1. Yönetici Hemşirelerin ve Hemşirelerin Kurumsal İtibar
Algılamalarının Belirlenmesi
Hem. Yıldız KASAPOĞLU, Doç.Dr. Nefise BAHÇECİK
İstanbul Üniversitesi, Marmara Üniversitesi
2.Uluslararası İtibar Yönetimi Konferansı
3-4 Ekim 2013, İstanbul

2. Hem. Yıldız KASAPOĞLU, Doç.Dr. Nefise BAHÇECİK

3. • Algılamanın ve
gerçeğin
kombinasyonu
(Chun,2005)
• Kurumların
yönetim
kalitesinin
yansıması (Cordeiro
and Schwalbach,2006; Aktaran:
Öksüz,2008)
KURUMSAL
İTİBAR

4. • Elle tutulamayan, soyut
ancak araştırmalarda
çeşitli yöntemlerle
ölçüm yapılarak tespit
edilen bir kavram (Dörtkök,2004)
• Kurumların geçmiş
ve gelecek
faaliyetlerinin
algılayışını gösteren
bir parametre (Bown and
Bown,2001; Aktaran: Üçok,2008)
KURUMSAL
İTİBAR

5. KURUMSAL İTİBAR YÖNETİMİNİN
AMAÇLARI
Çalışma çevresinde ve piyasadaki olumlu itibarı devam ettirme
Kurumun olumlu ismini ve itibarını oluşturma, iyileştirme
Kurumun itibarını zedeleyecek olayları engellemeye çalışma
Tam sorumluluk alacak yönetim takımı oluşturma (Er,2008)

6. KURUMSAL İTİBARI ETKİLEYEN
FAKTÖRLER
Ürün ve
hizmet
Yenilikçilik
Çalışma
ortamı
Sosyal
sorumluluk
Liderlik
Finansal
performans
Duygusal
bağlılık

7. 1. ÜRÜN VE HİZMET
Piyasada iyi bir itibara sahip olabilmek topluma sunulan ürün ve hizmetin kalitesi ile doğru orantılıdır.
Hizmet kalitesi devam etmediği taktirde hizmete karşı duyulan memnuniyetsizlik oluşur ve artar.
Kuruma ait ürün veya hizmetlerle yaşanılan olumlu deneyimler kurumsal itibarı olumlu yönde etkilerken
olumsuz deneyimler ise kurumsal itibarı olumsuz yönde etkiler ve problem yaratır (Karaköse,2007)

8. 2. YENİLİKÇİLİK
Kuruma sağladığı temel yarar, ürün ve hizmetlerinin
kolaylıkla rakiplerinden ayırt edilme noktasında
kendini gösterir.
Yenilikçilik kurumsal itibarı da beraberinde getirir,
kuruma değer katar (Akmehmet,2006).

9. 3. ÇALIŞMA ORTAMI
Çalışanlar kurumdan güvenilir bir ortamda çalışmayı talep ederler
Güvene dayalı bir çalışma ortamının olması kurumsal itibarı
arttırır.
Çalışanların sosyal ve mesleki yönden desteklenmesi kurumda iş birliğinin
hakim olduğu bir çalışma ortamını gösterir ve kurumsal itibarı arttırır
(Karaköse,2006; Üçok,2008)

10. 4. SOSYAL SORUMLULUK
Kurumları marka değerini arttırır.
Daha nitelikli personeli çekme, motive etme ve tutma imkanını sağlar.
Risk yönetimini daha etkin hale getirir.
Verimlilik ve kalite artışı sağlanır (Eren,2003)

11. 5. LİDERLİK
• Kurumda bilgi ve danışma kaynağı olarak algılanır
ve kurumun itibarını arttırmaya yardımcı olmak.
• Hata yapıldığında kabullenip çözüm üretmek.
• Çalışanlara kurumun misyonu doğrultusunda itibar
arttırıcı etkide bulunmak (Argüden,2002)

12. 6. FİNANSAL PERFORMANS
Kurumların kurumsal itibarı ile uzun vadeli finansal performansları
arasında yakın bir ilişki vardır.
Ortalamanın üzerindeki itibarın kurumun finansal performansına
genellikle iki şekilde etkisi olmaktadır: (Nakra,2000)

13. Finansal performans
Olumlu itibar
(Kuruma çok iyi kar
sağlar ve sürdürür)
Güçlü itibar
(Çalışanları kuruma
bağlar, motive eder)

14. 7.Duygusal Bağlılık
Kurum ile çalışan arasında güven
sağlar.
Kurumun çalışan gözünde saygınlığı artar.
Çalıştığı kurumdan memnun olan çalışan diğer sosyal
paydaşların kuruma olan bakışını etkiler (Karaköse,2006)

15. KURUMSAL İTİBAR YÖNETİMİNİN
AŞAMALARI
Mevcut durumun
değerlendirilmesi
• Paydaş analizi
• Kimlik analizi
• İmaj analizi
• Tutarlılık analizi
Geleceği
şekillendirmek
• Stratejik analiz
• Rekabet analizi
Değişimi
gerçekleştirmek
• Takım çalışması
• İletişim planı

16. Mevcut durumun
değerlendirilmesi
• Kurumun
mevcut kimliği,
algısı, itibarın
genel olarak
teşhis edilmesi
Gelecek tasarımı
• Gelecekteki
durumun
tasarlanması,
sektörde hangi
konumda
olduğu ve
rakiplerinden
üstün yönlerinin
tespit edilmesi
Değişimi
gerçekleştirmek
• Kendi itibar
sürecini
oluşturmak,
benimsemek ve
paydaşlara
yansıtılmasında
yol gösterici
olmak
• (Kuyucu,2003)

17. • Sağlık kuruluşları ve hastaneler için kurumsal itibarın ne anlam
ifade ettiği ve nasıl ölçüldüğüne ilişkin araştırmalar incelendiğinde
bu endüstrinin tercihlerine dayanma özelliği ön plana çıkmaktadır.
• Sağlık hizmeti ürünlerinin fazlalığı ve hizmetlerin karmaşıklığı
kurumsal itibar ölçümünde problemlerin yaşanmasını da
beraberinde getirir.
• Kurumsal itibar yönetimi sağlık sektörüne yeni girmiş bir kavram
olmasından dolayı literatürde sınırlı sayıda çalışma yer almaktadır.

19. Amaç
• Yönetici hemşirelerin
ve hemşirelerin
kurumsal itibar
algılamalarını
belirlemek.
Yapıldığı yer
• İstanbul ili Avrupa
yakası
• 100 hemşire ve
üstüne sahip eğitim
araştırma hastanesi
ve özel hastane
Yapıldığı zaman
• Aralık 2011
• Haziran 2012
(tarihleri arasında)
Evren
• Eğitim Araştırma
Hastanesi (59
yönetici hemşire, 504
servis hemşiresi)
• Özel Hastane (62
yönetici hemşire, 140
servis hemşiresi)

20. VERİ TOPLAMA ARACI
1. Tanıtıcı Bilgi Formu: Literatür doğrusunda hazırlanan hemşirelerin
tanıtıcı ve mesleki özelliklerini (yaş, çalışma yılı, gelir düzeyi, bakım
verilen hasta sayısı, bağlı olunan yönetici hemşire sayısı, kendisine
bağlı olan hemşire sayısı vs.) içeren toplam 17 sorudan
oluşmaktadır.

21. 2. İtibar Katsayısı Ölçeği: Fombrun ve arkadaşları tarafından 2000
yılında geliştirilmiş ve 2010 yılında Alnıaçık ve arkadaşları tarafından
Türkçe’ye uyarlanan, geçerliliği ve güvenilirliliği yapılan ölçek
kullanılmıştır.
Ölçek 20 soru ve 6 alt boyuttan (duygusal bağlılık, ürün hizmet kalitesi,
liderlik, çalışma ortamı, sosyal sorumluluk ve finansal performans)
oluşmaktadır.

22. İKÖAB Duygusal bağlılık
Ürün ve hizmet
Liderlik
Çalışma ortamı
Sosyal sorumluluk
Finansal
performans
Kurumun ne kadar hoşlanıldığı ve kuruma ne kadar saygı duyulduğu
Kalitesi ve değer algısı ile kurumun ürünlerine ve hizmetlerine duyulan
güveni
Pazar fırsatlarını, avantajlarını fark etme, değerlendirme, üstün liderliğe
sahip olma
Kurumun iyi yönetilmesi, iyi çalışma ortamı ve nitelikli çalışanların varlığı
Topluma ve çevreye karşı duyarlı olma, insan davranışlarında yüksek
standartlar oluşturma
Güçlü karlılık durumuna sahip olma, düşük riskli yatırımlar yapma ve
rakiplerinden daha iyi performans gösterme

23. İKÖAB PUANLANMASI
• Likert tipi beşli derecelendirme ile 1 ’’Hiç önemli değil’’, 2 ‘’Pek önemli
değil’’, 3 ‘’Kararsızım’’, 4’’Önemli’’, 5 ise ‘’Çok önemli’’ ifade ederek
cevaplandırılmıştır.

24. • Hazırlanan araştırmada kullanılan ölçeğin değerlendirilmesi için
oluşturulan puan aralığı şu şekilde belirlenmiştir:
• Hiç önemli değil 1.00 – 1.80
• Pek önemli değil 1.81 – 2.60
• Kararsızım 2.61 – 3.40
• Önemli 3.41 – 4.20
• Çok önemli 4.21 – 5.00

25. VERİLERİN ANALİZİ
• Veriler tanımlayıcı, istatistiksel metotların yanı sıra (aritmetik
ortalama, yüzdelik, standart sapma, Cronbach Alfa), Faktör Analizi,
Oneway Anova, Tukey HSD testi, Mann Whitney-U ve Kruskall Wallis-H
testleri kullanılarak analiz edilmiştir.
• İtibar katsayısı ölçeğinin Cronbach Alfa güvenilirlik katsayısı 0,901
bulunmuştur.

26. Her iki hastanede çalışan yönetici hemşirelerin çoğunluğu bekar,
aylık geliri düşük, lisans mezunu yönetici hemşirelerden
oluşmaktadır.
%66,1 (n=39)
%71,2 (n=42)
%88,1 (n=52)
%49,1 (n=29)
Eğitim Araştırma Yönetici Hemşire
31 yaş ve üstü
Bekar
Düşük
Lisans
%48,6 (n=30)
%61,3 (n=38)%80,6 (n=50)
%40,3 (n=25)
Özel Hastane Yönetici Hemşire
26-30 yaş
Bekar
Düşük
Lisans

27. %40,2 (n=203)
%68,8 (n=347)
%92,6 (n=467)
%46,8 (n=236)
Eğitim Araştırma Hemşire
20-25 yaş
Bekar
Düşük
Lisans
%51,4 (n=72)
%73,5 (n=103)
%96,4 (n=135)
%37,8 (n=53)
Özel Hastane Hemşire
26-30 yaş
Bekar
Düşük
Lisans
Her iki hastanede çalışan hemşirelerin çoğunluğu bekar, aylık geliri
düşük, lisans mezunu hemşirelerden oluşmaktadır.

28. %69,5 (n=41)
%50,8 (n=30)
%64,4 (n=38)
%66,1 (n=39)
%[DEĞER]
(n=42)
%91,5 (n=54)
Eğitim Araştırma Yönetici Hemşire
Çalışma yılı 6 yıl ve üstü
Kurumda çalışma yılı 6 yıl
ve üstü
Bulunduğu pozisyonda
çalışma yılı 5 yıldan az
Sürekli gündüz
Kendisine bağlı hemşire
sayısı (6-10 hemşire)
1-5 hasta
%66,2 (n=41)
%55,9 (n=33)
%87 (n=54)
%82,2 (n=51)
%[DEĞER]
(n=36)
%90,3 (n=56)
Özel Hastane Yönetici Hemşire
Çalışma yılı 6 yıl ve üstü
Kurumda çalışma yılı 5
yıldan az
Bulunduğu pozisyonda
çalışma yılı 5 yıldan az
Sürekli gündüz
Kendisine bağlı hemşire
sayısı (6-10 hemşire)
1-5 hasta
Her iki hastanede çalışan yönetici hemşirelerin çoğunluğu sürekli gündüz, 6 yıl ve üstü çalışma yılına sahip, 5 yıldan az
bulunduğu pozisyonda çalıştığı kendisine bağlı olan hemşire sayısının 6-10 hemşire olduğu görülmüştür.
Yönetici hemşirelerin görev tanımlamasında hasta bakımı yer almasa da alandaki hemşire sayısının
azlığından dolayı her iki hastanede de çalışan yönetici hemşirelerin 1-5 hastaya bakım verdiği
görülmüştür.

29. %52,7 (n=288)
%70,4 (n=355)
%72,8 (n=367)
%87,9 (n=443)
%[DEĞER]
(n=320)
%53,2 (n=268)
Eğitim Araştırma Hemşire
Çalışma yılı 5 yıldan az
Kurumda çalışma yılı 5
yıldan az
Bulunduğu pozisyonda
çalışma yılı 5 yıldan az
Nöbet usulü
2 yönetici
6 hasta ve üstü
%65,7 (n=92)
%81,4 (n=114)
%81,4 (n=117)
%71,5 (n=100)
%[DEĞER]
(n=75)
%60,8 (n=84)
Özel Hastane Hemşire
Çalışma yılı 5 yıldan az
Kurumda çalışma yılı 5
yıldan az
Bulunduğu pozisyonda
çalışma yılı 5 yıldan az
Nöbet usulü
2 yönetici
6 hasta ve üstü
Her iki hastanede çalışan hemşirelerin çoğunluğu nöbet usulü, 5 yıldan az çalışma yılı, kurumda çalışma
yılı ve bulunduğu pozisyonda çalışma yılına sahip, 2 yöneticiye bağlı, 6 hasta ve üstüne bakım veren
hemşirelerden oluşmaktadır.

30. 0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
Tanım 1 Tanım 2 Tanım 3 Tanım 4 Tanım 5 Tanım 6 Tanım 7
11,9
8,5
16,8
15,3
13,6
18,6
15,3
12,9
9,8
16,1
14,5
12,9
17,7
16,1
İtibar Kavramı Tanımları
EAH Yönetici Hemşire Özel Yönetici Hemşire
Her iki hastanede çalışan yönetici hemşirelerin en çok, paydaşların kendi arasında ve örgüt ile paydaşlar
arasında oluşan etkileşim ağının ürünü ifadesini (tanım 6), algılanma ve algılanmayı yansıtan bir ayna
ifadesini (tanım 2) ise en az itibar kavramının tanımı olarak kabul etmişlerdir.

31. 0
5
10
15
20
25
Tanım 1 Tanım 2 Tanım 3 Tanım 4 Tanım 5 Tanım 6 Tanım 7
13,1
10,5
17,3
14,2
12,5
17,7
14,1
14,3
10
17,1
13,6
12,9
21,4
16,1
İtibar Kavramı Tanımları
EAH Hemşire Özel Hemşire
Her iki hastanede çalışan hemşirelerin en çok, paydaşların kendi arasında ve örgüt ile paydaşlar arasında
oluşan etkileşim ağının ürünü ifadesini (tanım 6), algılanma ve algılanmayı yansıtan bir ayna ifadesini
(tanım 2) ise en az itibar kavramının tanımı olarak kabul etmişlerdir.

32. 0
5
10
15
20
25
30
35
40
Duygusal bağlılık Sosyal sorumluluk Çalışma ortamı Liderlik Ürün ve hizmet
kalitesi
Yenilikçilik Finansal
performans
35,5
15,2
13,5
10,1 10,4
8,7
6,6
9,2
30,6
10,9
4,9
3,9
29
11,5
İtibar Öğeleri Önem Dağılımı
EAH Yönetici Hemşire Özel Yönetici Hemşire
Eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan yönetici hemşirelerin çoğunluğu duygusal bağlılığı ilk sırada
önemli görürken, özel hastanede çalışan yönetici hemşirelerin çoğunluğu sosyal sorumluluk ve yenilikçilik
itibar öğelerini ilk sıralarda önemli görmüşlerdir.

33. 0
5
10
15
20
25
30
35
Duygusal bağlılık Sosyal sorumluluk Çalışma ortamı Liderlik Ürün ve hizmet
kalitesi
Yenilikçilik Finansal
performans
20,8
19,8
10,3
13,8
7,1
15,1
13,1
30 30,7
7,1
12,1
5,1
8,6
6,4
İtibar Öğeleri Önem Dağılımı
EAH Hemşire Özel Hemşire
Eğitim ve araştırma hastanesinde ve özel hastanede çalışan hemşirelerin çoğunluğu duygusal bağlılık ve
sosyal sorumluluk itibar öğelerini ilk sıralarda önemli görmüşlerdir.

34. 3,25
3,3
3,35
3,4
3,45
3,5
3,55
3,6
3,41
3,5
3,48
3,51
3,6
3,37
3,53
3,4
İKÖ Puan Ortalamaları
Ölçek Puanı Sınır Genel Ortalama Yönetici Hemşire Hemşire Puan
EAH Yönetici Hemşire Özel Yönetici Hemşire EAH Hemşire Özel Hemşire

35. %59,3 (n=35)
%57,6 (n=34)
%54,2 (n=32)
%32,2 (n=19)
%30,5 (n=18)
%27,1 (n=16)
EAH Yönetici Hemşire
Çalışanlar için zevkle çalışılacak bir yer olması
Yüksek kalitede ürün ve hizmetler sunması
Ödenen paranın karşılığını tam olarak veren ürün ve hizmetler sunması
Toplumun o işletme hakkında olumlu hislere sahip olması
Sosyal davaları desteklemesi ve yardım sever olması
Rakiplerinden üstün olması
%46,8 (n=29)
%45,2 (n=28)
%45,2 (n=28)
%27,4 (n=17)
%24,1 (n=15)
%21,0 (n=13)
Özel Yönetici Hemşire
Geleceğe yönelik güçlü beklentilerinin olması
Kurumun ürettiği ürün ve hizmetin arkasında sonuna kadar durması
Yüksek kalitede ürün ve hizmetler sunması
Sosyal davaları desteklemesi ve yardım sever olması
Rakiplerinden üstün olması
Karlılık düzeyinin iyi olması

36. %43,7 (n=218)
%43,3 (n=220)
%42,5 (n=214)
%32,1 (n=162)
%32,1(n=162)
%31,7 (n=160)
EAH Hemşire
Yüksek kalitede ürün ve hizmetler sunması
İyi yönetilmesi
Kurumun ürettiği ürün ve hizmetin arkasında durması
Riski düşük getirisi yüksek olması
Çalışanlar için zevkle çalışılabilecek yer olması
Yönetimin geleceğe dair net bir vizyonunun olması
%58,6 (n=82)
%57,9(n=81)
%57,1 (n=80)
%33,6 (n=47)
%32,1(n=45)
%29,3 (n=41)
Özel Hastane Hemşire
Çalışanlar için zevkle çalışılabilecek yer olması
Kurumun ürettiği ürün ve hizmetin arkasında durması
Çevreye yönelik sorumluluk sahibi olması
Yenilikçi ürün ve hizmetler sunması
Toplumun o kurum hakkında olumlu hislere sahip olması
Sosyal davaları desteklemesi ve yardım sever olması

37. Yönetici Hemşire
• Yaş gruplarına göre eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan yönetici
hemşirelerin çalışma ortamı ile anlamlı fark olduğu (p<0,05). Özel
hastanede çalışan yönetici hemşirelerin İKÖAB anlamlı fark olmadığı
(p>0,05)
• Eğitim durumlarına göre eğitim ve araştırma hastanesinde
çalışan yönetici hemşirelerin ürün ve hizmet kalitesi ile anlamlı
fark olduğu (p<0,001), Özel hastanede çalışan yönetici
hemşirelerin ürün ve hizmet kalitesi**, liderlik* ve çalışma
ortam* ile anlamlı fark olduğu (p*0,05; p**<0,001)
• Medeni durumlarına göre eğitim ve araştırma hastanesi ve özel
hastanede çalışan yönetici hemşirelerin ürün ve hizmet
kalitesi*, çalışma ortamı** ve sosyal sorumluluk** ile anlamlı
fark olduğu (p*<0,05; p**<0,001).

38. • Çalışma yılına göre eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan İKÖAB
arasında anlamlı fark olmadığı(p>0,05), özel hastanede çalışan
yönetici hemşirelerin ürün ve hizmet kalitesi ile anlamlı fark olduğu
(p<0,05).
• Aylık gelir durumlarına göre eğitim ve araştırma hastanesinde
çalışan İKÖAB arasında anlamlı fark olmadığı(p>0,05), Özel
hastanede çalışan yönetici hemşirelerin ürün ve hizmet**,liderlik*,
çalışma ortamı**, sosyal sorumluluk**, finansal boyutları**
arasında anlamlı fark olduğu(p*<0,05; p**<0,001).

39. • Kurumda çalışma yılına göre eğitim ve araştırma hastanesinde
çalışan yönetici hemşirelerin duygusal bağlılık ile anlamlı fark
olduğu (p<0,05), Özel hastanede çalışan yönetici hemşirelerin İKÖAB
anlamlı fark olmadığı (p>0,05)
Bulunduğu pozisyonda çalışma yılına göre eğitim ve araştırma
hastanesinde çalışan yönetici hemşirelerin çalışma ortamı* ve
sosyal sorumluluk* ile anlamlı fark olduğu (p*<0,05) Özel hastanede
çalışan yönetici hemşirelerin İKÖAB anlamlı fark olmadığı (p>0,05)

40. • Çalışma şekline göre eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan
yönetici hemşirelerin duygusal bağlılık** ve çalışma ortamı* ile
anlamlı fark olduğu (p*<0,05;p**<0,001), Özel hastanede çalışan
yönetici hemşirelerin İKÖAB anlamlı fark olmadığı görülmüştür (p>0,05).

41. Hemşire
• Yaş gruplarına eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan
hemşirelerin ürün ve hizmet kalitesi*ve çalışma ortamı*ile anlamlı
fark olduğu (p*<0,05), özel hastanede çalışan hemşirelerin İKÖAB
ile anlamlı fark olmadığı (p>0,05)
• Medeni durumlarına göre eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan
hemşirelerin İKÖAB ile anlamlı fark olmadığı (p>0,05), özel
hastanede çalışan hemşirelerin liderlik**,çalışma ortamı**, sosyal
sorumluluk** ile anlamlı fark olduğu (p<0,001)

42. • Eğitim durumlarına göre eğitim ve araştırma hastanesi ve özel hastanede
çalışan hemşirelerin ürün ve hizmet kalitesi**,liderlik**, çalışma
ortamı**ve finansal performans* ile anlamlı fark olduğu (p**<0,001)
• Aylık gelir durumlarına göre göre eğitim ve araştırma hastanesi ve özel
hastanede çalışan hemşirelerin ürün ve hizmet kalitesi**, liderlik**,
çalışma ortamı**,sosyal sorumluluk* ve finansal performans* ile
anlamlı fark olduğu (p*<0,05; p**<0,001),
• Çalışma yılına göre eğitim ve araştırma hastanesi çalışan
hemşirelerin ürün ve hizmet kalitesi**, çalışma ortamı** ve sosyal
sorumluluk** ile anlamlı fark olduğu (p**<0,001), özel hastanede
çalışan hemşirelerin duygusal bağlılık* ile anlamlı fark olduğu
görülmüştür (p*<0,05).

43. • Çalışma Şekline göre eğitim ve araştırma hastanesi ve özel hastanede
çalışan hemşirelerin İKÖAB anlamlı fark olmadığı (p>0,05)
• Bakım verilen hasta sayısına göre eğitim ve araştırma hastanesinde
çalışan hemşirelerin ürün ve hizmet**, liderlik**, çalışma
ortamı**, sosyal sorumluluk*, finansal performans** ile anlamlı
fark olduğu (p*<0,05;p**<0,001), Özel hastanede çalışan
hemşirelerin İKÖAB anlamlı fark olmadığı (p>0,05)

44. Sonuç
• Yeni bir kavram olduğu
• Yeterince bilgi sahibi olunmadığı
• Çalışma ortamı boyutunun yönetici hemşirelerde ve hemşirelerde
en etkili boyut olduğu

45. p<0,05-p<0,001
• Medeni durum
• Yaş
• Aylık gelir
• Eğitim
• Çalışma yılı
• Kurumda Çalışma Yılı
• Aylık gelir
• Çalışma şekli
• Bakım verilen hasta
sayıları

46. Öneriler
• Kurumlarda kurumsal itibar yönetimine yönelik hizmet
içi eğitimler düzenlenmeli
• Çalışanlara sahipsiz olmadıkları duygusu hissettirilmeli
• Hemşirelerin iş yükünü azaltmaya yönelik çalışmalar
yapılmalı

47. • Sosyal sorumluluk projelerinde yer almalı
• Finansal performansı geliştirici çalışmalar
yapılmalı

48. • Tüm bunların sonucunca kurumsal itibarın
oluşturulması, korunması ve geliştirilmesine
katkı sağlanmış olunacaktır