1. Elementu formalak:
Apaingarritasuna

2. Apainketa Eskultorikoa:
- Ateetan.
- Kapiteletan.
- Zuburuetan.
Dekorazio funtzioa
dauka, baina batez ere
didaktikoa.
Sainte Foy. Conques

3. APAINGARRITASUNA
Santo Domingoko Silos. Burgos

4. APAINGARRITASUNA

5. APAINGARRITASUNA
Zuburuak:
Teilatu edo
erlaitzen
irtenguneen
euskarri funtzioa
duten mentsulak.
Abere fantastikoak
atera ohi dira.
Zentzu didaktikoa
daukate.

6. APAINGARRITASUNA: zuburuak (Kaneziloak)

7. APAINGARRITASUNA
Apaingarritasun geometrikoa:
Bai kanpoaldean bai barrualdean agertzen da.
Zerrenda horizontaletan antolatua.
Xake-itxurakoa, zerra hortzak, diamante puntak, bola erdiak…

8. APAINGARRITASUNA
Apaingarri arkitektonikoak ere erabiltzen dira: arkuak,
zutabeak, bandak...

9. Elizaren kanpoaldea
• Dorreak:
– Kanpandorreak.
– Fatxada edo absidearen alboetan kokatzen
dira, transeptoaren besoen muturretan.
– Gizakia eta jainkoaren arteko loturaren
sinboloa dira eta elizaren boterearen
sinboloa.

11. Santos Apóstoles eliza. Colonia
San Gereon. Colonia

12. Elizaren kanpoaldea:
Fatxadak
• Fatxadak:
– Nabeen aurrean edo transeptoaren besoen
ertzetan.
– Apaingarri elementu nagusiak izaten
dituzte.
– Orokorrean barne espazioaren antolaketa
adierazten dute.
– Forma txaranbelduak izaten dituzte.

13. 1: Harriziriak (Dobelak)
2: Arkiboltak: atea osatzen
duten arku txaranbelduen
multzoa.
3: Tinpanoa: ateburua eta
arkibolten arteko espazioa.
4: Ateburua (Dintela):
elementu horizontala.
5: Ate-zangoak (Janbak):
Dintela edo bao baten arkua
eusten duen elementu
bertikala.
6: Ate-gurutzea(Mainela):
Bao bat zatitzen duen
elementu bertikala.
Ate erromanikoa

15. Eraikin motak

16. Arkitektura erlijiosoa
Arkitektura erlijiosoaren nagusitasuna nabaria da
arkitektura zibilaren aurrean.
Arkitektura erlijiosoan bi eraikin dira garrantzitsuenak:
• Eliza: orokorrean gurutze latinoko oinarria erabiltzen
da kristoren pasioa sinbolizatzeko.
• Monasterioa: Hiri eta herrietatik kanpo eraikitzen
ziren. X. mendetik aurrera, Cluniacense ordenak Clunyko monasterioaren modeloa jarraituz egituratuko ditu.
Monasterio honek egoitza hauek zituen:

17. Monasterioak: zatiak
• Eliza: monje ordenatu eta legoen otoitz
egiteko espazioa zatituta agertzen da.
• Klaustroa: beste egoitzak elkartzen zituen
patio handia, arkupe eta lorategiduna,
monjeen aisialdirako.
• Kapitulu gela: akordioetara heltzeko gela,
ekintza legalak egiteko, etab.
• Jangela: elkarren arteko bazkarietarako.

18. Monastegiak: zatiak
• Erizaindegia eta ostatua: bisitarientzat.
• Logela komunak.
• Scriptorium: Kopiagile, ilustratzaile eta
itzultzaileen lanerako gela.
• Nobizioen egoitzak.
• Sukaldeak, biltegiak, kortak, tailerrak,
komunak, hilerria, ortuak…

19. Clunyko monasterioa

21. Klaustroa
Siloseko monasterioa

22. Leireko monasterioa

23. Arkitektura zibila
• Gaztelua: Mendi baten gainean estrategikoki
eraikia. Harriz egindako defentsarako eraikina zen.
Harresiz inguraturik zegoen eta almenak zituen.
Patioak, etxebizitza guneak, omenaldi dorreak,
uraskak… osatzen zuten.
Adibideak: Loarre (Huesca) edo Gormazeko San
Esteban (Soria).
• Jauntxoen jauregiak: Hirietako jauntxo edo eliz
gizon
garrantzitsuen
etxebizitzak.
Gelmirez
gotzainarena Santiago de Compostelan, adibidez.

24. Loarre. Huesca

25. Loarre. Huesca

26. Almorou. Tajo ibaiko uhartean

27. Gaillard-ko gaztelua. Frantzia

28. Gelmirez gotzaiaren jauregia.
Santiago de Compostela

29. Arkitektura zibila:
Harresiak
Harresiak: Erdi aroko hiri guztietan defentsarako
eraikiak. Harrizko kuboz eta dorrez osatuak zeuden.
Avilakoak famatuak dira (XII. mendea).

30. Avilako harresiak. XII. mendea