kaynukaogullari ve medine 'den cekilmeleri

1. I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü

2. ICINDEKILER
1. GIRIS
2. MEDINE‘DE YAHUDILER
3. KAYNUKAOGULLARI
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

3. GIRIS
Kaynukaogullari Medine (Yesrib)de yasamis bir Yahudi kabilesidir. Yahudiler
(Eskiden büyük Arap mabedinin yeri olan) Siondan Hristiyanlar tarafindan
kovulduktan sonra, yeryüzünün çesitli yerlerine az veya çok büyük cemaatlar
halinde dagilmislardi. Ancak Arap yarimadasina ne zaman geldikleri,
cemaatlerinin burada ne zaman olustugu bilinmiyor. Ancak Islam'in yayilisindan
önce Arabistan'in her tarafinda Yahudiler vardi. Ferdî ve pek az sayida oldugu gibi
saglam cemaatler halinde, Eyle (Akabe Körfezi)'den Yemen'in veya Uman'in
uçlarina kadar, Medine'den Bahreyn'e kadar; Meknâ'da Vadiül-Kura'da, Teymâ'da,
Fedek'te, Tâif'te kisacasi bütün sehirlerde, ayni sekilde panayirlarda ve
kervanlarda onlara rastlanir (Muhammed Hamîdullah, Islâm Peygamberi Çev.
Salih Tug I, 393, 394).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

4. MEDINE‘DE YAHUDILER
Mekke'de hemen hemen hiç Yahudi yoktu. Ancak onlar, bölgenin yillik
panayirlarinda, özellikle Ukaz'da bulunurlardi. Ukaz'da hem ticaret esyasi satarak,
hem de kendilerini gizli seyleri bilen veya istikbâlden haber veren kâhin olarak
tanitmak suretiyle iyi para kazanmasini bilirlerdi. Ehl-i Kitab olarak, câhil bedevîler
üzerinde özel bir prestij icra ediyorlardi (M. Hamidullah, a.g.e., I, 394).
Hz. Peygamber Medine'ye hicret ettigi zaman, halkin hemen hemen yarisi Yahudi
idi. Ancak Yahudilerin bu bölgeye gelisi hakkinda açik bir bilgi yoktur. Islâmiyet
ortaya çiktigi sirada, büyük çapta Araplasmis görünüyorlardi; Arapça
konusuyorlar, çocuklarina Arap isimleri veriyorlar, kabileleri bile Arap isimleriyle
çagriliyordu (M. Hamîdullah, a.g.e., I, 4I5).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

5. KAYNUKAOGULLARI - 1
Kaynuka; kuyumcu anlamina gelmektedir. Gerçekten de onlar Islâmiyet'in
baslangicinda bu meslegi yapiyorlardi. Ayrica umûmî ticaretle de mesgul
oluyorlardi. "Sûk beni Kaynuka=Benî Kaynuka Çarsisi'nda hatiralari kalmistir (M.
Hamidullah, a.g.e. I, 4I5).
Rasûlullah (s.a.s), Medine'ye gelir gelmez yaptigi en önemli islerin basinda bir
anayasa hazirlamak gelir. Bu anayasada Yahudilerle olan karsilikli hak ve ödevler
belirtilmistir ki bunlardan biri, hariçten gelecek saldirilara karsi bütün cemaatlarin
Medine'yi savunmalaridir (Salih Tug, a.g.e., ayni yer).
Bundan sonra Peygamber (s.a.s), Yahudileri Islâm'a davet etmis, kendisini bir
Allah elçisi, bir peygamber olarak Kur'an-i teblig etmistir. Bazilari Müslüman
olmus bazilari çekinmis, kimileri de Islâmiyet'le alay etmisler, hatta Peygamber
(s.a.s.)'e karsi harbedenlere aktif bir sekilde yardim etmislerdir.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

6. KAYNUKAOGULLARI - 2
Bedir savasinda Müslümanlarla Yahudiler arasindaki münasebetler büsbütün
bozuldu. Yahudiler hep birden peygambere karsi düsmanca bir tavir takindilar.
Böylece Islâm için büyük bir tehlike arzetmeye basladilar.
Rasûlullah (s.a.s.), bir seferinde Kaynuka ogullari yahudilerinin pazarina giderek
onlari toplamis ve su sekilde hitabetmis:
"Ey Yahudi cemaati! Kureyslilerin basina gelen felâketin sizin basiniza da
gelmemesi için Allah'tan korkunuz ve Islâmiyeti kabul ediniz. Zira biliyorsunuz ki
ben gönderilmis bir peygamberim. Siz bunu kitabinizda buluyorsunuz ve sizi
davet etmistir." Yahudiler ona su cevabi vermisler: "Ya Muhammed! Sen ancak
kendi kavmini tanidin; askerlik ve savas sanatini bilmeyen bir kavimle karsilasman
seni aldatmasin, tesâdüfen sen onlari bozguna ugrattin. Vallahi sayet biz seninle
savasirsak, yigit oldugumuzu anlarsin" (Ibn Ishak, Sîre, Nesr. M. Hamidullah,
Konya 14I1/1981, s.294; et-Taberi, Tarîhür-Rusül vel-Mülûk, Nesr. Degoeje, III,
136I).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

7. KAYNUKAOGULLARI - 3
Bu konusmalardan sonra, Müslümanlarla Kaynuka ogullari arasindaki iliskiler
daha da bozuldu ve nihayet bir Yahudinin, Müslüman bir kadina karsi çirkince
davranisi, bardagi tasiran son damla oldu. Kaynaklarin nakline göre olay söyle
cereyan etmistir:
Bir Arap kadini bazi seyler satmak üzere Kaynuka ogullari pazarina giderek
esyasini satar sonra bir kuyumcu dükkanina oturur. Orada bulunan Yahudiler,
kadindan yüzünü açmasini isterler. O buna yanasmayinca kuyumcu, kadinin
etegini arkasindan beline ilistirir, kadin ayaga kalkinca avret mahalli görülür, onlar
da buna gülüsürler. Kadin feryad etmeye baslayinca Müslümanlardan biri kilicini
çekerek Yahudi kuyumcunun üzerine atilip onu öldürür. Yahudiler de toplanip
Müslümani sehid ederler. Sehid edilen müslümanin ailesi imdat ister. Bu durum
Müslümanlari çok öfkelendirir (Ibn Hisam, es-Sîretü'n-Nebeviyye, Nsr. M. es-
Sekâ, I. el-Ebyârî, A.Hafiz Çelebi, Lübnan 1391/1971, III, 51).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

8. KAYNUKAOGULLARI - 4
Kaynuka ogullari, Peygamber (s.a.s)'le savastiklari zaman onlarin islerini Abdullah
b. Übeyy b. Selûl üstlenmis ve önlerine düsmüstü. Onlarin Abdullah ile
anlasmalari oldugu gibi Hazrec ogullarindan Ubâde Ibn esSâmit ile de ittifaklari
vardi. Ubâde, onlarin Hz. Peygamberle olan antlasmalarini bozduklarini duyunca
Peygamber (s.a.s)'e gelerek O'nun huzurunda, Kaynuka ogullari ile olan ittifakini
reddetti. Onlarla ittifaktan Allah'a ve Resûlüne sigindi ve; "Ya Rasûlallah! Ben,
Allah'i, Resûlünü ve mü'minleri dost biliyorum; bu kâfirlerle ittifak yapmaktan ve
onlarla dostluktan Allah'a ve Resûlüne siginirim" dedi (Ibn Ishak, a.g.e., 295).
Mâide Sûresindeki kissa, Ubâde ve Abdullah b. Übeyy hakkinda nazil oldu:
"Ey Iman edenler! Yahudilerle Hristiyanlari dost edinmeyin. Onlar ancak
birbirlerinin dostlaridirlar. Içinizden kim onlari dost edinirse o da onlardandir. Allah
zalimleri dogru yola eristirmez" (el-Mâide, 5/51; Ibn Ishak, a.g.e., 295).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

9. KAYNUKAOGULLARI - 5
Ubâde Kaynuka ogullari ile olan ittifakini, muhtemelen bu âyetin nüzûlünden
sonra bozmustur.
Kaynuka ogullari; Rasûlüllah (s.a.s) ile aralarindaki antlasmayi bozan, Bedirle
Uhud arasinda O'nunla savasan ilk Yahudilerdi. Rasûlullah (s.a.s.), onlari
muhasara etti. Onbes günlük bir kusatmadan sonra Rasûlüllah'in hükmüne razi
olarak savassiz teslim oldular. Hz. Peygamber, erkeklerin ellerinin baglanmasini
emretti. Fakat münafiklarin basi Abdullah b. Übeyy Hz. peygamber'e gelerek:
"Ey Muhammed! Müttefiklerime iyilik et" dedi. Resûlullah agirdan alinca Ibn Selûl
tekrar; "Iyilik et" dedi. Resûlullah (s.a.s) ondan yüz çevirdi. Bunun üzerine Ibn
Selûl, elini Hz. Peygamber'in zirhinin yakasindan içeri soktu.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

10. KAYNUKAOGULLARI - 6
Resûlullah kizarak: "Yaziklar olsun sana! Birak beni!" dedi. Ibn Selûl: "Hayir
vallahi dostlarima iyilik etmedikçe seni birakmam. Onlar, beni altindan ve mal-
mülkten mahrum ettiler sen ise bir sabah vakti onlari biçiyorsun. Allah'a yemin
ederim ki ben, bir takim musibetler gelmesinden korkuyorum" dedi. Bunun
üzerine Resûlullah (s.a.s): "Onlar senindir" buyurdu ve "Çözünüz onlari, Allah
onlarla birlikte ona da lanet etsin" dedi. Serbest birakilinca sürgün edilmelerini
emir buyurdu (Ibn Ishak, a.g.e. 295; Taberî, a.g.e. III, 136I vd.).
Allah, Resûlüne ve Müslümanlara onlarin mallarini ganimet olarak ihsan etti.
Onlarin arazileri yoktu, kuyumculukla ugrasiyorlardi. Resûlullah (s.a.s), onlarin
birçok silahlarini ve kuyumculuk aletlerini aldi. Onlari, tüm çoluk çocuklariyla
birlikte Medine'den çikarmaya Ubâde Ibn es-Sâmit memur edilmisti. O da, onlari
Dibâb'a kadar götürdü (Taberî, a.g.e., III, 1362).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

11. KAYNUKAOGULLARI - 7
Kaynuka Yahudileri, Ubâde Ibn es-Sâmit'e, "Ey Velid'in babasi! Evs ve Hazrecle
aramizda ittifak vardi. Biz senin müttefikin idik, sen bize ne diye böyle yaptin?"
dediler. Ubâde Ibn es-Sâmit de onlara: "Siz harb açtiniz" dedi. Abdullah Ibn
Übeyy de; "Sen müttefiklerinden uzaklastin da bundan eline ne geçti?" dedi.
Ubâde; "Hubâb'in babasi! Kalbler degisti, Islâmiyet ahidleri yok etti" dedi.
Kaynuka ogullari Vâdiül-Kura'ya gelip bir müddet kaldiktan sonra Azruat'a gidip
orada yerlestiler (ibnü'l-Esir, el-Kâmil, II, 66).
Kaynak: Islam Tarihi
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kaynukaogullari ve Medine'den
sürülmeleri

12. 113 Barksdale Professional Center
Newark DE-19711-3258 U.S.A.
phone +13022619241
email info@iluniversitesi.com
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü