Edukasyon sa pagpapakatao 3 Learning manual

3
Kagamitan ng Mag-aaral
PAG-AARI NG PAMAHALAAN
HINDI IPINAGBIBILI
INILAAN PARA SA
Distrito/ Paaralan:
_____________________________________
Dibisyon:
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
1
Edukasyon sa
Pagpapakatao

Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikatlong Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral
Unang Edisyon, 2013
ISBN: ___________
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng
Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi
sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan
muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang
isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang
sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dr. Dina S. Ocampo
Kawaksing Kalihim: Dr. Lorna D. Dino
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
Consultants/Reviewers: Dr. Fe A. Hidalgo, Dr. Erico M. Habijan, Ms. Irene
C. De Robles
Content & Language Reviewers: Prof. Elanor O. Bayten, Dr. Corazon L.
Santos
Writers/Authors: Maria Carla M. Caraan, Rolan B. Catapang,
Rodel A. Castillo, Portia R. Soriano, Rubie D.
Sajise,Victoria V. Ambat, Violeta R. Roson, Rosa Anna A.
Canlas, Leah D. Bongat, Marilou D. Pandiño, Irene de
Robles, Dr. Erico M. Habijan,
Illustrator: Randy G. Mendoza
Encoder: Gabriel Paolo C. Ramos
Proofreader: Joselita B. Gulapa
Focal Person: Marilou D. Pandiño
Office Address: 2nd Floor Dorm G, PSC Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
(02) 634-1054 or 634-1072
imcsetd@yahoo.com
2
Inilimbag sa Pilipinas ng ____________
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Telefax:
E-mail Address:

Paunang Salita
Para sa katulad mong mag-aaral ang inihandang
Kagamitan ng Mag-aaral na ito na magagamit mo sa pag-
aaral ng Edukasyon sa Pagpapakatao sa Ikatlong Baitang.
Layunin ng kagamitang ito na mapatnubayan ka sa
paglinang ng iyong kakayahan gamit ang mga batayan at
kaugnay na pagpapahalaga na magpapaunlad sa iyong
pagkatao. Inaasahan na ang mga araling isinaayos at
iniayon sa apat na kwarter ng iyong pag-aaral ay iyong
kawiwilihan at tiyak na pinili ng mga manunulat ang iba’t
ibang gawain at pagsasanay na maging orihinal mula sa
karanasan sa tulong ng mga tula, awit, sanaysay, kwento, at
sitwasyong susuriin ayon sa iyong gulang , interes, at
pangangailangan sa kasalukuyang panahon.
Hinati sa apat na yunit ang kabuuan ng Kagamitan ng
Mag-aaral na magiging kaibigan mo araw-araw.
Katulad sa una at ikalawang baitang ginamit at
nasundan mo ang mga hakbang at proseso sa paggamit
ng Kagamitan ng Mag-aaral at paglinang ng
pagpapahalaga. Nakahanda ang iyong guro na gabayan
ka sa mga prosesong gagamitin sa pagsasagawa ng
mungkahing gawain na maaring pang- indibidwal o
pangkatan. Ginamit upang maging makahulugan ang
sumusunod na hakbang o gawain sa pagkatuto: Alamin
Natin, Isagawa Natin, Isapuso natin, Isabuhay Natin at
Subukin Natin.
Yunit 1- Tungkulin Ko sa Aking Sarili at Pamilya
Yunit 2- Mahal Ko Kapwa Ko
Yunit 3- Para sa Kabutihan ng Lahat, Sumunod Tayo
Yunit 4- Paggawa nang Mabuti, Kinalulugdan ng Diyos
3

Inaasahang sa pagtatapos mo ng ikatlong baitang ,
maipamamalas mo ang pag-unawa sa mga gawaing
nagpapakita ng pagpapahalaga tungo sa maayos na
pamumuhay na may mapananagutang pagkilos at
pagpapasya para sa sarili, kapwa, bansa, at sa Diyos.
4

Talaan ng Nilalaman
Yunit I Tungkulin Ko sa Aking Sarili at Pamilya
Aralin 1 Kaya Ko, Sasali Ako! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aralin 2 Iniatang na Gawain, Kaya Kong Gawin . . . .
Aralin 3 Hawak Ko: Tatag ng Loob . . . . . . . . . . . . . . . .
Aralin 4 Matatag Ako, Kaya Kong Gawin! . . . . . . . . .
Aralin 5 Malusog na Katawan, Damdamin, at Kaisipan:
Pangalagaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aralin 6 Sama-sama…Kaligtasan, Panghawakan! . . .
Aralin 7 Panalo Ako! Sa Isip, Salita, at Gawa . . . . . . .
Aralin 8 Pamilyang Nagkakaisa, Tahanang Masaya .
Aralin 9 Ako , Ang Simula!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Yunit III
Aralin 1
Aralin 2
Aralin 3
Aralin 4
Aralin 5
Aralin 6
Para sa Kabutihan ng Lahat, Sumunod Tayo
Kaugaliang Pilipino, Mahalin at Panatilihin . . .
Kalugod-lugod ang Pagsunod . . . . . . . . . . . . .
Sumunod Tayo sa Tuntunin . . . . . . . . . . . . . . . .
Ugaling Pilipino ang Pagsunod . . . . . . . . . . . . .
Kalinisan, Nagsisimula sa Tahanan . . . . . . . . . .
Magtutulungan Para sa Kalinisan ng Ating
Pamayanan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aralin 7 Ako: Tagapangalaga ng Kapaligiran . . . . . . .
Aralin 8 Kaya Nating Sumunod! . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aralin 9 Laging Handa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Yunit II Mahal Ko, Kapwa Ko
Aralin 1 Mga May Karamdaman: Tulungan
at Alagaan! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aralin 2 Mga May Karamdaman: Dalawin at Aliwin! . .
Aralin 3 Mga May Kapansanan: Mahalin
at Igalang! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aralin 4 Kakayahan Mo, Pangangalagaan Ko! . . . . . .
Aralin 5 Maging Sino Ka Man, Dapat Igalang! . . . . . . .
Aralin 6 Kapwa Ko, Nauunawaan Ko! . . . . . . . . . . . . . .
Aralin 7 Magkaiba Man Tayo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aralin 8 Ikaw at Ako ay Masaya! Tayo’y Nagkakaisa! . .
Aralin 9 Halina! Tayo’y Magkaisa . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yunit IV
Aralin 1
Aralin 2
Aralin 3
Aralin 4
Aralin 5
Aralin 6
Aralin 7
Aralin 8
Aralin 9
Paggawa nang Mabuti, Kinalulugdan ng Diyos
Pananalig sa Diyos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Paniniwala Mo, Iginagalang Ko . . . . . . . . . . . . .
Pag-asa: Susi para sa Minimithing Pangarap. .
Ang Pag-asang Mayroon Ako, Ibinabahagi Ko
sa Kapwa Ko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Salamat O Diyos sa Pagmamahal Mo sa Akin. .
Tagumpay Mo, Kasiyahan Ko . . . . . . . . . . . . . . .
Manindigan Tayo Para sa Kabutihan . . . . . . . .
Pagmamahal ng Diyos Ibinabahagi Ko Sa Aking
Kapwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Biyayang Kaloob ng Diyos, Pangangalagaan Ko
6

Yunit I
Tungkulin Ko sa Aking Sarili at Pamilya
7

Aralin 1
Kaya Ko, Sasali Ako!
Ang bawat tao ay may natatanging kakayahan.
Bilang batang mag-aaral, unti-unti mong natututuhan at
nalalaman ang mga kakayahang ito. Mahalaga na ito ay
iyong mapaunlad. Alamin kung papaano mo ito gagawin.
Alamin Natin
Gawain 1
Pagmasdan ang mga batang nakaguhit sa bawat
kahon.
8

Gawain 2
Ngayon naman ay tingnan mo ang mga batang nasa
larawan. Ipinakikita rito ang kanilang mga natatanging
kakayahan.
Nais kong tularan ang batang_____________________
_________________________________________________sapagkat
______________________________________________.
9

Bigyang-pansin ang kahong walang nakaguhit na
bata kundi ang isang tandang pananong (?). Ito ay para sa
kakayahan mong hindi mo nakita sa mga kahon. Suriin mo
ang iyong sarili. Isipin mo ang iyong natatanging
kakayahan. Isulat o iguhit ito sa iyong kuwaderno. Lagyan ito
ng pamagat na “Ito Naman ang Aking Natatanging
Kakayahan!” o kung anong pamagat ang gusto mo.
Ito Naman ang Aking Natatanging Kakayahan!
?
10

Sagutin ang sumusunod na tanong batay sa mga
kakayahang iyong inilista o iginuhit:
Sa mga itinala mong kakayahan, alin sa mga ito ang
palagi mong ginagawa?
2. Masaya ka ba kapag naipapakita mo ang
kakayahang ito sa ibang tao? Bakit?
3. Ano ang dapat mong gawin kapag medyo
kinakabahan ka pa sa pagpapakita ng iyong
kakayahan?
1.
Gawain 1
“Ano-ano ang mga kaya kong gawin kahit na ako ay
nag-iisa?”
Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
Mga kaya kong gawin:
1. ________________________________________________
2. ________________________________________________
3. ________________________________________________
4. ________________________________________________
5. ________________________________________________
Isagawa Natin
11

Gawain 2
Magplano kayo!
Alam na ninyo ang inyong mga kakayahan. Kaya na
ninyo ang magplano ng isang pagtatanghal o palabas
para maipakita ang inyong mga natatanging kakayahan.
Lahat ng mahuhusay sa pagguhit ay magsama-
sama upang mag-isip at gumawa ng mga likhang-
sining na maaaring maipaskil sa isang bahagi ng
dingding o pader ng silid-aralan.
Magsama-sama naman sa isang grupo kung ang
inyong mga kakayahan ay hindi nabanggit sa
dalawang naunang pangkat. Umisip ng isang
gawaing makapagpapakita ng natatanging
kakayahan para sa isang palabas o pagtatanghal.
Gawain 3
Ang Araw ng Pagtatanghal
Ipakita ninyo ang inyong napagkasunduang palabas o
pagtatanghal at pagkatapos ay sagutin ang sumusunod na
tanong.
1. Ano ang masasabi ninyo tungkol sa mga iginuhit ng
inyong kamag-aral? Bigyan sila ng kaukulang
pagsusuri.
Ang mahuhusay umawit, sumayaw, tumula, at
umarte ay magsama-sama upang magplano
naman ng isang natatanging palabas o
pagtatanghal.
12

2. Pansinin naman natin ang mga kumanta, tumula,
sumayaw, at nagdula-dulaan. Naipakita ba ng
inyong mga kamag-aral ang kanilang lakas ng loob
sa pagtatanghal? Patunayan.
3. Ano naman ang ipinakita ng ikatlong grupo? Suriin
naman ang kanilang pagpapakitang gilas.
4. Bakit kayo may lakas ng loob na ipakita ang inyong
mga natatanging kakayahan?
Isapuso Natin
larawan
Ako si ___________________________________.
Ako ay nasa____________________________________
(baitang)
ng _____________________________________________.
(paaralan)
Kaya kong____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
Ibabahagi ko ang aking kakayahan sa tuwing
may __________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
13
Punan ang kard sa ibaba. Gawin ito sa isang malinis na
papel.

Tandaan Natin
Lahat tayo ay may kani-kaniyang kakayahan. Ilan
sa mga ito ay ang kahusayan sa pag-awit, pag-arte,
pagsasayaw, pagtula, pagsulat, pagguhit, isport, at iba
pa.
Ang kakayahan ng bawat tao ay isang biyaya
mula sa Diyos. Ito ay dapat nating gamitin at linangin
sapagkat nakapagbibigay ito sa atin ng sariling
pagkakakilanlan. Maraming sikat na tao ang nakilala
dahil sa kanilang kakayahan. Ilan sa mga halimbawa
ay sina Liza Macuja bilang sikat na mananayaw, Leah
Salonga bilang sikat na mang-aawit, Julian Felipe bilang
sikat na kompositor, si Manny Pacquio bilang sikat na
boksingero, at si Presidente Corazon Aquino bilang sikat
sa kaniyang demokratikong pamumuno.
Mahalagang malaman mo ang iyong mga
kakayahan bilang isang bata. Ang mga ito ay dapat na
patuloy na nililinang o pinauunlad para higit na
magkaroon ng tiwala sa sarili. Kailangan natin itong
gamitin hindi lamang para sa ating sariling kapakanan
kundi para din sa kapakanan at ikasisiya ng ibang tao.
Palagi mong tandaan na ang anumang
kakayahan na meron ka ay dapat ipinapakita upang ito
ay higit na malinang.
14

Isabuhay Natin
Pag-isipan mo ang tanong na ito.
“Paano ko mapauunlad at magagamit ang aking
angking kakayahan?”
Sumulat ng isang maikling talata hinggil sa bagay na
ito o gumuhit ng isang katumbas ng talata.
Subukin Natin
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Maglaro ng chess
Sumali sa paligsahan ng pagguhit
Tumula sa palatuntunan
Sumali sa field demonstration
Sumali sa panayam/interview
Sumali sa paligsahan sa pagtakbo
Umawit sa koro ng simbahan
Makilahok sa paggawa ng poster
Sumayaw nang nag-iisa sa palatuntunan
Makilahok sa isang scrabble competition
Makilahok sa isang takbuhan
Maglaro ng sipa
Maglaro ng tumbang preso
Paglalahad sa paggawa ng myural
15
bilang ng mga kakayahang na
kaya mo nang gawin at ekis (X) kung hindi mo pa ito
kayang gawin o hindi mo pa ito nagagawa. Isulat ang
sagot sa iyong papel.

15. Umarte sa isang pang-entabladong
pagtatanghal
Kung wala ang iyong kakayahan sa mga nakasulat sa
itaas, isulat mo ito sa iyong kuwaderno.
Naipakita mo ang natatangi mong kakayahan.
Binabati kita. Isiping muli ang mga nagawa mo ukol sa
kakayahang itinala at naipakita. Isaalang-alang ang
kayang-kaya mong magawa nang nag-iisa. Patuloy mo
itong paunlarin. Maaari mo itong ibahagi sa kapuwa nang
may tiwala sa sarili.
Sapagkat natapos mo nang may tiwala sa sarili ang
araling ito, maaari ka nang tumuloy sa susunod na leksyon.
16

Aralin 2
Iniatang na Gawain, Kaya Kong Gawin
Mayroong mga gawaing iniaatang sa bawat kasapi
ng tahanan maging sa batang tulad mo. Kabilang dito ang
mga aksyong dapat isagawa sa loob ng iyong paaralan.
Ang pagkukusa ay isang napakahalagang pag-uugali
na dapat mong isakatuparan.
Alamin Natin
2. Gagabayan ka sa pagbuo ng isang Talahanayan
tungkol sa mga gawaing nakaatang sa iyo.
Sagutin ang tanong:
Ano ang nais ipakahulugan ng Talahanayan?
17
1. Isipin mo ang mga gawain na isinasakatuparan sa
inyong tahanan.
3. Sa ipapaskil ng guro na isang talahanayan, kukuha ka
ng hugis sa kahon at iyong ididikit sa tapat ng
tungkuling iniatang sa iyo sa tahanan.
Mga Gawain Mga Ilalagay na Hugis
Naghuhugas ng pinggan
Nagpapakain ng alagang
hayop
Nagpupunas ng mga
kasangkapan
Nagliligpit ng hinigaan
Nagtatapon ng basura
Nagsasauli ng gamit sa angkop
na lalagyan

Isagawa Natin
Gawain 1
Basahin ang tula.
Kusa Kong Gagawin
Sa aming tahanan may mga tungkulin
Na dapat gampanan kasaping butihin
Magaa’t mabigat kusa kong gagawin
Tiwala at husay ay pananatilihin.
Sagutin ang mga tanong.
Paglilinis ng bahay pati ng bakuran
Paghuhugas ng pinggan, pagdidilig ng halaman,
Pagpupunas ng alikabok, pagliligpit ng hinigaan
Kusang-loob na gagawin na may kasiyahan.
1. Ano ang mensahe ng binasa mong tula?
2. Ano ang naramdaman mo matapos mong basahin
ang tula?
3. Bukod sa mga nabanggit na gawain sa tula, ano-
ano pang mga gawain ang maaaring ibigay sa iyo?
4. Paano mo maipakikita na pinahahalagahan ang
mga gawaing ibinigay sa iyo?
5. Ipaliwanag ang iyong nararamdaman kapag
ginagawa mo ang mga gawaing ibinigay sa iyo.
Gawain 2
Pangkatang Gawain – Paggawa ng Poster
Ngayon ay ipakikita natin ang mga gawain natin sa
paaralan sa pamamagitan ng poster.
18

Ito ang mga panuntunan na dapat tandaan sa
paggawa.
1. Gumawa nang maayos at tahimik. Iwasan ang
pag-iingay.
2. Iwasan ang paglipat-lipat sa ibang pangkat.
3. Iwasan ang pag-aaksaya ng gamit.
4. Panatilihing malinis ang gawain.
5. Kapag tapos na ang gawain, iligpit ang mga
kagamitan at linisin ang lugar.
Aming Gawain sa Paaralan
Mga kailangang kagamitan:
Manila paper/cartolina
lumang magasin
gunting
pangkulay
pambura
Pamamaraan:
1. Pag-usapan ang mga tungkuling isasaad sa
poster at kung paano ito isasagawa.
2. Paghanap ng larawan sa lumang magasin na
nagsasaad ng gawain sa paaralan.
3. Pagdikit ng ginupit o iginuhit na larawan
4. Pagpaskil ng natapos na poster.
Suriin ang mga poster na ipinaskil.
1. Isa-isahin ang mga tungkuling makikita sa poster.
2. Ano ang isinasaad ng mga poster?
3. Ano ang iyong mga nararamdaman habang
ginagawa ang mga ibinigay sa inyong gawain mula sa
inyong pamilya? Sa inyong paaralan? Ipaliwanag.
4. Dapat bang magkaroon ng tungkulin ang tulad
ninyong mga bata sa inyong sarili? tahanan? sa
paaralan? Pangatwiranan.
19

Isapuso Natin
Gumawa ng isang pangako tungkol sa gawaing
ibinigay sa iyo na nagpapakita ng tamang pagganap sa
tungkulin.
Ang Aking Pangako
Ako, si _______________ ay nangangakong
______________________________________________
______________________________________________
________________________________________.
____________
Lagda
Tandaan Natin
Ang pagiging kasapi ng pamilya, paaralan,
simbahan, o anumang organisasyon ay hindi gawang
biro sapagkat ito ay nangangailangan ng kaukulang
responsibilidad at pananagutan.
Bilang isang kasapi, may mga gawaing
naiaatang sa iyo na dapat gawin at pahalagahan.
Dapat mong isapuso ang mga gawaing ibinigay sa
iyo tulad ng paglilinis, paghuhugas ng pinggan,
pagdidilig ng halaman, pagwawalis, at iba pa.
Gawin mo ito nang kusang-loob at walang hinihintay
na kapalit.
Ang mga naiatang na gawain sa iyo bilang
kasapi ng pamilya, paaralan, o anumang samahan
20

ay nagpapakita ng malaking tiwala sa iyong
kakayahan kung kaya ay dapat mo itong ipagmalaki
kanino man.
Isabuhay Natin
Gawain 1
Magpakita ng dula-dulaan ayon sa hinihingi sa bawat
pangkat.
Pagkatapos ng palabas sagutin ang mga tanong:
Ano ang ipinahihiwatig ng bawat dula-dulaan?
Aling pangkat ang mas nagustuhan ninyo? Bakit?
Subukin Natin
Gumawa ng isang talaarawan sa iyong kuwaderno
tulad ng nasa ibaba. Hayaan ang isang kamag-aral na
21
Pangkat 1 - Pagpapakita ng pagpapahalaga sa mga
gawain sa tahanan: paglilinis, paghuhugas
ng pinggan, pagliligpit ng pinagbihisan,
pag-iigib, pagbili ng kakailanganin sa
pagluluto ng Nanay o Tatay, at iba pa na
inyong maiisip.
Pangkat 2 - Pagpapakita ng pagpapahalaga ng mga
gawain sa paaralan: pagtatama ng papel,
paglilista ng maingay sa klase, paglilinis sa
silid-paaralan, pagbubura ng sulat sa
pisara, pagtitinda sa kantina sa oras ng
rises, at iba pang maiisip ninyong gawin.

nakakita ng iyong kilos na may pagkukusa ang siyang
magtala ng iyong ginawa. Punan ang talaarawan para sa
isang linggo at ipasa.
22

Aralin 3
Hawak Ko: Tatag ng Loob
“Sa isang batang katulad mo, katatagan ng loob ay
dapat na tangan mo!”
Bilang bata, ano-anong mga damdamin at
palatandaan ang makapagpapakita ng katatagan ng
iyong loob? Pag-aralan ang mga gawain sa araling ito
upang mas maging matatag ang iyong kalooban.
Alamin Natin
Pag-aralan mo ang sumusunod na larawan. Pumili ng
isa na maaari mong tularan. Ano kayang damdamin ang
maaaring nararamdam ng mga batang tulad mo sa
sandaling ito ay iyong ginagawa sa harapan ng maraming
tao?
A
B
23

C D
Isulat sa metacard ang iyong sagot. Pagkatapos,
ipaskil ito sa tapat ng pinalaking larawan na idinikit naman
sa pisara ng inyong guro. Ihanda ang sarili para ipaliwanag
kung bakit ito ang mga napili mong kasagutan.
Gawain 1
Suriin at sagutin mo ang sumusunod na sitwasyon gamit
ang mga pananda. Gawin ito sa inyong papel.
P- Palaging ginagawa
M- Madalas ginagawa
B- Bihirang ginagawa
H- Hindi ginagawa
1. Tinatanggap ko ang aking pagkatalo nang nakangiti.
2. Sumasali ako sa mga palatuntunan at paligsahan kahit
na kung minsan ako ay natatalo.
3. Umiiwas ako sa pakikipag-away.
4. Mahinahon ako sa pakikipag-usap sa nakasamaan ko
ng loob.
5. Magsasabi ako ng totoo kahit ako ay mapagagalitan.
24
Isagawa Natin

6. Humihingi ako ng patawad sa mga nagawa kong
kasalanan.
7. Pinipigilan ko ang aking sarili sa pagsunod sa di-
mabuting udyok ng iba.
8. Tinatanggap ko ang mga puna ng aking mga kaibigan
nang maluwag sa aking puso.
9. Tinatanggap ko kung pinagagalitan ako ng mga
nakatatanda.
10. Masigasig ako sa aking mga ginagawa para
mapaunlad ang aking kakayahan.
Markahan mo ang iyong sarili. Gamitin ang katumbas na
marka at pagsama-samahin ang mga ito.
P-5; M-3; B-2; H-0
Ibigay sa guro ang iyong papel, upang ito ay
mabigyan ng kahulugan.
Ang natapos na gawain ay isa lamang pagtuklas sa
iyong taglay na katatagan ng loob. Maaari ka nang
tumuloy sa susunod na gawain.
Gawain 2
Pangkatang Gawain
Pumili ng lider at tagasulat sa inyong pangkat.
Pag-aralan ninyo ang komik- istrip at talakayin ang
mga pangyayari. Pagkatapos sagutin ninyo ang sumusunod
na katanungan. Pumili ng isang miyembro na maglalahad
ng mga kasagutan ng inyong pangkat.
25

Isang tagpo sa paaralan ang nagaganap hinggil sa
pag-uusap nina Tom at Juan tungkol sa kanilang kamag-
aral na si Allan. Suriin ang kanilang palitan ng mga salita.
Sagutin ang sumusunod na tanong batay sa komik-istrip
na inyong binasa.
1. Ano ang paksa ng pag-uusap nina Tom at Juan?
2. Bakit nila pinag-uusapan si Allan?
3. Tama ba ang ginawa ni Allan sa kanila? Bakit?
4. Ano kaya ang pakiramdam nina Tom at Juan ukol sa
sitwasyon?
5. Sino sa kanila ang may matatag na kalooban? Bakit?
6. Kung kayo ang nasa kalagayan nina Tom at Juan, ano
ang inyong gagawin? Bakit?
7. Masasabi mo bang ang pagtitimpi ay palatandaan ng
katatagan ng loob?
26

Isapuso Natin
Ano ang mga natutuhan natin sa komik-istrip? Sino-sino
sa mga bata ang may matatag na kalooban?
Gawain 1
Pag-usapan sa inyong grupo ang sagot sa mga
tanong. Isipin ninyo ang mga damdaming may kaugnayan
sa pagiging matatag ang loob. Isulat ito sa loob ng bilog.
Gawin ito sa inyong kuwaderno. Pumili ng mag-uulat sa
inyong grupo para ibahagi sa klase.
Katatagan
ng
Loob
Gawain 2
Ngayon, gagawa kang mag-isa ng isang graphic
organizer sa iyong sagutang papel. Gamiting gabay ang
kalagayan sa ibaba.
Kalagayan
Magkakaroon ng paligsahan sa pagbigkas
27

ng tula. Napili kang kinatawan ng iyong paaralan.
Ano-ano ang mga aksyon para maipakita mo na
matatag ang iyong kalooban?
Ilagay ang mga kasagutan sa graphic organizer sa
inyong kuwaderno.
Mga Damdamin na Nagpapamalas ng Katatagan ng Loob
***Maaari mong dagdagan ang kahon.
Tandaan Natin
May mga palatandaang nagpapakita ng pagiging
matatag ang loob. Ilan sa mga ito ang pagkakaroon ng
lakas at tapang ng loob na harapin ang isang mabigat na
problema, tibay ng loob kapag naatasan na ipakita ang
anumang kakayahan, pag-iisip o pagninilay bago
gumawa ng aksyon, at pagkakaroon ng kontrol o
pagtitimpi sa kapwa.
Bilang mag-aaral, makabubuting pagtuunan mo ng
pansin ang mga gawain na magpapatatag sa iyong
kalooban upang patuloy kang makagawa ng mga
makabuluhang aksyon. Palaging isaisip na ang katatagan
ng loob ay isang uri ng pagpapahalaga na
kinakailangang isabuhay ng bawat tao. Isa sa mga tatak
nito ang pagiging positibo sa lahat ng pagkakataon na
kahit na mahirap gawin ay makakaya pa rin. Maaari
28

namang humingi ng tulong sa iba kung kinakailangan.
Isabuhay Natin
Sa iyong palagay, taglay mo ba ang katatagan ng
kalooban?
Basahin ang kalagayan at isulat ang sagot sa
sagutang papel.
Kalagayan: Habang naglilinis sa silid-aralan ay
nasagi ni Rio ang paso ng halaman at
ito ay nabasag. Hinintay niya ang
kanilang guro at sinabi niya ang
nangyari.
1. Ano-ano kaya ang kanyang mga naramdaman bago
at pagkatapos niyang magsabi sa guro ng totoong
pangyayari?
2. Paano naipakita ni Rio na matatag ang kaniyang
kalooban?
29

Subukin Natin
Sagutin ang sumusunod na katanungan.
Ano-ano ang mga damdaming ipinamamalas ng
isang batang may matatag na kalooban? Isulat sa loob ng
lobo sa sagutang papel ang iyong sagot.
30

Aralin 4
Matatag Ako, Kaya Kong Gawin!
Ang katatagan ng loob ng isang batang tulad mo ay
maaaring ipakita sa iba’t ibang pagkakataon. Ngunit
paano mo naman tinatanggap ang puna ng ibang tao sa
mga pagkakamali mo o hindi magandang kilos, gawa, at
gawi? Sasama ba ang loob mo o itatama mo ang mga ito?
Alamin Natin
Gawain 1
Basahin ang mga pangungusap. Isipin kung alin sa
sumusunod ang nangangailangan ng iyong katatagan.
Isulat sa papel ang iyong kasagutan.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Hinahamon ka ng away ng iyong kamag-aral.
Magpapabakuna ka laban sa isang epidemya o sakit.
Magwawalis ka ng bakuran.
Sasagot ka sa mahirap na tanong ng guro.
Mag-aalaga ka ng halaman.
Sasawayin mo ang mga maling ginagawa ng iba.
Maglalaro ka sa labas ng bahay kahit umuulan.
Matutulog ka nang mag-isa kung gabi kahit wala kang
katabi.
9. Makikipag-usap ka sa punong-guro tungkol sa
paglahok sa isang patimpalak sa labas ng paaralan.
10. Makikipaglaro ka sa iyong mga kababata.
31

Isagawa Natin
Gawain 1
Basahin ang diyalogo.
Nagbago Dahil sa Tamang Puna
Oras ng rises, pinalabas na ng kanilang guro ang
mga mag-aaral sa ikatlong baitang pangkat Rosas.
Nakapila ang klase subalit si James at Robert ay hindi
pumila. Nag-uunahan silang tumakbo sa labas.
James: Dalian mo Robert! Mauunahan tayo ng iba
sa pilahan sa kantina!
Robert: Sige, sabay tayo! Baka tayo maubusan.
(At nag-uunahan silang tumakbo sa kantina.)
Robert: Ano ba ang bibilhin mo?
James: Ang gusto ko ay pansit at sago. Ikaw?
Robert: Banana cue at juice.
(Hindi nila napansin si Gng. Gonzales kaya nabunggo
nila ito. Agad silang pinigil ni Gng. Gonzales.)
Gng. Mga bata, tigil muna kayo. Hindi ba ninyo
Gonzales: nabasa ang nakasulat na paalaala na
nakapaskil sa pader?
Bawal tumakbo sa pasilyo ng mga gusali.
Baka kayo madulas at maaksidente.
Dapat ninyo itong sundin para maiwasan
ang anumang aksidente at makasakit ng
ibang tao.
James at Sori po, Ma’am. Nagmamadali lang po
Robert: kami. Hinding-hindi na po kami uulit.
(Hiyang-
hiya)
32

Simula noon ay lagi nang pumipila ang dalawa
kapag lumalabas ng silid-aralan kasama ng kanilang
kamag-aral. At lahat ng tuntunin sa paaralan ay kanila
nang sinusunod.
1. Sino ang pumuna sa maling gawi nina Robert at
James?
2. Anong mga katangian ang ipinakita ng dalawang
bata na magpapatunay na matatag ang kanilang
kalooban lalo na nang kausapin sila ng guro?
3. Patunayan na ang puna na ibinigay ng guro sa
dalawang bata ay naging epektibo.
4. Bakit mahalaga ang pagtatama sa mga mali mong
asal at gawi?
5. Kung ikaw ang isa sa mga mag -aaral, ano ang
iyong mararamdaman kapag itinatama ka ng iyong
guro? Ipaliwanag.
33

Gawain 2
Bumuo ng pangkat na may anim hanggang walong
kasapi. Pumili kayo ng lider. Pag-aralan at talakayin ang
kalagayan.
May proyekto tungkol sa paggawa ng accessory gaya
ng kuwintas o pulseras ang mga bata. Gagamitin sa
proyekto ang mga kagamitang makikita sa kanilang
pamayanan. Kabilang dito ang kabibe, mga buto ng
prutas, o gulay. Nakasubaybay sa kanila si Gng. Magbuhat.
Nagbibigay siya ng puna at mga mungkahi. Sinunod ng
mga bata ang mga sinabi ng kanilang guro. Kahit na ito ay
mahirap gawin, hindi sila nagpakita ng sama ng loob o
pagtatampo sa kanilang guro, dahil alam nila na ito ay
tama. Alam din nila na ito ay para sa ikagaganda ng
kanilang proyekto. Pagkaalis ng guro, patuloy nilang sinunod
ang habilin. Natapos ang proyekto at nakakuha sila ng
mataas na marka.
34

1. Anong proyekto ang pinagagawa ni Gng. Magbuhat?
2. Bakit pinahahalagahan ng mga bata ang mga puna
at mungkahi ng kanilang guro?
3. Sa iyong palagay, ang pagtanggap ba sa mga puna
at pagsunod sa mga mungkahi ng mga nakatatanda
tulad ng guro ay nagpapamalas ng katatagan ng
loob? Ipaliwanag.
Isapuso Natin
Kalagayan: Dumating ang mga kamag-aral ni Ana sa
bahay. Inilabas niya ang kahon ng laruan at naglaro sila.
Matapos maglaro ay umuwi na sila.
Naiwang nakakalat ang mga laruan, at si Ana naman
ay nanood ng palabas sa telebisyon. Dumating ang
kaniyang kuya at pinagsabihan si Ana. Ipinaliwanag ng
35
Basahin ninyo ang kalagayan. Magkaroon ng masusing
talakayan tungkol dito at pag-usapan ang nararapat
gawin.

kaniyang kuya ang kaniyang dapat gawin kung sakaling
tapos na ang kanilang paglalaro.
Sagutin ang sumusunod na tanong:
1. Bakit pinagsabihan ni Kuya si Ana?
2. Tama bang iwanan ni Ana at ng mga kalaro niya na
nakakalat ang mga laruan? Bakit?
3. Ano ang dapat ginawa ni Ana bago nanood ng
telebisyon?
Tandaan Natin
pagtanggap sa puna ng ibang tao at
pagtatama sa mga hindi magandang kilos,
gawa, at gawi bilang tao
pagtatama sa mga maling nagawa at
pagsasakatuparan ng mga pagbabago mula sa
mga mungkahi upang lalo pa itong mapaganda
at mapabuti.
Isa sa kasabihan ng mga nakatatanda ay ito: “ang
pinakamagandang silid sa mundong ito ay ang silid ng
pagbabago at pag-unlad.” Ang katatagan ng ating
loob ay maipakikita ng isang tao sa pamamagitan ng
payapang pagtanggap ng mga puna at puri sa ating
buhay. Ang taong marunong tumanggap ng papuri ay
dapat na marunong ding tumanggap ng puna para
makamtan ang tunay na pagbabago.
Nasusubok ang katatagan ng ating loob sa
pamamagitan ng:
36

Isabuhay Natin
Kaya mo na bang tanggapin ang puna ng ibang tao
sa maling kilos, gawa, o gawi na iyong ipinapakita? Kumuha
ka ng iyong kapareha at pag-usapan ang sumusunod na
kalagayan. Maaaring iguhit o isulat ang inyong gagawin
kung paano tatanggapin ang iba’t ibang puna. Gawin ito
sa inyong kuwaderno.
1. Pinagsabihan ka ng iyong kaibigan dahil palagi
mong kinukuha ang kanyang lapis nang hindi ka
nagpapaalam.
2. Sinabihan ka ng guro mo na magbasa ka palagi
pagkatapos ng klase.
4. Kinausap ka ng iyong guro at sinabihan na dapat
palaging maligo bago pumasok sa paaralan.
5. Pinaalalahanan ka ng iyong Nanay dahil palagi
mong inaaksaya ang tubig na iniigib ng iyong Kuya.
3. Pinagsabihan ka ng ate mo na dapat magpakita ng
paggalang habang nakikipag-usap sa mga
nakatatanda.
37

Subukin Natin
hanay ng iyong sagot. Gawin ito sa sagutang papel.
Ginagawa mo ba ang mga
ito?
1. Tinatanggap nang
maluwag sa loob ang puna
ng ibang tao sa iyong mga
natapos na Gawain.
2. Tinatanggap nang
maluwag sa loob ang puna
sa iyong naging gawi.
3. Nagkakaroon nang
pagbabago sa gawa at
gawi dahil sa puna.
4. Binabago ang isang gawain
kapag napagsabihang
hindi ito nakasusunod sa
pamantayan.
5. Naghahangad na higit na
mapabuti ang anumang
gawa o gawi
Palagi Bihira Hindi
Magaling mong naisagawa ang katatapos na aralin.
Tingnan mo naman ang susunod na aralin upang lalo pang
mapatibay ang iyong kaalaman at pagpapahalaga.
Sapagkat mahusay mong naisakatuparan ang araling
ito, subukin mo nang alamin at sagutin ang susunod na
aralin.
38

Aralin 5
Malusog Na Katawan, Damdamin, at Kaisipan:
Pangalagaan
Mahalaga ang kalusugan sa bawat isa sa atin.
Matatamo ito kung maisasagawa ang iba’t ibang wastong
kilos at gawi upang mapanatili ang malusog at ligtas na
pangangatawan mula sa anumang karamdaman.
Alamin Natin
May kasabihan tayo na “Ang Kalusugan ay
Kayamanan.” Naniniwala ka ba rito? Naalala mo pa ba
ang iba’t ibang paraan na iyong ginawa para mapanatili
ang iyong kalusugan?
Awitin ang likhang-awit sa himig ng “Sitsiritsit
Alibangbang.” Pagkatapos ay basahin naman ito ng pa-
rap.
“Mga batang katulad ko
Kalusuga’y ingatan nyo
Kaligtasan ng isip ko
Wastong gawi ang alay ko.
Masustansiyang pagkain
Ehersisyo’y dapat gawin
Mapagpasensiyang damdamin
Ang hinahon ay kakamtin”
Sagutin ang tanong sa inyong kuwaderno.
1. Tungkol saan ang awit?
39

2. Ayon sa awit, ano-anong mga wastong kilos at gawi
ang nabanggit tungkol sa pangangalaga ng
kalusugan at kaligtasan ng katawan sa anumang
karamdaman?
3. Ipaliwanag kung bakit ang pagiging
mapagpasensiya at pagiging mahinahon ay may
kinalaman din sa pagpapanatili ng ating kalusugan.
4. May mga gawi ka ba na hindi nabanggit sa
awit/rap? Talakayin ang mga ito sa klase.
Gawain 1
Bumuo ng limang pangkat sa klase. Pumili ng inyong
lider na magkukunwaring isang sikat na “host”. (Halimbawa
si Mike Enriquez at Karen Davila o iba pa). Ang mga
natitirang kasapi ng pangkat ay uupo sa harapan at
iinterbyuhin ng inyong napiling host tungkol sa inyong mga
gawi sa pangangalaga ng kalusugan at kaligtasan ng
katawan mula sa karamdaman. Pagkatapos ng panayam,
ang bawat host ay mag-uulat sa klase tungkol sa buod ng
napag-usapan.
Isapuso Natin
Isagawa Natin
Gumawa ka ng isang pangako sa loob ng isang
malaking puso tungkol sa pangangalaga ng iyong
kalusugan at kaligtasan ng katawan. Pagkatapos mo itong
gawin, makipagpalitan ka sa iyong mga kaklase at
40

papirmahin mo sila sa loob ng puso tanda ng pagiging saksi
nila sa komitment na iyong isinulat.
Ako si ______ ay nangangakong
________________________________
_________________________.
Isabuhay Natin
May kilala ka bang tao o grupo na palagiang
tumutulong sa mga may sakit? Sa iyong palagay, bakit nila
ito ginagawa?
Sumulat ka sa tao o grupong ito ng Liham Pasasalamat
hinggil sa kanilang mga ginagawang pagtulong.
Tandaan Natin
Ayon sa Kagawaran ng Kalusugan, ang
kasabihang “Ang kalusugan ay Kayamanan” ay isang
makatotohanang kaisipan na dapat paniwalaan.
Ang isang batang malusog ay madaling
41

makagawa ng mga proyekto o gawain na may
kahusayan. Ang paraan ng kaniyang pag-iisip ay
kahanga-hanga sapagkat nasasalamin sa kaniya ang
katalinuhan. Masasabi ring malusog ang isang bata
kung naipakikita niya nang wasto ang kaniyang
emosyon o damdamin.
Ang katawan ay maaaring maging ligtas mula sa
karamdaman kung nakagagawa ng mga wastong kilos
at gawi tulad ng pagpapanatiling malinis ng katawan,
tamang bilang at oras ng pagtulog, tamang pag-
eehersisyo, pagkakaroon ng positibong pagkilala sa
sarili, pagiging masayahin, at pagkain ng tama at
masusustansiyang pagkain sa tamang oras.
Isulat mo sa loob ng bawat
lobo ang natutuhang mga gawi
sa pangangalaga ng iyong
kalusugang pisikal, mental,
emosyonal. Gawin mo ito sa
isang malinis na papel.
Subukin Natin
Binabati kita! Maaari ka nang
magpatuloy sa susunod na aralin.
42

Aralin 6
Sama-sama… Kaligtasan, Panghawakan!
Natutuhan mo sa nakaraang aralin ang mga wastong
kilos at gawi upang mapangalagaan ang iyong kalusugan
at kaligtasan ng katawan sa anumang karamdaman. Sino-
sino ang ibig mong bahaginan at hikayatin upang hawak-
kamay kayong magtulungan tungo sa maayos na
kalusugan at pangangatawan?
Gawain 1
Awitin ang liriko sa ibaba sa himig ng “Hawak-Kamay.”
Hawak-Kamay
Para sa ating kalusugan
At ‘olrayt’ na kaligtasan,
Hawak-kamay,
Halina’t sumama
Sa paglalakbay.
Sagutin sa isang papel.
1. Ano ang pagkaunawa mo sa awit?
2. Sino-sino ang ibig mong hikayatin upang matamo
ang mabuting kalusugan at kaligtasan ng
katawan?
Gawain 2
Masdan mo ang larawan sa loob ng kahon.
Ipagpalagay mo na ikaw ay nasa gitna. Isulat mo sa ibabaw
43
Alamin Natin

ng larawan ang pangalan ng mga taong nais mong
hikayatin para matamo ang maayos na kalusugan at
kaligtasan ng katawan.
Sagutin ang mga tanong:
DRAFT
April 10, 20141. Sino-sino ang mga taong nais mong isama tungo sa
pagtamo ng maayos na kalusugan?
2. Bakit mo sila hinihikayat? Ano-ano ang iyong mga
dahilan?
3. Paano ka manghihikayat? Itala ang mga paraang
naiisip mo.
44

Isagawa Natin
Narito ang isang tseklis. Ibigay mo ito at pasagutan
sa mga napili mong hikayatin upang malaman mo kung
gaano nila kadalas ginagawa ang mga gawain. Lagyan
Mga Gawain Madalas
1. Kumakain nang sapat
sa tamang oras
2. Nakikilahok sa mga laro
3. Nakikilahok sa mga
sayaw
4. Kumakain ng mga
gulay at prutas
5. Umiinom ng tubig na
hindi kukulangin sa
walong baso sa bawat
araw
6. Nag-iingat sa
paglalakad at
pagtawid sa daan
7. Inililigpit ang mga
kagamitang maaring
makadisgrasya
8. Nakikisalamuha sa mga
kaibigang may
mabubuting gawi at
katangian
9. Iniiwasang magpuyat
10. Nagdarasal bilang
pasasalamat sa mga
biyayang tinatanggap
45
Bihira Hindi
DRAFT
April 10, 2014

Gawin ang sumusunod:
1. Itala mo at kunin ang bahagi ng bawat sagot sa
tseklis.
2. Ano ang iyong gagawin sa mga sumagot nang
bihira at hindi? Isulat ang inyong mga mungkahi sa
inyong kuwaderno.
DRAFT
April 10, 2014
3. Pag-usapan ang mga iminungkahi at papirmahin
sila sa kuwaderno bilang patunay ng pagsang-ayon.
4. Magkaroon ng pag-uulat hinggil sa
napagkasunduang mungkahi. Iulat ito sa harapan
ng klase.
Isapuso Natin
May ideya ka ba kung ano ang networking?
Halika! Magnetworking tayo!
1. Bumuo ng limang pangkat. Mula sa mga sagot na
bihira at hindi, gumawa ng isang programa sa
pamamagitan ng networking.
1. ______________________________________________
2. ______________________________________________
3. ______________________________________________
46

2. Pumili ng lider sa bawat pangkat. Kausapin ang mga
kasapi upang makahikayat ng ibang miyembro
hanggang sa lumawak ang adhikain upang
mapangalagaan ang kalusugan at kaligtasan ng
bawat tao laban sa sakit o anumang karamdaman.
(Halimbawa: Oplan Walong Basong Tubig Bawat
Araw)
3. Pag-usapan ninyo kung kailan kayo magkikita- kita
upang maiulat ang listahan ng mga taong kanilang
nahikayat at kung anong estratehiya ang ginawa nila
para makahikayat ng iba.
DRAFT
April 10, 2014
Mungkahi:
Sa pagpupulong, maari kayong mag-
anyaya ng mga resource speaker na
magsasalita tungkol sa kahalagahan ng
adhikaing inyong pinagkasunduan.
Tandaan Natin
Ang kaalaman sa mga wastong gawi sa
pagkakamit ng wastong kalusugan at kaligtasan mula
sa anumang karamdaman ay dapat ibahagi sa iba.
Isa sa mga magagawa ng mga batang katulad
mo ay ang sumali sa mga gawaing pambarangay o
pampamayanan. Gawin mong advocacy ang
pagpapanatili ng kalinisan sa inyong kapaligiran
upang maging ligtas ang tao sa anumang sakit na
dala ng hayop, maruming tubig at hangin. Maaari na
sa inyong kapitbahayan ay magsama-sama kayong
magkakalaro upang maglinis ng inyong kanal o estero
47

sa araw na walang pasok. Ang simpleng gawaing ito
ay makatutulong para mapanatili ang kalinisan sa
inyong lugar at maligtas sa anumang sakit na dulot ng
maruming pamayanan.
Nilalayon ng Kagawaran ng Edukasyon at ng
Kagawaran ng Kalusugan na ang bawat mag-aaral
ay maging bahagi ng pagpapalawak ng kaalaman
tungkol sa kalinisan at kalusugan.
Sa Brigada Eskwela na ginagawa taon-taon,
makikita na ang dalawang ahensiya ay
nagtutulungan upang maging malinis at kaaya-aya
ang bawat silid sa paaralan para sa madali at
epektibong pagkatuto ng mga mag-aaral.
DRAFT
April 10, 2014Isabuhay Natin
Magpaskil ng isang manila paper sa wall ng paaralan
na may islogan na “Kampanya… Kalusugan at Kaligtasan,
Halina… Sali Na! Kung nais ninyong sumama, isulat ang
inyong pangalan at pirma.”
Ang lahat ng susuporta sa kampanya ay pipirma at
maglalagay ng maikling pahayag, pangungusap o
komitment. Tatawagin mo silang mga tagapagtaguyod ng
mabuting kalusugan at kaligtasan.
Sa tulong ng inyong punong-guro, mga guro, at mag-
aaral sa inyong paaralan, magkakaroon kayo ng isang
48

pagpupulong kung saan ay pag-uusapan ninyo ang
gagawing proyekto para sa kalusugan at kaligtasan sa
inyong paaralan o pamayanan.
Subukin Natin
Umisip o tumukoy ng mga taong ang advocacy ay
tungkol sa kalusugan at kaligtasan ng katawan.
DRAFT
April 10, 2014
Kahanga-hanga ang iyong ginawa! Binabati kita sa
araling iyong natapos. Ngayon, maaari ka nang tumungo sa
susunod na aralin.
Sino siya? Isulat ang pangalan sa frame. Maaari mo
ring idikit ang larawan niya sa frame kung mayroon ka.
Lagyan mo ng isang maikling
paliwanag kung paano mo siya
naging inspirasyon. Ipakita/iulat
mo ito sa inyong klase.
49

Aralin 7
Panalo Ako! Sa Isip, Salita, at Gawa
Kumusta na ang iyong kalusugan kaibigan?
Alam ko, ito ay ayos na ayos! Sa iyong mga natutuhan
tungkol sa wastong kalusugan, maglakbay ka at tuklasin ang
magagandang ibubunga sa pagkakaroon at pagpapatuloy
ng magandang gawi tungo sa pangangalaga ng iyong
sariling kalusugan.
Suriin at pag-aralan ang mga larawan. May paligsahan
ng A-1 Child sa paaralan.
DRAFT
April 10, 2014
A B
1. Kung ikaw ang hurado, sino sa kanila ang pipiliin
mong sumali sa paligsahan?
50
Alamin Natin
Sagutin ang mga tanong sa iyong kuwaderno.

2. Bakit siya ang pinili mo?
3. Kung ikaw naman ang mapipiling kandidato sa A-1
Child, ano ang iyong mararamdaman? Bakit?
4. Ano-ano ang magagandang ibinubunga ng may
palagiang pangangalaga sa sariling kalusugan at
kaligtasan? Isa-isahin.
Isagawa Natin
Gawain 1
DRAFT
April 10, 2014
Isagawa ang gawaing ibinigay sa inyong pangkat.




Jingle para sa Unang Pangkat
Rap para sa Ikalawang Pangkat
Pantomime para sa Ikatlong Pangkat
Komiks-Iskrip para sa Ika-apat na Pangkat
2. Pagkatapos ng pagtatanghal, magbigay kayo ng mga
reaksiyon sa mga palabas na nakita.
1. Kung kayo ay may angkop na gawi sa pangangalaga ng
inyong kalusugan at kaligtasan. Isagawa ito sa
pamamagitan ng:
51

Gawain 2
“Word Search”
Bilugan ang mga salitang nagpapahayag ng
mabuting resulta sa pagkakaroon ng maayos na kalusugan.
Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
L
I
S
T
O
G
M
C
M
L
S
A
D
A
L
B
L
F
L
I
O
S
U
G
I
G
L
I
S
L
K
T
A
O
I
S
A
L
M
I
G
S
S
L
M
A
S
A
Y
A
DRAFT
April 10, 2014
M A G A
1. Ano-anong salita ang nabuo mo? Isulat sa kuwaderno.
2. Makikita ba sa iyong katauhan ang mga salitang
nabuo mo?
3. Magbigay ng mga kayang gawin kapag ang isang
bata ay malusog.
Isapuso Natin
Ang inyong paaralan ay nagplano ng Fun Run.
Ang lahat ay inaanyayahang lumahok sa nasabing
gawain. Papaano mo ipakikita ang iyong pakikiisa sa
52

nasabing gawain? Magtala ng isa hanggang limang
paraan paraan.
Tandaan Natin
Ang patuloy na pangangalaga sa sariling
kalusugan at kaligtasan ay makabubuti sa ating
katawan. Makabubuti rin ito sa ating aspektong
pandamdamin o emosyon.
Isa sa mga pangyayaring nagaganap sa
kasalukuyan para sa gawaing pangkalusugan ay ang
pagkakaroon ng Fun Run. Marami na sa ating bansa ang
gumagawa nito: sa Pamahalaang Lokal, sa Barangay, sa
Sangguniang Lokal, sa mga Samahang Pangkabataan at
kung ano-ano pa. Ang paglahok sa mga ganitong
gawain ay pagpapakita ng pakikiisa sa pamayanan at
higit sa lahat ang pagbibigay pansin sa pagpapanatili ng
sariling kalusugan at mabuting pangangatawan.
DRAFT
April 10, 2014
Isabuhay Natin
Time Out! Bumuo ng apat na pangkat sa klase at
umisip ng isang commercial o patalastas na may
kaugnayan sa kalusugan. Ipakita ito sa klase. Pagkatapos ng
bawat palabas, talakayin ang mga natututuhan sa palabas.
Tukuyin kung ito ay nagustuhan o hindi at ipaliwanag ang
mga kadahilanan.
53

Subukin Natin
Fish Bowl Game
Pumili ka ng isang isda sa bowl. Basahin mo ang
nakasulat sa isdang ito. Sagutin at ipaliwanag kung bakit
nakatutulong sa kalusugan ng isang tao ang mga katagang
nakasulat sa isdang nakuha mo.
DRAFT
April 10, 2014
Mahusay mong nagawa ang araling ito. Kudos!
Ngayon ay maaari ka nang tumuloy sa susunod na aralin.
54

Aralin 8
Pamilyang Nagkakaisa, Tahanang Masaya
Napakaganda ng tahanang masaya lalo na kung
nagkakaisa at nagkakasundo ang bawat kasapi ng
pamilya.
Alamin Natin
Basahin mo ang tula.
DRAFT
April 10, 2014
Tuloy Po Kayo
Halina, tuloy po kayo
Sa aming tahanan
Kahit na simple lang
Ay maayos naman!
Si Nanay, si Tatay
Kanilang mga utos
Sinusunod namin
May kusang-loob at lubos
Si Ate, si Kuya
Ako at si bunso
Ay nagmamahalan
Nang taos sa puso.
Sagutin ang sumusunod na tanong.
1. Tungkol saan ang tula?
2. Maglista ng mga madalas na tagubilin ng inyong mga
magulang.
55

3. Sinusunod mo ba ang mga utos at tagubilin ng iyong
mga magulang? Bakit?
4. Ano-anong sitwasyon ang nagpapakita ng
pagmamahal at pagkakasundo sa inyong pamilya?
5. Ano ang iyong nararamdaman kung ang iyong
pamilya ay nagkakasundo at nagmamahalan?
Isagawa Natin
Gawain 1
Isulat mo sa metacard ang isang alituntunin o
patakaran sa inyong tahanan na iyong sinusunod. Idikit ito
sa paskilan.
PATAKARAN TANDAAN
Bakit ito ang iyong napiling patakaran sa lahat ng mga
alituntuning mayroon sa iyong tahanan?
Gawain 2
Pagkatapos magawa ang unang gawain.
Magpangkat-pangkat. Pumili ng lider. Sa pangunguna ng
inyong lider, pagsama-samahin ang mga nakapaskil na
metacards ayon sa nakasulat. Talakayin kung papaano at
bakit kailangan itong sundin.
Iulat ito sa klase.
DRAFT
April 10, 2014
56

Isapuso Natin
Kulayan ng berde ang arrow kung araw-araw mong
ginagawa ang nakasulat, dilaw kung bihira at pula kung
hindi. Gawin ito sa isang papel.
Mga Tagubilin sa Akin
DRAFT
April 10, 2014
Nagdadabog ako kapag inuutusan
Bumibili ako kung kailangan lamang
Nagsasabi ako ng totoo.
Malinis ako sa aking katawan
1. Bakit mahalaga ang pagsunod sa mga alituntunin?
2. Magiging masaya ba ang tahanan kung ang bawat
kasapi ng pamilya ay nagkakaisang sumunod sa
mga alituntuning itinakda? Ipaliwanag ang iyong
kasagutan.
Naisasagawa ko ang nakatakda kong
gawain sa bahay
57

Tandaan Natin
Ang pamilya ay ang pangunahing yunit ng
lipunan. Ito ang nagpapasigla ng pamayanan lalo na
kung ang bawat kasapi nito ay nakatutupad sa
tungkuling iniaatas sa kaniya.
Dapat nating sundin ang mga tuntuning itinakda
ng tahanan tungo sa masaya at maayos na samahan.
Ang mga tuntunin ay itinakda upang sundin ng
bawat kasapi ng pamilya tungo sa maayos at
masayang pamumuhay.
DRAFT
April 10, 2014
Bilang mag-aaral at kasapi ng pamilya,
makabubuti ang iyong mga ginagawa ay dapat na
ikinasisiya ng iyong mga magulang. Magsisilbi itong
inspirasyon upang lalo pa nilang mapaganda ang
kinabukasan ng kanilang mga anak na tulad mo. Dahil
dito, mahalagang sinusunod mo ang mga alituntunin at
patakarang pinagkasunduan sa tahanan lalo na sa
disiplina at sa iyong pag-aaral.
Isabuhay Natin
Umisip ka ng isang pangyayari sa iyong buhay na may
kinalaman sa hindi mo pagsunod sa tagubilin ng iyong mga
magulang. Ano ang epektong naidulot nito sa iyo? Ano ang
aral na iyong natutuhan? Gawin ito sa iyong kuwaderno.
Pangyayari: ______________________________________________
Epekto:___________________________________________________
Aral na natutuhan: ________________________________________
58

Subukin Natin
Pagmasdan ang nakaguhit na puno. Ipagpalagay mo
na ito ay ang iyong pamilya. Ang iyong mga magulang o
sinumang kasama sa bahay ay ang malalaking ugat. Ano-
anong mga tagubilin ang pinasusunod sa iyo ng iyong mga
magulang hanggang sa ikaw ay maging isang mabuting
bunga? Isulat ang mga tagubilin o iniuutos sa iyo ng iyong
mga magulang sa katawan ng puno at ang iyong
pangalan naman bilang bunga.
Ako
bilang
bunga
DRAFT
April 10, 2014
Emily
Ang aking
Ina/Ama o
sinumang
kasama sa
pamilya
Mga tagubilin ng
aking mga magulang
o sinumang kasama
sa pamilya.
Hal. Mag-aral ng
leksyon bago
manood ng TV
Pamilyang Nagkakaisa
Sa iyong ipinakitang kagalingan sa araling ito, binabati
kita! Maaari ka nang tumuloy sa susunod na aralin.
Panatilihin mo ang pagsunod mo sa mga gawain.
59

Aralin 9
Ako, Ang Simula!
Ako ang Simula! Ano ang ibig sabihin ng mga
katagang ito? Bilang isang batang mag-aaral sa ikatlong
baitang, ano-ano ang mga kaya mong pamunuang gawin
tungo sa kapayapaan, pagkakaisa, maayos, at masayang
pagsasama ng iyong pamilya? Kung ito ay kaya mo, Isigaw
mo, Ako ang Simula!
Ano-ano ang mga tungkuling isinasagawa mo sa
araw-araw sa inyong bahay na nakatutulong sa iyong
pamilya? Isulat mo ito sa mga bilog at ibahagi sa iyong
mga kaklase. Gawin mo ito sa iyong kuwaderno.
Ang Aking Kalendaryo ng Gawain
DRAFT
April 10, 2014
Alamin Natin
60

Sagutin ang mga tanong at isulat ang sagot sa iyong
kuwaderno.
1. Ano-ano ang mga maaari mong tuparing gawain?
Isa-isahin.
2. Matapat mo bang isinasagawa ang iyong mga
tungkulin? Patunayan.
3. Patunayan kung gaano kahalaga ang naidudulot
mong kagalingan sa iyong pamilya.
4. Bakit may pagkakataong hindi mo naisasagawa
ang iyong mga tungkulin?
DRAFT
April 10, 2014
5. Makatutulong ba ang pagpaplano ng mga
gawain? Bakit?
Isagawa Natin
Gawain 1
Ang pagpapaalaala ay gamot sa mga batang
nakalilimot. Mapatutunayan ito sa pangkatang gawain na
isasagawa.
Magkaroon ng apat na pangkat sa klase.
Pagtulungang buuin ang clock time organizer ng inyong
takdang oras para sa mga dapat at kayang gawin sa
inyong klase. Siguraduhing makatutulong ito sa inyong pag-
aaral at sa mga gawaing makapagpapagaan sa inyong
guro. Gawin ito sa inyong papel. Iulat ito sa klase.
61

12
11
10
1
2
9
DRAFT
April 10, 2014
8 4
7 5
6
Sa bawat takdang oras, ano-ano ang inyong mga
napagkasunduang gawin?
3
62

Gawain 2
Narito ang malaking “Tandang Pananong” na may
kaukulang tanong. Sagutin mo ito nang buong katapatan.
Patunayan.
Maasahan ba ako
sa lahat ng oras?
Patunay:
DRAFT
April 10, 2014
Ipinapasa ko ba sa
iba ang mga
inuutos sa akin?
Ako ba ay
sumusunod sa
mga utos nang
may ngiti?
Patunay:
Patunay:
Ako ba ay hindi nag-aaksaya ng mga
gamit, tubig, at kuryente?
___________________________________
Patunay:
?
63
Ako ba ay bumibili
ng mga kailangan
lamang?
Patunay:

Isapuso Natin
Sumulat ng Pick Up Line na galing sa iyong puso. Ito ay
dapat na nagbibigay kasiyahan sa iyong damdamin hinggil
sa mga naitutulong mo sa iyong pamilya at paaralan sa
loob ng 24 oras. Makipagpalitan ka ng iyong sagot sa iyong
kamag-aral.
Halimbawa:
Walis ka ba?
Bakit?
DRAFT
April 10, 2014
Kasi, winawalis mo ang pagod ng iyong Nanay
kapag tinutulungan mo siya sa mga gawaing
bahay.
Tandaan Natin
Tunay na ang isang masayang pamilya ay
nakikita sa pamamagitan ng maayos at mabuting
pagsasama. Ang mga magulang na may mga anak
na katulad mo ay natutuwa kung ikaw ay sumusunod
sa kanilang mga utos at patakaran. Halimbawa ay ang
sumusunod:
- Maglaan ng sapat na oras para sa pag-aaral
at paggawa ng mga takdang-aralin
- Maging magalang sa lahat ng oras at
pagkakataon
- Tumulong sa mga gawaing-bahay sa mga
araw na walang pasok
- Magtipid sa paggamit ng tubig, kuryente, at
iba pang bagay
64

Kung may pagsusunuran sa tahanan, makikita mo
ang tunay na pagmamahalan. Ang pagsunod nang
buong katapatan sa mga itinakdang tuntunin at
gawain ay magbubunga ng kapayapaan at kaayusan
sa samahan sa bawat kasapi ng isang pamilya.
Palagian mong hangarin na maging masaya ang
iyong mga magulang. Utos ng Diyos sa mga anak na
mahalin nila ang kanilang mga magulang.
Kinalulugdan ng Diyos ang mga anak na nagmamahal
sa kanilang mga magulang.
DRAFT
April 10, 2014
Isabuhay Natin
Gumawa ka ng isang pangako sa anyong patula o
pa-rap o pakanta. Itanghal ito sa klase.
Halimbawa:
Ang Aking Pangako
Kapag inutusan
O tinatawag ako
Agad, akong sasagot
At sa utos ay susunod.
1. Hingin ang tulong ng iyong mga magulang at
pasagutan sa kanila ang sipi ng “Ang Aking Anak” na
iyong isinulat sa kuwaderno.
65

Ang Aking Anak!
Paano ginagampanan ng inyong anak ang
kanyang mga tungkulin sa tahanan?
Ang aking anak na si ______________________
ay tinutupad nang buong husay at tapat ang
kanyang mga tungkulin tulad ng __________________
__________________________________________________
__________________________________________________
Lagda:______________________
Lagyan ng kaukulang tsek ang iyong pinaniniwalaan
Mga Gawain Totoo Hindi totoo
1. Hindi ako nagdadabog
kapag inuutusan ako ng
aking mga magulang.
2. Tumatakas ako sa paglilinis
ng aming silid-aralan kapag
uwian na.
3. Naghuhugas ako ng aming
pinagkainan sa aming
bahay.
4. Ginagawa ko kaagad ang
aking takdang-aralin bago
pumasok sa paaralan.
Magaling! Natapos mo ang mga gawain nang tama.
Maaari ka nang tumuloy sa susunod na aralin. Pagbutihin
mo.
66
DRAFT
April 10, 2014
Subukin Natin

Yunit II
Mahal Ko, Kapwa Ko
DRAFT
April 10, 2014
67

Aralin 1
Mga May Karamdaman: Tulungan at Alagaan!
Maipadarama ang pagmamalasakit mo sa iyong
kapwa na may karamdaman sa simpleng paraan ng
pagtulong at pag-aalaga.
Alamin Natin
Gawain 1
Suriin ang sumusunod na larawan. Alin sa mga ito ang
iyo nang naisagawa bilang pagtulong at pag-aalaga sa
may mga karamdaman? Isulat ang titik ng iyong sagot sa
kuwaderno.
A
DRAFT
April 10, 2014
68

E
Gawain 2
Gamitin ang iyong imahinasyon.
Magtala ng iba pang paraan kung paano mo
matutulungan at maalagaan ang isang kakilala o kaibigan
o kamag-anak na maysakit. Kopyahin ang graphic organizer
sa kuwaderno at sagutin.
DRAFT
April 10, 2014
Iba Pang Mga
Paraan ng
Pagtulong at Pag-
aalaga sa tulad
mong bata na may
Karamdaman
70

Isagawa Natin
Gawain 1
Basahin ang sumusunod na sitwasyon. Sumulat ng
isang pangungusap kung ano ang dapat mong gawin
upang tulungan, alagaan, o damayan ang taong may
karamdaman. Gawin ito sa iyong kuwaderno.
1. Nabalitaan mo na ang iyong guro ay maysakit.
2. Ang nakababata mong kapatid ay may bulutong.
3. Nakita mo na di makatayo ang iyong kaibigan dahil sa
masakit ang kaniyang paa.
4. Ang iyong kaklase ay umiiyak dahil sa tindi ng sakit ng
kanyang ngipin.
5. Sa iyong pag-uwi ng bahay, nadatnan mo na ang
iyong kapatid ay giniginaw dahil mataas ang lagnat.
DRAFT
April 10, 2014Gawain 2
Mula sa inyong guro, ang bawat pangkat ay bubunot
ng nakabilot na papel na may nakasulat na sitwasyon.
Matapos na pag-usapan ito sa grupo ay isa-isa itong
isasadula sa harapan ng klase.
Ipasadula ang kalagayang nakuha ng bawat
pangkat.
Pangkat 1 - Madalas na sumasakit ang ulo ng iyong
kamag-aral na katabi mo sa upuan. Minsan
ay hindi na siya makausap dahil sa tindi ng
sakit ng kaniyang ulo.
71

Pangkat 2 -
Pangkat 3 -
Pangkat 4 -
Isang linggo nang hindi nakakapasok ang
isa ninyong kamag-aral. Nabalitaan ninyo
na mayroon siyang malubhang
karamdaman.
Sumakit ang ngipin ng nakababata mong
kapatid o pinsan at kayo ang magkasama
sa mga panahong iyon.
Pinuntahan ninyo ng mga kaibigan mo ang
isa pa ninyong kaibigan upang sumama sa
plano ninyong paglalaro sa inyong bahay.
Ngunit nadatnan ninyo siya sa kaniyang
tahanan na nakahiga sapagkat siya ay
nilalagnat.
May nakalaang 10 minuto para sa paghahanda ng
ipakikitang dula-dulaan na ipalalabas sa loob ng tatlong
minuto lamang. DRAFT
April 10, 2014
Gagamitin ang rubric sa pagtataya ng palabas.
Pamantayan 3 2 1
Husay ng Lahat ng 1-2 kasapi ng 3-4 na kasapi
Pagkaganap kasapi sa pangkat ay ng pangkat
pangkat ay hindi ay hindi
nagpakita ng nagpakita ng nagpakita ng
kahusayan kahusayan kahusayan sa
sa sa pagganap
pagganap pagganap
Akma Naipakita Naipakita Hindi
/Tamang nang nang naipakita ang
saloobin sa maayos at maayos tamang
sitwasyon may tiwala ngunit may saloobin sa
ang tamang pag- sitwasyon
saloobin sa aalinlangan
sitwasyon ang tamang
saloobin sa
sitwasyon
72

Isapuso Natin
Sumulat ng isang liham na humihingi ng paumanhin sa
magulang, kapatid, pinsan, kamag-aral, kaibigan, o kapwa
sa iyong pagkukulang noong sila ay maysakit. Gumawa ng
mga pangako kung paano maisasagawa ang pagtulong sa
kapwa sa oras ng kanilang karamdaman. Isulat ito sa isang
papel.
DRAFT
April 10, 2014
Petsa _____________
Mahal Kong ___________,
_________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
________________________.
_________________,
_________________
Lagda
73

Tandaan Natin
Ang pagmamalasakit sa kapwa lalo na sa maysakit
ay isa sa magagandang katangian nating mga Pilipino. Sa
pamamagitan nito, tayo ay natututong magpahalaga sa
ating sarili at kapuwa na siyang nagpapatibay ng ating
ugnayan.
Ang kaisipang, “Ibigin mo ang iyong kapwa tulad ng
pagmamahal mo sa iyong sarili” ay kinikilala sa lahat ng
dako ng daigdig. Kristiyano man o Muslim ay naniniwala
sa kaisipang ito. Ito ang buod ng ikaapat hanggang
ikasampung Utos ng Diyos na naging batayan na ang
pagmamahal sa kapwa ay nagsisimula sa ating sarili.
Sapagkat ang taong tunay na nagmamahal sa kaniyang
sarili ay may kakayahan ding magmahal ng kaniyang
kapwa. DRAFT
April 10, 2014
Isa sa mga paraan upang maipakita at maipadama
natin ang pagmamahal ay sa pamamagitan ng
pagbibigay halaga at pagtugon sa pangangailangan ng
maysakit. Ang simpleng pagpapapainom ng gamot, pag-
alalay sa pagpunta sa palikuran, pagpupunas ng pawis,
paghahanda at pagpapakain ng tamang pagkain at
pag-sasaalang-alang ng kanilang nararamandaman ay
malaking tulong upang mabawasan ang sakit na kanilang
nararamdaman. Bukod dito ay makatutulong din ang
pananalangin sa Diyos para sa mabilis na paggaling ng
taong maysakit.
Sa mga simpleng gawaing ito ay naipadarama natin
ang pagmamalasakit at pag-unawa sa kanilang
kalagayan na bunga ng ating pagmamahal sa ating
kapwa.
Lubos nating maipadarama sa mga taong may
74

karamdaman ang tunay nating pagmamalasakit sa
pamamagitan ng wastong pag-aalaga at pagtulong sa
kanilang mga pangangailangan.
Isabuhay Natin
Bumuo ng apat na pangkat at basahin ang teksto sa
ibaba. Sagutin at pag-usapan sa inyong pangkat ang
tanong na nakatalaga sa inyong pangkat.
DRAFT
April 10, 2014
May plano ang mga kaibigan ni Arby na
maglaro pagkatapos ng klase. Nang makauwi na sa
kanilang bahay, nagpaalam si Arby sa kaniyang ama
ngunit hindi siya pinayagang sumama. Ayaw ng
kaniyang ama na sumama siya sapagkat maysakit
ang kanyang ina.
Nais talagang sumama ni Arby ngunit pinili
niyang manatili sa bahay upang tulungan sa
gawaing bahay ang kaniyang ama. Tumulong din
siya sa pag-aasikaso sa kaniyang inang maysakit.
Mga Katanungan:
Pangkat 1 - Ano ang masasabi ninyo sa ginawa ni Arby?
Sumasang-ayon ba kayo sa kaniyang naging
desisyon? Ipaliwanag.
Pangkat 2 - Sa iyong palagay, ano ang mararamdaman ng
ina at ama ni Arby sa kaniyang naging desisyon?
75

Pangkat 3 - Ano ang magiging bunga ng pagtulong sa
maysakit at sa pagsunod sa magulang?
Pangkat 4 - Kung ikaw si Arby gagawin mo rin ba ang
kaniyang ginawa? Bakit?
Dapat nating pasalamatan ang ating magulang sa
pag-aasikaso sa atin tuwing tayo ay maysakit. Ipahayag
natin ang ating pasasalamat sa kanila sa pamamagitan ng
isang thank you card. Gumawa nito para sa sa bawat
miyembro ng pamilya na nagpakita o nagpadama ng
kanilang pagmamahal at pag-aaruga sa atin lalo na tuwing
tayo ay may karamdaman.
sa Hanay A kungIguhit ang masayang mukha
nagawa mo na sa isang taong maysakit ang nakasaad na
kilos sa bawat bilang at malungkot na mukha naman
kung hindi pa. Isipin kung ilang beses mo na itong nagawa
at isulat sa Hanay B. Sa tapat ng malungkot na mukha, isulat
ang dahilan bakit hindi mo pa ito nagagawa. Isulat ang
iyong sagot sa sagutang papel.
A B
DRAFT
April 10, 2014
Subukin Natin
Dahilan Kung
Bakit Di Pa
Nagagawa
1. Paglalagay ng bulsa de
yelo sa noo ng isang
nilalagnat na
kasambahay.
2. Pagbabantay sa ospital
sa isang taong may
lubhang karamdaman.
76
3
beses
Sapagkat wala
pa ako sa
tamang edad
0

DRAFT
April 10, 2014
Maligayang bati! Hinahangaan kita dahil maTiyaga
mong natapos ang araling ito. Napatunayan mo na isa
kang mabuting mag-aaral. Nawa’y maging handa ka sa
susunod na aralin para patuloy mong maipakita ang
pagmamalasakit sa may karamdaman.
3. Pagpapainom ng gamot
sa kapatid at magulang
na maysakit.
4. Pagtulong sa pagdadala
ng gamit ng kamag-aral
na nilalagnat.
5. Pagdalaw sa tahanan ng
kaibigan, kamag-aral, o
guro na may sakit.
6. Pagbili ng gamot na dala
ang reseta ng doktor sa
tindahan para sa kasapi
ng pamilya na may sakit.
7. Pag-akay sa mga
maysakit sa pagsakay sa
dyip o tricycle.
77

Aralin 2
Mga May Karamdaman: Dalawin at Aliwin!
Ang pagmamalasakit sa mga may karamdaman ay
maipadarama mo sa pamamagitan din ng pagbibigay ng
panahon tulad ng pagdalaw, pag-aliw, at pagbibigay ng
pagkain o anumang bagay na kanilang kailangan.
Alamin Natin
Ano sa iyong palagay ang dapat mong gawin kung
nalaman mong maysakit ang iyong kaibigan o kamag-aral
o kung sino man na iyong kakilala? Ano naman ang maaari
mong dalhin o ihandog sa taong maysakit? Ibigay ang mga
dahilan. Isulat ang iyong sagot sa loob ng bilog. Gawin ito sa
iyong kuwaderno.
DRAFT
April 10, 2014
78

Isagawa Natin
Gawain 1
Maliban sa mga pagkain o materyal na bagay, maaari
ka ring maghandog ng isang kard na naglalaman ng tula,
awit, likhang-sining, at iba pa para sa taong iyong
dinadalaw. Subukin mong gawin ito sa iyong kuwaderno.
Gawain 2
DRAFT
April 10, 2014
Mula sa inyong guro, ang bawat pangkat ay bubunot
ng nakabilot na papel na naglalaman ng sitwasyon. Ito ay
ipapakita ng bawat grupo sa paraang dula-dulaan.
Pangkat 1- Masayang pag-aliw o pagpapasaya sa may
karamdaman sa pamamagitan ng awit
Pangkat 2- Masayang pag-aliw o pagpapasaya sa may
karamdaman sa pamamagitan ng
pagkukuwento
Pangkat 3- Taos-pusong pagbibigay ng tamang pagkain
o anumang gamit para sa maysakit na
kapitbahay na kaibigan
Pangkat 4 Taos-pusong pakikiisa sa pagsasagawa ng
-“pray over” sa may karamdaman
May nakalaang 10 minuto para sa paghahanda ng
ipakikitang pantomina na ipalalabas sa loob ng tatlong
minuto lamang.
79

Gamitin ang rubric sa ibaba sa pagtataya ng palabas.
Pamantayan 3
Husay ng Lahat ng
Pagkakagawa kasapi sa
pangkat ay
nagpakita
ng
kahusayan
sa
paggawa
Tamang
saloobin sa
sitwasyon
Naipakita
nang
maayos at
may tiwala
ang
tamang
saloobin sa
sitwasyon
2
1-2 kasapi
ng pangkat
ay hindi
nagpakita
ng
kahusayan
sa sa
paggawa
1
3-4 na
kasapi ng
pangkat ay
hindi
nagpakita
ng
kahusayan
sa
paggawa
Naipakita Hindi
nang naipakita
maayos ang
ngunit may tamang
pag- saloobin sa
aalinlangan sitwasyon
ang
tamang
saloobin sa
sitwasyon
DRAFT
April 10, 2014
Isapuso Natin
Sumulat ng isang maikling dasal o “sambit” para sa
mabilis na paggaling ng isang taong may karamdaman na
iyong kakilala. Maaaring siya’y isang magulang, kapatid,
kasambahay, kaibigan, kaklase, guro na iyong kakilala o
napanood sa telebisyon, at nabasa sa pahayagan. Ibahagi
ito sa harap ng klase. Isulat sa kuwaderno ang inyong sagot.
80

Tandaan Natin
Ang pagmamalasakit sa kapwa ay pagpapakita ng
mabuting pakikipagkapwa: sa mga magulang, kapatid,
kasambahay, kaibigan, kaklase, o guro man sa lahat ng
oras at pagkakataon.
Likas sa tao ang maunawaan at madama ang
damdamin ng ating kapwa. Gayundin ang kabutihan na
nagbubunga ng paglilingkod sa kanila na ipinapakita natin
sa pamamagitan ng pagmamalasakit.
Sinisimulan nating magpakita ng malasakit sa bawat
miyembro ng ating pamilya lalo na sa may karamdaman.
Karaniwan nating inaaliw ang ating magulang, kapatid, o
kung sino mang miyembro ng ating pamilya na may
karamdaman.DRAFT
April 10, 2014
Maaari naman nating maipakita ang
pagmamalasakit sa ating kapwa na may karamdaman sa
pamamagitan ng pagbibigay ng panahon upang sila ay
dalawin, aliwin, bigyan ng tamang pagkain, o anumang
bagay na kailangan nila at higit sa lahat ang
paghahandog ng isang panalangin para sa maaga nilang
paggaling. Ang mga simpleng gawain na ito ay mga
tanda ng pagdamay o pagsuporta sa kapwa natin. Sa
pagkakataong ito, nakatutulong tayo upang mapanatag
ang kalooban ng isang tao.
81

Isabuhay Natin
Iguhit ang puso kung gaano mo kadalas
ginagawa ang sumusunod na pangyayari tungkol sa
pagdalaw at pag-aaliw sa may karamdaman. Isulat ito sa
kuwaderno.
Mga Tuntunin
1. Nakikipag-usap o
nakikipagkuwentuhan
ako sa may karamdaman
upang kumustahin ang
kanyang kalagayan
2. Ibinibigay ko ang
pangangailangan ng
may karamdamang
kapamilya at kaibigan
3. Sumasama ako sa Nanay
ko para dumalaw sa may
karamdaman sa
pagamutan o ospital
4. Dinadalhan ko ng
sariwang prutas ang may
karamdaman
5. Naglalaaan ako ng oras
sa pagdarasal sa may
karamdaman para sa
mabilis niyang paggaling
Palagi Paminsan
-minsan
Hindi
DRAFT
April 10, 2014
82

Subukin Natin
A. Lagyan ng tsek
ay nagpapakita ng pagmamalasakit sa pamamagitan
ng pagdalaw at pag-aliw sa may karamdaman at (X)
naman kung hindi. Isulat ang iyong sagot sa sagutang
papel.
1. Paghahandog ng isang masayang awitin sa Lolo na
may karamdaman.
2. Pagbibigay ng get-well soon card sa kaibigang
may karamdaman.
3. Pagkukuwento ng mga malungkot na pangyayari
sa paaralan sa kaklaseng may karamdaman.
4. Pagdadala ng sariwang prutas sa kapitbahay na
may karamdaman.
5. Paglalaan ng oras sa pagdarasal para sa mga may
karamdaman.
DRAFT
April 10, 2014
B. Maliban sa mga pagkain o materyal na bagay, maaari
ka ring maghandog ng isang kard na naglalaman ng
maikling tula o awit, likhang-sining, o komiks para sa
taong iyong dadalawin. Subukin mong gawin ito sa isang
mas magandang papel at lagyan ng karagdagan
dekorasyon. Matapos ay ipagkaloob ito sa isang kakilala
na may karamdaman. Pagmasdang mabuti ang
magiging reaksyon ng taong pinaghandugan.
83

C. Buuin ang diwa ng talata ayon sa isang karanasan.
Gawin ito sa isang kuwaderno.
Ang aking hinandugan ng _________ (tula, awit…)
ay si _______________________________________. Siya ay
____________________ (kaugnayan sa tao). Nakita kong
siya ay __________________________________ sa aking
inihandog. Labis akong______________________________
DRAFT
April 10, 2014
_____________________________________________sa aking
napagmasdan. Ngayon, natutuhan kong____________
____ ______, kung kaya’t aking gagawin ng___________
________________________________________.
Binabati kitang muli sa matagumpay mong
pagtatapos sa araling ito. Naniniwala akong higit mong
naunawaan ang kahalagahan ng pagmamalasakit sa mga
may karamdaman. Nawa’y ipagpatuloy mo ang gawaing
ito upang maging mas makabuluhan ang paglilingkod sa
iyong kapuwa.
84

Aralin 3
Mga May Kapansanan: Mahalin at Igalang!
Higit mong maipakikita ang malasakit sa mga may
kapansanan sa pamamagitan ng simpleng pagtugon sa
kanilang pangangailangan.
Alamin Natin
Basahin ang kuwento.
DRAFT
April 10, 2014
Ang Batang May Malasakit
Lunes ng umaga, maagang pumasok si Rodel sa
paaralan. Masaya siyang naglalakad papunta sa
terminal ng sasakyan. Pagdating niya doon ay
nakita niya si Juan, ang batang may kapansanan.
“Magandang
umaga sa iyo
Rodel” ang bati ni
Juan. “Magandang
umaga rin naman”
ang tugon
ni Rodel.
Nang dumating na ang dyip na kanilang sasakyan
patungong paaralan ay inalalayan ni Rodel si Juan sa
pagsakay hanggang sa pag-upo sa loob ng sasakyan.
“Maraming salamat sa iyo Rodel”, sabay sabi ni Juan.
“Walang anuman”, tugon naman ni Rodel.
85

Nang dumating na sila sa tapat ng kanilang paaralan,
inalalayan pa rin niya si Juan sa pagbaba ng dyip, sa
pagpasok sa loob ng paaralan at maging sa pagpasok sa
silid-aralan. Lubos na nagpasalamat si Juan kay Rodel dahil
sa ipinakitang malasakit at kabaitan sa kanya.
1. Paano nagpakita ng malasakit si Rodel sa kaniyang
kapuwa?
2. Tama ba ang kaniyang ginawang pagmamalasakit?
3. Kaya mo rin bang magmalasakit gaya ng ginawa ni
Rodel sa isang taong may kapansanan?
DRAFT
April 10, 2014
Isagawa Natin
Gawain 1
Pag-aralan ang sumusunod na sitwasyon. Ano ang
dapat mong gawin upang maipakita ang iyong malasakit
86

sa may kapansanan? Isulat ang sagot sa inyong
kuwaderno.
1. Pumunta ka sa tindahan at naabutan mong bumibili rin
ang kapitbahay mong pipi. Hindi maintindihan ng
tindera kung ano ang kaniyang binibili. Nagkataong
marunong ka ng sign language. Ano ang dapat mong
gawin?
2. Magkasama kayo ng Nanay mo sa pagtawid sa
kalsada. Hinihintay ninyo na maging kulay berde ang
ilaw trapiko para kayo ay makatawid. Nakita mong
papatawid din ang isang batang pilay. Ano ang
dapat mong gawin?
DRAFT
April 10, 2014
3. Kaarawan ng iyong kaklase at ikaw ay dumalo sa
kaniyang handaan. Nakita mo doon si Tina ang
batang bulag na iyong kababata. Narinig mo na
gusto niyang uminom ng juice ngunit hindi siya
pinapansin ng may hawak nito. Ano ang dapat mong
gawin?
Gawain 2
Ang bawat pangkat ay makatatanggap ng isang
metacard kung saan nakasulat ang sitwasyon na pag-
uusapan at gawain.
Pangkat 1 - Magsadula ng isang eksenang nagpapakita ng
pagmamalasakit sa isang bulag.
Pangkat 2 - Iguhit sa loob ng isang malinis na papel ang nais
mong ipakita at ipadama sa may mga
kapansanan.
Pangkat 3 - Lumikha ng isang saknong ng tula na may apat
na linya na tumutukoy sa pagmamalasakit sa
may mga kapansanan.
87

Pangkat 4 - Magbigay ng tatlong kilala ninyong tao na
nagpakita ng pagmamalasakit sa mga taong
may kapansanan. Sabihin kung paano niya ito
ginawa.
May nakalaang 10 minuto para sa paghahanda sa
nabunot na sitwasyon o gawain. Ipapakita ng bawat
pangkat ang inihanda sa loob ng dalawa hanggang
tatlong minuto lamang.
Ang rubric na gagamitin sa pagTataya ng kakayahan
ng mga bata.
Mga Pamantayan 3
Husay ng Lahat ng
pagkaganap ng kasapi sa
bawat kasapi pangkat ay
nagpakita
ng husay sa
pagganap
Tamang saloobin
sa sitwasyon
Naipakita
nang
maayos at
may tiwala
ang
tamang
saloobin sa
sitwasyon
DRAFT
April 10, 2014
2
1-2 kasapi
ng pangkat
ay hindi
nagpakita
ng husay sa
pagganap
Naipakita
nang
maayos
ngunit may
pag-
aalinlangan
ang
tamang
saloobin sa
sitwasyon
1
3-4 na
kasapi ng
pangkat ay
hindi
nagpakita
ng husay sa
pagganap
Hindi
naipakita
ang
tamang
saloobin sa
sitwasyon
88

Isapuso Natin
Iguhit sa loob ng tatlong puso ang iyong sagot sa
sumusunod na tanong. Gawin ito sa kuwaderno.
1. Ano ang iyong nararamdaman
tuwing nagpapakita ka ng
pagmamalasakit sa mga may
kapansanan?
2. Ano ang iyong nararamdaman
DRAFT
April 10, 2014Tandaan Natin
Ang pag-unawa sa damdamin at sitwasyon ng iba
ay isang paraan ng pagpapakita ng kabutihan. Ang
kabutihan ng ng isang aksyon ay nagsisimula sa
kabutihan ng hangarin. Ang mga hangaring ito ay
dapat na may pagsasaalang-alang sa kapakanan ng
iba at maging sa sarili. Maipakikita ito sa salita at gawa.
Kailangang meron itong katapatan at
komplementaryong gawain na nagbibigay ng
kahalagahan sa isang wagas na naisin at layunin.
Ang pagmamalasakit sa isang taong may
kapansanan ay isang paraang nagpapakita ng
kabutihan ng hangarin. Ang Batas Republika 7277 ay
89
kapag may nakikita kang batang
may kapansanan na
pinagtatawanan? Bakit?
3. Kung ikaw naman ang
nakakatanggap ng
pagmamalasakit mula sa iyong
kapuwa, ano ang nararamdaman
mo?

DRAFT
April 10, 2014
Sa pagkakataong ito, maipakikita natin ang
pagmamalasakit sa mga may kapansanan sa
pamamagitan ng pagbibigay ng lubos na
pagmamahal, pag-unawa, at paggalang upang
maramdaman nila na sila ay mahalaga rin tulad natin.
Ang paglalaan ng upuan, pag-aalay sa pagtawid sa
kalsada, at paglalakad ay mumunting paraan ng
pagpaparamdam sa kanila na sila ay mahalaga bilang
tao at kabahagi ng lipunan.
Isabuhay Natin
Mayroon kayong kapitbahay, kaibigan, kasambahay,
kamag-anak, o kaklase na may kapansanan.
higit na kilala sa taguring Magna Carta para sa mga
Taong May Kapansanan (Magna Carta for Persons with
Disability), ay legal na basehan upang isulong ang mga
karapatan ng mga mamamayang may kapansanan.
Kasama ang mga susog na ginawa ng Batas Republika
9442 at mga takda ng Kautusang Tagapagpaganap Blg.
437. TiniTiyak ng batas na ito ang pagpapatupad ng
mga hakbang kaugnay ng rehabilitasyon at pagTiyak sa
pansariling pag-unlad ng mga taong may kapansanan
upang manatili sila bilang produktibong mga kasapi ng
lipunan. TiniTiyak ng Batas Republika 7277 ang mga
karapatan ng mga taong may kapansanan kaugnay ng
pagkakaempleyo, pagkakaroon ng edukasyon,
serbisyong medikal, karagdagang pantulong na
paglilingkod, at iba pa.
90

Sumulat ng limang pangungusap kung paano mo sila
tutulungan. Ibahagi ito sa klase.
1.
2.
3.
4.
5.
_________________________________________________.
_________________________________________________.
_________________________________________________.
_________________________________________________.
_________________________________________________.
DRAFT
April 10, 2014
Subukin Natin
Lagyan ng tsek (
nagpapakita ng pagmamalasakit sa mga may kapansanan
at ekis (X) naman kung hindi. Isulat ang inyong sagot sa
sagutang papel.
1.
2.
3.
4.
5.
Akayin sa paglakad ang kamag-aral na bulag.
Pagtawanan ang kaklaseng may bingot.
Makipagkaibigan sa taong may kapansanan.
Bigyan ng upuan ang batang pilay.
Tuksuhin ang kalaro o mga batang duling.
Muli, natapos mo na naman ang isang aralin kaya’t
binabati kita sa matagumpay mong gawain. Hinahangaan
kita sa ipinakita mong pagmamahal at paggalang sa mga
may kapansanan. Hangad kong pahalagahan mo ang
kanilang mga kakayahan na iyong matututuhan sa susunod
na aralin. Ipagpatuloy ito!
91

Aralin 4
Kakayahan Mo, Pahahalagahan Ko!
Ang pagmamalasakit sa may mga kapansanan ay
maipakikita mo sa pamamagitan ng pagbibigay ng
pagkakataon at suporta sa sandaling maipamalas nila ang
kanilang natatanging kakayahan sa larangan ng laro at iba
pang programang pampaaralan.
Alamin Natin
DRAFT
April 10, 2014
Basahin ang tula.
Tanging Yaman, Ating Kakayahan
Natatanging kakayaha’y biyaya ng
Maykapal
Ito’y pagyamanin, paunlarin at
ikarangal
Anumang kakulangan paglaanan
ng aral
Ito’y pagpapakita ng magandang
asal.
Sa programa sa iskul bigyang
puwang ang talino
Nang sa angking talento’y tunay
kang maging bibo
Lubos na pagtitiwala sa sarili’y ialisto
Kakayahan ng sinuman ay hindi
masisino.
Sa larangan ng pagguhit, pagpipinta’t pag-awit
Gayundin sa palakasan kahit kulang ay susungkit
92

Ng medalya na sa iyo’y kukumpleto’t magsusulit
Kapintasan, kakulangan hindi ka nga magagalit.
Kapansanan ng mga tao hindi dapat pagtawanan
Bagkus sila’y dapat tulungan at pahalagahan
Ang bawat isa’y kailangan ituring na kaibigan
Pagkat sila’y may halaga at bahagi ng lipunan.
-rbc-
Sagutin ang mga tanong:
1. Ano-ano ang mga kakayahang nabanggit sa tula?
2. Ano ang dapat mong gawin sa kakayahang
ipinagkaloob sa iyo ng Poong Maykapal?
3. Ano ang katangian ng isang bata ang ipinahihiwatig
sa tula?
4. Paano ipinakita ang pagmamalasakit sa kapuwa na
may kapansanan?
5. Sa iyong palagay, dapat bang pagmalasakitan ang
mga batang may kapansanan? Bakit?
DRAFT
April 10, 2014
Isagawa Natin
Gawain 1
Basahin ang sumusunod na sitwasyon. Piliin ang titik ng
nararapat mong gawin upang maipakita ang
pagmamalasakit at paggalang sa mga may kapansanan.
Gawin ito sa inyong kuwaderno.
1. Lunes ng umaga, mayroong palatuntunan sa
bulwagan ng inyong paaralan. Nakita mo na ang
iyong kaklase na pilay ay nakatayo lang sa may
unahan ng bulwagan dahil wala nang bakanteng
upuan. Ano ang dapat mong gawin?
93

A. Titingnan ko siya at pagtatawanan dahil siya ay
walang upuan.
B. Lalapitan ko siya upang ibigay sa kaniya ang
aking upuan.
C. Mananatili ako sa aking upuan at hahayaan ko
na lang siyang nakatayo hanggang sa matapos
ang palatuntunan.
2. Sa inyong talakayan sa klase ay sumagot ang kaklase
mong may bingot. Hindi ninyo masyadong
naunawaan ang kaniyang sinabi. Ano ang dapat
mong gawin?
A. Makikinig ako sa sagot ng kaklase ko.
B. Tatayo rin ako at sasabayan ko siyang sumagot
upang maunawaan ng iba kong kaklase.
C. Sasabihin ko sa katabi ko ang tamang sagot.DRAFT
April 10, 2014
3. Nagkaroon ng palatuntunan ang mga special
education children sa inyong paaralan. Unang
nagpakita ng kakayahan sa larangan ng tula ay ang
hearing impaired child na si Jano. Nasa kalagitnaan na
siya ng kaniyang tula nang bigla niyang makalimutan
ang susunod na linya. Kung ikaw ay isa sa mga
manonood, ano ang dapat mong gawin?
A. Tatawanan ko si Jano.
B. Tatawagin ko na siya para umupo na.
C. Tahimik akong mananalangin na sana ay
maalala niya ang nalimutang linya.
Papauwi ka na ng bahay nang makita mo ang kaklase
mong mabagal maglakad dahil siya ay naaksidente at
naputulan ng kanang paa. Ano ang dapat mong
gawin?
A. Bibilisan ko ang paglalakad upang maunahan
ko siya.
94
4.

B. Maglalakad ako na parang hindi ko siya nakita.
C. Tutulungan ko siyang magdala ng kaniyang
gamit.
5. Inutusan ka ng Nanay mo na bumili sa tindahan at
nakita mo doon na kinukutya ang isang batang may
kapansanan. Ano ang dapat mong gawin?
A. Sasabihan ko ang batang may kapansanan na
huwag pansinin ang mga batang nangungutya.
B. Lalapitan ko ang mga batang nangungutya
upang pagsabihan.
C. Sasamahan kong umalis sa tindahan ang batang
may kapansanan.
DRAFT
April 10, 2014
Gawain 2
1. Maghanap ng mga larawang nagpapakita ng
pagmamalasakit sa mga may kapansanan. Idikit sa bond
paper ang mga larawang ginupit.
2. Ang bawat pangkat ay gagawa ng isang saknong ng
tula, awit, o yell tungkol sa larawang napili.
3. Ipapakita ng bawat pangkat ang ginawang tula, awit, o
yell ayon sa larawang idinikit sa loob ng tatlong minuto
lamang.
Gamitin ang rubric sa pagtataya ng ginawang tula, awit,
o yell.
Mga
Pamantayan
Husay ng
pagkakadikit ng
mga larawan
3
Lahat ng
kasapi sa
pangkat ay
nagpakita
ng
kahusayan
95
2
1-2 kasapi
ng pangkat
ay hindi
nagpakita
ng
kahusayan
1
3-4 na
kasapi ng
pangkat ay
hindi
nagpakita
ng

sa
pagtulong
sa pagbuo
ng gawain
Tamang saloobin Naipakita
sa pagpapakita nang
ng pagganap maayos at
may tiwala
ang tamang
saloobin sa
pagganap
Gumawa ng tsart sa iyong kuwaderno tulad ng nasa
pangungusap ay nagpapakita ng pagmamalasakit sa mga
may kapansanan at ekis (x) naman kung hindi.
1.
2.
3.
4.
5.
Pinupuri ko ang gawain ng mga may kapansanan na
kapaki-pakinabang.
Tumutulong ako sa inilulunsad na mga proyekto ng
mga may kapansanan.
Bumibili ako ng mga produktong ginawa ng mga may
kapansanan.
Nakikipaglaro ako sa kapuwa ko bata kahit na siya ay
may kapansanan.
Ipinagtatanggol ko sa simpleng paraan ang mga
batang may kapansanan.
DRAFT
April 10, 2014
Isapuso Natin
sa
pagtulong
sa pagbuo
ng gawain
Naipakita
nang
maayos
ngunit may
pag-
aalinlangan
ang
tamang
saloobin sa
pagganap
kahusayan
sa pagbuo
ng gawain
Hindi
naipakita
ang
tamang
saloobin sa
pagganap
96

Tandaan Natin
Ang pagpapahalaga sa kakayahan ng mga may
kapansanan ay pagpapakita ng pagmamahal na sila ay
mahalagang bahagi ng lipunan tulad natin.
May kasabihan tayong mga Pilipino na “ang
kahirapan at kapansanan ay hindi sagabal o hadlang
upang magtagumpay.” Ang kasabihang ito ay
nagpapahiwatig sa atin na ang tibay at tatag ng loob ay
lubhang kailangan upang makamit ang tagumpay anu-
man ang kalagayan at katayuan natin sa buhay. Kagaya
ni Apolinario Mabini, hindi naging hadlang ang kaniyang
kapansanan upang siya ay hirangin bilang bayani.
Nawa’y siya ay magsilbing inspirasyon sa pagkamit ng
tagumpay.
DRAFT
April 10, 2014
Isabuhay Natin
Ipakita ang natutuhan sa pagpapahalaga sa mga
may kapansanan sa inyong lugar. Maglaan ng oras sa
97
Ang pagmamalasakit na may paggalang sa may
mga kapansanan ay maipakikita sa pamamagitan ng
pagbibigay ng pagkakataon at suporta sa sandaling
maipamamalas nila ang kanilang natatanging kakayahan
sa larangan ng laro at iba pang programang
pampaaralan. Dapat tayong magpakita ng
pagmamalasakit at pagmamahal sa mga taong may
kapansanan sa lahat ng pagkakataon. Ito’y tanda ng
pagbibigay ng kahalagahan sa kanilang pagkatao at
kakayanan.

pagbisita at pagbibigay-aliw sa kapwa bata na alam mong
may kapansanan sa inyong pamayanan. Gawin ito
pagkatapos ng klase. Ikuwento o ibahagi sa buong klase
ang kinalabasan ng iyong pagbisita.
Subukin Natin
kung ang pangungusap ay
nagpapakita ng pagmamalasakit sa mga taong may
kapansanan at ekis (x ) kung ito ay hindi. Isulat ang inyong
sagot sa sagutang papel.
1. Niyaya ni Roy ang piping kamag-aral na sumali sa
paligsahan ng pagsasayaw.
2. Pinahinto ng Ama sa pag-aaral ang anak dahil
siya’y lumpo.
3. Isinama ng buong pamilya ang anak na may
kapansanan sa kanilang paglalakbay.
4. Nagbigay ng wheel chair ang balik-bayang
kapitbahay sa batang may kapansanan.
5. Ipinaampon ng mag-asawa ang kanilang anak na
may kapansanan.
DRAFT
April 10, 2014
Binabati kita! Muli mo na namang natapos ang isang
aralin. Naniniwala akong ang pagpapahalaga mo sa
kakayahan ng isang may kapansanan ay kahanga-
hangang gawain. Hangad kong ipagpapatuloy mo ito sa
lahat ng oras at pagkakataon. Handa ka na ba sa susunod
na aralin? Ipagpatuloy mo ang mabuting hangaring ikaw ay
matuto!
98

Aralin 5
Maging Sino Ka Man, Dapat Igalang!
Pagmamalasakit na may paggalang sa may
kapansanan ang binibigyang-diin sa araling ito. Sa
pamamagitan ng pagbibigay natin ng pagkakataon sa
kanila, nagiging kabahagi sila ng pamayanan na walang
itinatangi at sinisino.
Alamin Natin
DRAFT
April 10, 2014
Basahin ang diyalogo.
Natatanging Kaibigan!
Sabado ng umaga. Sakay ng bisikleta si Bibo ng
makasalubong niya si Gina, ang batang may kapansanan
subalit mahusay naman siyang umawit.
99

Gina:
Bibo:
Hello, Bibo! Balita ko eh may paligsahan sa pag-awit
sa darating na pista dito sa ating barangay? Sa
palagay mo, maaari kaya akong sumali?
Aba, oo naman Gina! Kaya nga pupunta ako sa
bahay ninyo para ipaalam sa’yo at tanungin kung
gusto mong sumali. Alam mo bang malaki ang mga
papremyong ipamimigay sa mga mananalo?
Talaga? Maraming salamat sa’yo Bibo! Kanino ba
nagpapalista ang gustong sumali sa paligsahang
iyon?
Ayon sa nabasa kong patalastas na nakapaskil, eh,
kay Kuya Gerwin daw, ang Hermano Mayor ng pista
sa taong ito.
Wala talaga akong masabi sa’yo Bibo! Saludo ako
sa iyo dahil alam na alam mo ang buong detalye
ng paligsahan. Puwede bang samahan mo ako
ngayon para magpalista na kay Kuya Gerwin?
Gina:
Bibo:
Gina:
Bibo:
DRAFT
April 10, 2014Sige, tayo na!
1. Ano ang natatanging kakayahan ni Gina?
2. Bakit pupunta si Bibo sa bahay ni Gina?
3. Ano ang katangiang ipinakita ni Bibo sa diyalogo?
4. Kaya mo rin bang gawin ang pagmamalasakit na
ginawa ni Bibo kay Gina? Bakit?
5. Kung ikaw si Bibo/Gina, ano ang iyong
mararamdaman kapag ikaw ang pinahahalagahan o
nagbibigay importansya sa iba? Patunayan.
100

Isagawa Natin
Gawain 1
Suriin ang sumusunod na sitwasyon. Ano ang iyong
dapat gawin? Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
Mga Sitwasyon
Kasama ka ng Nanay
mong pumunta sa
palengke at noon mo
nalaman na bingi pala
ang batang
namamalimos.
May paligsahan sa pag-
awit sa iyong barangay
at nais sumali ng iyong
kababatang pilay.
Sa iyong paglalakad,
nakita mo ang iyong
kapitbahay na bulag
na malapit na sa may
kanal.
Marami kang laruan sa
inyong bahay na hindi
mo naman ginagamit.
Nakita mo na sira na
ang laruan ng
kapitbahay mong pipi.
Nakita mo ang isang
batang putol ang
kamay na hindi kayang
dalhin ang kaniyang
gamit.
Ang dapat kong gawin ay….
1.
DRAFT
April 10, 2014
2.
3.
4.
5.
101

Gawain 2
Ang bawat pangkat ay makatatanggap ng isang
activity card kung saan nakasulat ang dapat nilang gawin.
Pangkat 1 – Lagyan ng piring ang mata ng bawat bata sa
inyong pangkat. Magkaisa sa isang salita na
magsisilbing clue word ninyo upang mahanap
ang iyong kasamahan.
Pangkat 2 – May isang bagay kayo na hinahanap sa inyong
silid-aralan. Ipakita kung paano ninyo ito
mahahanap nang hindi kayo nagsasalita.
Pangkat 3 - May gusto kayong abuting gamit sa mataas na
kabinet ngunit kayo ay pilay.
Pangkat 4 – May gusto kang sabihin sa iyong kaklase ngunit
mahina ang kaniyang pandinig. Paano mo ito
gagawin?
Naranasan ninyo ang maging bulag, pipi, pilay, at
bingi sa ating gawain. Paano mo maipakikita ang
pagmamalasakit sa may kapansanang tulad nila? Pag-
usapan sa bawat pangkat kung ano ang dapat gawin.
Ibahagi ito sa klase.
DRAFT
April 10, 2014
3
Lahat ng
kasapi sa
pangkat ay
nagpakita
102
Ang rubric na gagamitin sa pagtataya ng kakayahan
ng mga bata.
Mga Pamantayan
Husay ng
pagkaganap
2
1-2 kasapi
ng pangkat
ay hindi
nagpakita
1
3-4 na
kasapi ng
pangkat ay
hindi

ng
kahusayan
sa
pagganap
Tamang saloobin
sa sitwasyon
Naipakita
nang
maayos at
may tiwala
ang
tamang
saloobin sa
sitwasyon
ng
kahusayan
sa
pagganap
Naipakita
nang
maayos
ngunit may
pag-
aalinlangan
ang
tamang
saloobin sa
sitwasyon
nagpakita
ng
kahusayan
sa
pagganap
Hindi
naipakita
ang
tamang
saloobin sa
sitwasyon
DRAFT
April 10, 2014
Isapuso Natin
Iulat sa klase kung natupad ang pangako.
Tandaan Natin
Ang pantay-pantay na pagtingin ay pagpapakita rin
ng paggalang sa kapuwa. Ito ay nagpapaalala sa atin na
103
Sumulat ng sariling pangako hinggil sa pagpapakita ng
pagmamalasakit na may paggalang sa mga may
kapansanan.
Simula sa araw na ito, ako ay nangangako na
___________________________________________________________
___________________________________________________________
_____________________________________________________.

walang mayaman o walang mahirap sa lipunang ating
ginagalawan. Nararapat nating pahalagahan ang taglay
na mga kakayahan ng bawat isa may kapansanan man o
wala. Wala tayong karapatan upang husgahan ang ating
kapwa sa panlabas na kaanyuan.
Ipinahihiwatig sa awiting “Bulag, Pipi, at Bingi” ni
Freddie Aguilar na ang kapansanan ay hindi hadlang
upang maipakita ang ating natatanging kakayanan o
talento. Lagi nating itanim sa ating isipan na walang
sinumang perpekto sa ibabaw ng mundo. Bawat isa ay may
kani-kaniyang lakas at kakulangan.
Sa bisa pa rin ng Batas Republika 9442 na sumusog sa
Batas Republika 7277, ipinagbabawal na rin ngayon ang
panunuya sa mga taong may kapansanan, maging sa
pamamaraang pasulat, pasalita, o sa pamamagitan ng
mga kilos. Pinagtibay din ang mga susog na ito upang
pigilan ang pagbaba ng tingin sa mga taong may
kapansanan.
Kaya’t ang pagmamalasakit sa mga may kapansanan
ay dapat nating gawin sa lahat ng pagkakataon. Ito ay
pagpapakita rin ng paggalang upang maramdaman nilang
bahagi rin sila ng lipunan.
DRAFT
April 10, 2014
104

Isabuhay Natin
Magkaroon ng isang proyekto “Kapuwa ko, Mahal ko”
na gagamitin sa outreach program para sa mga may
kapansanan.
Magdala ng isang malaking kahong babalutan ng
used gift wrapper. Ilagay ito sa sulok ng silid-aralan upang
dito ilagak ng mga bata ang mga dadalhin nilang regalo:
damit, laruan, de lata, at iba pa para sa mga batang may
kapansanan.
DRAFT
April 10, 2014“Handog Ko
sa Kapuwa Ko”
Gagawin ito sa loob ng isang buwan. Ang lahat ng
mga naipong gamit o anupaman ay ipapamigay sa mga
batang may kapasanan.
105

Subukin Natin
nagpapakita ng pagmamalasakit na may pagalang sa
may kapansanan at ekis (X) kung ito ay hindi. Isulat ang
inyong sagot sa sagutang papel.
1. Tinatawag ko ang aking kapuwa na may
kapansanan sa kanilang tunay na pangalan o
palayaw.
2. Tinatawanan ko ang may kapansanan sa kanilang
kapulaan.
3. Ginagaya ko ang may kapansanan sa kanilang
paglalakad at pagsasalita.
4. Nakikipaglaro lang ako sa kapwa ko rin na may
kapansanan.
5. Tinutulungan ko ang mga may kapansanan sa abot
ng aking makakaya.
DRAFT
April 10, 2014
Binabati kita sapagkat maluwalhati mong natapos ang
araling ito. Hinahamon kita na sana ang tunay na
pagmamalasakit sa may kapansanan ay maipakita mo
nang may respeto o paggalang sa lahat ng pagkakataon.
Mahusay!
106

Aralin 6
Kapwa Ko, Nauunawaan Ko!
Hindi lahat ng bata ay magkakatulad ang katayuan sa
buhay. May magagawa ka para sa iba.
Alamin Natin
Pagmasdan ang mga larawan at dugtungan ang
pariralang katabi nito. Gawin ito sa inyong kuwaderno.
DRAFT
April 10, 2014
Kung makikita ko ang batang ito, ako
ay__________________________________
____________________________________
____________________________________
___________________________________.
Kapag lumalapit sila sa akin at
nanghihingi ng pera, ako ay
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
_________________________________.
107

Kung makikita kong ganito lagi ang
suot ng bata ako ay _______________
___________________________________
__________________________________.
1. Nakasalamuha mo na ba ang mga batang nasa
larawan?
2. Ano ang nararamdaman mo kapag nakikita o
nakakasama mo sila?
3. Paano mo isinasaalang-alang ang kanilang
katayuan o kalagayan sa buhay? Bakit?
4. Sino-sino pa ang mga batang nakakasama o
nakakasalamuha mo na nangangailangan ng
tulong? Bakit?
5. Naipakita mo ba sa kanila ang pagsasaalang-alang
sa kanilang kalagayan sa buhay?
DRAFT
April 10, 2014
Isagawa Natin
Pangkat 1 - sa mga batang nakaranas ng
kalamidad
108
Bawat pangkat ay magsasadula kung paano ninyo
isinasaalang-alang ang kalalagyan sa buhay ng iyong
kapuwa bata batay sa sitwasyong ibibigay ng guro.

Pangkat 2 -
Pangkat 3 -
Pangkat 4 -
Pangkat 5 -
sa isang payat na kamag-aaral na
namumutla habang nagkaklase
sa kaklase mong maikling-maikli na ang
lapis
sa isang batang lalaking putol ang isang
kamay pero gustong sumali sa inyong
larong basketbol
sa isang batang nakita mo sa isang
bahay-ampunan
Isapuso Natin
DRAFT
April 10, 2014
Magnilay. Isipin ang mga taong nakasalamuha mo na
at nangailangan ng iyong tulong, pagkalinga, o malasakit.
Isulat ito sa speech balloon. Natugunan mo ba ang kanilang
pangangailangan sa oras na iyon? Isulat sa kaliwang bilog
ang ginawa mong pagtugon sa kanilang pangangailangan.
Kung mangyayari itong muli, ano naman ang gagawin mo?
Isulat naman ito sa kanang bilog. Gawin ito sa inyong
sagutang papel.
109

Tandaan Natin
Lahat ng bata ay may iba’t ibang kalalagyan sa
buhay. Mayroong mayaman at mayroon din namang
mahirap. Mayroong nangangailangan ng tulong at
mayroon din namang may kakayahang magbahagi.
Hindi tama na husgahan o pakitaan ng masama
ang ating kapuwa kung iba ang kalalagayan nila sa
buhay. Sa pang-araw-araw nating pamumuhay, hindi
natin maiiwasang makasalamuha ang iba’t ibang uri ng
bata kung kaya’t nararapat na alam natin kung paano
sila igalang, irespeto, at pakitunguhan nang tama.
DRAFT
April 10, 2014
Marapat na isaalang-alang natin ang kalagayan
ng ating kapwa bata. Pakitunguhan natin sila nang
maayos at ibigay ang nararapat na tulong para sa
kanila. Ayon nga sa ating Panginoon, tandaan natin,
ang kagandahang-loob ay huwag ipagkait sa kapwa
kung ikaw ay may kakayahang ito ay magawa, gawin
mo ito nang mahusay at tama.
Isabuhay Natin
Paano mo ipapakita ang pagsasaalang-alang sa
katayuan/ kalagayan ng kapwa bata? Isulat ang dapat
gawin sa bawat sitwasyon.
Mga Sitwasyon
1. May batas na
nagbabawal sa
110
Dapat Gawin

2.
3.
DRAFT
April 10, 2014
4.
5.
Subukin Natin
Iguhit ang masayang mukha kung ang
pangungusap ay nagpapahayag ng pagsasaaalang-alang
sa katayuan o kalagayan ng iyong kapuwa bata at
malungkot na mukha naman kung hindi.
pamamalimos.
Nang pumunta ka sa
palengke, may nakita
kang batang
namamalimos.
Nakita mo ang isang
batang nanghihina sa
gutom.
May batang kumakatok
sa bintana ng inyong
sasakyan at halos kasing-
edad mo lamang. Nag-
aalok siya ng sampaguita
sa iyong ama.
Nakita mo ang isang
batang nakatingin sa iyo
habang kumakain kayo sa
restawran.
Nakita mong naglalaro
ang batang punit-punit
ang kasuotan.
1. Binibigyan ng pagkain ang batang nagugutom.
111

2. Pinasasaya ang bata sa lansangan sa pamamagitan
ng pagbigay ng mga pangangailangan tuwing may
okasyon.
3. Sinasarili ang panonood ng telebisyon sa bahay upang
inggitin ang mga kalaro.
4. Hinahatian ng baon ang isang kalaro na walang
makain at nagugutom.
5. Sumasali sa mga outreach program ng barangay,
nagpapadala ng pagkain at mga damit sa mga
batang nasa malalayong lugar.
Binabati kita! Kahanga-hanga ka dahil matiyaga mong
natapos ang araling ito. Nawa’y maging handa ka sa
susunod na aralin para patuloy mong maisaalang-alang
ang katayuan at kalagayan ng kapuwa mo bata.
DRAFT
April 10, 2014
112

Aralin 7
Magkaiba Man Tayo
Hindi natin maiiwasan na may mga kapuwa bata
tayong makakasama o makakasalamuha na kabilang sa
mga pangkat-etniko. Paano natin isasaalang-alang ito?
Alamin Natin
Basahin ang kuwento:
DRAFT
April 10, 2014
Ang Matulunging Bata
Sa loob ng silid-aralan, tahimik na gumagawa ang
mga bata ng kanilang pagsasanay sa Filipino. Napansin ni
Lita si Lawaan, ang bago nilang kaklaseng Aeta na hindi
mapakali sa upuan. Wala siyang lapis at papel na
gagamitin.
113

Dali-daling kinuha ni Lita ang iba
pa niyang lapis at papel sa
kaniyang bag at ibinigay kay
Lawaan. Laking gulat at
pasasalamat ng bata kay Lita.
Masaya niyang tinanggap ang
tulong ni Lita at sila ay naging
mabuting magkaibigan.
Pag-usapan natin.
DRAFT
April 10, 2014
1. Ano ang kaibahan ni Lawaan kay Lita?
2. Bakit hindi mapakali si Lawaan sa kaniyang upuan?
3. Paano ipinakita ni Lita ang pagmamalasakit sa bago
niyang kaklase?
4. Kung sa iyo ito nangyari, ano ang gagawin mo? Bakit?
5. Nakaranas ka na ba ng pangyayari na katulad ng kay
Lita? Ano ang iyong ginawa?
114

Isagawa Natin
Gawain 1
Kilala ba ninyo sila?
Hanapin ang mga pangkat etniko na nakasulat sa
loob ng word hunt.
B
I
S
E
T
A
U
S
U
I
M
A
S
T
T
I
B
L
Y
L
T
D
U
H
K
GM
C
R
L
L
T
A
N
B
I
B
A
C
E
B
DRAFT
April 10, 2014
A
Y
A
R
B
A G
O
R
E
L
A OG
O
B
T
O
O
D
O
U
M
K
K
A
N
Y
MO
Y
O
O
H
A
G A
N
O
Gawain 2
1. Gumuhit ng puno sa isang papel. Lagyan ito ng mga
bungang puso. Pumili ng isang pangkat-etniko na
nakasama mo na o gusto mong makasama. Isulat ito
sa katawan ng puno na iyong ginawa. Sa mga bunga
115

ng puno, isulat naman ang nais mong ibahagi sa kanila
upang maipakita ang pagsasaalang-alang sa kanila.
DRAFT
April 10, 2014
Isapuso Natin
A. Sabihin kung nagpapakita ng pagsasaalang-alang sa
pangkat-etnikong kinabibilangan ng kapuwa bata ang
mga sitwasyon. Ipaliwanag ang iyong sagot.
1. Pinapahiram ni Ben sa kaklaseng Ita ang lapis
at pambura niya.
116

2. Ibinahagi ni Mariel ang ilan sa mga paborito
niyang laruan at sapatos sa mga batang Tausug.
3. Masayang sumasama sina Jerome at Miguel
sa mga proyekto at gawain ng paaralan para
makapaglibang at makarating sa ibang lugar.
DRAFT
April 10, 2014
Tandaan natin
B. Gumawa ng isang liham pangkaibigan para sa isang
batang kabilang sa isang pangkat etniko na kaiba sa
inyo. Ipakita sa liham kung paano mo isinasaalang-
alang ang kaniyang kaibahan sa inyo.
Lahat ng tao ay pantay-pantay anuman ang pangkat-
etnikong ating kinabibilangan. Kung kaya dapat nating
isaalang-alang ito sa pakikitungo sa ating kapuwa bata.
Nasasaad sa Deklarasyon ng United Nations sa
Karapatan ng mga Katutubo na ang mga katutubo ay
kapantay ng lahat ng tao, bagama’t kinikilala ang
karapatan na pagkakaiba ng lahat ng tao, pagsasaalang-
alang sa pagkakaiba, at paggalang sa kakanyahan.
Magkakaiba man tayo ng pangkat-etnikong kinabibilangan,
lahat tayo ay nakapag-ambag sa kasaysayan at kultura ng
ating bayan. May iba-iba man tayong paniniwala,
panuntunan, kinagawian, relihiyon, at kultura, tayo ay iisa pa
rin.
Matagal nang panahon na hindi pantay ang pagtrato
natin sa iba nating kapwa bata. Panahon na para baguhin
natin ito. Ating isaalang-alang ang kinabibilangan nilang
pangkat-etniko. Magkaiba man tayo, dapat natin silang
117

pakitunguhan nang maayos at tulungan kung
kinakailangan.
Isabuhay Natin
Sa tulong ng inyong gurong tagapayo, magsagawa
ng isang outreach program para makatulong sa mga
pangkat etniko. Maaaring ito ay:
DRAFT
April 10, 2014
a. Paghahanap ng batang mula sa isang pangkat-
etniko na malapit sa inyong paaralan para bigyan
sila ng mga gamit, pagkain, at simpleng
pangangailangan.
b. Paghahanap sa inyong paaralan ng mag-aaral na
maaaring kabilang sa isang pangkat-etniko.
Anyayahan ang kanilang pamilya na bisitahin ang
inyong paaralan at bigyan sila ng natatanging
palatuntunan. Isabay na rin dito ang pagbibigay ng
mga simpleng regalo na magagamit nila sa
kanilang tahanan.
c. Pagsusulat ng isang artikulo na mailalathala sa
pahayagan ng inyong paaralan hinggil sa
kahalagahan ng kultura ng mga pangkat-etniko.
118

Subukin Natin
Sa gitnang bilog, iguhit o isulat ang isang pangkat-
etniko. Sa maliliit na bilog na nakapalibot, iguhit o isulat
naman ang mga paraan kung paano mo
mapapahalagahan ang pangkat-etnikong kinabibilangan
niya. Gawin ito sa iyong kuwaderno.
DRAFT
April 10, 2014
119

Aralin 8
Ikaw at Ako ay Masaya! Tayo’y Nagkakaisa!
Naipapakita nang may kasiyahan ang pakikibagay at
pakikiisa sa mga gawaing pambata tulad ng paglalaro,
pagsali sa programa sa paaralan, at paligsahan.
Alamin Natin
A. Gumawa ng balak tungkol sa pagsasagawa ng isang
maikling palatuntunan. Ito ay lalahukan ng mga bata
bilang pagdiriwang sa Children’s Month Celebration.
B. Itala ang mga programa, palatuntunan, paligsahan at
pagdiriwang na isinasagawa sa inyong paaralan sa tsart
katulad ng nasa ibaba. Lagyan ng tsek ang ikalawang
kolum kung nilahukan mo ito at ekis naman kung hindi.
Sa ikatlong kolum, iguhit ang iyong naramdaman ng
isagawa ito. Masayang mukha kung nasiyahan ka at
malungkot na mukha naman kung hindi. Sa huling
kolum, isulat kung bakit ito ang iyong naramdaman.
Gawin ito sa inyong kuwaderno.
DRAFT
April 10, 2014
Halimbawa:
Programa/
Palatuntunan/
Paligsahan
Nutrition
Month Parade
Pakikilahok Naramdaman Bakit?
Ako ang
“A-1
Child”

120

Isagawa Natin
Pangkatin ang inyong klase sa lima. Bawat pangkat ay
magpapakita ng palabas kung paano isinasagawa ang
sumusunod na programa/ palatuntunan/paligsahan sa
paaralan. Magsagawa ng pagpaplano sa loob ng 10
minuto at ipakita ito sa loob ng tatlong minuto.
Pangkat 1– Buwan ng Wika (sa paraang Balagtasan)
Pangkat 2 – Quiz Bee (sa paraang rap)
Pangkat 3 – Scouting Month (sa paraang chant)
Pangkat 4 – Paligsahan sa Pag-awit
Pangkat 5 – Paglalaro
DRAFT
April 10, 2014
Gamitin ang pamantayan sa ibaba upang maipakita
nang maayos ang gagawin ninyong palabas.
Pamantayan
Kasiyahang
ipinakita sa
gawain
Lahat ng
kasapi ng
pangkat ay
nagpakita ng
kasiyahan sa
pakikilahok sa
gawain
Pakikiisa Lahat ng
kasapi ng
pangkat ay
nakiisa sa
gawain
Isa o
dalawang
kasapi ng
pangkat ay
hindi
nagpakita ng
kasiyahan sa
pakikilahok sa
gawain
Isa o
dalawang
kasapi ng
pangkat ay
hindi nakiisa
sa gawain
Tatlo o
mahigit pang
kasapi ng
pangkat ay
hindi
nagpakita ng
kasiyahan sa
pakikilahok sa
gawain
Tatlo o
mahigit pang
kasapi ng
pangkat ay
hindi nakiisa
sa gawain
121

Maging mapanuri sa panonood ng palabas ng bawat
pangkat sapagkat bawat isa ang magiging hurado. Bawat
isa ay may show me board na itataas kung saan nakalagay
ang bilang ng bituin.
Isapuso Natin
Gawain 1
Isulat ang iyong nadarama kung kasali ka sa
sumusunod na larawan. Ibahagi kung bakit.
1. DRAFT
April 10, 2014
_____________________ ako dahil_______________________
_____________________________________________________
122

2.
_____________________ ako dahil_______________________
______________________________________________________
DRAFT
April 10, 2014
3.
________________________ako dahil____________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
123

Gawain 2
Piliin sa kahon ang mga gawain sa paaralan na
nadarama mo ang kasiyahan kung ikaw ay nakikiisa at
lagyan ng arrow patungo sa masayang mukha
Kung hindi ka naman nasisiyahan, lagyan ng arrow
.
. Kung nasapatungo sa malungkot na mukha
malungkot na mukha, gumuhit ka ng isang malaking puso.
Ilagay sa loob ng puso ang iyong gagawin upang makiisa
ka sa mga gawain nang may kasiyahan. Gawin ito sa
inyong kuwaderno.
DRAFT
April 10, 2014
124

Tandaan Natin
Marami sa mga gawaing pampaaralan ang
nangangailangan ng pakikiisa ng mga bata upang
maging matagumpay ito. Ilan dito ay sa mga paglalaro,
paligsahan, pagdiriwang, at iba pa.
Sa pakikiisa natin sa mga gawaing pampaaralan
nararapat nating gawin ito nang may kasiyahan. Makiisa
tayo nang bukal sa kalooban at hindi napipilitan lang.
Ang pagpapakita ng tunay na nararamdaman ay
nangangahulugang tapat ka sa iyong sarili gayundin sa
iyong kapuwa.
DRAFT
April 10, 2014
May mga pagkakataong hindi mo nagugustuhan
ang kinalalabasan ng mga pangyayari kabilang dito
ang pagkatalo sa paligsahan, pagkakamali sa
pagsasayaw, at iba pa. Hindi tayo dapat malungkot dito
sa halip ay ipakita natin ang kasiyahan para sa kanila
gayundin para sa ating sarili sapagkat naipakita natin na
kaya natin ang mga gawaing ito.
Isabuhay Natin
Alalahanin ang mga gawaing pampaaralan na
sinalihan mo noong nakaraang isang linggo. Pumili ng lima
at isulat ito sa isang diary. Ilahad kung ano ang ginawa mo
sa kaliwang pahina at sa kanan naman ay ilagay mo ang
125

aral na iyong natutunan sa gawain. Gawin ito sa iyong
kuwaderno.
DRAFT
April 10, 2014
Subukin Natin
Sa isang sulatang papel, ipakita kung paano ka
nakikiisa sa mga gawaing pambata nang may kasiyahan.
Maaari itong ipakita sa pamamagitan ng pagsulat,
pagpinta, o anumang paraang nais mo.
126

Edukasyon sa pagpapakatao 3 Learning manual

Edukasyon sa pagpapakatao 3 Learning manual

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Andere mochten auch

Andere mochten auch (6)

Ähnlich wie Edukasyon sa pagpapakatao 3 Learning manual

Ähnlich wie Edukasyon sa pagpapakatao 3 Learning manual (20)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (20)

Edukasyon sa pagpapakatao 3 Learning manual