięte. Kopiuje wyniki obliczeń do Notatnika.

Środowisko pracy
Objaśnia zasady przechowywania dyskietki
i płyty CD.
Wykorzystuje aplikację Kalkulator
Omawia sposoby uruchamiania poznawanych do rozwiązywania zadań tekstowych.
na lekcji aplikacji.
Wykonuje złożone operacje z wykorzystaniem
Wykonuje proste obliczenia z wykorzystaniem pamięci aplikacji Kalkulator.
aplikacji Kalkulator: dodawanie, odejmowanie,
Wykonuje działania: zmiany znaku liczby
mnożenie, dzielenie dwóch liczb.
na przeciwny, obliczanie odwrotności liczby,
obliczanie procentu z liczby.


Wyjaśnia pojęcia takie, jak oprogramowanie, Wiadomości:
okno, Pulpit, ikonka, przycisk, okno programu, Wyjaśnia pojęcia takie, jak program,
pasek zadań, dokument, kursor tekstowy, plik, środowisko pracy, wskazywanie, system
nazwa pliku, katalog otwarty, Kosz. operacyjny, zawieszenie komputera,
Omawia budowę okna programu. kliknięcie, przeciąganie myszą, pasek menu,
okna dialogowe, okna komunikatów,
Wymienia rodzaje pamięci zewnętrznych
katalog, drzewo katalogów, wielozadaniowość,
komputera, wykorzystywanych podczas pracy
rozszerzenie, plik wykonywalny, pliki danych,
(dyskietka, dysk twardy, CD-ROM)
opcja.
Objaśnia funkcje klawiszy aplikacji Kalkulator
Omawia rolę wbudowanej Pomocy
w postaci standardowej.
w programie.

Środowisko pracy
Omawia rolę Schowka podczas operacji
kopiowania.

Omawia zadania systemu operacyjnego.
Omawia pojęcie wielozadaniowości systemu.
39

40
40


Budowa klawiatury Umiejętności: Umiejętności:
Układ rąk na klawiaturze Obsługuje klawiaturę. Samodzielnie uruchamia program do nauki
pisania na klawiaturze komputera
Ćwiczenia do nauki pisania Uruchamia program do nauki pisania
wykorzystywany na lekcji.
na klawiaturze komputera wgwedług wskazówek
nauczyciela. Sprawnie posługuje się klawiaturą.

Wiadomości: Prezentuje prawidłowy układ rąk
na klawiaturze.
Opisuje przeznaczenie klawiszy.
Wiadomości:
Omawia budowę klawiatury.

Nauka pisania na klawiaturze komputera


Edytory graficzne Umiejętności: Umiejętności:
Program Tux Paint Uruchamia program graficzny wykorzystywany Samodzielnie uruchamia program graficzny wykorzystywany
na lekcji z pomocą nauczyciela. na lekcji.
Program Paint
Wypełnia kolorem gotowe elementy Wykorzystuje klawisz Shift podczas rysowania linii
w edytorze grafiki. poziomych, pionowych, pod kątem 450, kwadratów i kół.
Rysuje proste elementy graficzne Korzysta ze Schowka do kopiowania elementów rysunku.
z zastosowaniem myszki. Przekształca elementy rysunku (obraca je, pochyla, tworzy
lustrzane odbicie).
Rysuje proste elementy graficzne
z wykorzystaniem Przybornika. Posługuje się poleceniem Cofnij do zmiany wykonanej
pracy.Ustala atrybuty rysunku w edytorze grafiki.
Kopiuje pojedyncze elementy rysunku.
Korzysta z Lupy do likwidowania przerw (szczelin)
Zapisuje pracę z pomocą nauczyciela. w konturze rysunku.
Wykonuje samodzielnie proste rysunki Dołącza do rysunku napisy wykonane w edytorze grafiki.
według określonego wzoru.Operuje kolorem Świadomie podejmuje decyzję o zapisywaniu lub rezygnacji
rysowania i tła. z zapisu zmian w pliku na dysku.

Podstawy edycji grafiki
Dokonuje poprawek w pracach graficznych. Tworzy prace graficzne na zadany temat z wykorzystaniem
Zmienia rozmiary elementów rysunku. poznanych narzędzi i funkcji programu graficznego.
Dokonuje trafnego wyboru koloru, zwracając uwagę
Wiadomości: na estetykę i walory artystyczne tworzonego obrazu.
Nazywa poznane edytory graficzne.
Wyjaśnia pojęcia: grafika komputerowa, Wykorzystuje programy graficzne inne niż poznane na lekcji.

edytor grafiki. Tworzy na Pulpicie tapety z własnych prac lub zrzutów ekranów.
Wskazuje elementy okna edytora grafiki. Dostosowuje elementy okna programu do własnych potrzeb.
41

42
42


Wiadomości:
Wskazuje inne niż poznane na lekcji
programy do edycji grafiki.
Objaśnia zastosowanie elementów okna
edytora grafiki.
Rozpoznaje pliki graficzne na podstawie ich
rozszerzeń i ikonek.
Wskazuje podobieństwa i różnice występujące
podczas pracy w poznanych programach
graficznych.

Podstawy edycji grafiki
Wskazuje podobieństwa i różnice występujące
podczas pracy w różnych programach
graficznych.
Wyjaśnia pojęcia: mapa bitowa, piksel.


(Notatnik, WordPad, Microsoft Umiejętności: Umiejętności:
Word i OpenOffice) Uruchamia edytor tekstu wykorzystywany Samodzielnie uruchamia edytor tekstu
Edytory tekstu na lekcji z pomocą nauczyciela. wykorzystywany na lekcji.

Przykłady edytorów Pisze prosty tekst z zastosowaniem małych Redaguje i formatuje proste teksty według
i wielkich liter oraz polskich znaków. podanego wzoru.
Tworzenie dokumentu
za pomocą edytora tekstu Wyszukuje usterki w gotowym tekście Redaguje i formatuje tekst na zadany temat
i wprowadza poprawki. z wykorzystaniem różnych narzędzi i funkcji
Zapisywanie i otwieranie
poznanego edytora tekstu.
dokumentu tekstowego Wybiera czcionkę i ustala jej atrybuty
przed napisaniem tekstu. Dzieli tekst na akapity.
Operacje na blokach tekstu
Zapisuje pracę we wskazanym katalogu. Formatuje akapit według podanego wzoru.
Formatowanie i modyfikacja
dokumentu tekstowego Pisze tekst z zachowaniem zasad poprawnego Umieszcza w tekście rysunki, tabele i inne
wpisywania tekstu. obiekty.
Wstawianie rysunku do
dokumentu tekstowego Posługuje się poleceniem Cofnij do zmiany Wykorzystuje tabulatory do wyrównania

Podstawy edycji tekstu
wykonanej operacji. tekstu w kolumnach.
Numerowanie stron
Dokonuje zmian w tekście i zachowuje zmieniony Numeruje strony w dokumencie tekstowym.
Wstawianie tabeli
plik na dysku.
Ustawienia wydruku,
Zaznacza dowolny fragment tekstu w edytorze
wydruk gotowych prac Wykorzystuje inny niż poznany na lekcji
tekstowym.
edytor tekstu.
Wykonuje operacje na bloku — usunięcie,
Dostosowuje paski narzędzi do własnych

przeniesienie w inne miejsce, kopiowanie.
potrzeb.
43

44
44


Dokonuje podstawowych operacji formatowania Samodzielnie ustawia wydruk i drukuje
tekstu, takich jak wyrównywanie, zmiana rodzaju dokument tekstowy.
czcionki i jej atrybutów.
Wiadomości:
Drukuje dokument według wskazówek.
Wskazuje inne niż poznane na lekcji
Wiadomości: programy do edycji tekstów.
Nazywa poznane edytory tekstu. Wyjaśnia pojęcia takie, jak redagowanie
i formatowanie tekstu.
Wskazuje elementy okna edytora tekstu.
Wskazuje klawisze edycyjne i klawisz Enter Wykraczające poza program, np.:
na klawiaturze oraz kursor tekstowy i kursor Wskazuje podobieństwa i różnice występujące
myszy. podczas pracy w różnych programach

Podstawy edycji tekstu
tekstowych.
Wyjaśnia pojęcia: edytor tekstów, blok, wiersz,
akapit.
Omawia zadania edytora tekstu.
Objaśnia zastosowanie elementów okna edytora
tekstu.


Co to są multimedia? Umiejętności: Umiejętności:
Multimedialne Obsługuje programy multimedialne poznawane Samodzielnie obsługuje programy
programy edukacyjne na lekcji według wskazówek nauczyciela. multimedialne poznawane na lekcji.
Edukacja w Internecie Obsługuje programy multimedialne bez zmiany Wybiera i wykorzystuje dostępne opcje
opcji. w programach multimedialnych.
Relaks z komputerem
Uruchamia wybraną przeglądarkę internetową. Otwiera w przeglądarce stronę WWW
o podanym adresie.
Wprowadza w polu adresowym przeglądarki
podany adres internetowy. Wykorzystuje programy multimedialne
i dostępne strony internetowe do znalezienia
Przegląda otwartą stronę WWW.
konkretnej informacji.
Określa źródło informacji jako program
Tworzy proste formy wypowiedzi na zadany
edukacyjny, encyklopedię, słownik, stronę WWW.
temat z wykorzystaniem zgromadzonych
Wiadomości: informacji.
Wymienia poznane programy edukacyjne, Ocenia wykorzystanie komputera jako źródła
encyklopedie, słowniki multimedialne, gry. informacji i rozrywki.

Komputer w edukacji i rozrywce
Wymienia elementy zestawu komputerowego Tworzy proste krzyżówki i rebusy
niezbędne do prezentacji multimedialnych. z wykorzystaniem edytora tekstu i grafiki.
Wyjaśnia pojęcia: multimedia, programy Wykraczające poza program, np.:
multimedialne, programy edukacyjne, Internet.
Wykorzystuje informacje wyszukane
Opisuje charakterystyczne cechy programów w zbiorach multimedialnych i Internecie

multimedialnych. do tworzenia własnych form wypowiedzi.
45

46
46


Omawia ogólne zasady pracy z programami Obsługuje dowolne programy multimedialne.
multimedialnymi.
Przewiduje skutki zagrożeń związanych
Wymienia rodzaje programów multimedialnych. z grami komputerowymi.

Wiadomości:
Omawia pojęcie multimediów.
Omawia zalety płynące z wykorzystania
informacji ze źródeł multimedialnych.
Wyjaśnia pojęcia: programy demo, pokaz
multimedialny.
Opracowuje własną formę wypowiedzi,
opierając się na zgromadzonych informacjach.


Komputer w edukacji i rozrywce
Omawia rolę elementów multimedialnych
programów edukacyjnych, encyklopedii
i słowników multimedialnych
w przekazywaniu informacji.


(Microsoft Excel i OpenOffice) Umiejętności: Umiejętności:
Uruchomienie i opis okna Uruchamia arkusz kalkulacyjny wykorzystywany Samodzielnie uruchamia arkusz kalkulacyjny
programu na lekcji według wskazówek nauczyciela. wykorzystywany na lekcji.

Zapisywanie i otwieranie Prawidłowo kończy pracę z arkuszem Wykonuje w arkuszu obliczenia, tworząc
plików arkusza kalkulacyjnym wykorzystywanym na lekcji. proste formuły.

Proste zastosowania Otwiera nowy dokument. Umieszcza w komórkach arkusza dane
i prawidłowo zapisuje gotowe formuły.
Tworzenie prostego wykresu Odczytuje adres komórki.
Wykorzystuje różne sposoby wprowadzania
Ustawienia wydruku, Zmienia zawartość komórki.
zmian do komórek arkusza.
wydruk gotowych prac Zaznacza obszar komórek.
Wybiera optymalny sposób poruszania się
Umieszcza w komórkach dane przez kopiowanie po arkuszu kalkulacyjnym.
lub wypełnianie.
Charakteryzuje różnicę między
Tworzy proste formuły, stosując cztery odpowiednimi typami danych.

Arkusz kalkulacyjny
podstawowe działania matematyczne.
Wybiera optymalną metodę zaznaczania
Potrafi wykonać podstawowe operacje w arkuszu obszaru.
kalkulacyjnym. Przegląda zawartość arkusza
Wykonuje obliczenia, wykorzystując
kalkulacyjnego.
w formułach poznane funkcje.
Zapisuje arkusz na dysku.
Dostrzega potrzebę stosowania funkcji
Zapisuje arkusz we wskazanym katalogu. do wykonywania omawianych operacji.

Umieszcza w komórkach formuły przez Umieszcza w komórkach serie danych
kopiowanie i wypełnianie. (ciąg wartości).
47

48
48


Modyfikuje arkusz, dodając lub usuwając wiersze Ocenia wygląd i czytelność wzorcowo
i kolumny. sformatowanych arkuszy.
Zmienia format danych według wzorca. Dobiera właściwy format danych.
Drukuje dokument według wskazówek. Nadaje arkuszom odpowiedni format, dbając
o ich czytelność, przejrzystość i estetykę.
Wiadomości:
Przygotowuje dokumenty do wydruku.
Potrafi opracować dane w arkuszu według
wskazówek nauczyciela. Stosuje optymalne metody wprowadzania
danych i formuł do komórek arkusza
Nazywa poznany na lekcji arkusz kalkulacyjny.
kalkulacyjnego.
Wskazuje charakterystyczne elementy okna
Tworzy wykresy do wykonywanych zadań.
arkusza kalkulacyjnego.
Analizuje dane z gotowych wykresów.
Rozróżnia w arkuszu kursor komórki aktywnej,
tekstowy i myszy. Samodzielnie ustawia wydruk i drukuje

Arkusz kalkulacyjny
arkusz.
Rozróżnia arkusz kalkulacyjny rozumiany jako
program i jako dokument. Wykraczające poza program, np.:
Wyjaśnia pojęcia: arkusz kalkulacyjny, kolumna, Zapisuje złożone wyrażenia arytmetyczne
wiersz, pasek formuły, komórka, obszar, pole w postaci formuł.
nazwy, obszar roboczy, siatka, zakładka, adres
Wykorzystuje kombinacje klawiszy
komórki, zakres komórek, komórka aktywna,
i skróty klawiaturowe w pracy z arkuszem
formuła.
kalkulacyjnym.

Prog Naucz Sp

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (11)

Andere mochten auch

Andere mochten auch (20)

Ähnlich wie Prog Naucz Sp

Ähnlich wie Prog Naucz Sp (20)

Mehr von Szkoła Podstawowa w Kotomierzu

Mehr von Szkoła Podstawowa w Kotomierzu (20)

Prog Naucz Sp