1. HERENTZIAREN
OINARRIAK

2. 1. ZELULAREN NUKLEOA
A. NUKLEOAREN EGITURA
– NUKLEOAREN MINTZA
• bi mintz
• poroak
– NUKLEOPLASMA likidoa
– NUKLEOLOA ARN ekoiztu
– KROMATINA
• ADN
• Proteinak

4. 1. ZELULAREN NUKLEOA
B. AURKIKUNTZA
• MIESCHER
Nukleina aurkitu azido nukleiko
• HAMMERLING:
Alga zelulabakarra acetabularia
• GRIFFITH: Sagutxoak eta bakterioak
• AVERY: ADN egilea
• HERSHEY Y CHASE : Birusak eta bakterioak
ADN INFORMAZIO GENETIKOA

5. ACETABULARIA

6. GRIFFITHen SAIAKUNTZA

7. HERSHEY Y CHASEen experimentua

9. 2. AZIDO NUKLEIKOAK
• OSAGAIAK: C, H, O, N, P
• NUKLEOTIDOAK
– BASE NITROGENATUA
• A, G, C, T, U.
– AZUKREA (5 karbono)
• ERRIBOSA
• DESOXIRRIBOSA
– FOSFATO TALDEA
• H3PO4 aren DERIBATUA

10. 2. AZIDO NUKLEIKOAK
ADN ARN
• NUKLEOAN • ZITOPLASMAN ETA
NUKLEOAN
• DESOXIRRIBOSA • ERRIBOSA
• A, G ,C ,T • A, G, C, U
• HELIZE KATE BIKOITZA • KATE BAKARRA
(OSAGARRIAK)
– A≈T
– G≋C

12. 2. AZIDO NUKLEIKOAK
PROTEINEN SINTESIA
ADN TRANSKRIPZIOA ARNm ITZULPENA PROTEINAK

13. 2. AZIDO NUKLEIKOAK
KODE GENETIKOA
• 4 BASE DESBERDIN 20 AMINOAZIDO ??
• 4 BASEAK HIRUNAKA HARTUZ
AMINOAZIDO BAT
• 64 HITZ 20 AMINOAZIDO ??
• EZAUGARRIAK:
– UNIBERTSALA
– ENDEKATUTA

14. 2. AZIDO NUKLEIKOAK
ADN
ERREPLIKAZIOA (oso garrantzitsua)
– ADN BIKOIZTU 2 ADN BERDINAK

15. 2. AZIDO NUKLEIKOAK
PROKARIOTOETAN EUKARIOTOETAN
• Molekula biribila • Lerro formako molekulak
• Zitoplasman • Nukleoan
(nukleoidean) • Kromosomak

16. 2. AZIDO NUKLEIKOAK
KROMOSOMAK
• KROMATINA ADN desespiralizatua
• KROMOSOMA ADN espiralizatua
• KROMATIDA kromosomen besoen
zatiak
• ZENTROMEROA estugunea
• TELOMEROA besoen muturra

17. 3. KROMOSOMAK
• FORMA
– METAZENTRIKOA
– SUBMETAZENTRIKOA
– AKROZENTRIKOA
– TELOZENTRIKOA
• KOPURUA 23 bikote gizakian
– Kromosoma homologoak
– Diploide (2n)
– Haploide (n)
– …
• TAMAINA

19. 3. KROMOSOMAK
• AUTOSOMAK
• KROMOSOMA SEXUALAK XeY
– XX
– XY

20. 4. ZELULAREN ZATIKETA
UGALKETA ASEXUALA MITOSIA
UGALKETA SEXUALA MEIOSIA
• PROKARIOTETAN
Fisio bitarra
– Kromosoma bikoiztu ADNaren erreplikazioa
– Zeharkako trenkada
– Zelulak banandu
– 20 minutu

22. 4. ZELULAREN ZATIKETA
• EUKARIOTETAN
– ZIKLO ZELULARRA
• HAZKUNDE ALDIA Interfase (G1, S, G2)
• ZATIKETA ALDIA (M fasea)
– MITOSIA Nukleoaren zatitzea
– ZITOZINESIA Zitoplasmaren zatitzea
– 8 ordu, 100 egun, inoiz ez

24. MITOSIA
• 2 zelula berdinak sortu
• Lau fase:
– Profase
• Kromatina trinkatu
kromosomak osatuz
• Zentrioloak bikoiztu
poloetarantz abiatuz
• Ardatz akromatikoa sortu
(zentrioloen artean)
• Nukleoaren mintza eta nukleoloa
desagertu
– Metafase
• Kromosomak laburtu eta loditu
• Plano ekuatorialerantz mugitu

25. MITOSIA
– Anafase
• Kromatidak banandu
• Poloetarantz mugitu
– Telofase
• Nukleoaren mintza eta
nukleoloa agertu
• Ardatz mitotikoa
desagertu
• Kromosomak garatu
kromatina sortuz

26. ZITOZINESIA
Zitoplasmaren zatiketa
LANDAREETAN ANIMALIETAN
• Pareta zelularra • Ekuatorean mintza estutu
• Fragmoplastoak

27. MITOSIA
(LANDAREA)
INTERFASE PROFASE PROFASE

28. MITOSIA
METAFASE METAFASE ANAFASE

29. MITOSIA
ANAFASE TELOFASE TELOFASE

30. MITOSIA
• ANIMALIETAN (Flash)

31. 5. MEIOSIA
• ZELULA SOMATIKOAK
– DIPLOIDEAK
– MITOSIAREN BIDEZ ZELULA DIPLOIDEAK
• HOZI ZELULAK
– DIPLOIDEAK
– MEIOSIAREN BIDEZ ZELULA HAPLOIDEAK
• UGALKETA SEXUALA
– 2 UGALTZE ZELULA (GAMETOAK) ELKARTU
– ZIGOTOA OSATU

32. 5. MEIOSIA
FASEAK
• LEHENENGO MEIOSIA
– PROFASE I
– METAFASE I
– ANAFASE I
– TELOFASE I
• BIGARREN MEIOSIA
– PROFASE II
– METAFASE II
– ANAFASE II
– TELOFASE II

33. PROFASE I
• ALDIRIK LUZEENA
• SUBFASE BATZUK
• KROMOSOMA
HOMOLOGOAK ELKARTU
• SINAPSIA
• GURUTZATZEA
(ENTRECRUZAMIENTO)
• BIRKONBINAZIO
GENETIKOA (RECOMBINACIÓN)

34. METAFASE I
KROMOSOMA HOMOLOGOEN
BIKOTEAK
EKUATORERANTZ
ARDATZ AKROMATIKOARI LOTU

35. ANAFASE I
BIKOTEAREN KROMOSOMA
BAKOITZA
BANANDU
POLOETARANTZ

36. TELOFASE I
• ARDATZAREN ZUNTZAK
DESAGERTU
• KROMOSOMAK DESESPIRALIZATU
• MINTZ NUKLEAR BERRI BANA
INGURATU
• ZITOZINESIA
2 ZELULAKUME HAPLOIDE
DESBERDIN

37. I MEIOSIAREN ONDORIOAK
LAU FASE GERTATU
2 ZELULAKUME HAPLOIDE DESBERDIN

38. MEIOSIA
I MEIOSIA
INTERZINESIA (MATERIALA EZ BIKOIZTU)
II MEIOSIA

39. II MEIOSIA
MITOSI BATEN ANTZEKOA
• PROFASE II
– KROMOSOMAK TRINKOTU ETA
LABURTU
• METAFASE II
– KROMOSOMAK EKUATOREAN
JARRI
• ANAFASE II
– KROMOSOMA BAKOITZAREN
KROMATIDA BANANDU
• TELOFASE II
– POLOETAN
KROMOSOMAKUMEAK
DESESPIRALIZATU
– MINTZ NULEARRA OSATU
• ZITOZINESIA

40. MEIOSIAREN ONDORIOAK
• I MEIOSIA 2 ZELULA HAPLOIDE ≠
• II MEIOSIA 4 ZELULA HAPLOIDE ≠

41. 6. BIZI ZIKLOA
MEIOSIAREN ARABERA
• ORGANISMO HAPLONTEAK
• ORGANISMO DIPLONTEAK
• ORGANISMO HAPLO-DIPLONTEAK

42. 6.a ORGANISMO HAPLONTEAK (n)
• PROTISTAK ETA ONDDOAK
• GEHIENA FASE HAPLOIDEA
• UGALKETA ASEXUALA (MITOSIA)
ZIKLOA:
GAMETOAK (n) ELKARTU
ZIGOTOA (2n) OSATU
MEIOSIA
ORGANISMO HAPLOIDEAK SORTU

43. 6.b ORGANISMO DIPLONTEAK (2n)
• ANIMALIENAK
• GEHIENA FASE DIPLOIDEA
• ZELULA SOMATIKOAK MITOSIA
• HOZI ZELULAK MEIOSIA
ZIKLOA:
ORGANISMOAREN HOZI ZELULAK (2n)
MEIOSIA
GAMETOAK (n) SORTU
ZIGOTOA (2n) OSATU
ORGANISMO DIPLOIDEAK SORTU

44. 6.c ORGANISMO HAPLO DIPLONTEAK
• LANDAREAK
• KONPLEXUENA
• BI BELAUNALDI
– GAMETOFITOA (n)
– ESPOROFITOA (2n)

45. 6.c ORGANISMO HAPLO DIPLONTEAK
GAMETOFITOA (n)
ESPOROFITOA (2n) (ESPORANGIOETAN)
MEIOSIA
ESPORAK (n)
MITOSIA
GAMETOFITOA (n)

46. 6.c ORGANISMO HAPLO DIPLONTEAK
ESPOROFITOA (2n)
GAMETOFITOA (n) (GAMETANGIOETAN)
MITOSIA
GAMETOAK (n)
ERNALKETA
ESPOROFITOA (2n)

47. 6.c ORGANISMO HAPLO DIPLONTEAK
GORAGOKO MAILAKO LANDAREAK
ESPOROFITOA (2n) GAMETOFITOA (n)
• SUSTRAIAK • LORE-HAUTSA (POLENA)
• ZURTOINAK • ENBRIOI-ZAKUA
• HOSTOAK