Rizal sa Dapitan
•Als PPTX, PDF herunterladen•
64 gefällt mir•164,171 views
Ang buhay ni Rizal sa loob ng apat na taon sa Dapitan.
Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
Was ist angesagt? (20)
Andere mochten auch
Andere mochten auch (20)
Ähnlich wie Rizal sa Dapitan
Ähnlich wie Rizal sa Dapitan (20)
Kürzlich hochgeladen
Kürzlich hochgeladen (20)
Rizal sa Dapitan
- 1. Page 1 Rizal sa Dapitan 1892-1896
- 2. Page 2 Dapitan • Sa Lungsod Dapitan ipinatapon ng pamahalaang kolonyal na Espanyol si Jose Rizal upang pigilin ang lumalakas noong paghihimagsik ng mga Filipino laban sa mga awtoridad.
- 3. Page 3 Simula ng Destiyero sa Dapitan • Hulyo 14, 1892 - Dinala si Rizal sa Dapitan ng barkong “Cebu” • Ibinigay sa mga kamay ni Kapitan Ricardo Carnicero ang pagbabantay kay Rizal • Hulyo 15, 1892 – Nakarating si Rizal sa Dapitan • Dala nya ang sulat mula kay Padre Pablo Pastells (superior ng mga Jesuita) para kay P. Antonio Obach (ang paring Jesuita sa Dapitan) • Nilalaman ng sulat ang mga kondisyon para maaaring manirahan si Rizal sa kumbento.
- 4. Page 4 Tatlong Kondisyon 1. “Na ipahahayag ni Rizal sa madla ang kanyang mga pagkakamaling may kinalaman sa relihiyon, at gagawa siya ng pahayag na magpapakitang siya ay isang maka-Espanyol at laban sa rebolusyon” 2. “Na makikibahagi siya sa mga ritwal at seremonya ng simbahanat mangungumpisal ng kanyang nakalipas.” 3. “Na mula ngayon ay kikilos siya bilang huwarang sakop ng Espanya at isang lalaki ng relihiyon.”
- 5. Page 5 Simula ng Destiyero sa Dapitan • Hindi sinang-ayunan ni Rizal ang mga kondisyon at pinili niyang manirahan sa bahay ni K. Carnicero, ang kanyang bantay. • Hinanga ni Carnicero si Rizal at binigyan siya ng mga kalayaan – sabay na kumakain – binigyan nya ng laya na pumunta kahit saan – kinakailangan lamang dumulog si Rizal isang beses sa isang linggo. • Sinulat ni Rizal ang A Don Ricardo Carnicero noong Agosto 26, 1892 sa kaarawan ng kapitan.
- 6. Page 6 Simula ng Destiyero sa Dapitan • May 4, 1893 – Umalis si Kapitan Carnicero ng Dapitan at pinalitan ni Kapitan Juan Sitges.
- 7. Page 7 Nanalo sa Loterya sa Maynila • Dumating ang barkong Butuan sa Dapitan noong Setyembre 21, 1892 • Sinalo ito ni K. Carnicero at inutos rin niya ang buong bayan magtipon sa dalampasigan • Walang opisyal ang sakay ng barko ngunit dala nito ang magandang balita
- 8. Page 8 Nanalo sa Loterya sa Maynila • Tiket sa Loterya blg. 9736 na pag-aari nina K. Carnicero, Rizal at Francisco Equilor ay nanalo ng P20,000 • Napunta kay Rizal ang P6,200 • Inilaan niya ang P2,000 para sa ama at P200 para kay Basa at ang natira ay ipinangbili niya ng lupang sakahan sa Talisay
- 9. Page 9 Ang Debate nina Rizal at Pastells • Nagsimula ito nang magpadala si Pastells ng aklat ni Sarda na may kasamang payo para kay Rizal • Ang debate ay napapaloob sa apat na liham ni Rizal at ang mga sagot ni Pastells
- 10. Page 10 Ang Debate nina Rizal at Pastells • Pinayuhan ni Padre Pastells si Rizal na dapat ay tigilan na niya ang kaniyang kahibangan o majaderias sa pagtingin sa relihiyon mula sa sariling paghuhusga. • Sa mga sulat matatagpuan ang ideya niyang laban sa Simbahang Katolika na nakuha niya mula sa Mason at ang kaniyang pagkasuklam dahil sa pang-aalipusta ng mga masamang prayle.
- 11. Page 11 Ang Debate nina Rizal at Pastells • Ipinaglaban din ni Rizal na ang paghahanap sa katotohanan ay maaaring gawin sa iba’t ibang paraan kaya naman ang mga relihiyon ay maaaring magkaiba ngunit lahat ng ito ay patungo sa liwanag. • Ang dakilang pananampalataya, ayon kay Padre Pastells, ay pinangungunahan ang lahat ng bagay tulad ng katwiran, pagpapahalaga sa sarili, at sariling kuro-kuro.
- 12. Page 12 Ang Debate nina Rizal at Pastells • Ayon kay Pastells, ang paniniwala sa Diyos ay higit pa kaysa anumang bagay. Kailangan ng tao ng patnubay ng Panginoon. • Malabo ang pagkakatapos ng debate nina Rizal at Padre Pastells. • Nanatiling mabuting magkaibigan sina Rizal at Pastells • Binigyan si Rizal ng sipi ng Imitacion de Cristo ni P. Tomas Kempis at niregalo niya si Pastells ng rebulto ni San Pablo
- 13. Page 13 Si Rizal at si P. Sanchez • Siya lamang ang paring Espanyol na nagtanggol sa Noli Me Tangere ni Rizal • Hindi makumbinsi si Rizal sa mga debate nila ukol sa teolohiya • Sa kaarawan ng prayle, niregaluhan siya ni Rizal ng manuskritong Estudios sobre la lengua tagala (Mga Pag-aaral hinggil sa Wikang Tagalog)
- 14. Page 14 Pagkatagpo sa Espiya ng Prayle • “Pablo Mercado” – nagpapakita na kamag-anak raw siya ni Rizal • Nahalataan ni Rizal ang impostor • Sinumbong niya ito sa kay K. Juan Sitges • Inimbestiga ni Anastacio Adriatico • Florencio Namanan ang tunay na pangalan ng lalaki at siya’y inupahan ng mga paring Rekoleto
- 15. Page 15 Buhay sa Dapitan • Si Rizal ay nagpakita ng magandang halimbawa patungkol sa kanyang pamumuhay sa Dapitan. Ginugol niya ang kaniyang oras sa pagsasanay sa medisina; sa kanyang pangkarunungan, pangsining, pampanitikan at pangsiyentipikong hangarin; at sa pagsulat sa kanyang mga kaibigan tulad nina Blumentritt, Joest, Rost, Meyer, Knuttel, Kheil mula sa Europa.
- 16. Page 16 Bilang Isang Manggagamot • Si Rizal ay nagbigay ng libreng gamot para sa mga mahihirap. Gayunpaman, may ilang mga mayayamang pasyente ang nagbabayad sa kanya ng malalaking halaga para sa kanyang pag-oopera. • Noong August 1893, inoperahan niya ang kanyang inang si Donya Teodora sa mata. Tagumpay ang operasyon ngunit nagka- impeksyon dahil sa katigasan ng ulo ng ina. • Don Ignacio Tumarong, isang Ingles at Don Florencio Azacarraga – mga mayayamang pasyente ni Rizal.
- 17. Page 17 Bilang Isang Inhinyero • Si Jose Rizal ay may titulo na Perito Agrimensor o Expert Serveyor.
- 18. Page 18 “I want to do all that I can for this town.” - Rizal
- 19. Page 19 Mga Proyekto ni Rizal sa Dapitan • Unang sistemang pangtubig • Pinaalis ang mga latiang sanhi ng malaria • Ilawang gamit ang langis ng niyog • Pagpapaganda ng Dapitan (plasa) • Mapa ng Mindanao
- 20. Page 20 • Sa tulong ng kaibigang gurong Jesuit, Padre Francisco Sanchez, binago niya ang plaza upang ito’y gumanda, upang matalo nito ang pinakamaganda sa Europa. • Sa harapan ng simbahan, gumawa sila ni Padre Sanchez ng malaking mapa ng Mindanao na gawa sa lupa, bato at damo.
- 21. Page 21 Plasa ng Dapitan
- 22. Page 22 Rizal Bilang Guro • Tumatanggap lamang siya ng mga piling-piling mga mag-aaral mula sa mga kilalang pamilya. • Nagkaroon siya ng 21 na estudyante • Hindi sila nagbabayad ng matrikula kundi nagtatrabaho sila para kay Rizal sa kanyang mga proyekto • Tinuruan ang mga ito magbasa, magsulat, mga wika, heograpiya, kasaysayan, matematika, gawaing industriyal, kalikasan, mga moral at gymnastics
- 23. Page 23 Rizal Bilang Guro • Pagbabasa • Pagsulat • Mga Wika (Kastila at Ingles) • Heograpiya • Kasaysayan • Matematika • Aritmetika • Heometriya • Gawaing Kamay • Kalikasan • Kagandahang-asal • Himnistika (gymnastiks)
- 24. Page 24 Rizal Bilang Guro • 2:00pm-4:00pm – Gamit ang wikang Kastila ang Ingles • Rises (Recess) – Panghuhuli ng kulisap – Nagdidilig ng mga halaman – Naglalagay ng pataba sa lupa
- 25. Page 25 Rizal Bilang Guro • Kung wala sila sa silid-aralan, sila ay ginaganyak sa paglalaro ng lumakas ang kanilang katawan. – gymnastiks – boksing – buno – paglangoy – pamamangka – arnis
- 27. Page 27 Kontribusyon sa Agham • Natuklasan ni Rizal na ang Mindanao ay mayaman sa mga specimen. Sa pamamagitan ng kanyang baroto at sa tulong ng kanyang mag-aaral, kanyang ginalugad ang mga gubat, at baybay- dagat upang humanap ng specimen ng mga halaman, kulisap at kabibi.
- 28. Page 28 Kontribusyon sa Agham • Ang mga nadiskubre niyang specimen ay ipinadala niya sa mga museo sa Europa lalo na sa Museo ng Dresden.
- 29. Page 29 Kontribusyon sa Agham • 203 species ang kanyang nadiskubre. Ilan sa mga ito ay ipinangalan sa kanya: – Draco Rizali (lumilipat na butiki) – Apogonia Rizali (maliit na uwang) – Rhacophorus Rizali (kakaibang palaka)
- 30. Page 30 Mga pinag-aralan ni Rizal na kaugnay sa Agham 1. Antropolohiya (Anthropology) 2. Etnograpiya (Ethnography) 3. Arkeolophiya (Archeology) 4. Heolohiya (Geology) 5. Hegrapiya (Geography)
- 31. Page 31 Pag-aaral ng Linggwistika • Gramatikong Tagalog • Comparative Study ng Bisaya at Malay • Nag-aral ng Bisaya at salitang Subanon
- 32. Page 32 • Ayon sa sulat ni Rizal kay Blumentritt: “I knew already Bisayan and speak it well; it is necessary, however, to know other dialects in the Philippines.”
- 33. Page 33 Mga lengwahe na napag-aralan ni Rizal • Tagalog • Illokano • Bisayan • Subanon • Espanyol • Latin • Griego • Ingles • French • Aliman • Arabic • Malay • Ebreo • Sanskrit • Dutch • Catalan • Italiano • Intsik • Hapon • Portuguese • Swedish • Russian
- 34. Page 34 Sining • Altar ng Mahal na Birhen para sa mga Madre ng Kawanggawa • “Paghihiganti ng Ina” – Asong pumapatay ng buwaya • Rebulto ni P. Guerrico • Rebulto ni San Pablo
- 35. Page 35 “Ang Batang Babae ng Dapitan”
- 36. Page 36 A clay statue of a wild boar
- 38. Page 38 Pagsasaka • Bumili si Rizal ng 16 na ektarya ng lupa sa Talisay • Kakaw, kape, tubo, niyog at punong namumunga – mga panananim nya • Bumili ulit ng lupain hanggang nagkaroon siya ng 70 ektaryang lupa na may 6000 puno ng abaka, 1000 puno ng niyog, at maraming punong namumung, tubo, mais, kape at kakaw
- 39. Page 39 Rizal Bilang Negosyante • Pakikipagsosyo kay Ramon Carreon sa industriya ng pangingisda, kopra at abaka • Sa isang pagkakataon, nakapagluwas siya ng 150 paldo ng abaka • Nagtayo ng pagawaan ng apog (limestone) • Itinayo ang Asosasyong Kooperatiba ng mga Magsasaka ng Dapitan
- 40. Page 40 Rizal Bilang Negosyante • Bumibili si Rizal ng hemp (abaca) sa Dapitan ng $7 at 4 reales bawat bungkos at ipagbibili sa Maynila ng $10 at 4 reales. • May tubong $3 sa bawat bungkos.
- 41. Page 41 Rizal Bilang Imbentor • Sa Calamba, inimbento niya ang cigarettte lighter (sulpukan) na yari sa kahoy na iniregalo kay Blumentritt. • Sa Dapitan, inimbento niya ang makinang ginagamit sa paggawa ng bricks. Ang makinang ito ay nakakagawa ng 6,000 sa isang araw.
- 42. Page 42 “Mi Retiro” • Pebrero 1895, naibalik na ang paningin ni Dana Teodora. Siya ngayon ay bumalik sa Maynila. • Hinilingan ni Dona Teodora si Rizal na sumulat ng isang tula. • Oktubre 22, 1895 – Ipinadala ni Rizal ang isang napakagandang tula tungkol sa mapayapa niyang buhay sa Dapitan.
- 43. Page 43 Si Rizal at Josephine Bracken • Habang si Rizal ay nasa Dapitan, nangungulila siya sa kanyang pamilya, kamag-anak at mga kaibigan na nasa ibang lupain. • Ang pagkamatay ni Leonor Rivera noong Agosto 28, 1893 ay lalong nagpatingkad sa kalungkutan ni Rizal. • Tila hulog ng langit ang isang 18 taong gulang na Irish na nagngangalang Josephine Bracken na dumating sa Dapitan noong Pebrero, 1895, kasama ni G. Taufer at Manuela Orlac na isang Pilipina.
- 45. Page 45 Si Rizal at Josephine Bracken • Mga katangian ni Josephine Bracken – Masayahin – Maganda – May balingkinitang katawan – Ang buhok ay kulay kastanas – May matang bughaw
- 46. Page 46 Si Rizal at Josephine Bracken • Ang mga magulang ni Josephine ay Irlandes, ngunit siya ay ipinanganak sa Hong Kong noong Oktubre 6, 1876. Ang kanyang ina ay namatay nang siya’y ipinanganak kaya siya’y inampon ni G. Taufer. • Si Rizal at Josephine ay matatantong nagkaibigan sa unang pagkikita pa lang. Pagkaraan ng isang buwan ay nagkasundong magpakasal ang dalawa subalit ayaw silang ikasal ni Padre Obach nang walang pahintulot ng Obispo ng Cebu.
- 47. Page 47 Si Rizal at Josephine Bracken • Ganoon na lamang ang galit ni G. Taufer nang malaman niya ang balak na pagpapakasal ng dalawa. Ayaw niyang mawala si Josephine kayat nagtangka siyang magpakamatay sa pamamagitan ng paggilit sa kanyang leeg. Hindi ito natuloy dahil tinutulan siya ni Rizal. • Umalis si G. Taufer patungong Hong Kong nang mag-isa sapagkat si Josephine ay nagpaiwan sa Maynila sa pamilya ni Rizal. Hindi naglaon ay bumalik siya sa Dapitan.
- 48. Page 48 Si Rizal at Josephine Bracken • Magkahawak ang kanilang mga kamay, ikinasal nina Jose Rizal at Josephine Bracken ang kanilang sarili sa harap ng Diyos, sapagkat walang paring ibig magkasal sa kanila. Nagsama nang maligaya sa Dapitan sina Rizal at Josephine. Sa ilang liham ni Rizal sa kanyang pamilya, pinuri niya ang kanyang asawa at ipinagtapat ang kanyang bagong tuklas na kaligayahan.
- 49. Page 49 Si Rizal at Josephine Bracken • Francisco – ipinangalan sa anak nina Jose at Josephine, sinunod sa pangalan ng ama ni Rizal.
- 50. Page 50 Rizal at ang Katipunan • Hulyo 7, 1892 – Pagkakatatag ng Katipunan. • Mayo 2, 1896 – Napagkasunduan na si Dr. Pio Valenzuela ang magiging sugo sa Dapitan. • Sakay si Valenzuela sa barkong Venus at nagsama ng isang bulag na si Raymundo Mata upang hindi mahalataan. • Hunyo 21, 1896 – Nakarating sina Dr. Pio sa Dapitan.
- 51. Page 51 Rizal at ang Katipunan • Hindi sinang-ayunan ni Rizal ang mapahangas na balak ni Bonifacio • Ayon sa kanya – (1) hindi pa handa ang taumbayan at (2) kailangan pang mangalap ng pondo at armas bago maging handa sa isang rebolusyon
- 52. Page 52 Nagboluntaryong Doktor-Militar sa Cuba • Inialay ang serbisyo para maging doktor-militar sa Cuba kung saan may kaguluhan • Disyembre 17, 1895 - Sumulat si Rizal kay Gob. Hen. Ramon Blanco • Hulyo 1, 1896 – Dumating sa Dapitan ang sulat ng pagtanggap sa kanyang alok na nakarating sa kanya ng Hulyo 30. • Pinayagan siya.
- 53. Page 53 The Song of the Traveler • El Canto del Viajero • Naisulat ni Rizal nang magawaran siya ng kalayaan ng Malacanang. Sa wakas ay malaya na uli siya at makakapaglakbay na uli siya sa Europa at sa Cuba.
- 54. Page 54 Paalam, Dapitan • Hunyo 31, 1896 – Natapos ang 4 na taon na destyero ni Rizal sa Dapitan. • Sumakay sa barkong Espana kasama si Josephine, Narcisa, Angelica (anak ni Narcisa), tatlong pamangkin na lalake, at anim na estudyante • Agosto 6, 1896 – Nakadating siya sa Manila Bay • Funeral March ni Chopin – tinugtog na musika bilang pamamaalam
- 55. Page 55 Salamat sa inyong pakikinig!
Hinweis der Redaktion
- The 16-hectare (40-acre) estate in Talisay was purchased by Rizal for P4,000 after winning the Reales Loterías Españolas de Filipinas (English: Royal Spanish Lottery of the Philippines) two months after arriving in Dapitan.
- The Round House. An octagonal stilt house that served as the quarters of Rizal's students and a clinic.
- Ramon Carreon – isang negosyante sa Dapitan.
- Ramon Carreon – isang negosyante sa Dapitan.