Workshop Onlinegeletterdheid Remedial Teachers LBRT Zeeland 11/11/15 Goes

1. Goes 11/11/15

2. Taalonderwijs >35 jaar
• Leraar Nederlands
• Lerarenopleider
• Oprichter / Coördinator RT-VO opleiding
• Projectleider Talen APS
• Promotieonderzoek Onlinegeletterdheid
• edublogger

3. Jeroen Clemens
zegen
zorg
uitdaging

4. Digital natives
competent op internet

5. Kinderen moeten leren hoe ze computers en
internet het best kunnen gebruiken en hoe ze
informatie opzoeken en beoordelen.
Anders dan vaak gedacht, kunnen veel kinderen
dat niet, ook al zijn ze vanaf hun geboorte
vertrouwd met tablets.
Volkskrant, 19 sept. 2015 IJs&Weder Aleid Truijens

6. uitdagingen & problemen
• informatieomgeving: veranderend, rijp en groen,
gigantisch, ongeordend, ..
• tekstsoorten: niet lineair, hypertekst,
multimediaal, interactief
• informatiemiddelen veranderen: blog, website,
apps, games,
• complexere (taal)taken: Verwerven, Verwerken,
Verstrekken & participatie / interactie

7. nieuwe geletterdheid

8. •bewijs uit de praktijk
•(zoeken) ‘er is niets over te vinden’, ‘ik kan geen goede
vragen bedenken’
•(filteren) ‘ik kan niet kiezen uit mijn zoekresultaten
•(beoordelen) ‘ welke bron is nou betrouwbaar / bruikbaar’
•(verwerken / gericht lezen) ‘wat is uit deze bron bruikbaar’
•(gebruiken / integreren) knip en plak, plagiaat, verwijzen
•(gericht lezen / reguleren) verdwalen op het web
Leesproblemen online

9. •
(OECD / Pisa 2006) 20 % level 1& 2 “that these
students may find it difficult
completing their studies and, later
on, looking and applying for work,
filling out forms to pay their taxes or
even reserving a seat on a train’

10. Diataal (Haquebord)
ORCA Nederlands (Clemens)
eigen onderzoek

11. Lezen 1
Lezen 2
Lezen 3
Lineaire enkelvoudige tekst
traditioneel tekstbegrip
Combinatie meerdere teksten
synthese
Onlinegeletterdheid
nieuwe teksten
onderzoekend lezen
Uitbreiden definitie Geletterdheid

12. https://www.leraar24.nl/video/6085/online-
geletterdheid#tab=0

13. • Zoeken: zoekstrategieën, zoekmachines, zoekvragen
• Selecteren & kritisch lezen: filteren, beoordelen
bruikbaarheid en deugdelijkheid
• Gericht lezen: leesstrategieën / navigeren / zelfsturing
• Kennis nieuwe tekstsoorten: hyperteksten, zoekpagina,
multimediale teksten,
• Synthetiseren: deelinfo meerdere online bronnen
• Tekstsoorten: andere teksten, teststructuren; multimediaal
Verwerven, Verwerken & verstrekken
Zoeken, Filteren, Beoordelen / kritisch lezen, Gericht lezen, samenvoegen / synthese,
communiceren / delen

14. Voorbeeld leerdoelen
Leerling kan voor leervraag relevante informatie vinden op
internet
• ll kan goede zoekvraag/-term stellen
• ll kan slim zoeken met zoekmachines
• ll realiseert zich waarde en verschil zoekmachines
• ll kan resultatenpagina interpreteren
• ll kan diepe internet gebruiken
• …

15. Didactiek
• Verwerven, Verwerken & Verstrekken
• gericht op vaardigheden en strategieën
• kennis van nieuwe tekstsoorten, zoekmachines,
• samen leren
• samen (hardop) lezen
• reciprocal teaching
• van directe instructie naar leerlinggestuurd
• deelopdrachten naar volledige taak

16. • weinig steun aan: (1) eindtermen,
referentieniveaus, (2) schoolboeken,
(3) didactiek, (4) toetsen / examens
• wel los materiaal dat moet worden
aangepast
• co-creatie samen ontwerpen
ontwerpen

17. voorbeelden

18. Leerlingen leren de kansen van de digitale
wereld te benutten
Toekomstgericht onderwijs maakt leerlingen
digitaal vaardig en ‘mediawijs’. Dat is nodig,
want (…) (…)
Hoe kun je digitale informatie duiden en
verwerken? En hoe ga je goed om met (digitale)
media en beelden? Het is van belang leerlingen
samen met leraren op zoek te laten gaan naar
de antwoorden op dergelijke vragen.
hoop en verwachting
goede richting

19. Yes, we can
We zijn het de leerlingen verplicht
Dus: aan de slag

20. • Leerdoelen stellen:
• bottom up: vanuit geconstateerd probleem
• top down: vanuit idee onlinegeletterdheid
• combinatie
• Passende Didactiek: tekst met vragen voorbij
• Aansluiten / Integreren: lezen, werkstuk, deelcursus
• Aanpassen opdrachten en didactiek
• Aanvullen/nieuw ontwerpen opdrachten en didactiek
• Organisatie: hoe werken we samen
Samen ontwerpen

21. 1.Wat?
•Welke problemen herken je? Waarom?
•Waar wil je mee beginnen? Waarom?
•Kies twee problemen om aan te werken
2.Hoe?
•Waar sluit het aan op huidige praktijk ?
•Welke vragen heb je over aanpak?
•Wat heb je nodig?
3.Uitwerken: Kies een leerdoel om uit te werken. Eerste idee voor aanpak
4.Uitwisselen

22. docentgestuurd leerlinggestuurd
verwerven • zoeken, beoordelen, kiezen
• strategieën en kennis nieuwe tekstsoorten, informatiebronnen
verwerken • begrijpen van niet lineaire, multimediale, interactieve teksten
• doelgericht lezen: samenvatten, synthetiseren
verstrekken • informatie integreren en produceren
• nieuwe tekstsoorten produceren (hypertekst, blogs, wiki, video, blog,..)
Samenwerke
n Participeren
• samen leren; interactief lezen en leren, samenwerken online
• feedback
samenontwerpen
Ontwerpschema

23. Jeroen Clemens
contact en informatie
edublog / website: http://jeroenclemens.nl
email: contact@jeroenclemens.nl
twitter: @jeroencl
Podcast Kennisnet: http://bit.ly/1FZlzCM
Activiteiten: http://wp.me/p36vQ1-mG
Aanmelden Nieuwsbrief Onlinegeletterdheid http://bit.ly/1WMnVmn
Aanmelden Ontwerpgroep Onlinegeletterdheid http://bit.ly/1WMoyfF