http://www.islamic-invitation.com/book_details.php?bID=1452
Кyrgyz language
Кыргызча or Кыргыз тили,
قىرعىز تىلى, Kırgızça or Kırgız tili
Курани Каримдин акыркы цч бeлyгyнyн тафсири
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
Курани Каримдин акыркы цч бeлyгyнyн тафсири
1.
2. e Автордон Аллах Таалага мактоолор жана сүйүктүү пайгамбары Мухаммадка Аллахтынсалават-саламдарын жолдогондон кийин, эй, мусулман ага-ини, эже-сиңдилерим!Бизге эң оболу төмөнкү төрт маселени билүү зарылдыр: Илим. Илим – бул ар бир пенденин Аллах Тааланы, Ал жибергенпайгамбарды жана Ал жиберген динди таанып-бүлүүсү. Анкени, Аллах Таалага Анытааныбай туруп ибадат кылуу дурус эмес. Ким Аллахты тааныбай эле ибадат кылаберемин десе адашат жана мунусу менен христиандарга окшоп калат1. Амал. Ал эми, илим алып (Аллахты таанып) туруп ибадат кылбагандаряхудийлерге окшойт. Шайтан инсанды адаштырып, «илим албай жүрө берсең,Аллахтын алдындагы суракта «мен билбегенмин» деп кутулуп каласың» деп алдайт.Ал Нух коомун ушинтип алдаганда, алар, Нухтун дааватын угуп Аллахтын алдындажоопкер болуп калгандан көрө, укпай эле койолу дешип « бармактарынкулактарына тыгып, кийимдери менен (баштарын) ороп алышкан » («Нух» сүрөсү. 7-аят) Илимге даават. Уламалар пайгамбардын мураскорлору болгону себептүү,пайгамбардан калган илимди (динди) элдерге таратуулары, ага даават кылууларыкажет. Болбосо, яхудийлерге окшоп Аллахтын наалатына жолугуп калышат. АллахТаала яхудийлер жөнүндө: « аларды (адамдарды) жасаган күнөө иштериненкайтарышкан эмес. Бул жоруктары кандай жаман! » деген. («Мааида»-79) Сабыр. Мунун мааниси илим алуудагы, ага амал жана даават кылуудагымашакаттарга сабырдуулук көргөзүү Элибиздеги диний сабатсыздыыкты жоююга аз болсо да салым кошуу үчүн жаназарыл илимдерди издегендерге жеңил болсун деп ушул китепти даярдадык. Булкитеп Кураани Каримдин акыркы үч блүгү менен анын аяттарынын маанилерин,түшүндүрмөлрүн жана окуучуга эң зарыл болгон Шарият маселелерин өз ичинекамтыган. Ошондой эле… Биз бул эмгекте мүмкүн болушунча кыскартып берүүгө арекеттендик. Ошентип,биздин бул жупуну эмгегибизде тууралык болсо – ал Аллахтан, ката-кемчилдиктерболсо – алар өзүбүздөн жана шайтандан. Акыйкатты толуктоо максатында биздинкаталарыбызды көргөзүп, кемчилдиктерибизге ишаарат кылган бурадарларыбызгаАллах Тааланын ырайымы болсун демекчибиз. Акырында айтаарым, ушул долбоорго катышып, китепти даярдоого, бастырууга,таратууга, окууга жана окутууга салым кошкон бурадарларыбызга Аллах Таала эңжакшы сыйлыктарын берсин! Аллах Таала сүйүктүү пайгамбарыбызга, үй-бүлөсүнө жана сахаабаларына салават-саламдарын жолдосун!Китепке Ислам ааламындагы бир нече уламалар жакшы мүнөздөмө беришкен 1432H-2011M Маалымат жана байланыштар үчүн дарек: Арабча: www.tafseer.info жана kyr@tafseer.info1 «Фатиха» сръснн акыркы аятынын тшндрмъснъ караёыз
3. Мазмуну: 11. Кураани Карим 22. Курани Каримдин акыркы он бөлүгүнүн тафсири 43. Мусулмандын жашоосундагы эң зарыл маселелер 754. Жїрєктїн амалдары 975. Манилүү маек 1086. «Ла илаха иллаллах» келмеси жөнүндө 1267. «Мухаммадун Расулуллах» келмеси жөнүндө 1298. Даарат 1319. Аялдардан келчү табигый кандардын өкүмү 13610. Исламда аял маселеси 13811. Намаз 14312. Зекет 15013. Орозо 15414. Хаж жана Умра 15715. Ар кандай маселелер 16316. Шариятка ылайык рукыя 17017. Дуба 17818. Жаттап алуу зарыл болгон дубалар: 18119. Пайдалуу соода 18720. Эртели-кеч окула турган күнүмдүк зикирлер 18921. Шариятта буюрулган 82 сооптуу сөздөр жана 193 193 иштер, далилдери менен.22. Пайгамбарыбыз саллаллаху алайхи ва 200 саллам тыюу салган иштер:23. Түбөлүккө сапар 205
4. 2 Кураан окуунун пазилети Аллахка мактоолор болсун! Аллах Таала улук пайгамбарыбызга, анынүй-бүлөсүнө жана сахаабаларына чексиз мээримин төксүн! Кураан – бул Аллах Таалнаын Сөзү болгондуктан, анын башка сөздөрдөнулуулугу Аллах Тааланын башка макулуктардан улуулугу сыяктуу. Ал эми,аны окуу тил сүйлөгөн сөздрдүн эң жакшысы. Кураан окууунун, окутуунун жана аны кыраат кылуунун көппазилеттери бар. Кээ бирлети төмөндөгүлөр: Аны окуу жана окутуу сооптуу иш. Пайгамбарыбыз саллаллоху алайхива салам айткан: «силердин эң жакшыңар – Кураанды окугандар жанаокуткандар» (Бухарий) Аны кыраат кылуу дагы сооп. Пайгамбарыбыз саллаллаху алайхи васаллам айтты: «ким Аллахтын китебинен бир тамганы окуса, ага он эсе көпсооп болот» (Термизий) Кураанды үйрөнүүнүн, жаттонун жана кыраатын келиштирипокуунун пазилеттери: Пайгамбарыбыз саллаллаху алайхи ва саллам айтты:«Кураанды толук бойдон жаттап, андан кийин окуган адамдын мисалы улуу-пакиза периштелердин жамааты менен болгон сыяктуу. Ал эми, аны окуугаөзүнө убада берип, ар канча кыйынчылык менен болсо да окуган адамга экиэсе сооп болот» (Муттафакун алайх) Дагы бир хадисинде мындай деди:«Кураан жаттаган адамга (Бейишке түшкөндө) «окуганың даражасында(Бейиштин бийик даражаларына) көтөрүл! Аны дүйнөдө кыраат мененокугандай оку! Сенин ордуң окуган акыркы аятыңдын алдында (өтө бийикте)болот!» деп айтылат. (Термизий) Бул хадистин түшүндүрмөсүндө Хаттабийайтат: «Асаарларда1 келишинче, Кураан аяттарынын саны Бейиштегидаражалардын саны менен барабар экен. Ошондуктан, Кураан жаттаганадамга «Кураан аятынын канчаны жаттаган болсоң, ошончончу даражадагыБейишке көтөрүлөсүң» деп айтылат. Ким Кураандын бардыгын жаттаганболсо, Бейиштеги эң бийик даражага жетип барат. Ким бир блүк жаттаганболсо, жаттаганына жараша даражага көтөрүлөт. Жаттаган аяты түгөнгөндөсыйлыгынын даражасы дагы түгөнөт» Баласы Кураан үйрөнгөн адамдын сообу: Пайгамбарыбыз саллаллахуалайхи ва саллам айтты: «ким Кураан окуса, үйрөнсө жана аны менен амалкылса, кыяматта ата-энесине нурдан болгон таж кийдирет. Анын нуру күндүннурундай жаркын! Жана ата-энесине дүйнө байлыктарынын бардыгынанкымбат эки кийим кийгизилет. Алар (таң калып) «булар эмне үчүн?» депсурашканда, «балаңар Кураанды толук жаттаганы үчүн» деп айтылат» (Хааким) Кураан акыретте жаттаган адамды шапаат кылат: Пайгамбарыбызсаллаллаху алайхи ва саллам айтты: «Кураан окугула! Анткени, ал кыяматкүндө жаттаган адамына шапаатчы2 болот» (Муслим) Дагы бир хадисинде1 «Асаар» деп, сахаабалар менен табеиндерден калган създъргъ айтылат. (Котормочу)2 Шапаатчы – кнъълърд Аллах Тааладан сурап алуучу
5. 3мындай деген: «Орозо менен Кураан кыяматта пендени шапаат кылышат»(Ахмад, Хааким) Кураан окуу менен анын илимин кошо алган адамдын сообу:Пайгамбарыбыз саллаллаху алайхи ва саллам айтты: «кайсы бир коомАллахтын үйлөрүнөн биринде чогулуп, Анын китебин тилават кылса жанаөзара дарыс (сабак) кылып окушса, аларга (Аллах тарабынан) тынчтык-бейпилдик түшөт. Аларды (Аллахтын) ырайымы жана периштелер ороптурат. Анан Аллах Таала аларды Өзүнүн алдындагы (эң жогорку) жамааталдында эскерет» (Абу Дауд) Кураан окуунун адептери: Аллама Ибн Касир Кураан окуу адептериненкээ бирлерин төмөндөгүчө келтирген: Кураанды даарат менен гана кармоо жана окуу. Тилаават кылуудан мурда тишин мисвак менен тазалоо. Эң таза кийимдерин кийип, андан кийин тилават кылуу Кыбылага бурулуп окуу Тутканак менен ооруган адамдар аны окубай туруу1. Аны сөз менен бөлбөй окуу. Өтө зарыл сөз болсо гана токтотсо болот Зээнин берип, ойгоо жүрөк менен окуу Убада (Бейиш убада кылынган) аяттар келгенде Аллахтан ошону суроо.Ал эми, уваид (Тозоктон коркутулган) аяттары келгенде, Аллахтан коргоотилөө Кураанды ачык таштабоо жана үстүнө бир нерсе койбоо Каарылар кыйкырып окуп, бири-бирине тоскоол болушу да дурус эмес Базарларда жана башка ызы-чуу жерлерде окубаган жакшы. Кураан кандай окулат? Анас *дан пайгамбарыбыздын кандай кураанокуганын сурашканда, мындай деп жооп берген: «созу-у-п окуган. Эгер«бисмиллахир-Рахмаанир-Рахиймди» окуса, «бисмилланы» дагы,«АрРахманды» дагы, «арРахиймди» дагы созгон.» (Бухарий) Кураан окуунун сообу кошуп берилет: Ар бир адам эгер Аллах үчүнкалыс2 Кураан окуса, ага сооп болот. Ал эми, бул окуу зирек жүрөк менен,маанилерине түшүнүү менен болсо, анда сообу он эседен баштап жети жүзэсеге чейин көбөйөт. Бир кече-күндүздө канча Кураан окүү мүмкүн?:Пайгамбарыбыздын сахаабалары ар күн сайын белгилүү өлчмдө Кураанокуну адат кылышкан эле. Бирок, эң тез катым3 кылганы жети күндө окупчыккан. Катымдын эң аз (тез) мөөнөтү үч күн. Пайгамбарыбыз саллаллахуалайхи ва саллам үч күндөн аз мөөнөттө Кураан катым кылуудан кайтарган.1 Адам ъзнн эмне жасаганын жана эмне дегенин билбей кала турган ооруу2 Аллахтан башкадан сооп-сыйлык мт кылбай3 Кураанды башынан аягына чейин окуп чыгуу
6. 4 @ @@ @ 1-«Фатиха» сүрөсү1AБисмиллахир-Рахманир Рахийм 2BАаламдардын Раббиси – Аллахкаалкыш-мактоо болсун! 3 TCBA # #CАл – Ырайымдуу, Мээримдүү. K JI H G FDСурак Күндүн падышасы. TSR QoONMLE«Жалгыз Сага гана сыйынабыз ZY X WV Uжана Сенден гана жардам сурайбыз!4 ` _^ ] [F(О, Жараткан!) бизди туура # #dcb aжолго баштагын!5 GӨзүң нээмат (жакшылык) берген1 «Фатиха» сүрөсү улук пайгамбарыбызга адамдардын6 жолуна (башта). Каар- Макка шаарында түшкөн сүрөлөрдүн казапка учурагандардын жана катарына кирет. Улук Кураан китеби мына ушул сүрө менен башталгандыгы адашкандардын7 жолунан башка». (ачылганы) үчүн бул сүрө «Фатиха» Амийн!8 (ачуучу) деп аталат. Бул сүрөнүн мындан башка дагы онго жакын аталыштары бар.2 Бул аят «Ырайымдуу, Мээримдүү Аллахтын 5 ысымы менен баштаймын» дегенди Бул аятта айтылган туура жол (сиратал билдирет. Ар бир мусулман өзүнүн ар бир мустаким) бузулбаган, бурмаланбаган таза, ишин, ар бир кыймыл-аракетин пакиза ислам дини. 6 «бисмиллах» менен баштоосу - парыз. Ал адамдар бул дүйнө жашоосунда Анткени Аллах Тааладан Мухаммад адашпай, Аллахка жаман көрүлбөй жашаган пайгамбарыбызга түшкөн эң биринчи пайгамбарлар, шейиттер жана пайгамбарлар Кураан аяты «Жараткан Раббиңдин алып келген жолго түз-туура ээрчиген салих (Аллахтын) ысымы менен оку!» деген аят (таза) момундар. 7 болгон (Кураан, «Алак», 1). Аллахтын каар-казабына жолуккандар –3 Бул аятта Аллах Таала Өзүн бизге яхудийлер, ал эми, адашкан коомдор – булар «Ааламдардын Раббиси» деп тааныштырып христиандар. Христиандар “Ыйса – Кудай жатат. Арабдардын «Рабб» деген сөзүн жана Кудайдын уулу” деген ишенимдеринен кыргызчага которгондо «башкаруучу», «ээ», улам адашкандар болсо, яхудийлер Муса «толук кожоюн» жана «тарбия кылуучу» пайгамбар алып келген Чындык менен деген маанилерди билдирет. Демек, Аллах таанышып, аны кабыл алгандан соң, билип Таала бүткүл ааламдардын тарбия туруп Аллахка башка нерсени (Алтын кылуучусу. музоону) шерик кылгандары жана көп4 Аллах таала «Фатиха» сүрөсүнүн ушул пайгамбарларды өлтүрүп жибергенинен аятынан баштап, сүрөнүн акырына чейин улам Аллахтын каарына жолуккан. 8 момун мусулмандардын тилинен сүйлөйт. Бул сөз жөнүндө уламалар кайчы пикир Мусулман адамдар күнүмдүк беш убак билдиришип, кээ бирөөлөрү аят дешсе, намаздарында «Фатиха» сүрөсүн 32 жолу башкалары аят эмес дешкен. Эмнеси болсо окушат. Демек, алар Аллах Таалага күнүнө да, бул сөз «кабылда», «тилегимди бер» 32 жолу «жалгыз Сага гана сыйынабыз, деген маанини билдирет жана биз аны Сенден гана жардам сурайбыз» деп ант бардык дуба-тилектерибиздин соңунда беришет. айтып жүргөнүбүз оң.